id12600-podstawy zarzadzania - cw9

Podstawy zarządzania
mgr Magdalena Marczewska
TiMO (Zakład Teorii i Metod Organizacji)
Wydział Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego
[email protected]
© Magdalena Marczewska
Wydział Zarządzania UW
Planowanie
© Magdalena Marczewska
Wydział Zarządzania UW
Planowanie… czyli co?
© Magdalena Marczewska
Wydział Zarządzania UW
Planowanie to….
• Proces podejmowania decyzji, obejmujących
wyznaczenie celów organizacji w konkretnej
perspektywie czasu, i określania sposobów ich
osiągnięcia oraz niezbędnych do tego zasobów,
przy uwzględnieniu skutków podjętych działao.
Źródło: Bogdanienko J., 2010, s. 21.
• Definiowanie celów organizacji, określenie
ogólnej strategii ich osiągania oraz opracowanie
zwartej hierarchii planów służących do integracji i
koordynacji działao; dotyczy CELÓW (co ma byd
zrobione?) i ŚRODKÓW (jak ma byd zrobione?)
Źródło: Robbins S.P, DeCenzo,D.A., 2002, s. 131.
© Magdalena Marczewska
Wydział Zarządzania UW
PLAN według J. Gościoskiego:
• Podstawą planu - CELOWOŚĆ
• Zasada prymatu planowania – planowanie
podstawą wszystkich innych funkcji zarządzania
• Kompletnośd planu – plany spójne/zintegrowane
na wszystkich szczeblach zarządzania
• Plany skuteczne we wdrożeniu – odpowiednio
dostosowane (wyniki przewyższające nakłady +
minimum niepożądanych konsekwencji)
© Magdalena Marczewska
Wydział Zarządzania UW
Plany i ich znaczenie
dla organizacji
Swoboda decyzji
i szczebel zarządzania
Plany strategiczne
Plany taktyczne
Plany operacyjne
Horyzont
czasowy
i stopieo
niepewności
© Magdalena Marczewska
Liczba alternatyw
i zakres problemowy
Źródło: Bogdanienko J., 2010, s. 23.
Wydział Zarządzania UW
Cechy planów strategicznych,
operacyjnych, taktycznych
Cechy
Plan
Strategiczny
Taktyczny
Operacyjny
Zakres
Jeden główny aspekt
rozwoju
Duża liczba pól
Pojedyncze działanie
lub zadania
Złożonośd
Bardzo dużo
zmiennych
Wiele zmiennych
Mała liczba zmiennych
Misja organizacji
Doprowadzenie do
pożądanych
rezultatów w krótkim
okresie
Wykonanie zadania
Charakter czynności
planistycznych
Twórczy
Bilansujący i
alokacyjny
Odtwórczy,
postępowanie wg
wytycznych
Agregacja informacji
Wysoka
Niska
Niska
Cel planowania
© Magdalena Marczewska
Wydział Zarządzania UW
Powody planowania
Ze względu na zmiany w otoczeniu!!!
Ustanowienia
standardów
ułatwiających
kontrolę
Wytyczenia
kierunków
działania
Managerowie
planują w celu
Minimalizowania
marnotrawstwa i
dublowania
czynności
© Magdalena Marczewska
Ograniczenia
wpływu zmian
Wydział Zarządzania UW
Wymiary procesu planowania
Przedmiot
Układ
organizacyjny
Elementy
Planowanie
Charakterystyki
© Magdalena Marczewska
Czas
Wydział Zarządzania UW
Typy/Rodzaje planów
Kryterium
Rodzaj planu
Podmiotowe
Jednostki organizacyjnej, Zakładu, Przedsiębiorstwa,
itd..
Przedmiotowe
Branżowe, Sektorowe, Ogólnogospodarcze
Pole planu
Wycinkowe, Problemowe, Kompleksowe
Charakter planu
Operacyjne, Taktyczne, Strategiczne
Formy planu
Deklaratywne, Proceduralne
Horyzont czasu planowania
Krótkookresowe, Średniookresowe, Długookresowe
Źródło: Gościoski J., 1982:191
Ponadto można wyróżnid plany:
Szczegółowe i Kierunkowe
© Magdalena Marczewska
Wydział Zarządzania UW
Czym jest MBO?
© Magdalena Marczewska
Wydział Zarządzania UW
MBO – Management by Objectives
MBO - technika zarządzania przedsiębiorstwem
służąca efektywnej realizacji strategicznych i
operacyjnych celów firmy, oparta na
kaskadowym definiowaniu priorytetowych
zadao, ich monitorowaniu, ocenie stopnia
realizacji oraz powiązaniu uzyskiwanych
wyników z systemem motywacyjnym
(premiowym).
Źródło: House of Skills
© Magdalena Marczewska
Wydział Zarządzania UW
MBO – Kaskada celów
W MBO kaskadowane są cele, czyli
części składowe strategii, a nie zdania.
Ogólne cele firmy/zarządu stają się
celami każdego pracownika.
Cele zarządu
Cele pionów
Cele działów
© Magdalena Marczewska
Wydział Zarządzania UW
MBO
• To technika skutecznego zarządzania, której
istotną funkcją jest informowanie organizacji o
priorytetach, czyli o tym, co powinno byd
zrobione w pierwszej kolejności, a co jest mniej
lub zupełnie nieistotne. MBO wskazuje przede
wszystkim na cele, a znacznie rzadziej na sposób
ich osiągania.
• Sam system motywacyjny oparty o cele, nie
oznacza, że w firmie stosuje się MBO!
• W formułowaniu celów uczestniczą także i
pracownicy.
© Magdalena Marczewska
Wydział Zarządzania UW
Strategia organizacji
© Magdalena Marczewska
Wydział Zarządzania UW
Strategia
To pewien plan działania organizacji, związany z
jej pozycją w otoczeniu (obecną i przyszłą), oraz
pewien względnie trwały koherentny sposób
działania.
Przyjęta wspólna koncepcja, której wdrożenie
ma zapewnid osiągnięcie fundamentalnych
celów długookresowych wybranej domeny
działania.
© Magdalena Marczewska
Wydział Zarządzania UW
Model strategii
Domena
działania
Funkcjonalne
programy
działania
Strategiczna
przewaga
Strategiczne
cele
Źródło: Obłój, K. 1993
© Magdalena Marczewska
Wydział Zarządzania UW
Czym strategia nie jest?
 Nie jest programem działao dostosowawczych,
reakcją na krótkookresowe fluktuacje i zaburzenia
powstające w otoczeniu lub samej organizacji
 Nie jest typowym planem, który liczbowo i
terminowo ujmuje zadania na najbliższe dwa –
trzy lata, a jest jakościową koncepcją przyszłości
firmy
 Nie jest zbiorem intencji i pobożnych życzeo, musi
mied walor wykonalności
 Nie jest zbiorem idei i koncepcji tworzonych
wyłącznie w wąskim gronie kierownictwa firmy
© Magdalena Marczewska
Wydział Zarządzania UW
Planowanie strategiczne
 Działanie wymagające wiedzy zarówno o organizacji,
jak i jej otoczeniu.
 Aby powstał plan strategiczny potrzebna jest analiza
między innymi: sił i słabości, potrzeb nabywców,
otoczenia, konkurencji.
Analiza
organizacji
Ustalenie wizji i misji
Określenie celów
organizacji
Ustalenie celów
w zakresie
rynków i
produktów
Wyznaczenie
sposobu
osiągania celów
Analiza
otoczenia
© Magdalena Marczewska
Wydział Zarządzania UW
Co jest ważne przy definiowaniu
strategii?
 Wizja – pożądany obraz organizacji, jej roli i aspiracji.
 Misja – zwerbalizowana długofalowa wizja
organizacji.
– Odnosi się do tego, czym ma byd organizacja w przyszłości.
– Misja nie powinna byd skierowana wyłącznie do jednej
grupy interesariuszy.
– Musi wyznaczad kierunek działania dla wszystkich
uczestników organizacji.
– Powinna się raczej odnosid do potrzeb nabywców , niż
konkretnego produktu czy usługi.
– Ambitna, ale jednocześnie możliwa do realizacji.
© Magdalena Marczewska
Wydział Zarządzania UW
wizja > misja
© Magdalena Marczewska
Wydział Zarządzania UW
Wizja i misja
• Wizja – umożliwia organizacji pójście naprzód
w jasny sposób, łączy cele biznesowe oraz
wartości wyznawane przez firmę, którymi
firma kieruje się w swoim działaniu; koncepcja
przyszłości firmy
• Misja – wyjaśnia cel funkcjonowania
organizacji, sens jej istnienia
© Magdalena Marczewska
Wydział Zarządzania UW
Strategie
• Strategia wzrostu – dążenie do zwiększenia skali
operacji
• Strategia stabilizacji – brak istotnych zmian,
utrzymywanie udziału w rynku
• Strategia redukcji – zmniejszenie rozmiaru lub
zaprzestanie produkcji mniej opłacalnego
asortymentu
• Kombinacja strategii – zastosowanie dwóch lub
trzech powyższych strategii jednocześnie
• Strategia konkurencji – usytuowanie jednostek
tak, by uzyskad względną przewagę nad rywalami
© Magdalena Marczewska
Wydział Zarządzania UW
Strategie wg M. Portera
• Kierownictwo musi wybrad strategię
konkurencji, która zapewni jednostce wyraźną
przewagę
• Strategie konkurencji:
• Czołowa pozycja kosztowa – produkcja po niskim
koszcie
• Zróżnicowanie – wyjątkowośd na szerokim rynku
• Koncentracja – wyjątkowośd na wąskim rynku
© Magdalena Marczewska
Wydział Zarządzania UW
Okno produktu/rynku Ansoffa
DOTYCHCZASOWY
NOWY
DOTYCHCZASOWY
STRATEGIA PENETRACJI RYNKU
STRATEGIA ROZWOJU PRODUKTU
NOWY
RYNEK
PRODUKTY
STRATEGIA ROZWOJU RYNKU
STRATEGIA DYWERSYFIKACJI
© Magdalena Marczewska
Wydział Zarządzania UW
Analiza SWOT




S trengths – mocne strony
W eaknesses – słabe strony
O pportunities – szanse
T hreats – zagrożenia
 Możliwa interpretacji:
– Czynniki wewnętrze i zewnętrzne
– Czynniki zależne i niezależne
– Czynniki z teraźniejszości i z przyszłości
© Magdalena Marczewska
Wydział Zarządzania UW
Analiza SWOT
http://www.google.pl/imgres?q=bcg+macierz&um=1&hl=pl&sa=N&tbo=d&biw=1366&bih=630&tbm=isch&tbnid=LECsaww7h_cK5M:&imgrefurl=http:/
/macierz-bcg.activebook.pl/&docid=O_tqlpsgYumppM&imgurl=http://macierz-bcg.activebook.pl/images/swot.jpg&w=652&h=409&ei=BY-UNXgKomwhAfVnID4Dw&zoom=1&iact=hc&vpx=1041&vpy=116&dur=1468&hovh=178&hovw=284&tx=168&ty=70&sig=114254379243854048871&pa
ge=2&tbnh=132&tbnw=217&start=20&ndsp=26&ved=1t:429,r:31,s:0,i:181
© Magdalena Marczewska
Wydział Zarządzania UW
Okno produktu/rynku Ansoffa
© Magdalena Marczewska
Wydział Zarządzania UW
Macierz BCG
http://www.google.pl/imgres?start=222&um=1&hl=pl&client=firefoxa&sa=N&tbo=d&rls=org.mozilla:pl:official&channel=fflb&biw=1366&bih=630&tbm=isch&tbnid=NB1rd9jV8Dt2hM:&imgrefurl=http://mamwiedze.pl/qr/yO
Dgy8uxX2&docid=kJbUyFuyyw_V4M&imgurl=http://mamwiedze.pl/system/images/media/oghfdlhqqn/large.jpg&w=500&h=498&ei=2Y-UOnFIoSFhQfjuoG4Dg&zoom=1&iact=hc&vpx=624&vpy=232&dur=3092&hovh=224&hovw=225&tx=112&ty=113&sig=114254379243854048871&page=9
&tbnh=154&tbnw=154&ndsp=30&ved=1t:429,r:48,s:200,i:148
© Magdalena Marczewska
Wydział Zarządzania UW
Macierz BCG
Rynkowa
pozycja
produktu
Orientacja rynkowa
Gwiazdy
Utrzymuj lub zwiększaj
udział w rynku
Dojne krowy
Znaki zapytania
Psy
© Magdalena Marczewska
Zyskownośd
Niezbędne
inwestycje
Przepływy
finansowe netto
(CF)
Znaczące
Zerowe lub
ujemne
Utrzymuj udział w rynku Duża
Niewielkie
Zdecydowanie
dodatnie
Zwiększaj udział w
rynku
Zerowa lub
ujemna
Znaczące
Zdecydowanie
ujemne
Wyciągnij korzyści i
wycofaj się z rynku
Niska lub
ujemna
Niewielkie
lub zerowe
Wyciągnij korzyści i
wycofaj się z rynku
Niewielka
Niewielkie
lub zerowe
Duża
Dodatnie
Dodatnie
Wydział Zarządzania UW
Macierz BCG
© Magdalena Marczewska
Wydział Zarządzania UW