Dziennik ekonomiczny_20161104
Transkrypt
Dziennik ekonomiczny_20161104
Dziennik Ekonomiczny Analizy Makroekonomiczne 4 listopada 2016 Co się stało z PMI? Temat dnia: Co się stało z PMI? Wskaźniki PMI za październik zasygnalizowały poprawę koniunktury w globalnym przemyśle na początku 4q16. Globalny PMI wzrósł do 52,0 pkt. (z 51,0 we wrześniu). Wzrost odnotowano zarówno w gospodarkach rozwiniętych (53,3; +1,2 pkt. m/m), jak i na rynkach wschodzących (51,3; +1,1pkt. m/m). PMI dla przemysłu 10 głównych partnerów handlowych Polski wzrósł wyraźnie (53,4; +0,8 pkt. m/m), sugerując, że krótkoterminowe perspektywy dla polskiego eksportu są dobre. W tym kontekście można uznać, że silny spadek PMI dla polskiego przemysłu w październiku (50,2; -2,0 pkt. m/m) najprawdopodobniej ma charakter jednorazowy i kolejny odczyt powinien przynieść poprawę. Niemniej, spadek PMI w Polsce sygnalizuje, że wzrost PKB w 2h16 obniżył się poniżej 3% r/r. Przegląd wydarzeń gospodarczych: POL: „Jeśli będzie kontynuacja tych procesów, które obserwujemy w 2016 roku, wydaje mi się, że też nie będzie przesłanek do wzrostu stóp procentowych w 2017 roku.” (A. Glapiński, prezes NBP) UK: Bank centralny Anglii utrzymał bez zmian stopy procentowe oraz target zakupu aktywów (na poziomie 435 mld GBP). [PAP, 2016-11-03] Jednocześnie Bank Anglii zasygnalizował, że ze względu na oczekiwany wzrost inflacji prawdopodobieństwo kolejnej obniżki stóp procentowych jest ograniczone. CZE: Bank centralny Czech pozostawił główną stopę procentową bez zmian (0,05%), tak jak oczekiwano. [PAP, 2016-11-03] UK: Brytyjski rząd potrzebuje zgody parlamentu na rozpoczęcie procedury Brexitu - orzekł Sąd Najwyższy (Wysoki Trybunał) Wielkiej Brytanii. Brytyjski rząd jest rozczarowany decyzją i złoży apelację w tej sprawie. [PAP, 2016-11-03] Dziś w kalendarzu: USA: 14:30 – zatrudnienie poza rolnictwem w październiku (konsensus: 175 tys. vs. 156 tys. w poprzednio). USA: 14:30 - stopa bezrobocia w październiku (konsensus: 4,9% vs. 5,0% poprzednio). Główny Ekonomista Piotr Bujak [email protected] tel. 22 521 80 84 Zespół Analiz Makroekonomicznych [email protected] [email protected] Marcin Czaplicki Ekonomista tel. 22 521 54 50 Michał Rot Ekonomista tel. 22 580 34 22 Karolina Sędzimir Ekonomista tel. 22 521 81 28 2015 2016† Realny PKB (%) 3,9 2,9 Produkcja przemysł. (%) 4,9 2,6 Stopa bezrobocia (%) 9,7 8,4 Inflacja CPI (%) -0,9 -0,6 Inflacja bazowa (%) 0,3 -0,2 Podaż pieniądza M3 (%) 9,1 9,6 55 Saldo obrotów bieżących (%PKB) -0,3 -0,3 54 Deficyt fiskalny (%PKB)* -2,6 -2,2 53 Dług publiczny (%PKB)* 51,1 54,2 Stopa referencyjna (%) 1,50 1,50 4,26 4,40 Wykres dnia: Wskaźnik PMI: Polska vs. Niemcy 57 pkt Niemcy 56 Polska 52 51 ‡ EUR-PLN 50 Źródło: GUS, NBP, MF, †Prognozy PKO BP (DAE); ‡Prognozy PKO BP (BSR); *ESA2010. 49 48 47 sty 13 lip 13 1 Źródło: | Datastream, PKO Bank Polski. sty 14 lip 14 sty 15 lip 15 sty 16 lip 16 Dziennik ekonomiczny 04.11.2016 Co się stało z PMI? Wskaźniki PMI za październik zasygnalizowały poprawę koniunktury w globalnym przemyśle na początku 4q16. Globalny PMI wzrósł do 52,0 pkt. (z 51,0 we wrześniu). Wzrost odnotowano zarówno w gospodarkach rozwiniętych (53,3; +1,2 pkt. m/m), jak i na rynkach wschodzących (51,3; +1,1 pkt. m/m). PMI dla przemysłu 10 głównych partnerów handlowych Polski wzrósł wyraźnie (53,4; +0,8 pkt. m/m), sugerując, że krótkoterminowe perspektywy dla polskiego eksportu są dobre. W tym kontekście można uznać, że silny spadek PMI dla polskiego przemysłu w październiku (50,2; -2,0 m/m) najprawdopodobniej ma charakter jednorazowy i kolejny odczyt powinien przynieść poprawę. Niemniej, spadek PMI w Polsce sygnalizuje, że wzrost PKB w 2h16 obniżył się poniżej 3% r/r. Koniunktura (wskaźniki PMI) w przetwórstwie na świecie 60 pkt. 58 Wskaźniki PMI za październik zasygnalizowały poprawę koniunktury w globalnym przemyśle na początku 4q16. Globalny PMI w przetwórstwie wzrósł w październiku do 52,0 pkt. (z 51,0 we wrześniu). Wzrost odnotowano zarówno w gospodarkach rozwiniętych (53,3; +1,2 pkt. m/m), jak i na rynkach wschodzących (51,3; +1,1 pkt. m/m). 56 Utrzymał się trend wzrostowy PMI dla przemysłu Chin, wskazując na poprawę koniunktury w Państwie Środka. Jej trwałość jest jednak w dużej mierze zależna od stymulacji gospodarki przez rząd i bank centralny. Efekty trwającej obecnie stymulacji będą wygasać w pierwszej połowie przyszłego roku, co oznacza, że można spodziewać się ogłoszenia nowych działań w końcu tego roku, które będą chronić gospodarkę Chin przez „twardym lądowaniem”. Wśród pozostałych dużych gospodarek wschodzących koniunktura poprawiła się w Rosji (PMI dla przemysłu najwyższy od 4 lat), w Indiach (PMI dla przemysłu najwyżej od 2 lat) oraz w RPA (drugi najwyższy odczyt od 1,5 roku). PMI nadal wskazuje na spadki produkcji w przetwórstwie w Korei i Brazylii. 44 54 52 50 48 Chiny USA (ISM) Global PMI Strefa euro 46 42 sty 10 sty 11 sty 12 sty 13 sty 14 sty 15 sty 16 Źródło: Datastream, PKO Bank Polski. Koniunktura w przetwórstwie w Europie 65 pkt Niemcy Strefa euro Wlk. Brytania 60 55 50 Wśród krajów rozwiniętych wzrost PMI odnotowano m.in. w USA, Japonii, Szwajcarii i strefie euro. Wzrost PMI w USA, obok poprawy ISM w przetwórstwie, wspiera oczekiwania na podwyżkę stóp procentowych przez FOMC w grudniu. Z kolei wzrost PMI w Szwajcarii (54,7; +1,5 pkt. m/m) ogranicza prawdopodobieństwo kolejnej obniżki stóp SNB. W strefie euro bardzo wysokiemu PMI w Niemczech (55,0; +0,7 pkt. m/m) towarzyszyło pierwsze od 9 miesięcy wybicie PMI dla francuskiego przemysłu ponad neutralny poziom 50 pkt. (51,8; +2,1 pkt. m/m). PMI 10 głównych partnerów handlowych Polski 60 16 pkt. PMI 10 głównych partnerów handlowych Polski (L) 58 14 12 Produkcja przemysłowa (sa, P) 56 %, r/r 10 8 54 6 52 4 50 2 48 0 -2 46 -4 2|44 sty 11 -6 sty 12 Źródło: Datastream, PKO Bank Polski. sty 13 sty 14 sty 15 sty 16 45 40 sty 10 sty 11 sty 12 sty 13 Źródło: Datastream, PKO Bank Polski. sty 14 sty 15 sty 16 Dziennik ekonomiczny 04.11.2016 PMI w Wlk. Brytanii (54,3; -1,2 pkt. m/m) pozostał w pobliżu najwyższego od roku poziomu, wskazując, że niepewność związana z Brexitem ma na razie ograniczony wpływ na aktywność w przemyśle. PMI dla przemysłu 10 głównych partnerów handlowych Polski wzrósł wyraźnie (53,4; +0,8 pkt. m/m), sugerując, że krótkoterminowe perspektywy dla polskiego eksportu są dobre. W tym kontekście można uznać, że silny spadek PMI dla polskiego przemysłu w październiku (50,2; -2,0 m/m) najprawdopodobniej ma charakter jednorazowy i kolejny odczyt powinien przynieść poprawę. Wśród krajów Europy Środkowej PMI obniżył się jedynie w Polsce. Wzrost odnotowano w Czechach (53,3; +1,3 pkt. m/m), a PMI na Węgrzech (57,0) utrzymał się na poziomie bliskim ponad 10-letniemu maksimum. Implikowana przez PMI dynamika polskiego PKB w 2h16 obniżyła się poniżej 3% r/r. Choć PMI w ostatnich latach niezbyt dobrze odzwierciedlał krótkoterminowe zmiany dynamiki PKB (por. wykres obok), przereagowując zarówno w górę, jak i w dół, to w długim okresie pozostaje on relatywnie dobrym indykatorem trendu PKB. Zakładając, że czynniki, które wystąpiły w l. 2014-15 i spowodowały osłabienie zależności PMI-PKB wygasają (m.in. pozytywny szok podażowy związany ze spadkiem cen ropy i następującą po nim deflacją), ostatnie odczyty PMI wskazują, że dynamika PKB obniżyła się poniżej 3% r/r, a trend osłabia się od początku 2015 r. Sygnały płynące z zagranicy, o których wspomnieliśmy powyżej (wzrost aktywności wśród głównych partnerów handlowych) sugerują, że spowolnienie ma przyczynę wewnętrzną i - jak wskazują inne informacje - najprawdopodobniej odzwierciedla spadające wydatki inwestycyjne powiązane z wykorzystaniem środków z UE oraz zakończenie dużych inwestycji w energetyce. Jednocześnie subkomponent zatrudnienia sygnalizuje, że pozytywny trend wzrostu zatrudnienia może ulec odwróceniu na przełomie 2016/17 (por. wykres obok). Niższa dynamika aktywności gospodarczej w Polsce w końcu 2016 r. prawdopodobnie nie skłoni RPP do zmiany retoryki, głównie ze względu na charakter spowolnienia (spowodowany przesunięciem w czasie napływu środków z UE). Nadal oczekujemy, że RPP utrzyma nastawienie wait-and-see, a pierwszych podwyżek stóp oczekujemy nie wcześniej niż w 1q18. Wskaźnik PMI w Polsce 56 pkt. 55 4 2 53 52 1 51 0 50 -1 49 Źródło: Datastream, PKO Bank Polski. Wskaźnik PMI a dynamika PKB w Polsce 3 PMI IFO (Niemcy) PKB (Polska, P) pkt.odch.std. %, r/r 65 5 1 4 0 3 -1 2 -2 1 -3 sty 10 0 sty 11 sty 12 sty 13 sty 14 sty 15 sty 16 Źródło: GUS, Datastream, PKO Bank Polski. PMI zatrudnienie vs. zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw 56 pkt. PMI_EMPL SA 4mmed ZATR 55 %, r/r 54 3 52 2 51 1 50 49 0 48 47 sty 10 -1 sty 11 sty 12 sty 13 sty 14 sty 15 sty 16 Źródło: GUS, PKO Bank Polski. pkt. pkt. 6 4 60 2 55 0 50 -2 45 -4 3m/3m (P) PMI (L) -4 sty 11 sty 12 Źródło: Datastream, PKO Bank Polski. sty 13 sty 14 sty 15 sty 16 40 sty 10 3m/3m (P) -6 sty 11 sty 12 4 53 -3 PMI (L) 6 2 -2 48 3| PMI Zamówienia Produkcja Zatrudnienie Czas dostaw Zapasy pozycji zakupionych pkt. -3m -1m paź 16 50,3 52,2 50,2 49,1 52,6 49,4 49,9 53,5 50,5 53,2 51,7 51,5 49,1 45,6 48,8 46,8 51,3 48,0 3 54 46 sty 10 -6m 51,0 50,5 51,8 52,2 49,9 48,0 Wskaźnik PMI w Niemczech pkt. 47 Polski PMI i jego składowe sty 13 sty 14 sty 15 sty 16 Dziennik ekonomiczny 04.11.2016 Przegląd wydarzeń gospodarczych POL: Rząd nie ma sprecyzowanych planów dotyczących terminu wdrożenia podatku handlowego w nowej wersji. Rząd pracuje nad nowym kształtem daniny, akceptowalnym przez KE. (M. Morawiecki, wicepremier, minister rozwoju i finansów) [PAP, 2016-11-03] POL: MinFin swoje propozycje dotyczące reformy systemu emerytalnego i w 2016 r., w ramach Komitetu Ekonomicznego, będą one omawiane z MRPiPS i ZUS. (M. Morawiecki, wicepremier, minister rozwoju i finansów) [PAP, 2016-11-03] POL: W ramach projektu wprowadzanie jednolitego podatku nie ma pomysłu podniesienia stawki z 19% do 40%. Rząd obniży podatek „ogromnej większości” przedsiębiorców. Podtrzymany został termin wprowadzenia podatku w życie od początku 2018 r. (M. Morawiecki, wicepremier, minister rozwoju i finansów) [PAP, 2016-11-03] POL: „Jeśli będzie kontynuacja tych procesów, które obserwujemy w 2016 roku, wydaje mi się, że też nie będzie przesłanek do wzrostu stóp procentowych w 2017 roku. (…) Jeśli byśmy mieli bardzo pozytywny scenariusz, dynamika PKB by szybko odbijała, a inflacja rosła, (to) wtedy tak, ale wzrost niestety nie przekroczy czterech procent. (...) Ale to jeszcze nie powód, by zmienić stopy. Jak inwestycje zaskoczą czy to będzie w pierwszym czy drugim kwartale, to ciężko powiedzieć - ale wtedy od razu wzrost poszybuje. Tylko tego nam brakuje. Wsystkie inne wskaźniki są wysokie.” (A. Glapiński, prezes NBP) [Reuters, 2016-11-03] POL: Dynamika polskiego PKB w 2016 r. wyniesie 3,0% i w 2017 r. 3,2% (wobec przewidywanych w maju odpowiednio 3,6% i 3,4%). (EBOiR) [PAP, 2016-11-03] CZE: Bank centralny Czech pozostawił główną stopę procentową bez zmian (0,05%), tak jak oczekiwano. [PAP, 2016-11-03] UK: Bank centralny Anglii utrzymał bez zmian stopy procentowe oraz target zakupu aktywów (na poziomie 435 mld GBP). [PAP, 2016-11-03] Jednocześnie Bank Anglii zasygnalizował, że ze względu na oczekiwany wzrost inflacji prawdopodobieństwo kolejnej obniżki stóp procentowych jest ograniczone. UK: Brytyjski rząd potrzebuje zgody parlamentu na rozpoczęcie dwuletniej procedury Brexitu - orzekł Sąd Najwyższy (Wysoki Trybunał) Wielkiej Brytanii. Do tej pory rząd Zjednoczonego Królestwa był zdania, iż nie potrzebuje zgody parlamentu na notyfikację art. 50 Traktatu o Unii Europejskiej. Brytyjski rząd jest rozczarowany decyzją Wysokiego Trybunału i złoży apelację w tej sprawie. [PAP, 2016-11-03] POL: Do końca br. mają powstać projekty zmian legislacyjnych dotyczących zmian w OFE i wzmocnienia trzeciego filaru. Kwota ponad 100 mld zł zgromadzona w OFE ma trafić na prywatne indywidualne konta emerytalne blisko 16,5 mln obecnych uczestników OFE, a kwota zainwestowana obecnie przez OFE w akcje zagraniczne lub obligacje ma trafić do Funduszu Rezerwy Demograficznej, przy czym te środki mają być zarejestrowane na indywidualnych kontach uczestników OFE w ZUS. Zmiany mają wejść w życie od 2018 r. (P. Borys, prezes Polskiego Funduszu Rozwoju) [PAP/Dziennik Gazeta Prawna, 2016-11-03] 4| Dziennik ekonomiczny 04.11.2016 Tygodniowy kalendarz makroekonomiczny Wskaźnik Godz. Kraj Poprzednie dane Konsensus Odczyt/ PKO BP† Komentarz Piątek, 28 października Inflacja HICP (paź, wst.) 14:00 GER 0,5% r/r 0,6% r/r 0,7% r/r PKB (3q16, wst.) 14:30 USA 1,4% k/k saar 2,5% k/k saar 2,9% k/k saar Bazowa PCE (3q16, wst.) 14:30 USA 1,8% r/r 1,6% r/r 1,7% r/r PKB 3q16 (wst.) 11:00 EMU 1,6% r/r 1,6% r/r 1,6% r/r Inflacja HICP (paź, wst.) 11:00 EMU 0,4% r/r 0,5% r/r 0,5% r/r Dochody osobiste (wrz) Wydatki osobiste (wrz) 13:30 13:30 USA USA 0,2% r/r 0,0% r/r 0,4% r/r 0,5% r/r 0,3% r/r 0,5% r/r Bazowa PCE (wrz) 13:30 USA 0,2% r/r 0,1% r/r 0,1% r/r PMI w przemyśle (paź) 2:45 CHN 50,1 pkt. 50,2 pkt. 51,2 pkt. Decyzja BoJ 3:55 JAP -0,1% -0,1% -0,1% ISM w przemyśle (paź) 15:00 USA 51,5 pkt. 51,7 pkt. 51,9 pkt. PMI w przemyśle (paź) 9:00 POL 52,2 pkt. 52,9 pkt. 50,2 pkt. PMI w przemyśle (paź, fin.) 9:55 GER 54,3 pkt. 55,1 pkt. 55,0 pkt. PMI w przemyśle (paź, fin.) 10:00 EMU 52,6 pkt. 53,3 pkt. 53,4 pkt. Raport ADP 13:15 USA 202 tys. 165 tys. 147 tys. Decyzja FOMC 19:00 USA 0,25-0,5% 0,25-0,5% 0,25-0,5% 13:30 USA 258 tys. 255 tys. 265 tys. Stopa bezrobocia 13:30 USA 5,0% 4,9% -- Zatrudnienie w sektorze pozarolniczym 13:30 USA 156 tys. 175 tys. -- Inflacja HICP w strefie euro osiągnęła najwyższy poziom od maja 2015 r., do czego przyczyniły się rosnące ceny energii i towarów. W odczycie CPI (0,8% r/r vs. 0,7% r/r we wrześniu) wyróżnia się wyhamowanie dynamiki cen żywności do 0,0% r/r z 0,4% r/r miesiąc wcześniej. Spadek dynamiki konsumpcji został zrównoważony przez wzrost dodatniej kontrybucji zapasów oraz silny wzrost dynamiki eksportu towarów. Inwestycje po raz kolejny spadły. Poniedziałek, 31 października Stabilna koniunktura i odbijająca inflacja zmniejszają presję na luzowanie polityki pieniężnej przez EBC. Niemniej, utrzymujący się od 3 lat trend boczny inflacji bazowej najpewniej przesądzi o wydłużeniu programu QE poza marzec 2017 r. Solidny wzrost płac oraz konsumpcji, w szczególności dóbr trwałych. Silny wzrost cen nadal w usługach (2,4% r/r). Deflacja cen towarów pogłębiła się natomiast do -1,1% r/r. Wtorek, 1 listopada Wynik lepszy od oczekiwań, gdyż produkcja przemysłowa w Chinach od dłuższego czasu przedstawiała dość słaby obraz. Bank Japonii nie zmienił stóp procentowych i podał, że prognoza bazowej inflacji CPI w roku finansowym 2017 wynosi 1,5%. Dynamika produkcji przemysłowej w USA odbiła po sierpniowym załamaniu do 49,4. Subindeks dla zatrudnienia w przemyśle był 3 miesiąc z rzędu poniżej neutralnego poziomu 50,0. Środa, 2 listopada Odczyt PMI jest wspójny ze wzrostem PKB poniżej 3% w końcu roku. Wzrost ogólnego indeksu przy poprawie komponentów zatrudnienia i zakupów. Poziom subindeksu nowych zamówień eksportowych pozostał stabilny, ale w Niemczech zwraca uwagę spadek komponentu zamówień dóbr konsumpcyjnych i pośrednich, który skompensował wzrost zamówień dóbr inwestycyjnych. Niski odczyt ADP wskazuje na ryzyko w dół dla prognoz NFP za październik, ale pokazuje też, że należy się liczyć z dużymi rewizjami w górę danych za poprzednie 2 miesiące. Bardziej jastrzębi niż poprzednio wydźwięk komunikatu oznacza wzrost prawdopodobieństwa wrześniowej podwyżki. Czwartek, 3 listopada Wnioski o zasiłek dla bezrobotnych Rynek pracy w USA nadal pozostaje w bardzo dobrym stanie. Piątek, 4 listopada Źródło: GUS, NBP, Parkiet, PAP, Reuters, PKO Bank Polski. 5| Wzrost stopy bezrobocia we wrześniu wiązał się ze wzroste aktywności zawodowej i oczekuje się jej spadku w tym miesiącu. Październikowe odczyty NFP zazwyczaj pozytywnie zaskakują względem konsensusu. Dziennik ekonomiczny 04.11.2016 Dane i prognozy makroekonomiczne Sfera realna PKB (% r/r) Popyt krajowy (% r/r) Spożycie indywidualne (% r/r) Inwestycje w środki trwałe (% r/r) Sprzedaż krajowa (% r/r)* Zapasy (pkt. proc.) Eksport netto (pkt. proc.) Produkcja przemysłowa (% r/r) Produkcja budow.-montażowa (% r/r) Sprzedaż detaliczna (realnie, % r/r) PKB (mld PLN) Rynek pracy Stopa bezrobocia rejestrowanego^(%) Zatrudnienie przedsiębiorstwa (% r/r) Płace przedsiębiorstwa (% r/r) Procesy inflacyjne Inflacja CPI (% r/r) Inflacja bazowa (% r/r) 15% średnia obcięta (% r/r) Inflacja PPI (% r/r) Agregaty monetarne^ Podaż pieniądza M3 (mld PLN) Podaż pieniądza M3 (% r/r) Podaż pieniądza M3 realnie (% r/r) Kredyty ogółem (mld PLN) Kredyty ogółem (% r/r) Depozyty ogółem (mld PLN) Depozyty ogółem (% r/r) Bilans płatniczy Rachunek obrotów bieżących (%PKB) Bilans handlowy (% PKB) Bezpośrednie inwestycje zagr. (%PKB) Polityka fiskalna Deficyt fiskalny (% PKB) Dług publiczny (% PKB) Polityka pieniężna Stopa referencyjna NBP^ (%) Stopa lombardowa^ (%) Stopa depozytowa^ (%) x WIBOR 3M ^ (%) x WIBOR 3M ^ realnie (%)** x Kursy walutowe^ EUR-PLN USD-PLN CHF-PLN EUR-USD 16-cze 16-lip 16-sie 16-wrz 3q15 4q15 1q16 2q16 2015 2016 x x x x x x x 6,0 -13,0 6,5 x x x x x x x x -3,4 -18,8 4,4 x x x x x x x x 7,5 -20,5 7,8 x x x x x x x x 3,2 -15,3 6,3 x 3,4 3,0 3,1 4,4 2,9 0,1 0,4 4,3 0,5 2,6 437 4,3 4,5 3,0 4,4 4,4 0,1 -0,1 6,6 -1,5 4,4 508 3,0 4,1 3,2 -1,8 2,8 1,3 -0,9 3,0 -11,6 4,4 426 3,1 2,4 3,3 -4,9 1,6 0,5 0,8 5,7 -13,9 5,7 446 3,9 3,4 3,2 6,1 3,6 -0,2 0,6 4,9 2,8 3,7 1798 2,9 2,6 3,3 -4,1 2,0 0,6 0,3 2,6 x x 1855 8,7 3,1 5,3 8,5 3,2 4,8 8,4 3,1 4,7 8,3 3,2 3,9 9,7 1,0 3,6 9,7 1,2 3,4 9,9 2,5 3,7 8,7 2,9 4,7 9,7 1,3 3,5 8,4 2,7 4,1 -0,8 -0,2 -0,3 -0,7 -0,9 -0,4 -0,3 -0,5 -0,8 -0,4 -0,2 -0,1 -0,5 -0,4 -0,1 0,2 -0,7 0,4 0,0 -2,4 -0,6 0,2 -0,1 -1,6 -0,9 -0,2 -0,5 -1,5 -0,9 -0,3 -0,4 -0,8 -0,9 0,3 -0,1 -2,2 -0,6 -0,2 x -0,1 1200,9 11,4 12,2 1105,2 4,9 1103,8 11,6 1204,0 10,7 11,6 1105,9 5,0 1101,8 11,1 1204,6 10,1 10,9 1106,0 4,2 1111,1 10,6 1209,4 1107,5 1155,4 1162,6 1200,9 9,3 8,4 9,1 9,1 11,4 9,8 9,2 9,6 10,0 12,2 1113,4 1070,2 1077,3 1080,4 1105,2 4,0 7,4 7,0 4,6 4,9 1116,2 1026,1 1046,1 1079,5 1103,8 8,8 7,6 7,6 9,1 11,6 1155,4 9,1 9,6 1077,3 7,0 1046,1 7,6 1265,8 9,6 9,1 1122,1 4,2 1139,7 8,9 -0,6 0,7 2,4 -0,5 0,7 2,5 -0,6 0,6 2,5 -0,6 0,6 2,0 -0,7 0,0 1,8 -0,6 0,5 2,1 -0,8 0,4 2,2 -0,6 0,7 2,4 -0,6 0,5 2,1 -0,3 0,5 1,7 x x x x x x x x x x x x x x x x -2,6 51,1 -2,2 54,2 1,50 2,50 0,50 1,71 2,51 1,50 2,50 0,50 1,71 2,61 1,50 2,50 0,50 1,71 2,51 1,50 2,50 0,50 1,71 2,21 1,50 2,50 0,50 1,73 2,43 1,50 2,50 0,50 1,73 2,23 1,50 2,50 0,50 1,67 2,57 1,50 2,50 0,50 1,71 2,51 1,50 2,50 0,50 1,73 2,23 1,50 2,50 0,50 1,70 1,10 4,43 3,98 4,07 1,11 4,37 3,94 4,03 1,12 4,36 3,91 3,97 1,11 4,31 3,86 3,98 1,12 4,24 3,78 3,88 1,13 4,26 3,90 3,94 1,09 4,27 3,78 3,90 1,14 4,43 3,98 4,07 1,11 4,26 3,90 3,94 1,09 4,40 4,19 4,07 1,04 Źródło: GUS, NBP, PKO Bank Polski, x prognoza PKO BP BSR, *popyt krajowy z wyłączeniem zapasów, **deflowane bieżącą stopą inflacji CPI; ^wartość na koniec okresu. 6| Dziennik ekonomiczny 04.11.2016 Polityka pieniężna Członkowie RPP Jastrzębiomierz* J. Osiatyński - G. Ancyparowicz - E. Gatnar - A. Glapiński - J. Kropiwnicki - Ł. Hardt - K. Zubelewicz - E. Łon - J. Żyżyński - Wybrane wypowiedzi „Moim zdaniem – przy dzisiejszym stanie wiedzy – stóp procentowych na razie nie należy ruszać. W żadną stronę. Jeśli według powszechnej opinii stopy należałoby obniżyć, to nie wydaje mi się, żebym był gotów zapisać się do tej powszechnej opinii.” (20.09.2016, PAP) „Najpóźniej w czwartym kwartale 2017 roku zapewne będą potrzebne pierwsze, łagodne podwyżki stóp NBP (...). Jeżeli inwestycje prywatne nie ruszą, to horyzont ewentualnych podwyżek podstawowych stóp NBP przesunie się na 2018 rok.” (21.10.2016, Reuters) „Stabilizujemy stopy procentowe na najniższym w historii poziomie, co sprzyja rozwojowi, a jednocześnie nie destabilizuje sektora finansowego w Polsce. (...) Nie widzę potrzeby, aby je obniżać w celu pobudzenia wzrostu akcji kredytowej. Byłoby to nieskuteczne. (...) Niskie stopy mogą też zepsuć jakość portfela kredytowego, a także zaszkodzić małym bankom, na przykład bankom spółdzielczym i SKOK-om. (...) Poza tym mogłoby to zniechęcić ludzi do oszczędzania, a przecież to oszczędności pozwolą zbudować polski kapitał, (...) który jest nam bardzo potrzebny. (...) To wszystko każe mi myśleć o ich dalszej stabilizacji, przy czym uważam, że przed nami jest raczej perspektywa ich podwyższania. Moim zdaniem jest to perspektywa raczej 2018 roku.” (26.10.2016, Reuters) „Jeśli będzie kontynuacja tych procesów, które obserwujemy w 2016 roku, wydaje mi się, że też nie będzie przesłanek do wzrostu stóp procentowych w 2017 roku. (…) Jeśli byśmy mieli bardzo pozytywny scenariusz, dynamika PKB by szybko odbijała, a inflacja rosła, (to) wtedy tak, ale wzrost niestety nie przekroczy czterech procent. (...) Ale to jeszcze nie powód, by zmienić stopy. Jak inwestycje zaskoczą - czy to będzie w pierwszym czy drugim kwartale, to ciężko powiedzieć - ale wtedy od razu wzrost poszybuje. Tylko tego nam brakuje. Wsystkie inne wskaźniki są wysokie.” (03.11.2016, Reuters) „Scenariusz obniżenia stóp procentowych wydaje mi się nierealistyczny. Nie widzę takich przesłanek, które powodowałyby u mnie niepokój, że trzeba byłoby iść z tym w dół.” (14.10.2016, PAP) „Nie zmieniam jednak swojego stanowiska. To jest +wait and see+. Moim zdaniem istnieje prawdopodobieństwo podwyżki stóp w przyszłym roku i ono nieco wzrosło. Obniżka stóp też jest wciąż możliwa w sytuacji wyhamowania tempa wzrostu PKB i kształtowania się wskaźnika CPI w okolicach zera. (…) Nawet gdyby jednak wskaźnik CPI zbliżył się do poziomu dolnego przedziału odchyleń od celu, czyli 1,5%, to nie jest dla mnie wystarczający sygnał do podjęcia decyzji o podwyżce stóp.” (20.10.2016, PAP) „Moim zdaniem obecna polityka pieniężna dobrze służy polskiej gospodarce. (…) Ponieważ obserwujemy stabilny wzrost parametrów kredytowych i monetarnych, poprawę sytuacji na rynku pracy, w tym łagodny wzrost wynagrodzeń, trudno znaleźć argumenty za zmianą stóp.” (24.08.2016, PAP) „Obniżka stóp procentowych NBP nie jest obecnie niezbędna, aczkolwiek przychylam się do poglądu, że moment, w którym RPP dokona pierwszej podwyżki stóp procentowych nastąpi później, niż można było tego oczekiwać jeszcze kilka miesięcy temu. (…) Generalnie zachowuję ogromny wewnętrzny spokój i w świetle aktualnych informacji makroekonomicznych nie dostrzegam na razie powodów do wykonywania obecnie radykalnych ruchów w polskiej polityce pieniężnej.” (17.10.2016, PAP) „Mimo lepszych danych makro za sierpień utrzymywanie się deflacji jest niepokojące. Nadal widzę niewielką przestrzeń do redukcji stóp NBP.” (20.09.2016, PAP) *im wyższy wskaźnik tym bardziej „jastrzębie” poglądy. Z uwagi na brak wyników głosowań z udziałem członków „nowej” RPP uszeregowanie dokonane na podstawie subiektywnej oceny wypowiedzi członków Rady (od najbardziej do najmniej jastrzębiego). Stopy procentowe – prognozy PKO BP vs. oczekiwania rynkowe Data WIBOR 3M/FRA† 1M 2M 3M 4M 5M 6M 7M 8M 9M 03-lis 03-gru 03-sty 03-lut 03-mar 03-kwi 03-maj 03-cze 03-lip 03-sie 1,72 1,71 1,71 1,70 1,69 1,69 1,69 1,68 1,68 1,69 -0,01 -0,01 -0,02 -0,03 -0,03 -0,03 -0,04 -0,04 -0,03 09-lis 07-gru 11-sty 08-lut 08-mar 05-kwi 12-maj 07-cze 05-lip -- 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 1,50 1,49 1,49 1,48 1,47 1,47 1,47 1,46 1,46 1,47 implikowana zmiana (p. b.) Posiedzenie RPP prognoza PKO BP* wycena rynkowa* † WIBOR 3M na ostatnim fixingu, transakcje FRA oparte na stawce WIBOR 3M za kolejne okresy, ‡ w punktach bazowych, *prognoza PKO BP stopy referencyjnej NBP. 7| Dziennik ekonomiczny 04.11.2016 Stopy NBP – prognoza PKO BP vs. oczekiwania rynkowe Nominalne i realne rynkowe stopy procentowe w Polsce 8 2,00 % % oczekiwania rynkowe (FRA) 6 1,75 prognoza PKO BP 4 1,50 obecnie 2 3 miesiące temu 1,25 0 1,00 sty-16 lip-16 sty-17 lip-17 Rynek pieniężny – główne stopy procentowe 8 -2 sty-03 sty-05 50 6 25 4 0 2 -25 WIBOR 3M sty-05 sty-07 POLONIA sty-09 sty-11 sty-07 sty-09 sty-11 sty-13 sty-15 Dynamika cen wybranych surowców (w PLN) % 0 sty-03 WIBOR 3M WIBOR deflowany bieżącą inflacją CPI WIBOR deflowany inflacją CPI (t+12) GSCI rolnictwo GSCI GSCI ropa % r/r st. referencyjna NBP sty-13 sty-15 Realny efektywny kurs PLN (REER) i długookresowy trend 125 -50 lip-11 lip-12 lip-13 lip-14 lip-15 lip-16 Bilateralne kursy PLN vs. EUR, USD i CHF 4,6 4,5 4,4 4,0 4,2 3,5 2003-2010 = 100 115 105 95 4,0 85 75 sty-03 REER 5-letnia średnia krocząca sty-05 sty-07 sty-09 Źródło: Datastream, Eurostat, obliczenia własne. 8| sty-11 3,0 EUR/PLN (L) USD/PLN (P) CHF/PLN (P) aprecjacja sty-13 sty-15 3,8 sty-10 sty-11 sty-12 sty-13 sty-14 sty-15 sty-16 2,5 Dziennik ekonomiczny 04.11.2016 Polska w makro-pigułce 2015 2016 Sfera realna - realny PKB (%) 3,9 2,9 -0,9 -0,6 9,1 9,6 -0,3 -0,3 -2,6 -2,2 1,50 1,50 Procesy inflacyjne - inflacja CPI (%) Agregaty monetarne - podaż pieniądza M3 (%) Handel zagraniczny - saldo obrotów bieżących (% PKB) Polityka fiskalna - deficyt fiskalny (% PKB) Polityka pieniężna - stopa referencyjna NBP (%) Komentarz Wzrost PKB w 2016 r. prawdopodobnie spowolni, gdyż nad czynnikami pozytywnymi (rządowa stymulacja fiskalna, wzmocnienie pozytywnych trendów na rynku pracy) przeważą czynniki negatywne (osłabienie globalnego wzrostu, a w kraju słabszy impuls kredytowy i spadek wydatków infrastrukturalnych). Efekty niskiej bazy powinny spowodować powrót inflacji CPI powyżej zera przed końcem roku i zbliżenie do dolnego przedziału odchyleń od celu NBP w 2q17. Ryzyka w górę dla naszej prognozy wiążą się z polityką fiskalną i regulacyjną, a ryzyka w dół ze światowymi cenami surowców. Przewidujemy utrzymanie blisko dwucyfrowego wzrostu podaży pieniądza (M3), przy lekkim wyhamowaniu wzrostu gotówki w obiegu i szybszym wzroście depozytów ogółem. Oczekujemy stabilizacji deficytu CAB przy przyspieszeniu dynamiki eksportu (w szczególności motoryzacyjnego) i importu (rosnący popyt krajowy) oraz utrzymywaniu się relatywnie niskich płatności odsetkowych i wzroście transferów zarobkowych zagranicę. Ożywienie na rynku pracy i cykliczna poprawa dochodów istotnie poprawia wynik sektora publicznego w latach 2015-2016. Mimo znacznego wzrostu wydatków (wdrożenie programu 500+), wzrostu deficytu budżetowego w 2016 r. prawdopodobnie nie będzie, gdyż nowe wydatki będą sfinansowane głównie przez jednorazowe dochody (np. aukcja LTE) a ograniczenie inwestycji na szczeblu samorządowym dodatkowo ogranicza deficyt sektora publicznego. Stopy procentowe NBP pozostaną bez zmian do końca 2017 r., a RPP może wznowić obniżki tylko jeśli nastąpi znaczne spowolnienie wzrostu gospodarczego w Polsce (do poniżej 3% r/r) przy wyraźnej aprecjacji złotego i utrzymywaniu się deflacji. Źródło: GUS, NBP, Eurostat, PKO Bank Polski. Zagranica w makro-pigułce 2015 2016 - realny PKB (%) 2,6 1,8 - inflacja CPI (%) 0,1 1,5 Strefa euro - realny PKB (%) 2,0 1,5 - inflacja HICP (%) 0,0 0,4 Chiny - realny PKB (%) 6,9 6,6 - inflacja CPI (%) 1,4 1,9 USA Komentarz Wzrost PKB w 3q16 przyspieszył do 2,9% k/k saar (vs. 1,4% k/k saar w 2q16). Spowolnieniu konsumpcji prywatnej towarzyszył wzrost eksportu i zapasów. Dynamika inwestycji pozostaje ujemna. Na posiedzeniu w grudniu 2015 r. FOMC podniósł stopę Fed funds o 25pb (do 0,25-0,50%). W komunikacie po posiedzeniu we wrześniu 2016 r. wskazano na zbilansowanie ryzyk dla perspektyw gospodarki i umocnienie przeświadczenia o bliskości podwyżek stóp procentowych. W 3q16 dynamika PKB strefy euro wyniosła 0,3% k/k sa (vs. 0,3% k/k sa w 2q) i 1,6% r/r sa (vs 1,6%r/r sa w 2q). Na posiedzeniu w marcu 2016 r. EBC znacznie złagodził politykę pieniężną, obniżając główne stopy procentowe, rozszerzając QE do 80 mld EUR i wprowadzając (od czerwca) program TLTRO II z możliwością ujemnego oprocentowania pożyczek. W grudniu EBC najprawdopodobniej ogłosi przedłużenie programu QE. Gospodarka strefy euro oraz Wielkiej Brytanii na razie wykazują dużą odporność na Brexit, niemniej ryzyka dotyczące wzrostu gospodarczego pozostają asymetryczne w dół. Wzrost PKB w 3q16 nie zmienił się (6,7% r/r vs. 6,7% r/r w 2q16). Dynamika przemysłu i budownictwa ustabilizowała się na poziomie 6,1% r/r. Poluzowanie polityki pieniężnej i fiskalnej w ostatnich kwartałach oraz polityka kursowa banku centralnego powinny pozwolić na utrzymanie spowolnienia gospodarczego pod kontrolą i uniknięcie „twardego lądowania”, aczkolwiek narastający dług prywatny stanowi ważny element ryzyka dla długoterminowego tempa wzrostu PKB. Źródło: FED, Eurostat, MFW, PKO Bank Polski. Niniejszy materiał ma charakter wyłącznie informacyjny, jest przeznaczony wyłącznie dla klientów Grupy PKO Banku Polskiego i nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny. Informacje zawarte w niniejszym materiale nie mogą być traktowane, jako propozycja nabycia jakichkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego, podatkowego lub jako forma świadczenia pomocy prawnej. Grupa PKO BP SA dołożyła wszelkich starań, aby zamieszczone w niniejszym materiale informacje były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Klienci Grupy PKO BP SA ponoszą odpowiedzialność za skutki swoich decyzji inwestycyjnych, podjętych z uwzględnieniem informacji zamieszczonych w niniejszym materiale. Niniejszy materiał został przygotowany i/lub przekazany przez Powszechną Kasę Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna, zarejestrowany w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS 0000026438; NIP: 525-000-77-38 REGON: 016298263; kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) 1 250 000 000 zł. 9|