NATIONAL GEOGRAPHIC. POLSKA

Transkrypt

NATIONAL GEOGRAPHIC. POLSKA
2012
SPIS TREŚCI
nr 1(148)
3
6
26
38
52
72
82
92
110
120
Edytorial
Skaner popularnonaukowy
O naszych danych osobowych: jak je chronić, kto i do czego może je
wykorzystać, czego powinniśmy się obawiać / wywiad z szefem GIODO
W.R. Wiewiórowskim rozm. Paulina Szczucińska
Malapa. Nie całkiem małpa, niezupełnie człowiek. W jaskiniowej pułapce
w RPA paleontolodzy odnaleźli świetnie zachowane szczątki ludzkiego
praszczura / Josh Fischman
Odwrót macho. Fawele pełne dzieci to już przeszłość. Brazylijki mówią, że
pozamykały swoje „zakłady reprodukcyjne". Wskaźnik dzietności w kraju
spadł poniżej poziomu gwarantującego wymienialność pokoleń! Jak do
tego doszło? / Cynthia Gorney
Wyspy Feniks. „El Niño" mocno podgrzał wody wokół pacyficznych
skrawków lądu, bieląc korale. Okazuje się jednak, że rafa odzyskuje siły,
jeśli tylko przetrwają na niej ryby pasące się na wodorostach / Gregory
S. Stone
Ziemia Afarów. Afrykańska Kotlina Danakilska jest miejscem skrajnie
nieprzyjaznym - najgorętszym na ziemi, wulkanicznym, pełnym soli
z odparowanych niegdyś mórz. Afarowie kochają jednak jej zabójcze
piękno / George Steinmetz
Biblia króla Jakuba. Przekład zamówiony przed 400 laty wpłynął na
anglosaską kulturę za pośrednictwem setek milionów egzemplarzy. Trafił
do kowbojów, purytanów, a nawet rastafarian / Adam Nicolson
Arktyka. Arktyka się ogrzewa, co stawia niedźwiedzie polarne przed
poważnym wyzwaniem. Jak z lodowych drapieżników mają się stać
wodnymi? / Susan McGrath
Kosmos. Obłoki Magellana od miliardów lat pozostają nieczułe na wdzięki
Drogi Mlecznej. Czy w końcu im ulegną? / Timothy Ferris
TYLKO DLA PRENUMERATORÓW
128 Montana. Ostatni kolonizowany przez farmerów obszar USA był, co nie
dziwi, najbardziej jałowym. Aby się tu utrzymać, trzeba dziś mieć tysiące
hektarów. Potomkowie osadników, którzy wytrwali, opowiadają ich
fascynujące historie / David Quammen
nr 2(149)
3
6
24
34
52
70
84
94
108
Edytorial
O bólu, umieraniu i eutanazji / wywiad z prof. Jackiem Łuczakiem rozm.
Danuta Śmierzchalska
Wikingowie. Doskonale wyszkoleni wojownicy z duszami obieżyświatów
trafili też na polskie ziemie. Jaką rolę tu odegrali? / Joanna OrłowskaStanisławska
Kazachstan. Nowa stolica rozległego stepowego państwa rośnie w oczach,
a jej budowle projektują światowej stawy architekci. Naftowo-gazowy
napęd, autorytarne rządy oraz nowobogacka ekstrawagancja przynoszą
zaskakujący efekt / John Lancaster
Pieski patrol. Psi zaprzęg, dwóch ludzi i setki kilometrów lodowej
grenlandzkiej pustki. Patrolowa służba w takich warunkach jest
wyzwaniem, któremu sprostać mogą tylko najtwardsi / Michael Finkel
Złota Panama. Lektura starych kronik konkwistadorów bywa cenna nie
tylko z naukowego punktu widzenia. Pomogła bowiem odnaleźć groby
wodzów starych panamskich plemion. Dodajmy - groby pełne złotych
artefaktów / A. R. Williams
Dzicy Papuasi. Czy w dzisiejszym świecie można jeszcze znaleźć
jaskiniowców? Okazuje się, że tak, ale to już naprawdę ostatni tacy ludzie
na ziemi / Mark Jenkins
Tygrysy. Największego z wielkich kotów w dżungli zobaczyć niemal nie
sposób. Nie tylko dlatego, że nawet w wodzie porusza się bezgłośnie
niczym duch. Po prostu jest piekielnie rzadki. Mimo to wciąż tli się
nadzieja, że przetrwa / Caroline Alexander
128 Ansel Adams. Fotograf, któremu przed laty sławę przyniosły fotografie
kalifornijskiej głuszy, nie przestaje fascynować Amerykanów. I nawet po
dekadach chcą oglądać to, co on tam ujrzał, na jego sposób / David
Quammen
nr 3(150)
3
8
32
44
64
84
104
122
Edytorial
„DNA, powiedz przecie", czyli o ustalaniu ojcostwa, identyfikacji przestępców
oraz sposobach odtwarzania dawno wymarłych gatunków / wywiad
z genetykiem prof. Tadeuszem Doboszem rozm. Małgorzata T. Załoga
Podlasie. Co jest siłą regionu? To, że życie płynie tam wolniej. A słabością?
To, że życie płynie tam wolniej. Uczciwy portret Podlasia musi być
paradoksalny / Izabela Pelc-Redlinska
Bliźnięta. Dlaczego jednojajowe bliźnięta, mające identyczne DNA, jednak
się różnią, fizycznie i charakterem? Mówiąc w skrócie, powodem jest
tajemniczy „trzeci czynnik" / Peter Miller
Afrykański ryft. Serce kontynentu przecinają buzujące wulkaniczną energią
wielkie geologiczne rowy. Ludzkie społeczności żyjące w regionie, pod
presją braku przestrzeni życiowej i zasobów, też co jakiś czas eksplodują
morderczą furią / Robert Draper
Apostołowie. Choć formalnie było ich 12, poczet apostołów, którzy ponieśli
w świat chrześcijańskie przesłanie, jest liczniejszy. Za kwestionowanie
zastanego społeczno--kulturowego porządku niemal wszyscy zapłacili
życiem / Andrew Todhunter
Hulmany. Święte dla hinduistów małpki, z ważną rolą w starożytnej
mitologii, potrafią korzystać ze swojego statusu. Choćby wpadając na
urządzane specjalnie dla nich bankiety / Jennifer S. Holland
128 Głazy narzutowe. Lądolód oprócz piasku i kamyków potrafił też taszczyć
głazy naprawdę imponujące. Niektóre stoją dziś w zupełnie zaskakujących
miejscach / Hannah Holmes
nr 4(151)
3
6
34
44
70
88
96
114
Edytorial
Jakie są granice naszego poznania? Dlaczego trzeba obserwować
planetoidy? Jak poczuć tchnienie wieczności? / wywiad z fizykiem, prof.
Lechem Mankiewiczem rozm. Paulina Szczucińska
Titanic. Wśród wielu morskich katastrof ta była najsłynniejsza i najbardziej
spektakularna. Najnowsze badania dowodzą, że Titanic nie zniknął pod
falami majestatycznie, ale pogrążał się w przerażających konwulsjach /
Hampton Sides, James Cameron
Tsunami. Minął rok od chwili, gdy ocean chlusnął na Japonię ogromną falą,
zmywając całe osady. Czy możemy przewidzieć, gdzie i kiedy wystąpi
następny taki kataklizm? Czy pozostało nam tylko wyczekiwanie kolejnej
hekatomby? / Tim Fogler
Atomowi uchodźcy. Awaria elektrowni atomowej w Fukushimie wygnała
z domów dziesiątki tysięcy ludzi, a zwierzęta ze skażonej strefy skazała na
śmierć. Nie wiadomo, jak długo zakazana strefa pozostanie martwa /
Lucille Craft
Borneo. Niebotyczną tropikalną puszczę pełną latających stworzeń
przeszywa jazgot pił i zasnuwają dymy pożarów. Na szczęście nie wszędzie
pierwotną dzicz zastąpiły plantacje olejowców / Mel White
Miny. Kambodża długo była sparaliżowana przez miny. Dziś sytuacja się
poprawia, ale jeszcze 10 lat trzeba, by oczyścić z nich cały kraj. Ofiary tej
bezwzględnej broni będą jednak nosić swoje traumy do końca życia /
Mark Jenkins
TYLKO OLA PRENUMERATORÓW
128 Kwaśny ocean. Ślimaki bez skorupek, obumarłe rafy, karłowaciejące
morskie stworzenia. Dwutlenek węgla pochłaniany przez oceany, choć
odciąża atmosferę, może dramatycznie zmienić obraz morskiego życia /
Elizabeth Kolbert
nr 5(152)
3
6
28
36
50
60
72
80
100
120
Edytorial
Skaner Historia: brud
M.in. o tym, dlaczego globalizacja zagraża prawom człowieka i jak kwestia
tortur sprowadza do właściwego wymiaru problem kulturowego relatywizmu.
/ wywiad z Wiktorem Osiatyńskim rozm. Danuta Śmierzchalska
Maski. W afrykańskich kulturach maska ma potężną moc transformacji
człowieka i przenoszenia go w inny wymiar. A przy tym jest materialnym
dowodem jego niezwykłej kreatywności
Lucha libre. Meksykańska odmiana wrestlingu sama też wykształciła
mnóstwo odmian - walki kobiet, karłów, homoseksualistów. Więcej w tym
cyrku niż konfrontacji, ale też mnóstwo emocji i uwielbienia dla
zawodników / Dorota Chojnowska
Dłoń. Co ma wspólnego nasza ręka ze skrzydłem nietoperza i nogą słonia?
W zasadzie... wszystko. Ogromne z pozoru różnice z pewnego punktu
widzenia są bowiem absolutnie drugorzędne / Carl Zimmer
Egipt po rewolucji. 80 mln Egipcjan tłoczy się na wąskim pasie ziemi na
brzegach Nilu. Podróż wzdłuż rzeki jest zatem wędrówką przez wszystkie
klasy i grupy społeczne kraju, który jak ognia boi się destabilizacji /
Jeffrey Bartholet
Góra Gór. K2 - najtrudniejsza do zdobycia, okrutna góra tym razem nie
zażądała ofiar. Dla Gerlinde Kaltenbrunner był to 14. ośmiotysięcznik, na
który wspięła się bez tlenu! / Chip Brown
Wirtuoz. Kusogorzyk jest uzdolniony jak żaden inny ptaszek w jego liczącej
dziesiątki gatunków rodzinie. Tylko on bowiem potrafi śpiewać za
pomocą... upierzenia / Dan Koepel
128 Wojna secesyjna. W czasie amerykańskiej wojny domowej fotografia
jeszcze raczkowała. Ówczesnymi „fotoreporterami" byli rysownicy.
Pokazujemy ich prace, a także zdjęcia rekonstrukcji bitew wykonane
archaicznymi metodami / Harry Katz
nr 6(153)
3
10
40
52
66
82
98
112
Edytorial
Skaner Popularnonaukowy
O wpływie społecznym. Jak skłonić innych, by zachowywali się zgodnie
z naszymi oczekiwaniami? I jak nie ulegać manipulacji? / Wywiad
z Jarosławem Kulbatem rozm. Paulina Szczucińska
Terakotowa armia. Pierwszy cesarz Chin tysiące wojowników z terakoty
uzbroił w prawdziwą broń i ustawił w szyku w swym monstrualnym
grobowcu. Przedarcie się przez ich szeregi zajmie archeologom stulecie. Co
ciekawe, armia na życie wieczne nie była okryta żałobą, ale mieniła się
barwami / Brook Larmer
Hongkong. Las mieszkalnych wieżowców między górami a morzem długo
był symbolem azjatyckiego kapitalizmu, ale też siedliskiem rozpusty,
korupcji, mafii. Dziś Chiny, które przejęły enklawę, pozbyły się
kompleksów ubogiego krewnego: to one gwarantują jej prosperity /
Michael Paterniti
Psy rasowe. Niezwykłą różnorodność psich ras człowiek stworzył w ciągu
kilkuset lat. Zdumiewające, że odpowiada za nią garstka „genetycznych
przełączników". Jamnika od dobermana dzieli tylko kilka genów / Evan
Ratliff
Maroni. Nie wszyscy czarni niewolnicy pędzeni do pracy na brazylijskich
plantacjach godzili się z losem. Wielu uciekało do puszczy, gdzie zakładali
odcięte od cywilizacji osady i kształtowali krajobraz Amazonii, prowadząc
naturalną gospodarkę. Świat o nich zapomniał. Do czasu, gdy ujawnili się,
walcząc o prawo do swoich ziem / Charles C. Mann
Sokotra. Kadzidlana wyspa broniona przez mityczne węże, leżąca z dala od
centrów cywilizacji, długo pozostawała na uboczu dziejów. Właśnie dlatego
przetrwało na niej niezwykłe bogactwo endemitów - prawdziwych
botanicznych dziwolągów / Mel White
128 Morza Arabii. Świat arabski to nie tylko karawany wielbłądów, ale też
wspaniałe tradycje morskie. Z pustyniami Arabii sąsiaduje bogate
królestwo morskiego życia, którego wagę mieszkańcy tamtejszych krajów
zaczynają doceniać / Harry Katz
nr 7(154)
3
6
32
46
60
84
94
104
112
Edytorial
Wywiad z Bogdanem Gałązką. Co i jak jedzono przed wiekami, czy da się
odtworzyć ówczesne przepisy oraz dlaczego na zamku w Malborku raczono
się bobrzymi ogonami i deserem z fiołków. Rozmawia / Olga Dębicka
Kipiące Słońce. Świat widział już ogromną słoneczną burzę, która w XIX w.
uszkodziła sieć telegraficzną. Czy podobne wydarzenie dzisiaj
„wyłączyłoby" naszą cywilizację? I czy można je przewidzieć? / Timothy
Ferris
Ginące języki. Języki niewielkich plemion i grup etnicznych zamierają.
Młodzi uczą się języków dominujących, by osiągnąć sukces. Co tracimy
wraz ze śmiercią małych języków? / Russ Rymer
Katedry. Wznoszone przez pokolenia gigantyczne kamienne konstrukcje do
dziś wywołują w ludziach stany duchowych przeżyć. Wielki budowlany
wyścig do nieba ma swoich bohaterów i tajemnice / Zuzanna Pol
Flamingi. Czym zachwycają najbardziej? Chyba kolorystyczną
konsekwencją. Wielotysięczne stado jest niczym ogromny różowy
organizm. Ale potrafiły również skonsternować naukowców zagadką swego
upodobania do stania na jednej nodze / Nancy Shute
Tornada. Rodzą się co roku na Wielkich Równinach Ameryki superkomórki burzowe. Łowcy burz polują na tornada niczym na grubego
zwierza. Dla niektórych trofeum jest fotografia tej grozy i mocy / Jeremy
Berlin
Dacza. Carski wynalazek twórczo rozwinięty przez władze komunistyczne
był dla narodu źródłem aprowizacji, oazą wolności i intymności oraz sceną
życia towarzyskiego. Rosji bez daczy wyobrazić sobie nie sposób / Cathy
Newman
128 Wielkie zakole. Westernowa sceneria pustyni Chihuahua nad Rio Grandę
wciąż jest dzika. I może taką pozostanie, bo po obu stronach granicy
meksykańsko-amerykańskiej powiększa się tereny objęte ochroną / Joe
Nick Patoski
nr 8(155)
3
8
22
30
38
58
80
90
104
114
Edytorial
Afrodyzjaki. Ile w opowieściach o ich cudownych właściwościach naukowej
prawdy, a ile mitów? / Paulina Szczucińska
Wywiad z Bi Kidude - o kobietach z Zanzibaru i praktykowanym na wyspie
rytuale, który przygotowuje dziewczęta do zamążpójścia, oraz muzyce ta
arab / Izabela Klementowska
RapaNui. Według legendy posągi na Wyspie Wielkanocnej chodziły. Na
pytanie „jak?" uczeni i odkrywcy dawali różne odpowiedzi, podpierając
swoje koncepcje eksperymentami / Hannah Bloch
Londyn. Brytyjska metropolia przeżywa właśnie kolejne w swej historii
igrzyska olimpijskie. Czym zaowocują one dla „gorszego", Londynu,
Londynu kategorii C? / Cathy Newman
Polskie olimpiady. Sportowa rywalizacja na najwyższym poziomie to
wielkie emocje, dramaty, szczęśliwe zbiegi okoliczności i zabawne
anegdoty. Te pozostają w pamięci kibiców najdłużej / Wojciech Filipiak
Portret mistrza. Dawni olimpijczycy mówią o swojej drodze na szczyt,
o chwilach triumfu. Co dzięki sportowi zyskali, co stracili, co jest w życiu
ważne? / Marzena Chełminiak
Ptasia intymność. Jak one to robią? Niby wszystkie tak samo, a jednak
inaczej. Weźmy poczciwe kaczki - czy podejrzewalibyście je o skłonności
do brutalnego seksu, a nawet gwałtów? / Marzenna Nowakowska
Yartsa Gulbu. Niezwykle gąsienicowe grzybki z górskich łąk cieszą się
opinią medycznego panaceum. Nic dziwnego, że na Wyżynie Tybetańskiej
wywołały prawdziwą gorączkę złota / Michael Finkel
128 Islandia. Między wulkanami a lodowcami rosły kiedyś brzozowe zagajniki.
Aż przyszedł człowiek... I choć krajobraz wyspy stał się od tamtego czasu
jeszcze bardziej posępny, wciąż pozostaje piękny / Robert Kunzig
nr 9(156)
3
6
14
26
34
44
56
76
92
100
114
Edytorial
Skaner Popularnonaukowy
Koszer vs. Halal. Czy religijne nakazy i zakazy związane z jedzeniem mają
swoje racjonalne uzasadnienie? / Paulina Szczucińska
Fotoreportaż. Andrzej Wiktor portretuje współczesnych husarzy - ludzi,
którzy żyją historią i wiernie ją rekonstruują
Wywiad. Archeologia zbrodni - młoda dyscyplina badawcza pozwala
odtworzyć ostatnie chwile ofiar masowych mordów / Joanna Lamparska
Husaria. Formacja, która szarżą miażdżyła wroga, przez blisko dwa wieki
nie miała sobie równych. Czemu zawdzięczała piekielną skuteczność? /
Radosław Sikora
Wenezuela. Polska wyprawa do zaginionego świata tepui - jednego
z najmniej poznanych skrawków ziemi - przyniosła odkrycia nowych
gatunków / Izabela Stachowicz
Jemen. Przepędzenie dyktatora nie oznacza jeszcze końca kłopotów.
Jemen wciąż trawi gorączka - kraj znieczula się czatem i ulega
plemiennym buntom / Joshua Hammer
Arabskie rewolucje. Północna Afryka i Bliski Wschód po arabskiej wiośnie jakie są prognozy dla regionu, który przykuwa dziś uwagę świata? / Adam
Robiński
Koala. Zwierzątka o aparycji pluszowych przytulanek nie lubią
przeprowadzek. Cóż więc robić, gdy obok ich eukaliptusa pewnego dnia
wyrasta jednorodzinny dom? / Mark Jenkins
Podwodne góry. Morskie dno, tak jak wystające nad wodę kontynenty,
usiane jest górami. Tyle że w wodzie, inaczej niż na lądzie, im wyżej, tym
bogatsze życie. W dodatku życie bardzo mało zbadane / Michael Finkel
128 Portret błyskawicy. Aby sfotografować narodziny błyskawicy, trzeba mieć
gigantyczną kamerę, wiele wytrwałości i jeszcze więcej szczęścia. Timowi
Samarasowi tego ostatniego na razie brakuje, ale niczym błędny rycerz
przemierza Wielkie Równiny, nie tracąc nadziei
nr 10(157)
3
6
12
30
22
38
54
62
72
98
112
120
Edytorial
Granty NG
Skaner
Turystyka
Jedz z głową. Głodówki, drakońskie diety, odtruwania organizmu wszystko dla zdrowia. Czy takie zabiegi mają sens? / Paulina
Szczucińska
Fotoreportaż. Mikołaj Nowacki pokazuje Odrę - rzekę, którą człowiek
przekształcał bez ceregieli, a potem zlekceważył
Wywiad. Poznanie przyszłości to wizja kusząca. Czy nauka może ją ziścić?
I jakie są pułapki prognozowania? / Paulina Szczucińska
Dzika miłość. Czy ludy pierwotne były seksualnie rozpasane? Cóż,
z instynktami nie walczyły. Ich seksualność była jednak nie tyle
perwersyjna, ile raczej pragmatyczna / Izabela Filc-Redlińska
Krwawa kość. Wydawało się, że czasy słoniowych rzezi z lat 80. XX w. już
nie wrócą. Tymczasem kłusownictwo i czarny rynek kości odżywają, a jedną
z ich sil napędowych okazują się... kultowe obyczaje wielkich religii /
Bryan Christy
RIO Fawele to od dawna stały element brazylijskich miast. Przed
zbliżającymi się igrzyskami w Rio de Janeiro siedliska biedoty rządzone
dotychczas przez narkotykowe gangi trafiły jednak pod okupację... policji.
Czy fawele dadzą się ucywilizować? / Antonio Regalado
Dom dla zwierząt. Opuszczony dom na zapadłej fińskiej wsi został
skolonizowany przez mniejsze i większe zwierzęta. Uchwycenie ich
portretów we wnętrzach wymagało benedyktyńskiej wprost cierpliwości /
Kai Fagerstrom
Z głębin czasu. Latimeria to głębinowa ryba, która okazała się odporniejsza
niż dinozaury. Ta żywa skamieniałość potrafi jednak pływać z zaskakującym
wdziękiem / Caroly Butler
128 Groty Mustangu. Przed wiekami mieszkańcy Królestwa Mustangu szukali
bezpieczeństwa w grotach wykutych wysoko w skałach. Niektóre z nich,
z ukrytymi wejściami, są niczym kapsuły czasu / Michael Finkel
nr 11(158)
3
6
10
30
24
34
42
48
56
60
86
102
116
Edytorial
Granty NG
Skaner
Podróże
Jedz z głową. Czy mleko jest dla każdego? Lepiej pić tłuste czy chude?
Ułatwia czy utrudnia odchudzanie? / Paulina Szczucińska
Laureaci WKF. Ósma edycja Wielkiego Konkursu Fotograficznego NG
rozstrzygnięta. Nagrodzone prace publikujemy na naszych łamach
Wywiad. Analizowanie zwykłej pajęczej sieci może nas zaprowadzić do
nowej ery w historii inżynierii - materiałów o właściwościach krojonych na
miarę. Z Markusem Buehlerem z MIT / rozm. Wojciech Mikołuszko
Da Vinci czy nie? Wart 20 tyś. czy 100 mln dol? Oto jest pytanie. Na rynku
antykwarycznym pojawił się portret, którego autorem może być wielki
Leonardo / Tom O'Neill
Sztuka ukradziona. Zaskakujące historie najcenniejszych zabytków
z polskich zbiorów / Joanna Lamparska
Kuba. Po 50 latach w cieniu Fidela Castro przygnieceni kryzysem
Kubańczycy zaczynają flirtować z kapitalizmem. Planu na przyszłość
najwyraźniej im jednak brakuje / Cynthia Gorney
Gepard. Wielka popularność w świecie popkultury nie przełożyła się na
poprawę losu tego kota. Najszybszy ssak świata musi szybko uciekać
przed zagładą / Roff Smith
Wydmy. Na pustyniach rządzi wiatr. Autor materiału latał nad wszystkimi
pustyniami świata, by z powietrza fotografować to, czego wiatr może tam
Dokonać / George Stainmetz
Chińskie zaświaty. Koncepcje zaświatów w historii Państwa Środka były
zaskakująco materialistyczne, a nawet biurokratyczne. Stare tradycje
w pędzącym naprzód kraju przechodzą jednak do historii / Peter Hessler
128 Marsylia. Gdy francuskimi miastami wstrząsały zamieszki, w Marsylii,
zamieszkiwanej przez dziesiątki tysięcy imigrantów, panował spokój. Skąd
się wzięła ta sielanka i czy jest do utrzymania na dłuższą metę? /
Christopher Dickey
nr 12(159)
3
14
18
28
22
36
44
52
66
84
102
116
Edytorial
Granty NG
Skaner
Podróże
Jedz z głową. Czym i jak przyprawiać? Warto się nad tym zastanowić, bo
lista właściwości kuchennych przypraw jest długa i zaskakująca / Paulina
Szczucińska
Fotoreportaż. Autorskie spojrzenie na mikrokosmos drobnych stworzeń,
których światu zwykle nie mamy okazji się przyjrzeć
Wywiad. O tajemnicach mózgu - zapamiętywaniu, zapominaniu,
gromadzeniu informacji i trosce o sprawność naszego biologicznego
superkomputera / z Anną Grabowską rozm. Paulina Szczucińska
Koniec świata. Kres nadejdzie 21.12.2012 r. - wyliczyli przed wiekami
Majowie. Nie ma rady - w tej sytuacji trzeba pilnie zweryfikować tajemnice
ich kalendarza / Adam Robiński
Metan. Gaz z tupków to dla stanu środowiska szansa czy zagrożenie? Czy
kuchenny kran może zapłonąć? I co z ogromnymi pokładami metanu
uwięzionego w wiecznej zmarzlinie? / Marianne Lavelle
Szamanizm. Najkrócej mówiąc - szaman to specjalista od kontaktów ze
światem duchów. Kto i jak może nawiązać z nimi komunikację? I w jakim
celu? / David Stern
Pingwiny. Ptaki te, na lądzie niezgrabne i niezdarne, w wodzie zyskują
fenomenalną zwinność m.in. dzięki własnemu patentowi na bąbelkowe
turbodoładowanie / Glenn Hodges
Doggerland. Na terenach, gdzie dziś przewalają się fale Morza Północnego,
parę tysięcy lat temu istniał prawdziwy raj łowców - zbieraczy. Rybacy co
jakiś czas wydobywają pamiątki tego niezwykłego świata / Laura Spinney
128 Arizona. Klify Vermillion to prawdziwy cud amerykańskiej przyrody. Aż
dziw, że tak zaskakująco mało znany / Verlyn Klinkenborg
Oprac. BPK

NATIONAL GEOGRAPHIC. POLSKA

Transkrypt

Podobne dokumenty

NATIONAL GEOGRAPHIC

NATIONAL GEOGRAPHIC. POLSKA