Plan Gospodarki Odpadami
Transkrypt
Plan Gospodarki Odpadami
Załącznik nr 1 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY CZUDEC NA LATA 20082008-2011 SPIS TREŚCI: I. Wstęp……………………………………………………………………………....3 II. Charakterystyka Gminy Czudec…………………………………………………...7 III. Aktualny stan gospodarki odpadami w Gminie Czudec w latach 2004-2007………………………………………………………..….…..11 III.1. Rodzaj i ilości zebranych odpadów na terenie gminy Czudec ……………….…..11 III.2. Istniejące procesy odzysku i unieszkodliwiania poszczególnych rodzajów odpadów w latach 2004-2006……………………………………………………13 III.3. System zbierania odpadów w gminie oraz wykaz podmiotów działających na terenie gminy Czudec…………………………………………………………15 III.4. Wyszczególnienie rodzajów odpadów i system ich zbierania……...……………18 a) odpady komunalne biodegradowalne……………………………………………..18 b) odpady komunalne opakowaniowe……..…………………………………….…..19 c) odpady niebezpieczne wytwarzane w strumieniu odpadów komunalnych……....20 d) odpady wielkogabarytowe……………………………………...………..…….....22 IV. Identyfikacja problemów w zakresie gospodarowania odpadami w gminie Czudec……………………………………………………………….…22 V. Prognoza zmian w gospodarowaniu odpadami w latach 2008-2011 (z uwzględnieniem lat 2012-2015)……………………………………………….23 VI. Cele i obrane kierunki działań w gospodarce odpadami……………………….…25 VII. Harmonogram i sposób finansowania przy realizacji zadań……………………...33 VIII. Wnioski z analizy oddziaływania projektu Planu na środowisko………………...34 IX. Sposoby monitoringu……………………………………………………………..36 X. Streszczenie……………………………………………………………………….38 Bibliografia…...…………………………………………………………………………..40 Wybrane akty prawne…………………………………………………………………….41 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 I.WSTĘP Plany Gospodarki Odpadami są dokumentami analizującymi obecny stan gospodarki odpadami i istniejące w niej problemy. Daje to podstawę do przeprowadzenia prognoz na kolejne lata, wytyczenia celów i ustalenia realnych strategii potrzebnych do ich osiągnięcia. Konieczność sporządzenia aktualizacji Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec podyktowana jest polityką ekologiczną państwa i wymaganiami określonymi w Ustawie z dn. 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39 poz. 251 j.t.) wraz z wytycznymi zawartymi w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dn. 9 kwietnia 2003 roku w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. z 2003 r. Nr 66 poz. 620 ze zm.). Aktualizacja PGO jest równieŜ o tyle waŜna, Ŝe w ciągu ostatnich kilku lat zaszły istotne zmiany w polskim prawie dotyczącym ochrony środowiska. Zaktualizowane zostały m.in. ustawy: o ochronie środowiska, o ochronie przyrody, o odpadach oraz o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Ustanowiono równieŜ nowe akty prawne: - Ustawa z dn. 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U. z 2005 R Nr 25 poz. 202 ze zm.) - Ustawa z dn. 29 lipca 2005 r. o zuŜytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. z 2005 r. Nr 180 poz. 1495 ze zm.). Art. 14 pkt. 14 Ustawy o odpadach wskazuje, Ŝe Plan Gospodarki Odpadami podlega aktualizacji „nie rzadziej, niŜ co 4 lata”, tak więc zgodnie z tym zapisem oraz dla zachowania zgodności z planami wyŜszego szczebla, niniejsza aktualizacja PGO obejmuje lata 2008-2011 z uwzględnieniem kolejnych czterech lat 2012-2015. Pierwszy GPGO dla gminy Czudec sporządzony został w roku 2004 w ramach Związkowego Planu Gospodarki Odpadami (kiedy gmina Czudec naleŜała do Związku Komunalnego „WISŁOK”) i przyjęty uchwałą Rady Gminy w Czudcu nr XXX/210/2005r w dniu 28 stycznia 2005 r. PoniewaŜ w roku 2006 gmina wystąpiła ze Związku, niniejsza aktualizacja dotyczy wyłącznie gminy Czudec. 3 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 NaleŜy równieŜ dodać, ze zgodnie z art. 14 ust. 6 Ustawy o odpadach, aktualny PGO jest częścią Gminnego Programu Ochrony Środowiska, o którym mówią art. 13-18 Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 Nr 25 poz. 150 j.t.). Ustawa o odpadach precyzuje, Ŝe w Gminnym Planie Gospodarki Odpadami omawiane powinny być „odpady komunalne powstające na obszarze danej gminy oraz przywoŜone na jej obszar z uwzględnieniem odpadów komunalnych ulegających biodegradacji oraz odpadów niebezpiecznych zawartych w odpadach komunalnych”. Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami wskazuje natomiast, Ŝe Gminny Plan Gospodarki Odpadami określa: 1) aktualny stan gospodarki odpadami, w tym: a) rodzaj, ilość i źródła powstawania wszystkich odpadów, w szczególności odpadów komunalnych, b) rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku, c) rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania, d) istniejące systemy zbierania wszystkich odpadów, w szczególności odpadów komunalnych, e) rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobową instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w szczególności odpadów komunalnych, f) wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, transportu, odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów komunalnych, uwzględniające podstawowe informacje charakteryzujące z punktu widzenia gospodarki odpadami obszar, dla którego jest sporządzany plan gospodarki odpadami, a w szczególności połoŜenie geograficzne, sytuację demograficzną, sytuację gospodarczą oraz warunki glebowe, hydrogeologiczne i hydrologiczne, mogące mieć wpływ na lokalizację instalacji gospodarki odpadami; 2) prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami, w tym równieŜ wynikające ze zmian demograficznych i gospodarczych; 3) działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami, w tym: a) działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów, b) działania zmierzające do ograniczenia ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, 4 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 c) działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbiórki, transportu oraz odzysku i unieszkodliwiania, w szczególności odpadów komunalnych, d) działania zmierzające do redukcji ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, kierowanych na składowiska odpadów; 4) projektowany system gospodarki odpadami, w szczególności gospodarki odpadami komunalnymi i opakowaniowymi, uwzględniający ich zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie, ze wskazaniem miejsca unieszkodliwiania odpadów; 5) rodzaj i harmonogram realizacji przedsięwzięć oraz instytucje odpowiedzialne za ich realizację; 6) sposoby finansowania, w tym instrumenty finansowe słuŜące realizacji zamierzonych celów, z uwzględnieniem harmonogramu uruchamiania środków finansowych i ich źródeł; 7) system monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów pozwalający na określenie sposobu oraz stopnia realizacji celów i zadań zdefiniowanych w planie gospodarki odpadami, z uwzględnieniem ich jakości i ilości. Niniejsza aktualizacja opracowana została zgodnie z polityką ekologiczną państwa, planami gospodarki odpadami na szczeblu krajowym, wojewódzkim oraz powiatowym, a takŜe z Regulaminem utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Czudec, przyjętym Uchwałą Rady Gminy nr XLIII/304/2005 w dniu 29 grudnia 2005 r. Rokiem bazowym niniejszego opracowania jest rok 2006, jednak z uwagi na moŜliwości uzyskania pełniejszych danych, pewne informacje obejmują równieŜ rok 2007. Źródła informacji, które zostały wykorzystane do sporządzenia aktualizacji: - Urząd Statystyczny w Rzeszowie - Urząd Gminy w Czudcu - zasoby internetowe - Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu StrzyŜowskiego - Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami na lata 2008-2011 5 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 - Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2010 - opracowanie Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Rzeszowie „Stan środowiska w województwie podkarpackim w 2006 roku” W niniejszym opracowaniu uŜyto skrótów: PGO – Plan Gospodarki Odpadami GPGO – Gminny Plan Gospodarki Odpadami PPGO – Powiatowy Plan Gospodarki Odpadami WPGO – Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami KPGO 2010 – Krajowy Plan Gospodarki Odpadami na lata 2007-2010 uoo – Ustawa o odpadach uocz – Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku ZZO – Zakład Zagospodarowania Odpadów GPZON – Gminny Punkt Zbiórki odpadów Niebezpiecznych WIOŚ – Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska UG – Urząd Gminy ZSEE – zuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny Ruczip- Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Czudec 6 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 II. CHARAKTERYSTYKA GMINY CZUDEC Gmina Czudec to gmina wiejska powiatu strzyŜowskiego, w województwie podkarpackim, o powierzchni 8474 ha, zamieszkiwana przez 11725 osoby ( w 2007 r.-11791 osób). Obejmuje swym zasięgiem 8 sołectw: - Pstrągowa - Pstrągowa Wola - Nowa Wieś - Zaborów - Czudec - Przedmieście Czudeckie - Babica - WyŜne i sąsiaduje z gminami: Boguchwała, Lubenia, Niebylec, StrzyŜów, Wielopole Skrzyńskie oraz Iwierzyce. 52,33% zajmują grunty rolne, 26,10% tereny leśne, a 15, 3% to nieuŜytki. Gmina ma charakter rolniczo - przemysłowy. W rolnictwie przewaŜa uprawa zbóŜ oraz hodowla bydła i trzody chlewnej. W 2006 zanotowano 577 podmiotów gospodarczych działających na terenie gminy. Lokalizację gminy w odniesieniu do województwa podkarpackiego przedstawia mapa nr 1. 7 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 Mapa nr 1 obszar gminy Czudec 8 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 Tab. Nr 1. Liczba mieszkańców z uwzględnieniem podziału administracyjnego w latach 2004-2007 SOŁECTWO 2004 2005 2006 2007 2417 2412 2387 2370 Pstrągowa + Pstrągowa Wola 850 860 848 856 Nowa Wieś 1140 1136 1126 1136 Zaborów 2939 2948 2925 2952 Czudec 1806 1797 1831 1868 Przedmieście Czudeckie 1194 1197 1215 1218 Babica 1419 1411 1393 1391 WyŜne RAZEM 11765 11761 11725 11791 Dane z UG w Czudcu Wykres 1 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 2004 2005 2006 a ow a N Ps trą go w Ps trą go w a+ W ie ś Za bo ró w Pr ze C zu dm de .C c zu de ck ie Ba bi ca W yŜ ne O G Ó ŁE M 2007 W ol a LICZBA MIESZAKAŃCÓ W UKŁAD DEMOGRAFICZNY GMINY CZUDEC Gmina Czudec połoŜona jest w dolinie Wisłoka, na Pogórzu StrzyŜowsko – Dynowskim ok. 20 km od Rzeszowa. Znaczną część terenu gminy (ok. 4 500 ha), ze względu na szczególne walory przyrodniczo-krajobrazowe, objęto ochroną w ramach Sędziszowsko StrzyŜowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Występują tu równieŜ inne formy ochrony przyrody: - rezerwat „Wielki Las” o powierzchni 70,75 ha sięgający północnej części miejscowości Nowa Wieś, - obszar głównego zbiornika wód podziemnych GZWP-432-Dolina Wisłoka, wymagający szczególnej ochrony, - obszar węzłowy rangi krajowej 32-K Pogórza StrzyŜowsko-Dynowskiego, będący częścią systemu Krajowej Sieci Ekologicznej ECONET-POLSKA, 9 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 - parki podworskie na terenie wsi Babica i Czudec, - 6 pomników przyrody Ŝywej w miejscowościach: Czudec, Zaborów, Babica i Nowa Wieś. Malownicze połoŜenie całego obrębu gminy, o górskim ukształtowaniu terenu charakteryzuje ją jako obszar o znaczących walorach turystycznych, a występowanie cennych przyrodniczo siedlisk oraz waŜnych gatunków zwierząt, podnosi jej atrakcyjność równieŜ pod względem przyrodniczym (tereny gminy Czudec naleŜeć mają do planowanego obszaru chronionego Natura 2000 - „Wisłok Środkowy z Dopływami”). Przez gminę, przebiega droga wojewódzka nr 988 Babica - Warzyce oraz droga krajowa Nr 9 Radom-Barwinek w kierunku przejścia granicznego na Słowację. Obecnie Gmina Czudec jest w pełni zgazyfikowana. Sieci kanalizacyjne i wodociągowe zostały wybudowane w Czudcu, Przedmieściu Czudeckim i Babicy. Ich zasięg planuje się poszerzyć o następne miejscowości gminy. W Przedmieściu Czudeckim znajduje się biologiczno-mechaniczna oczyszczalnia ścieków wraz z punktem zlewnym oraz zamknięte w roku 2005, składowisko odpadów komunalnych o powierzchni 0.96 ha (obecnie w trakcie rekultywacji). Na terenie gminy znajdują się 1 przedszkole, 4 szkoły podstawowe, 1 gimnazjum, 2 zespoły szkół (przedszkole i szkoła podstawowa), 1 zespół szkół (przedszkole, szkoła podstawowa, gimnazjum) oraz szkoła ponadgimnazjalna – zespół szkół (liceum Ogólnokształcące, Szkoła Zawodowa oraz 4 Technika). 10 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 III. AKTUALNY STAN GOSPODARKI ODPADMI W GMINIE CZUDEC Pomimo, iŜ na gospodarkę odpadami kładzie się coraz większy nacisk, nadal jej stan jest w dość słabej kondycji, będąc przy tym ogromnym obciąŜeniem dla środowiska naturalnego. Niniejszy rozdział przedstawia zmiany zachodzące w gospodarce odpadami na terenie gminy Czudec w latach 2004-2006 (niektóre dane sięgają roku 2007) wraz z nasuwającymi się wnioskami. Zgodnie z art. 3 Ustawy o odpadach, odpady komunalne to „odpady powstające w gospodarstwach domowych, a takŜe odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych”. Ich źródłem są gospodarstwa domowe oraz podmioty wytwarzające odpady podobne do komunalnych tj. przede wszystkim małe firmy zajmujące się handlem, usługami lub rzemiosłem, targowiska, placówki oświatowe, obiekty turystyczne i inne. III.1. Rodzaj i ilości odpadów zebranych na terenie gminy Czudec W roku 2006 z terenu Gminy zebrano 514,80 (w roku 2007 – 484,255) Mg odpadów komunalnych. Tab. Nr 2. Ilości zebranych odpadów w latach 2004-2007 z podziałem na rodzaj [Mg] RODZAJ ODPADU 2004 2005 2006 2007 343 365 274,63 248,86 Odpady zmieszane 6 10,15 22,72 27,01 Papier i tektura 57,50 41,83 124,9 132,17 Szkło 6,2 4,37 9,21 8,92 Złom metalowy 15,64 16,69 46,86 49,22 Tworzywo sztuczne bd bd 33,20 13,6 Wielkogabaryty 0,008 Leki 0,083 0,03 0,007 Baterie 3,25 4,46 ZSEE RAZEM 428,34 438,12 514,80 484,255 Dane z UG w Czudcu 11 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 Wykres 2 GRUPY ZEBRANYCH ODPADÓW W LATACH 2004-2007 400 350 300 ODP. ZMIESZANE 250 PAPIER I TEKTURA 200 SZKŁO 150 ZŁOM METALOWY 100 TWORZYWA SZTUCZNE 50 0 2004 2005 2006 2007 PowyŜsza tabela oraz wykres wskazują na ogólną tendencję wzrostu ilości odbieranych odpadów komunalnych, przy malejącej ilości odpadów komunalnych zmieszanych. Porównanie wyników z lat 2004-2006 pokazuje, Ŝe dokonano duŜego postępu jeśli chodzi o selektywną zbiórkę odpadów (prawie 2,5-krotny wzrost ilości odpadów zbieranych selektywnie). Równie dobrą tendencją jest równoczesny (towarzyszący wzrostowi w zakresie selektywnej zbiórki) spadek ilości odpadów zmieszanych. Nie ulega jednak wątpliwości, Ŝe system selektywnej zbiórki odpadów w Gminie Czudec wymaga dalszego inwestowania i rozwijania. Tylko w roku 2007 (w stosunku do roku 2006) zanotowano spadek ilości wszystkich zebranych odpadów komunalnych. Wynik ten jest skutkiem mniejszej ilości zebranych odpadów wielkogabarytowych oraz złomu metalowego. Odpady zebrane selektywnie stanowiły w roku 2004 - 19,92%, a w roku 2007 juŜ 48,61% ich ogólnej ilości. III.2. Istniejące procesy odzysku i unieszkodliwiania poszczególnych rodzajów odpadów w latach 2004-2007 Tab. Nr 3 Lp. Kod odpadu Nazwa odpadu Rodzaj procesu 1 R5 20 01 02 15 01 07 Szkło Opakowania ze szkła 12 Docelowi odbiorcy odpadów Recykling Centrum Jarosław Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 JUKO Piotrków Trybunalski 2 3 4 20 01 01 15 01 01 Papier i tektura Opakowania z papieru i tektury R3 20 01 32 Leki inne niŜ wymienione w 20 01 31 D 10 20 01 34 20 01 35* 5 20 01 36 20 01 35* MTM Straszęcin, ALBA Atol Kraków Eko-Top Rzeszów Raf-Ekologia, Jedlicze Baterie i akumulatory inne niŜ wymienione w 20 01 33 ZuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niŜ wymienione w 20 01 21 i 20 01 23 zawierające niebezpieczne składniki R 3, R 4, R6 Eko-Top Rzeszów ZuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niŜ wymienione w 20 01 21, 20 01 23 i 20 01 35 ZuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niŜ wymienione w 20 01 21 i 20 01 23 zawierające niebezpieczne składniki Urządzenia zawierające freony R 3, R 4, R 14, R 1, D 10, D5 „Remondis” Kraków Tworzywa sztuczne Opakowania z tworzyw sztucznych R3 WIBO Malinie, Polimer Rzeszów POLOWAT Bielsko Biała Zakład Wyrobów z Tworzyw Sztucznych Zacios Mieczysław Nosówka ELANA PET Toruń EKO-POL Świdnik „Jarkomet” Jasło „Lider” B. Bujak, Wielopole Skrzyńskie "Edex", Babica Złom, Biała Składowisko odpadów w Paszczynie Składowisko odpadów w Kozodrzy Składowisko odpadów w StrzyŜowie 20 01 23* 6 7 8 20 01 39 15 01 02 20 01 40 15 01 04 20 03 01 20 03 99 9 20 03 07 Metale Opakowania z metali R4 Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne Odpady komunalne niewymienione w innych podgrupach D5 Odpady wielkogabarytowe R 1, R 4, R 5, R 6, R 14, D 5, D 10, 13 Odpady poddawane są demontowaniu, po czym zostają przekazane powyŜszym odbiorcom Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 10 20 01 26 Oleje i tłuszcze inne niŜ wymienione w 20 01 25 R9 RAN-OIL, Tarnów Źródło: firmy wymienione w rodz.III.2. R1 wykorzystanie jako paliwa lub innego środka wytwarzania energii R3 recykling lub regeneracja substancji organicznych R4 recykling lub regeneracja metali i związków metali R5 recykling lub regeneracja innych materiałów nieorganicznych R6 regeneracja kwasów lub zasad R9 powtórna rafinacja oleju lub inne sposoby jego wykorzystania R14 inne działania wykorzystujące odpady w całości lub części lub prowadzące do odzysku z nich materiałów bądź substancji D10 termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach D5 składowanie na składowiskach Mapa 2. Kierunki przekazywania odpadów komunalnych zebranych na terenie gminy Czudec Na terenie gminy Czudec nie ma instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów. Wszystkie odpady komunalne, zebrane na terenie gminy trafiają do odbiorców zlokalizowanych poza granicami gminy. Odpady zmieszane przekazywane są na składowiska: w StrzyŜowie, Kozodrzy lub Paszczynie, a odpady segregowane do dalszych odbiorców zajmujących się recyklingiem, odzyskiem bądź unieszkodliwianiem. Szczegółowy ich wykaz przedstawia tab nr 5. Tab. Nr 4. Charakterystyka instalacji do unieszkodliwiania odpadów z terenu gminy Czudec NAZWA i MIEJSCOWOŚĆ POJEMNOŚĆ [Mg] MOC PRZEROBOWA [Mg/rok] ŚREDNIA DOBOWA ILOŚĆ DEPONOWANYCH ODPADÓW [Mg] CAŁKOWITA WYKORZYSTANA Składowisko odpadów w Paszczynie Składowisko odpadów 152 158 150 466 1 000 > 20 1 443 700 1 035 800 5 000 ok. 300 14 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 w Kozodrzy Składowisko odpadów w StrzyŜowie 60 000 18 600 3 000 < 10 III.3. System zbierania odpadów w gminie oraz wykaz podmiotów działających na terenie gminy Czudec Na terenie gminy działają 3 firmy posiadające zezwolenie Wójta Gminy Czudec na odbiór odpadów komunalnych z terenu gminy Czudec. Są to: - Gospodarka Komunalna w BłaŜowej Sp. z o.o.; ul. 3-go maja 35, 36-030 BłaŜowa, - P.H.P.U „ZAGRODA” Sp. z o.o.; ul. 1-go maja 38B, 38-100 StrzyŜów, - P.H.U. Nieradko Włodzimierz; 38-120 Czudec, ul. Rzeszowska 50. W gminie funkcjonuje „workowy” system zbierania odpadów z moŜliwością selektywnej zbiórki. Wg „Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Czudec”, dla potrzeb selektywnej zbiórki stosuje się worki na: - odpady komunalne zmieszane, - makulaturę (papier i tektura, opakowania z papieru i tektury), - szkło białe (szkło, opakowania ze szkła), - szkło kolorowe (szkło, opakowania ze szkła) , - tworzywa sztuczne (tworzywa sztuczne, opakowania z tworzyw sztucznych), - złom metalowy (metale, opakowania z metali). Przy czym naleŜy dodać, Ŝe koszt zakupu worka na odpady segregowane wynosi ok. 7% ceny worka na odpady zmieszane. Worki rozprowadzane są za pośrednictwem punktów sprzedaŜy tj. głównie w sklepach i kioskach, gdzie mieszkańcy mogą się w nie zaopatrywać wg swoich potrzeb, a odpady odbierane są wg własnych harmonogramów firm, raz w tygodniu lub co dwa tygodnie - w zaleŜności od miejscowości. Natomiast umowy moŜna zawierać bezpośrednio w danej firmie, bądź za pośrednictwem Urzędu Gminy w Czudcu. Ponadto na terenach szkół znajdują się gniazda recyklingowe, z których w pełni korzystać mogą uczniowie oraz pracownicy placówki, składując w nich poszczególne odpady segregowane: makulaturę, tworzywa sztuczne, szkło białe i kolorowe oraz złom metalowy. Gniazda te rozstawione zostały na terenie placówek oświatowych równieŜ po to, aby słuŜyć w celach edukacyjnych. 15 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 Tab. Nr 5. Porównanie ilości zebranych odpadów z teoretyczną ilością wytworzonych odpadów na terenie gminy w latach 2004-2006 [Mg] 2004 2005 2006 Zebrane Wytworzone Zebrane (dane szacunkowe) ODPADY ZMIESZANE w tym: biodegradowalne ODPADY OPAKOWANIOWE, w tym biodegradowalne: RAZEM ODPADY BIODEGRADOWALNE WIELKOGABARYTY ODPADY NIEBEZPIECZNE Wytworzone Zebrane Wytworzone (dane szacunkowe) (dane szacunkowe) 343 bd 86,34 1975,34 711,12 823,55 365 bd 73,04 1996,13 718,6 823,27 274,63 bd 203,69 2016,77 726,04 820,75 bd 205,89 bd 205,82 bd 205,19 bd bd 0,00 917,01 117,72 17,65 bd bd 0,083 924,42 117,47 17,64 bd 33,2 3,28 931,23 117,47 17,6 Teoretyczna ilość obliczona została za aktualizacją WPGO Wykres 3 PORÓWNANIE ILOŚCI WYTWORZONYCHI ZEBRANYCHODPADÓWKOMUNALNYCHNA TERENIE GMINY WIELKOGABARYTY ODPADY NIEBEZPIECZNE ODPADY SEGREGOWANE 2004 2005 Wytworzone Zebrane Wytworzone Zebrane Wytworzone ODPADY BIODEGRADOWALNE Zebrane 2200 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 ODPADY ZMIESZANE 2006 Tab. Nr 6. Szacunkowy skład morfologiczny odpadów komunalnych (zmieszanych) w roku 2006 i ich udział procentowy Lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Nazwa odpadu Odpady kuchenne biodegradowalne Odpady z pielęgnacji terenów zielonych Papier i tektura Opakowania wielomateriałowe Tworzywa sztuczne Szkło Metal Odpady tekstylne Drewno Odpady niebezpieczne 16 Ilość [%] 16,2 3,6 14,6 5,7 13,1 8,4 5,0 1,4 1,5 0,9 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 Odpady mineralne, w tym popiół 11 29,6 Dane pozyskane za WPGO Tab. Nr 7. Ilość umów i gospodarstw w latach 2004-2007 2004 2005 2006 SOŁECTWO Pstrągowa + Pstrągowa Wola Nowa Wieś Zaborów Czudec Przedmieście Czudeckie Babica WyŜne RAZEM 2007 Ilość gospodarstw Ilość umów Ilość gospodarstw Ilość umów Ilość gospodarstw Ilość umów Ilość gospodarstw Ilość umów 604 bd 603 bd 603 92 593 281 212 285 735 452 bd bd bd bd 215 284 737 449 bd bd bd bd 215 284 738 451 74 36 366 146 214 284 738 467 153 93 669 260 299 355 2942 bd bd bd 299 353 2940 bd bd bd 303 351 2945 40 109 863 305 348 2949 68 184 1508 Dane z UG Czudec Wykres 4 ILOŚĆ UMÓW W STOSUNKU DO ILOŚCI GOSPODARSTW W LATACH 2006-2007 3000 2006 Iloś ć gos podars tw 2500 2006 Iloś ć um ów 2007 Iloś ć gos podars tw 2000 2007 Iloś ć um ów 1500 1000 500 0 Pstrągow aNow a Zaborów Czudec Przedm. Babica WyŜne OGÓŁEM Wieś Czudeckie Jak wykazuje powyŜsza tabela oraz wykres, ilość umów corocznie wzrasta i ich przyrost jest duŜo szybszy niŜ zwiększanie się liczby domów mieszkalnych, co daje bardzo optymistyczną perspektywę dotyczącą objęcia umowami 100% mieszkańców. NaleŜy tu jednak zwrócić uwagę, Ŝe zawarcie umowy nie jest jednoznaczne z wywiązywaniem się z niej, tzn. nie gwarantuje legalnego pozbywania się odpadów przez mieszkańców. Z wielkim teŜ prawdopodobieństwem moŜna załoŜyć, Ŝe są gospodarstwa, z których odpady trafiają zgodnie z przepisami prawa do odpowiednich odbiorców, ale stosowna umowa nie została przez nie zawarta. Jednym z powodów, dla których mieszkańcy wsi nie są chętni do kupowania worków i wystawiania ich do odbioru (oraz podpisania umowy z odbiorcą) to trudność, jaką jest 17 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 odległość od trasy przejazdu firm zbierających odpady (często sięgająca nawet 1 km), a takŜe brak dostępności worków we wszystkich sklepach czy kioskach. To z kolei jest skutkiem braku porozumienia pomiędzy firmami odbierającymi odpady komunalne od mieszkańców, a właścicielami ewentualnych punktów dystrybucji. Innym powodem, przypuszczalnie bardziej powszechnym jest niewłaściwa postawa mieszkańców, brak wiedzy na temat szkód, jakie wyrządza się poprzez nienaleŜyte postępowanie z odpadami (spalanie, tzw. „dołowanie”, czyli zakopywanie, czy teŜ składowanie w niedozwolonych, przypadkowych miejscach) oraz brak wyobraźni. Dlatego powyŜsze dane przedstawione w tab. Nr 7 tylko szacunkowo wskazują, jaki procent gospodarstw praktykuje prawidłową gospodarkę odpadami na terenie swoich domostw. Po zestawieniu danych wynika, Ŝe rocznie na jednego mieszkańca przypada ok. 41 kg wszystkich zebranych odpadów komunalnych. Z ww. przyczyn nie moŜna jednak tych danych przyjąć jako realne, tym bardziej, Ŝe ustalona w „Regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Czudec” średnia ilość odpadów komunalnych, jaką działająca na terenie gminy firma powinna odebrać od jednego mieszkańca wynosi 120l/kwartał, tj. ok. 100 kg/rok. III.4. Wyszczególnienie rodzajów odpadów i system ich zbierania a) odpady komunalne biodegradowalne Przez odpady biodegradowalne naleŜy rozumieć wszelkie odpady, które są zdolne do rozkładu beztlenowego lub tlenowego, takie jak odpady kuchenne, ogrodowe, pochodzące z pielęgnacji terenów zielonych, odpady organiczne z targowisk oraz papier i tektura. Tego rodzaje odpady wytwarzane są w ilości ok. 62 kg/m/rok czyli ok. 730 Mg rocznie na terenie gminy Czudec. Akt prawa miejscowego, jakim jest ruczip wskazuje, aby odpady roślinne gromadzone oddzielnie, zagospodarowywane były we własnym zakresie bądź przekazywane do kompostowni odpadów. ODPADY ZIELONE I KUCHENNE Odpady zielone oraz tzw. kuchenne są przede wszystkim zagospodarowane jako poŜywienie dla zwierząt gospodarskich lub po przetworzeniu, wykorzystywane jako naturalny nawóz. Szacuje się, Ŝe w związku z tym procent tego rodzaju odpadów trafiających do 18 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 strumienia odpadów komunalnych, jest niewielki (wg KPGO 2010 w ten sposób zagospodarowanych jest ok. 70% odpadów zielonych i kuchennych). PAPIER I DREWNO Odpady z drewna i papieru (tektury) zagospodarowywane są przez właścicieli nieruchomości na potrzeby własne. Najczęściej wykorzystywane są do wytwarzania energii cieplnej w piecach centralnego ogrzewania lub spalane przy posesji. Pozostałe odpady, z grupy 15 01 01 oraz 20 01 01, zbierane są selektywnie w systemie workowym lub przy wykorzystaniu gniazd recyklingowych, znajdujących się na terenach szkół. b) odpady komunalne opakowaniowe Komunalne odpady zbierane selektywnie to odpady z grupy 15 z Rozporządzenia Ministra Środowiska z dn. 21 września 2001 w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. z 2001 r. Nr 112 poz. 1206). Są to m.in.: 15 01 01 Opakowania z papieru i tektury 15 01 02 Opakowania z tworzyw sztucznych 15 01 03 Opakowania z drewna 15 01 04 Opakowania z metali 15 01 05 Opakowania wielomateriałowe 15 01 06 Zmieszane odpady opakowaniowe 15 01 07 Opakowania ze szkła 15 01 09 Opakowania z tekstyliów Zbierane są na zasadzie selektywnej zbiórki w systemie workowym. Ponadto na terenach szkół porozstawiane są specjalne pojemniki, tzw. gniazda recyklingowe, pełniące równieŜ funkcję edukacyjną. „Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Czudec” przewiduje selektywne zbiórkę odpadów tylko z grup: 15 01 01, 15 01 02, 15 02 04, 15 01 07. Natomiast opakowania wielowarstwowe, podczas segregacji trafiają zazwyczaj do worków/pojemników na makulaturę. Szacuje się, Ŝe jeden mieszkaniec gminy wytwarza ok. 70 kg rocznie odpadów opakowaniowych, co daje w sumie ok. 820 Mg rocznie, natomiast odpady opakowaniowe ulegające biodegradacji stanowią ok. 30% ich ilości. 19 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 c) odpady niebezpieczne wytwarzane w strumieniu odpadów komunalnych Poza działalnością przemysłową, handlową i usługową, źródłem odpadów niebezpiecznych są równieŜ gospodarstwa domowe. Odpady, które zaliczone zostały do odpadów niebezpiecznych w grupie odpadów komunalnych określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dn. 21 września 2001 w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. z 2001 r. Nr 112 poz. 1206) i są to: 20 01 13* Rozpuszczalniki 20 01 14* Kwasy 20 01 15* Alkalia 20 01 17* Odczynniki fotograficzne 20 01 19* Środki ochrony roślin I i II klasy toksyczności (bardzo toksyczne i toksyczne np. herbicydy, insektycydy) 20 01 21* Lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć 20 01 23* Urządzenia zawierające freony 20 01 26* Oleje i tłuszcze inne niŜ wymienione w 20 01 25 20 01 27* Farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcze i Ŝywice zawierające substancje niebezpieczne 20 01 29* Detergenty zawierające substancje niebezpieczne 20 01 31* Leki cytotoksyczne i cytostatyczne 20 01 33* Baterie i akumulatory łącznie z bateriami i akumulatorami wymienionymi w 16 06 01, 16 06 02 lub 16 06 03 oraz nie sortowane baterie i akumulatory zawierające te baterie 20 01 35* ZuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niŜ wymienione w 20 01 21 i 20 01 23 zawierające niebezpieczne składniki 20 01 37* Drewno zawierające substancje niebezpieczne W ruczip wskazano, Ŝe odpady te gromadzone w sposób selektywny, powinny być przekazywane działającym w zakresie odbioru odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości na terenie gminy Czudec, firmom. W roku 2007 w sposób selektywny zebrano łącznie ponad 4,5 Mg odpadów niebezpiecznych. ZUśYTY SPRZĘT ELEKTRYCZNY I ELEKTRONICZNY ZuŜyty sprzęt elektryczny i elektroniczny zbierany jest dwa razy w roku podczas akcji zbiórki odp. wielkogabarytowych. Ponadto zgodnie z Ustawą oucz na stronie internetowej 20 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 www.bip.czudec.pl podane są dane teleadresowe firm, które zajmują się odbiorem tego rodzaju odpadów na indywidualne zlecenie klienta. Ilości zebranego na terenie gminy Czudec ZSEE corocznie wzrastają – w roku 2007 mieszkańcy przekazali 4,46 Mg „elektroodpadów”. Jest to jednak wartość prawie dziesięciokrotnie niŜsza od określonej w Dyrektywie 2002/96/WE (WEEE), zobowiązującej kraje członkowskie Unii (w tym równieŜ Polskę) do wykazania się zbiórką ZSEE na poziomie 4 kg od jednego mieszkańca /rok. PRZEPRACOWANE OLEJE Na terenie Gminy obecnie stoi jeden pojemnik przeznaczony na zbiórkę olejów przepracowanych. Usytuowany na stacji benzynowej przy ul. Strumykowej w Czudcu, do tej pory zapełniony został w 2/3 tj. ok. 300 l zuŜytego oleju. Planuje się postawienie kolejnego zbiornika (beczki) na stacji paliw w Babicy. Odbiór tego odpadu zapewnia firma RAN-OIL Sp. z o.o. z Tarnowa, z którą Gmina ma podpisaną stosowną umowę. BATERIE Selektywna zbiórka baterii przeprowadzana jest w ramach Podkarpackiego Systemu Zbiórki ZuŜytych Baterii organizowanego przez ZK „WISŁOK” we współpracy z Firmą UsługowoHandlową „EKO – TOP” Sp. z o.o. z Rzeszowa. Pojemniki rozmieszczone zostały w szkołach oraz w Urzędzie Gminy. Z posiadanych przez Urząd Gminy w Czudcu danych wynika, Ŝe w roku 2007 zebrano tylko 14 kg zuŜytych baterii. PRZETERMINOWANE LEKI W celu wyeliminowania ze strumienia odpadów komunalnych przeterminowanych bądź nie wykorzystanych lekarstw, gmina Czudec podjęła akcję ich regularnej zbiórki. Oddawać je moŜna bezpłatnie w kaŜdej aptece na terenie gminy do specjalnych pojemników. Koszty przedsięwzięcia pokrywa budŜet gminy, a odpady przekazywane są do przedsiębiorstwa RAF-EKOLOGIA Jedlicze. W roku 2007 zebrano 8 kg tych odpadów. Tak mała ilość wynika jednak z faktu, Ŝe zorganizowaną zbiórkę przeterminowanych leków rozpoczęto w drugiej połowie 2007 r. 21 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 Ze względu na wysokie koszty inwestycji, na terenie gminy nie utworzono Punktu Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych i na obecną chwilę Gmina nie ma równieŜ tego w najbliŜszych planach. Poza ww. stacjonarnymi punktami deponowania określonych rodzajów odpadów niebezpiecznych, działające na terenie gminy podmioty odbierające odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, posiadają odpowiednie zezwolenia uprawniające je równieŜ do odbioru wybranych frakcji odpadów niebezpiecznych. d) odpady wielkogabarytowe Zbiórka odpadów wielkogabarytowych jest przeprowadzana przez Gminę Czudec, akcyjnie 2 razy w roku. Odpady są wystawiane przez mieszkańców w wyznaczone dni na trasie zbierania. Ich odbiór zapewnia wybrana przez Urząd Gminy firma, a koszt przedsięwzięcia całkowicie pokryty jest z budŜetu gminy. W roku 2006 zebrano łącznie 33,2 Mg odpadów wielkogabarytowych. IV. IDENTYFIKACJA PROBLEMÓW W ZAKRESIE GOSPODAROWANIA ODPADMI W GMINIE CZUDEC Na terenie gminy, w gospodarce odpadami ciągle największym problemem są nieustannie powstające dzikie wysypiska oraz zanieczyszczenie odpadami gleby, wód powierzchniowych i podziemnych (poprzez zakopywanie odpadów lub ich składowanie w nieodpowiednich miejscach) oraz powietrza (spalanie odpadów w piecach centralnego ogrzewania). Spowodowane jest to nie tylko niską świadomością ekologiczną społeczeństwa, ale takŜe brakiem odpowiednich uregulowań prawnych m.in. pozwalających samorządom gminnym na wprowadzenie, bez uprzedniego przeprowadzania referendum, tzw. „podatku śmieciowego”, który objąłby wszystkie gospodarstwa, a tym samym zmusił mieszkańców do postępowania z odpadami zgodnie z przepisami prawa. Byłoby to tym bardziej korzystne, Ŝe w takim przypadku prowadzenie przydomowych kompostowni oraz selektywnej zbiórki nie tylko ograniczyłoby ilości odpadów trafiających na składowiska, lecz takŜe skutkowałoby niŜszymi kosztami dla gospodarstwa. Kolejnym problemem są ograniczone moŜliwości kontrolowania przez samorządy gminne przedsiębiorców zbierających na terenie gminy odpady komunalne pod względem dalszego z nimi postępowania. 22 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 Miedzy innymi te ograniczenia powodują, Ŝe osiągniecie załoŜonych w Ustawie o odpadach oraz krajowym i wojewódzkim planie gospodarki odpadami celów dotyczących redukcji ilości składowanych odpadów komunalnych moŜe stać się praktycznie niemoŜliwe. Do tego dochodzi daleka perspektywa wybudowania planowanego ZZO w Rzeszowie, do którego naleŜeć miałaby gmina Czudec. Zbyt wysokie koszty i ekonomiczna nieopłacalność wybudowania przez jedną gminę instalacji do odzysku bądź unieszkodliwiania odpadów powoduje, Ŝe nadal odpady w większości trafiają i będą trafiały na składowiska. Kolejnym problemem jest powolny wzrost ilości mieszkańców objętych zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych oraz mały postęp w selektywnej zbiórce, w tym równieŜ odpadów niebezpiecznych wygenerowanych ze strumienia odpadów komunalnych, zaś brak moŜliwości pełnego monitoringu przepływu strumienia odpadów powoduje m.in. niemoŜność ustalenia rzeczywistych ilości wytwarzanych odpadów. To najwaŜniejsze z problemów dotykających samorządy gminne, które odpowiedzialne są za utrzymanie prawidłowej gospodarki odpadami na swoim terenie. Celem niniejszej aktualizacji jest zaplanowanie maksymalnej redukcji ubocznych ich skutków poprzez szeroką analizę i zaplanowanie odpowiednich działań. V. PROGNOZA ZMIAN W GODPODAROWANIU ODPADAMI Zgodnie z danymi pozyskanymi w Głównym Urzędzie Statystycznym, na terenach wiejskich do 2015 r. moŜna będzie zanotować niewielki, choć dodatni przyrost naturalny ludności. Tab. Nr 8. Prognoza demograficzna dla gminy Czudec na lata 2009-2015 Liczba ludności 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 11 821 11 840 11 858 11 876 11 892 11 908 11 922 +0,16 +0,15 +0,15 +0,14 +0,13 +0,12 Przyrost liczby +0,17 ludności [%] Wynikiem tego będzie wzrost ilości wytwarzanych odpadów komunalnych o ok. 1% rocznie, przy czym dodać naleŜy, Ŝe skład morfologiczny wytwarzanych w gminie odpadów komunalnych nie ulegnie znaczącej zmianie. Tab. 9. Prognozowana masa wytwarzanych poszczególnych rodzajów odpadów komunalnych na terenie gminy Czudec [Mg] Odpady komunalne: 2009 2011 2013 2015 23 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 -odpady zmieszane (w tym odpady biodegradowalne) -odpady zbierane opakowaniowe (w tym odpady biodegradowalne) 2077,88 (748,04) 845,62 (211,41) 2119,65 (763,08) 862,62 (215,65) 2162,25 (778,42) 879,95 (219,98) 2205,71 (794,06) 897,64 (224,41) -odpady wielkogabarytowe -odpady biodegradowalne -odpady niebezpieczne 121,03 959,45 18,13 123,46 978,73 18,50 125,94 998,4 18,87 128,47 1018,47 19,25 Dane szacunkowe, obliczone za WPGO Rozwój świadomości ekologicznej wśród społeczeństwa spowoduje objęcie znacznie większej ilości mieszkańców zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych, intensyfikację selektywnej zbiórki odpadów komunalnych oraz wygenerowanych z ich strumienia odpadów niebezpiecznych. Wśród mieszkańców gminy rozpowszechnione będzie równieŜ wykorzystanie odpadów biodegradowalnych - zielonych i kuchennych. To sprawi, Ŝe ilości odpadów zbieranych selektywnie zwiększą się kosztem ilości zmieszanych odpadów komunalnych, a wsparciem w redukcji ilości składowanych odpadów będzie realizacja budowy ZZO. Odnotować będzie moŜna równieŜ eskalację ilości odpadów poddanych procesom odzysku bądź unieszkodliwieniaw przeznaczonych do tego instalacjach. PowyŜsze przewidywania sugerują spadek zanieczyszczenia gleby, wód oraz powietrza spowodowanego nieprawidłową gospodarką odpadową. VI. CELE I KIERUNKI DZIAŁAŃ W GOSPODARCE ODPADAMI W ostatnich latach na terenie gminy zanotowano wzmoŜenie działań na rzecz ochrony środowiska związanych z gospodarką odpadami. Działania te naleŜy jednak uporządkować, usprawnić oraz określić nowe cele. Takie właśnie zadanie ma niniejsza aktualizacja GPGO. Warto nadmienić, Ŝe w stosunku do poprzedniego PGO, ogólnie przyjęta hierarchia działań nie uległa zmianie. Zgodnie z nią celem gospodarki odpadami jest: a) zapobieganie powstawania odpadów - minimalizacja ich ilości, b) maksymalne wykorzystanie powstałych odpadów, c) unieszkodliwianie odpadów, nie nadających się do wykorzystania, bądź ich pozostałości, d) składowanie odpadów. Następnym krokiem jest wytyczenie realnych do osiągnięcia celów, zaplanowanie odpowiednich posunięć oraz ich realizacja. Wszystkie planowane działania powinny być zgodne z KPGO, WPGO oraz PPGO. Zgodnie z tymi wytycznymi gmina Czudec wytyczyła następujące cele: 24 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 Edukacja ekologiczna –podnoszenie świadomości społeczeństwa w zakresie: a) minimalizacji wytwarzania odpadów, b) segregacji odpadów komunalnych i niebezpiecznych, c) kompostowania odpadów organicznych, d) właściwego postępowania z odpadami, e) szkodliwości odpadów dla środowiska naturalnego (w tym odpadów niebezpiecznych). Świadomość ekologiczna społeczeństwa jest bardzo waŜnym elementem przy osiąganiu prawidłowej gospodarki odpadami. W celu rozpowszechnienia postaw proekologicznych, pro odpadowych, konieczne jest systematyczne przeprowadzanie akcji edukacyjnych związanych z tą problematyką. Ich zadaniem ma być promowanie oszczędzania surowców, recyklingu, korzystania z produktów wielorazowego uŜytku, materiałów wysokiej trwałości itp. Edukacja ekologiczna prowadzona będzie wśród społeczeństwa w kaŜdej grupie wiekowej, począwszy od najmłodszych (w wieku przedszkolnym), poprzez uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych, jak równieŜ wśród osób w wieku średnim i starszych. MoŜna to osiągnąć dzięki współpracy z placówkami oświatowymi (przedszkola, szkoły), lokalną prasą, organizacjami ekologicznymi, parafiami oraz za pomocą ulotek, akcji plakatowych, zebrań wiejskich, konkursów itp. NaleŜy podkreślić, Ŝe dobrze prowadzona edukacja ekologiczna, to połowa sukcesu w drodze do wypracowania prawidłowej, praktycznej postawy mieszkańców. Niekoniecznie wymaga ona duŜych nakładów finansowych, ale na pewno ogromnego zaangaŜowania osób odpowiedzialnych za ochronę środowiska / gospodarkę odpadami w gminie. współpraca przy tworzeniu/budowie ZZO Wg aktualnego WPGO oraz wcześniejszych załoŜeń, gmina Czudec naleŜeć będzie do Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Rzeszowie. Aby budowa takiego obiektu była ekonomicznie uzasadniona, powinna mieć przepustowość wystarczającą do przyjmowania i przetwarzania odpadów z obszaru zamieszkałego przez min. 150 tys. osób. Dlatego ZZO Rzeszów obejmował będzie 11 gmin z powiatu rzeszowskiego i strzyŜowskiego: Krasne, Lubenia, Sokołów Młp., Świlcza, Trzebownisko, Tyczyn, Wiśniowa, StrzyŜów, Niebylec, Frysztak, Czudec oraz miasto Rzeszów. Wg wariantu I ZZO Rzeszów będzie posiadał: 25 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 - sortownię - instalację do zagospodarowania odpadów biodegradowalnych - stanowisko do demontaŜu odpadów wielkogabarytowych - instalację do rozdrabniania gruzu budowlanego - pomieszczenia magazynowe Wariant II przyjmuje, ze na ZZO Rzeszów będą się składać: - instalacja termicznego przekształcania odpadów - stanowisko do demontaŜu odpadów wielkogabarytowych - instalacja do rozdrabniania gruzu budowlanego - pomieszczenia magazynowe - lokalne kompostownie odpadów zielonych Ponadto w ramach ZZO Rzeszów planuje się utworzyć: - stacje przeładunkowe zintegrowane z ZZO z moŜliwym doposaŜeniem w sortownię odpadów z selektywnej zbiórki - punkty zbiórki odpadów niebezpiecznych - kompostownie odpadów zielonych Szacunkowy koszt budowy ZZO Rzeszów będzie wynosił ok. 85 mln zł (przy wariancie I) lub ok. 250 mln zł (wariant II). Koszty te podzielone zostaną pomiędzy wszystkie naleŜące do niego gminy proporcjonalnie do ilości ich mieszkańców. Lokalizację ZZO na terenie woj. podkarpackiego pokazuje mapa nr 3. 26 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 Mapa 3 lokalizacja planowanych ZZO kierunek przepływu odpadów komunalnych 27 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 WdraŜanie/udoskonalanie selektywnej zbiórki odpadów komunalnych oraz niebezpiecznych wygenerowanych ze strumienia odpadów komunalnych, a przede wszystkim: a) rozpowszechnienie/udoskonalenie zbiórki baterii, olejów przepracowanych oraz przeterminowanych leków, b) zbiórka środków ochrony roślin i opakowań po nich, c) zbiórka odpadów budowlanych i remontowych, d) zbiórka świetlówek. System selektywnej zbiórki odpadów komunalnych na terenie gminy jest prowadzony prawidłowo i aktualnie gmina nie planuje zmian w tym systemie. Aby zwiększyć ilość selektywnie zebranych odpadów, naleŜy przede wszystkim uświadomić społeczeństwo o wszechstronnych korzyściach płynących z tego procesu. Tu wielką rolę odgrywać ma edukacja ekologiczna. Podobne działania powinny być podjęte przy zbiórce przeterminowanych lekarstw, olejów odpadowych oraz zuŜytych baterii, z tym, ze w przypadku dwóch ostatnich naleŜy zwiększyć ilość pojemników na te odpady, tym samym zwiększając dostępność punktów ich deponowania. Zbiórkę świetlówek początkowo moŜna oprzeć o rozmieszczenie odpowiednio oznakowanych pojemników w sklepach z art. elektrycznymi i elektronicznymi lub przemysłowymi, natomiast dla środków ochrony roślin punktami składowania mogą być sklepy z art. rolniczymi czy ogrodniczymi. Zbiórka odpadów remontowych i budowlanych wymaga bardziej przemyślanych działań. Wyznaczenie miejsc składowania jest niedopuszczalne ze względu na zagroŜenie powstania wielkiego „dzikiego wysypiska” odpadów zmieszanych. Jedynym sensownym rozwiązaniem będzie poszerzenie zakresu zbiórki odpadów wielkogabarytowych o ww. rodzaj odpadów, skutkiem czego mieszkańcy w sposób legalny, bezpieczny i bezpłatny będą mogli oddawać zalegające, niewykorzystane odpady z remontów oraz budów. Inwentaryzacja i likwidacja dzikich wysypisk oraz wyeliminowanie praktyki ich tworzenia Powstawanie dzikich wysypisk odpadów jest problemem kaŜdej gminy, gdyŜ to one są odpowiedzialne za utrzymanie czystości i porządku na swoim terenie. Nielegalnie utworzone wysypiska odpadów mają negatywny wpływ na kaŜdą składową środowiska naturalnego tym bardziej, Ŝe wśród gromadzonych w niedozwolonych 28 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 miejscach odpadów często znajdują się odpady niebezpieczne jak np.: azbest, oleje, resztki farb, lakierów, opakowania po pestycydach, przeterminowane lub niewykorzystane lekarstwa, baterie itp. Ponadto bardzo trudno jest zlokalizować wszystkie powstające dzikie wysypiska, a o ich obecności najczęściej alarmują mieszkańcy. Aby móc prowadzić inwentaryzację nielegalnych składowisk odpadów, naleŜy podjąć współpracę z sołtysami, lokalnymi działaczami, mieszkańcami oraz innymi osobami, które mogą dostarczać informacje o pojawiających się lub juŜ zalegających wysypiskach. KaŜdy taki przypadek skutkował będzie wszczęciem postępowania administracyjnego, a kaŜde ewentualne wykrycie sprawcy zostanie nagłośnione w celu powstrzymania potencjalnych naśladowców tego typu wykroczeń. DuŜą rolę odgrywać będą systematyczne, wyrywkowe kontrole właścicieli nieruchomości pod względem postępowania z wytwarzanymi na terenie posesji odpadami oraz posiadania umowy z firmą działającą na terenie gminy w zakresie odbioru odpadów komunalnych. Objęcie zorganizowaną zbiórką 100% mieszkańców Zadanie to ma na celu wyeliminowanie nieprawidłowych postaw i postępowania mieszkańców z wytwarzanymi przez nich odpadami. Znaczną wartość będzie tu miała sprawnie przeprowadzana edukacja ekologiczna, a takŜe systematyczne kontrole, jednak rezultat objęcia wszystkich gospodarstw zbiórką odpadów jest moŜliwe tylko przy wprowadzeniu tzw. podatku śmieciowego. PoniewaŜ debaty na temat zmiany uocz pod tym katem trwają od kilku lat, załoŜono ten cel jako długoterminowy mając nadzieję na moŜliwość wprowadzenia odgórnej opłaty za oddawanie odpadów bez uprzedniego przeprowadzania referendum. W międzyczasie administracja gminna będzie systematycznie przeprowadzała kampanie informacyjne o obowiązku zawarcia umowy na odbiór nieczystości z terenu swoich posesji. W przypadku, gdy zapis o referendum nie zostanie wykreślony z ustawy, władze gminy nadal będą starały się objąć umowami 100% mieszkańców gminy. 29 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 Weryfikacja i ewentualna korekta Regulaminu utrzymania czystości i porządku na ternie gminy Czudec Jak wspomniano na wstępie opracowania, ustawy bezpośrednio lub pośrednio dotyczące problematyki odpadowej co jakiś czas ulegają zmianom. Powstają teŜ nowe. Zadaniem pracowników Urzędu Gminy odpowiedzialnych za ochronę środowiska i gospodarkę odpadami jest ich znajomość, a zadaniem władz jest dostosowanie do nich miejscowego prawa. Dlatego naleŜy stale mieć na uwadze fakt, Ŝe pewne prawa i obowiązki zarówno obywateli jak i samorządu gminnego mogą ulec zmianie, dezaktualizacji lub odwrotnie pojawią się nowe przepisy. Korekta regulaminu powinna być zastosowana w celu moŜliwości ewentualnego egzekwowania od mieszkańców dostosowania się do wszystkich nałoŜonych obowiązków jak równieŜ do roszczenia przez nich swoich praw. Stałe podnoszenie kwalifikacji osób odpowiedzialnych za ochronę środowiska w gminie (pracownika UG) Aby gmina mogła sprawnie funkcjonować i wywiązywać się ze wszystkich ustawowo narzuconych jej obowiązków dotyczących m.in. gospodarki odpadami i ochrony środowiska (utrzymania czystości i porządku) na swoim terenie, samorząd gminny powinien mieć wykwalifikowaną kadrę pracowniczą odpowiedzialną za powyŜsze zagadnienia. Kwalifikacje i doświadczenie zdobywa się poprzez działania naleŜące do zakresu obowiązków pracownika/ów. Jednak dla skutecznego oraz bezbłędnego wypełniania zadań / rozwiązywania problemów / rozpracowania zagadnień niezbędna jest teŜ wiedza teoretyczna oraz konfrontacja z osobami o większym doświadczeniu i wiedzy. Dlatego niezbędne jest korzystanie ze szkoleń, spotkań, konferencji, wykładów itp., dzięki którym pracownik zdobędzie nową wiedzę pomocną w rozwiązywaniu napotykanych w tej dziedzinie problemów. Osiągnięcie załoŜonych celów redukcji ilości składowanych odpadów komunalnych ZałoŜenia KPGO oraz WPGO, zgodnie z uoo, wskazują konieczność redukcji ilości składowanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji i wyznaczają terminy oraz poziomy tych redukcji na poziomie: 30 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 do 75% w 2010 r. do 50% w 2013 r. do 35% w 2020 r. w stosunku do ilości wytworzonych odpadów na terenie gminy w roku 1995. Obowiązek ten dotyczy równieŜ gminy Czudec. PoniewaŜ na terenie gminy odpady komunalne zbierane i transportowane są przez prywatne firmy, gmina nie ma moŜliwości dostosować do powyŜszych wymagań poprzez podjecie bezpośrednich działań w zakresie dalszego postępowania z odpadami. Ten obowiązek przejęły firmy posiadające zezwolenie wójta gminy Czudec na odbiór odpadów komunalnych. W zezwoleniach tych wyszczególnione są warunki, jakie musi spełniać przedsiębiorca działający w powyŜszym zakresie na terenie gminy. Jego obowiązkiem jest m.in. ograniczenie ilości składowanych odpadów w ilości zgodnej z załoŜeniami KPGO i WPGO tj.: do roku 2010 nie więcej niŜ 435,12 Mg/rok tj. 36,75 kg/os/rok do roku 2013 nie więcej niŜ 291,35 Mg/rok tj. 24,5 kg/os/rok do roku 2020 nie więcej niŜ 214.89 Mg/rok tj. 17,15 kg/os/rok przy załoŜeniu, Ŝe w 1995 r. mieszkaniec gminy w ciągu jednego roku wytworzył 49 kg odpadów biodegradowalnych. Kontrola dostosowania się do zapisów zezwolenia na odbiór odpadów komunalnych od mieszkańców gminy Czudec jest moŜliwa dzięki wynikającemu z art. 9 a, ust. 2, ppkt. 1-4, obowiązkowi przedkładania wójtowi gminy informacji o ilości zebranych odpadów oraz szczegółowe wskazanie ilości i sposobów zagospodarowania poszczególnych rodzajów odpadów. W przypadku naruszania, mimo upomnień, warunków zezwolenia, wójt gminy po dokonaniu określonej procedury, moŜe je cofnąć w drodze decyzji. Opracowanie sprawozdania z realizacji Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec W myśl art. 14 ust. 12 b i 13 Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku o odpadach (Dz. U. z 2007 r. Nr 39 Poz. 251 j.t.), organ wykonawczy gminy sporządza co dwa lata „Sprawozdanie z realizacji Gminnego Planu Gospodarki Odpadami”, które przedkłada Radzie Gminy oraz Zarządowi Powiatu w terminie do 31 marca, po upływie okresu sprawozdawczego. Celem takiego opracowania jest zobrazowanie obecnego stanu gospodarki odpadami w gminie oraz porównanie go ze stanem wyjściowym. W sprawozdaniu tym analizie poddane 31 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 zostaną postępy w realizacji zapisanych w GPGO zadań, a w razie ich nie wykonania bądź ewentualnych opóźnień, wyjaśnione powody takiego stanu rzeczy. Opracowanie aktualizacji Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2012-2015 ( z uwzględnieniem lat 2016-2019) Art. 14 Ustawy dnia 27 kwietnia 2001 roku o odpadach, nakłada na organ wykonawczy gminy obowiązek sporządzenia co 4 lata aktualizacji Planu Gospodarki Odpadami. Dokonywanie co pewien okres modyfikacji PGO podyktowane jest koniecznością znalezienia optymalnego rozwiązania problemu, jakim jest zarządzanie powstałymi na terenie gminy odpadami (poprzez stworzenie najbardziej efektywnego systemu) dla osiągnięcia określonych przepisami prawa wymogów. JuŜ teraz zauwaŜyć moŜna, Ŝe działania gminy w zakresie gospodarowania odpadami stały się bardziej metodyczne i naleŜy spodziewać się podejmowania dalszych planowych kroków, zgodnych z wytycznymi zawartymi w kolejnych aktualizacjach PGO. Badanie składu morfologicznego odpadów komunalnych zmieszanych zebranych na terenie gminy Przeprowadzana raz na jakiś czas analiza reprezentatywnych próbek zmieszanych odpadów komunalnych, dostarczyć moŜe wiele cennych informacji, m.in. o zawartości odpadów, które powinny być wyselekcjonowane „u źródła”. Posiadanie tych danych oraz odpowiednio przeprowadzone kampanie edukacyjne, skutkować będą zmniejszeniem ilości składowanych odpadów, a tym samym osiągnięcie przez gminę odpowiednich, wymaganych prawem, poziomów. 32 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 VII. HARMONOGRAM I SPOSÓB FINANSOWANIA PRZY REALIZACJI ZADAŃ Tab. Nr 10 Lp. ZADANIE 1 Edukacja ekologiczna – podnoszenie świadomości społeczeństwa Współpraca przy tworzeniu/budowie ZZO WdraŜanie/udoskonalanie selektywnej zbiórki odpadów komunalnych oraz niebezpiecznych wygenerowanych ze strumienia odpadów komunalnych Inwentaryzacja i likwidacja dzikich wysypisk oraz wyeliminowanie praktyki ich tworzenia Objęcie zorganizowaną zbiórką 100% mieszkańców Weryfikacja i ewentualna korekta Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Czudec Stałe podnoszenie kwalifikacji osób odpowiedzialnych za ochronę środowiska w gminie (pracownika UG) Osiągnięcie załoŜonych celów redukcji ilości składowanych biodegradowalnych odpadów komunalnych Opracowanie sprawozdania z realizacji Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec Opracowanie aktualizacji Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2012-2015 ( z uwzględnieniem lat 2016-2019) Badanie składu morfologicznego odpadów komunalnych zmieszanych zebranych na terenie gminy 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 LATA SPOSÓB FINANSOWANIA Cele krótkoterminowe 2008-2011 Środki własne, WFOŚiGW, NFOŚiGW, Szacunkowe koszty zadania [tys. zł] 2,0/rok Środki własne, dotacje UE 2008-2011 2 000,0 2008-2011 Środki własne, dotacje UE 10,0/rok 2008-2011 Środki własne 10,0/rok 2008-2011 Środki własne 10,0/rok 2008-2011 - 2008-2011 Środki własne 2,5/rok 2008-2011 Środki własne 10,0/rok 2011 Środki własne 2,0 2011 Środki własne 3,0 2010 Środki własne 0,5/rok 33 Inwestycja beznakładowa Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Edukacja ekologiczna – podnoszenie świadomości społeczeństwa Współpraca przy tworzeniu/budowie ZZO Inwentaryzacja i likwidacja dzikich wysypisk oraz wyeliminowanie praktyki ich tworzenia Weryfikacja i ewentualna korekta Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Czudec Stałe podnoszenie kwalifikacji osób odpowiedzialnych za ochronę środowiska w gminie (pracownika UG) Osiągnięcie załoŜonych celów redukcji ilości składowanych biodegradowalnych odpadów komunalnych Opracowanie sprawozdania z realizacji Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec Opracowanie aktualizacji Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2012-2015 ( z uwzględnieniem lat 2016-2019) Badanie składu morfologicznego odpadów komunalnych zmieszanych zebranych na terenie gminy Cele długoterminowe 2012-2015 Środki własne, WFOŚiGW, 2012-2015 NFOŚiGW, 2,0/rok Środki własne, dotacje UE 2 000,0 2012-2015 Środki własne 2012-2015 - 2012-2015 Środki własne 2012-2015 Środki własne 10,0/rok Inwestycja beznakładowa 2,5/rok 10,0/rok 2013,2015 Środki własne 2,0 2012 Środki własne 3,0 2012,2014 Środki własne 0,5/rok VIII. WNIOSKI Z ANALIZY ODDZIAŁYWANIA PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO Zgodnie z § 5 ust.1 pkt.10 Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. (Dz.U. z 2003 r. Nr 66 poz. 620), gminne plany gospodarki odpadami powinny zawierać analizę oddziaływania projektu Planu na środowisko. Wytyczone cele i zadania określone w niniejszym dokumencie, z załoŜenia mają słuŜyć ochronie środowiska: kaŜde z ich ostatecznie zapobiega zanieczyszczeniom lub prowadzi do poprawy bądź zachowania czystości poszczególnych jego komponentów. 34 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 Nadmienić naleŜy, Ŝe brak działań ze strony gminy spowoduje niekorzystne oddziaływanie na środowisko, a w najlepszym wypadku, jego stan pozostanie bez zmian: Nazwa zadania Efekty braku działań Efekty przy podjęciu działań Edukacja ekologiczna – podnoszenie świadomości społeczeństwa Nie ulegnie zmianie świadomość społeczeństwa o szkodliwym wpływie na środowisko działań takich jak: spalanie, zakopywanie czy porzucanie w nieodpowiednich miejscach odpadów. Skutkiem tego będzie dalsze, nieprawidłowe postępowanie części społeczeństwa z odpadami , powstawanie nowych dzikich wysypisk, a w efekcie końcowymzanieczyszczenie środowiska. W przypadku zaniechania utworzenia ZZO, istnieje prawdopodobieństwo, Ŝe firmy odbierające od mieszkańców gminy odpady, dla obniŜenia kosztów działalności, pozbywać się ich mogą w najtańszy, nie koniecznie do końca legalny lub zgodny z załoŜeniami pep, sposób. Dzięki prawidłowo prowadzonej gospodarce odpadami wytwarzanymi na terenie swoich gospodarstw oraz rozwojem selektywnej zbiórki odpadów, docelowo skutkować będzie zmniejszeniem zanieczyszczenia środowiska tj. gleb, wód i powietrza Współpraca przy tworzeniu/budowie ZZO WdraŜanie/udoskonalanie selektywnej zbiórki odpadów komunalnych oraz niebezpiecznych wygenerowanych ze strumienia odpadów komunalnych Osiągnięcie załoŜonych celów redukcji ilości składowanych biodegradowalnych odpadów komunalnych Objęcie zorganizowaną zbiórką 100% mieszkańców Inwentaryzacja i likwidacja dzikich wysypisk oraz wyeliminowanie praktyki ich tworzenia Odpady o cechach surowców wtórnych znajdujące się w strumieniu zmieszanych odpadów komunalnych, trafiać będą zamiast do odzysku-na składowiska, zapełniając je w ekspresowym tempie. A brak selekcji frakcji odpadów niebezpiecznych ze strumienia odp. komunalnych skutecznie zanieczyszczą gleby i wody. Nie włączenie wszystkich mieszkańców w zorganizowaną zbiórkę odpadów, przy stale rosnących kosztach wywozu odpadów, przyczyni się do powstawania coraz większej ilości dzikich wysypisk, stosowania redukcji ilości odpadów poprzez spalanie ich w przydomowych kotłowniach lub ich zakopywanie. Brak reakcji organu wykonawczego gminy na powstawanie nielegalnych wysypisk odpadów, nie zmieni mentalności społeczeństwa w zakresie postępowania z odpadami i nie wyeliminuje praktyki ich tworzenia. Efektem tego będzie notoryczne zaśmiecenie terenu gminy, co spowoduje trwałe zanieczyszczenie gleb, wód podziemnych i powierzchniowych oraz powietrza. Ponadto niekorzystnie wpłynie to na walory krajobrazowe gminy. 35 Gmina Czudec mając zapewniony odbiór zmieszanych odpadów komunalnych pochodzących z jej terenu, będzie miała kontrolę nad sposobem ich zagospodarowania przez działające na terenie gminy firmy oraz pewność, Ŝe na składowiska kierowane będą tylko te odpady, których nie moŜna przetworzyć lub unieszkodliwić w inny sposób, a to ograniczy tempo zapełniania składowisk odpadów Prowadzenie selektywnej zbiórki odpadów „u źródła” przedłuŜy okres eksploatacji składowisk, dzięki czemu redukcji ulegną ilości nowo otwieranych. Ponadto ograniczone zostaną działania związanie z paleniem odpadów w przydomowych kotłowniach. Wpływy z selektywnej zbiórki (opłata produktowa) pozwolą na zwiększenie wydatków gminy na poprawę stanu środowiska. Objęcie wszystkich mieszkańców zorganizowaną zbiórką odpadów, wymusi na społeczeństwie prawidłowe postępowanie z wytworzonymi na terenie ich gospodarstw, odpadami. To ograniczy ilości powstających dzikich wysypisk, a w końcowym ogniwie – poprawę wszystkich elementów środowiska naturalnego. Inwentaryzacja nielegalnych wysypisk pozwoli na podjęcie planowych działań w celu ich likwidacji, a co za tym idzie - poprawy jakości poszczególnych komponentów środowiska lub nawet, w skrajnych przypadkach, eliminacji zagroŜenia utraty zdrowia przez mieszkańców (częstym przypadkiem jest porzucanie odpadów, równieŜ niebezpiecznych, w miejscach znajdujących się w pobliŜu ujęć wód podziemnych, wykorzystywanych do celów pitnych) oraz wyeliminowanie praktyki ich tworzenia, co z kolei ma na celu trwałe zapobieganie Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 Weryfikacja i ewentualna korekta Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Czudec Stałe podnoszenie kwalifikacji osób odpowiedzialnych za ochronę środowiska w gminie (pracownika UG) Badanie składu morfologicznego odpadów komunalnych zmieszanych zebranych na terenie gminy Brak odpowiednio sporządzonego Ruczip spowoduje, Ŝe stanie się on martwym aktem prawa miejscowego, nie pozwalającym na jego wykorzystanie przy egzekwowaniu od obywateli obowiązku właściwego postępowania z odpadami . Pracownicy Urzędu Gminy odpowiedzialni za ochronę środowiska, a w tym i gospodarkę odpadami, bez poddawania ich koniecznym szkoleniom, nie będą posiadać aktualnej, niezbędnej do prowadzenia działań, wiedzy. Brak kompetencji prowadzi do podejmowania błędnych kroków lub nie podejmowania ich wcale, co z całą pewnością nie będzie słuŜyć. Brak wiedzy o składzie morfologicznym oddawanych przez potencjalnego mieszkańca gminy odpadów nie pozwoli na przeprowadzenie szczegółowej analizy podjęcie konkretnych działań w celu „oczyszczenia” zmieszanych odpadów z niepoŜądanych frakcji, skutkiem czego na składowiska nadal trafiać będą większe ilości odpadów, a w nich surowce moŜliwe do odzysku oraz substancje niebezpieczne. zanieczyszczaniu oraz zachowanie czystości wód, gleb i powietrza. Posiadanie aktualnych zapisów Ruczip pozwoli na wykorzystanie ich, w razie konieczności, do wyegzekwowania od obywateli gminy właściwego postępowania z odpadami . Dzięki regularnym, niezbędnym szkoleniom, pracownicy odpowiedzialni za zagadnienia związane m.in.z gospodarką odpadami, poprzez efektywne, przemyślane i zgodne z prawem działania, przyczynią się do trwałej poprawy kondycji środowiska, zachowania jego aktualnego stanu lub teŜ nie dopuszczenia zachwiania w nim równowagi. Efektem znajomości zawartości tzw. „czarnego worka” będzie (poprzez stosowanie ściśle ukierunkowanych akcji edukacyjnych) wyeliminowanie „niepoŜądanych” frakcji znajdujących się w tego typu odpadach, co z jednej strony obniŜy koszty odbioru odpadów, z drugiej zaś - co waŜniejsze, da pewność, Ŝe odpowiednie odpady trafiły do właściwych im odbiorców, a na składowiskach zdeponowana zostanie pozostała, nie nadająca się do wykorzystania lub unieszkodliwienia, część odpadów. - brak działań w zakresie udoskonalania selektywnej zbiórki odpadów spowoduje PoniewaŜ na terenie gminy Czudec brak jest jakichkolwiek instalacji do przetwarzania lub utylizacji odpadów, nie podniesiono tu kwestii oddziaływania na środowisko sposobu zagospodarowania odpadów. IX. SPOSOBY MONITORINGU Ocena realizacji GPGO oparta będzie głównie na wskaźnikach monitorowania stanu gospodarki odpadami w gminie, przedstawionych w tab. Nr 8. Natomiast źródłem danych będą informacje na bieŜąco gromadzone w bazie danych właściwego wydziału Urzędu Gminy. Ponadto zgodnie z art. 14 ust. 12 b ustawy o odpadach organy wykonawcze gmin mają obowiązek sporządzania co 2 lata sprawozdań z realizacji GPGO. Na ich podstawie, w kolejnych okresach planistycznych moŜna będzie zweryfikować załoŜone cele i zadania oraz nanieść ewentualne poprawki. 36 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 Tab. Nr 11 Lp. Nazwa wskaźnika Jednostka 1 Masa wszystkich zebranych odpadów komunalnych Mg/rok 2 Masa składowanych odpadów komunalnych Mg/rok 3 Odsetek składowanych odpadów komunalnych w stosunku do wszystkich zebranych odpadów 4 Masa zebranych odpadów biodegradowalnych Mg/rok 5 Masa odpadów komunalnych ulegających biodegradacji składowanych na składowiskach odpadów Mg/rok 6 Odsetek odpadów komunalnych ulegających biodegradacji składowanych na składowiskach odpadów w stosunku do wytworzonych w 1995 r. na terenie gminy Czudec % 7 Masa odpadów komunalnych zebranych selektywnie (ogółem) 8 Odsetek odpadów komunalnych zebranych selektywnie (ogółem) 9 Masa odpadów z tworzyw sztucznych zebranych selektywnie 10 Odsetek odpadów z tworzyw sztucznych zebranych selektywnie 11 Masa odpadów ze szkła zebranych selektywnie 12 Odsetek odpadów ze szkła zebranych selektywnie 13 Masa odpadów z papieru i tektury zebranych selektywnie 14 Odsetek odpadów z papieru i tektury zebranych selektywnie 15 Masa odpadów komunalnych poddanych odzyskowi 16 Odsetek odpadów komunalnych poddanych odzyskowi w stosunku do masy wszystkich zebranych odpadów % 17 Masa zebranych selektywnie odpadów niebezpiecznych (ze strumienia odpadów komunalnych) Mg/rok 18 Odsetek zebranych selektywnie odpadów niebezpiecznych (ze strumienia odpadów komunalnych) % 19 Masa zebranych ZSEE % Mg/rok % Mg/rok % Mg/rok % Mg/rok % Mg/rok Mg/rok 37 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 X. STRESZCZENIE Wprowadzenie Niniejsza aktualizacja, której sporządzenie jest obowiązkiem administracji gminnej wynikającym z Ustawy z dn. 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (j.t. Dz. U. z 2007 r. nr 39 poz. 251), jest kontynuacją pierwszego Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec zatwierdzonego Uchwałą Rady Gminy nr XXX/210/2005 w dniu 28 stycznia 2005 r. jako Związkowy Plan Gospodarki Odpadami. PoniewaŜ w roku 2005 gmina Czudec wystąpiła ze Związku Komunalnego „WISŁOK”, opracowanie to dotyczy wyłącznie gminy Czudec. Zapisy Planu są zgodne z polityką ekologiczną państwa, Planami wyŜszego szczebla oraz obowiązującymi aktami prawnymi z zakresu gospodarki odpadami. Plan ten jest równieŜ integralną częścią aktualizacji gminnego Programu Ochrony Środowiska. Obecny stan gospodarki odpadami na terenie gminy Czudec wraz z identyfikacją problemów w zakresie zarządzania odpadami Na terenie gminy Czudec w roku 2006 od właścicieli nieruchomości zebrano ok. 515 Mg wszystkich odpadów. Po zmieszanych odpadach biodegradowalnych, największy procent zajmują odpady ze szkła (24,26%), a następnie odpady z tworzyw sztucznych (9,1%). Działa tu workowy system zbierania odpadów z moŜliwością selektywnej zbiórki, który wsparty jest tzw. gniazdami recyklingowymi ustawionymi na terenach szkół. W gminie Czudec odbiorem odpadów komunalnych od mieszkańców zajmują się trzy firmy posiadające stosowne zezwolenia Wójta Gminy. Do tej pory nie wszyscy mieszkańcy gminy podpisali umowę na odbiór odpadów z terenu swoich posesji. Ilość umów stanowi obecnie 57,92% gospodarstw. Gmina Czudec posiada zorganizowana zbiórkę odpadów wielkogabarytowych, baterii, przeterminowanych leków, sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz zuŜytych olei. Występują tu następujące, najwaŜniejsze problemy; 1. Notoryczne powstawanie nielegalnych wysypisk odpadów 2. Brak uregulowań prawnych pozwalających gminom przejąć od mieszkańców obowiązek pozbywania się zebranych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych bez konieczności uprzedniego przeprowadzania referendum. 3. Brak moŜliwości pełnej kontroli podmiotów odbierających na terenie gminy odpady komunalne w zakresie dalszego postępowania z zebranymi odpadami 38 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 4. Mały procent gospodarstw objęty zorganizowaną zbiórką odpadów oraz posiadających stosowne umowy z działającymi na terenie gminy odbiorcami odpadów 5. Słaba świadomość ekologiczna społeczeństwa 6. Składowiska ciągle głównym odbiorcą odpadów komunalnych Prognozy Wzrost liczby ludności oraz świadomości ekologicznej społeczeństwa, spowodują z jednej strony eskalację ilości zbieranych odpadów z terenu gminy, a z drugiej postęp w ich selektywnej zbiórce odpadów, w tym równieŜ odpadów niebezpiecznych. Dzięki budowie ZZO oraz innych instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, ilości składowanych odpadów ulęgną redukcji, zwiększy się natomiast ilość odpadów poddawanych procesom odzysku (lub unieszkodliwieniu w przeznaczonych do tego instalacjach). Cele i kierunki działań Dla poprawy stanu środowiska naturalnego, gmina Czudec wytyczyła sobie następujące cele i zadania do realizacji: Cele krótkoterminowe: WdraŜanie/udoskonalanie selektywnej zbiórki odpadów komunalnych oraz niebezpiecznych wygenerowanych ze strumienia odpadów komunalnych Inwentaryzacja i likwidacja dzikich wysypisk oraz wyeliminowanie praktyki ich tworzenia Objęcie zorganizowaną zbiórką 100% mieszkańców Opracowanie sprawozdania z realizacji Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec Opracowanie aktualizacji Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 20122015 ( z uwzględnieniem lat 2016-2019) Badanie składu morfologicznego odpadów komunalnych zmieszanych zebranych na terenie gminy Cele długoterminowe Edukacja ekologiczna – podnoszenie świadomości społeczeństwa Współpraca przy tworzeniu/budowie ZZO Weryfikacja i ewentualna korekta Regulaminu utrzymania czystości i porządku na ternie gminy Czudec Stałe podnoszenie kwalifikacji osób odpowiedzialnych za ochronę środowiska w gminie (pracownika UG) 39 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 Osiągnięcie załoŜonych celów redukcji ilości składowanych biodegradowalnych odpadów komunalnych Opracowanie sprawozdania z realizacji Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec Badanie składu morfologicznego odpadów komunalnych zmieszanych zebranych na terenie gminy PowyŜsze działania doprowadzić mają do udoskonalenia systemu zarządzania wytworzonymi na terenie gminy Czudec odpadami, a ostatecznie – do poprawy stanu środowiska. Natomiast ocena realizacji tych działań opierać się będzie głównie na określonych parametrach, będących doskonałym wskaźnikiem osiągniętych efektów ekologicznych. Bibliografia: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Związkowy Plan Gospodarki odpadami dla Gmin Związku komunalnego „WISŁOK” Sprawozdanie z wykonania Gminnego Planu Gospodarki Odpadami za lata 2005-2006 Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu StrzyŜowskiego Plan Gospodarki Odpadami Województwa Podkarpackiego na lata 2008-2011 Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2010 WIOŚ: „Stan środowiska w województwie podkarpackim w 2006 roku” Zasoby internetowe 40 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 WYBRANE AKTY PRAWNE (stan na dzień 31.08.2008 r.): Dz.U. 2008 nr 39 poz. 251 Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. Akty zmieniające Adres publikacyjny Dz.U. 2003 nr 7 poz. 78 Ustawa z dnia 19 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o odpadach Dz.U. 2004 nr 116 poz. 1208 Ustawa z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z Dz.U. 2005 nr 25 poz. 202 Dz.U. 2005 nr 130 poz. 1087 Dz.U. 2005 nr 175 poz. 1458 Dz.U. 2005 nr 180 poz. 1495 Dz.U. 2006 nr 50 poz. 360 Dz.U. 2006 nr 63 poz. 441 Dz.U. 2007 nr 88 poz. 587 Adres publikacyjny Dz.U. 2001 nr 112 poz. 1206 Dz.U. 2001 nr 152 poz. 1734 Dz.U. 2001 nr 152 poz. 1735 Dz.U. 2002 nr 191 poz. 1595 Dz.U. 2003 nr 66 poz. 620 Dz.U. 2004 nr 16 poz. 154 Dz.U. 2004 nr 128 poz. 1347 Dz.U. 2005 nr 219 poz. 1858 Dz.U. 2006 nr 46 poz. 333 Dz.U. 2006 nr 49 poz. 356 eksploatacji Ustawa z dnia 3 czerwca 2005 r. o zmianie ustawy - Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zuŜytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym Ustawa z dnia 24 lutego 2006 r. o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw Ustawa z dnia 10 marca 2006 r. zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw Akty wykonawcze Tytuł Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie zakresu informacji podawanych przy rejestracji przez posiadaczy odpadów zwolnionych z obowiązku uzyskiwania zezwoleń oraz sposobu rejestracji. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r. w sprawie rodzajów odpadów lub ich ilości, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów, oraz kategorii małych i średnich przedsiębiorstw, które mogą prowadzić uproszczoną ewidencję odpadów. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie rodzajów odpadów, które mogą być składowane w sposób nieselektywny. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia 2003 r. w sprawie rodzajów odpadów, których zbieranie lub transport nie wymagają zezwolenia na prowadzenie działalności Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 maja 2004 r. w sprawie warunków, w których uznaje się, Ŝe odpady nie są niebezpieczne Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 25 października 2005 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami opakowaniowymi Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 13 marca 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 marca 2006 r. w sprawie odzysku lub unieszkodliwiania odpadów poza instalacjami i urządzeniami 41 Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Czudec na lata 2008-2011 Dz.U. 2006 nr 75 poz. 527 Dz.U. 2006 nr 136 poz. 965 Dz.U. 2008 nr 23 poz. 136 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które posiadacz odpadów moŜe przekazywać osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym nie będącym przedsiębiorcami, oraz dopuszczalnych metod ich odzysku Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 12 lipca 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rodzajów odpadów, których zbieranie lub transport nie wymagają zezwolenia na prowadzenie działalności Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 25 stycznia 2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rodzajów odpadów, których zbieranie lub transport nie wymagają zezwolenia na prowadzenie działalności Opracowała: Alicja Drozd 42