Pobierz dokument

RZECZPOSPOLITA
POLSKA
(12)
OPIS PATENTOWY
(19)
PL
(21) Numer zgłoszenia: 385853
(22) Data zgłoszenia: 06.01.2000
(62) Numer zgłoszenia, z którego nastąpiło wydzielenie:
349637
Urząd Patentowy
Rzeczypospolitej Polskiej
207383
(13) B1
(11)
(51) Int.Cl.
A61K 31/536 (2006.01)
A61P 3/04 (2006.01)
C07D 265/24 (2006.01)
(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego:
06.01.2000, PCT/GB00/000032
(87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego:
13.07.2000, WO00/40247
Opis patentowy
przedrukowano ze względu
na zauważone błędy
Zastosowanie pochodnych 2-oksy-4H-3,1-benzoksazyn-4-onu
(54)
(73) Uprawniony z patentu:
NORGINE B.V., Amsterdam ZO, NL
(30) Pierwszeństwo:
08.01.1999, GB, 9900413.7
22.07.1999, GB, 9917294.2
(43) Zgłoszenie ogłoszono:
26.08.2002 BUP 18/02
(72) Twórca(y) wynalazku:
HAROLD FRANCIS HODSON, Beckenham, GB
ROBERT DOWNHAM, Cambridge, GB
TIMOTHY JOHN MITCHELL, Cambridge, GB
BEVERLEY JANE CARR, Abbington Piggotts, GB
CHRISTOPHER ROBERT DUNK, Cambridge, GB
RICHARD MICHAEL JOHN PALMER,
Cambridge, GB
(45) O udzieleniu patentu ogłoszono:
31.12.2010 WUP 12/10
(74) Pełnomocnik:
PL 207383 B1
rzecz. pat. Marszałek Agnieszka
SULIMA*GRABOWSKA*SIERZPUTOWSKA
Biuro Patentów i Znaków Towarowych
spółka jawna
2
PL 207 383 B1
Opis wynalazku
Przedmiotem wynalazku jest zastosowanie pochodnych 2-oksy-4H-3,1-benzoksazyn-4-onu do
wytwarzania leku do profilaktyki lub leczenia otyłości lub zaburzenia związanego z otyłością.
W ciągu ostatnich 20 lat nasiliła się tendencja do otyłości w społeczeństwach rozwiniętego
świata. Zwiększona liczba przypadków otyłości jest po części związana z łatwą dostępnością żywności
w licznych punktach sprzedaży detalicznej i typowym dla krajów Zachodu pożywieniem o dużej zawartości nasyconych tłuszczów i małej zawartości włókien, na skutek czego pożywienie takie jest wysokoenergetyczne. Także tryb życia społeczeństw w rozwiniętym świecie stał się bardziej siedzący, co
jest związane ze zwiększoną mechanizacją w życiu społeczeństwa i stałym zmniejszaniem się roli
przemysłów z dużym udziałem pracy ręcznej. Obecnie występuje brak równowagi energetycznej pomiędzy energią przyjmowaną z wysokokalorycznym pożywieniem i zmniejszonym wydatkowaniem
energii, związanym z siedzącym trybem życia. Część nadmiaru przyjętej energii magazynowana jest
jako tłuszcz w tkance tłuszczowej, której nagromadzanie się prowadzi z czasem do otyłości i może
stanowić znaczący czynnik związany z różnymi chorobami i zaburzeniami.
Otyłość jest obecnie uważana przez lekarzy specjalistów za chorobę metaboliczną. Szacuje się,
że w Stanach Zjednoczonych Ameryki około 25% dorosłej populacji należy uznać za osoby przewlekle
otyłe (wskaźnik masy ciała > 30). Otyłość może być stanem osłabiającym, który pogarsza jakość życia
i zwiększa ryzyko związanych z tym chorób, takich jak cukrzyca, choroba układu sercowo-naczyniowego i nadciśnienie. Szacuje się, że w Stanach Zjednoczonych Ameryki wydatki na ochronę
zdrowia, związane bezpośrednio z otyłością, wynoszą 45 miliardów $ lub 8% corocznych wydatków na
ochronę zdrowia. Stwierdzono, że tradycyjne podejścia do długotrwałego kontrolowania wagi, takie jak
dieta i ćwiczenia, same nie wystarczą do kontrolowania postępu otyłości. Obecnie, bardziej niż
uprzednio, rośnie zapotrzebowanie na opracowanie bezpiecznych i skutecznych leków do leczenia
otyłości.
Farmakologiczne podejście do leczenia otyłości skoncentrowało się na opracowaniu leków
zwiększających wydatek energii lub leków zmniejszających przyjmowanie energii. Jednym ze sposobów zmniejszania przyjmowania energii jest zmniejszenie zdolności organizmu do trawienia i wchłaniania pożywienia, zwłaszcza tłuszczu. Kluczowymi enzymami odgrywającymi rolę w trawieniu tłuszczu są enzymy hydrolityczne. Najważniejszymi spośród enzymów rozkładających tłuszcz są lipazy,
przede wszystkim, lecz nie wyłącznie, lipaza trzustkowa, która wydzielana jest przez trzustkę do światła jelita. Inhibitor lipazy, lipstatyna stanowi podstawę leku przeciw otyłości, orlistatu. Orlistat jest
przedmiotem opublikowanego europejskiego zgłoszenia patentowego nr EP 129748, które dotyczy
związków o wzorze:
w którym A oznacza -(CH2)5- lub:
oraz ich zastosowania w hamowaniu lipazy trzustkowej i leczenia hiperlipemii i otyłości. Orlistat
zawiera jako główną grupę aktywną grupę β-laktonu, która reaguje z wytworzeniem estru z grupą hydroksylową w bocznym łańcuchu seryny 152 w aktywnym miejscu lipazy trzustkowej.
Nawet jeśli orlistat zapewnia skuteczny sposób leczenia otyłości, pozostaje zapotrzebowanie na
dostarczenie alternatywnych leków i sposobów do stosowania w zwalczaniu i leczeniu otyłości i zaburzeń związanych z otyłością oraz w przyspieszaniu i/lub ułatwianiu zrzucania wagi nie związanego ze
zdrowiem. Przedmiotem wynalazku są inhibitory enzymów biorących udział w rozkładaniu tłuszczu,
PL 207 383 B1
3
przy czym wykazano, że są one skuteczne w zapobieganiu i/lub leczeniu otyłości, zaburzeń związanych z otyłością i w przyspieszaniu kosmetycznego zrzucania wagi.
W opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4665070 (Syntex) opisano obszerną
klasę 2-oksy-4H-3,1-benzoksazyn-4-onów o wzorze:
w którym a oznacza liczbę całkowitą 0-4; każdy R' może być wybrany spośród wielu różnych
podstawników; A oznacza wiązanie lub C1-8 alkilen; a R oznacza H (z wyjątkiem przypadku, gdy A
oznacza wiązanie), fenyl, imidazolil lub C3-6 cykloalkil, przy czym każdy z tych pierścieni może być
ewentualnie podstawiony. Podano, że grupy R' znajdują się korzystnie w pozycji 5- i/lub 7 pierścienia.
Grupa A korzystnie oznacza niższy alkilen zawierający 1-4 atomy węgla. W najkorzystniejszych
związkach A oznacza etylen. Pokazano, że związki te są przydatne jako inhibitory proteazy serynowej
i w leczeniu stanów fizjologicznych i stanów chorobowych, znanych z tego, że uczestniczą w nich
proteazy serynowe lub jako środki antykoncepcyjne. W opisie przedstawiono różne stany i choroby,
z udziałem szlaków enzymatycznych, obejmujące zapalenie, zapalenie stawów, przerzuty komórek
nowotworowych, samoistną rozedmę płuc, zespół śluzówkowo-skórnych węzłów chłonnych, zespół
zaburzeń oddechowych dorosłych i zapalenie trzustki. Zasugerowano również, że związki te mogą
wykazywać działanie przeciwpasożytnicze, przeciwkrzepliwe i/lub przeciwwirusowe. Podobne związki
są również opisane w opisie patentowym Stanów Zjednoczonych Ameryki nr 4745116.
W międzynarodowym zgłoszeniu patentowym nr WO89/07639 (BP Chemicals Ltd) opisano
środki detergentowe w roztworze wodnym, zawierające środek powierzchniowo czynny, związek prekursorowy zdolny do tworzenia związku nadtlenowego w obecności wody, środek gaszący pianę, wypełniacz detergentowy i aktywator bielenia, który może być określony wzorem:
w którym R oznacza między innymi alkoksyl, a R1, R2, R3 i R4 (które mogą być takie same lub
różne) są wybrane z grupy obejmującej H, atom chlorowca, alkil, alkenyl, aryl, hydroksyl, alkoksyl,
grupę aminową, grupę alkiloaminową, -COOR5 i karbonyl. Liczba atomów węgla w grupach i ugrupowaniach alkilowych nie jest określona, z tym, że konkretne przykłady dotyczą niższych grup alkilowych
i alkoksylowych; np. R może oznaczać etoksyl.
W opisie patentowym NRD, nr DD 246996A1, opisano sposób wytwarzania 2-alkoksyi 2-aryloksy-3,1-benzoksazyn-4-onów o wzorze:
w którym R'n oznacza jeden lub większą liczbę atomów wodoru i/lub innych podstawników, takich jak alkil, alkoksyl, aralkil, aryl, grupa tiocyjanianowa, grupa merkapto, grupa alkilotio, atom chlorowca lub grupa nitrowa, a R2 oznacza alkil, aralkil lub aryl. Podano, że związki te są przydatne jako
herbicydy i fungicydy, oraz wykazują działanie jako inhibitory chymotrypsyny. Jako konkretne przykłady R2 podano etyl, benzyl i fenyl.
Obecnie stwierdzono, że określona grupa związków benzoksazynonowych wykazuje działanie
inhibitorów lipazy.
4
PL 207 383 B1
W związku z tym wynalazek dotyczy zastosowania pochodnych 2-oksy-4H-3,1-benzoksazyn-4-onu o ogólnym wzorze (II):
w którym R1 oznacza nierozgałęziony C1-C10-alkil ewentualnie podstawiony atomem chlorowca
lub fenyl, a każdy z R8, R9, R10 i R11 niezależnie oznacza atom wodoru lub C1-C10-alkil; lub ich farmaceutycznie dopuszczalnych soli, do wytwarzania leku do profilaktyki lub leczenia otyłości lub zaburzenia związanego z otyłością.
W związkach o wzorze (II) dowolne grupy i ugrupowania alkilowe mogą być grupami o prostym
łańcuchu (nierozgałęzionymi) lub grupami o rozgałęzionym łańcuchu.
Związki o wzorze (II) stanowią przydatne inhibitory enzymów uczestniczących w rozkładzie
tłuszczów.
Korzystnie w odniesieniu do powyższego zastosowania związek stanowi związek o wzorze (II)
lub jego farmaceutycznie dopuszczalna sól;
gdzie:
1
R oznacza nierozgałęziony C1-C10-alkil ewentualnie podstawiony atomem chlorowca lub fenyl;
R8 oznacza atom wodoru;
R9 oznacza rozgałęziony lub nierozgałęziony C1-C10-alkil;
R10 oznacza atom wodoru lub rozgałęziony lub nierozgałęziony C1-C10-alkil; a
R11 oznacza atom wodoru lub rozgałęziony lub nierozgałęziony C1-C10-alkil.
Korzystnie w odniesieniu do zastosowania zaburzenie związane z otyłością jest wybrane spośród hiperlipemii, hiperlipidemii, hiperglikemii (cukrzycy typu II), nadciśnienia, choroby układu sercowo-naczyniowego, udaru, choroby i zaburzeń układu żołądkowo-jelitowego.
Ponadto korzystnie wynalazek dotyczy zastosowania powyższych związków do wytwarzania leku przeznaczonego do zmniejszenia poziomu toksyn w tkance tłuszczowej organizmu.
Ponadto korzystnie wynalazek dotyczy zastosowania powyższych związków do wytwarzania leku przeznaczonego do podawania ludziom.
Ponadto korzystnie wynalazek dotyczy zastosowania powyższych związków do wytwarzania leku przeznaczonego do podawania zwierzętom.
Do przykładowych farmaceutycznie dopuszczalnych soli powyższych związków należą sole pochodzące od kwasów organicznych, takich jak kwas metanosulfonowy, kwas benzenosulfonowy
i kwas p-toluenosulfonowy, sole pochodzące od kwasów mineralnych, takich jak kwas chlorowodorowy i kwas siarkowy itp., takie jak odpowiednio metanosulfonian, benzenosulfonian, p-toluenosulfonian,
chlorowodorek, siarczan itp. lub sole pochodzące od zasad, takich jak zasady organiczne i nieorganiczne. Do przykładowych odpowiednich nieorganicznych zasad do wytwarzania soli związków według wynalazku należą wodorotlenki, węglany i wodorowęglany amonu, litu, sodu, wapnia, potasu,
glinu, żelaza, magnezu, cynku itp. Sole można również wytwarzać z odpowiednimi zasadami organicznymi. Do takich zasad przydatnych do wytwarzania farmaceutycznie dopuszczalnych soli addycyjnych z zasadami związków według wynalazku należą zasady organiczne, które są nietoksyczne i na
tyle mocne, aby tworzyć sole. Takie zasady organiczne są dobrze znane i mogą obejmować aminokwasy, takie jak arginina i lizyna, mono-, di- lub trihydroksyalkiloaminy, takie jak mono-, di- i trietanoloamina, cholina, mono-, di- i trialkiloaminy, takie jak metyloamina, dimetyloamina i trimetyloamina,
guanidyna; N-metyloglukozoamina; N-metylopiperazyna; morfolina; etylenodiamina; N-benzylofenetyloamina; tris(hydroksymetylo)aminometan, itp.
Sole te można wytwarzać w zwykły sposób, z wykorzystaniem dobrze znanych sposobów. Sole
addycyjne z kwasami związków zasadowych można wytworzyć przez rozpuszczenie związku według
wynalazku, w postaci wolnej zasady, w wodnym lub wodno-alkoholowym roztworze, lub w innym odpowiednim rozpuszczalniku zawierającym żądany kwas. Gdy związek o wzorze (II) zawiera grupę
kwasową, sól tego związku z zasadą można wytworzyć w reakcji tego związku z odpowiednią zasadą.
Sól z kwasem lub zasadą można wydzielić bezpośrednio lub można ją otrzymać przez zatężenie roz-
PL 207 383 B1
5
tworu, np. przez odparowanie. Związki według wynalazku mogą również występować w postaci solwatowanej lub uwodnionej.
Wyżej wspomniane związki mogą tworzyć proleki. Prolek zazwyczaj określa się jako nieaktywną
lub zabezpieczoną pochodną substancji czynnej lub leku, który ulega przekształceniu w substancję
czynną lub lek w organizmie.
Do reprezentatywnych związków stosowanych zgodnie z wynalazkiem należą następujące
związki.
Tabela 1
Korzystne związki stosowane zgodnie z wynalazkiem, wymienione powyżej, obejmują również
ich tautomery, a także (lecz nie wyłącznie) ich farmaceutycznie dopuszczalne sole lub pochodne
ewentualnie z przyłączoną jedną lub większą liczbą grup lipidowych (naturalnych lub syntetycznych).
Powyżej zdefiniowane związki można stosować w hamowaniu enzymu, którego korzystny sposób działania stanowi katalizowanie hydrolizy funkcyjnej grupy estrowej. Obejmuje to zastosowania
zarówno in vivo, jak i in vitro, oraz inne zastosowania, takie jak zastosowania przemysłowe. Enzymem
takim jest enzym, który katalizuje rozpad substratu zawierającego grupę estrową pod działaniem wody, w wyniku czego następuje rozszczepienie wiązania chemicznego. Enzymy takie uczestniczą
w kluczowych procesach w organizmie. Według wynalazku do enzymów należą lipazy (hydrolizujące
estry kwasu tłuszczowego), esterazy (hydrolizujące estry) i fosfatazy (hydrolizujące estry fosforanowe).
Enzym korzystnie stanowi lipaza. Lipazy obejmują lipazę trzustkową, lipazę żołądkową, lipazę
lipoproteinową, lipazę językową, lipazę tkanki tłuszczowej, lipazę wrażliwą na hormony, fosfolipazę
6
PL 207 383 B1
A1, A2, B, C, D itp., lipazę wątrobową, oraz inne lipazy triacylo-, diacylo- i monoacyloglicerynowe
w organizmie ssaka. Liczne podobne lipazy występują również w roślinach, grzybach i drobnoustrojach.
Wynalazek dotyczy także enzymów esterazowych i enzymów fosfatazowych. Do enzymów esterazowych należy esteraza ze świńskiej wątroby, esteraza cholesterylowa, esteraza retynylowa, esteraza 1-alkilo-2-acetyloglicerofosfocholinowa, hydrolazy estru karboksylowego i esteraza cholesterolowa. Do enzymów fosfatazowych należą fosfatazy seryny/treoniny PP1, PP2 i PP3, fosfataza fosfoproteinowa, fosfataza lekkiego łańcucha miozyny, fosfataza białkowa 2C i białkowa fosfataza tyrozynowa.
Związki według wynalazku, do stosowania w medycynie, służą do stosowania w związku z profilaktyką i/lub leczeniem stanu medycznego, takiego jak otyłość, hiperlipemia, hiperlipidemia i choroby
pokrewne, takie jak hiperglikemia (cukrzyca typu II), nadciśnienie, choroba układu sercowo-naczyniowego, udar, choroba układu żołądkowo-jelitowego i zaburzenia układu żołądkowo-jelitowego. Zdefiniowane powyżej związki są przydatne w tych i innych stanach z uwagi na ich zdolność do hamowania enzymu, którego korzystny sposób działania stanowi katalizowanie hydrolizy funkcyjnej grupy estrowej (in vivo, gdyż enzym występuje w przyrodzie). Wynalazek znajduje także zastosowanie w zrzucaniu wagi nie związanym ze zdrowiem, takim jak kosmetyczne zrzucanie wagi, i obejmuje ogólnie
poprawę sylwetki. W opisie profilaktyka i/lub leczenie dowolnego z zaburzeń oznacza jakiekolwiek
działanie, które łagodzi jakiekolwiek uszkodzenie lub jakiekolwiek zaburzenie medyczne, w dowolnym
stopniu, i obejmuje samo zapobieganie i leczenie. Określenie „leczenie" oznacza łagodzenie zaburzenia, choroby, zespołu, stanu, bólu lub połączenia dwóch lub większej liczby takich stanów.
Wyraźnie, ważne zastosowanie wynalazku dotyczy zrzucania wagi (wszelkiego rodzaju, jak to
opisano powyżej) u ludzi. Jednakże wynalazek znajduje również zastosowanie w zrzucaniu wagi
związanym lub nie związanym ze zdrowiem u dowolnego zwierzęcia, u którego w metabolizmie tłuszczu i pochodnych tłuszczowych uczestniczy enzym, którego korzystny sposób działania stanowi katalizowanie hydrolizy funkcyjnej grupy estrowej (in vivo, gdyż enzym występuje w przyrodzie). I tak wynalazek ma również zastosowanie w weterynarii i jest szczególnie przydatny w odniesieniu do zrzucania wagi związanego i nie związanego ze zdrowiem u udomowionych zwierząt, takich jak domowe
koty i psy, a także zwierząt będących źródłem mięsa dla ludzi. W tym ostatnim przypadku zastosowanie dotyczy zmniejszenia zawartości tłuszczu w celu dostarczenia chudszego produktu mięsnego.
Sądzi się także, że związki mogą być przydatne w zmniejszaniu poziomu toksyn (np. dioksyn
i PCB) magazynowanych w tkance tłuszczowej organizmu. Nie mając zamiaru wiązać się jakąkolwiek
teorią, sądzi się, że zwiększenie ilości niestrawionego tłuszczu, przechodzącego przez organizm
wzmaga dyfuzję toksyn z tłuszczu zmagazynowanego w organizmie do tłuszczów we krwi, a następnie do jelita.
Związki o wzorze (II) wraz z farmaceutycznie dopuszczalnym nośnikiem lub rozcieńczalnikiem
można formułować w środek farmaceutyczny. Odpowiednie nośniki i/lub rozcieńczalniki są dobrze
znane i obejmują farmaceutyczne gatunki skrobi, mannitolu, laktozy, stearynianu magnezu, sacharynianu sodu, talku, celulozy, glukozy, sacharozy (lub innego cukru), węglanu magnezu, żelatyny, oleju,
alkoholu, detergentów, emulgatorów lub wody (korzystnie sterylnej). Środek może stanowić mieszany
preparat środka lub może to być łączony preparat do równoczesnego, odrębnego lub kolejnego stosowania (w tym do podawania).
Związki według wynalazku do stosowania w wyżej wspomnianych wskazaniach można podawać dowolnym znanym sposobem, np. doustnie (w tym przez wdychanie), pozajelitowo, dośluzówkowo (np. podpoliczkowo, podjęzykowo, do nosa), doodbytniczo lub przezskórnie, stosując odpowiednio
dopasowane środki.
Do podawania doustnie związki można formułować jako płyny lub w postaci stałej, np. jako roztwory, syropy, zawiesiny lub emulsje, tabletki, kapsułki i pastylki do ssania.
Płynny preparat będzie zazwyczaj stanowić zawiesinę lub roztwór związku lub fizjologicznie dopuszczalnej soli w odpowiednim wodnym lub niewodnym ciekłym nośniku (nośnikach), np. w wodzie,
etanolu, glicerynie, glikolu polietylenowym lub oleju. Preparat może również zawierać środek suspendujący, środek konserwujący, środek aromatyzujący lub środek barwiący.
Środek w postaci tabletki można wytwarzać z użyciem jednego lub większej liczby farmaceutycznych nośników, zazwyczaj stosowanych do wytwarzania stałych preparatów. Do takich nośników
przykładowo należą stearynian magnezu, skrobia, laktoza, sacharoza i celuloza mikrokrystaliczna.
Środek w postaci kapsułki można wytwarzać znanymi sposobami kapsułkowania. Tak np. wytworzyć można proszki, granulki lub peletki zawierające substancję czynną z użyciem zwykłych nośni-
PL 207 383 B1
7
ków, po czym napełnić nimi twardą kapsułkę żelatynową; alternatywnie, wytworzyć można dyspersję
lub suspensję z użyciem jednego lub większej liczby farmaceutycznych nośników, np. wodnych roztworów żywic, celuloz, krzemianów lub olejów i otrzymaną dyspersją lub suspensją napełnić następnie
miękką kapsułkę żelatynową.
Środki do podawania doustnie mogą być wykonane tak, aby chronić substancję czynną przed
rozkładem podczas przechodzenia przez przewód pokarmowy, np. przez wytworzenie zewnętrznej
powłoki na tabletce lub kapsułce.
Typowe środki pozajelitowe stanowią roztwór lub zawiesina związku lub fizjologicznie dopuszczalnej soli w sterylnym nośniku lub wodnym lub niewodnym, albo w oleju dopuszczalnym do stosowania pozajelitowego, np. w glikolu polietylenowym, poliwinylopirolidonie, lecytynie, oleju arachidowym lub oleju sezamowym. Alternatywnie, roztwór może być liofilizowany, a następnie roztwarzany
w odpowiednim rozpuszczalniku tuż przed podaniem.
Środki do podawania do nosa lub doustnie można dogodnie formułować jako aerozole, krople,
żele i proszki. Preparaty aerozolowe zawierają zazwyczaj roztwór lub subtelną suspensję substancji
czynnej w fizjologicznie dopuszczalnym wodnym lub niewodnym rozpuszczalniku i zazwyczaj występują w jedno- lub wielodawkowej ilości w sterylnej postaci w zamkniętym pojemniku, który może być
w postaci wkładu lub pojemnika do ponownego napełniania, do stosowania z urządzeniem rozpylającym. Alternatywnie szczelnie zamknięty pojemnik może być jednostkowym urządzeniem dozującym,
takim jak jednodawkowy inhalator do nosa lub dozownik aerozolowy wyposażony w zawór dozujący,
przeznaczony do wyrzucenia po wdechnięciu zawartości pojemnika. Gdy postać dawkowania stanowi
pojemnik aerozolowy, będzie on zawierać farmaceutycznie dopuszczalny propelent. Aerozolowe postacie dawkowania mogą być również w postaci rozpylacza z pompką.
Do środków odpowiednich do podawania podpoliczkowo lub podjęzykowo należą tabletki, cukierki do ssania i pastylki, w których substancję czynną formułuje się z nośnikiem, takim jak cukier
i guma arabska, tragakant lub żelatyna i gliceryna.
Środki do podawania doodbytowego lub dopochwowego są zazwyczaj w postaci czopków (zawierających zwykłe podłoże czopka, takie jak masło kakaowe), pesariów, dopochwowych wkładek,
pianek lub wlewów.
Środki przydatne do podawania przezskórnego obejmują maści, żele i plastry oraz preparaty do
iniekcji, w tym preparaty proszkowe do iniekcji.
Dogodnie środek stanowi jednostkową postać dawkowaną, taką jak tabletka, kapsułka lub ampułka.
Środki są przydatne w zapobieganiu i/lub leczeniu otyłości i zaburzenia związanego z otyłością.
Wytwarzanie środka można prowadzić zwykłymi, dobrze znanymi sposobami i obejmuje ono
połączenie związku według wynalazku i farmaceutycznie dopuszczalnego nośnika lub rozcieńczalnika.
Środek może być w dowolnej postaci, takiej jak tabletka, płyn, kapsułka i proszek, lub w postaci środka spożywczego, np. żywności funkcjonalnej. W tym ostatnim przypadku środek spożywczy może
spełniać rolę farmaceutycznie dopuszczalnego nośnika.
Wynalazek znajduje zastosowanie w sposobie zapobiegania i/lub leczenia otyłości lub zaburzenia związanego z otyłością, który to sposób obejmuje podawanie związku według wynalazku, korzystnie w połączeniu z farmaceutycznie dopuszczalnym nośnikiem lub rozcieńczalnikiem. Do zaburzeń
związanych z otyłością należy hiperlipemia, hiperlipidemia, hiperglikemia, nadciśnienie, choroba układu sercowo-naczyniowego, udar, choroba układu żołądkowo-jelitowego i zaburzenia układu żołądkowo-jelitowego. Związek lub środek korzystnie podaje się wymagającemu tego pacjentowi w ilości wystarczającej do zapobiegania i/lub leczenia objawów stanu, zaburzenia lub choroby. W przypadku
wszystkich aspektów wynalazku, zwłaszcza medycznych, podawanie związku lub środka będzie przebiegać według trybu, który ostatecznie będzie ustalany przez prowadzącego lekarza, z uwzględnieniem czynników, takich jak stosowany związek, rodzaj zwierzęcia, wiek, waga, ostrość objawów, sposób podawania, niekorzystne reakcje i/lub inne przeciwwskazania. Konkretne ustalane zakresy dawek
można określić na podstawie standardowo zaprojektowanych prób klinicznych z pełnym monitorowaniem postępu i terapii i zdrowienia pacjenta. Takie próby mogą obejmować rosnący tryb dawkowania
z użyciem niewielkiego ułamka maksymalnej dawki tolerowanej przez zwierzęta jako wyjściowej dawki
dla człowieka.
Fizjologicznie dopuszczalne związki według wynalazku będzie się zazwyczaj podawać według
dziennego trybu dawkowania (w przypadku dorosłego pacjenta) obejmującego np. dawkę doustną
od 1 mg do 2000 mg, korzystnie od 30 mg do 1000 mg, np. od 10 do 250 mg lub dawkę dożylną, podskórną lub domięśniową od 0,1 mg do 100 mg, korzystnie od 0,1 mg do 50 mg, np. od 1 do 25 mg
8
PL 207 383 B1
związku o wzorze (II) lub jego fizjologicznie dopuszczalnej soli, liczonej jako wolna zasada, przy czym
związek będzie podawany 1-4 razy na dobę. Dogodnie związki będą podawane przez okres kontynuowania terapii, np. przez tydzień lub dłużej.
Wynalazek dotyczy sposobów odnoszących się do ludzi i innych zwierząt, w szczególności
udomowionych zwierząt (takich jak psy i koty) i innych zwierząt będących źródłem mięsa dla ludzi,
takich jak bydło, świnie i owce (wszystkich w dowolnym wieku).
Wynalazek zostanie poniżej opisany w odniesieniu do poniższych przykładów, nie ograniczających jego zakresu.
Testy biologiczne - sposoby i wyniki
Badane związki
Związki benzoksazynonowe stosowane w poniższych testach oznaczono numerami odniesienia, podanymi powyżej w tabeli 1.
Pomiar aktywności lipazy w teście z kolorymetrycznym oznaczaniem barwnika chininodiiminowego
Działanie hamujące wybranych związków na lipazę trzustkową zmierzono w następującym teście, dostępnym z Sigma Ltd (Lipase PS™, numer katalogowy 805-A):
Glicerynę uwolnioną w wyniku działania lipazy trzustkowej i monoglicerydowej utleniano w celu
uwolnienia H2O2. Następnie w reakcji z udziałem peroksydazy powstaje barwnik chininowy o różowym
zabarwieniu, pochłaniający światło o długości fali 550 nm.
Inhibitor
Poszczególne badane związki rozpuszczano w DMSO (dimetylosulfotlenku) w stężeniu 10 mM.
DMSO zastosowano, aby uniknąć problemów ze związkami nierozpuszczalnymi w wodzie. Dla poszczególnych związków wartości IC50 (stężenie, przy którym aktywność lipazy zostaje zahamowana
do połowy wartości maksymalnej) wyliczano przez pomiar działania hamującego z krzywych zależności logarytmu odpowiedzi od dawki, w określonym zakresie stężeń inhibitora.
Wyniki
Szereg związków przebadano w teście z kolorymetrycznym oznaczaniem barwnika chininodiiminowego, stanowiącym szybką metodę pomiaru hamowania działania lipazy. Żaden z badanych
związków nie zakłócał reakcji kolorymetrycznej, tak że nie dają one zafałszowanych dodatnich wyników.
Zaobserwowano pewien zakres hamującego działania badanych związków benzoksazynonowych, co wskazuje, że związki te są inhibitorami ludzkiej lipazy trzustkowej. Następujący związek wykazywał wartości IC50 ≤ 100 nM: związek o numerze odniesienia 9.
PL 207 383 B1
9
Pomiar aktywności enzymu lipazowego metodą miareczkowania NaOH
Działanie hamujące wybranych związków na lipazę trzustkową zmierzono w teście opisanym
przez Pasquiera i innych, 1986, tom 7, Nutritional Biochemistry, 293-302. Wyznaczono krzywe zależności logarytmu odpowiedzi od dawki w pewnym zakresie stężeń inhibitora.
Wyniki
Wybrane związki benzoksazynonowe zbadano w teście miareczkowania NaOH. W teście tym
rejestruje się aktywność wieprzowej lipazy trzustkowej w układzie zawierającym micele lipidu. Są to
warunki podobne do występujących w przewodzie żołądkowo-jelitowym.
Zaobserwowano pewien zakres hamującego działania związków benzoksazynonowych, co
wskazuje, że związki te są inhibitorami wieprzowej lipazy trzustkowej. Następujące związki wykazywały wartości IC50 ≤ 1 μM
Związki o numerach odniesienia 1, 2, 6, 7 i 9.
W związku z tym wyniki wskazują, że przebadane benzoksazynony są inhibitorami trawienia
tłuszczu i że związki te są szczególnie odpowiednie do leczenia otyłości.
Pomiar aktywności trypsyny
Świńską trypsynę (Boehringer) rozpuszczono w stężeniu 1 mg/ml w 100 mM MOPS (kwasie
3-[N-morfolino]propanosulfonowym) o pH 7,3, zawierającym 2 mM CaCl2. Przed użyciem enzym rozcieńczono 500 razy i otrzymano jego ostateczne stężenie 2 μg/ml.
Wybrane związki rutynowo przechowywano w postaci 5 mM roztworów podstawowych w DMSO
(dimetylosulfotlenku) w -20°C. W celu przeprowadzenia badań porcje rozmrażano i wykonywano seryjne rozcieńczenia (x 100, x 200, x 1000, x 2000, x 10000, x 20000 i x 100000) w 100 mM MOPS
o pH 7,3, zawierającym 2 mM CaCl2. Substrat Bz-Phe-Val-Arg-pNA (benzoilo-fenyloalanylowaliloarginino-p-nitroanilid) rozpuszczono w DMSO do otrzymania 10 mM roztworu. Bezpośrednio przed użyciem substrat rozcieńczono do stężenia 0,3 mM (30 μl/ml) w 100 mM MOPS, zawierającym 2 mM CaCl2.
Test wykonywano w trzech powtórkach na 96 studzienkowej płytce ELISA. Kolejno dodawano
10 μl trypsyny o stężeniu 2 μg/ml, 26 μl rozcieńczonego inhibitora i 190 μI substratu. Płytki inkubowano następnie w 37°C w czytniku płytek BioRad Benchmark Microplate Reader. Szybkość uwalniania
p-nitroaniliny mierzono przy 405 nm w ciągu 10 minut, w stosunku do enzymu bez inhibitora.
Pomiar aktywności chymotrypsyny
Chymotrypsynę bydlęcą (Sigma Type 11, nr katalogowy C4129) rozpuszczono w stężeniu
1 mg/ml w 100 mM Tris o pH 7,8. Przed użyciem enzym rozcieńczano 20 krotnie tym samym buforem,
bezpośrednio przed zastosowaniem.
Wybrane związki rutynowo przechowywano w postaci 5 mM roztworów podstawowych w DMSO
(dimetylosulfotlenku) w -20°C. W celu przeprowadzenia badań porcje rozmrażano i wykonywano seryjne rozcieńczenia (x 20, x 100, x 200, x 1000, x 2000, x 10000, x 20000 i x 100000) w 100 mM Tris
pH 7,8. Substrat H-Ala-Ala-Phe-p-nitroanilid (H-alanylo-alanylo-fenyloalanino-p-nitroanilid) (Bachem,
nr katalogowy L-1095) rozpuszczono w DMSO i otrzymano 10 mM roztwór podstawowy, który przechowywano w 4°C aż do wykorzystania. Bezpośrednio przed użyciem substrat rozcieńczono do ostatecznego stężenia 0,3 mM (30 μl/ml), tuż przed użyciem.
Test wykonywano w trzech powtórkach na 96 studzienkowej płytce ELISA. Kolejno dodawano
10 μl 50 μg/ml chymotrypsyny, 50 μl rozcieńczonego inhibitora i 190 μl substratu. Płytki inkubowano
następnie w 37°C w czytniku płytek BioRad Benchmark Microplate Reader. Szybkość uwalniania
p-nitroaniliny mierzono przy 405 nm w ciągu 10 minut, w stosunku do enzymu bez inhibitora.
Synteza związków pośrednich
Synteza 4-podstawionych kwasów antranilowych
P r z y k ł a d: Kwas 4-oktyloantranilowy (kwas 4-oktylo-2-aminobenzoesowy)
Sposób oparty jest na metodzie L.A. Paquette'a i innych, J. Am. Chem. Soc. 99, 3734 (1981)
Roztwór 1-bromo-4-oktylobenzenu (9,9 g, 36 mmoli) w kwasie siarkowym (20 ml) ochłodzono
w łaźni z lodem. Dodano do niego kwasu azotowego (1,44 ml, 36 mmoli). Łaźnię z lodem usunięto
i mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez 20 minut. Dodano kolejną porcję
kwasu azotowego (0,07 ml, 1,75 mmola) i mieszanie kontynuowano przez kolejne 20 minut. Mieszani-
10
PL 207 383 B1
nę wylano do wodnego roztworu węglanu potasu i całość wyekstrahowano octanem etylu. Ekstrakt
organiczny przemyto nasyconym wodnym roztworem węglanu potasu, wodą i solanką, po czym wysuszono (MgSO4) i zatężono. W wyniku oczyszczania surowego produktu metodą chromatografii flash
(1% EtOAc/heksan) usunięto niepożądany (główny) regioizomer i otrzymano żądany związek w postaci żółtego oleju (1,7 g, 5,4 mmola).
Substrat (1,7 g, 5,4 mmola), cyjanek miedzi(I) (0,533 g, 5,9 mmola) i pirydynę (20 ml) ogrzewano w temperaturze wrzenia w warunkach powrotu skroplin w 150°C przez 2 dni. W wyniku zatężenia
pod próżnią i oczyszczania metodą chromatografii flash (10% do 20% EtOAc/heksan) otrzymano żądany związek w postaci brunatnego oleju (739 mg, 2,8 mmola)
Substrat (694 mg, 2,7 mmola) ogrzewano w 150°C w mieszaninie wody (2 ml), AcOH (1 ml)
i kwasu siarkowego (1 ml) przez 2 dni. Mieszaninę wyekstrahowano octanem etylu, fazę organiczną
przemyto wodą (x 2), wysuszono (Na2SO4) i zatężono, w wyniku czego otrzymano żądany związek
(744 mg, 2,7 mmola).
Materiał wyjściowy (744 mg, 2,7 mmola) rozpuszczono w etanolu (10 ml) i dodano zawiesiny
10% palladu na węglu drzewnym (40 mg) w etanolu (4 ml). Kolbę przedmuchano azotem, a następnie
wodorem (0,1 MPa), po czym mieszanie kontynuowano przez noc. Dodano kolejne porcje katalizatora
(5 mg i 25 mg), a reakcja przebiegła do końca po kolejnych 24 godzinach. Mieszaninę reakcyjną przesączono przez celit, który dokładnie przepłukano metanolem i octanem etylu. W wyniku zatężenia
otrzymano kwas antranilowy (597 mg, 2,4 mmola) o czystości wystarczającej do zastosowania bez
dalszego oczyszczania; δH (400 MHz, CDCI3) 0,79-0,81 (3H, m, Me), 1,12-1,36 (10H, m, 5 x CH2),
1,52 (2H, br.s, ArCH2CH2), 2,45 (2H, br.s, ArCH2), 6,42 (2H, br.s, 2 x ArH), 7,74 (1H, br.s, ArH);
m/z (ES+) 250 (MH+).
Synteza 5-podstawionych kwasów antranilowych
P r z y k ł a d: Kwas 5-oktyloantranilowy
Sposób oparty jest na metodzie B.R. Bakera i innych, J. Org. Chem. 17, 141 (1952)
Hydrat chloralu (3,97 g, 24 mmole) rozpuszczono w wodzie (50 ml). Do roztworu tego dodano
kolejno bezwodnego siarczanu sodu (5,5 g, 39 mmoli), 4-oktyloaniliny (5 ml, 22 mmole), wody (15 ml),
stężonego kwasu chlorowodorowego (2,3 ml) i wodnego roztworu chlorowodorku hydroksyloaminy
(4,5 g w 22 ml, 65 mmoli). Niejednorodną mieszaninę ogrzewano w 95°C przez 2 godziny, a następnie
w 110°C przez kolejną 1 godzinę. Mieszaninę reakcyjną ochłodzono do temperatury pokojowej, po
czym wytrącony brunatny osad odsączono i przemyto wodą. Rozpuszczono go w dichlorometanie,
wysuszono (MgSO4) i zatężono, w wyniku czego otrzymano 5,6 g surowego materiału, który oczyszczano metodą chromatografii flash na żelu krzemionkowym (20% EtOAc/heksan), w wyniku czego
otrzymano żądany związek (2 g, 7,2 mmola).
PL 207 383 B1
11
Oksym (1,8 g, 6,5 mmola) dodano do mieszaniny stężonego kwasu siarkowego (13 ml) i wody
(1 ml) w 60°C w ciągu 15 minut. Mieszaninę ogrzewano następnie w 80°C przez 2 godziny, a potem
odstawiono na noc w temperaturze pokojowej. Mieszaninę wyekstrahowano octanem etylu (x 3), połączone warstwy organiczne przemyto nasyconym wodnym roztworem wodorowęglanu sodu i wodą, aż
ciecz z przemycia była obojętna. Fazę organiczną wysuszono (MgSO4) i zatężono, w wyniku czego
otrzymano izatynę w postaci czerwonej substancji stałej (1,5 g, 5,8 mmola), którą zastosowano bez
dalszego oczyszczania.
Mieszaninę izatyny (1,5 g, 5,8 mmola) i 1,5M wodorotlenku sodu (13 ml) ogrzano do 50°C. Źródło ciepła usunięto i dodano 35% wodnego roztworu nadtlenku wodoru (1,5 ml), z taką szybkością,
aby utrzymać temperaturę 50-55°C. Mieszaninę reakcyjną pozostawiono następnie do ostygnięcia
i mieszano w temperaturze pokojowej przez 30 minut. Zakwaszenie do pH 2 stężonym kwasem chlorowodorowym spowodowało wytrącenie się produktu. Ciecz zdekantowano, a substancję stałą przemyto wodą. Substancję stałą rozdzielono pomiędzy wodę i dichlorometan, fazę organiczną przemyto
solanką, wysuszono (MgSO4) i zatężono, w wyniku czego otrzymano żądany kwas antranilowy (1,4 g,
5,6 mmola). Dodatkowe oczyszczanie nie było konieczne: δ (400 MHz, CDCI3) 0,81 (3H, t, J 6,6, Me),
1,20-1,23 (10H, m, 5 x CH2), 1,49 (2H, br.s, ArCH2CH2), 2,41-2,44 (2H, m, ArCH2), 6,55 (1H, d, J 8,3, ArH),
7,09 (1H, d, J 8,3, ArH), 7,65 (1H, s, ArH); m/z (ES+) 250 (MH+).
Wytwarzanie chloromrówczanów arylu:
P r z y k ł a d porównawczy: Chloromrówczan 4-fenoksyfenylu
4-Fenoksyfenol (1,68 g, 9 mmoli), 1,4-dimetylimidazolidyn-2-on (0,051 ml, 0,45 mmola) i roztwór
fosgenu (4,5 ml 20% roztworu w toluenie, 9 mmoli) ogrzewano w 40°C przez 30 minut. Temperaturę
podwyższono następnie do 80°C i dodano 5 kolejnych porcji roztworu fosgenu (po 2,25 ml, 4,5 mmola) w odstępach 30 minutowych. Po 30 minutach od dodania ostatniej porcji roztwór pozostawiono do
ostygnięcia do temperatury pokojowej, po czym odstawiono go na noc. Niewielką porcję dodano do
roztworu MeOH/pirydyna i otrzymano trwały karbaminian metylu, po czym tlc (10% EtOAc/heksan)
wykazała prawie całkowite przereagowanie materiału wyjściowego. Roztwór chloromrówczanu zastosowano bezpośrednio do wytwarzania 6-metylo-2-(4-fenoksyfenoksy)-4H-3,1-benzoksazyn-4-onu,
w sposób opisany poniżej w przykładzie 4.
Synteza związków stosowanych zgodnie z wynalazkiem
12
PL 207 383 B1
P r z y k ł a d porównawczy 1
6-Metylo-2-oktyloksy-4H-3,1-benzoksazyn-4-on
Roztwór kwasu 2-amino-5-metylobenzoesowego (302 mg, 2 mmole) w pirydynie (10 ml) ochłodzono do 0°C i wkroplono do niego chloromrówczan oktylu (1,15 ml, 6 mmoli). Otrzymaną mieszaninę
ogrzano do temperatury pokojowej i mieszano ją przez 4 godziny. Pirydynę usunięto pod próżnią,
a pozostałość rozpuszczono w octanie etylu (50 ml). Roztwór ten przemyto 1M HCl (10 ml) i solanką
(5 ml), wysuszono (MgSO4) i rozpuszczalnik usunięto pod próżnią, w wyniku czego otrzymano bladopomarańczową oleistą substancję stałą. W wyniku rekrystalizacji z heksanu otrzymano żądany produkt w postaci białawej substancji stałej (144 mg, 25%); δH (400 MHz, DMSO-d6) 0,68 (3H, t, J 7,
CH2CH3), 1,26-1,40 (10H, m, 5 x CH2), 1,73 (2H, tt, J, J' 7, OCH2CH2), 2,35 (3H, s, CH3), 4,35 (2H, t, J 7,
OCH2), 7,34 (1H, d, J 8, Ph), 7,65 (1H, d, J 8, Ph), 7,83 (1H, s, Ph); m/z (ES+) 290 (MH+).
P r z y k ł a d porównawczy 2
6-Metylo-2-fenoksy-4H-3,1-benzoksazyn-4-on
Roztwór kwasu 2-amino-5-metylobenzoesowego (1,0 g, 6,6 mmola) w pirydynie (10 ml) ochłodzono do 0°C i wkroplono do niego chloromrówczan fenylu (3,3 ml, 26 mmoli). Otrzymaną mieszaninę
pozostawiono do ogrzania się do temperatury pokojowej i mieszano ją przez 16 godzin, po czym pirydynę usunięto pod próżnią. Pozostałość przemyto wodą (20 ml) i wysuszono pod próżnią. W wyniku
rekrystalizacji z toluenu otrzymano żądany produkt w postaci bladobrunatnej substancji stałej (692 mg,
41%); δH (400 MHz, DMSO-d6) 2,40 (3H, s, CH3), 7,33-7,45 (3H, m, Ph), 7,48-7,55 (3H, m, Ph),
7,63 (1H, d, J 8, Ph), 7,89 (1H, s, Ph-H5); m/z (ES+) 254 (MH+).
Przykład 3
2-Propoksy-6-metylo-4H-3,1-benzoksazyn-4-on (związek o numerze odniesienia 9)
Roztwór kwasu 2-amino-5-metylobenzoesowego (1,0 g, 6,6 mmola) w pirydynie (10 ml) ochłodzono do 0°C i wkroplono do niego chloromrówczan propylu (3,0 ml, 26 mmoli). Otrzymaną mieszaninę pozostawiono do ogrzania się do temperatury pokojowej i mieszano ją przez 4 godziny, po czym
pirydynę usunięto pod próżnią. Pozostałość przemyto wodą (25 ml) i wysuszono pod próżnią, w wyniku czego otrzymano żądany produkt w postaci białawej substancji stałej (0,96 g, 66%); δH (400 MHz,
DMSO-d6) 1,03 (3H, t, J 7, CH2CH3), 1,82 (2H, tq, J, J' 7, CH2CH3), 2,46 (3H, s, CH3), 4,42 (2H, t, J 7,
OCH2), 7,40 (1H, d, J 8, Ph), 7,71 (1H, d, J 8, Ph), 7,89 (1H, s, Ph); m/z (ES+) 219 (MH+).
PL 207 383 B1
13
P r z y k ł a d porównawczy 4
2-Heksadecyloksy-6-metylo-4H-3,1-benzoksazyn-4-on
Przepis 1
Etap 1:
1-Heksadekanol (0,78 g, 3,2 mmola, 1 równoważnik) rozpuszczono w minimalnej ilości THF
w atmosferze azotu. Do roztworu tego dodano 20% roztworu fosgenu w toluenie (2,34 ml, 5 mmoli,
1,5 równoważnika). Po 45 minutach dodano drugą podobną porcję roztworu fosgenu. Po kolejnych
45 minutach aparaturę przedmuchano azotem (wprowadzanym na wylocie do płuczki z 5M wodorotlenkiem sodu), w celu usunięcia nadmiaru fosgenu.
Etap 2:
Kwas 2-amino-5-metylobenzoesowy (100 mg, 0,64 mmola, 0,2 równoważnika) rozpuszczono
w pirydynie (10 ml). Roztwór chloromrówczanu wkroplono ze strzykawki i mieszaninę reakcyjną mieszano w temperaturze pokojowej przez 2 godziny. Mieszaninę rozcieńczono octanem etylu (100 ml)
i przemyto 10% wodnym roztworem kwasu cytrynowego (100 ml, x 2), nasyconym roztworem wodorowęglanu sodu (100 ml, x 2), wodą (100 ml) i solanką (100 ml). Fazę organiczną wysuszono (MgSO4)
i zatężono pod próżnią.
Pozostałość oczyszczano metodą chromatografii flash na żelu krzemionkowym, z eluowaniem
mieszaniną 1:5:94 diizopropyloetyloamina/octan etylu/heksan, w wyniku czego otrzymano białą substancję stałą (40 mg, 15%) δH (400 MHz, CDCI3) 0,87 (3H, t, J 6,8, CH2CH3), 1,24-1,45 (26H, m, 13 x
CH2), 1,75-1,83 (2H, m, OCH2CH2), 2,41 (3H, s, ArCH3), 4,41 (2H, t, J 6,7, OCH2), 7,30 (1H, d, J 8,3,
ArH), 7,51 (1H, dd, J 8,5, 2,0, ArH), 7,90 (1H, d, J 1,1, ArH); m/z (ES+) 402 (MH+); temperatura topnienia 72-73°C.
Chromatogramy cienkowarstwowe (rozpuszczalnik - 1% diizopropyloaminy/5% octanu etylu/94% heksanu) wizualizowano w UV z użyciem kwasu fosfomolibdenowego w etanolu (Rf (2-heksadecyloksy-6-metylo-4H-3,1-benzoksazyn-4-on) = 0,6).
Przepis 2
Etap 1:
1-Heksadekanol (5,01 g, 20,6 mmola, 1 równoważnik) rozpuszczono w THF (10 ml) w atmosferze azotu i dodano do 20% roztworu fosgenu w toluenie (29 ml, 62,5 mmola, 3 równoważniki). Mieszaninę mieszano w temperaturze pokojowej przez 2 godziny, po czym aparaturę przedmuchano azotem (wprowadzanym na wylocie do płuczki z 5M wodorotlenkiem sodu), w celu usunięcia nadmiaru
fosgenu.
14
PL 207 383 B1
Etap 2:
Kwas 2-amino-5-metylobenzoesowy (2,71 g, 17,9 mmola, 0,87 równoważnika) rozpuszczono
w pirydynie (24 ml) i dodano do roztworu chloromrówczanu otrzymanego powyżej. Mieszaninę mieszano w temperaturze pokojowej przez 1,75 godziny. Powoli dodano chloromrówczanu metylu
(13,6 ml, 176 mmoli, 8,5 równoważnika), po czym mieszaninę mieszano w temperaturze otoczenia
przez noc. Mieszaninę rozcieńczono octanem etylu (20 ml) i przemyto wodą (15 ml) i 10% wodnym
roztworem kwasu cytrynowego (20 ml). Połączone fazy wodne wyekstrahowano octanem etylu (20 ml).
Ekstrakty organiczne połączono i przemyto wodą (20 ml) i solanką (20 ml), po czym zatężono, w wyniku czego otrzymano substancję stałą. Zdyspergowano ją w pentanie (5 ml), odsączono, a następnie
zdyspergowano w acetonitrylu (5 ml), odsączono i oczyszczano metodą chromatografii flash na żelu
krzemionkowym (1,5% diizopropyloetyloamina w dichlorometanie), w wyniku czego otrzymano białą
substancję stałą (2,51 g, 31%) δH (400 MHz, CDCI3) 0,87 (3H, t, J 6,8, CH2CH3), 1,24-1,45 (26H, m,
13 x CH2), 1,75-1,83 (2H, m, OCH2CH2), 2,41 (3H, s, ArCH3), 4,41 (2H, t, J 6,7, OCH2), 7,30 (1H, d, J
8,3, ArH), 7,51 (1H, dd, J 8,5, 2,0, ArH), 7,90 (1H, d, J 1,1, ArH); m/z (ES+) 402 (MH+); temperatura
topnienia 72-73°C.
Zastrzeżenia patentowe
1. Zastosowanie pochodnych 2-oksy-4H-3,1-benzoksazyn-4-onu o ogólnym wzorze (II):
w którym R1 oznacza nierozgałęziony C1-C10-alkil ewentualnie podstawiony atomem chlorowca
lub fenyl, a każdy z R8, R9, R10 i R11 niezależnie oznacza atom wodoru lub C1-C10-alkil lub ich farmaceutycznie dopuszczalnych soli, do wytwarzania leku do profilaktyki lub leczenia otyłości lub zaburzenia związanego z otyłością.
2. Zastosowanie według zastrz. 1, związku o ogólnym wzorze (II), w którym R1 oznacza nierozgałęziony C1-C10-alkil ewentualnie podstawiony atomem chlorowca lub fenyl;
R8 oznacza atom wodoru;
R9 oznacza rozgałęziony lub nierozgałęziony C1-C10-alkil;
R10 oznacza atom wodoru lub rozgałęziony lub nierozgałęziony C1-C10-alkil; a
R11 oznacza atom wodoru lub rozgałęziony lub nierozgałęziony C1-C10-alkil.
3. Zastosowanie według zastrz. 1 albo 2, w którym zaburzenie związane z otyłością jest wybrane spośród hiperlipemii, hiperlipidemii, hiperglikemii (cukrzycy typu II), nadciśnienia, choroby układu
sercowo-naczyniowego, udaru, choroby i zaburzeń układu żołądkowo-jelitowego.
4. Zastosowanie według zastrz. 1 albo 2, albo 3, do wytwarzania leku przeznaczonego do
zmniejszenia poziomu toksyn w tkance tłuszczowej organizmu.
5. Zastosowanie według zastrz. 1 albo 2, albo 3 albo 4, do wytwarzania leku przeznaczonego
do podawania ludziom.
6. Zastosowanie według zastrz. 1 albo 2, albo 3 albo 4, do wytwarzania leku przeznaczonego
do podawania zwierzętom.
Departament Wydawnictw UP RP
Cena 4,92 zł (w tym 23% VAT)