Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej

Komunikat prasowy Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA)
Wiedeń, dnia 24 czerwca 2009 r.
Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej przedstawia
sprawozdanie roczne
Państwa członkowskie muszą wypełnić luki w ochronie prawnej
Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA) opublikowała dziś
sprawozdanie roczne za 2009 r. Sprawozdanie obejmuje informacje,
wydarzenia i zmiany w UE w 2008 r. Dokument zawiera materiały z
dziedziny „rasizmu, ksenofobii i związanej z nimi nietolerancji”, a ponadto
obejmuje przegląd zmian w zakresie innych dziedzin praw podstawowych
zgodnie z mandatem Agencji. Badanie Agencji wskazuje, że alarmująco
mała liczba osób jest świadoma swoich praw oraz tego, gdzie może zgłosić
przypadki dyskryminacji. Słaba skuteczność w zakresie gromadzenia
danych w UE-27 nadal utrudnia wdrażanie skutecznej polityki walki z
dyskryminacją, podczas gdy luki w ochronie prawnej prowadzą w
niektórych obszarach do dalszego rozwoju dyskryminacji. FRA wzywa do
skuteczniejszego gromadzenia oficjalnych danych w celu zwiększenia
świadomości w zakresie metod zgłaszania dyskryminacji i wspierania
efektywnych inicjatyw zapobiegania przestępstwom na szczeblu państw
członkowskich. Państwa członkowskie zachęca się również do wypełnienia
luk w ochronie prawnej, zwiększania świadomości za pomocą dostępnych
instrumentów prawnych i ukierunkowywania działań na określone grupy
narażone na dyskryminację.
Zwiększenie świadomości w zakresie praw bezwzględnie konieczne
Badania i sprawozdania FRA konsekwentnie wskazują, że przeważająca liczba
ludzi nie byłaby świadoma swoich praw, gdyby padła ofiarą dyskryminacji.
Przykładowo najnowsze, przeprowadzone przez FRA, badanie EU-MIDIS
(poświęcone mniejszościom i imigrantom) wykazało, że jedynie 39% osób z
badanych mniejszości było świadomych istnienia praw, które zakazują
dyskryminacji osób ze względu na pochodzenie etniczne w przypadku ubiegania
się o pracę. Jednocześnie jedynie 20% wiedziało o organizacji udzielającej porad
lub wsparcia osobom, które doświadczyły dyskryminacji.
Morten Kjaerum, dyrektor FRA: „Konieczne jest usprawnienie procesu
informowania. Większość ofiar dyskryminacji nie jest świadoma, że takie
traktowanie ich jest nielegalne. Jednocześnie wiele osób nie zdaje sobie sprawy
z tego, jak lub gdzie można złożyć skargę. Niechlubna liczba przypadków
dyskryminacji jest z w związku z tym szczególnie wysoka. Rządy mają
obowiązek informowania wszystkich osób o przysługujących im prawach i
zapewnienia dostępu do wymiaru sprawiedliwości nie tylko na papierze, ale
również w praktyce”.
Państwa członkowskie muszą wypełnić luki w ochronie prawnej
Przewodnicząca zarządu, FRA Anastasia Crickley, oświadczyła: „Nadal istnieje
wiele luk w ochronie prawnej przeciw dyskryminacji. Dlaczego możliwe jest
pozwanie właściciela budynku za dyskryminację ze względu na pochodzenie
etniczne lub płeć ale nie za dyskryminację ze względu na religię, wiek,
niepełnosprawność lub orientację seksualną? Dlaczego osoby niepełnosprawne
są chronione przed dyskryminacją w pracy, a w kwestii edukacji są już chronione
w innym stopniu?”
W czerwcu 2008 r. Komisja Europejska opublikowała projekt dyrektywy Rady
mający na celu wypełnienie tych luk i rozszerzenie ochrony przeciw
dyskryminacji (ze względu na religię, światopogląd, niepełnosprawność, wiek i
orientację seksualną), obecnie obejmującej sektor zatrudnienia, na dziedziny
opieki społecznej, ochrony zdrowia, edukacji a także dostęp do towarów i usług i
ich dostarczanie. Do wsparcia tej inicjatywy Komisji UE, związanej z nową
dyrektywą antydyskryminacyjną, zostało wykorzystanych kilka sprawozdań
Agencji, takich jak jej analiza prawna i raport społeczny dotyczący homofobii w
Europie.
Anastasia Crickley: „Namawiam rządy UE do przyjęcia wniosku Komisji
Europejskiej o rozszerzenie ochrony przed dyskryminacją z wszystkich
względów”.
Niewystarczające zbieranie danych ogranicza skuteczną politykę
Niska świadomość zbiega się z niewystarczającymi mechanizmami rejestrowania
i zgłaszania przypadków dyskryminacji.
W kwestii przestępstw o charakterze rasistowskim w większości państw
członkowskich UE (15 z 27) odnotowano całkowity brak jakichkolwiek publicznie
dostępnych, oficjalnych danych udostępnionych przez sądy karne, dotyczących
przestępstw o charakterze rasistowskim, lub ograniczone informacje na temat
kilku spraw karnych. Dziewięć państw członkowskich można sklasyfikować jako
wyposażone w „dobry” mechanizm gromadzenia danych dotyczących
przestępstw o podłożu rasistowskim, a jedynie w trzech państwach
członkowskich mechanizm gromadzenia danych można uznać za
„kompleksowy”.
Morten Kjaerum oświadczył: „W wielu państwach członkowskich oficjalne dane
na temat przestępstw nadal nie istnieją lub są niewystarczające. Świadczy to o
braku politycznego nacisku i przydziału zasobów w celu rozwiązania tego
problemu."
Stwierdził też, że: „Niewystarczające lub nawet nieistniejące zbiory danych w
połączeniu z niską świadomością praw i niedoszacowaniem przypadków
dyskryminacji i przestępstw prowadzi do sytuacji, w której niemożliwe jest
określenie rzeczywistej skali i charakteru naruszenia podstawowych praw. Samo
gromadzenie danych nie jest rozwiązaniem, ale przyczynia się do zrozumienia
charakteru i skali naruszenia podstawowych praw. Skuteczną, ukierunkowaną
politykę na szczeblu państw członkowskich można rozwinąć jedynie pod
warunkiem dokładnej znajomości sytuacji.”
„W niektórych państwach członkowskich odnotowano wyraźne postępy w
zakresie poprawy gromadzenia danych, w szczególności na szczeblu lokalnym.
Krajowa praktyka w zakresie gromadzenia i wykorzystania danych nadal
utrzymuje się jednak na zróżnicowanym poziomie w państwach członkowskich”.
Sprawozdanie roczne FRA znajduje się na stronie internetowej pod
adresem: http://fra.europa.eu
W razie pytań lub wątpliwości prosimy o kontakt z Zespołem ds. Mediów Agencji
Praw Podstawowych:
tel.: +43 1 58030-642
[email protected]
Uwagi do wydawcy:
•
•
Sprawozdanie roczne Agencji Praw Podstawowych Unii Europejskiej (FRA) za 2009
r. obejmuje informacje, wydarzenia i zmiany dotyczące kwestii rasizmu i ksenofobii w
UE w 2008 r. Sprawozdanie to ma szerszy zakres niż wcześniejsze sprawozdania
roczne Agencji. Podobnie jak w poprzednich latach, sprawozdanie obejmuje
materiały z dziedziny „rasizmu, ksenofobii i związanej z nimi nietolerancji”, ale
dodatkowo zawiera przegląd zmian w zakresie innych dziedzin praw podstawowych,
zgodnie z rozszerzonym mandatem Agencji. Dodatkowo zawiera streszczenie
działalności FRA w kwestii podstawowych praw w formie projektów badawczych,
raportów o zdarzeniach i opinii przeprowadzonych w 2008 r.
Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej została utworzona w marcu 2007 r. w
Wiedniu (Austria). Agencja realizuje trzy główne zadania: gromadzenie informacji i
danych dotyczących praw podstawowych, udzielanie informacji UE i jej państwom
członkowskim oraz promowanie dialogu ze społeczeństwem obywatelskim w celu
podnoszenia świadomości społeczeństwa w zakresie praw podstawowych.