załącznik 2 - Transped

Izba Celna w Szczecinie
INFORMACJA NA TEMAT OPODATKOWANIA
PODATKIEM AKCYZOWYM WĘGLA I KOKSU
Od dnia 2 stycznia 2012 r. wchodzą w życie przepisy znoszące dotychczasowe ogólne
zwolnienie od akcyzy dla węgla i koksu i wprowadzające opodatkowanie tych wyrobów na
zasadach określonych w ustawie z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2011
r., Nr 108, poz. 626 z późn. zm.). Powyższe wynika ze zmian wprowadzonych ustawą z dnia 16
września 2011 r. o redukcji niektórych obowiązków obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. Nr 232,
poz. 1378). Do dnia 1.01.2012 r. Polska jako kraj członkowski UE na mocy art. 18a ust. 9
Dyrektywy Rady 2003/96/WE z dnia 27 października 2003 r. w sprawie restrukturyzacji
wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych
energii elektrycznej (Dz. U. UE L Nr 283, poz. 51 ze zm. ) korzystała z okresu przejściowego na
dostosowanie krajowych przepisów do wymogów odnośnie do minimalnego poziomu
opodatkowania węgla i koksu wskazanego w przywołanej Dyrektywie Rady.
Zgodnie z nowymi przepisami wyroby węglowe (węgiel kamienny, węgiel brunatny
i koks) będą opodatkowane podatkiem akcyzowym. Zarazem jednak ustawodawca
zdecydował, iż obrót wyrobami węglowymi przeznaczonymi na niektóre cele wskazane
w ustawie, bądź na rzecz niektórych podmiotów może korzystać z przywileju zwolnienia od
akcyzy. Zatem zwolnienie może mieć charakter przedmiotowy jak i podmiotowy.
I.
Przedmiot i podstawa opodatkowania:
Do wyrobów węglowych opodatkowanych akcyzą zaliczane są wyroby przeznaczone do
celów opałowych wymienione w poz. 19-21 załącznika nr 1 do ustawy:
 węgiel, brykiety, brykietki i podobne paliwa stale wytwarzane z węgla objęte kodem
Nomenklatury scalonej CN 2701;
 węgiel brunatny (lignit), nawet aglomerowany z wyłączeniem gagatu objęte kodem
Nomenklatury Scalonej CN 2702;
 koks i półkoks z węgla, węgla brunatnego lignitu lub torfu, nawet aglomerowany,
węgiel retortowy – objęte kodem Nomenklatury Scalonej CN 2704.
Zgodnie z art. 9a ust. 1 znowelizowanej ustawy o podatku akcyzowym przedmiotem
opodatkowania akcyzą w przypadku wyrobów węglowych jest:
1) sprzedaż wyrobów węglowych na terytorium kraju;
2) nabycie wewnątrzwspólnotowe wyrobów węglowych;
3) dostawa wewnątrzwspólnotowa wyrobów węglowych;
4) import wyrobów węglowych;
5) eksport wyrobów węglowych;
6) użycie wyrobów węglowych do celów innych niż enumeratywnie wskazane
w ustawie jako zwolnione z akcyzy, przy czym za takie użycie uważa się również
naruszenie warunków zwolnienia, jak i sprzedaż, dostawę wewnątrzwspólnotową
albo eksport wyrobów węglowych przez podmiot korzystający ze zwolnienia,
niebędący pośredniczącym podmiotem węglowym, zamiast użycia go do celów
zwolnionych;
7) użycie lub sprzedaż wyrobów węglowych uzyskanych w drodze czynu
zabronionego pod groźbą kary;
8) powstanie ubytków wyrobów węglowych.
Podstawą opodatkowania wyrobów węglowych będzie wartość opałowa wyrażona
w gigadżulach (GJ). Do celów poboru akcyzy ustalono wartości opałowe wyrobów węglowych,
które wynoszą odpowiednio:
1) 23,8 GJ/1000 kilogramów dla węgla objętego pozycją CN 2701;
2) 8,6 GJ/1000 kilogramów dla węgla brunatnego objętego pozycją CN 2702;
3) 27,5 GJ/1000 kilogramów dla koksu objętego pozycją CN 2704.
Stawka akcyzy dla węgla i koksu przeznaczonych do celów opałowych, o których mowa
powyżej wynosi 1,28 zł/1GJ. Kwotę akcyzy ustala się jako iloczyn ilości wyrobów, ich wartości
opałowej i stawki akcyzy.
Jeżeli w stosunku do wyrobów węglowych powstał obowiązek podatkowy w związku
z wykonaniem jednej z czynności podlegającej opodatkowaniu akcyza, to nie powstaje
obowiązek podatkowy na podstawie innej czynności podlegającej opodatkowaniu akcyzą, jeżeli
kwota akcyzy została określona lub zadeklarowana w należnej wysokości.
II.
Warunki zwolnienia od akcyzy:
W sytuacjach wskazanych w ustawie niektóre rodzaje czynności, w określonych sytuacjach
będą korzystały z przywileju zwolnienia od akcyzy.
Przedmiotowa ustawa wprowadza do ustawy o podatku akcyzowym pojęcie
pośredniczącego podmiotu węglowego – czyli podmiotu mającego siedzibę lub miejsce
zamieszkania na terytorium kraju, dokonującego sprzedaży, dostawy wewnątrzwspólnotowej,
nabycia wewnątrzwspólnotowego, importu lub eksportu wyrobów węglowych, podlegających
zwolnieniu od akcyzy.
Warunkiem korzystania z przywileju zwolnienia od akcyzy przez pośredniczący podmiot
węglowy będzie zgodnie z art. 31a ust. 3 znowelizowanej ustawy o podatku akcyzowym (oprócz
obowiązku powiadomienia właściwego naczelnika urzędu celnego i uzyskania statusu
pośredniczącego podmiotu węglowego) - dołączenie do przemieszczanych wyrobów węglowych
dokumentu dostawy, którego wzór został opracowany w rozporządzeniu Ministra Finansów z
dnia 19 grudnia 2011 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie dokumentu dostawy, ewidencji
wyrobów akcyzowych obje tych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie,
warunków i sposobu ich zwrotu oraz środków skażających alkohol etylowy (Dz. U. Nr 292, poz.
1717). Odbiorca wyrobów węglowych powinien potwierdzić dostawcy odbiór wyrobów
węglowych na tym dokumencie.
Natomiast warunkiem korzystania z przywileju zwolnienia od akcyzy dla podmiotów
innych niż pośredniczący podmiot węglowy, które korzystają z przywileju zwolnienia od akcyzy
na podstawie art. 31a ust. 2 będzie obowiązek prowadzenia ewidencji wyrobów węglowych
zużywanych do celów zwolnionych (art. 31a ust. 4 znowelizowanej ustawy o podatku
akcyzowym). Ewidencja, o której mowa będzie mogła być prowadzona w formie papierowej
lub elektronicznej, po uprzednim pisemnym poinformowaniu właściwego naczelnika urzędu
celnego o formie jej prowadzenia. Ewidencja ta powinna zawierać informacje:
 umożliwiające ustalenie ilości wysłanych lub otrzymanych wyrobów węglowych
zwolnionych od akcyzy ze względu na przeznaczenie,
2
 terminu wysłania lub odbioru tych wyrobów, a także miejsca odbioru w przypadku
ich przemieszczania,
 informacje o dokumentach dostawy i kodzie CN wyrobów węglowych.
Dodatkowo ewidencja oraz dokument dostawy powinny być przechowywane do celów
kontroli przez okres 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zostały sporządzone.
Szczegółowy zakres danych, jakie powinna zawierać ewidencja wyrobów węglowych
zużywanych do celów zwolnionych i sposób jej prowadzenia zawiera rozporządzenie Ministra
Finansów z dnia 19 grudnia 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dokumentu dostawy,
ewidencji wyrobów akcyzowych obje tych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich
przeznaczenie, warunków i sposobu ich zwrotu oraz środków skażających alkohol etylowy (Dz.
U. Nr 292, poz. 1717).
Ważne: Ewidencji wyrobów węglowych zużywanych do celów zwolnionych nie muszą
prowadzić: gospodarstwa domowe, organy administracji publicznej, siły zbrojne RP, podmioty
systemu oświaty, żłobki i kluby dziecięce, podmioty lecznicze, jednostki organizacyjne pomocy
społecznej, organizacje pożytku publicznego i organizacje zajmujące się wolontariatem.
III.
Obowiązki ciążące na podmiotach zamierzających prowadzić działalność
gospodarczą w zakresie obrotu wyrobami węglowymi i korzystać z przywileju
zwolnienia od akcyzy:
Podmioty zajmujące się obrotem wyrobami węglowymi chcąc uzyskać status
pośredniczącego podmiotu węglowego i korzystać tym samym ze zwolnienia od akcyzy,
powinny pisemnie powiadomić o tym właściwego naczelnika urzędu celnego (przykładowy
wzór powiadomienia zawiera załącznik nr 1), który również pisemnie potwierdzi przyjęcie tego
powiadomienia (przykładowy wzór potwierdzenia zawiera załącznik nr 2). Przedmiotowe
powiadomienie powinno zawierać:
 dane dotyczące podmiotu i prowadzonej przez niego działalności gospodarczej,
w szczególności imię i nazwisko lub nazwę podmiotu,
 adres jego siedziby lub zamieszkania,
 NIP lub REGON oraz
 określenie rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej (art. 16 ust. 3a
znowelizowanej ustawy).
Tym sposobem podmioty te uzyskują status pośredniczącego podmiotu węglowego.
W myśl definicji zawartej w art. 2 ust. 1 pkt 23a znowelizowanej ustawy o podatku akcyzowym,
pośredniczący podmiot węglowy – o czym uprzednio wspomniano - to podmiot mający siedzibę
lub miejsce zamieszkania na terytorium kraju dokonujący sprzedaży, dostawy
wewnątrzwspólnotowej, nabycia wewnątrzwspólnotowego, importu lub eksportu wyrobów
węglowych, podlegających zwolnieniu od akcyzy. Skutkiem obrotu wyrobami węglowymi przez
pośredniczące podmioty węglowe, jest brak obowiązku zapłaty akcyzy o ile oczywiście nie
zostaną naruszone warunki zwolnienia, które tym sposobem korzystają z przywileju zwolnienia
od akcyzy, w tym kontekście także ostateczne zużycie na cele wskazane w ustawie nie będzie
rodziło obowiązku zapłaty akcyzy. Zaznaczyć należy, że podmiot posiadający status
pośredniczącego podmiotu węglowego może na terytorium kraju nabywać bądź odsprzedawać
wyroby węglowe chcąc korzystać z przywileju zwolnienia od akcyzy - wyłącznie podmiotom
posiadającym ten sam status lub podmiotom, które z mocy ustawy korzystają ze zwolnienia tj.
zużywają wspomniane wyroby, ale wyłącznie:
3
1) w procesie produkcji energii elektrycznej;
2) w procesie produkcji wyrobów energetycznych;
3) w gospodarstwach domowych, prowadząc działalność jako organy administracji publicznej,
jednostki Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, podmioty systemu oświaty, żłobki i kluby
dziecięce, podmioty lecznicze, jednostki organizacyjne pomocy społecznej, organizacje pożytku
publicznego i o wolontariacie;
4) do przewozu towarów i pasażerów koleją;
5) do łącznego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej;
6) w pracach rolniczych, ogrodniczych, w hodowli ryb, oraz w leśnictwie;
7) w procesach mineralogicznych, elektrolitycznych i metalurgicznych oraz do redukcji
chemicznej;
8) prowadząc działalność jako zakłady energochłonne do celów opałowych;
9) prowadząc działalność jako podmioty gospodarcze , w których wprowadzone zostały w
życie systemy prowadzące do osiągania celów dotyczących ochrony środowiska lub do
podwyższenia efektywności energetycznej.
Minister właściwy do spraw finansów publicznych lub upoważniony przez niego organ
będzie publikował bez zbędnej zwłoki w Biuletynie Informacji Publicznej aktualną listę
pośredniczących podmiotów węglowych.
Zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym podmiot prowadzący działalność
gospodarczą jest obowiązany, przed dniem wykonania pierwszej czynności podlegającej
opodatkowaniu akcyzą lub pierwszej czynności z wykorzystaniem wyrobów akcyzowych
objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, złożyć zgłoszenie
rejestracyjne właściwemu naczelnikowi urzędu celnego. W myśl art. 16 ust. 2 ustawy o podatku
akcyzowym zgłoszenie rejestracyjne powinno zawierać dane dotyczące tego podmiotu i
prowadzonej przez niego działalności gospodarczej , w szczególności imię i nazwisko lub nazwę
podmiotu, adres jego siedziby lub zamieszkania oraz określenie rodzaju prowadzonej
działalności gospodarczej , a w przypadku działalności gospodarczej z użyciem wyrobów
akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy - również adresy miejsc wykonywania
działalności oraz określenie rodzaju i przewidywanej średniej miesięcznej ilości zużywanego
wyrobu akcyzowego. Właściwy naczelnik urzędu celnego, bez zbędnej zwłoki nie później niż w
ciągu 7 dni od dnia przyjęcia zgłoszenia rejestracyjnego, pisemnie potwierdza jego przyjęcie.
Natomiast w ust. 3a wyżej wskazanego artykułu znajduje się przepis szczególny, zgodnie z
którym podmiot zamierzający prowadzić działalność gospodarczą jako pośredniczący podmiot
węglowy jest obowiązany przed dniem rozpoczęcia tej działalności powiadomić o tym pisemnie
właściwego naczelnika urzędu celnego. Zatem podmiot, który prawidłowo powiadomił
właściwego naczelnika urzędu celnego o zamiarze prowadzenia działalności gospodarczej jako
pośredniczący podmiot węglowy, nie ma obowiązku złożenia temu naczelnikowi zgłoszenia
rejestracyjnego, o którym mowa w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym. W przypadku
natomiast pozostałych podmiotów, które wykonują czynności z wykorzystaniem wyrobów
węglowych objętych zwolnieniem od akcyzy jak i podmioty wykonujące czynności nie objęte
tym zwolnieniem podlegają obowiązkowi zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie podatku
akcyzowego (AKC-R).
W myśl art. 16 ust. 4 znowelizowanej ustawy o podatku akcyzowym jeżeli dane
zawarte w zgłoszeniu rejestracyjnym lub pisemnym powiadomieniu o zamiarze prowadzenia
działalności gospodarczej jako pośredniczący podmiot węglowy ulegną zmianie, podmiot jest
obowiązany zgłosić zmianę właściwemu naczelnikowi urzędu celnego w terminie 7 dni, licząc
od dnia , w którym nastąpiła zmiana.
4
Szczegółowo wzory dokumentów związanych z rejestracją w zakresie podatku
akcyzowego określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24 lutego 2009 r. w sprawie
wzorów dokumentów związanych z rejestracją w zakresie podatku akcyzowego (Dz. U. z 2009
r., Nr 32, poz. 226). Przedmiotowe rozporządzenie określa wzory:
 zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie podatku akcyzowego AKC-R,
 potwierdzenia przyjęcia zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie podatku akcyzowego
AKC-PR,
 zgłoszenia o zaprzestaniu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu
podatkiem akcyzowym, czynności z wykorzystaniem wyrobów akcyzowych objętych
zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie lub o zaprzestaniu prowadzenia
działalności gospodarczej AKC-Z.
Ważne: Dokonanie dostawy do podmiotu nie posiadającego statusu pośredniczącego
podmiotu węglowego będzie stanowiło naruszenie jednego z warunków zwolnienia
i skutkować będzie powstaniem obowiązku podatkowego po stronie dostawcy wyrobów
węglowych, który nie dochował należytej staranności w tym względzie. W przypadku
zwrotu wyrobów węglowych, ich przemieszczanie także odbywa się na podstawie
dokumentu dostawy (art. 31a ust. 9 znowelizowanej ustawy).
Właściwość miejscową naczelników urzędów celnych określa rozporządzenie Ministra
Finansów z dnia 13 lutego 2009 r. w sprawie wykazu i terytorialnego zasięgu działania
urzędów celnych i izb celnych, których odpowiednio naczelnicy i dyrektorzy są właściwi do
wykonywania zadań w zakresie akcyzy na terytorium kraju (Dz. U. Nr 32, poz. 220 ze
zmianami). W przypadku województwa zachodniopomorskiego są to:
- Naczelnik Urzędu Celnego w Szczecinie (ul. Hryniewieckiego 1, 70-606 Szczecin, tel.
91 440 65 00) właściwy jest dla podmiotów z terenów powiatów: choszczeńskiego,
goleniowskiego, gryfińskiego, kamieńskiego, myśliborskiego, polickiego, pyrzyckiego,
stargardzkiego oraz miast Szczecin i Świnoujście;
- Naczelnik Urzędu Celnego w Koszalinie (ul. Przemysłowa 3, 75-216 Koszalin, tel. 94 317
01 00) właściwy jest dla podmiotów z terenów powiatów: białogardzkiego, drawskiego,
gryfickiego, kołobrzeskiego, koszalińskiego, łobeskiego, sławińskiego, szczecineckiego,
świdwińskiego, wałeckiego oraz miasta Koszalin.
IV.
Obrót wyrobami węglowymi w warunkach braku zwolnienia od akcyzy:
Czynności skutkujące powstaniem obowiązku podatkowego w przypadku naruszenia
warunków zwolnienia od akcyzy lub dokonywania przez podmioty, które nie korzystają
z przywileju zwolnienia bądź dokonywane na rzecz podmiotów nie korzystających ze
zwolnienia skutkują obowiązkiem rozliczenia się z tytułu podatku akcyzowego w tym:
 należy złożyć właściwemu naczelnikowi deklarację podatkową od wyrobów
węglowych AKC-WW wg - ustalonego przez Ministra Finansów – wzoru, który
szczegółowo został wskazany w rozporządzeniu z dnia 14 grudnia 2011 r. w sprawie
wzorów deklaracji podatkowych dla podatku akcyzowego, deklaracji w sprawie
przedpłaty
akcyzy
oraz
informacji
o
wyrobach
akcyzowych
w składzie podatkowym (Dz. U. Nr 280, poz. 1647);
 obliczać i wpłacać akcyzę na rachunek właściwej izby celnej – (w przypadku
województwa zachodniopomorskiego jest to Izba Celna w Szczecinie) za miesięczne
5
okresy rozliczeniowe, w terminie do 25 dnia przypadającego w drugim miesiącu od
miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy;
 w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów węglowych z akcyzą
zapłaconą na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej
w terminie 10 dni licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego.
Ważne: Moment powstania obowiązku podatkowego dla czynności opodatkowanych akcyzą
określają przepisy art. 10 znowelizowanej ustawy o podatku akcyzowym.
V.
Ubytki wyrobów węglowych:
Ubytki wyrobów węglowych – tj. wszelkie straty wyrobów węglowych powstałe
w trakcie ich przemieszczania albo magazynowania przez pośredniczący podmiot węglowy – do
wysokości dopuszczalnych norm tych ubytków ustalonych dla danego podmiotu przez
właściwego naczelnika urzędu celnego są zwolnione od akcyzy.
Powstanie ubytków przekraczających ich dopuszczalne ilości będzie przedmiotem
opodatkowania akcyzą i w razie ich powstania należy od nich zapłacić akcyzę.
Normy dopuszczalnych ubytków węglowych ustala właściwy naczelnik urzędu celnego
na wniosek pośredniczącego podmiotu węglowego lub z urzędu. Powyższe szczegółowo
uregulowane zostało w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 14 grudnia 2011 r.
zmieniającego rozporządzenie w sprawie maksymalnych norm dopuszczalnych ubytków i
dopuszczalnych norm zużycia wyrobów akcyzowych (Dz. U. Nr 286, poz. 1679).
Wszelkie natomiast ubytki powstałe u podmiotów niekorzystających z przywileju
zwolnienia od akcyzy nie mogą być przedmiotem ustalenia norm dopuszczalnych ubytków
z uwagi na fakt, iż wyroby węglowe zostały już opodatkowane we wcześniejszej fazie obrotu.
Informacje nt. opodatkowania akcyzą węgla i koksu są dostępne na stronie internetowej
tut. Izby Celnej pod adresem www.ic–szczecin.pl oraz na stronie internetowej Ministerstwa
Finansów : www.mf.gov.pl zakładki: Podatki → System Podatkowy → Podatek akcyzowy →
Aktualności → Opodatkowanie węgla i koksu od dnia 2 stycznia 2012 r..
Załączniki:
1. Przykładowy wzór powiadomienia o zamiarze prowadzenia działalności
gospodarczej jako pośredniczący podmiot węglowy.
2. Przykładowy wzór potwierdzenia przyjęcia powiadomienia o zamiarze prowadzenia
działalności gospodarczej jako pośredniczący podmiot węglowy.
3. Wzór deklaracji dla podatku akcyzowego od wyrobów węglowych – AKC-WW.
4. Wzór dokumentu dostawy wyrobów węglowych.
6