Partnerstwo Publiczno-Prywatne – forma finansowania inwestycji z

Krzysztof Guzek
Europejski Instytut Rozwoju Regionalnego i Lokalnego
Partnerstwo Publiczno-Prywatne – f orm a f inansowania
inwestycj i z d zied ziny O Z E w sek torze p ublicznym
Możliwości i formy realizacji inwestycji z wykorzystaniem OZE przez samorządy lokalne
Pomimo znaczącego wysiłku inwestycyjnego ponoszonego przez samorządy na przestrzeni ostatnich
lat, nadal wiele jednostek stoi przed trudnym zadaniem rozwoju infrastruktury energetycznej. B udowa nowych obiektów, lub ich rozbudowa, czy też modernizacja istniejących instalacji, wymaga zgromadzenia
środków finansowych często przekraczających zasobność kiesy jednostki samorządowej. Ponadto ciągła
potrzeba ponoszenia nakładów na bieżące zaspokajanie podstawowych potrzeb mieszkańców w znacznym stopniu ogranicza możliwości inwestycyjne jednostek samorządowych. D ziałają one w warunkach
ciągłej presji fiskalnej narzuconej przez rząd, jednocześnie przyjmując wiele zobowiązań finansowych dotyczących min. inwestycji infrastrukturalnych.
W rezultacie zadłużenie jednostek samorządu terytorialnego w ostatnich latach sukcesywnie wzrasta.
F unkcjonowanie polskiej administracji samorządowej w ograniczonych warunkach budżetowych nie
jest niczym nowym, gdyż podobna sytuacja w sektorze publicznym występuje w wielu krajach europejskich, a deficyt budżetowy sektora publicznego jest tam znany od dawna. J ednak w krajach U E kryteria
narzucone przez traktat z M asstricht spowodowały bardziej aktywne zarządzanie finansami samorządów,
celem sprowadzenia deficytu w finansach publicznych poniżej dopuszczalnego poziomu.
W takich warunkach tylko bogate jednostki samorządu terytorialnego ( a tych, nie tylko w naszym
kraju, nie jest zbyt wiele) mogą samodzielnie realizować program poszerzania zasobów mienia produkcyjnego czy usługowego.
W takiej sytuacji samorząd może poszukiwać możliwości uzyskania wsparcia w podejmowanym
wysiłku inwestycyjnym. J edną z takich możliwości jest od dawana praktykowane partnerstwo jednostek
samorządu terytorialnego i realizacja przedsięwzięć połączonymi siłami, dzięki powoływaniu do życia
związków i porozumień komunalnych lub stowarzyszeń o określonych w statucie zadaniach.
K olejną możliwością jest podjęcie się realizacji inwestycji przez samorząd przy znaczącym udziale środkó w ob cych . M ogą to być dotacje, kredyty preferencyjne i komercyjne lub emisja obligacji. M ając
jednak na uwadze ograniczoną możliwość zadłużania się jednostek samorządowych, szczególnie atrakcyjną koncepcją okazać się może pozab udżetowe traktowanie operacji finansowych sektora pub licznego, czyli Partnerstwo Publiczno-Prywatne. W tym ostatnim przypadku chodzi o wypracowanie
wygodnego schematu ( schematów) działania umożliwiających samorządom przeniesienie części zobowiązań komercyjnych poza budżety samorządów zwiększając w ten sposób możliwości podejmowania
nowych projektów inwestycyjnych.
Możliwości realizacji inwestycji przez samorządy przy wsparciu kapitału prywatnego
M ożna wyróżnić dwie podstawowe ścieżki realizacji inwestycji przez j.s.t., przy współudziale środków obcych: jest to realizacja inwestycji siłami samorządu dzięki prywatnym lub publicznym środkom finansowym uzyskanym na zasadzie zadłużenia, lub realizacja inwestycji razem z inwestorem prywatnym.
J edną z najbardziej interesujących form w pierwszym obszarze jest pozyskanie dotacji i kredytó w preferencyjnych z rozmaitych instytucji. J est to rozwiązanie najkorzystniejsze zarówno z punktu widzenia ekonomiki przedsięwzięcia, jak i pod względem formalnym, gdyż pozwala zachować pełną własność i prawo eksploatacji przez samorząd nowo budowanego lub modernizowanego obiektu. Ponadto
w niektórych przypadkach kredytodawców publicznych lub parapublicznych, dzięki sprawnej realizacji inwestycji, część zobowiązań może zostać umorzona przez wierzyciela.
M niej korzystną finansowo formą pozyskania środkó w przez zadłużanie się , są kredyty komercyjne oferowane w mniej lub bardziej przyjaznych dla samorządów wariantach przez banki.
S pecyficznym rodzajem zaciągania długu, zyskującym powoli coraz większą popularność wśród
j.s.t. jest sekurytyzacja, czyli emisja ob ligacji przych odowych . T a forma zaistnienia na rynku kapitałowym sprawdziła się już w Polsce w około 1 2 0 - tu przypadkach. K orzystają z niej zarówno duże ośrodki
54
miejskie, jak i peryferyjne gminy wiejskie. Emisja papierów dłużnych umożliwia uzyskanie dodatkowego
finansowania poprzez sprzedaż przyszłych wpływów budżetowych. Z aletą tego rozwiązania, prócz pozyskania potrzebnego kapitału, są aspekty społeczne. P ieniądze pożyczane są od mieszkańców, którzy
traktują obligacje jako dobrą możliwość alokacji własnych środków, a ponadto wiedzą, że dzięki kredytowaniu inwestycji lokalnego samorządu robią też coś sami dla siebie.
M ożliwość uzyskiwania środków poprzez zadłużania się ( kredyty) j.s.t. jest jednak ograniczona prawnie co do krytycznej wysokości, przez ustawę o finansach publicznych. W konsekwencji ograniczona jest
również wielkość środków w budżecie przeznaczonych na spłatę zadłużania. J est to o tyle istotne, że
w prawidłowo prowadzonej gospodarce budżetowej j.s.t. zadania bieżące powinny być finansowane z dochodów bieżących, a inwestycje czy też zobowiązania z nich wynikające – z dochodów kapitałowych. T eoretycznie jest wiec wydzielana część budżetu, z której środki mogą być przeznaczone na interesującą nas
rozbudowę infrastruktury, a jeśli środki te w znacznym stopniu przeznaczane są na spłatę wcześniejszego
zadłużenia, to nie ma miejsca na przyjęcie ciężaru nowych inwestycji.
W arto dodać, że rozdzielenie budżetu bieżącego od inwestycyjnego jest dobrze postrzegane przez
wszystkich ewentualnych kredytodawców i donatorów. C hroni to z jednej strony przed „ przejadaniem”
środków przeznaczanych na inwestycje, a z drugiej strony przed próbami finansowania inwestycji z dochodów bieżących, co grozi podnoszeniem podatków i opłat lokalnych.
W efekcie, nawet w gospodarnej j.s.t. o prawidłowym zarządzaniu budżetem, wskutek dź wigania ciężaru wcześniejszych inwestycji może tworzyć się inwestycyjny pat.
W yjściem z niekorzystnej sytuacji może okazać się obranie drugiej ścieżki, czyli szukanie przez j.s.t.
partnera nieposiadającego podobnych formalnych ograniczeń, a posiadającego kapitał. T ym partnerem są
przedsiębiorcy prywatni, których kooperacja z sektorem publicznym nazywana jest Partnerstwem Pu b l i c z no - Pry watny m (Public Private Partnership). F orma ta, obok wspomnianego wcześniej partnerstwa
pomiędzy podmiotami publicznymi różnego szczebla, stanowi jeden z promowanych typów relacji w planowanej i realizowanej polityce rozwoju regionalnego Unii Europejskiej.
P P P jest dość silną formułą organizacyjną, wzmocnioną dzięki synergii łączenia doświadczeń
i współdziałania ludzi z organizacji będących reprezentantami sfer publicznej i prywatnej. W pewnym
sensie jest to rozwinięcie idei kontraktowania usług poza firmą, czyli tzw. outsourcingu, przy czym P P P
dotyczy przedsięwzięć w znacznie większej skali i stopniu skomplikowania, a zobowiązania kontraktowe
pomiędzy stronami podejmowane są w perspektywie wieloletniej. A tutem tego rozwiązania jest możliwość szybkiego przełożenia efektów współpracy na działania praktyczne, głównie dzięki wykorzystaniu
prywatnych środków finansowych. D la samorządu oznacza to natychmiastową poprawę elastyczności
ekonomicznej dzięki wyprowadzeniu całości lub części ciężaru finansowego wykonywanej inwestycji
poza budżet. W omawianej formule samorząd terytorialny pozostaje właścicielem aktywów, ale w zależności od zawartej umowy przekazuje inwestorowi, dź wigającemu ciężar ryzyka inwestycyjnego,
określone w porozumieniu płatności w danym okresie czasu lub umożliwia mu czerpanie pożytków
z zakończonej inwestycji w sposób bezpośredni. P ożytki lub środki kontraktowe przekazywane inwestorowi rozłożone są na wiele lat, odciążając budżet samorządu od kumulacji ponoszonych nakładów
w okresie realizacji inwestycji. K oszty finansowe przedsięwzięcia realizowanego w formule P P P mogą
być wyższe, ale w dużej mierze rekompensują to oszczędności operacyjne i wyższa efektywność działań przedsiębiorcy prywatnego.
J est to drugi podstawowy atut P P P - oprócz pozabudżetowej realizacji inwestycji – w przedsięwzięcie
„ prowadzone” przez samorząd włączone są naturalne dla sektora prywatnego zdolności menażerskie,
większa innowacyjność i doświadczenie z rynku komercyjnego. Z espół tych cech procentuje wyższą efektywnością zarządzania projektem i wyższą jakością działań.
S trona publiczna posiada natomiast bardzo istotny wpływ na możliwości i komfort prowadzenia działalności gospodarczej na lokalnym rynku. S amorząd ma pieczę nad działaniami administracyjnymi, posiada cenną znajomość specyfiki działań sektora publicznego i społecznych uwarunkowań działalności w tym
obszarze rynku oraz dysponuje własnym mieniem itp.
C zyli P P P może dojść do skutku wtedy, gdy partnerzy z obu sektorów mogą sobie nawzajem coś
wartościowego zaoferować. M ówiąc innymi słowy, każda ze stron decydujących się na współudział, ma
pewne unikalne cechy, możliwości i predyspozycje, których połączenie może przynieść obopólne korzyści.
S troną inicjującą kooperację może być ( i powinien być) samorząd. W takim przypadku samorząd ogłasza
przetarg na finansowanie i realizację projektu inwestycyjnego wraz z jego operacyjnym zarządzaniem wedle pożądanej przez siebie formuły. W arianty, zasady i szczegóły współpracy mogą być różnorakie. J eżeli
strony dojdą do porozumienia, może wtedy np. powstać osobny podmiot, będący sp ó ł k ą p rawa h and l o weg o z udziałem, zarówno prywatnego inwestora, jak i danej jednostki samorządowej lub większych
wspólnych samorządowych organizacji.
55
O atrakcyjności PPP dla obu stron może świadczyć fakt, że zarówno w Europie, jak i w Polsce nie
tylko samorządy, ale również inwestorzy posiadający wolne środki inwestycyjne bywają stroną aktywnie
poszukującą j.s.t. z atrakcyjnym aportem. Przy czym szczególnie w odniesieniu do inwestycji w obszarze
energetyki odnawialnej aport ze strony sektora publicznego niekoniecznie musi oznaczać wkład finansowy. N ie do przecenienia jest wartość specyficznego know-how, którego właścicielem jest lub może być
samorząd. W szelkie dane zmniejszające ryzyko inwestycji, w których posiadaniu jest samorząd terytorialny oraz korzystne uwarunkowania zwiększające opłacalność inwestycji, na które wpływ ma dana jednostka samorządowa, mają swoją realną wartość.
Aportami partnerów mogą być:
Aport jednostki samorządu terytorialnego
Aport partnera prywatnego
Mienie komunalne w postaci działki budowlanej, gruntów
budynków, instalacji technicznej.
Kapitał do zainwestowania, sprzęt
i urządzenia.
Opracowania studialno-programowe, dokumentacja
geodezyjna, dokumentacja techniczna, zasoby mapowe,
szczegółowe dane o lokalnym potencjale OZE, uzgodnienia
ekologiczne i inne.
Know-how w zakresie technologii
i realizacji inwestycji.
Rozpoznanie lokalnego rynku (konkurencji i siły nabywczej
konsumentów), znajomość potrzeb obecnych i przyszłych
konsumentów.
Umiejętność prowadzenia eksploatacji
powierzonego mienia w warunkach
mechanizmu rynkowego.
Tworzenie zbytu, odbiorcy będący jednostkami gminnymi
(szkoły, urzędy ośrodki zdrowia i inne).
Struktury organizacyjne i logistyczne, zaplecze inwestycyjne itp.
PPP jako spółka prawa handlowego
W przypadku niektórych inwestycji OZE, korzystnym z punktu widzenia samorządu mechanizmem
prowadzenia wspólnej działalności gospodarczej z podmiotem prywatnym, jest uczestnictwo we wspomnianej wcześniej spółc e prawa handlowego. Uprawnienia samorządu terytorialnego, obejmujące osobowość prawną, własność majątku, uprawnienia administracyjne oraz niezależność finansową, czynią zeń
kompetentną samodzielną jednostkę. Ponadto władze lokalne, z mocy prawa zobligowane są do znalezienia sposobu zaspokojenia potrzeb społeczności lokalnej. Działalność samorządu terytorialnego ma być:
–
–
użyteczna dla społeczeństwa i nienastawiona na zysk - co nie oznacza, że nie może być rentowna,
zorientowana na dochody budżetu.
Założenie wspólnej spółki z podmiotem prywatnym wpisuje się w schemat powyższych założeń.
Rozwiązanie to pozwala j.s.t. zachować kontrolę nad działalnością produkcyjno -usługową oraz lokalnym
rynkiem poprzez współwłasność podmiotu. Sama działalność natomiast prowadzona jest zazwyczaj przez
operatora. N ajważniejszą kwestię pozostaje rodzaj porozumienia (umowy) zawartej pomiędzy samorządem a inwestorem.
Rodzaje Partnerstwa Publiczno Prywatnego
Kooperacja sektora publicznego i prywatnego nie musi jednak oznaczać konieczności zakładania
spółki, w której udziałowcem będzie jednostka samorządowa. Możliwe są również różnorodne formy
współdziałania zachowujących całkowitą odrębność podmiotów, gdzie kluczowym zagadnieniem staje się
forma umowy, jaka je wiąże.
F ormuła umowy jest szczególnie istotna, gdyż inwestycje w energetyce odnawialnej są działaniem
w obrębie tzw. „ strategicznych branż” produkcji energii cieplnej i elektrycznej, gdzie bardziej zaawansowane i rozległe inwestycje energetyczne z wykorzystaniem OZE wiążą się ze znacznymi nakładami i operowaniem odległą perspektywą czasową ich zwrotu dochodzącą nawet do 2 0 – 3 0 lat. Dlatego planując kooperację dla przedstawicieli sektora publicznego istotnym jest określenie, czy inwestor prywatny spodziewa się szybkiego zwrotu kapitału, czy jest nastawiony raczej na inwestycję wieloletnią, co w dużym stopniu
implikuje formułę nawiązanej relacji i zapisanej umowy.
56
Można wymienić kilka modelowych wzorców umów właściwych dla PPP:
BOR – buduj, eksploatuj i odnawiaj koncesję – umowa na, mocy której podmiot prywatny podejmuje
się budowy i f inansowania obiektu inf rastrukturalnego oraz jego eksploatacji i utrzymania. E ksploatacja
trwa przez określony w umowie czas, podczas którego podmiot prywatny ma prawo pobierania opłat od
odbiorców i obciążania ich innymi kosztami. O bciążenia f inansowe odbiorców nie mogą być jednak wyższe, od proponowanych przez podmiot prywatny w of ercie i zawartych w umowie. U mowa zawierana jest
na czas umożliwiający osiągnięcie zamierzonej stopy zwrotu. Po jego upłynięciu podmiot prywatny ma
prawo żądać negocjacji celem odnowy koncesji.
BOT – buduj, eksploatuj i przekaż – umowa, na mocy której podmiot prywatny podejmuje się projektowania, budowy i f inansowania obiektu inf rastrukturalnego oraz jego eksploatacji i utrzymania. D alsze
kwestie są analogiczne do modelu powyżej z tą zasadniczą różnicą, że po upływie czasu użytkowania
obiektu określonego w umowie podmiot prywatny przekazuje obiekt samorządowi lokalnemu lub innemu
podmiotowi wybranemu na zasadach przetargu publicznego. Przez cały czas prawnym właścicielem inwestycji jest strona publiczna.
BT L – buduj, przekaż i dzierż aw – na mocy takiej umowy podmiot prywatny podejmuje się budowy i f inansowania obiektu inf rastrukturalnego oraz osiągnięcia jego ustalonych parametrów technicznych. J ednocześnie, podmiot prywatny przyjmuje na siebie ryzyko przekroczenia kosztów i opóź nień. Po dokonaniu
rozruchu i potwierdzeniu wyników testami obiekt przechodzi na własność samorządu, który zlecał jego
realizację, ale podmiot prywatny eksploatuje obiekt dalej na zasadzie dzierżawy, aż do osiągnięcia ustalonej stopy zwrotu.
D BF O – zaprojektuj, buduj, f inansuj i eksploatuj – umowa, według której przez czas trwania kontraktu
inwestycja jest własnością inwestora prywatnego. Z jego strony pochodzą środki f inansowe na inwestycję.
N atomiast koszty bieżącej eksploatacji obiektu są pokrywane ze środków publicznych. Po określonym
czasie prawo własności obiektu przechodzi na stronę publiczną.
BOO – buduj, posiadaj i eksploatuj – umowa, na mocy której podmiot prywatny podejmuje się budowy
i f inansowania obiektu inf rastrukturalnego oraz jego eksploatacji i utrzymania. E ksploatacja trwa przez
cały czas, gdyż podmiot prywatny pozostaje właścicielem obiektu i jego aktywów. Podmiot prywatny ma
prawo pobierania opłat od odbiorców i obciążania ich innymi kosztami (bliskie koncesjom).
Możliwe są modyf ikacje powyższych schematów wedle uwarunkowań danego przypadku. Można
przyjąć, że różnorodność możliwych f orm PPP zawiera się w przedziale wyznaczonym granicznymi przypadkami przedsięwzięć stricte samorządowych i stricte prywatnych, o takiej samej użyteczności dla odbiorcy końcowego odbiorcy.
C iekawe rozwiązania daje f ormuła PPP w przypadku konieczności modernizacji lub rozbudowy obiektów już istniejących, na które nie starcza środków w sektorze publicznym. W celu odciążenia inwestycyjnego samorządu możliwy jest zabieg okresowej prywatyzacji obiektów. W łasność obiektu przenoszona
jest na podmiot prywatny, który następnie przeprowadza rozbudowę lub modernizację i eksploatuje obiekt,
aż do osiągnięcia założonej stopy zwrotu. S amorząd pozbywa się kosztów związanych z własnością
i eksploatacją obiektu, zachowuje nadzór nad standardem usług, ale traci kontrolę nad wysokością opłat
w okresie „posiadania” obiektu przez inny podmiot.
Modyf ikacją tej metody jest dzierż awienie zm odernizowanego obiektu w czasie jego okresowej
prywatyzacji przez sam orzą d, co jest innymi słowy rozłożoną w czasie płatnością gminy za nakłady f inansowe przedsiębiorcy i poniesione przez niego ryzyko inwestycyjne. W tym rozwiązaniu j.s.t. ma możliwość kształtowania wysokości opłat za usługi. O statnie rozwią zanie stosowane też bywa w przypadku
budowy nowych obiektów.
Korzyści z zastosowania Partnerstwa Publiczno-Prywatnego w inwestycjach OZE
–
–
–
Możliwość przyspieszenia realizacji inwestycji z zakresu energetyki odnawialnej, które w innym wypadku zostałyby odłożone i konkurowałyby z innymi przedsięwzięciami o niewystarczające środki f inansowe.
N owoczesna realizacja zadań przez samorządy, które poprzez „ucieczkę do przodu” są w stanie zagwarantować społeczności wysokiej jakości usługi i dodatkowe dochody przy jednoczesnej realizacji
celu dbałości o ochronę środowiska.
W ykorzystanie f inansowania pochodzącego z sektora prywatnego, jako nowego ź ródła kapitału,
zmniejszającego zadłużenie publiczne i poprawiające zdolność kredytową samorządu.
57
–
–
–
–
–
–
Wykorzystanie innowacyjności, know-how i rynkowego podejścia inwestora prywatnego implikujących
wydajność przedsięwzięcia.
Efekt synergii wiedzy i doświadczenia w kontaktach przedstawicieli sektora publicznego i prywatnego.
Przeniesienie na sektor prywatny ryzyka i obciążeń inwestycyjnych, które w innym wypadku musiałyby być ponoszone przez sektor publiczny.
S amorząd, w przeciwieństwie do typowej prywatnej inwestycji, utrzymuje kontrolę nad przedsięwzięciem.
M ożliwość podnoszenia efektywności zarządzania w innych inwestycjach i innych obiektach leżących
w gestii samorządu lokalnego.
O graniczenie możliwości korupcyjnych, których nagromadzenie jest większe ( jak wynika z doświadczeń krajów europejskich) w przypadku projektów realizowanych przez instytucje publiczne.
Z uwagi na czas przewidywanej współpracy, niezwykle ważnym przy formułowaniu umowy jest zagwarantowanie stabilności kontraktu pomimo zmian powodowanych wyborami samorządowymi. W tym kontekście istotne jest podkreślenie znaczenia umieszczenia planowanej inwestycji przez samorząd w wieloletnim
planie inwestycyjnym, planach zaopatrzenia w energię i planie zagospodarowania przestrzennego.
Ponadto horyzont czasowy kooperacji wykraczać może poza aktualną kadencję władz lokalnych, co
wymaga od samorządowców ( członków władz wykonawczych) i radnych otwartego, perspektywicznego
myślenia przy zachowaniu zdolności oceny wiarygodności partnera i zdolności negocjacyjnych. Z naleziony
musi zostać „złoty środek” pomiędzy przesadną otwartością a paraliżującą ostrożnością samorządowców.
Podstawy prawne i bariery PPP
Właściwie istnieją jedynie ogólne podstawy prawne odnoszące się pośrednio do PPP, co oznacza, że
nie ma do tej pory w polskim prawie regulacji szczegółowych. B rakuje aktu prawnego regulującego odnośne zasady współpracy pomiędzy sektorem publicznym a prywatnym. O bowiązujące obecnie ustawy np.
o finansach publicznych i zamówieniach publicznych, utrudniają implementację PPP. Przykładem może
być interpretacja M inisterstwa F inansów terminu „całkowite zadłużenie”, gdzie w obszar długu określonego limitem 6 0 % zaliczane są wszystkie długoterminowe zobowiązania, co eliminuje możliwość zaciągania
zobowiązań długoterminowych charakterystycznych w wielu modelach PPP. N iejasna jest również konieczność naliczania 2 2 % VAT w przypadku płatności za określone w umowie PPP usługi na rzecz partnera prywatnego. Analogiczny problem występuje w przypadku przekazania obiektu na rzecz samorządu –
stawka VAT od wartości obiektu obciąży samorząd.
Pojawienie się analogicznych uregulowań przepisów w krajach U E spowodowało przyrost zrealizowanych inwestycji w formule PPP w latach 8 0 - tych i 9 0 - tych do kilkuset. O becnie ustawa dookreślająca
możliwości samorządów w zakresie przedsięwzięć PPP jest przygotowywana i ma wejść w życie jeszcze
w tym roku. D o końca czerwca 2 0 0 3 r. M inisterstwo G ospodarki miało przygotować założenia do ustawy
o PPP. D okładne przepisy prawne stanowić będą rozwiązanie wielu niepewności zwanych drażliwym stykiem współpracy dwóch sektorów.
Warto pamiętać, że w U E koncepcja ta była rozwijana na przestrzeni kilkunastu lat. M imo to, nawet gdy
zasady PPP są znane, nadal budzą nieufność na podłożu politycznym i psychologicznym. J edną z głównych
barier dla PPP jest urzędnicza mentalność, gdzie trudność polega na zaakceptowaniu faktu, że prywatne
firmy, także zagraniczne, mogą współdecydować o czymś, co dotychczas stanowiło dobro publiczne.
I nną przeszkodą jest częsty brak przygotowania samorządu do generowania czy współprowadzenia
porządnych inwestycji. Przykładem może być długotrwały proces decyzyjny od powstania pomysłu do jego
akceptacji przez radę gminy, mogący trwać nawet lata. W wielu przypadkach, w obliczu aktywnej postawy
inwestorów składających oferty współpracy, wielu trudności przedstawicielom samorządu przysparza
sprecyzowanie swojego stanowiska i oczekiwań wobec oferentów. N iefrasobliwość ta spowodowana jest
z jednej strony brakiem przygotowania strategii i planów jako punktów odniesienia służących weryfikacji
atrakcyjności i sensowności otrzymywanych propozycji, a z drugiej strony wskazuje na rosnącą potrzebę
rozwoju specjalnej wiedzy na temat tworzenia projektów finansowania przedsięwzięć publiczno- prywatnych.
N ie jest możliwe rozwijanie energetyki odnawialnej bez inwestycji. D ziałania planistyczne, przygotowawcze, powinny być podejmowane przez samorządy z wyprzedzeniem, niekiedy na kilka lat przed faktem zaistnienia samej inwestycji. Tym bardziej, że środki finansowe będące w posiadaniu inwestora, są
dostępne jedynie na działania bezpośrednio związane z samą inwestycją i eksploatacją.
Ponownie wartą podkreślenia jest potrzeba przewidywania w planowaniu i szczególnego przygotowania inwestycji z zakresu O Z E. M niej zamożne samorządy, dź wigające często duży ciężar wcześniejszego zadłużenia, praktycznie mogą jedynie ( lub aż) stwarzać dogodne warunki dla inwestorów. Ten rodzaj
aktywności jest jeszcze nadal rozwiązaniem niedostatecznie wykorzystywanym w Polsce.
58
Jedną z metod popularyzacji PPP jest rozpowszechnianie przykładów udanych przedsięwzięć zrealizowanych w tej formule. Z adania sporządzenia szerokiego przeglądu projektów PPP, które mogłyby być
pokazane jako przykłady partnerstwa publiczno-prywatnego, podjął się B ank Odbudowy i Rozwoju. Opracowanie to jest obecnie w przygotowaniu i z pewnoś cią znajdą się tam przykłady licznych inwestycji zrealizowanych w Europie w układzie PPP wykorzystujących lokalne OZ E. W Polsce Partnerstwo PublicznoPrywatne, jako wypełnienie istotnej luki formalno-organizacyjnej, znajduje coraz szersze zainteresowanie
jako opcja dla przeprowadzenia wielu rodzajów inwestycji infrastrukturalnych.
Literatura:
1.
2.
3.
4 .
5.
6 .
7.
8.
9.
Przedsięwzięcia BOT Buduj-Eksploatuj-Przekaż w rozwoju infrastruktury komunalnej. Poradnik, red.
Elżbieta Gajewska. Wyd. ARK 1999 Warszawa.
Partnerstwo Publiczno-Prywatne, ref. T adeusz Cichoński B U D IMEX - Materiały Konferencyjne „PPP”.
ARK 2002, Warszawa.
Prywatni partnerzy samorzą dó w, ref. Paweł Kolas PAIZ - Materiały Konferencyjne „PPP”. ARK 2002,
Warszawa.
D oświadczenia inwestoró w polskich w publiczno-prywatnym finansowaniu inwestycji komunalnych ,
ref. Andrzej Gawrylczyk, FINESCO - Materiały Konferencyjne „PPP”. ARK 2002, Warszawa.
Partnerstwo Publiczno– Prywatne w Polsce. Podstawy ekonomiczne i prawne, ref. Michał B itner, ARK
- Materiały Konferencyjne „PPP”. ARK 2002, Warszawa.
U warunkowania i prace wstępne poprzedzajace realizację zadań wł asnych g min w zakresie inwestycji infrastrukturalnych , ref. Waldemar Nikodem, ENERGOPROJEKT Katowice - Materiały Konferencyjne „Inwestycje infrastrukturalne i kapitałowe w energetyce cieplnej”, 2002.
Partnerstwo Pilnie Potrzebne, Konrad Nikielewicz „Gazeta Wyborcza”, 13.05.2003.
Szansa na inwestycje, Maciej Stańczuk, „Rzeczpospolita”, 23.05.2003.
Czyste zasady, częsta nieufność, Konrad Nikielewicz, „Gazeta Wyborcza”, 13.05.2003.
10. Status pracownika samorzą doweg o, Antonina T . Gajewska, Jan M. Z ieliński. Wyd. Campus Print
1995, Kraków/Warszawa.
59