Wełna wraca do łask

hodowla
46
Wełna wraca do łask
RYNEK. Opłacalność
produkcji naturalnych włókien
pochodzenia zwierzęcego
Jeszcze w latach 80-tych XX
wieku włókiennictwo w Polsce
było prężnie działającą gałęzią gospodarki. Cena owczej
wełny była wysoka, a hodowla
owiec czy kóz o użytkowaniu
wełnistym przynosiła dochód
gospodarstwom. W licznych
manufakturach powstawała
przędza wysokiej jakości. Dziś
nie ma w Polsce ani jednej
przędzalni wełny.
Jednak włókna naturalne wracają
do łask, przede wszystkim za sprawą nowych trendów i zainteresowania konsumentów zdrowym trybem
życia.
Zwierzęta hodowlane, które mogą
być użytkowane wełniście to przede
wszystkim owce i kozy.
Od Merynosa po kaszmir
Najbardziej ceniona jest wełna pochodząca od owcy Merynosa. Do-
starcza on wysokiej jakości włókna,
którego grubość dochodzi maksymalnie do 30 µm. Wełna ta wykorzystywana jest najczęściej do produkcji odzieży, natomiast grubsze
włókna do produkcji narzut, dywanów i pledów. Pożądane na rynku
włókna, pochodzące od kóz to kaszmir, który jest włóknem kozy kaszmirskiej oraz mohair, który z kolei
pochodzi od kozy angorskiej. Obie
rasy nie są jednak hodowane w Polsce na szeroką skalę, mimo iż warunki środowiskowe sprzyjają takiej
hodowli. Kaszmir i mohair osiągają
wysokie ceny na rynku włókien naturalnych.
Alpakowa nisza
Cenionym włóknem jest również
angora. Jest to wełna pozyskiwana
od królika angorskiego.
Obecnie coraz większym zainteresowaniem w Polsce cieszy się alpaka, czyli wełna pochodząca od
zwierzęcia o takiej samej nazwie –
alpaki.
Alpaka jest zaliczana do najcenniejszych włókien na świecie, osiąga
01/2015 twój doradca ROLNICZY RYNEK
ceny porównywalne z jedwabiem,
a produkcja tego włókna jest wyjątkowo opłacalna. Zarówno w Polsce,
jak i na świecie popyt zdecydowanie
przewyższa podaż włókna alpaki.
Jest to więc nisza, którą warto wypełnić.
Wełna tania, wełna droga
Produkcja wełny owczej w Polsce
jest dziś nieopłacalna i może być
najwyżej dodatkowym dochodem
dla gospodarstwa. Od 2000 roku
produkcja wełny sukcesywnie spada, cena za 1 kg surowca także jest
niska. Wg danych GUS, niewielki
wzrost cen za kilogram wełny odnotowano w 2010 roku (ok. 4 zł/kg).
Ceny te spadły o połowę w roku
2011 (do ok. 2 zł/kg), po czym nieco wzrosły w roku 2012 (ok. 3 zł/
kg). Dziś cena wełny kształtuje się
na poziomie 3-4 zł/kg, jednak jeśli
włókno jest bardzo dobrej jakości,
może wzrosnąć nawet dwukrotnie.
Sytuacja wygląda znacznie lepiej
w przypadku włókien kozich czy
alpaki.
hodowla
Cenny jak mohair
Mohair i kaszmir są włóknami wysoko cenionymi na światowym rynku włókien naturalnych.
Cena za 1 kg mohairu to ok. 60-80
zł, kaszmir jest nieco droższy i osiąga cenę 80-120 zł/kg. Jednak koza
kaszmirska dostarcza niewiele surowca, ok. 800 g rocznie. Koza angorska natomiast od 3 do 5 kg/rok.
47
Tabela. Średnie ceny wełny*
Surowiec
Cena (w zł/kg)
Wełna owcza
4-6
Alpaka
150-200
Kaszmir
80-120
Mohair
60-80
Angora
80
Jedwab
180-200
Jedwab i baby alpaca
Najdroższa obecnie jest wełna
pochodząca od alpak. Najcieńsze włókna, nazywane baby alpaca,
osiagają cenę 150-200 zł/kg. Jest to
cena porównywalna z ceną jedwabiu, jednak wyprodukowanie 1 kg
wełny alpaki wymaga mniejszych
nakładów finansowych oraz mniej
pracy. Rocznie od dorosłej alpaki otrzymujemy ok. 3 kg włókna,
od młodej, rocznej alpaki 1,5-2 kg
włókna. Zapotrzebowanie na włókna istnieje zarówno na rynku polskim, jak i zagranicznym. Wiele
firm z Włoch, Niemiec czy Chin
skupuje wełnę, a następnie przetwarza ją na przędzę.
Zagraniczna obróbka
Wielu hodowców sprzedaje również przędzę wysokiej jakości
we własnych gospodarstwach.
Jednak wiąże się to z kosztami produkcji za granicą, ponieważ w Polsce nie ma przędzalni ani innego
zakładu, gdzie można przetwarzać
wełnę na przędzę.
Naturalnie, czyli zdrowo
Zainteresowanie włóknami naturalnymi pochodzącymi od zwierząt rośnie. Szczególnie dotyczy to
włókien nietradycyjnych, takich jak
włókno alpaki, wielbłąda, kaszmir
czy angora.
Wiąże się to z panującą modą
na zdrowy styl życia.
Wśród włókien roślinnych od lat
prym wiedzie bawełna. Produkowane są z niej materiały wykorzystywane we wszystkich dziedzinach. Bawełna charakteryzuje się
również wieloma właściwościami,
które sprawiają, że wykonane z niej
materiały są zdrowe dla organizmu,
a przede wszystkim trwałe.
* średnie, orientacyjne ceny na rynku Polskim i światowym ustalone na podstawie dostępnych
danych
Prozdrowotny wpływ włókien
naturalnych (roślinnych i zwierzęcych) został udowodniony naukowo. Wiele prac wskazuje na to,
że włókna te działają korzystnie
na ludzki organizm. Jest to ważny
argument w konfrontacji z włóknami sztucznymi, które są znacznie
tańsze, jednak produkowane często
przy użyciu substancji mających
niekorzystny wpływ na człowieka.
Włókna naturalne oraz produkty z nich wykonane są droższe niż
sztuczne, jednak ich trwałość oraz
właściwości sprawiają, że jest to korzystniejsza inwestycja.
Czy to się opłaca
Utrzymywanie owiec jedynie w celu
pozyskania wełny nie jest opłacalne
dla hodowcy, ze względu na niską
cenę surowca. Jednak warto zainwestować w stado owiec, choćby dlatego, że można starać się o dofinansowanie do hodowli. W ubiegłych
latach, aby otrzymać dofinansowanie, trzeba było posiadać minimum
10 owiec matek, w wieku co najmniej 12 miesięcy oraz być właścicielem gruntu zakwalifikowanego
do korzystania z unijnej dopłaty
z tytułu użytkowania rolniczego.
Można również wybrać rasę, która
jest objęta programem ochrony zasobów genetycznych i również w ten
sposób uzyskać dofinansowanie.
Dodatkowy dochód dla gospodarstwa może stanowić sprzedaż produktów uzyskanych z wełny, np.
filcu, dzianiny czy ozdób.
rzęta te są w Polsce coraz bardziej
popularne. Zainteresowanie ich
włóknem jest bardzo duże. Ponadto zwierzęta te są wykorzystywane
do alpakoterapii, często też bywają
atrakcją gospodarstw agroturystycznych. Wpływa to korzystnie
na ich dochody.
Założenie hodowli alpak wymaga dużych nakładów finansowych,
jednak przy odpowiednim zaplanowaniu inwestycja ta zwraca się
po ok. 2 latach.
Prognozy i ekoprognozy
Prognozy dotyczące zapotrzebowania na włókna zwierzęce są zadowalające, mimo iż konkurencja
włókien sztucznych, szczególnie
tych pochodzących z rynków azjatyckich, jest duża. Jeśli obecny trend
będzie trwał nadal, popyt będzie
stale rósł, co wpłynie w przyszłości
na wzrost cen surowca.
Jeśli dodatkowo surowiec będzie
pochodził z certyfikowanego gospodarstwa ekologicznego, będzie
to dodatkowy argument wpływający korzystnie na cenę.
Należy też zwrócić szczególną
uwagę na prawa zwierząt
hodowlanych i zapewnienie im
dobrostanu. Jest to nie tylko
obowiązkiem hodowcy, co
przewiduje Ustawa z 21 sierpnia
1997 r. o ochronie zwierząt,
ale ma również znaczący wpływ
na jakość pozyskiwanego
surowca.
Dominika Jankowska
Alpaka na topie
Sytuacja ma się znacznie lepiej
w przypadku hodowli alpak. Zwie-
DODR we Wrocławiu
Fot. Joanna Maciejewska
01/2015 twój doradca ROLNICZY RYNEK