docLiczy się zdolność funkcjonowania samorządu
download 
Reklamacja Transkrypt
Liczy się zdolność funkcjonowania samorządu
Jubileusz 70-lecia 10 Związek Miast Bałtyckich 12 The State Pomeranian Review / Free regional monthly ISSN 2450-1255, issue 11 (47), grudzień 2015 r. Podsumowanie komisji 16 I ziemskie i grodzkie 17 POMORZE www.samorzadowy.eu – oglądaj materiały filmowe – pierwsza telewizja samorządowa na Pomorzu / view our videos – the first local state television in Pomerania Rozmowa Liczy się zdolność funkcjonowania samorządu TEMAT MIESIĄCA To był rok jubileuszy l Przestrzenie publiczne tętniące życiem l Potrzeba subregionalnej identyfikacji l Komercja spółek z udziałem gmin l O przyszłości polskiego samorządu Spis treści 4 Kalejdoskop zzBursztynowy Katamaran zzZ samorządu do województwa zzPracodawcy w firmie Polkar zzKsięga jubileuszowa zzMikołajki z modelką 6 Temat miesiąca zzTo był rok jubileuszy i ćwierćwiecza odrodzonego samorządu 8 Rok jubileuszy Drogie Gdańszczanki i drodzy Gdańszczanie Z okazji nadchodzących Świąt Bożego Narodzenia składamy Wam serdeczne życzenia zdrowia, spokoju i pogody ducha. zzLiczy się zdolność funkcjonowania samorządu zzSiedemdziesięciolatek w świetnej kondycji 13 Pomorze zzZłoty Dzwon dla Pętli Żuławskiej zzTętniące życiem 16 Więzi samorządowe zzKomisja ds. rozwoju społecznego podsumowała rok pracy zzKonwent Powiatów Województwa Pomorskiego 18 Bilans 2015 zzPotrzeba synergi i subregionalnej identyfikacji A nadchodzący 2016 rok niech przyniesie Wam pomyślność i wiele radosnych chwil. zzKonsekwentne zaspokajanie potrzeb mieszkańców zzRok inwestowania w drogi i budowania kapitału ludzkiego zzFinał projektów inwestycyjnych 28 Wieści z gmin zzWojewódzka konferencja szkoleniowa zzBiesiada dla 900 seniorów! 31 Zarządzanie w samorządzie zzSześć kroków do sukcesu 33 Prawo w samorządzie Przewodniczący Rady Miasta Gdańska Bogdan Oleszek Prezydent Miasta Gdańska Paweł Adamowicz zzDziałalność komercyjna spółek komunalnych z udziałem gmin 34 Dla Przeglądu zzO przyszłości polskiego samorządu pisze Mieczysław Struk zzW Nowy Rok z mądrością Wydawca: NIUS Hanna Maliszewska, tel. 509 014 126, 537 191 815, [email protected], www.samorzadowy.eu Opracowanie graficzne i skład: StudioA, [email protected], www.facebook.com/fotogniew Druk: Drukarnia Wydawnictwa „Bernardinum” Sp. z o.o., ul. Biskupa Dominika 11, 83-130 Pelplin Materiałów niezamówionych redakcja nie zwraca. Zastrzegamy sobie prawo do zmian tytułów i opracowania redakcyjnego tekstów. Na okładce: 27. edycja Gdańskiej Choinki. Święty Mikołaj przypłynął do Gdańska łodzią, przesiadł się do zabytkowego Wartburga i przy aplauzie tłumów dotarł pod fontannę Neptuna, by zapalić światełka na gdańskiej choince. Fot. Krzysztof Mystkowski / KFP 4 kalejdoskop kalejdoskop Fot. Pomorski Urząd Wojewódzki Przegląd Samorządowy, grudzień 2015 Przegląd Samorządowy, grudzień 2015 5 Słupsk Mikołajki z modelką Kapituła Stowarzyszenia Absolwentów Uniwersytetu Gdańskiego Prezydent Słupska Robert Biedroń 4 grudnia wcielił się w rolę Świętego Mikołaja i spotkał się z najstarszymi przedszkolakami uczęszczającymi do słupskich przedszkoli publicznych. I zapewne umknęłoby to uwadze mediów ogólnopolskich, gdyby nie atrakcyjny pomocnik Świętego Mikołaja – modelka Joanna Krupa. W zabawie uczestniczyło około pół tysiąca dzieci, były występy artystyczne i wspólne tańce. Joanna Krupa i Robert Biedroń przyjaźnią się i wspólnie działają na rzecz praw zwierząt. Burmistrz Władysławowa Roman Kużel Księga jubileuszowa Pomorze Bursztynowy Katamaran Z samorządu do województwa Gmina Władysławowo (powiat pucki) została wyróżniona za współpracę z organizacjami pozarządowymi. Nagrodę „Bursztynowy Katamaran”, podczas uroczystej gali wręczania nagród Bursztynowego Mieczyka im. Macieja Płażyńskiego w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku, odebrał burmistrz Władysławowa Roman Kużel (najmłodszy burmistrz w naszym województwie). Tymczasem za najlepszą partnerską współpracę organizacji pozarządowej z samorządem – nagrodę otrzymało Centrum Inicjatyw Obywatelskich w Słupsku. Nagroda Bursztynowego Mieczyka im. Macieja Płażyńskiego jest wieloletnią inicjatywą w województwie pomorskim. Jej głównym celem jest wzmocnienie i poszerzenie aktywności społeczności lokalnych. Podstawową wartością jest praca na rzecz dobra wspólnego oparta na zaufaniu i solidarności. Nagroda została ufundowana przez wojewodę pomorskiego, marszałka województwa pomorskiego oraz Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku. Tegoroczna edycja konkursu miała na celu promowanie najlepszych rozwiązań, tzw. dobrych praktyk, realizowanych przez organizacje pozarządowe. Kapituła Nagrody Bursztynowego Mieczyka przyznała nagrody za działalność w roku 2015 w obszarach: pomoc społeczna, ochrona środowiska i edukacja ekologiczna oraz ekonomia społeczna. Od 8 grudnia mamy nowego wojewodę pomorskiego. Odchodzącego Ryszarda Stachurskiego z Platformy Obywatelskiej zastąpił Dariusz Drelich z Prawa i Sprawiedliwości. Lokalny samorządowiec (urodzony w Kolbudach, powiat gdański, w 1967 roku), latach 1990–1994 radny i członek zarządu gminy Kolbudy. Od ubiegłego roku radny powiatu gdańskiego, przewodniczący klubu radnych PiS. Dariusz Drelich ukończył studia z zakresu organizacji i zarządzania na Uniwersytecie Gdańskim oraz studia podyplomowe na Politechnice Gdańskiej i w Wyższej Szkole Bankowej w Gdańsku. Pracował w przedsiębiorstwach leasingowych i prowadził własną działalność gospodarczą. Władysławowo Kończy się jubileuszowy – 45 rok Uniwersytetu Gdańskiego. Z tej okazji Kapituła Stowarzyszenia Absolwentów Uniwersytetu Gdańskiego i jej kanclerz doc. dr Henryk J. Lewandowski zapraszają na promocję specjalnie wydanej, okolicznościowej publikacji „Księga jubileuszowa”. Odbędzie się ona już w nowym roku – 12 stycznia, o godzinie 17., w Bibliotece Publicznej przy ul. Mariackiej 42 w Gdańsku. Wstęp wolny. Jednocześnie będzie można zapoznać się z nową publikacją dra Lewandowskiego pt. „Tajemnice kultury salonów gdańskich”, bogato ilustrowaną zdjęciami gdańskich – i nie tylko – elit. Nowy wojewoda pomorski Dariusz Drelich Żukowo Każdy pierwszy czwartek miesiąca upływa pod znakiem spotkania Kaszubskiego Związku Pracodawców. Czwartkowe spotkanie w grudniu, jednocześnie ostatnie w tym roku, odbyło się w siedzibie firmy POLKAR w Żukowie. Gościem specjalnym była przewodnicząca sejmowej Komisji Gospodarki Morskiej, posłanka Dorota Arciszewska-Mielewczyk. Poinformowała ona m.in. o pracach sejmowych nad podatkiem od sklepów wielkopowierzchniowych. Według tej informacji prace „idą” w kierunku wprowadzenia podatku od obrotów, a nie od powierzchni handlowej (jak zakładano pierwotnie – od 250 m kw.). Od polskich właścicieli sklepów i organizacji handlowych przekazywane są propozycje opodatkowania od obrotów i wprowadzenia progresji w tym opodatkowaniu. Pani poseł w tej sprawie poprosiła o propozycje firmy zrzeszone w KZP, prowadzące działalność handlową. Fot. Aneta Sucharzewska Pracodawcy w firmie Polkar Fot. Krzysztof Tomasik / KFP Fot. UG Władysławowo Gdańsk 70-lecie lasów gdańskich 70-lecie Pomorskiej Izby Rzemieślniczej 18 września, Europejskie Centrum Solidarności, uroczystość z okazji 70-lecia powołania do życia polskiej administracji leśnej na Pomorzu Gdańskim. Na zdjęciu: marszałek Mieczysław Struk, wicemarszałek Krzysztof Trawicki i dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Gdańsku Jan Szramka Główne uroczystości jubileuszowe Pomorskiej Izby Rzemieślniczej odbyły się 18 października, w Hotelu Sheraton w Sopocie (o tym jubileuszu więcej na stronach 10 i 11). Swoje 70-lecie obchodził także Cech Piekarzy i Cukierników w Gdańsku, na zdjęciu obecne władze cechu Fot. Radosław Dziemaszkiewicz 35-lecie powstania Solidarności 29 sierpnia, Plac Solidarności w Gdańsku, pokojowa manifestacja związkowców rozpoczynająca obchody 35. rocznicy powstania NSZZ Solidarność Fot. Mateusz Ochocki / KFP To był rok jubileuszy i ćwierćwiecza odrodzonego samorządu 2015 był rokiem wielu ważnych jubileuszy, tych historycznych i instytucjonalnych. Dla samorządowców, z oczywistych względów, najważniejszym jubileuszem było 25-lecie odrodzonego samorządu. Z tej okazji niemal we wszystkich urzędach odbyły się uroczyste sesje radnych, a Pomorski Urząd Marszałkowski zorganizował dużą galę jubileuszową w Teatrze Szekspirowskim w Gdańsku. Przegląd Samorządowy również współorganizował konferencję naukową z okazji ćwierćwiecza samorządu pt. „Rola samorządu terytorialnego w rozwoju państwa”. Odbyła się ona 16 października w Domu Technika w Gdańsku i zgromadziła ponad 300 osób. 70-lecie Dziennika Bałtyckiego 55-lecie Narodowego Muzeum Morskiego 16 maja, uroczystość w Teatrze Muzycznym w Gdyni, na scenie wystąpili czytelnicy „Dziennika Bałtyckiego” 27 listopada, Aula Politechniki Gdańskiej, uhonorowani z okazji 55-lecia muzeum Fot. Krzysztof Mystkowski / KFP Fot. Maciej Kosycarz / KFP 70 rocznica zakończenia II wojny światowej 7 maja, Gdańsk Westerplatte, główne obchody rocznicowe z udziałem najwyższych władz państwowych i polityków wielu europejskich państw Fot. Mateusz Ochocki / KFP 50-lecie Czerwonych Gitar 45-lecie Uniwersytetu Gdańskiego 18 lutego, Szkoła Podstawowa nr 16 w Gdańsku Oruni, z okazji półwiecza Czerwonych Gitar zorganizowano spotkanie z Jerzym Skrzypczykiem, zespół został założony w 1965 roku w Gdańsku Wrzeszczu Koniec marca, uroczystości jubileuszowe w Ratuszu Staromiejskim. Nagrodę „Zasłużony dla społeczności absolwenckiej” otrzymał prezydent Lech Wałęsa, całus gratulacyjny od żony Danuty Fot. Maciej Kosycarz / KFP Fot. Maciej Kosycarz / KFP 8 rok jubileuszy Przegląd Samorządowy, grudzień 2015 Miasto Tczew Liczy się zdolność funkcjonowania samorządu Rozmowa z prezydentem Tczewa, Mirosławem Pobłockim o dostępność. To niemożliwe, by mógłby Pan poznać wszystkich mieszkańców Tczewa ?Pytam osobiście. Rozpatrując to w takich szczególnych kategoriach, trzeba podkreślić, że najbardziej dostępny jest sołtys, a najmniej marszałek, bo to najwyższy szczebel. A to nie jest kwestia dostępności. To kwestia skuteczności działania i tego, co chcemy osiągnąć. Są samorządy, gdzie wszyscy się znają i funkcjonują tak jakby mieszkali w jednym bloku i są samorządy, gdzie podział zadań jest tak ogromny, że nawet urzędnicy z różnych wydziałów się nie znają. I tak naprawdę nie ma to znaczenia i nie powoduje różnić między tymi samorządami. Bo liczy się pewna zdolność funkcjonowania samorządu – to, czy dany mieszkaniec, petent załatwi swą sprawę w sposób sprawny i skuteczny, a sam samorząd efektywnie realizuje strategię rozwoju gminy. Fot. yuiyui | Depositphotos.com miał Pan wskazać zasadniczą różnicę między samorządem ćwierć wieku temu a tym ?Gdyby dzisiejszym. Warszawy schodzi coraz niżej. A tak nie powinno być, bo w samorządzie przede wszystkim liczy się interes mieszkańca, nie interes partii. Jestem przeciwny upolitycznianiu samorządu, ale chyba nie mamy na to wpływu – generalnie w całej Europie jest taka tendencja. społeczeństwa na temat samorządu terytorialnego nie jest imponująca. Wydaje się, ?Wiedza że 25-lecie było dobrą okazją, by przeprowadzić ajwiększym? Nnajwiększym Gdyby zapytać gminy, powiaty, województwa, co było osiągnięciem reformy samorządowej, z pew- nością każdy wskazałby na co innego. Jedno jest jednak pewne – i tutaj wpisuję się w powszechną opinię – że reforma samorządowa to najbardziej udana reforma przeprowadzona w naszym kraju po odzyskaniu wolności. Tym bardziej dziwią mnie i śmieszą głosy domagające się konieczności zmiany, np. próby ograniczenia liczby kadencji czy zakresu kompetencji. Po co zmieniać coś, co się sprawdziło i dobrze funkcjonuje. Oczywiście to nie oznacza, że możemy spocząć na laurach. Trzeba stać na straży tego, co się osiągnęło oraz rozwijać w dobrym kierunku, przy poszanowaniu merytoryki, bez upolityczniania. Problem upolitycznienia dotyczy chyba największych samorządów. Niekoniecznie. Gdy analizuję te sześć kadencji, dostrzegam, że i w mniejszych samorządach polityki jest coraz więcej i coraz częściej dochodzi do sporów nie merytorycznych, tylko politycznych. Widać, że tak zwana kultura polityczna polityki, która idzie z Warszawy i zakłada, że skoro samorząd sobie radzi, to można mu nieustannie dokładać zadań. Jeżeli państwo przekazuje dodatkowe zadania samorządom, to za tym przekazem powinny też iść środki. Samorząd ma swoje stałe pieniądze, ale obowiązki niekiedy je przerastają. To chyba główne zadanie, któremu należałoby sprostać, a którego realizacja wpływa na efekty działania i jakość pracy samorządu. frontacji z włodarzem małego samorządu, który zazwyczaj zna lub ma szansę poznać wszystkich mieszkańców swej niewielkiej gminy? Wybory wygrałem w pierwszej turze, więc chyba nie jest tak źle. To świadczy o zaufaniu mieszkańców. początku. W pierwszej kadencji samorządu terytorialnego byłem najmłodszym tczewskim radnym. Potem pracowałem w samorządzie powiatowym, następnie przez dwie kadencje pełniłem funkcję wiceprezydenta Tczewa ds. gospodarczych, a od 2010 r. jestem prezydentem Tczewa. Z wyjątkiem jednej kadencji, jestem w samorządzie od 1990 roku. kampanię edukacyjną – pomyślałam tutaj o roli samorządu wojewódzkiego. Rolę edukacyjną przypisałbym każdemu samorządowi odrębnie. Spojrzenie samorządu wojewódzkiego jest w tym kontekście zbyt szerokie – to perspektywa rozwoju regionu, a przeciętnego mieszkańca przede wszystkim interesuje jego najbliższa ulica, droga do pracy, szkoły, sklepu. Przeciętny mieszkaniec, jeżeli chce rozmawiać, to o strategii rozwoju swego miejsca zamieszkania i najbliższego otoczenia. To się odbywa na poziomie nawet mniejszym niż działanie samorządu gminnego. Powiedziałbym tutaj o samorządzie osiedlowym, gdzie trafiły w dziesiątkę budżety obywatelskie. One zeszły do działalności lokalnej i uważam, że są ogromnym osiągnięciem 25-lecia samorządu. Przegląd Samorządowy, grudzień 2015 jako prezydent dużego miasta, czwartego w województwie pod względem liczby mieszkań?Pan ców, nie czuje się na pozycji przegranej w kon- się jubileuszowy rok samorządu terytorialnego – 25-lecie, o którym Pan może dużo ?Kończy powiedzieć, bo w samorządzie działa Pan od 25 lat temu zaczynaliśmy beż żadnych doświadczeń, ale z ogromnym entuzjazmem. To była konkretna, twarda praca od podstaw, budowanie czegoś zupełnie nowego, stawianie fundamentów. A dzisiaj możemy mówić o budowaniu siły samorządu w takim wymiarze miękkim, czyli współpraca z mieszkańcami, konsultacje społeczne, budżet obywatelski, rola organizacji pozarządowych. Myślę, że budowanie więzi społecznych to praca samorządu terytorialnego na kolejne 25 lat. rok jubileuszy Trzeba stać na straży tego, co się osiągnęło oraz rozwijać się w dobrym kierunku. Na szczęście w samorządach wiejskich nie zauważam upolitycznienia. Być może to kwestia ich wielkości, a raczej małości. Tutaj pojawia się inny problem – kosztów funkcjonowania takich malutkich gmin, co przekłada się na jakość obsługi. Gmina, w której ledwo starcza na wynagrodzenie wójta, nigdy nie zatrudni najlepszego specjalisty, bo nie będzie jej na to stać. A znowu przyłączenie jej do innej gminy będzie wiązało się dla części osób z utratą pracy i innymi trudnościami społecznymi. To trudne tematy, z którymi jednak trzeba będzie się zmierzyć prędzej czy później, bo będą one wynikały chociażby z czystych zasad ekonomicznych. Dzisiejsze prawo też idzie w kierunku zachęcania gmin do łączenia się, co skutkuje wyższym udziałem w podatkach. Która z kadencji samorządowych była najbardziej udana? Myślę, że każda kadencja była inna. Przez te 25 lat ciągle zmieniało się prawo i każda z kadencji przynosiła coś nowego. Nie da się określić, że któraś z nich była bardziej czy mniej udana. Przechodziliśmy różne etapy, także w procesie wyborczym, m.in. w zakresie bezpośredniości wyborów prezydenta, burmistrza, wójta, czy też w zakresie jednomandatowych okręgów wyborczych. To są zmiany, które powodują, że ciągle na nowo trzeba się uczyć. Myślę, że każda kadencja miała swoje zasługi i swoje kłopoty. ? Ale pierwsza miała najtrudniej. Zdecydowanie, bo położyła podwaliny, fundamenty pod rozwój samorządu. Gdyby nie było pierwszej kadencji i jej osiągnięć, dzisiaj bylibyśmy jeszcze daleko. Co w pierwszej kolejności należy w samorządzie udoskonalić? ?Niczego tutaj nie odkryję. Po pierwsze należałoby zaprzestać Dziękuję. Mirosław Pobłocki zz Funkcję prezydenta Tczewa pełni od grudnia 2010 r. Wcześniej, przez 8 lat był zastępcą prezydenta Tczewa ds. gospodarczych. zz W samorządzie pracuje od I kadencji, w latach 1990–1994 był radnym miejskim, w kadencji 1998–2002 – radnym powiatu tczewskiego zasiadając jednocześnie w zarządzie powiatu. zz Bezpartyjny, w wyborach samorządowych startował z listy lokalnego komitetu „Porozumienie na Plus”. zz Absolwent Wydziału Elektrycznego Politechniki Gdańskiej i Wydziału Ekonomicznego Uniwersytetu Gdańskiego. zz W pracy samorządowej stawia na rozwój Tczewa i systematyczną poprawę jakości codziennego życia jego mieszkańców. Chce, aby Tczew był miastem przyjaznym i atrakcyjnym także dla przedsiębiorców i turystów. zz Ma 54 lata, żonaty, czworo dzieci. Hania Maliszewska Boże Narodzenie to czas szczególny – kiedy stajemy się serdeczniejsi i bar- dziej otwarci na drugiego człowieka, kiedy wreszcie udaje nam się zwolnić. Życzymy, aby wszystkim Państwu udzieliła się magia tych świąt, abyście umieli odnajdywać szczęście i dobro w małych, codziennych sprawach, abyście zawsze mieli czas na rozmowę z bliskimi, przeczytanie książki, chwilę refleksji, spacer, wypicie herbaty… Życzymy Państwu Dobrego 2016 Roku. Mirosław Pobłocki Prezydent Tczewa Mirosław Augustyn Przewodniczący Rady Miejskiej Fot. Roman Hudzik 9 10 rok jubileuszy Przegląd Samorządowy, grudzień 2015 Rozmowa z Wiesławem Szajdą, prezesem Pomorskiej Izby Rzemieślniczej Małych i Średnich Przedsiębiorstw, właścicielem firmy Hydromechanika. Pomorskiej Izby Rzemieślniczej był to szczególny rok, bo jubileuszowy. Obchodziliście ?Dla 70-lecie. Izba została założona w czerwcu 1945 roku, a więc szybko po zakończeniu wojny i powrocie miasta Gdańska do macierzy. Trzeba jednak podkreślić, że tradycje pomorskiego rzemiosła są o wiele dłuższe, bo sięgają wczesnego średniowiecza, kiedy to przy klasztorach powstawały pierwsze zrzeszenia rzemieślnicze, grupujące właścicieli warsztatów podobnych branż. jest kondycja siedemdziesięciolatka? ?sząJaka Jesteśmy nie tylko najstarszą organizacją, ale też najwiękw naszym województwie. Pomorska Izba Rzemieślnicza to ponad dwa tysiące zakładów rzemieślniczych, około 5800 pracowników młodocianych i ok. 20 tysięcy pracowników, którzy pracują w naszych zakładach. To zdecydowanie trzeba podkreślić – jesteśmy największą organizacją na Pomorzu zrzeszającą przedsiębiorców, rzemieślników, pracodawców. Czy za kryterium ilościowym podąża ekonomia? ?działamy Ekonomiczna kondycja izby jest dobra, szczególnie że i prowadzimy misję szkoleniową bez żadnej zewnętrznej dotacji. Nie mamy żadnego wsparcia, utrzymujemy się z własnej działalności, mając trzy segmenty dochodów. Pierwszy to dzierżawa powierzchni, które są własnością izby (3000 m kw. na rogu ulic Piwnej i Tkackiej w Gdańsku), drugi segment to działalność szkoleniowa – szkolenia dla naszych członków, a także szkolenia komercyjne, np. kursy dokształcające lub przygotowujące, oczywiście przede wszystkim w zawodach rzemieślniczych. Trzeci segment to oświata zawodowa, w ramach której przeprowadzamy egzaminy zawodowe, przy których jednak ponosimy pewne koszty, bo jest to dokument państwowy, opieczętowany, więc musi być archiwizowany i monitorowany. Są jeszcze składki członkowskie, którym w całej ekonomii nadałbym znaczenie symboliczne. Przegląd Samorządowy, grudzień 2015 11 Główne uroczystości jubileuszowe Pomorskiej Izby Rzemieślniczej odbyły się 18 października. Najpierw odbyła się msza święta poprowadzona przez metropolitę gdańskiego arcybiskupa Sławoja Leszka Głódzia. Potem gala w sopockim Hotelu Sheraton, podczas której podziękowano zasłużonym rzemieślnikom, którzy ogromną część swojego życia poświęcili pracy społecznej w organizacjach rzemieślniczych oraz kształceniu młodych pokoleń. Podziękowania powędrowały też do osób i organizacji życia publicznego, które z Pomorską Izbą Rzemieślniczą od wielu lat współpracują i wspierają jej działania, służące rozwojowi rodzimej przedsiębiorczości w regionie pomorskim. Podczas gali zostały wręczone najwyższe odznaczenia rzemieślnicze – Szable im. Jana Kilińskiego, przyznane na wniosek Zarządu Izby przez Kapitułę odznaczenia, Platynowy Medal im. J. Kilińskiego, 2 Ryngrafy oraz Statuetki Jubileuszowe. Szablę im. J. Kilińskiego otrzymali: Ekscelencja Ks. Arcybiskup Metropolita Gdański Sławoj Leszek Głódź, Jerzy Szornak – członek Powiatowego Cechu Rzemiosł Różnych MSP w Pucku, Janusz Jabczyński – Starszy Wojewódzkiego Cechu Rzemiosł Branży Motoryzacyjnej, Władysław Daniszewski – Członek Zarządu Wojewódzkiego Cechu Rzemiosł Branży Motoryzacyjnej. Platynowym Medalem im. J. Kilińskiego uhonorowano Zygmunta Lipke – członka Spółdzielni Rzemieślniczej Metalowo-Elektrotechnicznej ELEXMETAL. Ryngrafy – za ogromny wkład i zaangażowanie w organizację 34. Pielgrzymki Rzemiosła na Jasną Górę w 2015 roku – otrzymali ks. Marek Błażejczyk – proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej p.w. św. Barbary w Kokoszkowych, kapelan rzemiosła diecezji pelplińskiej i Zbigniew Świadek – zastępca Prezesa Izby, Starszy Cechu Rzemiosł Różnych w Starogardzie Gdańskim. Zarząd Pomorskiej Izby Rzemieślniczej zdecydował, że jubileusz to dobra okazja, by wesprzeć finansowo Muzeum Historyczne Miasta Gdańska, z którym izba odwielu lat współpracuje. W tym celu skierowana została prośba do zaproszonych gości, aby zamiast kwiatów czy upominków przeznaczyli datki na działania edukacyjne muzeum. Pomorska Izba Rzemieślnicza Siedemdziesięciolatek w świetnej kondycji Gala jubileuszowa z udziałem marszałka Senatu Bogdana Borusewicza i arcybiskupa Sławoja Leszka Głódzia sprawuje opiekę nad znaną renomowaną szkołą rzemieślniczą. ?JestIzba to zespół szkół publicznych o nazwie Pomorskie Szkoły Rzemiosł w Gdańsku Wrzeszczu przy ulicy Sobieskiego 90, gdzie młodzież nie płaci czesnego i gdzie szkolimy w dwunastu zawodach rzemieślniczych. Cały czas próbujemy uruchomić naukę kolejnych zawodów i specjalizacji. Ponadto Powiatowy Cech Rzemiosł Małych i Średnich Przedsiębiorstw w Wejherowie, ze Starszym – Prezesem Cechu Brunonem Gajewskim na czele, prowadzi z sukcesami Niepubliczną Szkołę Rzemiosła. Aby podnieść szkolnictwo zawodowe z ruiny, potrzeba współpracy samorządów i przedsiębiorców. Właściwie w każdym powiecie powinny funkcjonować szkoły zawodowe na warunkach wynikających z zapotrzebowania. Lokalni samorządowcy i miejscowi przedsiębiorcy powinni wspólnie badać potrzeby rynku pracy i wprowadzać do szkolenia konkretne specjalizacje, gwarantujące uczącym się zatrudnienie. Niewiele czasu nam zostało na odbudowanie szkolnictwa zawodowego – zaledwie pięć lat. Tutaj trzeba mądrze skierować i wykorzystać pieniądze z rozdania unijnego na lata 2013–2020. dwie szkoły rzemieślnicze to chyba ostatni na mapie wymarłego szkolnictwa ?Tebastion zawodowego. Jaka powinna być zdrowa proporcja między szkolnictwem wyższym a zawodowym? ?Nauka zawodu nie zamyka drogi do wyższego wykształ- Powiem inaczej – to innowacyjna metoda przedsiębiorców na to, by pozyskiwać do pracy dobrze wykwalifikowanych ludzi, oczekujących zatrudnienia w naszych firmach. Proszę sobie wyobrazić, że absolwenci naszych szkół w 96 proc. mają pracę. Co roku sprawdzamy to w Urzędach Pracy, których dane liczbowe wskazują, że wszyscy nasi absolwenci uzyskują zatrudnienie, żaden nie pozostaje bezrobotny, bo te 4 proc. stanowią osoby, których zawodowego losu w ogóle nie możemy zidentyfikować. To mogą być osoby, które na przykład wyjechały za granicę. Te liczby wskazują, że pracodawcy potrzebują wykwalifikowanych rzemieślników i że posiadając dobry zawód, można normalnie żyć, funkcjonować i nie wszyscy muszą kończyć studia. wszyscy mówią, że należy wskrzesić szkolnictwo zawodowe. ?Teraz cenia. Natomiast proporcja wykształcenia ogólnego do zawodowego nie powinna być większa niż 50/50. A jaka jest? ?cące, Ponad 50 proc. młodzieży wybiera licea ogólnokształpotem często kierunki studiów, które nie dają zatrudnienia. To przepaść! Niestety, tak to się przedstawia. Dlatego uważam, że pro?blem ma charakter alarmujący i zbiera swoje żniwa w innych obszarach. Pokłosiem jest bowiem bezrobocie i emigracja Polaków za granicę. Rodzice inwestują w jak najwyższe wykształcenie swych dzieci. Dzieci te wyjeżdżają jednak do pracy za granicę, a powinny zostać i pracować tutaj, by rozwijać Polskę. Gospodarka brytyjska czy niemiecka jest znacznie lepiej uzbrojona, wydolność przemysłu jest wyższa. Podam prosty przykład: polski robotnik wypracowuje średnio osiem euro na godzinę. Ten sam robotnik w Luksemburgu wypracowuje 54 euro na godzinę, w Niemczech 48, w Stanach Zjednoczonych 50 USD. To jest kwestia zdolności gospodarki i prostych zasad. Jeśli zabierze się pieniądze przedsiębiorcom, nie będą oni inwestować i tworzyć nowych miejsc pracy. Jestem za tym, aby zmniejszać obciążenia dla przedsiębiorców, pod warunkiem, by nadwyżki finansowe inwestowali oni w polską gospodarkę; budowali fabryki, kupowali maszyny, urządzenia, zatrudniali nowych ludzi. Jak kiedyś pan brał od chłopa dziesięcinę, mówiło się, że to wyzysk i bandytyzm. Dzisiaj w różnego rodzaju daninach oddajemy jeszcze więcej. To są fakty. W każdym powiecie powinny funkcjonować szkoły zawodowe na warunkach wynikających z zapotrzebowania. się, że obok wsparcia szkolnictwa zawodowego, należałoby jeszcze przywrócić godność ?Wydaje rzemiosła. Odnoszę wrażenie, że w dzisiejszym społeczeństwie na rzemieślnika patrzy się z góry. Uważam, że to sprawa indywidualna. Do dobrego, sumiennego rzemieślnika idzie się z największym pokłonem. Zatem każdy rzemieślnik musi sam zadbać o swoją godność i wizerunek swego rzemiosła. Nie da się tego załatwić odgórnie, poprzez jakieś zarządzenie, że od dzisiaj musimy szanować rzemieślników. Jakością i rzetelnością trzeba sobie zapracować na szacunek. Znam bardzo wielu rzemieślników, którzy mogą chodzić po ulicy z uniesioną głową, którym kłaniają się z daleka, bo doceniają ich pracę i zaangażowanie. Ja sam jestem rzemieślnikiem i się tego nie wstydzę. Do Hydromechaniki, która zajmuje się obróbką metali, przyjeżdżają ludzie z całego świata. Nie ma natomiast miejsca na nieuczciwość i dla partaczy. Tacy ludzie sami eliminują się z szeregów rzemiosła. Dziękuję. Hania Maliszewska Marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk wręczył prezesowi Wiesławowi Szajdzie statuetkę Gryfa Pomorskiego Prezes Pomorskiej Izby Rzemieślniczej Wiesław Szajda i przewodniczący Rady Miasta Gdańska Bogdan Oleszek 12 Przegląd Samorządowy, grudzień 2015 Wesołych świąt! POMORZE Przegląd Samorządowy, grudzień 2015 13 Delta Wisły i Zalew Wiślany Złoty Dzwon dla Pętli Żuławskiej Podczas XVII Targów Żeglarstwa i Sportów Wodnych Boatshow 2015 w Łodzi przyznane zostały nagrody, w tym specjalna nagroda Polskiego Związku Żeglarskiego „Złoty Dzwon”, która w tym roku trafiła do marszałków województwa pomorskiego i warmińsko-mazurskiego jako uhonorowanie inwestycji Pętla Żuławska. P odczas targów swoją ofertę zaprezentowały 203 firmy, m.in. z Belgii, Chorwacji, Grecji, Niemiec, Norwegii, Polski, Szwecji, Ukrainy i Włoch. Można było zobaczyć 126 jednostek pływających, w tym jachty żaglowe i motorowe, jednostki typu houseboat, łodzie wędkarskie, skutery, kajaki, pontony, oraz wyposażenie: silniki, elektronikę, nawigację, odzież i środki bezpieczeństwa. Nie zabrakło także ofert dotyczących rejsów, czarterów, ubezpieczeń i usług portowych. Jedną z ofert stanowiła Pętla Żuławska i polski odcinek Międzynarodowej Drogi Wodnej E70. Nagroda „Złoty Dzwon” Polskiego Związku Żeglarskiego jest przyznawana od ponad 16 lat. W poprzednich latach otrzymali ją m.in. redaktor naczelny miesięcznika „Wiatr” Krzysztof Olejnik, stocznie Janmor, Gunther Yacht, firma Sail-Service z Gdańska i żeglarz Michał Korneszczuk. W tym roku kapituła w składzie Jerzy Iwaszkiewicz (przewodniczący), Zbigniew Kania, Zbigniew Stosio, Stefan Heinrich postanowiła nagrodzić Złotym Dzwonem Pętlę Żuławską – 303 km drogi wodnej – za ideę i realizację rozwoju turystyki wodnej w obszarze delty Wisły i Zalewu Wiślanego. Pętla Żuławska to atrakcyjna turystycznie i przyrodniczo droga wodna łącząca ze sobą szlaki wodne Wisły, Martwej Wisły, Szkarpawy, Wisły Królewieckiej, Nogatu, Wisły Śmiałej, Wielkiej Świętej – Tugi, Motławy, Kanału Jagiellońskiego, rzeki Elbląg i Pasłęki, a także wody Zalewu Wiślanego. W ramach Pętli Żuławskiej funkcjonuje sieć portów, przystani żeglarskich i pomostów cumowniczych, które powstały w ramach projektu „Pętla Żuławska – rozwój turystyki wodnej. Etap I”. Projekt realizowany był przez partnerów samorządowych z województwa pomorskiego i warmińskomazurskiego oraz Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku. Pętla Żuławska to także element Międzynarodowej Drogi Wodnej E70, biegnącej z Rotterdamu, przez berliński węzeł śródlądowych dróg wodnych, północną Polskę, do Kaliningradu, a dalej drogą wodną Niemna (Pregołą i Dejmą do Kłajpedy). Oprócz szlaków wodnych zgromadzonych wokół delty Wisły i infrastruktury dla turysty wodnego, Pętla Żuławska łączy ze sobą liczne atrakcje związane z dziedzictwem kulturowym Żuław Wiślanych. To obszar niezwykle bogaty w unikatowe w skali kraju obiekty historyczne: zamki gotyckie czy domy podcieniowe, a także zabytki hydrotechniczne: mosty zwodzone czy śluzy. I Więcej informacji na stronie: www.petla-zulawska.pl POMORZE Przegląd Samorządowy, grudzień 2015 3 X Najlepsza Przestrzeń Publiczna Województwa Pomorskiego Tętniące życiem 9 grudnia na Politechnice Gdańskiej obyła się międzynarodowa konferencja „Vibrant Public Spaces – Przestrzenie Publiczne Tętniące Życiem”, podczas której ogłoszono zwycięzców dziesiątej edycji konkursu „Najlepsza Przestrzeń Publiczna Województwa Pomorskiego”. Konferencja była również okazją do promocji albumu, wydanego z okazji jubileuszu dziesięciolecia konkursu, w którym podsumowano wszystkie dotychczasowe edycje. 1 2 4 ]] I wyróżnienie Gmina Smętowo Graniczne (powiat starogardzki), Wiejskie Centrum Historyczno-Edukacyjne w miejscowości Frąca Centrum zachwyca prostotą realizacji zamierzenia programowego. To przykład minimalistycznej i dyskretnej ingerencji w trakcie prowadzenia działań rewitalizacyjnych założenia parkowego. Przyjęte rozwiązania funkcjonalne pozwoliły na wykorzystanie zaniedbanego założenia parkowego w celu stworzenia centrum kulturalnego wsi. Realizację cechuje samodyscyplina i wysoka kultura ingerencji w krajobraz. Skromny, ale funkcjonalny budynek centrum kultury i oświaty dopełnia oczekiwań miejscowej społeczności w sferze integracji. Wartością przekształconej przestrzeni jest oddziaływanie edukacyjne i kulturowe w zdegradowanym, zapomnianym obszarze popegeerowskiej miejscowości. Podstawowy walor realizacji to wskazanie drogi dla rewaloryzacji licznych w regionie parków podworskich (wiejskich). Jest ona wzorem niskobudżetowego działania w ramach akcji społecznej, pozwalającej na aktywizację lokalnego środowiska i stworzenie przestrzeni publicznej cechującej się wysokimi walorami estetycznymi. ]] II wyróżnienie Miasto Wejherowo, Szlakiem nut kaszubskich po Wejherowie Projekt otrzymał wyróżnienie za indywidualne podejście do interwencji w przestrzeń publiczną miasta oraz niekonwencjonalne nawiązanie do kultury i tradycji kaszubskiej. Jest to przykład przestrzeni tematycznej, eksploatującej symboliczno-kulturowe treści i lokalny patriotyzm. Kilkustopniowa, staranna aranżacja przestrzeni wokół punktowych interwencji stanowi dobry początek dla możliwości wykształcenia w mieście tematycznego ciągu pieszego, który dzięki zlokalizowanym na jego trasie „nutom kaszubskim” zorganizuje przestrzennie najważniejsze zabytki historyczne i etnograficzne miasta. Realizacja, z uwagi na kontekst kulturowy i zasięg terytorialny, jest niewątpliwym uatrakcyjnieniem przestrzeni miejskiej i parkowej. ]] Główna nagroda Gmina Stężyca (powiat kartuski), Nadraduńskie Centrum Turystyczno-Rekreacyjne w Stężycy Projekt stanicy turystycznej w miejscowości Stężyca jest przykładem przestrzeni publicznej charakteryzującej się wybitnymi walorami krajobrazowymi, promującej sporty wodne i funkcje turystyczne regionu. Proekologiczna propozycja zagospodarowania brzegów jeziora jest bardzo pomysłowa, a jednocześnie prosta i pełna szacunku dla przyrody. Podmokły brzeg jeziora został udostępniony społeczności dzięki konstrukcji pozwalającej odwiedzającym na obserwację środowiska. Realizacja efektownie wpisuje się w krajobraz ]] I wyróżnienie Miasto Gdańsk, Ulica Wajdeloty Działania podjęte przy ulicy Wajdeloty pozwoliły na przeprowadzenie rewitalizacji istniejącej przestrzeni miejskiej, podniesienie jej walorów estetycznych oraz poziomu odczuwanego bezpieczeństwa, wskutek czego nastąpiła pozytywna zmiana w postrzeganiu tej ulicy przez mieszkańców, dzielnicy Dolny Wrzeszcz i miasta Gdańska. Dla nich wygląd ulicy Wajdeloty stanowić może rodzaj narracji krajobrazowej. Historia i wydarzenia przeszłości zostały tu wykorzystane do wprowadzenia nowych funkcji oraz ukształtowania miejsc tożsamości. Program przekształcenia ulicy Wajdeloty uruchomił proces przyciągania i skupiania w tym miejscu ludzi młodych, od których zależy przyszłość Gdańska. Projekt wskazuje jedną z możliwych dróg rewaloryzacji zaniedbanej przestrzeni miejskiej. Należałoby mieć nadzieję, że przekształcenia dzielnicy będą kontynuowane zarówno przez miasto, jak i samych mieszkańców, a podobne miejsca pojawią się w innych miastach pomorskich. i kreatywnie wykorzystuje potencjał środowiskowy otoczenia, wyznaczając właściwy, pozbawiony pretensjonalności kierunek myślenia o zagospodarowaniu brzegów licznych jezior w naszym regionie. Z uwagi na walory, bogatą ofertę możliwości spędzania wolnego czasu oraz położenie w atrakcyjnym turystycznie rejonie województwa, projekt ma szansę zaistnienia jako jedna z „ikon” promocyjnych, pozwalających na identyfikację województwa pomorskiego jako obszaru atrakcyjnej i nowoczesnej turystyki przyrodniczej. 5 15 ]] II wyróżnienie Gmina Stara Kiszewa (powiat kościerski), Przystań kajakowa nad rzeką Wierzyca w Starej Kiszewie wraz z targowiskiem gminnym Zrealizowany projekt charakteryzuje się interesującym połączeniem funkcji zazwyczaj odrębnych przestrzennie – przystani kajakowej i targowiska. Inwestycja wykorzystała istniejący akwen położony w centrum wsi, zmieniając jego przeznaczenie i wplatając w atrakcyjny sposób w przestrzeń wiejską. Dzięki dogodnej lokalizacji przystań może przyciągać uczestników spływów kajakowych do odwiedzenia wsi. Miejsce ma potencjał, aby stać się centrum różnorodnych działań wspólnotowych – jarmarków tematycznych, rajdów, konkursów, spotkań rodzinnych i towarzyskich. Targowisko jest zaprojektowane wzorowo, z zachowaniem zasad ładu przestrzennego i porządku funkcjonalnego. Komisja konkursu zwróciła również uwagę na następujące projekty: zz Gmina Przywidz (powiat gdański) – skate park, park edukacyjny z częścią publiczną w Przywidzu zz Gmina Gniewino (powiat wejherowski) – zagospodarowanie zdegradowanej przestrzeni publicznej w miejscowości Nadole wraz z nadaniem jej funkcji turystyczno-rekreacyjnych zz Gmina Czarna Dąbrówka (powiat bytowski) – budowa miejsc rekreacji i wypoczynku z elementami małej architektury, miejsc parkingowych wraz ze ścieżkami i drogami dojazdowymi przy jeziorze w miejscowości Rokity zz Gmina Gardeja (powiat kwidzyński) – modernizacja przestrzeni publicznej wraz z reorganizacją funkcji komunikacyjnej w centrum wsi Gardeja. 16 Więzi samorządowe Przegląd Samorządowy, grudzień 2015 Więzi samorządowe Obszar Metropolitalny Gdańsk Gdynia Sopot O mówiono dotychczasowe prace nad Strategią Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot do roku 2030 oraz Strategią Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych (ZIT). Pracownicy biura OMG-G-S przedstawili obecny kształt dokumentów, ich aktualny status oraz harmonogram kolejnych etapów. Uczestnicy mieli okazję zapoznać się z uwagami Ministerstwa Rozwoju i Urzędu Marszałkowskiego do Strategii ZIT, która podlega obecnie ustawowemu opiniowaniu przez obie te instytucje. Szczegółowo przeanalizowano zastrzeżenia do zapisów, odnoszących się do trzech Osi Priorytetowych (OP) Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego (RPO WP), będących w centrum zainteresowania komisji: Integracja (OP.6), Zdrowie (OP.7), Konwersja (OP.8). Podsumowano temat zawiązywania partnerstw i wyłaniania liderów w ramach Metropolitalnego Systemu Aktywizacji Społeczno-Zawodowej (OP.6) i zaprezentowano wyniki doradztwa, wspierającego proces budowania partnerstw. Zaprezentowano również wyniki badań dotyczących wykluczenia społecznego i ubóstwa. Mariola Paluch z Urzędu Miejskiego w Gdańsku omówiła funkcje Platformy Edukacyjnej – aplikacji używanej w Gdańsku. Temat ten jest istotny w kontekście ewentualnego rozpowszechnienia narzędzia na terenie całego Obszaru Metropolitalnego, co było jedną z propozycji zgłaszanych w ramach ZIT. Szczegółowe informacje w zakresie możliwości wykorzystania aplikacji dostępne będą pod koniec pierwszego kwartału 2016 roku, kiedy to przeprowadzona zostanie procedura przetargowa i znane będą warunki dalszego funkcjonowania systemu. Temat platformy będzie zatem kontynuowany w ramach przyszłych spotkań komisji. Podczas spotkania dyskutowano nad propozycją współpracy członków stowarzyszenia w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa, nad opracowaniem projektu: „Działania szkoleniowe na rzecz rozwoju kompetencji cyfrowych”. Po zapoznaniu się z warunkami konkursu podjęto decyzję o konieczności dokonania rozpoznania możliwości stowarzyszenia i poszczególnych gmin w zakresie spełnienia warunków minimalnych, określonych w konkursie. Izabela Chorzelska z gdańskiego magistratu przedstawiła propozycję ustanowienia nagrody dla wyróżniającego się lidera lokalnego. Uczestnicy zgodzili się co do tego, że nagroda byłaby ważnym punktem budowania wizerunku metropolii. Podjęto decyzję, że biuro Stowarzyszenia OMG-G-S opracuje listę zagadnień (kategorie, odbiorcy, nominujący itp.), według których komisja mogłaby wypracowywać konkretne rozwiązania. Przedstawiciel Ośrodka Wsparcia Ekonomii Społecznej „Dobra Robota” Piotr Wołkowiński podsumował poprzednie spotkanie komisji, które było w całości poświęcone działalności OWES, oraz wyjaśnił, które z wniosków i rekomendacji można będzie zawrzeć we wniosku o kontynuację działalności ośrodka. 17 I ziemskie, i grodzkie Komisja ds. rozwoju społecznego podsumowała rok pracy W połowie grudnia odbyło się ostatnie w tym roku spotkanie Obszaru Metropolitalnego Gdańsk Gdynia Sopot (OMG-G-S) – Komisji ds. Rozwoju Społecznego. Stanowiło ono podsumowanie wydarzeń i zagadnień poruszanych w trakcie ostatnich dwunastu miesięcy. Było także okazją do rozpatrzenia spraw zgłaszanych przez samorządy na bieżąco. Przegląd Samorządowy, grudzień 2015 Konwent Powiatów Województwa Pomorskiego W styczniu 2015 roku, w pierwszym noworocznym wydaniu przedstawiliśmy mapę województwa z podziałem na powiaty i rządzących nowo wybranych starostów. Tym samym akcentem chcemy zamknąć ten rok, przybliżając ponownie twarze pomorskich starostów, w dwóch powiatach zupełnie nowych. Chodzi o starostę powiatu bytowskiego Leszka Waszkiewicza, wybranego na miejsce Jacka Żmudy-Trzebiatowskiego w marcu br., oraz starostę Starosta Kartuski Janina Kwiecień Starostwo Powiatowe w Kartuzach Starosta Wejherowski Gabriela Lisius Starostwo Powiatowe w Wejherowie powiatu lęborskiego Teresę Ossowską-Szarą, która zastąpiła Edmunda Głombiewskiego w lipcu br. Naszą mapę uzupełniamy jeszcze w postaci prezydentów czterech miast na prawach powiatu: Pawła Adamowicza, Wojciecha Szczurka, Jacka Karnowskiego i Roberta Biedronia. Nie bez kozery o nich przypominamy – w cyklicznych spotkaniach Konwentu Powiatów Województwa Pomorskiego prezydenci nie uczestniczą. A szkoda, bo przecież konwent ma za cel integrować Starosta Pucki Jarosław Białk Starostwo Powiatowe w Pucku Prezydent Gdyni Wojciech Szczurek miasto na prawach powiatu zarówno powiaty ziemskie, jak i grodzkie. W tym roku odbyło się kilka spotkań starostów pomorskich w ramach konwentu i to w różnych miastach województwa, m.in. Kwidzynie, Malborku i Chojnicach. Szefem konwentu, też od tego roku, jest starosta malborski Mirosław Czapla. Zastąpił on wieloletnią przewodniczącą, starostę powiatu kartuskiego Janinę Kwiecień, która została nowym wiceprezesem Zarządu Związku Powiatów Polskich i reprezentuje Pomorze na arenie krajowej. Prezydent Sopotu Jacek Karnowski miasto na prawach powiatu Stefan Skonieczny Starostwo Powiatowe w Pruszczu Gdańskim Starostwo Powiatowe w Lęborku Starosta Nowodworski Prezydent Słupska Zbigniew Ptak Robert Biedroń Starostwo Powiatowe w Nowym Dworze Gdańskim miasto na prawach powiatu Starosta Słupski Starosta Malborski Zdzisław Kołodziejski Mirosław Czapla Starostwo Powiatowe w Słupsku Starostwo Powiatowe w Malborku Starosta Bytowski Starosta Sztumski Leszek Waszkiewicz Wojciech Cymerys Starostwo Powiatowe w Bytowie Starosta Człuchowski Starostwo Powiatowe w Człuchowie miasto na prawach powiatu Starosta Gdański Starosta Lęborski Teresa Ossowska-Szara Aleksander Gappa Prezydent Gdańska Paweł Adamowicz Starostwo Powiatowe w Sztumie Starosta Chojnicki Stanisław Skaja Starostwo Powiatowe w Chojnicach Starosta Kościerski Alicja Żurawska Starostwo Powiatowe w Kościerzynie Starosta Starogardzki Leszek Burczyk Starostwo Powiatowe w Starogardzie Gdańskim Starosta Tczewski Tadeusz Dzwonkowski Starostwo Powiatowe w Tczewie Starosta Kwidzyński Jerzy Godzik Starostwo Powiatowe w Kwidzynie BILANS 2015 unijnego wsparcia w Przedsiębiorstwo Połowów i Usług Rybackich Szkuner we Władysławowie. Dzięki tym środkom zmodernizowano produkcję w zakładzie, co umożliwia jej zwiększenie i znaczną poprawę jakości produktów. Czego zatem nie udało się zrealizować? ?polityczne Zweryfikowaliśmy niektóre plany z uwagi na zmiany i zapowiedzi zmian systemowych w niektórych obszarach. Szukamy inwestora, który chciałby zagospodarować puste budynki szkoły i internatu w pięknie położonym Rzucewie nad Zatoką Pucką. Miało tam powstać już od września 2016 roku gimnazjum, ale uległo to zmianom z chwilą rządowej zapowiedzi likwidacji szkolnictwa gimnazjalnego. sytuacji znajduje się szpital pucki, który miał być połączony ze szpitalem ?W trudnej w Wejherowie. POWIAT PUCKI Potrzeba synergi i subregionalnej identyfikacji Od lewej: wójt gminy Puck Tadeusz Puszkarczuk, burmistrz Pucka Hanna Pruchniewska, starosta pucki Jarosław Białk, burmistrz Helu Klemens Kohnke, burmistrz Jastarni Tyberiusz Narkowicz, burmistrz Władysławowa Roman Kużel. Na zdjęciu nie widać wójta gminy Kosakowo Jerzego Włudzika i wójta gminy Krokowa Henryka Doeringa Rozmowa ze starostą puckim, Jarosławem Białk – o pierwszym roku kadencji samorządowej 2014–2018: inwestycjach drogowych, opiece zdrowotnej i szkolnictwie zawodowym. ? Jak ocenia Pan mijający rok w debiutanckiej roli starosty? Nie mogę powiedzieć, że był to rok zupełnie nowych doświadczeń, bo w samorządzie pracuję od 1998 roku. Pracowałem w starostwie w latach 1999–2006 w charakterze naczelnika wydziału. Potem do grudnia 2014 roku w gminie. Po roku przyznaję jednak, że doba ma za mało godzin. Chciałoby się szybciej, więcej, dalej… lat zarządzał Pan w realiach gminnych, teraz mierzy się Pan z powiatem. Jakie są ?Osiem największe różnice? Różnice dotyczą głównie zakresu zadań i potencjału finansowego. Powiaty mają mniej rozległe spektrum zadań inwestycyjnych, ale bardziej rozbudowane zadania Występ artystyczny z okazji powiatowo-gminnych dożynek w Kłaninie administracyjne, społeczne, oświatowe, zdrowotne. Powiaty są też niedoszacowane finansowo i samorządowo, a przez to zdecydowanie biedniejsze ekonomicznie, co przekłada się na możliwości inwestycyjne. Bardzo ważna jest uświadomiona rola starosty w strukturze samorządowej. Powiat ma bardzo dokładnie określone zadania, które wpisano pomiędzy gminy i samorządowe województwa. Umiejętna ich realizacja i zbudowanie relacji z gminami i samorządem regionalnym oraz województwem wytwarza więź, która powoduje synergię i subregionalną identyfikację. Brzmi ładnie, ale jak wygląda praktyka? W powiecie puckim od początku kadencji rozpoczęliśmy ?budowę wspólnej z gminami i środowiskami społecznymi strategii rozwoju gospodarczego Ziemi Puckiej i Zatoki Puckiej. To dwa mianowniki dla całego obszaru. Od roku trwają kwartalne spotkania Konwentu Ziemi Puckiej, gdzie omawiamy sprawy istotne i strategiczne dla wszystkich samorządów. Rozpoczęliśmy tradycję wspólnego dla całego powiatu święta plonów, popularnych dożynek. Opracowaliśmy czteroletni program remontu dróg powiatowych, rozpoczęliśmy intensywne przygotowania do budowy zintegrowanego systemu szkolnictwa zawodowego, powołaliśmy radę konsultacyjną, która stanowi płaszczyznę wymiany doświadczeń, identyfikacji problemów, interpretacji często niejednoznacznych przepisów i wspólnej wymiany doświadczeń urzędników wszystkich gmin i powiatu puckiego. Zleciliśmy opracowanie dokumentacji budowlanej dla rozwiązania problemów komunikacyjnych, w tym szczególnie istotne połączenie drogowe miast Pucka i Wejherowa. Wprowadziliśmy naukę języka kaszubskiego w szkołach powiatowych, czyli w I Liceum Ogólnokształcącym w Pucku, Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych w Kłaninie oraz Powiatowym Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Pucku. Chcę też dodać, że zainwestowaliśmy ponad 14 mln złotych Rozmawialiśmy z marszałkiem województwa o wspólnym zarządzie dla szpitala puckiego i wejherowskiego, dzięki czemu nasza placówka stałaby się częścią dużego i bezpiecznego systemu wojewódzkiej służby zdrowia. Odstąpiliśmy od tego pomysłu w związku ze zwycięstwem Prawa i Sprawiedliwości w wyborach parlamentarnych i z zapowiedziami dotyczącymi zmiany systemu finansowania lecznictwa i wprowadzenia funduszy na inwestycje. Liczymy zatem na systemowe rozwiązanie problemów, z którymi od lat borykamy się w szpitalu puckim. Jednocześnie zabiegamy o bezpieczeństwo zdrowotne mieszkańców powiatu – w tym roku zdobyliśmy środki na zakup dwóch nowych karetek. Pierwsza z nich zostanie zakupiona dzięki środkom otrzymanym z Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego, w ramach systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego. Na zakup drugiej pieniądze pozyskaliśmy od sponsorów – głównie firm prywatnych z terenu powiatu puckiego. Przygotowujemy się też do najważniejszej inwestycji – budowy szpitalnych wind. To zapewne jeden z priorytetów przyszłego roku. A pozostałe? ?Rozpoczęliśmy realizację programu „Aktywny Powiat Pucki”. W jego ramach podległe nam Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie chce stworzyć w ciągu trzech lat 45 miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych. Przy okazji dodam, że powiat pucki, jako jeden z siedmiu pomorskich samorządów, otrzymał dofinansowanie z Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach programu „Senior-Wigor” na uruchomienie domu opieki dziennej nad seniorami. Rok 2016 w naszym powiecie będzie rokiem szkolnictwa zawodowego. Planujemy szereg przedsięwzięć budujących i promujących kształcenie młodych ludzi w konkretnych zawodach. Planujemy pozyskanie środków z EFS i EFRR, współpracę z pracodawcami, budowę systemu profesjonalnego doradztwa zawodowego. To też czas pozyskiwania środków na szkolnictwo ogólne oraz inwestycje – termomodernizację ze środków Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych, zaplanowane projekty drogowe oraz uchwalenie opracowanej w 2015 roku Strategii Rozwoju Gospodarczego Ziemi Puckiej. Przegląd Samorządowy, grudzień 2015 19 Inwestycje drogowe: ●● opracowanie czteroletniego planu remontów dróg powiatowych, wspólnie z gminami i miastami Ziemi Puckiej ●● oddanie do użytku wyremontowanego fragmentu ulicy Puckiej i chodnika w Mrzezinie i Żelistrzewie ●● nową nawierzchnię wraz z utwardzonym poboczem zyskała droga przez Parszczyce, czyli ul. Żwirowa, która wiedzie z Krokowej do Karwieńskich Błot oraz droga w Dębogórzu w gminie Kosakowo ●● podpisano list intencyjny z samorządem powiatu wejherowskiego w sprawie budowy nowej drogi łączącej dwa powiaty – trasa będzie się zaczynać w okolicach stacji paliw w Celbowie, a kończyć przy wejherowskim szpitalu, w przedsięwzięciu bierze udział również Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, który zaprojektuje przebudowę skrzyżowania dróg wojewódzkich nr 213 i 216 ●● zlecono przygotowanie na terenie miasta Władysławowa i gminy Puck projektu przebudowy drogi z Łebcza do Władysławowa wraz z przebudową skrzyżowania, projekt przewiduje też budowę ścieżki rowerowej ●● przeznaczono więcej środków na poprawę bezpieczeństwa na drogach poprzez usuwanie zakrzaczenia i nawisów ziemi z poboczy dróg. pomysł na eksponowanie szkolnictwa zawodowego? ?BoSkąd jest ważnym elementem rozwoju gospodarczego Ziemi Puckiej. Zaplanowaliśmy rozwój szkolnictwa zawodowego w oparciu o istniejące dwie szkoły wielozawodowe w Pucku i Kłaninie. Rozpoczęliśmy ścisłą współpracę z przedsiębiorcami naszego powiatu, bez których właściwe przygotowanie oferty edukacyjnej mija się z celem. Dzięki temu na bieżąco będziemy określać, jakie kierunki kształcenia są najbardziej pożądane i jakich specjalistów potrzebuje nasz rynek. Współpraca między powiatem, pracodawcami i szkołami musi być stała. Na początek zaplanowano spotkania z pracodawcami dwa razy w roku oraz podpisanie umów o utworzeniu klas patronackich. W efekcie firmy otrzymają dobrze wykształconych specjalistów, a absolwenci naszych szkół pracę. Na realizację tej koncepcji przygotowaliśmy wniosek o pozyskanie środków z Unii Europejskiej. Oczywiście równie ważne jest szkolnictwo ogólne. Przygotowaliśmy dwa projekty – na wsparcie szkolnictwa ogólnego oraz przystąpiliśmy do programu „Zdolni z Pomorza”, którego celem jest wspieranie uczniów o szczególnych predyspozycjach w zakresie matematyki, fizyki, biologii, chemii, informatyki oraz przedmiotów humanistycznych. Na to wsparcie powiat otrzyma blisko pół miliona złotych. W programie ma wziąć udział 168 uczniów ze szkół gimnazjalnych oraz 168 uczniów ze szkół ponadgimnazjalnych. Dziękuję. Hania Maliszewska Konwent Samorządów Ziemi Puckiej Powiat Pucki to siedem gmin wchodzących w jego skład. Gminy miejskie: Hel, Jastarnia, Puck, gmina miejsko-wiejska: Władysła- wowo, gminy wiejskie: Kosakowo, Krokowa, Puck. Wójtowie, burmistrzowie i starosta powołali Konwent Samorządów Ziemi Puckiej. Stała współpraca między gminami, miastami oraz powiatem pozwala na lepszą diagnozę problemów Ziemi Puckiej i ich skuteczniejsze rozwiązywanie. Efektem pracy konwentu są Strategia Rozwoju Gospodarczego Ziemi Puckiej oraz Strategia Rozwoju Zatoki Puckiej, nad którymi samorządy pracują wspólnie z Północnokaszubską Lokalną Grupą Rybacką. Pierwsza strategia ma wyznaczyć kierunki rozwoju całej Ziemi Puckiej. Druga – to kompleksowa propozycja rozwoju gospodarczego Zatoki Puckiej. Nigdy dotąd ten akwen nie był traktowany całościowo przez samorządy Ziemi Puckiej, gdyż poszczególne gminy zagospodarowywały tylko jego fragmenty. Samorządowcy powołali do życia radę konsultacyjną samorządów, której rolą jest nawiązanie ścisłej współpracy między urzędnikami, bieżąca wymiana doświadczeń, szczególnie w zakresie interpretacji nieustannie zmieniających się przepisów. Rezultatem są szybsze działania i krótsze terminy wydania decyzji. BILANS 2015 Gmina Kartuzy Konsekwentne zaspokajanie potrzeb mieszkańców Burmistrz Kartuz – Mieczysław Grzegorz Gołuński Mija pierwszy rok VII kadencji samorządnej Polski. Dla Kartuz był to rok intensywnego rozwoju, którego impulsem były działania nakierowane na zaspokajanie potrzeb mieszkańców. Szczególne znaczenie dla skutecznej realizacji wielu zadań było wspólne zgodne działanie burmistrza oraz radnych Rady Miejskiej. Zrównoważona wizja rozwoju konsekwentnie wdrażana na terenie gminy w sposób znaczący wpłynęła na poprawę jakości życia mieszkańców. Gospodarka komunalna Najpilniejsze potrzeby mieszkańców gminy Kartuzy zarówno na terenach wiejskich, jak i w mieście wiążą się z poprawą stanu dróg. Wychodząc na przeciw tym oczekiwaniom, gmina przebudowała drogi gminne poprzez ułożenie nawierzchni bitumicznej z wyrównaniem w sześciu miejscowościach: Pomieczyńskiej Hucie, Sianowie, Grzybnie, Sitnie, Mirachowie, Sianowskiej Hucie. We wszystkich sołectwach utwardzono nawierzchnie dróg płytami yombo: w Borowie, Dzierżążnie, Grzybnie, Smętowie Chmieleńskim, Ręboszewie, Brodnicy Dolnej, Kaliskach, Prokowie, Kiełpinie, Koloni, Sianowie, Starej Hucie, Głusinie, Staniszewie, Pomieczyńskiej Hucie, Bączu, Nowej Hucie, Brodnicy Górnej, Sianowskiej Hucie, Kosach. Na terenie Kartuz utwardzono ulicę Marszałkowskiego i ulicę Bursztynową oraz drogę na terenie Burchardztwa. Dzięki współpracy z Nadleśnictwem Kartuzy udało się zrealizować długo oczekiwaną drogę na Burchardztwo, a dofinansowanie z budżetu samorządu województwa pozwoliło wykonać ulicę Jeziorną w Mezowie. Inwestycją związaną z poprawą dostępności komunikacyjnej Kartuz z całą pewnością jest też projekt „Budowa węzła integracyjnego” – przedsięwzięcie to obejmować będzie budowę dworca kolejowego wraz z otoczeniem, przebudowę ul. Kolejowej oraz ul. Gdańskiej wraz z budową ścieżek rowerowych na terenie miasta Kartuzy. Na opracowanie dokumentacji tego strategicznego projektu udało się pozyskać dofinansowanie w ramach RPO WP 2007–2013. Oświata i edukacja Przyjazna baza oświatowa i sportowo-rekreacyjna, nowoczesne pomoce dydaktyczne, wysoko wykwalifikowani nauczyciele, bogata oferta zajęć pozalekcyjnych, nowatorskie techniki uczenia się – tym wszystkim może pochwalić się kartuski samorząd. Działania w tym zakresie obejmowały zarówno realizację inwestycji, jak i wdrażanie projektów edukacyjnych. Wykonano remonty we wszystkich placówkach oświatowych, remont kotłowni w budynku SP Nr 1 w Kartuzach przystosowując obiekt do ogrzewania gazem, zakupiono piec konwekcyjno-parowy do SP Nr 2 w Kartuzach, przebudowano część budynku Zespołu Szkół w Kiełpinie dostosowując go do potrzeb oddziału przedszkolnego, wykonano podziemne zbiorniki przeciwpożarowe wraz z przyłączem wodociągowym służącym jako uzupełniające źródło wody do celów pożarowych na potrzeby Zespołu Szkół w Staniszewie. Zrealizowano kilka dużych projektów edukacyjnych, np.: „Szkoła daje więcej – zajęcia rozwijające dla uczniów ze szkół podstawowych Gminy Kartuzy” (projekt wyrównujący szanse edukacyjne), „Akademia Przedszkolaka – spełniamy dziecięce marzenia” (gmina uzyskała wsparcie na dodatkowe miejsca dla 2,5 i 3-latków nie uczestniczących dotąd w edukacji przedszkolnej), „Gmina Kartuzy Gminą Twórczej Aktywności Przedszkolaka” (wygenerowanie dodatkowych miejsc przedszkolnych), „Punkt Przedszkolny „Krôsniâta” w Prokowie” (dodatkowe miejsca przedszkolne i przebudowa pomieszczeń przedszkolnych). Gmina Kartuzy dba o stwarzanie dobrych warunków do nauki poprzez różnorodne formy pomocy. Wspiera zarówno uczniów znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej, jak i aktywnych, zdolnych. Dzięki temu uczniowie mogą poszerzać horyzonty, zdobywając wiedzę, nowe doświadczenia i umiejętności. W roku 2015 na ten cel przeznaczono kwotę 128.640 zł. Przez cały rok 197 uczniów otrzymywało stypendia Gminy Kartuzy za wysokie wyniki w nauce, 16 zdolnych uczniów gimnazjum korzystało z programu „Zdolni z Pomorza” biorąc udział w warsztatach i letnim obozie naukowo-artystycznym. Dzięki przystąpieniu do projektu „Poławiacze Pereł” jedna z uczennic uczestniczyła w kampusie naukowym organizowanym na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, a najlepszy absolwent gimnazjum wraz z najlepszymi gimnazjalistami województwa pomorskiego uczestniczył w obozie żeglarskim w Pucku. Gmina Kartuzy zakwalifikowała się do otrzymania wsparcia finansowego w ramach rządowego programu „Książki naszych marzeń”, który umożliwi zakup książek do bibliotek szkolnych w celu promocji czytelnictwa wśród dzieci i młodzieży. W ramach programu „Wyrównywania różnic między regionami II” oraz dzięki dofinansowaniu z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Gmina Kartuzy zakupiła nowy samochód do przewozu osób niepełnosprawnych. W dużym stopniu ułatwiło to organizację dowozu dzieci niepełnosprawnych do szkół i ośrodków specjalnych. Bezpieczeństwo Ważnym czynnikiem wpływającym na jakość życia mieszkańców jest poczucie bezpieczeństwa. Gmina Kartuzy rozumiejąc te potrzeby, dba o wysoki poziom gotowości bojowej swoich jednostek OSP. Zrealizowane w ostatnim roku projekty to, oprócz wspierania bieżącej działalności: wymiana dachu w strażnicy OSP w Pomieczyńskiej Hucie, zakup bram garażowych do strażnic OSP w Starej Hucie i Pomieczyńskiej Hucie, zakup motopomp dla jednostek w Prokowie, Dzierżążnie i Sianowskiej Hucie, zakup ratowniczego zestawu hydraulicznego dla OSP w Łapalicach, zakup syreny alarmowej stacjonarnej i mobilnej. W 2015 roku wzmocniono także monitoring miasta doposażając go w dodatkowe kamery, dzięki którym policjanci obsługujący monitoring mogą zdecydowanie szybciej reagować na powstałe zagrożenia. Służy temu także nowy radiowóz, którego zakup dofinansowała gmina. Z inicjatywy burmistrza przy współpracy z policją wprowadzono patrole rowerowe, które pozwalają interweniować w miejscach trudno dostępnych dla pojazdów mechanicznych. Na potrzeby oddziału chirurgicznego szpitala w Kartuzach gmina zakupiła kardiomonitor oraz nowe łóżka rehabilitacyjne. Ochrona środowiska Stan środowiska naturalnego stanowi chlubę gminy Kartuzy. W tym zakresie w 2015 roku przebudowano kanalizację deszczową wraz z montażem separatora podczyszczającego wody opadowe z ulicy Starowiejskiej w Kiełpinie oraz kontynuowano przygotowania do realizacji projektu oczyszczania kartuskich jezior – podjęto intensywne działania zmierzające do uzyskania niezbędnych praw i pozwoleń umożliwiających Gminie Kartuzy przeprowadzenie rekultywacji, tj. uregulowanie praw własności i sporządzenie niezbędnej dokumentacji wymaganej do ubiegania Przegląd Samorządowy, grudzień 2015 Plany na przyszłość Rozpoczynająca się nowa perspektywa finansowa środków Unii Europejskiej spowodowała, że w ostatnim roku dużo wysiłku poświęcono na przygotowanie dokumentacji projektów, które Gmina Kartuzy zamierza realizować w najbliższej przyszłości. W najbliższym czasie samorząd kartuski przewiduje: zz modernizację parku im. dr. H. Kotowskiego w Kartuzach, którego głównym celem jest ochrona środowiska naturalnego, przywrócenie walorów estetycznych, zagospodarowanie terenu w elementy użytkowe i rekreacyjne, zz utworzenie Centrum Edukacji Ekologicznej poprzez adaptację i przebudowę byłego budynku Szkoły Podstawowej w Staniszewie, w którym powstanie nowoczesna baza dla upowszechniania wiedzy z zakresu szeroko rozumianej edukacji ekologicznej, wyposażona w systemy odnawialnych źródeł energii, zz przebudowę i rozbudowę ul. Sędzickiego w Kartuzach łączącej drogę wojewódzką nr 224 z drogą wojewódzką nr 228, rozbudowa odcinka drogi od torów kolejowych do drogi wojewódzkiej nr 224 – Etap II, zz opracowanie dokumentu operacyjnego pn. „Lokalny Program Rewitalizacji Kartuz do roku 2020”, zz przygotowanie dokumentacji zmierzającej do aplikowania o środki zewnętrzne na realizację projektu pn. „Kaszubska Trasa Rowerowa”, zz realizację zadań na terenie gminy Kartuzy, które są częścią projektu pn. „Kajakiem przez Pomorze”, zz opracowanie dokumentacji aplikacyjnej związanej z realizacją projektu pn. „Podniesienie walorów kulturowo-turystycznych zabytkowego śródmieścia Kartuz poprzez jego kompleksowe zagospodarowanie wraz z małą architekturą i infrastrukturą towarzyszącą”, zz przygotowywanie dokumentacji związanej z aplikowaniem o środki unijne w ramach RPO WP 2014–2020 na realizację zadań dotyczących termomodernizacji placówek oświatowych na terenie gminy Kartuzy, zz modernizację stadionu, która będzie obejmować m.in. budowę pełnowymiarowego boiska piłkarskiego, bieżni czterotorowej okrężnej, bieżni sześciotorowej prostej, stanowisk do skoku w dal, pchnięcia kulą oraz stanowiska do rzutu oszczepem. się o zewnętrzne środki finansowe. W tegorocznej edycji Gminnego Programu Usuwania Wyrobów Zawierających Azbest na lata 2012–2032 zutylizowano 69 ton wyrobów zawierających azbest. Współpraca z organizacjami Samorząd Gminy Kartuzy szczególną wagę przykłada do realizacji idei społeczeństwa obywatelskiego, stąd wspiera inicjatywy, które zgłaszane są do realizacji przez organizacje pozarządowe. Na terenie gminy aktywnie działa około 40 organizacji, których działalność obejmuje różne sfery codziennego życia. W ramach otwartych konkursów ofert na zadania z zakresu: kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego, działalności na rzecz mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego, upowszechniania kultury fizycznej i sportu, turystyki i krajoznawstwa, przeciwdziałania patologiom społecznym, działalności na rzecz osób w wieku emerytalnym – w 2015 roku przekazano kwotę 831.000,00 złotych. 21 Bilans 2015 przebudowa drogi gminnej w Zaworach. Pierwszy etap został zakończony wybudowaniem drogi o wartości ponad 300.000 zł. Dzięki dofinansowaniu przyznanemu przez Zarząd Województwa Pomorskiego gmina zmodernizowała drogę transportu rolnego Cieszenie Wieś – Leśniczówka. Wartość inwestycji wyniosła 332.100 zł. Ponadto 1 mln zł gmina przeznaczyła na utwardzenie dróg gminnych płytami. Przegląd Samorządowy, grudzień 2015 23 Ośrodku Kultury od października działa szkoła języków obcych. Poza ofertą komercyjną, prowadzone są bezpłatne zajęcia przygotowujące uczniów do egzaminów z języka angielskiego. Gminny Ośrodek Kultury Sportu i Rekreacji przystąpił do ministerialnego programu „Karta Dużej Rodziny”, oferując rodzinom wielodzietnym zniżki na odpłatne zajęcia prowadzone dla dzieci. Gmina atrakcyjna turystycznie Jedną z pierwszych podjętych i zrealizowanych w bieżącym roku w Chmielnie inwestycji jest Centrum Promocji i Edukacji Lokalnej Grupy Rybackiej Kaszuby. To obiekt atrakcyjny pod względem turystycznym i edukacyjnym. Powstał dzięki współpracy LGR Kaszuby (główny inwestor), Gminy Chmielno i Parafii pw. św. Piotra i Pawła w Chmielnie. Gmina Chmielno w tym roku otrzymała tytuł „Gmina Atrakcyjna Turystycznie”. Doceniono ciekawą ofertę turystyczną, bogaty kalendarz wydarzeń kulturalnych i sportowych i proekologiczne działania władz gminy. Człowiek – najważniejsza inwestycja Centrum Promocji i Edukacji Lokalnej Grupy Rybackiej Kaszuby w Chmielnie Gmina Chmielno Rok inwestowania w drogi i budowania kapitału ludzkiego Zrównoważony i spokojny, a jednocześnie pracowity i pełen skutecznych działań – taki był rok 2015 dla samorządu Gminy Chmielno (powiat kartuski). Przeprowadzono inwestycje infrastrukturalne, przygotowano dokumentację do projektów unijnych, ale przede wszystkim nowe władze postawiły na rozwój kapitału społecznego. Dzięki temu w gminie sporo się zmienia. Nowości drogowe Mieszkańcy Miechucina od września korzystają z nowej nawierzchni dróg osiedlowych. Na realizację zadania gmina pozyskała dotację z Narodowego Programu Budowy Dróg Lokalnych. Na ulicach Szkolnej, Osiedlowej, Spokojnej i Skarpowej ułożono nową kostkę brukową, a przy obiekcie szkolnym został wyłożony nowy chodnik. Pogłębiono kable energetyczne oraz przesunięto niektóre słupy energetyczne. Łączna kwota przedsięwzięcia wyniosła blisko 1.780.000 zł. Wiosną oddano do użytku przebudowany most w Zaworach. Inwestycja została zrealizowana przez Powiat Kartuski, przy współudziale finansowym gminy Chmielno oraz środków LGR – PO RYBY. W ramach zadania został poddany modernizacji kilometrowy odcinek drogi z Zawór w kierunku Chmielonka. Powstała ścieżka rowerowa, parking oraz miejsce rekreacyjne i slip do wodowania sprzętu wodnego. Nowy most jest szerszy i wyższy, dzięki czemu udrożniony jest szlak wodny miedzy jeziorami Kłodno i Brodno. Wartość inwestycji to ponad 2,8 mln zł. We wrześniu ruszyła W sferze społecznej Gmina Chmielno wprowadziła sporo działań innowacyjnych, do tej pory nierealizowanych w Chmielnie. Uchwalono Gminny Program Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi oraz przeprowadzono konkurs grantowy dla stowarzyszeń i fundacji. Już pierwsza edycja cieszyła się dużym zainteresowaniem, co potwierdziło, że jest zapotrzebowanie w tej gminie na wsparcie dla NGO i współdziałanie samorządu gminnego z sektorem społecznym. Chmielno jako pierwsza gmina wiejska w powiecie kartuskim utworzyła fundusz sołecki. Wszystkie sołectwa zdecydowały się skorzystać z tego mechanizmu finansowania, a dla gminy przyniesie to dodatkowe środki z budżetu państwa. Fundusz sołecki dał mieszkańcom swobodę samodzielnego decydowani o tym, na co przeznaczyć środki „budżetów sołeckich”. Ze szczególną troską gmina zwraca się w stronę najmłodszych mieszkańców. We współpracy z Uniwersyteckim Centrum Klinicznym w Gdańsku przeprowadzono bezpłatne przeglądy dentystyczne u dzieci. Wyniki badań potwierdzają potrzebę dalszych działań w tej sferze. Wprowadzono program powszechnej nauki pływania dla klas II wszystkich szkół podstawowych. W Gminnym Rada Gminy przyjęła Strategię Rozwoju Gminy Chmielno na lata 2016–2022. Ten dokument wyznacza priorytetowe kierunki rozwoju i określa plany na najbliższą perspektywę finansową UE. Przygotowana jest dokumentacja w celu realizacji projektów, m.in.: zz Ścieżki rowerowe – budowa ścieżki rowerowej na trasie Maks-Sznurki przy okazji przebudowy drogi gminnej nr 154032G. Wniosek o dofinansowanie został złożony w ramach Programu rozwoju gminnej i powiatowej infrastruktury drogowej na lata 2016–2019 (edycja 2016). Wartość inwestycji: 3.624.644,58 zł (w tym kwota dofinansowania: 1.812.322,29 zł.). Zaplanowano również budowę ścieżki na trasie Chmielno-Wygoda. Pierwszy odcinek budowy przewidziano w przyszłym roku. zz „Kajakiem przez Pomorze” – projekt inwestycyjny obejmie na terenie Gminy Chmielno sześć przystanków kajakowych, które zlokalizowane będą na jeziorach Raduńskim, Kłodno, Białe i Rekowskie oraz przenoska na kanale w Chmielonku. W ramach zadania powstaną nowe pomosty wraz z niezbędną towarzyszącą im infrastrukturą. Planowany koszt inwestycji na terenie Gminy Chmielno wyniesie ok. 1 mln. zł. Realizacja zaplanowana jest na lata 2016–2017. zz Projekt edukacyjny – przeprowadzana jest diagnoza potrzeb szkół. Dokument ten ma wskazać zakres wsparcia, jaki zostanie udzielony szkołom w ramach projektu. Planuje się wyposażenie sal dydaktycznych do zajęć przyrodniczych, językowych, matematycznych, komputerowych, dodatkowych zajęć pozalekcyjnych oraz wyposażenie szkół w e-dzienniki. Planowana wartość projektu ok. 2 mln zł. Przebudowany most w Zaworach „Schetynówka” w Miechucinie zz Wymiana pieców węglowych na gazowe – Gmina Chmielno dokonała wymiany pieca węglowego na gazowy w trzech swoich obiektach. Przewidziano również wsparcie dla mieszkańców. Osoby zainteresowane mogą składać wnioski. Wysokość wsparcia do 5000 zł. zz Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej – przeprowadzane są audyty energetyczne. Planuje się modernizację 7 obiektów, w tym dwóch hydroforni, budynku GOPS, dwóch strażnic. zz Budowa sal gimnastycznych – trwają prace związane z przygotowaniem projektu architektonicznego planowanych obiektów. Nowe sale (budowa rozpocznie się w 2016 roku) powstaną w Borzestowie i Kożyczkowie. zz Plan transportu publicznego – trwają prace związane z opracowaniem dokumentu. Ma powstać do 31 marca 2016 r. i będzie poddawany konsultacjom społecznym. W planie znajdzie się m.in.: ocena i prognoza potrzeb przewozowych, informacje na temat ich finansowania, przewidywany sposób organizowania systemu. zz Przydomowe oczyszczalnie ścieków – w 2015 roku przygotowano projekty 48 oczyszczalni. Następnym krokiem będzie przygotowanie wniosku o dofinansowanie realizacji inwestycji, który zostanie złożony do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska. Planowana wartość inwestycji to 1 mln zł. 24 BILANS 2015 Przegląd Samorządowy, grudzień 2015 Wesołych świąt! Przegląd Samorządowy, grudzień 2015 Gmina Kosakowo Finał projektów inwestycyjnych Pierwszy rok kadencji samorządowej 2014–2018 w Gminie Kosakowo (powiat pucki) minął pod znakiem finalizowania dużych projektów inwestycyjnych, rozwoju infrastruktury oświatowo-sportowej, turystycznej oraz drogowej. Powstały nowe miejsca rekreacji dla mieszkańców i turystów. Inwestycje łączą nowoczesność z tradycją, historię i kulturę człowieka z naturalnymi walorami lokalnego krajobrazu. Inwestycje te udowadniają, że dynamicznie rozwijająca się Gmina Kosakowo dba o rozwój infrastruktury, nie zaniedbując sfery kultury i turystyki. Ku zadowoleniu mieszkańców i odwiedzających turystów oddano do użytku przed sezonem letnim inwestycję pn. „Budowa Alei Nadmorskiej wraz z amfiteatrem w Mechelinkach” za kwotę blisko 1,5 mln zł. Wykonano ciąg pieszy i jezdny, oświetlenie terenu, kanalizację deszczową. Powstał amfiteatr wraz z zadaszeniem sceny, podest, schody na plażę, pergole widokowe. Zakończono także budowę przystani rybackiej. Kolejna nadmorska inwestycja – rozbudowa promenady w Rewie – uzyskała wyróżnienie w Konkursie Towarzystwa Urbanistów Polskich na najlepiej zagospodarowaną przestrzeń publiczną w Polsce. W czerwcu otwarto halę basenową, która kosztowała ponad 9 mln zł, stanowiącą ostatni element nowoczesnego edukacyjno-sportowego kompleksu. Sześciotorowa pływalnia z widownią na 200 miejsc, spełnia wymogi FINA i umożliwia przeprowadzenie rozgrywek pływackich. Powstała obok kompleksowo wyposażonego gimnazjum oraz wielofunkcyjnej hali sportowej. Bezpłatnie w ramach zajęć wychowania fizycznego korzystają z niej uczniowie gminnych szkół. W tym roku zakończono również współfinansowaną przez gminę Kosakowo inwestycję powiatową – gruntowny remont drogi powiatowej, ul. Pomorskiej w Dębogórzu, gdzie ułożono nową nawierzchnię z dodatkową warstwą masy asfaltowej, wykonano zatoki autobusowe, skrzyżowania, parkingi, krawężniki oraz kanalizację deszczową. Zakończono prace koncepcyjne i rozpoczęto uzgodnienia do projektu budowy ul. Derdowskiego. W związku z tym, iż ślad drogi został poprowadzony po wschodniej stronie od istniejącego ciągu rowerowo-pieszego, zachowana zostanie wybudowana ścieżka rowerowa, a niezbędne dopasowanie obejmie tylko przebudowę stref Aleja Nadmorska w Mechelinkach Wójt gminy Kosakowo Jerzy Włudzik i Marcin Gienieczko Na Boże Narodzenie radosnego świętowania, pogody ducha i dobrych myśli, a na Nowy Rok szczęścia, zdrowia i pokoju. W imieniu Rady i Zarządu Powiatu Kartuskiego włączenia w Kosakowie i przy Galerii Szperk. Wstępny harmonogram zakłada zakończenie inwestycji w drugim kwartale 2017 r. Gminę Kosakowo w mijającym roku rozsławiły nie tylko inwestycje, ale również niezwykła wyprawa mieszkańca gminy, Marcina Gienieczko. Media z całej Polski, i nie tylko, śledziły ekstremalny triathlon Marcina w ramach Energa Solo Amazon Expedition. Bohaterska ekspedycja, której celem było pobicie rekordu Guinnessa i zebranie pieniędzy na zakup karetki dla podopiecznych Pomorskiego Hospicjum dla Dzieci, okazała się sportowym oraz medialnym sukcesem. Rozbudowa promenady w Rewie Kosakowska kryta pływalnia życzą Mieczysław Woźniak Janina Kwiecień Przewodniczący Rady Powiatu Kartuskiego Starosta Kartuski 25 26 Przegląd Samorządowy, grudzień 2015 Wesołych świąt! Gmina Cedry Wielkie Wojewódzka konferencja szkoleniowa Na początku grudnia w Hotelu Cedrowy Dworek w Cedrach Wielkich (powiat gdański) odbyła się kilkudniowa wojewódzka konferencja szkoleniowa dla osób zajmujących się sprawami obronnymi w urzędach gmin, miast, starostwach, miastach na prawach powiatu i jednostkach administracji zespolonej województwa pomorskiego. W zatwierdzonym przez wojewodę pomorskiego planie szkolenia znalazła się prezentacja wyposażenia Gminnego Centrum Zarządzania Kryzysowego w Cedrach Wielkich. Uczestnikom szkolenia w ciągu dwóch dni zaprezentowano sprzęt znajdujący się w obiekcie centrum, system do alarmowania i powiadamiania ludności o możliwych zdarzeniach kryzysowych. Zasady funkcjonowania systemu przeciwpowodziowego na terenie Żuław Gdańskich przedstawił inspektor ds. zarządzania kryzysowego w Urzędzie Gminy, Jan Borowiec. Uczestnicy szkolenia z uznaniem wyrazili się o stopniu przygotowania gminy Cedry Wielkie do ewentualnej sytuacji kryzysowej. WIEŚCI Z GMIN Gmina Przodkowo Biesiada dla 900 seniorów! W sobotę 5 grudnia w hali sportowo-widowiskowej w Przodkowie (powiat kartuski) już po raz szesnasty spotkali się seniorzy. Tradycyjnie na „Przodkowską Biesiadę dla Seniorów Gminy” przybyli wszyscy mieszkańcy, którzy ukończyli 65 lat. Przy suto zastawionych stołach bawiła się rekordowa, jak dotychczas, liczba uczestników – ponad 900 seniorów. Był opłatek, odznaczenia, wspólne tańce, śpiewy i ogromny tort. T ak jak w latach poprzednich, biesiada połączona została z jubileuszowymi obchodami złotych i diamentowych godów. Jubilaci odznaczeni zostali krzyżami za długoletnie pożycie małżeńskie, które w imieniu prezydenta RP wręczył wójt gminy Andrzej Wyrzykowski. Wszyscy jubilaci otrzymali kwiaty i upominki. Przyznano także odznaczenia „Zasłużony Honorowy Dawca Krwi”. Trafiły one do osób, które oddały 18, 12 i 6 litrów krwi. Szczególne podziękowania powędrowały do prezesa Honorowych Dawców Krwi w Przodkowie Zygmunta Cieszyńskiego – za działalność i organizację akcji oddawania krwi na terenie gminy. Podczas biesiady grała Przodkowska Orkiestra Dęta pod batutą Zdzisława Plichty, wystąpiły zespoły „Biesiada Polska” i „Małe Kaszuby”, do tańca przygrywał didżej Space Kid. Wszyscy seniorzy otrzymali świąteczne paczki. Organizacja imprezy nie byłaby możliwa, gdyby nie wsparcie sponsorów, którym należą się słowa podziękowania. Następna biesiada seniorów już za rok, jak zwykle w pierwszą sobotę grudnia. Wesołych świąt! Przegląd Samorządowy, grudzień 2015 29 30 Przegląd Samorządowy, grudzień 2015 Wesołych świąt! zarządzanie w samorządzie Przegląd Samorządowy, grudzień 2015 Arystoteles: celem ludzkiego życia jest szczęście Sześć kroków do sukcesu Dr Roman Gawrych – Rektor Wyższej Szkoły Społeczno-Ekonomicznej w Gdańsku I stnieje wiele koncepcji i pomysłów na określenie, czym jest sukces. Wynika to zapewne z tego, iż nie jest to pojęcie jednoznaczne z uwagi na różne hierarchie ludzkich wartości. Najczęściej sukces kojarzy się z posiadaniem dużej ilości pieniędzy, co jest absolutnie błędne. W wyniku wielu badań i analiz uznano m.in., że sukces to stan umysłu wynikający bezpośrednio ze świadomości, że człowiek robi wszystko, co w jego mocy, aby stać się jak najlepszym. Arystoteles zaś doszedł do wniosku, że celem ludzkiego życia jest szczęście. Jego zdaniem człowiek sukcesu to człowiek szczęśliwy. Szczęście natomiast to ciągłe dążenie do wartościowego celu lub ideału, a związany z nim sukces kojarzony jest ze zdolnością do przeżywania własnego życia tak jak się chce. Brian Triacy w książce „Psychologia osiągnięć” podaje, iż na sukces składają się: ●● Spokój ducha rozumiany jako życie w zgodzie z własnym sumieniem, zadowolenie z siebie, brak obaw o to, że coś się wyda, ujawni i przez to zaburzy nasze szczęście. Każdy chce mieć w sobie pokój, wolność, brak lęku, negatywnych emocji. ●● Dobre zdrowie rozumiane jako stan ciała i umysłu stwarzający możliwość podejmowania i realizacji stojących przed człowiekiem wyzwań i zadań wyznaczanych przez siebie oraz inne osoby. Chcemy wstawać rano i dobrze się czuć, mieć dużo sił i energii, żyć jak najdłużej. ●● Właściwe (dobre) relacje z ludźmi rozumiane jako brak negatywnych emocji wobec innych, dzięki czemu łatwiej jest realizować podejmowane przedsięwzięcia. Każdy z nas chce posiadać dużą grupę przyjaciół, otaczać się ludźmi, którym na nas bardzo zależy. ●● Sensowna (dobra) praca, która pozwala zarówno na zaspokajanie potrzeb materialnych, jak i daje poczucie zadowolenia, że jest się pożytecznym człowiekiem, że robi się coś ważnego dla innych i że są oni z tego zadowoleni. Ważne jest, by praca ta miała swój skutek w świecie i była nagradzana pozytywnymi reakcjami ludzi, na których wpływa ona korzystnie. ●● Niezależność finansowa to taki stan możliwości materialnych, który pozwala na zaspokojenie podstawowych potrzeb związanych z bieżącym utrzymywaniem się, jak również zaplanowanie większych przedsięwzięć na przyszłość, tzw. „stanie na własnych nogach”. Obecnie, jak nigdy dotąd, istnieją ogromne możliwości zarobienia pieniędzy. Wystarczy tylko znaleźć sposób na dostarczenie czegoś wartościowego większej liczbie ludzi i w większej liczbie miejsc. ●● Poczucie wzrostu (rozwoju) jest to stan, w którym człowiek pokonuje kolejne przeszkody i trudności, dzięki którym nabywa nowe umiejętności, kompetencje, jest bardziej twórczy, wydajny, itp. Osiąga wszystko to, co jest w stanie, tzn. jest w zakresie jego możliwości. Przedstawione składniki sukcesu są wzajemnie od siebie uzależnione a zarazem uzupełniają się. I tak np. właściwe relacje z ludźmi wpływają na lepsze zdrowie, a to z kolei na wydajniejszą pracę, dzięki której uzyskuje się większą niezależność finansową. Bardziej efektywna praca powoduje większe zadowolenie z siebie, a ono z kolei daje poczucie rozwoju, które wyzwala pozytywne emocje wpływające na spokój ducha. Stąd też o pełnym sukcesie można mówić tylko wtedy, gdy wystąpią wszystkie wymienione składniki. Etapy osiągania sukcesu Nido R. Qubein w książce Droga do sukcesu wymienia sześć etapów osiągania sukcesu Z przedstawionej przez Nido R. Qubeina koncepcji wynika, że pierwszym krokiem na etapie osiągania sukcesów jest podjęcie decyzji. Ma ona dotyczyć tego, co chciałoby się osiągnąć. Powinna to być decyzja autentyczna, płynąca z głębi serca. Należy zatem dobrze poznać siebie, zastanowić się, co się lubi robić i co umie się robić dobrze. Należy też przemyśleć, jak i dlaczego reagujemy na otoczenie, poznać swoje mocne strony i nauczyć się je wykorzystywać. Poznanie to umożliwi zrozumienie tego, co znaczy dla nas sukces. Krokiem drugim jest podjęcie zobowiązania, czyli zobligowanie się do rozpoczęcia realizacji konkretnych działań. Wynika to z potrzeby głębokiego zaangażowania w realizację zamierzonego celu. Następnym krokiem jest planowanie. Z analizy ludzkich zachowań wynika, że przegrani pytają: „Czy mogę to zrobić?”, zwycięzcy – ,,Jak mogę to zrobić?”. Przegrani myślą o tym, co jest niemożliwe, widzą tylko przeszkody i zatrzymują się w pół drogi. Zwycięzcy koncentrują się na tym, co jest możliwe, przyjmując strategię, polegającą na wykorzystywaniu szans, osiągają zamierzone cele. Kolejnym etapem w osiąganiu sukcesu jest przygotowanie. Krzysztof Kolumb mówił, że należy na to przeznaczać 80 proc. czasu. Warunkiem powodzenia na tym etapie jest osiągnięcie równowagi fizycznej, emocjonalnej i duchowej, a także uporządkowanie relacji z otoczeniem. Pozwoli to na nie zajmowanie się rzeczami zbędnymi i utrzymać motywację, dającą energię potrzebną do realizacji planu. Krok piąty w osiąganiu sukcesu to realizacja zamierzeń (wykonanie). Obejmuje ona trzy fazy: działanie, uczenie się i wdrażanie. Nigdy nie będzie wiadomo, czy odniesiemy sukces, dopóki nie spróbujemy. Kiedy już spróbujemy, zobaczymy efekty, które będą informacją o skuteczności działań. Ostatnim krokiem w osiąganiu sukcesów to ponawianie wysiłków. Kiedy osiągnie się już ostatni z zamierzonych celów, nie należy zatrzymywać się. Nasze życie nie dobiegło przecież końca, a wręcz jesteśmy na początku nowej drogi stworzonej przez osiągnięty sukces. Głównymi efektami osiągania sukcesów jest wzrost poczucia własnej wartości oraz większy szacunek dla siebie i duma. Wynikają one z poczucia, że ludzie sukcesu bardzo dobrze radzą sobie z własnym życiem. Dlatego też wiedzą oni, że stają przed nimi nowe wyzwania, którym trzeba sprostać. Kiedy już osiągają cel, do którego konsekwentnie dążyli, natychmiast pragną zrealizować następny. Podejmują kolejne decyzje, nowe zobowiązanie, opracowują nowy plan, czynią przygotowania i wdrażają plan w życie, po to by osiągnąć nowy sukces, a w konsekwencji, by stać się jeszcze bardziej szczęśliwym człowiekiem. 31 32 Przegląd Samorządowy, grudzień 2015 Wesołych świąt! Prawo w samorządzie Przegląd Samorządowy, grudzień 2015 33 Rozważania nad konsekwencjami zmian Działalność komercyjna spółek komunalnych z udziałem gmin Justyna Bojarska | radca prawny Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej (ugk), gmina może tworzyć lub przystępować do już istniejących spółek kapitałowych, które, jak wynika z praktyki, są najbardziej powszechną formą angażowania się w działalność gospodarczą przez jednostki samorządu terytorialnego. J ednak nawet szeroka skala wykorzystywania spółek do prowadzenia gospodarki komunalnej przez gminy, nie niweluje nieprawidłowości w ich funkcjonowaniu, zwłaszcza w zakresie tej części gospodarki komunalnej, która nie jest związana z wykonywaniem zadań użyteczności publicznej. Pytanie, przed jakim stają często samorządowcy, to gdzie przebiega granica pomiędzy sferą użyteczności publicznej a działalnością komercyjną, ustawodawca nie dostarczył bowiem w żadnym z aktów prawnych jasnej definicji tego rodzaju aktywności samorządowej. Działalność komercyjna spółek komunalnych, odmiennie niż aktywność w sferze użyteczności publicznej, może być podejmowana wyjątkowo i jedynie przy wypełnieniu ustawowych przesłanek. Ramy prowadzenia przez gminę dopuszczalnej działalności komercyjnej wyznacza art. 10 ust. 1–3 ugk w związku z art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Zgodnie z powyższą regulacją, poza sferą użyteczności publicznej, gmina może tworzyć spółki prawa handlowego i przystępować do nich, jeżeli łącznie zostaną spełnione następujące warunki: (I) istnieją niezaspokojone potrzeby wspólnoty samorządowej na rynku lokalnym oraz (II) występujące w gminie bezrobocie w znacznym stopniu wpływa ujemnie na poziom życia wspólnoty samorządowej, a zastosowanie innych działań i wynikających z obowiązujących przepisów środków prawnych nie doprowadziło do aktywizacji gospodarczej, w szczególności do znacznego ożywienia rynku lokalnego lub trwałego ograniczenia bezrobocia. A zatem taka spółka komunalna winna być dla gminy swego rodzaju instrumentem, za pomocą którego gmina zaspokoi zgłaszane przez samorządową społeczność niezaspokojone dotychczas potrzeby. Ponadto zaspokojenie owych potrzeb powinno należeć do zakresu działania danej gminy i być jej publicznym zadaniem, nienależącym do właściwości innego podmiotu – tj. ani zadaniem administracji rządowej, ani też innych, niż ta konkretna gmina jednostek samorządu terytorialnego. Gmina winna wykazać, że wcześniej były podejmowane (niekoniecznie przez nią samą) określone działania, lecz nie doprowadziły one do aktywizacji gospodarczej, ani nie spowodowały ograniczenia bezrobocia. Należy pamiętać, aby istniejący problem bezrobocia miał charakter lokalny, mogący być rozwiązany siłami samej gminy, albowiem w innym przypadku, należy uznać, że jego zwalczanie jest zadaniem ponadgminnym i w związku z tym, należy do zakresu właściwości powiatu. Nie powinna także umykać uwadze, jakże przecież ważna przesłanka dla legitymacji działalności komercyjnej spółek komunalnych gminy, jaką jest niedostateczna aktywizacja gospodarcza, która oznacza słaby poziom nasycenia rynku lokalnego podmiotami o profilu działalności tożsamym do działalności danej spółki komunalnej. Poza powyższym wyjątkami, gmina poza sferą użyteczności publicznej, może tworzyć spółki prawa handlowego i przystępować do nich również wówczas, jeżeli zbycie składnika mienia komunalnego, mogącego stanowić wkład niepieniężny gminy do spółki albo też rozporządzenie nim w inny sposób, spowoduje dla gminy poważną stratę majątkową. Powyższe ograniczenie nie ma również zastosowania do posiadania przez gminę akcji lub udziałów spółek zajmujących się czynnościami bankowymi, ubezpieczeniowymi oraz działalnością doradczą, promocyjną, edukacyjną i wydawniczą na rzecz samorządu terytorialnego, a także innych spółek ważnych dla rozwoju gminy, w tym klubów sportowych działających w formie spółki kapitałowej. Należy jednak pamiętać, że ów „ważny interes gminy”, który stanowi jedno z najczęstszych uzasadnień dla prowadzenia przez gminę działalności poza sferą użyteczności publicznej, będzie wypełniać jedynie taka spółka, która nie tylko przyczynia się poprzez wykonywaną przez siebie działalność do realizowania określonego zadania publicznego spoczywającego na macierzystej gminie, ale która jednocześnie wnosi istotny wkład w przyszły rozwój tej gminy. Ponadto, niniejsza przesłanka w każdym przypadku winna być bezwzględnie interpretowana zawężająco. Należy dodać, że możliwość powoływania się na ważny interes gminy stanowi swoisty wytrych i tak naprawdę, pozwala uzasadnić każdą działalność komercyjną spółki komunalnej, czyniąc w istocie pozornymi ograniczenia przewidziane w ust. 1–3 art. 10 ugk. Często uwadze umyka, iż każda spółka komunalna z udziałem gminy, która prowadzi działalność komercyjną, nadal musi mieć za zadanie realizację interesu publicznego. W żadnym wypadku spółki komunalne nie mogą (choćby częściowo) wykonywać działalności na polach niemających nic wspólnego z realizacją zadań własnych gminy, w odmiennym bowiem przypadku przekształcają się wtedy ze spółki komunalnej w spółkę komercyjną, w której zaangażowanie kapitałowe gminy należy uznać za niedopuszczalne. Problem prowadzenia przez spółki komunalne niedopuszczalnej działalności gospodarczej jest obiektem żywego zainteresowania Najwyższej Izby Kontroli. Z opracowanych przez nią raportów wynikają rozliczne nieprawidłowości w funkcjonowaniu spółek komunalnych zajmujących się działalnością komercyjną. Polegają one nie tylko na niedopuszczalnym przedmiocie ich działalności, ale gro z audytowanych spółek komunalnych, działających poza sferą użyteczności publicznej, osiągało straty, co poddaje w wątpliwość ich rację bytu. Należy bowiem zauważyć, że każda działalność komercyjna spółek komunalnych winna mieć ekonomiczne uzasadnienie, a element zysku musi odgrywać kluczową rolę. Za niedopuszczalne należy uznać angażowanie się przez gminę w działalność komunalną poza strefą użyteczności publicznej, która przynosi straty. W aktualnej sytuacji prawnej, wobec licznych niejasności, otwarte pozostaje pytanie czy rozwiązaniem będzie wprowadzenie zamkniętego katalogu dziedzin czy może zawężenie praktycznie otwartego katalogu wyjątków, kiedy gmina może podejmować działalność o charakterze komercyjnym. Godne rozważenia jest również pochylenie się nad możliwością stworzenia zupełnie nowej formy organizacyjnej, która będzie remedium na problem rozdarcia spółek komunalnych pomiędzy obowiązkiem zaspokajania potrzeb społecznych a koniecznością maksymalizacji zysku. Głuchowski Siemiątkowski Zwara Adwokaci i Radcowie Prawni T: +48 58 555 21 11 | F: +48 58 555 21 33 [email protected] www.kancelaria.eu ul. Zielna 37 bud. A II p., 00-108 Warszawa ul. Armii Krajowej 116, 81-824 Sopot Empire State Building, 350 Fifth Avenue, Suite 7720, New York, NY 10118 34 dla Przeglądu Przegląd Samorządowy, grudzień 2015 Z cyklu: radni sejmiku O przyszłości polskiego samorządu pisze Mieczysław Struk marszałek województwa pomorskiego Obchodzone w tym roku uroczystości związane z 25-leciem samorządu w Polsce były znakomitą okazją do tego, aby nie tylko podsumować miony czas, ale również porozmawiać o przyszłości polskiego samorządu. Dziś wspominamy to ćwierćwiecze jako czas wielkiej pracy, którą wykonały wspólnoty lokalne. Pamiętamy trudne początki – utworzenie samorządnych gmin i pierwsze wybory ich organów. Wszystko, co wiązało się z samorządnością, było dla nas nowe i nie wiedzieliśmy, jak sprawdzi się w praktyce. Dziś nikt nie wyobraża sobie Polski bez samorządów. I to jest dla nas, samorządowców, nasz wielki wspólny sukces. Był to również rok, w którym pożegnaliśmy profesora Jerzego Regulskiego, jednego ze współtwórców reformy samorządowej w Polsce, który dołączył do takich postaci jak Michał Kulesza czy Walerian Pańko. Dzięki nim, ale także wielu innym osobom, lokalne społeczności otrzymały szansę, aby decydować o własnym rozwoju. Patrząc dzisiaj na Pomorze, odwiedzając pomorskie gminy, wiem że tę szansę pomorskie samorządy wykorzystały bardzo dobrze. Wiele sukcesów, których doświadczamy w województwie, w każdej pomorskiej gminie, jest dzisiaj źródłem satysfakcji nie tylko samorządowców, ale również wszystkich członków wspólnot lokalnych, wszystkich mieszkańców. Jednak pozytywne zmiany, które przez okres ćwierćwiecza dokonały się w Polsce i na Pomorzu, a także te, które – mamy nadzieję – dokonają się jeszcze w najbliższych latach, m.in. dzięki środkom unijnym, nakładają na nas samorządowców obowiązek myślenia o przyszłości. Musimy się zmierzyć z barierami i niedoskonałościami, które w przyszłości mogą stać się czynnikami hamującymi dalszy rozwój. Zagrożeniem w przypadku samorządów mogą być nie tylko potencjalne zmiany prawno-ustrojowe godzące w idee samorządności, ale również brak zmian systemowych. Kolejnym wyzwaniem jest kwestia stopniowego wyczerpywania się środków unijnych. Najprawdopodobniej najbliższe lata będą ostatnimi, w których Polska, w tym pomorskie samorządy, otrzymają tak znaczącą pomoc zewnętrzną. Czynnik ten był często decydującym o rozwoju poszczególnych gmin. Trzeba zatem zadać sobie pytanie: co z polskimi samorządami po okresie intensywnego wydatkowania środków z Unii Europejskiej? Jakie kompetencje powinny mieć samorządy, jak powinno wyglądać ich finansowanie, jak na nowo ułożyć relacje rząd-samorządy i jakie mechanizmy uruchomić po to, aby za 10 lat Polska mogła dalej się rozwijać? Bez sprawnie działających samorządów trudno sobie wyobrazić dalszy rozwój cywilizacyjny i gospodarczy naszego kraju. Warto zatem już teraz rozmawiać o tym, jak mają funkcjonować samorządy, jak są zorganizowane metropolie, jakie relacje powinny zachodzić zarówno pomiędzy gminami, ale również pomiędzy samorządami różnych szczebli. Takich pytań, zarówno fundamentalnych, jak i bardziej szczegółowych, jest wiele. Dziś Polska jest już inna niż była 25 lat temu i jest tak – śmiem twierdzić – głównie za sprawą samorządów. Tam, gdzie lokalne wspólnoty wymagały od swoich przedstawicieli zmian, zostały one w większości wprowadzone. Dziś z satysfakcją możemy powiedzieć, że 25 lat samorządności to były lata wielkiej, pozytywnej transformacji. Mimo wszystkich problemów, z którymi się wciąż borykamy, Polska nie jest krajem ruin. Jest tak nie tylko dlatego, że zostały wprowadzone odpowiednie uregulowania prawne, ale też dlatego, że za tymi pozytywnymi zmianami stała armia wielu ludzi. Ludzie ci działali nie tylko z pasji poprawienia losu mieszkańców, ale też z miłości do miejsca swojego urodzenia, bądź miejsca swojego zamieszkania. Chcieli zmieniać rzeczywistość. Z cyklu: dobry obyczaj W Nowy Rok z mądrością doc. dr Henryk J. Lewandowski wykładowca akademicki, Kanclerz Kapituły Stowarzyszenia Absolwentów Uniwersytetu Gdańskiego Grudzień – miesiąc świątecznych opłatkowych spotkań, rodzinna Wigilia, Boże Narodzenie i kolacja sylwestrowa. W tym wyjątkowym miesiącu trudno pouczać, ale nadmienić muszę, że nie wypada w tym świątecznym czasie narzekać, opowiadać o chorobach, nieszczęściach i kogokolwiek obmawiać. Mówi o tym savoir vivre i ten stary, i ten dzisiejszy, który również dotyczy zdobyczy cywilizacji, m.in. telefonów – pamiętajmy, aby nie odbierać ich w towarzystwie, zwłaszcza podczas świątecznych spotkań. Ustawiajmy telefony na wibracje, bez dzwonka, a żeby rozmawiać wychodźmy w ustronne miejsce. Przecież wszyscy dookoła nie muszą wiedzieć, z kim i o czym rozmawiasz. To bardzo nieeleganckie. Osobista rozmowa z drugą osobą lub z kilkoma osobami też wymaga od nas uwagi. Musimy wykazać się cierpliwością i pozwalać innym rozmówcom wypowiedzieć się do końca. Nie należy przerywać, dukać i dodawać bezustannie zbędnych wtrąceń typu: „prawdę mówiąc” czy „w każdym razie”. Niestety, najgorszy przykład idzie tutaj z góry. Przedstawiciele naszej elity politycznej nie zawsze wypowiadają się w sposób ładny i szanujący rozmówcę. To, co się dzieje w mediach, niejednokrotnie jest przykładem brzydkiej edukacji, która potem przenosi się do salonów, zakładów pracy i instytucji samorządowych. Należy pamiętać, że kulturę człowieka poznajemy po jego wypowiedziach (choć oczywiście nie tylko). Grudniowe spotkania są dobrą okazją do tego, by błysnąć kulturą, życzliwie wypowiedzieć się, złożyć szczere życzenia. Są też okazją do uciszenia politycznych sporów, waśni, wyeliminowania zawiści i niechęci. Warto dodać, że życzenia powinny być krótkie i sympatyczne, bez całowania w rękę i usta – ze względów higienicznych i zdrowotnych. Jeśli już, wystarczy muśnięcie policzka. Przełom grudnia i stycznia to czas przemyśleń i refleksji. Zatem przede wszystkim powinniśmy zastanowić się nad sobą, przeanalizować całoroczne postępowanie i jeśli kogoś w ciągu tego roku uraziliśmy, a nie mieliśmy okazji przeprosić, zróbmy to teraz – w okresie świątecznym, przy okazji składania życzeń. Częstokroć rozpoznajemy głupotę u innych, a nie zdajemy sobie sprawy z własnej. Głupota towarzyszy człowiekowi od zarania dziejów, nikt z nas jej nie uniknie i nikt z nas nie może uznać, że jest z niej całkowicie wykluczony. Zróbmy roczny rachunek sumienia. Zastanówmy się, z czego się śmiejemy, czego się boimy i czy na pewno głupota nas ominęła. Delektujmy się zwycięstwem mądrzejszego, eliminując też zazdrość. Zacznijmy nowy rok od mądrości w przemyśleniach, wypowiedziach, postępowaniu i traktowaniu drugiego człowieka, bez względu na to czy to szef czy pracownik. I na zakończenie, jak powiedział Enver Pascia, „Mądry czeka na swoją porę, szalony ją uprzedza, głupiec pozwala jej minąć”. Do siego roku. Wesołych świąt! Przegląd Samorządowy, grudzień 2015 35 Jan Kleinszmidt Mieczysław Struk
