klimat biznesowy oraz możliwości inwestycyjne w macedonii
Transkrypt
klimat biznesowy oraz możliwości inwestycyjne w macedonii
Republic of Macedonia REPUBLIKA MACEDONII KLIMAT BIZNESOWY ORAZ MOŻLIWOŚCI INWESTYCYJNE W MACEDONII Sierpień 2013 Dlaczego Macedonia? Konkurencyjna Doskonała lokalizacja infrastruktura Konkurencyjna i wykształcona siła robocza Dotacje do inwestycji Rząd przyjazny inwestorom Wyższe zyski i wzrost konkurencyjności Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 2 Położenie i infrastruktura transportowa • Dwa paneuropejskie korytarze: - East-West Corridor 8 - Korytarz Północ-Południe 10 • Sieć drogowa: 4370 km • Sieć kolejowa: 925 km • Dwa międzynarodowe lotniska: - Skopje - Ohrid • Międzynarodowe porty *: - Saloniki (Grecja): 80 km - Durres (Albania): 150 km • * Odległość od granicy Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 3 Polityczna i gospodarcza sytuacja • Stabilność polityczna, monetarna oraz makroekonomiczna; • Strategicznie położona dla przyszłej ekspansji gospodarczej; • Pierwszy kraj w SEE do podpisania SAA z UE w 2001 roku; • Kandydat do UE oraz NATO; • Umowy o wolnym handlu z wieloma krajami; • Rząd zorientowany na biznes; • Gościnny rząd gotowy służyć inwestorom. Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 4 Referencje 5. NAJLEPSZY kraj do otwarcia biznesu Raport Banku Światowego Doing Business 2013 3. NAJLEPSZY reformator na świecie Raport Banku Światowego Doing Business 2012 NAJLEPSZY REFORMATOR w ciągu ostatnich trzech lat w Europie Południowo-Wschodniej Na podstawie raportów Banku Światowego Doing Business in 2011, 2012 i 2013 3. NAJLEPSZY reformator na świecie Raport Banku Światowego Doing Business 2010 Agency for Foreign Investments and Export Promotion 4. NAJNIŻSZA ŁĄCZNA STAWKA PODATKóW EASE OF PAYING TAXES 2012 PwC and World Bank Group Study www.investinmacedonia.com 5 Raport Doing Business 2013 Światowy ranking 126 23 Macedonia 35 Slovenia 46 Slovakia 51 54 55 Montenegro Hungary Poland Agency for Foreign Investments and Export Promotion 65 66 Czech Republic Bulgaria 71 72 Turkey Romania 84 86 Croatia Serbia Bosnia and Herzegovina www.investinmacedonia.com 6 Najlepsze kraje do robienia biznesu 2012 Światowy ranking Forbesa 85 37 41 45 46 47 49 38 43 52 Macedonia Poland Czech Republic Slovakia Montenegro Hungary Croatia Bulgaria Turkey 90 60 23 Slovenia Agency for Foreign Investments and Export Promotion Romania Bosnia and Herzegovina www.investinmacedonia.com Serbia 7 Indeks wolności gospodarczej 2013 Światowy ranking Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 8 Ease of Paying Taxes 2012łatwość płacenia podatków Światowy ranking 143 137 102 54 28 4 21 Macedonia Montenegro Bosnia and Herzegovina 63 68 Serbia Slovenia 112 119 36 Bulgaria Croatia Turkey Poland Romania Czech Republic Hungary PwC and World Bank Group Study Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 9 Traktowanie inwestorów zagranicznych • Macedońska Konstytucja gwarantuje uczciwe traktowanie inwestorów zagranicznych. • Kompletna ochrona praw własności inwestorów zagranicznych. • Republika Macedonii jest członkiem MIGA. • Traktaty o ochronie inwestycji z wielu krajów. • Dozwolona działalność spółki ze 100 % udziałów zagranicznych. • Brak ograniczeń dla repatriacji zysków. Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 10 Dane gospodarcze GDP GROWTH(%) 5,0 INFLACJA 6,1 Niska inflacja: średnie < 2% rocznie w ciągu ostatnich 4 lat 2009:-0.8%; 2010:1.6%; 2011:3.9%; 2012:3,3% 5,0 2,9 2,8 2010 2011 -0,3 -0.9 2006 2007 2008 2009 2012 WALUTA Denar Macedoński związany z DM/€ EXPORT BY YEAR (US$ bn) 3,4 2007 W ostatnych 15 lat (€1= MKD 61.3) 2,7 2008 ŚREDNIA BRUTO PENSJA W 2012 4,4 4,0 2009 3,3 2010 3,9 2011 2012 FDI BY YEAR (US$ m) 699 2007 RATINGI KREDYTOWE 2012 Standard & Poor’s: BB Fitch: BB+ 587 2008 € 498 miesięcznie 197 211 2009 2010 410 132 2011 Agency for Foreign Investments and Export Promotion 2012 DEFICYT BUDżETOWY I ZADŁUżENIE Deficyt budżetowy, 2012: 3.3 % z PKB Zadłużenie kraju,2012: 33,8 % z PKB www.investinmacedonia.com Source: National Bank of the Republic of Macedonia 11 Najlepsze fiskalni pożytki • 10% CIT oraz PIT (jednym z najniższych w Europie) • 0% Podatek od zysków zatrzymanych • Umowe o unikaniu podwójnego opodatkowania z wieloma krajami europejskimi • 0% podatku w Specyjałnych Strefach Gospodarczych • Podatek od nieruchomości na 2% - 4% • VAT na 18%, 5% na poszczególne pozycje • Umowy o wolnym handlu z UE, EFTA, krajów CEFTA; Turcji i Ukrainy; zapewniając dostęp do ponad 650 milionów klientów CIT VAT PIT Macedo… 10% Macedonia* Romania* 10% Romania 16% Czech… Czech Republic 19% Hungary 19% Poland 19% Slovakia Slovakia* 19% Ukraine 20% Poland Turkey 20% Turkey 21% Agency for Foreign Investments and Export Promotion 15% Hungary Croatia Ukraine 16% Croatia 15% 12% Turkey 18% 20% Slovakia 20% Ukraine 20% 19% 18% 18% Czech Republic 16% 15% Macedonia 17% Poland 32% Romania 35% Croatia 40% Hungary 23% 24% 25% 27% * Flat rate Source: PricewaterhouseCoopers (Taxes at a glance 2011), National Investment Promotion Agencies www.investinmacedonia.com 12 Składki na ubezpieczenie społeczne Macedonia - Składki na ubezpieczenie społeczne Składki na ubezpieczenie społeczne 21,2% 9,2% 1,6% 0,5% 2008 19,0% 7,5% 1,4% 0,5% 2009 7,3% 18,0% 1,2% 0,5% 2010 18,0% 7,3% 1,2% 0,5% 2011 7,3% 17,5% 1,1% 0,5% 2012 Pension Insurance Health Insurance Employment Insurance Additional Health Insurance Porównanie - Składki na ubezpieczenie społeczne Macedonia Bulgaria Poland Montene… Croatia Serbia Ukraine Romania Czech… Hungary Slovakia 26,4% 30,7% 33,2% 33,8% 35,2% 35,8% 40,3% 44,3% 45,0% 45,5% 48,6% Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com Żródło: PricewaterhouseCoopers (Taxes at a glance 2011), National Investment Promotion Agencies 13 Średnie miesięczne wynagrodzenie brutto Średnie miesięczne wynagrodzenie brutto w wybranych krajach Europy Środkowej i Wschodniej w 2012 roku €1 525 €993 €660 €498 €508 Macedonia Serbia €727 Bosnia and Montenegro Herzegovina €771 €800 Hungary Slovakia €846 Poland €1 048 €889 Estonia Czech Republic Croatia Slovenia Żródło: The Vienna Institute for International Economic Studies (wiiw) Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 14 Konkurencyjność na rzecz inwestycji w Macedonii Price Level Index for Investments 56 59 62 63 66 70 72 Macedonia Romania Bulgaria Serbia Turkey Croatia Turkey 81 85 85 88 Poland Czech Republic Slovenia Slovakia 100 EU27 Average Price Level Index for Construction 100 39 42 42 46 49 Macedonia Serbia Romania Bulgaria Turkey Agency for Foreign Investments and Export Promotion 56 61 Croatia Hungary 73 74 74 Poland Slovakia Czech Republic Source: Eurostat, December 2012 80 Slovenia EU27 Average www.investinmacedonia.com 15 Sustainable Work Force Supply • 41,5% populacji poniżej 30 roku życia • Wysoki kapitał intelektualny - 95 +% wśród absolwentów szkół średnich naukę zaczęli studię na uczełniach w 2012r. - Wiele szkół zawodowych w każdym mieście • Specjalnie przygotowane programy szkoleniowe poprzez Szkół Zawodowych i uniwersytetach • 6% PKB przeznaczany na edukację Liczba przyjętych studentów w szkołach i na uniwersytetach 63.437 57.894 64.779 58.747 56906 Liczba absolwentów college'ów i uniwersytetów 11 197 10 839 10 392 10 232 9 802 2008/2009 2009/2010 2010/2011 2011/2012 2012/2013 2008 Agency for Foreign Investments and Export Promotion 2009 2010 2011 www.investinmacedonia.com 2012 16 Doskonałe umiejętności językowe • Każde dziecko w Macedonii zaczyna uczyć się angielskiego w pierwszej klasie szkoły podstawowej • Dwa języki obce są obowiązkowe w szkole: angielski, i albo niemiecki, francuski lub rosyjski • Angielski jest również obowiązkowy przez dwa lata na poziomie uniwersyteckim • Języki regionalne (serbski, chorwacki, bułgarski, albański i grecki) są powszechnie używane Języki obce Uczniowie w szkołach podstawowych,% z całości Uczniowie w szkołach średnich,% z całości Angielski 99% 96.5% Francuski 0.6% 2.8% Niemiecki 0.3% 0.5% Rosyjski 0.1% 0.2% Agency for Foreign Investments and Export Promotion Source: State Statistical Office of the Republic of Macedonia (Education 2010/2011) and Ministry of Education and Science www.investinmacedonia.com 17 MOŻLIWOŚCI INWESTYCYJNE Możływości inwestycyjne Sektory docelowe •Elementy maszyn i Automotive •ICT •Wyrobów Medycznych i farmaceutyka •Agrobiznes i spożywcza •Sektor energetyczny •Nieruchomości i Budownictwo •Tekstylny •Turystyka Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 19 Możliwości inwestycyjne Branża maszynska oraz części samochodowe • Istniejąca technika i tradycja produkcji • Dziedzictwo umiejętności dostępnych dla nowych inwestorów • Produkcja komponentów rozpoczęto w 1960 roku, aby dostarczyć do Zastava, Serbia • Firmy przede wszystkim dostarczają do aftermarket producentów Johnson Controls, Johnson Matthey, Kemet, Teknohose, (Bezpłatne Strefy Ekonomiczne), Kromberg & Schubert, Hi-Tech, aby dostarczyć OEM, Van Hool • Rynki są Europa, Rosja, Turcja, Afryka, USA • Większość firm posiada certyfikat ISO 9001 / TS 16949 certyfikat jakości Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 20 Możliwości inwestycyjne Branża IT • • • • • • 4-godzinna rejestracja spółki Licencji do 4G zadzwonić zostały ogłoszone Płatności elektroniczne opłat za usługi rządowe Certyfikaty cyfrowe dla pracodawców Ustawodawstwo w pełni zharmonizowane z UE Bezpłatne szkolenie dła programów komputerowych Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 21 Możliwości inwestycyjne Branża IT • Najlepsze sieci telekomunikacyjne w regionie - system jest w 100% cyfrowy • Wiodący dostawcy sprzętu i oprogramowania (Microsoft, HP, IBM) mają lokalne usługi wsparcia sprzedaży i w Macedonii • Brak umiejętności IT na Zachodzie oraz rosnący popyt na usługi outsourcingowe - Macedonia może być rozwiązanie! • Dostępność pracowników dobrze wykształconych po konkurencyjnych kosztach • W trakcie jest procedura o zapewnienie jakości i standaryzacji Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 22 Przegląd rynku telefonii stacjonarnej Blizoo 9.25% Infel Net Plus 1.05% T-Mobile 0.25% Aikol 5.16% Neoltel 4.02% ONE 15.72% Makedonski Telekom 64.56% Stałe udziały w rynku telefonii według liczby linii w Q1 2013 Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 23 Przegląd rynku telefonii stacjonarnej 64,56% udziału w rynku (o telefonii stacjonarnej w Q1 2013) z Makedonski Telekom AD 15,72% udział w rynku drugiego największego operatora stacjonarnego (przez stacjonarnej w Q1 2013) 75,73% udziału w rynku (o ruchu w Q1/2013) z Makedonski Telekom AD 52.68 rozmowy-średnia liczba rozpoczętych miesięcznych połączeń na użytkownika (Q1 2012) 163.86,50 minut-średnie miesięczne wykorzystanie na użytkownika (Q1 2012) 19,65 - Liczba stacjonarne linii na 100 mieszkańców (404,799 aktywnych stacjonarnych - Q1 2013) 107,883 numerów przeniesionych do 31 marca 2013. Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 24 Przegłąd rynku komórkowego – Q1 2013 VIP 28,09% ONE 23.14% T-Mobile; 48.76% Udział operatorów w ogólnej liczbie aktywnych abonentów w Q1/2013 Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 25 Przegląd rynku Broadband– Q1/2013 Fiber Networks 2,83% LAN Networks5,58% Leased Lines 0,22% Radio networks(WiFi,WiMax) 7,06% Public Communication network 50,18% CA TV networks 34,13% Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 26 Możliwości inwestycyjne Branża zdrowia, sprzętu medycznego i farmacja • Istniejący przemysł farmaceutyczny, eksport do ponad 30 krajów na całym świecie • Silny system edukacyjny, z dużą ilością absolwentów kierunków medycznych i farmacji • Środowisko regulacyjne podtrzymujące • Umowy licencyjne w miejscu z wielu wiodących światowych firm farmaceutycznych • Wolne miejsca w przemysłowych i wolne strefy ekonomiczne tradycja produkcji • Tradycja w produkcji Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 27 Możliwości inwestycyjne Rolnictwo oraz przeroby • Unikalne połączenie klimatów kontynentalnych i śródoziemnomorskie • Praktyki produkcyjne przyjazne dla środowiska • Technologie dla przetwórstwa spożywczego • Doskonały dostęp do rynków regionalnych • Dobra reputacja wysokiej jakości produktów spożywczych • Największe możliwości inwestycyjne: owoce i warzywa - produkcja, magazynowanie dystrybucja i przetwórczego (centra logistyczne) Największe możliwości inwestycyjne • Owoce i warzywa (produkcja, przeroby- centrum dystrybucyjne) • produkcja wina Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 28 Możliwości inwestycyjne Branża tekstylowa • Cenionych producentów reputacja macedońskich na włókienniczych rynku Unii Europejskiej • Wysoka elastyczność i gotowość do dostosowania się do wymogów rynków zagranicznych • Wyjątkowa relacja jakości produktów i kosztów • nowoczesny sprzęt • 1-2 dni dystans do rynków Unii Europejskiej • Zagraniczne inwestycje mile widziane w gotowej odzieży i przemysłu produkcji dzianin Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 29 Możliwości inwestycyjne Turystika Miejsca do letne wakacje •Liczne tektoniczne, lodowaty i sztucznych jezior, w sumie: 50 •Duże naturalne jeziora: Ohrid, Dojran i Prespa Sporty wodne, archeologiczne, wino, ekologiczne i agroturystyka •W 2012 roku, 7,3% wzrost turystów zagranicznych w porównaniu z 2011 Miejsca zimowe •Ponad 45 górskie szczyty powyżej 2.000m 70% terytorium jest górzysty i wiele miejsc więcej niż 100 dni śniegu •Możliwości rozwoju i akcesoriów hoteli i kurortów uzdrowiskowych w wielu miejscach Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 30 Możliwości inwestycyjne Turystika Dziedzictwo historyczne i kulturalne • 4293 archeologicznych • 992 kościoły i klasztory • 23.000 ikony (2. najcenniejszą kolekcją na świecie) • 228 meczetów, zajazdów, łaźnie tureckie i stare bazary,47 wież i twierdz Turystyka uzdrowiskowa • Terytorium bogaty w wodach geotermalnych • Ponad 60 źródeł termalnych • Określone lokalizacje dla budowy nowych ośrodków i hoteli spa Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 31 Przemysł filmowy Macedonia geograficznie zapewnia różne rodzaje krajobrazu na miejscach przy bardzo małych odległościach od siebie. Przy średniej rocznej 280 słonecznych dni, Macedonia jest jednym z najlepszych miejsc do robienia filmów na zewnątrz i na różne lokalizacje. DOTACJE Producent filmowy zainteresowany inwestowaniem środków w Republice Macedonii do produkcji serię filmów fabularnych, dokumentalnych, animacji, filmu telewizyjnego lub telewizyjnego, może uzyskać prawo do zwrotu 20% bezpośrednich wydatków kwalifikowanych wypłaconych w Republice Macedonii. Wydatki kwalifikowane: 1) usługi produkcyjne 2) usługi postprodukcji 3) Animacja czasu wolnego 4) Zamówienia towarów na planach filmowych i kostiumy potrzebne do produkcji projektu filmowego / telewizyjnego. Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 32 Projekty inwestycyjne TURYSTIKA Strefa do rozwoju turystiki Dojran 1 Możliwe inwestycje: • Osada turystyczna z bungalowów • Małe jednostki handlowe i gastronomiczne • Centrum Rehabilitacji dla alternatywnego leczenia Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 34 Strefa do rozwoju turystiki Dojran 1 Ocena ewentualnych lokacjach dla celów planowania (treść) Numer projektu 1 P (ha) 12 hа Płaskorzeżba Lokalizacja jest na płaskim terenie Wysokość ~165 m Struktura położenia w stosunku do jeziora Lokalizacja jest na wybrzeżu OBECNA SYTUACJA Instytucja odpowiedzialna Połączenia Lokalizacja jest w pobliżu REGIONALNEGO R604 drogi i jest dostępny) Agencja do promocji i wsparcie turystiki INFRASTRUKTURA Instalacja wodna Jest infrastruktura wodna i infrastruktura ścieki www.macedonia-timeless.com Infrastruktura elektryczna Jest infrastruktura elektryczna Tourism Development Zones TDZ offer: tax incentives, training and education for new employees. Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 35 Strefa do rozwoju turystiki Dojran 2 Możliwe celów planowania: •Osada turystyczna z bungalowów •Małe jednostki handlowe i gastronomiczne •Centrum Rehabilitacji dla alternatywnego leczenia Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 36 Ocena ewentualnych lokacjach dla celów planowania (treść) Numer projektu 2 P (ha) 20 hа Płaskorzeżba Lokalizacja jest na płaskim terenie Wysokość ~170 m Struktura położenia w stosunku do jeziora Lokalizacja jest na wybrzeżu OBECNA SYTUACJA Instytucja odpowiedzialna Połączenia Lokalizacja jest w pobliżu REGIONALNEGO R604 drogi i jest dostępny) Agencja do promocji i wsparcie turystiki INFRASTRUKTURA Instalacja wodna Jest infrastruktura wodna i infrastruktura ścieki www.macedonia-timeless.com Infrastruktura elektryczna Jest infrastruktura elektryczna Tourism Development Zones TDZ offer: tax incentives, training and education for new employees. Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 37 Strefa do rozwoju turystiki Ohrid 1 Możliwe cele planowania: •Hotele •jednostki handlowe •Sport i rekreacja Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 38 Strefa do rozwoju turystiki Ohrid 1 Ocena ewentualnych lokacjach dla celów planowania (treść) Numer projektu 3 P (ha) 60,56 hа Płaskorzeżba Lokalizacja jest na płaskim terenie Wysokość ~690 m Struktura położenia w stosunku do jeziora Lokalizacja jest na wybrzeżu OBECNA SYTUACJA Instytucja odpowiedzialna Połączenia 150 metrów od regionalnej drogi R501 Agencja do promocji i wsparcie turystiki INFRASTRUKTURA Instalacja wodna Jest infrastruktura wodna i infrastruktura ścieki www.macedonia-timeless.com Infrastruktura elektryczna Jest infrastruktura elektryczna Tourism Development Zones TDZ offer: tax incentives, training and education for new employees. Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 39 Strefa do rozwoju turystiki Struga 1 Możliwe celów planowania: · Małe jednostki handlowe · Sport i Rekreacja · Motodrom Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 40 Tourism Development Zone Struga 1 Ocena ewentualnych lokacjach dla celów planowania (treść) Numer projektu 4 P (ha) 16.26 hа Płaskorzeżba Lokalizacja jest na płaskim terenie Wysokość ~700 m Struktura położenia w stosunku do jeziora Lokalizacja jest na wybrzeżu OBECNA SYTUACJA Instytucja odpowiedzialna Połączenia LOKALIZACJA JEST BLISKO DO REGIONALNEJ DROGI R420 I JEST ŁATWO DOSTęPNA Agencja do promocji i wsparcie turystiki INFRASTRUKTURA Instalacja wodna Jest infrastruktura wodna i infrastruktura ścieki www.macedonia-timeless.com Infrastruktura elektryczna Agency for Foreign Investments and Export Promotion Jest infrastruktura elektryczna www.investinmacedonia.com 41 Spa Turystika • Region bogaty w wodach geotermalnych z efektów leczenia • Ponad 60 źródeł termalnych • Określone lokalizacje dla budowy nowych ośrodków spa, wellness, hoteli i kurortów Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 42 Spa Turystika Lokalizacje z silnych wskazań wody geotermalnej • Raklis – Radovis – Odwiert z wydajnością 2l/sec i temperatury 25 ° С • Toplec i Nikolic – Dojran – Przyrodne żródło z temperaturą 40 ° С • Banjice – Tetovo – Przyrodne żródła z wydajnością 10l/sec i temperaturze 27-30 ° С • Proevci, Kumanovska Banja – Kumanovo – Szacunki do 100 º С z kolektora głównego Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 43 Spa Turystika • Sabota Voda – Veles – Odwiert z wydajnością 3,5 - i 4.0l/sec temperaturze 3048 ° С, szacuje w wysokości do 110 ° С do kolektora głównego • Mariovo – Prilep – Liczne występy wiosna, temperatura waha się od 20-23 ° С • Kezhovica –Shtip – 2 otwory o plastyczności 4,5 l / s, a temperatura 63 º С • Majdan and Toplic – Kavadarci – Nie dostępne ze względu na temperaturę mieszaniny z ciepłą i zimną wodą Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 44 Ski resorty w Macedonii POPOVA SAPKA PONIKVA MAVROVO KRUSEVO PELISTER KOZU F GALICIC A Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 45 Ski resort Popova Sapka PRZEGŁĄD • Popova Sapka położony jest w północnozachodniej części Macedonii na 1780 metrów nad poziomem morza, w odległości zaledwie 35 km od stolicy kraju, Skopje. • Wstępne studium wykonalności jest już zakończona i cztery fazy zostałe identifikowane aby zakończyć ten projekt Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 46 Ski resort Popova Sapka Obecna sytuacja • Całkowita długość teren narciarski z 55 km • Obecnie istnieje 10 wyciągów • Pojemność obudowa • Hotele - 600 miejsc noclegowych • Kwatery prywatne - 3000 miejsc • Parking dla 549 samochodów • Stosunkowo gęsta i nieuporządkowane resort na wsi 2,900 Agency for Foreign Investments and Export Promotion narciarzy dziennie www.investinmacedonia.com 47 Ski resort Popova Sapka ETAP 1: Optimizacja istniejącego obszaru • Budowa dwóch nowych wyciągów (Pods 3 i 4) i wyjąć ośmiu istniejących dźwigów • Zachowanie wyciągi Sv. Ilija i Aerodrom • Całkowita pojemność Góra> 3,400 narciarzy dziennie • Konieczności poprawy w zakresie podstawowej: nowy parking zwiększenie jakości istniejących łóżkach • Agency for Foreign Investments Nowe restauracje górskie / and Export Promotion www.investinmacedonia.com 48 Ski resort Popova Sapka ETAP 2: Budowa nowej wioski • Początek rozwoju "mieszkanie Aerodrom", aby utworzyć nową osadę • Jak tylko łóżka będą dostępne w nowej wsi, budowę dwóch nowych wyciągów (pods 1 i 2) i zdjąć św. Ilija i Aerodrom • Ostatecznie budowę windy w kapsule 5 Całkowita pojemność góry: 7,130 narciarzy / dzień • Łącznie ponad 4.000 nowych łóżek (3,000 narciarz-łóżka co najmniej) i dodatkowymi 300 straganów parkingowych Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 49 Ski resort Popova Sapka ETAP 3: Zakończenie nowej wsi • Dobudowa wsi i budowa nowego parkingu i windę łączącą • Dwa nowe wyciągi zostaną dodane. • Wieś będzie zwiększała swój kapacytet (zbliża 6,000 łóżka) • Nowy 3 km przed istniejącym parkingu Popova Sapka należy rozwijać, aby pomieścić wszystkich narciarzy • Łączący wyciąg z nowej wsi do dołu strąków 4 i 5 należy opierać • Całkowita pojemność narciarzy / dzień Agency for Foreign Investments and Export Promotion góry: 10,190 www.investinmacedonia.com 50 Ski resort Popova Sapka Etap 4: Budowanie • Dwa nowe wyciągi mają powstać • Nowy wyciąg pochodzący z Tetovo centrum miasta można budować, przynosząc narciarzy i pieszych do opracowanego niedawno centrum wsi. • Całkowita pojemność góra 13,010 narciarzy / dzien Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 51 Ski resort Popova Sapka Szczegóły projektu • Obecnie ośrodek narciarski Popova Sapka jest zarządzany przez firmę Elem, firma państwowa do produkcji energii elektrycznej. • Oni szukają partnera do rozwoju Popova Sapka wykorzystaniem modelu PPP. Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 52 Park Narodowy Galicica - Uznany za Park Narodowy w 1958 Ski resort - Zamyka obszar 25,000 ha Przegląd inwestycji - Graniczy z jeziorem Ohrid (695 m), Jezioro Prespa (850 m), z najwyższym szczytem Magaro (2255 m) • Stoki narciarskie zaczynają się od 1600 m do 2200 m(5 km od wyciągów narciarskich i 12 km od stoków narciarskich) - Balkan Lynx (rodzimy gatunek) • Pojemność 5000 narciarzy dziennie • Koncesja gruntu 7.290.000 m² Możliwości turystycznych: -turystyka koło jeziora -turystyka rekreacyjna -turystyka medyczna • Projekt będzie realizowany w 4 etapach (Możliwości PPP lub prywatnego inwestora) • rozwinięta infrastruktura 40 km od lotniska do centrum narciarskiego Istniejące hotele 7 km od tras narciarskich W pobliżu miasta Ochryda z 250,000 turystów rocznie Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 53 Park Narodowy Ponikva - 1560 metrów nad poziomem morza - Rekreacyjne i letnie i zimowe centrum turystyczne - Potencjały Wakacje regionu Osogovo (lokalizacje dla budowy obiektu i urządzeń usług turystycznych) - Łowiectwo: Schroniska i słynnych polowań (jeleń, muflon, dzik, sarna, itp.) Ski centeroraz letnie aktiwności Zimowe Narciarstwo, wspinaczka górska, paralotniarstwo 2 wyciągi narciarskie Szczyty Ponikva - 1560 m Retki buki - 1760 m Sultan Tepe (top Kinga) - 2085 m Ruen - 2250 m Turystyczne szlaki rekreacyjne - Przyroda i jedzenie: Niedotknięta piękność, i wysokiej jakości, autentyczna, czysta ekologiczna żywność Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 54 Park Narodowy Mavrovo Nowe lokalizacje dla budowy dodatkowych obiektów handlowych Ski center i hotelach Planowana rozbudowa ośrodka narciarskiego Park Narodowy Mavrovo Obecna infrastruktura Uznany za Park Narodowy w 1949 Największy w Macedonii (ponad 73,000 ha) Ośrodek turystyczny u podnóża Mount Bistra 70 cm średnia pokrywa śnieżna (listopadkwiecień) Narciarstwo alpejskie & Nordic - Od początkujących do tras ekspertów -30 Km długości szlak („Dolina spokoju" -7,5 km) Agency for Foreign Investments and Export Promotion 3 wyciągi krzesełkowe i 11 wyciągów narciarskich o łącznej długości 5,700 metrów i pojemności 11,100 narciarzy / godzina Najwyższe szczyty wyciąg narciarski w 1,860 m 15 ślady km narciarskich i wieczorna jazda Wycieczki piesze i rowerowe - 52 szczytów powyżej 2000 m - 500 km nowych szlaków z map i przewodników Fishing & Hunting - Mavrovo Lake (bogate w słynnych Trout Lake) - Tereny łowieckie Paragliding Kajakarstwo - Rzeka Radika www.investinmacedonia.com 55 PROJEKTY INWESTYCYJNE BRANŻA ENERGETYCZNA • Rząd mocno zaangażowany w rozwój sektora energetycznego poprzez inwestycje publiczne i prywatne • Krajowa strategia oparta na rodzajów wykorzystania energii • Skupienie na strategii wykorzystania odnawialnych źródeł energii dywersyfikacji źródeł i Projekty strategiczne sektora energetycznego Gazociąg • Całkowity studium wykonalności rozbudowy krajowego systemu przesyłowego gazu • Szybka inwestycja w wykonaniu krajowego systemu przesyłowego gazu przy wsparciu międzynarodowych instytucji finansowych - € 250 - € 350 M • Silne zaangażowanie w wspieranie regionalnych gazociągów przesyłowych rozwoju • Skupienie się na dywersyfikację źródeł gazu dla konsumentów w kraju Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 57 Projekty strategiczne sektora energetycznego Istniejący stan rurociągu w Republice Macedonii Gazyfikacja Republiki Macedonii Planowane trasy i możliwych połączeń dla budownictwa •Całkowita długość rurociągu - 98 km rury, Ø 530 mm i 54 bar; •Pojemność 800 milionów m3 rocznie do 1000 mln m3 Planowanych działań - Gazociąg Etap I - priorytetowych odcinki z długościami Kavadarci-Prilep-Bitola – 97 km • Stip-Radovis-Hamzali-Strumica-R. Greece – 110 km • Skopje-Tetovo-Gostivar branch to Kicevo – 110 km Agency for Foreign Investments and Export Promotion •ocznie; Połączone miasta - Kriva Palanka, Kratovo, Kumanovo i Skopje. Całkowity potencjał zużycie w 2020 r. około 1,3 miliardów m3 rocznie potencjalne zużycie w sektorze gospodarstw domowych, usług i przemysłu, w 2020 - 500 mln m3/rok w sektorze energetycznym, w 2020 - 800 mln m3/rok Potencjalne zużycie w gospodarstwach domowych, sektora usług i przemysłu w miastach · 2017 170 mln m3/rok · 2040 1.136 mln m3/rok Etap II - priorytetowych odcinki z długościami • Gostivar-Kicevo-Ohrid-Struga-Kafasan – 114 km • Bitola-Ohrid – 64 km • Hamzali-Novo Selo-granica Bułgarii – 25 km i jeszcze mniejszych z całą długością od 250 km www.investinmacedonia.com 58 Projekty strategiczne sektora energetycznego Gazociąg Obecnie gazociąg istnieje w: • Kumanovo • Strumica Planowane systemi gazociągu SKOPJE PRILEP GOSTIVAR TETOVO STIP BITOLA 2015 80 million m3/rocznie 2015 7 million m3/ rocznie 2015 3 million m3/ rocznie 2015 6 million m3/ rocznie 2015 2 million m3/ rocznie 2015 7 million m3/ rocznie 2040 500 million m3/rocznie 2040 48 million m3/ rocznie 2040 23 million m3/ rocznie 2040 42 million m3/ rocznie 2040 24 million m3/ rocznie 2040 47 million m3/ rocznie €80M €27M €21M €26M €18M €31M Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 59 PROJEKTY INWESTYCYJNE BRANŻA ENERGETYCZNA ELEKTROWNIE WODNE Projekty strategiczne sektora energetycznego Elektrownie wodne • PPP z PE "Elem" dla budowy cyklu skojarzonej elektrociepłowni (wartość inwestycji ≈ € 250M) - CHP Energetika • Trwa procedura przetargowa - pod auspicjami IFC usług doradczych HPP "Cebren i Galiste" (wartość inwestycji ≈ € 600M) • HPP "Boškov Most" (wartość inwestycji ≈ € 90M) • Vardar Dolina system HPPS wzdłuż rzeki Vardar (wartość inwestycji ≈ € 1.5B) CHP ENERGETIKA HPP BOSKOV MOST VARDAR VALLEY 300MW(e),150MW(h) 2.000 GWh(e), 500 GWh(h) €250M H=44.4 m 68.2 MW 117.54 GWh €70M 200 MW (e) €1.5B Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 61 Projekty strategiczne sektora energetycznego HPP Cebren Parametry techniczne: Średnie rozładowanie: 26.00m3 / s Średnia produkcja: 840/786 GWh Zainstalowany przepływ: 231/208m3/s Ilość sztuk: 3 Moc zainstalowana: 333/347 MW Czas budowy: 6 lat Koszt projektu: € 340M HPP Galiste Parametry techniczne: Średnie rozładowanie: 28.90m3 / s Średnia produkcja: 262,50 GWh Zainstalowany przepływ: 180m3 / s Ilość sztuk: 3 Moc zainstalowana: 193,50 MW Czas realizacji: 7 lat Koszt projektu: € 200M Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 62 Projekty strategiczne sektora energetycznego Małe hydro elektrownie • Potencjał do budowy 400 MEW o łącznej mocy zainstalowanej 250 MW i średniej rocznej produkcji energii elektrycznej w 1200 GWh • Zakończono procedurę przetargową i podpisano 68 umów koncesji na produkcję energii elektrycznej z MEW o łącznej mocy zainstalowanej 58 MW • Oczekiwana roczna produkcja 227 GWh i przewidywana wartość inwestycji 103 mln € Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 63 PROJEKTY INWESTYCYJNE BRANŻA ENERGETYCZNA Termo elektrownie TPP Bitola Termo Elektrownia Bitola znajduje się 8 km na wschód od miasta Bitola i około 15 km na północ od granicy z Grecją.Łączna moc zainstalowana wynosi 675 MWel i elektrownia ta jest w tym kraju głównym źródłem energii. Około 70% całkowitej produkcji energii w kraju, jest generowany w TPP Bitola • Elektrownia z 3 jednostek działa przez 20 lat (każda jednostka ma pojemność 225 MWel i zużywa o 2 mil.t węgla brunatnego rocznie) Projekt składa się z trzech faz: Rewitalizacja i modernizacja turbin, generatorów i automatyki w TPP Bitola Koszty inwestycji: € 56.83M Rewitalizacja i modernizacja kotłów i obniżenie emisji NOx w TPP Bitola i modernizacji chłodni kominowych Koszty inwestycji: € 97.5M Rewitalizacja i modernizacja TPP Bitola z obniżenia SОx i pyłu Koszty inwestycji: € 154.25M • Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 65 Projekty strategiczne sektora energetycznego Kombinowane elektrownie CHP Energetika - zainstalowana moc 300 MW (e), 150 MW (h) - zużycie 300-450 mln m3 Koszty projektu: 44 mil.EUR TEC Negotino - zainstalowana moc 210 MW (e) Zużycie 300-450 mln m3 TEC Oslomej - zainstalowana moc 125 MW (e) 200 mln m3 Zużycie Koszty projektu: 300 mil.EUR Małe zakłady - skojarzonego wytwarzania ciepła możliwość inwestowania w małych połączonych ciepłowni poprzez budowę sieci rurociągów, w Republice Macedonii Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 66 PRZYSZŁE INWESTYCJE TPP Mariovo DANE TECHNYCZNE • • • Moc zainstalowana energii elektrycznej 300 MW Wartość projektu: €350M Produkcja energii elektrycznej 2,000 GWh Paliwo węgiel krajowy Geologiczne rezerwy 111 mln t Wartość opałowa 7800 kJ / kg Wilgotność 42% Popiół 21% Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 67 PROJEKTY INWESTYCYJNE BRANŻA ENERGETYCZNA KOPALNIE PRZYSZŁE INWESTYCJE Złoże węgła kamiennego Mariovo Depozit węglu (lignitu) położony na południe od miasta Prilep. •Obszerne badania i dokumentację techniczną przygotowano podczas 1965-1985 •Najnowsze badania w 2010 roku przedstawiły 97 mil. t węgla ogółem •Około 62 mil. t są użytecznym z eksploatacji podziemnej, zgodnie z najnowszym realizowanym projektem dla otwarcia tej kopalni •Planowana pojemność: 2.000.000 t węgla rocznie •Jakość: LHV = 8300 kJ / kg (1982 kcal / kg) •Projekt ten, w połączeniu z nowym TPP, wypełniłby rosnące potrzeby zainstalowanej mocy i energii Wartość projektu: €110M Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 69 Złoże węgła kamiennego Suvodol • Depozyt znajduje się w zakresie eksploatacji kopalni Suvodol i rozprzestrza się na około 3 km2 odpowiednio 1/3 całego obszaru dotkniętego z głównego pokładu węgla (10 km2). Około 70% całkowitej produkcji energii elektrycznej w Republice Macedonii jest przez TPP Bitola, działa na podstawie ustalonych zasobów węgla znajdujących się w Suvodol kopalni. Jednoczesne otwieranie głębokiej podstawowej kopalni Suvodol i kopalnia odkrywkowa Brod-Gneotino zapewni rezerw węgla na przedłużenie życia zawodowego TPP Bitola do 2030 roku. Parametry techniczne: Rezerwat geologiczny: 55 mil.t Wykorzystanie rezerwy: 50mil.t Wartość opałowa: 7542KJ/kg Wilgotność: 44,49% Popiół: 19,72% Koszt projektu: € 41.55M Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 70 Złoże węgła kamiennego Zivojno • Śledztwo na tej lokalizacji węglowej, w etapie końcowym. Oczekuje się, że wydajność na te badania z tej strony, węgla, jest w końcowej fazie. To ma przynieść ostateczne dokładne parametry dotyczące węgla i otaczających warstw drogowych. • Według Techno-ekonomiczne Opracowanie od stycznia 2013 r. są pewne możliwości dla węgla wyrobiska z głębokiej eksploatacji, z wykopu 1 mln ton węgla rocznie. • Szacowane łączne zasoby geologiczne węgla w złożu Zivojno, możliwość ich eksploatacji i okolicach RPP Bitola (ok. 20 km) lub budowy nowych mocy odpowiedniej TP uzasadnia wysiłki dla jej wykorzystania w dłuższym okresie czasu. Parametry techniczne: Ilość: ≈ 100000000 węgiel t (razem geologiczne stare dane szacunkowe) Wartość opałowa: 7452KJ/kg Wilgotność: 46.5% Popioł: 19,14% Koszt projektu:€103.5M Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 71 Złoże węgła kamiennego Popovjani • TPP Oslomej znajduje się w Kichevo, o mocy zainstalowanej 125 MW, przy użyciu węgla jako paliwa podstawowego z otwartych kopalnia odkrywkowa Oslomej, zlokalizowany w pobliżu elektrowni • Złoże węgła kamiennego Popovjani mogą być wykorzystane do cyklu wydłużenie życia istniejącego TPP Oslomej • Przy eksploatacji tego złoża węgla kamiennego, 10 lat przedłużenie cyklu operacyjnego życia TPP Oslomej mogła być osiągnięta Parametry techniczne: Geologiczne: 11,4 mil.t Eksploatacyjne rezerwy: 9 mil.t Wartość opałowa: 6159 kJ / kg Wilgotność: 57,09% Popioł: 12,39% Koszt projektu:€40 M Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 72 PROJEKTY INWESTYCYJNE Energia odnawialna • Pomiar potencjału wiatru; Przygotowanie studium wykonalności • Badanie na niezawodność systemu zasilania i podłączenia elektrowni wiatrowych • Potencjał solarny: roczne promieniowanie słoneczne jest 1385 kWh/m2 • Klimat cechy - klimat kontynentalny z gorącego i suchego lata i wysokiej intensywności promieniowania słonecznego Park wiatrowy-Bogdanci Pierwszy etap: budowa drogi dojazdowej, podstacji i 36,8 MW mocy zainstalowanej turbin wiatrowych i wtórnego rocznej produkcji 100 GWh Moc zainstalowana 32-40 MW Powierzchnię niezbędną potrzebne do montażu całkowitej pojemności jest do 90 ha Przewidywane koszty: € 55.5M Drugi etap: budowa i montaż turbin wiatrowych pozostałe ok. 10-20 MW Parametry techniczne: Średnia prędkość wiatru: 7.1m/sec Średnica wirnika :80-95m Poziom napięcia: 110 kV Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 74 Elektrownia solarna • • • • • Możliwe miejsca na umieszczenie farmy solarnej: w pobliżu depot węgiel w TPP Bitola, o łącznej powierzchni 390,000 m2 Całkowita roczna produkcja - 25Gwth (el) Planowana technologia: 1. Parabolic Trough lub 2. Linear Fresnel Przewidywane wariante: 1. Sistem solarny(bez paliwa pomocniczego) (≈ 45 MW) 2. Sistem hybridowy(integracja z 2 jednostek w TPP Bitola) Projekt będzie realizowany w okresie 2014 – 2016 Oczekiwane koszty ≈ € 30M Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 75 Projekty w trakcie realizacji • Rehabilitacja podstacje od 400 kV Skopje 4, Skopje 5, Bitola 2 i Dubrovo (Pożyczka z EBOR) € 6.5M • 2x110 kV OHTL HEC Vrutok - SS Tetovo 1 (pożyczka z EBI) € 3M • Zakup sprzętu pod wysokiego napięcia do poziomu 400 kV i 110 kV • Nowa SCADA / EMS i backup krajowy centrum wyprawienia (pożyczka EBOR i fundusze MEPSO) • Projekt rozwoju sieci przesyłowej (pożyczka z IBRD) € 20,7 - Nowy 2x110 kV OHTL SS Bitola 3 - Bitola 4 - Rehabilitacja 110 kV OHTL SS Skopje 1 - SS Tetovo 1 - Projekt tzn. otwarcie podstacji 110 kV i rehabilitacja 140 kV sss - Projekt dla telekomunikacji - zakup i montaż OPGW Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 76 76 PROJEKTY INWESTYCYJNE INFRASTRUKTURA & NIERUCHOMOśćI Infrastrukturalne projekty strategiczne Autostrada - Korytarz 8 Projekt 1 •Łączna długość odcinków dróg, które mają być zbudowane jest 138 km •Projekt Koncesja obejmuje budowę, utrzymanie, zbieranie opłat i zarządzanie odcinkami dróg. •Całkowity koszt projektu szacowany jest na Koncesji € 434mn Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 78 Infrastrukturalne projekty strategiczne Autostrada - Korytarz 8 Projekt 2 • Łączna długość odcinków dróg, które mają być zbudowane jest 141 km • Projekt Koncesja obejmuje budowę, utrzymanie, zbieranie opłat i zarządzanie odcinkami dróg • Całkowity koszt projektu szacowany jest na Koncesji € 558M Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 79 Infrastrukturalne projekty strategiczne Kolej żelazna - Korytarz 8 Projekt 3 • Budowa linii kolejowej kierunku Bułgarii w • Całkowity koszt projektu szacowany jest na Koncesji 420 mln € Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 80 Projekt obejmuje: Sekcja Stenkovec - Blace, który jest zdefiniowany jako Route 6a (SEETO Sekcje Gostivar - Tetovo - Skopje (М4), powinno Projekt Code MACRD031) w Gostivar - Kafasan (granica z R. Albanii) Europie Południowo-Wschodniej oraz Kriva Palanka - Romanovce (w podstawowej transportu regionalnego kierunku granicy z R. Bułgarii), które są planu rozwoju sieci 2011 częścią pan - European VIII Corridor. Połączenie z następujących projektów transgranicznych Autostrada na trasie 6a - Kosowo (na mocy rezolucji RB ONZ nr 1244/99); Upgrade VIII Corridor - Republika Albanii i Republiki Bułgarii. Długość i przybliżone koszty budowy Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 81 Prywatizacja poczty Macedońskiej • Liberalizacja i rozwój rynku usług pocztowych (nowa ustawa o usługach pocztowych zostało przyjęte zgodnie z dyrektywami UE). • Badania dla określenia modelu prywatyzacji AD "Makedonska posta" z określonego zakresu (procentowy) prywatyzacji i harmonogram jego realizacji jest w trakcie przygotowywania. • Przyszły mniejszościowy udziałowiec będzie zarządzal z AD "Makedonska Posta" Agency for Foreign Investments and Export Promotion (49%) www.investinmacedonia.com 82 Nieruchomości i budownictwo Projekt w branży nieruchomości Miasto Skopje Wieżowce Hotele (3 hotele w centrum miasta; 1 hotel w pobliżu lotniska) Sklepów i centrów biznesowych, w tym terenu golfowego Centrum sportowe i rekreacyjne centrum biznesu Lokalizacje dostępne w wyniku przekształcenia gruntów koszarach (centra biznesowe i handlowe oraz tereny mieszkaniowe) Ohrid Hotele (na brzegu jeziora) Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 83 Możliwości w branży nieruchomości Skopje -Druge najlepsze miasto do inwestycji w nieruchomości W Europie •Powierzchnia: 13710 m2 •Krótki bliskość do centrum miasta Możliwe celów planowania: -hotel -Budynki mieszkalne -Budynki komercyjne -Obiektów sportowych i rekreacyjnych Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 84 PROJEKTY PRYWATYZACYJNE Projekty prywatizacyjne JSC "OHIS" – Skopje •75,6% akcji w rękach państwa •Każdy zainteresowany inwestor musi mieć przychody ze sprzedaży w roku 2009 i 2010, która przekracza € 2.000.000 na każdy rok i struktury kryteriami oceny są: - Oferowana cena (cena wywoławcza udziału): 10%. - Reputacja / kredytową oferenta): 30%, - Biznes plan w ciągu pierwszych 5 lat: 60% (Inwestycje w ciągu pierwszych 5 lat: 30%, a liczba więcej nowych zatrudnień w ciągu pierwszych 3 lat: 30%) •897 pracowników •Znajduje się w strefie przemysłowej w Skopje (zajmuje 74,1 ha) •Największy lokalny producent chemiczne (detergenty, mydła, środki chemiczne, itp.) •Lokalnie dostępna wykwalifikowana siła robocza •Silna rozpoznawalność marki produktów chemicznych na rynkach regionalnych •Charakter przemysłu zmusza znaczną poprawę warunków środowiskowych i norm Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 86 Projekty prywatizacyjne TKP “Prilep” • 84% często i 100% akcji uprzywilejowanych posiadanych przez państwo • 1183 pracowników • Silna tradycja w produkcji papierosów od 1875 • Zdolności produkcyjne 4650000000 kije rocznie • Producent papierosów z lokalnych i regionalnych marek, z wewnętrznym zarządzaniem wszystkich etapach produkcji (produkcja, fermentacja, przetwarzania, pakowania) • Lokalna podaż tytoniu z ponad 6000 wykonawców • Współpraca z BAT, Phillip Morris, SOCOTAB, Japan Tobacco itp. Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 87 Projekty prywatizacyjne SA “EMO” – Ohrid • 65% akcji jest własnością Rządu Republiki Macedonii • 1419 pracowników • Założona w 1972 roku, a przez ostatnie 30 lat jest wiodącym producentem i dostawcą macedońska z elektromechanicznych komponentów i systemów w projektowaniu, produkcji i zdolności instalacji • Silna marka w regionie Bliskiego Wschodu, Afryki i Rosji z 45% sprzedaży na eksport • Lokalnie dostępna wysoko wykwalifikowana siła robocza Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 88 Projekty prywatizacyjne SA “Eurokompozit” – Prilep • 100% udziałów jest własnością Rządu Republiki Macedonii • 373 pracowników • Obszerna wiedza i doświadczenie w produkcji wyrobów specjalnych celowych w 1952 roku • Cywilny program produkcji [produkty ran, części zamienne do lokomotyw, plastra miodu, kompozytów odlewnictwo] • Military program produkcji [wyrzutnie rakiet, kuloodporne, hełmy i kamizelki, pociski moździerzowe, bagnet, modernizacje pojazdów wojskowych] • Partnerzy to Hyundai Heavy Industries, Haeffly testowy AG, Passoni - willa KONCAR itd. • Eurokompozit posiada certyfikat ISO 9001, a jej produkty są UL pozwolone • Razem przychody ze sprzedaży (2012): € 2.382M • Zysk / Strata netto (2012): € 822.786 • Zobowiązania (31.12.2012): € 978,1996 Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 89 Branża rolnictwa i przerobów Branża rolnictwa i przeroby • Agrobiznes jest jednym z najszybciej rozwijających się sektorów z więcej niż 10% wzrostu w ciągu ostatnich trzech lat • Ponad 400,000 osób popełnia całość lub część swoich dochodów z działalności rolniczej • Sektor obejmuje 16% krajowego PKB • W ciągu ostatnich trzech lat (2010, 2011 i 2012) nastąpił wzrost eksportu o 10,2% w średniej. • W 2012 roku eksport przetworzonych produktów rolnych był 40500 ton lub 46.100.000 EUR • Doskonała dostawa • 297 przedsiębiorstw rolnych • 192 082 gospodarstw rolnych rodzinny • Normy UE zastosowane Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 91 Możliwości inwestycyjne Branża rolnictwa i przeroby Rośliny przemysłowe • Tytoń -Największy udział eksportu agrobiznesu - € 85M (w 2011 r.) -27.332 t wyprodukowane w 2012 roku -Głównie produkcja orientalnego tytoniu aromatycznego • Mak -Produkcja zgodnie z międzynarodowymi umowami -200t wyprodukowany w 2011 • Słonecznik -4765 t wyprodukowane w 2011 -1270 ha grunt produkcyjny -Zadowolone tylko 10% krajowego zużycia oleju jadalnego Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 92 Możliwości inwestycyjne Branża rolnictwa i przeroby Warzywa • Zbioru powierzchni ponad 50.000 ha • Ponad 900.000 t roczna produkcja • 30% wzrost eksportu w 2011 Produkcja warzyw (2012) POMIDORY Powierzchnia w ha: 5,614 Produkcja w tonach:145,818 ARBUZ ZIEMNIAKI Powierzchnia w ha : 5,691 Powierzchnia w ha : 13,204 Produkcja w tonach : 127,592 Produkcja w tonach : 168,859 PAPRYKA FASOLA Powierzchnia w ha : 8,626 Powierzchnia w ha : 9,080 Produkcja w tonach : 166,247 Produkcja w tonach : 5, 849 Agency for Foreign Investments and Export Promotion KAPUSTA Powierzchnia w ha : 3,734 Produkcja w tonach : 94,233 www.investinmacedonia.com 93 Możliwości inwestycyjne Branża rolnictwa i przeroby Owoce Całkowity eksport do owoców w 2012 szacuje się na 104,845 ton na dobę, przepływ 26.200.000 EUR. Roczna produkcja owoców w 2012 roku 150.489 ton 14.000 ha sadów Winogron 240,461 t roczna produkcja Winogron (w 2012 r). 33.400 ha winnic (w 2012 r). € 12,3 M Eksportu w 2012 r. Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 94 Możliwości inwestycyjne Branża rolnictwa i przeroby Produkcja wina • Produkcja wina i wina produkcja stanowi około 20% całkowitego PKB rolnej • Ponad 80 istniejących winnic - Całkowity potencjal: 250 mil.litrów - Produkcja: 100 mil.litrów • Winnice domowe zakupily 126857000 kg. winogrona kg w 2012 r. • Krajowe zużycie ~ 15l na mieszkańca • Główne rynki eksportowe: Niemcy, Słowenia, Serbia, Stany Zjednoczone, Rosja, Chiny Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 95 Możliwości inwestycyjne Branża rolnictwa i przeroby Projekt 150 nowych winnic Kryteria Następujące kryteria zostały uwzględnione dla zapewnienia lokalizacji gruntów, które byłyby adekwatne do budowy nowych winnic: -Bliskość regionów produkcji wina winogrona -Dostęp do infrastruktury drogowej - Obecność wystarczającej ilości produkcji winorośli Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 96 Możliwości inwestycyjne Branża rolnictwa i przeroby Projekt 150 nowych winnic • 66 dostępnych miejsc w 6 gminach •Cena wywoławcza licytacji od 1 € / m² •Cena wywoławcza licytacji w wysokości € 0,1 / m² do 99 lat dzierżawy •Średnia wielkość lokalizacja: 3000m ² 4000m ² •Pomoc państwa w formie dofinansowania dostępnego Agency for Foreign Investments and Export Promotion Gmina Numer lokacjach Negotino 21 Kavadarci 12 Rosoman 8 Resava 8 Ohrid 9 Bitola 8 www.investinmacedonia.com 97 Możliwości inwestycyjne Branża rolnictwa i przeroby Kryteria Następujące kryteria zostały uwzględnione dla zapewnienia lokalizacji gruntów, które byłyby adekwatne do budowy centrów zakupów i dystrybucji produktów rolnych: •Bliskość regionom produkcji rolnej •Dostęp do infrastruktury drogowej •Obecność wystarczającej ilości produkcji rolnej Lokalizacje • Wschodni region: Sveti Nikole i Radovis • Region Tikvesh: Negotino • Region południowo-wschodni : Valandovo, Gevgelija, Demir Kapija i Bogdanci • Region południowo-zachodni : Resen i Bitola • Skopje: Kjojlija Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 98 Centry dystrybucyjne w Republiki Macedonii Wschodni region 1. Sveti Nikole; 2. Radovis Wielkość Cena początk owa za m2 15 ha 1 EUR Wielkość Cena początk owa za m2 60,000 m2 • Warunki klimatyczne w regionie East są korzystne dla produkcji ogrodu i roślin owocowych, zwłaszcza ze względu na obecność naturalnych geo-termalnych wód. • Najczęściej produkowane upraw rolnych w regionie East są następujące: -Paprika: ~ 9000 t -Pomidory: ~ 5000 t -Śliwki: ~ 5500 t -Wiśnie: ~ o 2000 t • Centra zakupu i dystrybucji: Sveti Nikole i Radovis 1 EUR Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 99 Centry dystrybucyjne w Republiki Macedonii Region Tikves 3. Negotino Wielkość Cena początko wa za m2 9 ha 1 EUR • Duża liczba dni słonecznych i gleby urodzajnej w regionie Tikves odgrywają szczególnie istotną rolę w produkcji winogron i owoców o wysokiej jakości • Produkcja w -Winogrona: -Brzoskwinie: -Śliwki: 14.800 t • Centrum Negotino Agency for Foreign Investments and Export Promotion regionie Tikves: ~ 10000 t ~ 5500 t Zaopatrzenia i dystrybucja: www.investinmacedonia.com 100 Centry dystrybucyjne w Republiki Macedonii Region południowo-wschodni 4. Valandovo Cena Wielkość 6.8 ha początko wa za m2 1 EUR 5. Gevgelija Wielkość Cena począ. za m2 9 ha 1 EUR 6. Bogdanci Wielkość Cena począ. za m2 2.3 ha 1 EUR 7. Demir Kapija Wielkość Cena począ. za m2 4 ha 1 EUR Agency for Foreign Investments and Export Promotion • Południowy wschód region jest zakwalifikowane jako południe - ciepłe region, który jest odpowiedni do produkcji wczesnych warzyw • Najbardziej produkowane rośliny uprawne w tym regionie są następujące: -Pomidory: ~ 80000 t (produkcja w okresach zimowych i letnich) -Ogórki / korniszony: ~ 30000 t -Papryka: 70.000 t -Kapusta: 50.000 t -Melony: 30.000 t • Centra zakupu i dystrybucji: Demir Kapija, Gevgelija, Bogdanci i Valandovo www.investinmacedonia.com 101 Centry dystrybucyjne w Republiki Macedonii Region Skopje 8. Kjojlija Wielkość 500,000m2 Cena począ. za m2 1 EUR Region zachodni charakteryzuje się chłodniejszych warunkach klimatycznych i temperaturach niższych, dlatego rośliny dojrzewają później niż w południowej części stanu. Najczęściej produkowane upraw rolnych w regionie Zachodniej są następujące: Papryka: ~ 1,7000 t Pomidory: 13.600 t Ziemniaki: 39.600 t Jabłka: ~ 8000 t Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 102 Centry dystrybucyjne w Republiki Macedonii Region południowo-zachodni Bitola Wielkość Cena począ . za m2 1.5 ha 1 EUR Resen Wielkoś ć Cena począ. za m2 • Południowy zachód region (Ohrid, Prespa, Pelagonia) charakteryzuje się bardziej umiarkowanym klimacie w porównaniu do północnej części stanu. • Warunki klimatyczne w tej części są korzystne dla rozwoju sadownictwa. • Następujące uprawy rolne są najbardziej produkowane w regionie południowozachodniej: - Jabłka: 90.000 t - Czereśnie: ~ 1200 t - Wiśnie: ~ 1700 t 6.2 ha 1 EUR Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 103 Centry dystrybucyjne 10 1 2 3 4 9 8 5 7 6 12 11 Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 104 Strefy technologicznego rozwoju przemysłowego (Specjalne strefy gospodarcze) Strefy technologicznego rozwoju przemysłowego Strefa Rankovce Powierczchnia : 40 ha; Corytarz 8 Strefy Skopje 1 & 2 Powierczchnia : 145 + 95 ha; E-75 Autostrada Obok głównego lotniska międzynarodowego StrefaTetovo Strefa Stip Powierczchnia : 95 ha; Odłegłość od Skopje - 35 km Powierczchnia : 208 ha; Największa strefa; Doskonale wsparcie logystyczne Strefa Radovis Powierczchnia : 10 ha; Autostrada M6 StrefaStrumica Powierczchnia: 23 ha; Strefa Kicevo Powierczchnia 30 ha StrefaGevgelija Powierczchnia : 50 ha; 85 km od portuThessaloniki StrefaStruga Powierczchnia : 30 ha; Obok międzynar.lotniska; 170 km od portu Durres Strefa Prilep Powierczchnia : 68 ha; Pomiędzy Prilep i Bitola(4te oraz 2ge największe miasto) Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 106 Strefy technologicznego rozwoju przemysłowego TIDZs Korzyści infrastrukturalne • Gniazdka elektryczne sieci, nowa stacja zasilania • Sieć telekomunikacyjna • Centralne ogrzewanie • Oświetlenie • System przeciwpożarowy – Straż przeciwpożarowa z lotniska na kilka minut od strefy • System monitorowania bezpieczeństwa • Stacja uzdatniania wody, ścieków i odpadów • Gazociąg Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 107 Strefy technologicznego rozwoju przemysłowego - TIDZs Korzyści fiskalne Podatek CIT W strefach Poza 0% 10% 10% W pierwszych 10 lat 0% PIT W pierwszych 10 lat VAT 0% Podatek od nieruchomości Podatek akcyzowy • • • • • • Stope podatkowe 0.1% - 0.2% 0% Produkt Cło W strefach Poza Surowce 0% Do 15% Sprzęt 0% 5% - 20% 18% 0.1% - 0.2% 5% - 62% Zarządzanie istniejącymi Specjalne strefy ekonomiczne Rozwój planowanych stref Dotacja w wysokości do € 500.000 do kosztów budowy Zachęty w zgodzie z regulacjami UE Dostępny zielony kanał celny na granicy do szybkiego eksportu ze strefy do krajów UE Teren w TIDZ w Macedonii jest dostępny w leasingu długoterminowego na okres do 99 lat Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 108 TIDZ “Skopje 1” • € 55mn inwestycje •ponad 500 pracowników •produkcja katalizatora JOHNSON MATTHEY TEKNOHOSE Agency for Foreign Investments and Export Promotion OGŁOSZENIE POCZąTEK PRACY W “SKOPJE 1” • $ 40mn automotive roślin składniki; •150 pracowników początkowo - zwiększenie do 500; •układy scalone JOHNSON CONTROLS PRODIS GROUP OGŁOSZENIE POCZąTEK BUDOWY W “SKOPJE 1” KEMET POTPISANIE UMOWY VAN HOOL www.investinmacedonia.com POTPISANIE UMOWY 109 TIDZ “Stip” FIRMA Z FORTUNE 100 $40B obrót handlowy Więłkość projektu • Drugi projekt w Macedonii • $20M Inwestycja • 1400 pracowników • Budowa zakładu cięcia i wykończenia do siedzeń samochodowych “Macedonia została wybrana ze względu na jej konkurencyjności międzynarodowej, ze względu na nasze pozytywne dotychczasowe doświadczenia firmy tutaj, a przede wszystkim ze względu na wsparcie i profesjonalizm, które otrzymaliśmy od wszystkich instytucji państwowych w procesie analizy. " Steven Meylemans Project Manager Johnson Controls Które kraje konkurowałi • Macedonia, Mołdawia i Tunezja Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 110 Projekty inwestycyjne poza strefach Wielkość inwestycji Wielkość inwestycji • € 20M 2000 pracowników Produkcja instalacji kablowych Początek działalności Q2 2012 • ponad $ 4M "Jesteśmy bardzo zadowoleni ze wsparcia udzielonego przez macedońskiego rządu i jego instytucji i gminy Bitola.Decyzja o inwestycji w Macedonii stanowi ważny krok w naszej ekspansji w ramach strategii międzynarodowego wyjścia. " Martin Passern Dyrektor Zarządzający Kromberg & Schubert Agency for Foreign Investments and Export Promotion • 150 nowych pełne etaty + • 300/350 nowe oferty pracy sezonowej • Placówka Kavadarci Tobacco w • Fortune 500. www.investinmacedonia.com 111 Zaświadczenia "Macedonia oferuje firmę just-in-time i minimalne koszty transportu." Philippe Simon VP Global Electronics? Johnson Controls "To będzie JM-tych" mega-europejski zakład "i największa w historii jeden projekt inwestycyjny". Colin Jaffray, Dyrektor Planowania Strategicznego Johnson Matthey PLC Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 112 Invest Macedonia do dyspozicji… • One-stop shop i podejście do zarządzania projektami • Wycieczka VIP Investment • Lokalizacje • Firmy HR, budownictwo, nieruchomości, doradztwo podatkowe i doradztwo • Uniwersytety i wizyty referencyjne firmy • Tworzenie powiązania z rządów lokalnych i centralnych • Pomagamy przejdź wymogi prawne • Zapewniamy sukces! Agency for Foreign Investments and Export Promotion www.investinmacedonia.com 113 Dziękuję! MACEDOŃSKA AGENCJA INWESTYCJE ZAGRANICZNYCH ORAZ PROMOCJA EKSPORTU ul.Nikola Vapcarov br. 7 1000, Skopje Republic of Macedonia Tel.: + 389 2 3100 111 Fax: + 389 2 3122 098 [email protected] www.investinmacedonia.com