DZIEŃ JEDNOŚCI KASZUBÓW 20 marzec 2016 – Gmina Szemud

Transkrypt

SZEMAUDZCZI MIESÃCZNIK GMINNY
Nr 3
STRUMIANNIK – wydanie specjalne
cena 1 zł
DZIEŃ JEDNOŚCI KASZUBÓW
20 marzec 2016 – Gmina Szemud (Bojano)
ISSN 1506-3437
ROK XXXIV nr 3 (279)
Marzec 2016
Szanowni mieszkańcy
Gminy Szemud i goście
Dnia Jedności Kaszubów.
Oddajemy Państwu do
rąk specjalny numer naszego gminnego miesięcznika „ Lesok”. Okazją do jego
wydania są obchody w dniu
20 marca 2016 r. po raz
pierwszy w gminie Szemud
doniosłego święta jakim
jest Dzień Jedności Kaszubów. Staraliśmy się w tym
numerze przedstawić jak
najwięcej informacji o Gminie Szemud, o jej osiągnięciach, ludziach, organizacjach, ale okazało się, że jest tego tak dużo, że
nie wszystko i nie w takiej objętości mogliśmy to pokazać.
Dlaczego podkreślam, że Dzień Jedności Kaszubów odbywa
się po raz pierwszy w Gminie Szemud? Ponieważ w ostatnim
okresie wiele imprez w naszej Gminie odbyło się po raz pierwszy i są one kontynuowane nadal, weszły do stałego kalendarza wydarzeń w naszej Gminie. Wspomnę tu reaktywowane po
dłuższej przerwie Dożynki, Noc Kupały, Dzień Seniora, I Korowód Konny, Święto Policji całego naszego Powiatu. Wiele imprez od lat towarzyszy naszym mieszkańcom np. Festiwal Pieśni Wielkopostnej, Bożonarodzeniowej, rzeźbiarskie i malarskie
plenery.
Takie spotkania są bardzo ważnym, a w zasadzie niezbędnym elementem zmierzającym do utrzymywania jedności całej naszej społeczności Kaszubskiej, kultywującym jej kulturę i obyczaje. Dlatego między innymi przykładam tak wielką
wagę do tego typu imprez i wydarzeń.
Bardzo cieszymy się, że tak wielki dzień jakim jest Dzień Jedności Kaszubów odbywa się właśnie u nas, w naszej Gminie i że
organizujemy go wespół ze Zrzeszeniem Kaszubsko-Pomorskim.
To Święto ma za zadanie jednoczyć wszystkich Kaszubów,
bo bez wspólnej pamięci i symboli nasza wspólnota lokalna
nie przetrwa. Tę oczywistą prawdę zrozumieli nasi przodkowie.
Kluczem do współpracy powinno być dobro wszystkich Kaszubów. Twórzmy więzi społeczne, budujmy wspólnotę obywatelską w której obywatel nie szuka przeciwników, ale patrzy
w przyszłość swojej wspólnoty
Dzięki staraniom wszystkich Kaszubów oraz organizacji,
mamy swoich przedstawicieli we władzach samorządowych
wszystkich szczebli, w Sejmie i w Senacie, mamy swoje programy w radio i telewizji, wydajemy własne gazety, prowadzimy naukę języka kaszubskiego w szkołach, a nawet młodzież
może zdawać maturę z języka kaszubskiego. W 2005 r. język
kaszubski został ustawowo uznany za jedyny język regionalny
w Polsce. Nie wolno nam tego zmarnować.
Jak mówił wybitny Profesor, członek Kolegium Rektorów, autor wielu publikacji dotyczących historii Pomorza i Kaszub, Gerard Labuda: „Tyle zawsze było historii Kaszubów, ile w niej
było dokonań samych Kaszubów. Ale historia ich będzie
trwała tak długo, dopóki imię Kaszubów, ich mowa, ich obyczaj, ich kultura będą stanowiły wartość dla nich samych.”
Niech te słowa będą mottem i przesłaniem aktualnie obchodzonego Dnia Jedności Kaszubów w Gminie Szemud.
Jako Kaszubi mamy różne spojrzenia na wiele spraw, ale głęboko wierzę, że cel mamy wspólny – bardziej dostatnie i godne życie Kaszubów oraz piękniejsze nasze miasta i wsie. Ja na
pewno dołożę starań by tworzyć społeczeństwo obywatelskie,
by nasza Gmina była przyjemniejsza i wygodniejsza do życia
dla jej mieszkańców.
Życzę wszystkim miłych wrażeń podczas obchodów Dnia
Jedności Kaszubów, zapraszam do współpracy i ponownego odwiedzania naszej pięknej Gminy oraz do wzięcia udziału
w organizowanych przez nas wydarzeniach.
Ryszard Kalkowski
Wójt Gminy Szemud
Pogodnych, radosnych i spokojnych
Świąt Zmartwychwstania Pańskiego
spędzonych w rodzinnej atmosferze
oraz wiosennym nastroju
wszystkim mieszkańcom Gminy
Szemud oraz gościom
najlepsze życzenia składają
Wójt Gminy Szemud
wraz z pracownikami urzędu,
Radą Gminy i Sołtysami Gminy
Marzec 2016
3
Szemaudzczi Miesācznik Gminny
4
Dzień Jedności Kaszubów
w Gminie Szemud
Taczi dzéń sã długò nie pòwtórzi
Z wójtã gminë Szëmôłd Riszardã Kalkòwsczim gôdómë ò latosym swiãtowanim Dnia Jednotë Kaszëbów w Bòjanie.
Chcemë zacząc òd programù. Dlôcze wôrt przëjachac do
waju 20 strëmiannika?
Program je standardowi i wiele rzeczi bãdze jistnëch
jak na pòprzédnëch Dniach Jednotë Kaszëbów. Zaczinómë mszą swiãtą z kaszëbską liturgią słowa ò pół dwanôsti
w Bòjanie. W kòscele zaprezentëje sã nasz chùr Jagiellonki
i gminnô dãtô òrkestra. Pò mszë òbchòdë bãdą w Zespòle
Szkòłów, gdze wëstąpią m.jin. Koleczkowianie i rozmajité dzecné karna. Ò pół czwiôrti bijemë rekòrd w równoczasnym granim na akòrdionach, ò szósti przińdze czas na
gwiôzdã wieczora. Wszëtkò jidze nalezc na internetowi stronie Ùrzãdu Gminë w Szëmôłdze, gdze je specjalnô załóżka
tikającô sã tegò dnia.
Czims nowim bãdze promòcjô gmin z wejrowsczégò
pòwiatu. Kòła Wiejsczich Gòspòdëniów z kòżdi gminë mają
przërëchtowóné trzë pónktë: pòkôz òbleczënków, krótczi
kabaret i tuńc. Chcemë, żebë lëdze widzelë, czim te kòła sã
zajmùją, bò to pò prôwdze dobrô robòta. Mùszã zarô rzec,
że to sã zapòwiôdô na baro czekawi wëstãp. Na gwës bãdze
téż szpòrtowno. Jak rok w rok nie zafelëje téż rozmajitëch
wëstôwków – akòrdionów, rãkòdzeła i jinëch. Bãdze co
òbzerac i co jesc!
Móm nôdzejã, że Kaszëbi nas nie zawiodą i przëjadą,
òsoblëwie ti z pôłniowëch strón, jaczi tim razã mają kąsk dali
na Dzéń Jednotë Kaszëbów. Wierzã, że téż naji mieszkańcë
przëjadą do Bòjana. Są specjalné aùtobùsë i bãdze mòżna
z kòżdégò szôłtëstwa gminë przëjachac czë to na mszã, czë
to na bicé rekòrdu abò na wëstãp gwiôzdë, a pózni tima
aùtobùsama wrócëc dodóm.
Gôdô sã, że Szëmôłd to stolëca kaszëbsczi baszczi.
Rozmiejã, że òbczas Dnia Jednotë Kaszëbë dlô kartowników téż mdze plac.
Jo. Baszkôrze wiedno sã dobrze czëlë w naji gminie i tak bãdze
téż terô. Mómë dlô nich przërëchtowóné wiele placu w bùdinkù
remizë. Òd dwanôsti mògą sã registrowac, ò drëdżi zaczinómë
grac, a tëch nôlepszich nôdgrodzymë ò pół szósti wieczór.
Dlôcze Dzéń Jednotë Kaszëbów je w Bòjanie, a nié w stolëcë gminë, w Szëmôłdze?
Zdecydowała infrastruktura. Bùten ti imprezë ni mòżemë
zrobic, bò w taczi pògòdze sã nie dô. Taczi kómpleks òbiektów,
gdze dómë radã wszëtczich pòmiescëc, mómë le w Bòjanie.
A lëdze, co do nas przëjadą, mùszą miec wiele placu, parkindżi
itd. W Szëmôłdze mómë mniészą zalã gimnasticzną, nie sygłobë placu chòcle na rozmajité wëstôwczi. A w stolëcë gminë zrobimë za to wiôlgą imprezã dlô baszkôrzów 12 czerwińca, czedë bãdzemë bilë rekòrd w lëczbie grającëch narôz w baszkã.
Jak sã mô kaszëbizna w Bòjanie i całi gminie?
Bòjano to bëła i je wies kaszëbskô. Le jesz 20 lat temù mieszkało tam ze dwadzesce familiów, a dzysô kòl 3 tës. lëdzy. Baro
sã ta wies rozrosła i je prôwdą, że wiele z tëch, co przecygnãlë
do Bòjana, to nie są Kaszëbi, ale żëjemë w zgòdze i nie zabiwómë ò kaszëbsczich tradicjach. We wszëtczich szkòłach w gminie ùczimë kaszëbsczégò, téż dzecë tëch, co tuwò mieszkają òd niedôwna i przëjachelë z jinszich strón. W wiãkszoscë
wsów téż na wiesczich zéńdzeniach gôdómë pò kaszëbskù.
Baro mòcno dzejô kòl nas Kaszëbskò-Pòmòrsczé Zrzeszenié
i pòmôgô w ùchòwanim kaszëbskòscë naji gminë. Dzéń Jednotë Kaszëbów w Bòjanie mô nama w tim zadanim pòmòc, bò
taczé swiãto kaszëbiznë sã nama pewno długò nie pòwtórzi.
Patronã łońsczégò rokù béł sparłãczony z gminą
Szëmôłd ks. Léón Heyka. Jesta pamiãtelë ò tim kaszëbsczim dzejôrzu i ùtwórcë?
Pamiãtómë ò nim kòżdégò rokù. Mùszã przëpòmnąc, że ks.
Heyka je òd 1992 r. patronã naji pùbliczny biblioteczi. Prôwdą je równak, że łoni jesmë gò wspòminelë òsoblëwie mòcno.
Do bibioteczi jezdzëłë dzecë i młodzëzna na ùczbë historie
ò żëcym i ùtwórstwie patrona, a téż na smãtôrz w Czelnie, gdze
kòl grobù jegò starszich je symbòliczny grób ks. Heyczi.
Nôwôżniészim mòmentã òbchòdów bëło ùroczësté zéńdzenié w bibliotece w rujanie, gdze m.jin. ùczãstnicë mòglë
òbezdrzec wëstôwk przëszëkòwóny przez wejrowsczé
Mùzeùm Kaszëbskò-Pòmòrsczi Pismieniznë i Mùzyczi „Człowiek o dwóch powołaniach”. Bëła téż promòcjô ksążczi Swiat
Kaszëbsczi – Kaszëbsczé pòezje i pòdania, jaką nasza biblioteka wëdała razã z wëdôwizną Region i wejrowsczim Mùzeùm.
Gôdôł DM
Marzec 2016
5
Władze Gminy Szemud
kadencja 2014–2018
Szanowni Państwo!
Mieszkańcy Gminy Szemud i mili goście! Spotykamy się dziś w największej wiosce naszej gminy
z jakże ważnego powodu – Dnia Jedności Kaszubów. To wielkie i radosne święto, dlatego cieszymy
się ogromnie, że możemy być jego gospodarzami. Pragnę przedstawić gościom a mieszkańcom jedynie przybliżyć Radę Gminy Szemud, na której czele mam wielki zaszczyt stać. Zasiada w niej obecnie 15 radnych, którzy są przedstawicielami 23 sołectw. Rada bieżącej kadencji, to rada bardzo aktywna, widoczna w terenie. Postawiliśmy sobie za cel budowanie zespołu, który nie jest li tylko organem uchwałodawczym ale wychodzi do mieszkańców i jest ich autentycznym głosem. Mamy ku
temu wielkie możliwości, bowiem w Radzie Gminy Szemud zasiadają obecnie reprezentanci różnych grup społecznych – są prywatni przedsiębiorcy i zatrudnieni w systemie państwowym, są praWójt Gminy Szemud
cownicy naukowi i rolnicy, są nauczyciele i artyści. Umiemy zatem zauważać potrzeby wielu a łączy
Ryszard Kalkowski
nas jedno – miłość do tej ziemi, szacunek do ludzi, którzy tu mieszkają, do ich obyczajów i kultury.
Gmina Szemud jest zróżnicowana pod wieloma względami – jej zachodnia część to ziemie rolnicze, gdzie mieszkają rdzenni Kaszubi. Wschodnia zaś jest bardziej zurbanizowana – tu w większości mieszkają ludzie, którzy osiedlili się w naszej gminie kilka, kilkanaście lat temu. Naszym zadaniem i troską jest, by wszyscy czuli, że są autentycznie u siebie. Pragniemy by Dzień Jedności Kaszubów stał się kolejnym przyczynkiem do budowania jedności tak tej naszej wewnętrznej w Gminie Szemud, jak i szeroko pojętej – Kaszubów. Dziś zapraszamy Państwa do świętowania Dnia Jedności Kaszubów – jedności tych, którzy się urodzili jako Kaszubi ale i tych, co tę ziemię ukochali jako swą nową Małą Ojczyznę. Życzę zatem świetnej zabawy i zapraszam do odwiedzania
gościnnej Gminy Szemud przez cały rok.
Przewodnicząca Rady Gminy Szemud
Aleksandra Perz
Prezydium Rady Gminy
W-ce Przewodniczący
Ireneusz Czarnowski
Łebno, Zęblewo
W-ce Przewodniczący
Witold Hoppa
Kielno
Przewodnicząca Rady
Aleksandra Perz
Bojano
Radni Rady Gminy
Dariusz Pyż
Jeleńska Huta, Kamień,
Kieleńska Huta
Kazimierz Mach
Bojano
Jacek Nawrocki
Bojano
Tadeusz Haase
Dobrzewino, Karczemki
Wojciech Nowicki
Głazica
Zdzisław Polaszek
Szemudzka Huta
Kazimierz Hermann
Szemud
Monika Brzeska
Będargowo, Łebieńska Huta
Zygmunt Bojke
Szemud
Ewa Kleszczewska
Przetoczyno, Grabowiec
Maciej Stępka
Kowalewo, Leśno, Rębiska,
Warzno
Sławomir Skiba
Koleczkowo
Marzec 2016
6
Sołtysi Gminy Szemu
18
20
7
6
21
3
17
23
1
8
5
14
16
Marzec 2016
7
ud – kadencja 2015–2019
9
11
13
SOŁTYSI 12
2
4
10
22
15
Marzec 2016
19
1
Łukasz Okrój
2
Kazimierz Mach
3
Beata Łazorczyk
4
Eugeniusz Walkusz
5
Zdzisław Polaszek
6
Maria Nowicka
7
Beata Baranowska
8
Kazimierz Potrykus
9
Edmund Bojke
10
Teresa Dampc
11
Potrykus Mariusz
12
Wiesława Wenzel
13
Jan Barkowski
14
Jerzy Parchem
15
Ryszard Parchem
16
Wojciech Wilczewski
17
Dorota Miotk
18
Ewa Kleszczewska
19
Antoni Bieszke
20
Stanisław Draws
21
Janina Lidzbarska
22
Wiesław Hopa
23
Roman Miotk Szemaudzczi Miesācznik Gminny
8
Sołectwa Gminy Szemud
1. Łukasz Okrój – sołtys wsi Będargowo.
Telefon: 885168000
Pierwsze ślady osadnictwa datuję się w Będargowie na trzeci okres epoki brązu (1200–1000 p.n.e.) Najstarszy dokument,
w którym pojawia się nazwa Będargowo pochodzi z 1284 r.
Występuje w nim jako Baudargona. Na terenie sołectwa znajdują się następujące obiekty o wartości zabytkowej i historycznej: most na rzece Dębnica zbudowany w 1900 r., stare chaty
kaszubskie, kapliczki, figury przydrożne, krzyże.
Liczba mieszkańców: 446
2. Kazimierz Mach – sołtys wsi Bojano.
Telefon: 885327000
Pierwsze wzmianki o Bojanie pochodzą z 1311 r., w których
wieś nosi nazwę Bojan.
Od kilku lat wieś przeżywa okres rozkwitu. Ze względu na
niewielką odległość od Trójmiasta a także urodę okolicy, chętnie osiedlają się tu nowi mieszkańcy. W ostatnim czasie zbudowane zostały tutaj przedszkole, zespół szkół, okręgowa stacja kontroli pojazdów, powstały nowe sklepy, wyremontowano wiele ulic. W 2014 r. do użytku oddana została Gminna Hala
Sportowa. Jej wybudowanie spowodowało znaczne ożywienie
kulturalne i sportowe nie tylko Bojana ale i całej Gminy. Odbywają się tu różnego rodzaju rozgrywki sportowe. Mają też
miejsce koncerty i przedstawienia teatralne, odbywający się
cyklicznie Gminny Dzień Seniora. W 1997 r. powstała parafia p.w. Św. Jadwigi Królowej. Dziś Kościół tętni życiem a jego
piękna sylwetka góruje nad wsią i jest wizytówką Bojana. We
wsi działa oddział OSP, który w 2015 r. został wpisany do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego. Mieszkańcy zarówno
ci rdzenni, jak i napływowi starają się kultywować tradycje kaszubskie poprzez działalność koła ZK-P, które liczy 50 członków
i stałe się rozwija.
3. Beata Łazorczyk – sołtys wsi Częstkowo.
Telefon: 885698000
Na terenie sołectwa znajduje się kilka obiektów o wartości
historycznej: zabytkowe krzyże oraz zagroda Państwa Grzenkowiczów, w której podczas wojny znajdował się punkt sanitarny TOW „Gryf Pomorski”. Mieszkańcy aktywnie uczestniczą
w życiu społecznym poprzez działalność w Klubie ZK-P oraz
OSP. Ważnym ośrodkiem jest tu także Szkoła Podstawowa.
Organizacje te ściśle współpracują ze sobą oraz z Sołtysem
i Radą Sołecką podejmując rozmaite przedsięwzięcia służące
zarówno rozwojowi wsi, jak i integracji jej mieszkańców. Należy tu wspomnieć zwłaszcza o Rodzinnym Festynie Sportowo-Rekreacyjnym.
4. Eugeniusz Walkusz – sołtys wsi Dobrzewino.
Telefon: 885726000
Dobrzewino, położone jest na południe od wsi Bojano, za garbem niewielkich wzniesień. Dobrzewino wraz z całym regionem
kaszubsko-pomorskim po pierwszym rozbiorze Polski dostało się
pod panowanie pruskie. W trakcie działań wojennych 1945 r. Ko-
ściół w Karczemkach został poważnie uszkodzony, który po wojnie był źródłem zaopatrzenia w materiały budowlane, których
wszędzie brakowało. W obrębie Dobrzewina i wsi sąsiednich
działała grupa partyzancka. Dobrzewino przeżyło pamiętne bitwy partyzantów TOW GP stoczonej z obławą niemiecką.
5. Zdzisław Polaszek – sołtys wsi Donimierz.
Telefon: 885728000
Od najdawniejszych czasów Donimierz składał się z dwóch
posiadłości: Wielki i Mały Donimierz, które w najwcześniejszych
latach zostały przekazane na własność rycerskiej rodzinie Brochowicz. W 1570 roku właścicielami Donimierza, który obejmował powierzchnie 12 łanów, byli czterej bracia Donimirscy.
Donimierz to stare miejsce osadnicze, o czym świadczą odkryte tu groby skrzynkowe z uranami twarzowymi z okresu wczesnożelaznego. Położona jest na wysokości 170–180 m.n.p.m.,
nad strumieniem Gościciną. Funkcję ośrodka kulturowego pełni szkoła podstawowa i piękny plac z sceną, na którym odbywają się plenerowe spotkania dla mieszkańców.
6. Maria Nowicka – sołtys wsi Głazica.
Telefon: 885738000
Wieś Głazica słynie z kopalisk kruszywa, które wydobywane
są od lat. W 2009 r w naszym sołectwie założono KGW Głazica, liczy 19 członkiń. Nasze panie wspaniale reprezentują się na scenie, również wystawiają smaczne jadło kaszubskie na festynach
w gminie i powiecie. Sołectwo posiada plac zabaw także świetlice wiejską, w której mogą spotykać się mieszkańcy i nasze członkinie KGW. W naszym sołectwie powstają inwestycje tj. budowa
lamp ulicznych, chodników, budowa dywanika asfaltowego na
ulicy Bursztynowej, budowa ogrodzenia przy świetlicy wiejskiej
oraz budowa placu zabaw z którego bardzo korzystają dzieci.
7. Beata Baranowska – sołtys wsi Grabowiec.
Telefon: 885746000
Dawniej Grabowiec stanowił część składową sołectwa Szenwałd (Szemud). Zamieszkiwali ją ludzie lasu: myśliwi, bartnicy,
potaźnicy, smolarze, później drwale. W połowie XVII wieku osada Grabowiec została osadzona na nowo.
Grabowiec jest mała wioską położoną w otoczce Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego. O Grabowcu dużo się mówi, jest
znany w Polsce i nie tylko. Naszą dumą jest Monaster Sióstr od
Betlejem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, wybudowany w 1997 r. Jest też u nas zielona szkoła, która cieszy się dużym zainteresowaniem.
8. Kazimierz Potrykus – sołtys wsi Jeleńska Huta.
Telefon: 885768000
Pierwsze wzmianki o naszej osadzie pochodzą z czasów średniowiecza, co prawda brak pisemnych informacji o tej miejscowości. Jedynie przy okazji omawianych sąsiednich większych wiosek, takich jak Kielno lub Szemud wspomina się na-
Marzec 2016
9
zwę naszej osady. Na terenie wsi znajdują się następujące jeziora: Otalżyno o powierzchni 89 ha; Otalżynko o powierzchni 5 ha; Wycztok o powierzchni 167 ha; Jelonek o powierzchni
8,25 ha; Kamień graniczące o powierzchni 90 ha. Zatem stwierdzić można, że jest to jedyna wieś w powiecie a może i województwie, które posiada tak wielkie i niepowtarzalne bogactwo zbiorników wodnych. Mieszkańcy aktywnie uczestniczą w życiu społecznym, przykładem może tu być rozbudowa
i modernizacja budynków szkolnych, boiska sportowego, budowa placów zieleni oraz budowa logo wsi Jeleńska Huta prace. Wszystkie były wykonywane przez mieszkańców.
9. Edmund Bojke – sołtys wsi Kamień.
Telefon: 885786000
Pierwsze wzmianki o Kamieniu pochodzą z roku 1843.
W metrykule dóbr rycerskich tego roku wieś Kamień pojawia
się jako dobro rycerskie z kilkoma posiadłościami gburskimi.
Na terenie sołectwa znajdują się następujące obiekty
o wartości zabytkowo-historycznej: budynek dawnej szkoły (obecnie świetlica wiejska) z początku XX wieku; murowana kapliczka z 1947 roku; chaty i zagrody gburskie z końca XIX wieku.
Najciekawszymi zakątkami sołectwa są tereny otuliny
TPK oraz obszary wokół jezior Kamień, Wycztok, Okuniewo
i Brzeżonko, stanowiące zaplecze rekreacyjne i weekendowe dla mieszkańców Trójmiasta. Wieś Kamień jest obecnie
najbardziej rozwinięta pod kątem turystyki, wypoczynku
i rekreacji. Zapraszamy latem na kąpielisko.
10. Teresa Dampc –sołtys wsi Karczemki.
Telefon: 695997088
Najmłodsze sołectwo w naszej gminie, powstało w roku
ubiegłym. W sołectwie znajduje się Społeczna Szkoła Podstawowa z Przedszkolem oraz Społeczne Gimnazjum. We
wsi znajduje się także stacja paliw z restauracją, jest również
przy szkole plac zabaw i siłownia. Mieszkańcy bardzo angażują się w rozwój naszego sołectwa.
11. Mariusz Potrykus – sołtys wsi Kieleńska Huta.
Telefon: 885797000
Podczas zaboru pruskiego wieś nosiła nazwę niemiecką
Köllnerhütte. We wsi znajduje się zabytkowa kapliczka i ponadstuletnia szkoła. Społeczność potrafi w ważnych momentach zintegrować się i uczestniczyć we wspólnych pracach sołectw np. sprzątanie wsi, dożynki i festyny wiejskie.
12. Wiesława Wenzel – sołtys wsi Kielno.
Telefon: 885796000
Kielno jest dużą wsią o charakterze mieszkalno-wypoczynkowym, malowniczo rozlokowanych w szerokiej dolinie nad jeziorem Mulk, obok lasu Dąbrówka. Nazwa Kielno
wywodzi się od dawniej używanego wyrazu – kiel, oznacza-
Marzec 2016
jącego pniak, czyli miejsce wykarczowane. Na terenie wsi
odkryto prasłowiańskie cmentarzysko kultury wschodniopomorskiej (500–125 p.n.e.), pierwsza źródłowa wiadomość
o wsi pochodzi z 1325 r. Parafia w Kielnie należy do najstarszych na Pomorzu, jest matką wielu parafii na obszarze
od Przodkowa aż do Chyloni. Legenda wiąże ją z postacią
św. Wojciecha, który jest jej patronem. Istniejący we wsi do
dziś zabytkowy kościół pochodzi w swojej najstarszej środkowej części z 1751 r. Kielno od zawsze było wsią rolniczą,
obecnie staje się miejscem gdzie się spokojnie mieszka, rozwija działalność gospodarczą z racji bliskości Trójmiasta
i zdrowo wypoczywa w atrakcyjnym turystycznie urozmaiconym krajobrazie.
13. Jan Barkowski – sołtys wsi Koleczkowo.
Telefon: 885798000
Pierwsze wzmianki o Koleczkowie pochodzą z roku 1399.
Prócz dóbr obejmowało wybudowania: Brzozowe Błoto,
Wielkie i Małe Marchowo, Sarnią Górę i młyn Kleczkowski.
W czasie II wojny światowej wieś była centrum kaszubskiego ruchu partyzanckiego – TOW „Gryf Pomorski”. W 1964
roku odsłonięto pomnik partyzantów TOW „Gryf Kaszubski”.
W ostatnich kilkunastu latach wieś przeżywa okres intensywnego rozwoju, głównie budownictwa mieszkaniowego i letniskowo – rekreacyjnego, wspaniałe boisko i siłownia na powietrzu, różnego rodzaju działalności gospodarczej, nastawionej m.in. na turystykę – np. hotel, stadniny koni itp.
14. Jerzy Parchem – sołtys wsi Kowalewo.
Telefon: 885826000
Sołectwo Kowalewo leży przy drodze prowadzącej z Szemuda do Kielna przez Szemudzką Hutę. Do sołectwa można
również dojechać od strony Kamienia. Sołectwo liczy 284 ha
powierzchni. Kowalewo położone jest na uboczu i przez długi czas żyło własnym rytmem. Społeczność jest odpowiedzialna za swoje sołectwo, podnosząca poziom swego wykształcenia, tolerancyjna, otwarta na ludność napływową.
15. Ryszard Parchem – sołtys wsi Leśno.
Telefon: 885928000
Nasze sołectwo wspaniale reprezentuje Koło Gospodyń
Wiejskich, które to niejednokrotnie zwyciężało w turniejach
na szczeblu powiatowym jak i wojewódzkim. Talenty naszych pań są nietuzinkowe – ich występy znane są w całym
województwie, również wystawiają smaczne potrawy kaszubskie na festynach w gminie i powiecie.
16. Wojciech Wilczewski – sołtys wsi Łebieńska Huta.
Telefon: 885948000
Wieś powstała na terenach zalesionych, a jej mieszkańcy pierwotni trudnili się zbieractwem, rybołówstwem, my-
10
ślistwem, bartnictwem, później produkcją węgla drzewnego, na końcu rolnictwem. Pierwsze informacje pisane o osadzie pochodzą z XIV wieku.
Na terenie sołectwa jest szkoła podstawowa, boisko wiejskie oraz plac zabaw zapewniające prawidłowy rozwój dzieci i młodzieży oraz aktywne spędzanie wolnego czasu.
17. Dorota Miotk – sołtys wsi Łebno.
Telefon: 885947000
Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z 1333 roku.
Zachowane dokumenty z roku 1438 mówią, że Łebno stanowiło własność rycerską. W pierwszej połowie XIX wieku Łebno obejmowało już 80 zabudowań, z których 35 stanowiło własność miejscowych rolników. Mieszkańcy Łebna wykazują duże zaangażowanie w sprawy społeczne. Na stałe
w kalendarz wpisał się Łebieński Festyn Rodzinny. W roku
2015 Łebno otrzymało I nagrodę w powiatowym konkursie
„Piękna Wieś”.
18. Ewa Kleszczewska – sołtys wsi Przetoczyno.
Telefon: 885956000
Wieś Przetoczyno połażona nad strumieniem Gościcina
i szosą łączącą Szemud z Wejherowem. Przetoczyno jest bardzo starą osadą, najstarsze zapiski o Przetoczynie pochodzą
z ok. 1400 roku. Na terenie działa OSP oraz KGW, są to organizacje, które propagują szerzenie naszej regionalnej kaszubskiej tradycji. Społeczność potrafi w ważnych momentach zintegrować się i uczestniczyć we wspólnych pracach
sołectw np. sprzątanie wsi, dożynki i festyny wiejskie.
19. Antoni Bieszke – sołtys wsi Rębiska.
Telefon: 885967000
Sołectwo Rębiska istnieje 25 lat. W Rębiskach mamy piękny plac zabaw oraz wyremontowaną salę zebrań i imprez
w budynku po starej szkole podstawowej. Sołectwo w ostatnich latach bardzo się rozbudowało, powstały małe osiedla
mieszkaniowe.
20. Stanisław Draws – sołtys wsi Szemud.
Telefon: 885968000
Pierwsza źródłowa wzmianka dotycząca naszej osady pochodzi z 1310 r. Krzyżacy nadali naszej wsi przywilej lokacyjny na prawie niemieckim. Osadę nazwali Schoenewalde, co
oznacza w języku polskim „piękny las”. Pierwsza wzmianka
dzisiejszej nazwy Szemud pojawiła się na mapce katastralnej w 1853 roku. W tym czasie miejscowa ludność używała
nazw dla swojej wsi: Szenwałd, Szynwałd.
Na terenie sołectwa znajdują się następujące obiekty o wartości zabytkowej i historycznej: chaty i zagrody gburskie z końca XIX wieku, pomnik poświęcony pomordowanym nauczycielom w lasach piaśnickich w 1939 r. przy SP Szemud, obelisk
poświęcony pomordowanym mieszkańcom sołectwa w czasie
II wojny światowej, zabytkowy kościół pw. św. Mikołaja, zabytkowe murowane kaplice i krzyże będące obiektem kultu
religijnego.
W obrębie wsi Szemud znajduje się siedziba władz samorządowych gminy. Funkcję ośrodków kulturowych pełnią
szkoła podstawowa, gimnazjum, Gminne Centrum Kultury,
Sportu i Rekreacji, Biblioteka Publiczna Gminy Szemud oraz
Ochotnicza Straż Pożarna.
21. Janina Lidzbarska – sołtys wsi Szemudzka Huta.
Telefon: 885978000
Średniowieczne dzieje osady o nazwie Szemudzka Huta
niestety nie są znane. Pierwsze wzmianki można znaleźć
w Księdze Wieczystej z 1760 r., która podaje, że w Szemudzkiej Hucie znajdowało się leśnictwo, możemy więc
wnioskować, że okoliczne, przeważnie podmokłe tereny
byłe zalesione. Nazwa wsi pochodzi od miejscowości Szemud i znajdującej się tu niegdyś huty szkła, która przed
pięcioma wiekami produkowała ozdobne kolorowe wybory, chętnie zamawiane przez kupców gdańskich. Duże znaczenie dla mieszkańców ma plac przy stawie (byłym zbiorniku p.poż.), gdyż jest to miejsce spotkań integracyjnych
dla okolicznych mieszkańców. Mieszkańcy wsi Szemudzka Huta organizują różnorodne spotkania dla dzieci i młodzieży z okolic.
22. Wiesław Hopa – sołtys wsi Warzno.
Telefon: 887568000
Warzno to niewielka wieś położona z dala od ważniejszych szlaków komunikacyjnych na pograniczu powiatu
wejherowskiego. Do wsi przylegają dwie osady: Warzenko
i Warzeńska Huta. Warzno położone jest pomiędzy jeziorami Orzechowo i Tuchomskie. Wjeżdżając do wsi od strony
Kielna po lewej stronie w centrum, jest kapliczka obok której znajduje się pomnik – głaz poświęcony ofiarom II wojny światowej. Warzno jest jedną z najstarszych osad na ziemi wejherowskiej. Nazwę wzięło od pobliskiego jeziora Warsno – dziś Tuchomskie – i tak zostało odnotowane w 1277 r.
23. Roman Miotk – sołtys wsi Zęblewo.
Telefon: 887687000
Podczas zaboru pruskiego wieś nosiła nazwę niemiecką Zemblau. Podczas okupacji niemieckiej nazwa Zemblau
w 1942 została przez nazistowskich propagandystów niemieckich zweryfikowana jako zbyt kaszubska i przemianowana na nowo wymyśloną i bardziej niemiecką – Zempen.
Mieszkańcy Zęblewa udzielali pomocy zarówno uciekinierom „Marszu śmierci”, jak i ukrywającym się przed Niemcami.
Sołectwo ma charakter rolniczy. Tutejsza ludność utrzymuje się przede wszystkim z rolnictwa.
Marzec 2016
11
Urząd Gminy Szemud
Gmina Szemud
przyjazna dla wszystkich.
Gmina Szemud stawia na nowoczesność i dynamiczny rozwój.
Priorytety to rozwój dróg, komunikacja i infrastruktura techniczna.
Nasza Gmina jest pełna pomysłów, otwarta na inwestycje i turystykę.
Wójt wraz z mieszkańcami zaprasza wszystkich
inwestorów i turystów.
Struktura Urzędu:
Nazwa
Kancelaria Urzędu
Sekretariat Wójta
Doradca Wójta
Sekretarz
Skarbnik
Kasjer
Księgowość budżetowa
Księgowość podatkowa
Księgowość oświatowa
Geodezja i gospodarka gruntami
Planowanie przestrzenne
Zamówienia publiczne i inwestycje
Fundusze pozabudżetowe
Gospodarka komunalna, wodociągi, kanalizacja
Drogownictwo
Ochrona środowiska, melioracja
Gospodarka odpadami
Funkcjonowanie i sprawy oświaty
Kultura, zdrowie
Biuro obsługi Rady Gminy
Ewidencja ludności
Ewidencja działalności gospodarczej
Urząd Stanu Cywilnego
Sprawy kadrowe, zaświadczenia o zatrudnieniu
Sprawy obronności i funkcjonowanie jednostek ochrony przeciwpożarowej
Sprawy wyborów, referendów i konsultacji lokalnych
Profilaktyka i przeciwdziałanie uzależnieniom (siedziba GOPS – Szemud,
ul. Obrońców Szemuda 2A)
Pokój
nr 1
nr 5
nr 10
nr 24
nr 15
nr 14A
nr 14
nr 27
nr 26
nr 2
nr 7–7A
nr 8, 9
nr 8
nr 13
nr 13
nr 24
nr 24
nr 18, 20
nr 18
nr 3
nr 3
nr 4
nr 3A
nr 23
nr 25
nr 21
Nr telefonu
58 676-44-55
58 676-44-23
58 676-44-48
58 676-44-25
58-676-44-45
58 676-44-35
58 676-44-43, 58 676-44-44
58 676-44-37
58 676-44-46
58 676-44-38, 58 676-44-41
58 676-44-29, 58 676-44-42
58 676-44-28
58 676-44-39
58 676-44-50, 58 676-44-58
58 676-44-34
58 676-44-25
58 676-44-24, 58 676-44-25
58 676-44-47, 58 676-44-51
58 676-44-47
58 676-44-57
58 676-44-33
58 676-44-33
58 676-44-30, 58 676-44-56
58 676-44-27
58 676-44-20
58 676-44-32
nr 9
733-863-538
www.szemud.pl
Numery policjantów z Gminy Szemud
Ogólny telefon do komisariatu w Szemudzie – 58 676 11 76
1. mł. asp. Dariusz Wroński – 571 335 317
Obejmuje teren: Koleczkowo, Kowalewo, Leśno, Kamień, Kielno, Kieleńska Huta,
Rębiska, Warzno, Grabowiec
2. st. sierż. Michał Miotk – 571 335 318
Obejmuje teren: Bojano, Dobrzewino, Karczemki
3. sierż. Jarosław Flisikowski 571 335 319
Obejmuje teren: Zęblewo, Będargowo
4. sierż. szt. Karol Elwart – 571 335 320
Obejmuje teren: Jeleńska Huta, Szemudzka Huta, Szemud, Przetoczyno, Częstkowo,
Donimierz, Łebno, Łebieńska Huta, Głazica
Marzec 2016
12
Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie
w Gminie Szemud
W Gminie Szemud od prawie już 35 lat istnieje Oddział Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego. Dokładnie w 1981 roku założono wtedy jeszcze tymczasowy Gminny Oddział Zrzeszenia
Kaszubsko-Pomorskiego, a już rok później – dokładnie 20 maja
1982 roku ukonstytuował się pierwszy zarząd szemudzkiego
oddziału. Pierwszym prezesem został Bolesław Bork.
Później tę funkcję pełnili kolejno:
1992–1995 – Franciszek Liedtka
1995–2001 – Alfons Miłosz
2001–2007 – Franciszek Hermann
2007–2013 – Eugeniusz Walkusz
2013–do dnia dzisiejszego – Zenon Hewelt
Główne cele i założenia naszej organizacji od zarania do dziś
pozostają niezmienne. Jest to przede wszystkim pielęgnowanie
oraz poszerzanie tradycji i kultury kaszubskiej. Rozumie się przez
to głównie organizowanie wszelkiego rodzaju przedsięwzięć – od
konkursów recytacji ojczystej mowy, przez zawody w karciane gry
kaszubskie, po wielkie zjazdy Kaszubów z całego świata. Na przestrzeni tych ostatnich 35 lat nie sposób było nie zauważyć działalności naszego gminnego oddziału. Wycieczki, zjazdy, spotkania,
zabawy… czyli to co my Kaszubi lubimy najbardziej!
Lecz nie tylko sam oddział na to pracuje. Należało by tu
wspomnieć o klubach które go tworzą. Pod oddział na chwilę
obecną podlega sześć klubów: Bojano, Częstkowo, Karczemki-Dobrzewino, Łebno, Szemud oraz Warzno. Mimo tego, że
wszystkim klubom przyświeca ten sam cel, każdy z nich wyróżnia jakaś specyfika działania. Warto w tym momencie zaznaczyć, iż nie każdy oddział ZK-P ma kluby. My mamy i jesteśmy z tego powodu bardzo dumni! Zawsze były one naszym atutem. W tym miejscu chcielibyśmy przedstawić czytelnikom krótką historię poszczególnych klubów.
» Klub Bojano
Klub Bojano powstał 30 kwietnia 1981 roku z inicjatywy
Bolesława Bork. Prezesami klubu byli kolejno: Bolesław Bork,
Alojzy Damaszke i Halina Radomska. Obecnie prezesem jest
Sabina Bieszk.
Klub liczy 63 członków, najstarszym członkiem jest Bolesław
Bork. W ciągu ostatnich 2 lat przybyło 25 nowych członków.
Na przestrzeni lat Klub ZK-P Bojano współpracował z Kołem
Gospodyń Wiejskich, Kółkiem Rolniczym, Ochotniczą Strażą
Pożarną, sołtysem Pawłem Spechtą, radnymi gminnymi oraz
z miejscową Szkołą Podstawową.
Bojański klub był orędownikiem wydania monografii Bojana i innych wsi lesockich. Tutaj również został opracowany herb Gminy Szemud pod kierunkiem Bolesława Borka i zatwierdzony przez Radę Gminy 19 grudnia 1990 roku.
Obecnie praca skupia się na promowaniu kultury kaszubskiej, podtrzymywaniu tradycji kaszubskich co wiąże się
z udziałem w Zjazdach Kaszubów, Dniu Jedności Kaszubów,
Morskiej Pielgrzymce Rybaków na odpust Świętych Piotra
i Pawła do Pucka, festynach wiejskich, dożynkach parafialnych i gminnych oraz spotkaniach opłatkowych. Na spotkaniach opłatkowych często umila nam czas zaprzyjaźniony
zespół muzyczno-taneczny „Koleczkowianie”, który reprezentuje folklor kaszubski.
Organizowane są spotkania i zabawy integracyjne dla
członków klubu i jego sympatyków. Co roku organizowane
są wycieczki po ziemi kaszubskiej i nie tylko.
W 2014 roku członkinie klubu uczestniczyły w projekcie
Lokalnej Grupy Działania „Spotkajmy się na Kaszubach”.
Przyjazne nastawienie klubów i konsekwentne dążenie
do celów przyciąga coraz więcej nowych członków.
Prezes Klubu Sabina Bieszk
» Klub Częstkowo
Klub ZK-P Częstkowo powstał w październiku 2014 roku,
jest zatem najmłodszym klubem Gminnego Oddziału Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego w Szemudzie. Pomysł jego
utworzenia zrodził się podczas rozmowy prezesa oddziału
Zenona Hewelt z Dyrektorem Szkoły Podstawowej w Częstkowie Iwoną Toruńczak oraz nauczycielką języka kaszubskiego Ireną Puzdrowską. Projekt ten szybko wykiełkował
i w krótkim czasie zaowocował. Częstkowo jest bowiem
miejscowością w której mieszkańcy nieustannie kultywują
zarówno język kaszubski, jak i tradycje tego regionu.
Klub ZK-P Częstkowo liczy obecnie 24 członków, ale widać duże zainteresowanie i kolejne osoby deklarują chęć
dołączenia do naszego zrzeszenia.
Marzec 2016
Pierwsze zebranie miało miejsce 29 października 2014 roku.
Zaszczycił je swoją obecnością Wójt Gminy Szemud Ryszard
Kalkowski. Gościliśmy również Prezesa Gminnego Oddziału
Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego Zenona Hewelt, Prezesa
Klubu ZK-P Warzno Kazimierę Cylkowską, Wiceprezesa Klubu
ZK-P Warzno Karola Hewelt, członka pocztu sztandarowego –
Alfreda Cylkowskiego, a także wieloletniego działacza ZK-P Alfonsa Miłosza. Przeprowadzono wówczas wybory Zarządu Klubu ZK-P Częstkowo, podczas których jednogłośnie wyłoniono
jego członków. Prezes Gminnego Oddziału ZK-P Zenon Hewelt
na pamiątkę powstania Klubu ZK-P Częstkowo wręczył nowemu prezesowi Iwonie Białas-Rychlak książkę Cezarego Obrachta-Prondzyńskiego pt. „Zjednoczeni w idei. Pięćdziesiąt lat
działalności Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego (1956–2006)”.
Spotkania Klubu odbywają się regularnie, kilka razy w roku.
Często gościmy na nich uczniów Szkoły Podstawowej w Częstkowie, którzy umilają nam czas swoimi występami: przedstawieniami, prezentacjami multimedialnymi, koncertami kolęd
kaszubskich oraz pieśni i piosenek patriotycznych.
Członkowie Klubu chętnie biorą udział w rozmaitych wyjazdach. Dnia 20 czerwca 2015 roku wybraliśmy się na wspólną
wycieczkę z Klubem ZK-P Łebno. Pierwszym punktem naszej
wyprawy był Kołobrzeg, czyli jedno z największych i najpiękniejszych polskich uzdrowisk o wyjątkowym uroku i bogatej
historii. Zwiedziliśmy Muzeum Oręża Polskiego, posiadające bogatą kolekcję dokumentującą historię polskiej wojskowości od okresu
średniowiecza do współczesności. Zobaczyliśmy także latarnię morską, Ratusz neogotycki, Pomnik Zaślubin Polski z Morzem oraz
Bazylikę konkatedralną Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Następnie udaliśmy
się do miejscowości Dobrzyca. Tam obejrzeliśmy przepiękne Ogrody Tematyczne Hortulus, a wśród nich: japoński, francuski, śródziemnomorski, kamienny, skalny, wodny,
ziołowy, a także ogród barw, powonienia
i dźwięku. Spacer po tym niezwykłym miejscu dał nam możliwość relaksu i odpoczynku
od codziennych zmartwień. Zwiedziliśmy też
drugi ogród o nazwie „Spectabilis”, w którym
znajduje się największy w świecie labirynt
grabowy o powierzchni 1 ha. Weszliśmy
na wieżę widokową i podziwialiśmy Ogrody Magii, Energii, Czasu i Przestrzeni,
a w nich m.in.: magiczny kamienny krąg,
Marzec 2016
13
Ogrody 4 Pory Roku, Ogród Zegarów, Ogród Kalendarz Celtycki oraz angielskie rabaty bylinowe i rosarium z parterami
bukszpanowymi. To była wspaniała wycieczka. Dostarczyła nam
wielu niezapomnianych wrażeń.
Dnia 4 lipca 2015 roku członkowie Klubu ZK-P Częstkowo uczestniczyli także w XVII Światowym Zjeździe Kaszubów
w Redzie. Wspólne świętowanie dostarczyło nam niesamowitych przeżyć i emocji.
Warto dodać, że nasz Klub intensywnie współpracuje zarówno ze Szkołą Podstawową w Częstkowie, jak i Sołtysem, Radą
Sołecką czy Ochotniczą Strażą Pożarną. Wspólnie działamy na
rzecz rozwoju naszej miejscowości, organizujemy imprezy integracyjne dla mieszkańców, m.in. Rodzinny Festyn SportowoRekreacyjny pod hasłem „Częstkowo wita lato!”, spotkania wigilijne. Owocem tego współdziałania był również konkurs na
opracowanie projektu graficznego logo wsi Częstkowo. Zwyciężczynią została Natalia Sikora, której praca wyróżniała się
prostotą i jednoznacznie wskazywała na kaszubskie tradycje tej miejscowości. Wyniki ogłoszono 19 grudnia 2015 roku
podczas spotkania wigilijnego w sali OSP w Częstkowie, a Wójt
Gminy Szemud Ryszard Kalkowski wręczył laureatce dyplom
i nagrodę.
Warto dodać, że od momentu powstania Klubu ZK-P Częstkowo prowadzimy jego kronikę zarówno w wersji papierowej, jaki i elektronicznej, na portalu społecznościowym Facebook. Z pewnością stanie się ona nieocenionym źródłem wiedzy o historii Klubu, jego członkach i działaczach, a jednocześnie dokumentem oraz manifestem naszego przywiązania do
kaszubsko – pomorskiej ojczyzny.
Prezes Klubu: Iwona Białas-Rychlak
» Klub Karczemki-Dobrzewino
Koło w Dobrzewinie Karczemkach Jedno z młodszych kół
bo istnieje raptem 11 lat. Z inicjatywą założenia koła wyszli miejscowi członkowie którzy należeli do kół w Bojanie
i w Warznie. Na spotkaniu założycielskim wybrano na prezesa
dreha Edmunda Zielke. Jako że koło skupiało członków z Karczemek i Dobrzewina nazwa jest dwuczłonowa. Od pierwszego spotkania koło cieszyło się bardzo wielkim zainteresowa-
14
niem mieszkańców tych dwóch miejscowości. Dzisiaj koło liczy ponad 70 członków. Dzięki pracy ś.p. Edka mamy w kole
członków i z Kacka i z Gdyni i z Gdańska, Chwaszczyna i Kamienia. Zawdzięczamy to pracy byłego prezesa (byłego, bo
zmarł nagle i niespodziewanie w grudniu ubiegłego roku).
To członkowie naszego kola zapoczątkowali wyjazdy na
święto jedności Kaszubów. Bicie rekordu jak największej ilości akordeonistów grających utwór muzyczny o tematyce kaszubskiej, co roku odbywa się w innej miejscowości za każdym razem z większą ilością akordeonistów. Co roku przewodził tym grającym dreh Edmund. Bez członków naszego koła
nie odbył się żaden zjazd Kaszubów. Wspominamy spotkania opłatkowe, wieczorki czy też zabawy taneczne. Do historii przechodzą udane kuligi które corocznie, o ile był śnieg,
organizowano najpierw w Szymbarku a potem u Edy w Warznie. Najbardziej integrowały członków naszego koła wyjazdy
na wycieczki turystyczne. W zależności od zainteresowania
były to wyjazdy po kraju lub też zagranicy.
Drehna Małgorzata Mazur z wielką dbałością o wierność
szczegółów i zgodnie z prawdą prowadzi kronikę naszego
koła. Kronika prowadzona jest na bardzo wysokim poziomie. W dniu 5 lutego odbyło się zebranie wyborcze w naszym
kole, zebrani członkowie postanowili zmienić wszystkie władze w kole. Zebraniu przewodniczył Prezes Zarządu Gminnego naszego oddziału dreh Zenon Hewelt z udziałem członka
ZG Edmunda Wentk jak i przewodniczącego gminnej komisji
rewizyjnej dreha Alfreda Cylkowskiego. Zgłoszono na prezesa jedną kandydaturę Eugeniusza Walkusza. Wybrany został
jednogłośnie. Wybrano nowy zarząd koła w osobach Teresa
Dampc, Elżbieta Stubba, Tadeusz Haase, Zbigniew Zuchowski
i Wacław Śledz. Komisja rewizyjna została powierzona drehnie Danucie Bieszka Nowickiej jako przewodniczącej i Roman
Knoff, Stanisław Dunst członkowie. Prezes koła obiecał kontynuację dotychczasowych poczynań które były realizowane
w naszym kole. Ponadto zwrócił uwagę na potrzebę organizowania spotkań z twórcami szeroko zrozumianej kultury kaszubskiej.
Zamierzamy latem tego roku zorganizować wspólnie
z radą Sołecką i Stowarzyszeniem Mieszkańcy Dzieciom festynu rodzinnego. Zrzeszenie Kaszubsko Pomorskie powinno
aktywnie uczestniczyć w życiu naszego sołectwa.
W 2015 roku spotkaliśmy się w bardzo licznym gronie
w Chacie myśliwskiej w Zbychowie. Dzięki zaangażowaniu
członków koła a zarazem myśliwych, oprócz grilla z karkówką
kaszanką kiełbaskami i innymi frykasami był również dzik. Ale
trzeba było go skosztować jaki był pyszny. Potem tańce i zabawa. Niektórym to się tak podobało że to powtórzyli. Zorganizowaliśmy wycieczkę połączoną ze zwiedzaniem do malowniczego Fromborka. Zwiedziliśmy tam wszystko co nam udostępnili. Atmosfera rodzinna piknikowa. Byliśmy również w Redzie na Zjeździe Kaszubów. Reprezentacja bardzo liczna i wesoła. Podczas zebrania w dniu 9 października 2015 roku wręczyliśmy nowym członkom legitymacje. W drugiej części tego
spotkania posłuchaliśmy i obejrzeliśmy występ kabaretu „Kuńda”. Kabaret pochodzi z Luzina i jest jednym z lepszych kabaretów kaszubskich. W styczniu 2016 roku spotkaliśmy zgodnie z naszą tradycją na spotkaniu opłatkowym. Tym razem
w gościnnym Dworku Oleńka w Tuchomku. Zaszczycili nas swą
obecnością ksiądz Piotr Gruba z Chwaszczyna, Prezes Oddziału Zenon Hewelt, Prezes sąsiedniego koła z Warzna Kazimiera Cylkowska i nigdy niezawodny Wójt Gminy Ryszard Kalkowski. Muzyka była przednia to i tancerze nie zawiedli. Było nas
80 osób i wszyscy byli zadowoleni. No chociaż niektórzy poszli
do domu przed czasem ale wytłumaczyli się chorobą. W tym
2016 roku przygotowujemy się do Bicia rekordu w jednoczesnej grze na akordeonie. Na pewno nas tam nie zabraknie. Pamiętajcie Karczemki są na początku Gminy Szemud.
Prezes Klubu Eugeniusz Walkusz
» Klub Łebno
Prezesi Koła:
1992–1998 Tadeusz Wiecki
1998–2001 Leszek Walkowiak
2001–2007 Roman Chustak
2007–2010 Joanna Gołąbek
2010–2013 Leszek Walkowiak
2013–2016 Dorota Miotk
Działania na rzecz regionalizmu:
• wspieranie działalności Gminnej Izby Regionalnej w Łebnie
• kursy haftu kaszubskiego i wystawy regionalne
• spotkania autorskie z pisarzami i działaczami kaszubskimi
• kursy i turnieje gier kaszubskich w karty w Lësa (od 1998 r.)
• koncerty muzyczne m.in. Zespołu Regionalnego „Koleczkowianie” z Koleczkowa, Towarzystwa Śpiewaczego im. Jana Trepczyka z Wejherowa, Orkiestry Dętej OSP
z Bojana, Zespołu „Kaszubki” z Chwaszczyna, Zespołu wokalno-muzycznego „Zbychowianki” ze Zbychowa,
Zespołu wokalno-muzycznego „Łebnowianki” z Łebna
Marzec 2016
15
• Msza św. kaszubska – 2011 r.
• Msza św. z elementami kaszubskimi – 2014 r.
Działania wspierające inicjatywy społeczne:
• powołanie społecznego komitetu organizacji Wiejskiego Ośrodka Kultury w Łebnie
• wspieranie inicjatywy powołania Izby Pamięci Jana
Piepki w Łebnie
• inicjatywa i prace przygotowawczo-koncepcyjne projektu budowy amfiteatru w Łebnie
Organizacja spotkań okolicznościowych, zabaw karnawałowych i wieczorków tanecznych oraz festynów
Przykładowe największe festyny:
• 27.05.2000 r. – „Festyn Kaszubsko-Szkolny”
• 03.06.2011 r. – Festyn – „Powitanie Lata”
• 17.06.2012 r. – „Festyn Kaszubsko-Szkolny” połączony
z oddaniem do użytku amfiteatru i kompleksu boisk
szkolnych w Łebnie – pomoc przy organizacji cyklicznego parafialnego Łebieńskiego Festynu Rodzinnego
• 17.11.2012 r. – Uroczyste spotkanie z okazji 20-lecia
działalności Koła ZK-P Łebno
Wycieczki krajowe i zagraniczne:
• 2002 – Malbork i okolice
• 2010 – Mazury
• 2011 – Kaszuby Zachodnie
• 2012 – Giżycko i okolice
• 2013 – Żuławy i Mierzeja Wiślana
• 2014 – Litwa–Wilno–Troki–Kiejdany–Kowno oraz Malbork
Ponadto od wielu lat Koło Łebno jest współorganizatorem
„Wieczorów Gier Kaszubskich w Karty”, które średnio odbywają
się jeden raz w miesiącu w Wiejskim Ośrodku Kultury w Łebnie.
Koło w 2012 roku otrzymało Medal 50-lecia Zrzeszenia
Kaszubsko-Pomorskiego za wspieranie wysiłków Stowarzyszenia mających na celu zachowanie i rozwój tożsamości oraz
kultury kaszubsko-pomorskiej.
Prezes Klubu Dorota Miotk
» Klub Szemud
Od samego początku powstania Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, działacze kaszubscy z Gminy Szemud włączali się czynnie w nurt pracy zrzeszeniowej. Już w 1957 roku w Szemudzie utworzono Wiejski Klub Zrzeszenia Kaszubskiego, jednak nie była
to sformalizowania działalność statutowa.
Koło w Szemudzie liczyło około 42 członków. Wiejski Klub Zrzeszenia Kaszubskiego był podporządkowany oddziałowi ZK-P w Wejherowie.
Założycielem i przywódcą był Franciszek Liedtke z Kamienia. Prace w Klubie były często związane z innymi organizacjami. To było wspólne działanie na rzecz środowiska kaszubskiego. Z inicjatywy Zrzeszeńców z Szemuda w tym czasie odbyły się liczne uroczystości, spotkania z czołowymi działaczami kaszubskimi.
Dopiero w 1981 roku z inicjatywy działacza kaszubskiego Bolesława Borka nastąpiło powołanie Gminnego Oddziału Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego.
To był początek naszego oddziału ZK-P, na strukturze statutowej. Pierwsza siedziba Gminnego Oddzia-
Marzec 2016
łu mieściła się w Kielnie, gdzie prezesem był Bolesław Bork,
który pełnił tę funkcję 11 lat.
Pod koniec lat 80-tych postanowiono utworzyć w ramach
oddziału gminnego kilka samodzielnych kół. W 1992 roku po
B. Borku zostaje wybrany Franciszek Lidetke z Kamienia. Siedziba oddziału zostaje przeniesiona z Kielna do Szemuda. Należy
zaznaczyć, że Klub oraz Oddział działają równolegle.
Szemudzki Klub ZK-P i jego praca była ściśle związana z działalnością całego oddziału, oraz tam powstała inicjatywa nadania
imienia Gminnej Bibliotece Publicznej im „ks. dr. Leona Heyke”.
To tu powstał projekt ludowy pomnika pomordowanych
mieszkańców gminy Szemud w Piaśnicy.
Po utworzeniu w Oddziale ZK-P Szemud klubów, byli następujący prezesi:
1.
2.
3.
4.
5.
Wiesław Sikora
Do roku 2001, była Felicja Radziak
2001–2004 r. Alfons Miłosz
2004–2013 r. Stanisława Hirsz
Od 2013 – obecnie Jan Dargacz
Z inicjatywy Stanisławy Hirsz w 2007 roku Klub wzbogacił
się o piękne stroje kaszubskie.
Warto zaznaczyć, że stroje upiększają wszelkie możliwe uroczystości gminne.
Szemudzki ZK-P organizuje spotkania świąteczno-noworoczne z udziałem Stowarzyszenia Lesok i Biblioteki Publicznej Gminy Szemud, (gdzie prężnie się rozwija) oraz wycieczki między innymi: Pelpin, Flombork i Karlskrona, również zwiedzono Gmach
16
Parlamentu w Warszawie. Do innych atrakcji należy uwzględnić
wieczorki kaszubskie z udziałem zaproszonych gości.
Członkowie Klubów biorą udział w zjazdach Kaszubów
i Dnia Jedności Kaszubów oraz Świąt Państwowych organizowane przez władze gminne.
Odbyła się Msza Święta w Szemudzie z elementami kaszubskimi, również Klub ZK-P Szemud brał udział w Mszy Świętej transmitowanej przez TV Polonia. Klub ZK-P bierze czynny
udział w Dniach Niepodległości (m.in. pierwsze i drugie czytanie po kaszubsku w Kościele).
W dniu 1.02.2015 r. Klub był inicjatorem pierwszej Mszy
Świętej odprawionej w Pomieczynie z okazji 70 rocznicy Marszu Śmierci, skutkowało to powstaniem „Stowarzyszenia Rodzina Kolpinga” w Pomieczynie.
Obecnie Klub liczy 39 członków oraz kilka osób oczekujących na legitymacje członkowskie.
Współpraca ZK-P i innych organizacji jest spójna. Rokowania na przyszłość są optymistyczne.
Prezes Klubu Jan Dargacz
» Klub Warzno
Uchwałą ZK-P Zarządu Oddziału w Szemudzie z listopada
1987 roku powstał w Warznie Klub Miłośników Regionu. Założycielami byli Leon Hope, Józef Czerniawski i Wacław Hewelt.
Od samego początku klub warzeński przejawiał dużą aktywność. Jego osiągnięcia były odzwierciedlane w kronice, ufundowanej przez Urszulę Wresa, a prowadzonej przez Józefa
Czerniawskiego a później Wacława Hewelta. Pierwszym dużym przedsięwzięciem było zorganizowanie zespołu kolędniczego z pełną scenografią przygotowaną przez L. Hope, z którą odwiedzono wielu mieszkańców Warzna i okolicznych wsi.
Stroje zaprojektowali i wykonali Wacław Hewelt i Józefa Bieszke, a szopkę wykonali E. Elas i A. Cylkowski.
Po nadaniu sztandaru dla Oddziału ZK-P w Szemudzie
w 1988 roku – Alfred Cylkowski, Edmund Wentk i Zbigniew
Bieszke otrzymują funkcję pocztu sztandarowego, a opiekę nad
nim przejmuje Klub Warzno. Po śmierci Leona Hope w 1993 r.
przewodniczącym klubu zostaje Wacław Hewelt, który mając ta-
kie duże zaplecze ludzi chętnych do działania organizuje pierwszy festyn nad Jeziorem Orzechowskim. Drugie duże przedsięwzięcie klubu to pamięć poległym w II wojnie światowej
(1995 odsłonięcie obelisku poświęconego poległym z sołectw
Warzna i Rębisk). Corocznie organizowana przez klub uroczysta
msza polowa przy obelisku stała się symbolem pamięci dla młodych pokoleń. Festyny tak przyjęły się, iż trzeba je było przenieść
nad Jezioro Tuchomskie gdzie można było przyjąć więcej ludzi. W tym okresie nowym przewodniczącym klubu zostaje Edmund Wentk, któremu przypada organizacja pierwszej poważnej rocznicy działalności – 10-lecie klubu.
Działalność klubowa opiera się na spotkaniach towarzyskich, okolicznościowych,
rocznicowych, organizacji festynów, które wymagają coraz więcej pracy. Klub Warzeński to również współorganizator dożynek różnego szczebla. W 1999 roku pojawia się nowe przedsięwzięcie – wycieczka dla członków klubu (Mazury–Giżycko).
W 2001 roku Klub Warzno stał się współorganizatorem Diecezjalno–Gminnych Dożynek. Kampania sprawozdawczo-wyborcza
przeprowadzona jesienią 2001 roku wyłoniła nowego przewodniczącego – Kazimierę Cylkowska, która była aktywną działaczką
klubu od czasu jego założenia.
Wprowadzane są nowe imprezy integrujące środowisko, członków ZK-P,
sympatyków kaszubszczyzny takie jak:
spotkania opłatkowe, choinka noworoczna dla dzieci, śledzik. W dalszym
Prezes Gminnego Oddziału ZK-P wraz ze sztandarem naszego
ciągu organizowane są z dużym rozmaoddziału z Prezydentem Miasta Gdyni
chem festyny gromadzące setki sympa-
Marzec 2016
tyków z całych kaszub, oraz zabawy dla członków klubu jak
i dla całej gminy. Kontynuowane są wycieczki dla klubowiczów i ich rodzin po Polsce (Zakopane, Pojezierze Suwalskie,
Bieszczady, Szczecin, ściana Wschodnia, ściana Zachodnia),
poza granice (Wilno, Lwów, Praga, Budapeszt, Wiedeń, Drezno, Chorwacja). W klubie stworzył się silny aktyw członków
i ich rodzin, którzy potrafią ze sobą współpracować, podróżować, spotykać się i bawić.
Ta atmosfera i atrakcyjność szerzenia kaszubszczyzny powoduje ciągły wzrost liczby członków klubu: 1997 – 37, 2010
– 52, a obecnie jest nas 60-u mimo iż niektórzy odeszli z tego
świata. W tym okresie działania klubowicze zorganizowali
16-cie festynów, 15-cie razy wyjechali na wycieczkę, 14-cie
spotkań opłatkowych, oraz współorganizowali dożynki sołeckie, parafialne, diecezjalne. Zorganizowali 19-cie mszy polowych przy obelisku, spotkanie z rodzinami poległych, uczestniczyli w zlotach Kaszubów, a poczet sztandarowy wziął udział
w ponad 360-ciu uroczystościach na terenie gminy, województwa i kraju (w Szczecinie, Spytkowicach i Częstochowie), itp.
Klub zakupił stroje dla pocztu sztandarowego i ponosi koszty jego utrzymania, ufundował ornat dla parafii Kielno, wspomógł fundację Wspólna Ścieżka. Całą działalność klubu można obejrzeć na prezentacji multimedialnej „Kronika Klubu ZK-P
Warzno” (ponad 170 str.), na filmie „Spotkania opłatkowe w Klubie ZK-P Warzno” oraz w kronice.
Wiceprezes Klubu Andrzej Olejnik
17
Jak można zauważyć nasz oddział stoi na potężnych kolumnach.
Należy zaznaczyć, że większość przedsięwzięć o których
mowa powyżej nie miałaby miejsca gdyby nie nasza bardzo dobra współpraca z lokalnymi władzami. Na przestrzeni
wszystkich lat naszej działalności możemy zawsze liczyć na pomoc ze strony gminnego samorządu. Wójtowie wszystkich kadencji Władysław Hirsch, Zbigniew Engelbrecht i obecny włodarz naszej gminy Ryszard Kalkowski zawsze przychylnie patrzeli na nasze potrzeby, a było ich niemało: pomoc w organizacji festynów, zapewnienie transportu na zjazdy Kaszubów
oraz Dni Jedności Kaszubów, pomoc finansowa oraz logistyczna przy organizacji wielu imprez okolicznościowych – to tylko
niektóre z nich. Najważniejszym wydarzeniem w ostatnich latach dla naszego oddziału było Wyjazdowe Posiedzenie Rady
Naczelnej Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego organizowane we współpracy z Samorządem Gminy Szemud, Gminnym
Ośrodkiem Kultury, Sporty i Rekreacji oraz Gminną Biblioteką.
O posiedzeniu piszemy poniżej.
Plany na dalsze lata działalności są ambitne. Głęboko
wierzymy, że uda nam się wszystkie zamierzone cele zrealizować. Zachęcamy każdego, kto czuje się związany z Kaszubami i Pomorzem do wstępowania w nasze szeregi.
Prezes Gminnego Oddziału Zrzeszenia
Kaszubsko-Pomorskiego w Szemudzie Zenon Hewelt
Posiedzenie Rady Naczelnej Zrzeszenia
Kaszubsko-Pomorskiego w Gminie Szemud
Dnia 21 marca 2015 roku miało miejsce wydarzenie, do którego nasz oddział ZK-P przygotowywał się już od kilku miesięcy.
W Gminnym Centrum Kultury, Sportu i Rekreacji w Szemudzie odbyło się bowiem wyjazdowe posiedzenie Rady Naczelnej Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, połączone z konferencją pt. „Między
teorią a praktyką. 10 lat obowiązywania ustawy o języku regionalnym na Kaszubach”.
Obrady otworzył prezes Gminnego Oddziału ZK-P w Szemudzie, Pan Zenon Hewelt. Powitał członków Rady Naczelnej, Głównej Komisji Rewizyjnej oraz Sądu Koleżeńskiego ZK-P oraz wszystkich zgromadzonych. Opowiedział też krótko o działalności na-
Marzec 2016
szego oddziału ZK-P, który jest jednym z najliczniejszych, gdyż
w sześciu klubach zrzesza łącznie ponad 300 osób.
Następnie głos zabrał Prezes ZK-P, Pan Łukasz Grzędzicki. Poprosił wszystkich o powstanie i wprowadzenie sztandaru Oddziału ZK-P w Szemudzie. Złożył podziękowanie członkom pocztu sztandarowego – Panu Alfredowi Cylkowskiemu, Panu Edmundowi Wentk i Panu Zbigniewowi Bieszke za wieloletnią aktywną działalność reprezentacyjną i wręczył im upominki w postaci
książki Józefa Borzyszkowskiego pt. „Historia Kaszubów”.
Następnie wybrano prezydium posiedzenia, w którym znaleźli się: Pan Eugeniusz Walkusz, Pan Zygmunt Orzeł i Pani Lilianna
Grosz. Po przyjęciu porządku obrad, wyborze komisji skrutacyjnej oraz komisji uchwał i wniosków, zatwierdzeniu protokołu poprzedniego posiedzenia Rady Naczelnej, przystąpiono do wyboru patrona roku 2016.
Poinformowano zebranych o wpłynięciu dwóch kandydatur. Pan Tomasz Fopke, reprezentant grupy inicjatorów ustanowienia roku 2016 – Rokiem Geralda Labudy, zaprezentował sylwetkę tego wybitnego historyka. Przedstawił jego życiorys, zasługi dla Pomorza, działalność na rzecz rozwoju naszego regionu, przyznane mu wyróżnienia, medale i ordery. Wskazał również na wagę roku 2016, w którym przypada 100. rocznica urodzin Geralda Labudy.
Drugą kandydaturę, postać Józefa Chełmowskiego zaprezentował Prezes Oddziału ZK-P w Brusach, Pan Stanisław Kobus. Zaproponował również, aby zrezygnować z wyborów po-
18
między tymi dwoma kandydatami i podjąć uchwałę o ustanowieniu roku 2016 – Rokiem Geralda Labudy, a 2017 – Rokiem
Józefa Chełmowskiego. Wszyscy zebrani poparli i jednogłośnie
przyjęli ten wniosek.
Ostatnim punktem posiedzenia było przedstawienie spraw
bieżących. Poinformowano tu między innymi o obchodach
Dnia Jedności Kaszubów, zbliżających się wydarzeniach, uroczystościach i konkursach, po czym Prezes ZK-P, Pan Łukasz
Grzędzicki zakończył formalną część zebrania.
W II części posiedzenia odbyła się konferencja z okazji dekady funkcjonowania ustawy o języku regionalnym, stanowiąca
podsumowanie jej obowiązywania i realizacji na Pomorzu w ciągu minionych 10 lat. Uczestniczyli w niej, poza członkami Rady
Naczelnej i prezesami oddziałów, także członkowie Rady Języka Kaszubskiego, parlamentarzyści, naukowcy, samorządowcy
i studenci. Swoją obecnością uświetnili to wydarzenie między
innymi: Posłanki na Sejm RP – Pani Teresa Hoppe i Pani Dorota
Arciszewska-Mielewczyk, Poseł na Sejm RP – Pan Jerzy Budnik, Senator RP – Pan Kazimierz Kleina, Marszałek Województwa Pomorskiego – Pan Mieczysław Struk z małżonką, Przewodniczący Sejmiku Województwa Pomorskiego – Pan Jan Kleinszmidt.
Wszystkich zgromadzonych gości w imieniu gospodarzy
powitał Wójt Gminy Szemud, Pan Ryszard Kalkowski. Wyraził zadowolenie z działalności ZK-P, dzięki której w naszej gminie kaszubszczyzna jest bardzo widoczna. Zaznaczył, iż trzeba
pracować dalej i dobrze spożytkować tę reformę, aby język kaszubski był obecny i pielęgnowany nie tylko w szkołach, ale też
w domach czy urzędach.
Jako pierwszy wystąpił Marszałek Województwa Pomorskiego, Pan Mieczysław Struk w prelekcji pt. „Kaszuby od samorządu terytorialnego do języka regionalnego”. W swoim przemówieniu przedstawił dzieje i rozwój kaszubszczyzny. Wskazał
też na liczne bariery, które przez lata pokonywano. Zaznaczył,
że Kaszuby zmieniły się i proces ten będzie trwał nadal. Dlatego ważna jest wspólnota dążeń i aspiracji, ponieważ to od nas
zależy los języka kaszubskiego.
Następnie głos zabrał Prezes ZK-P, Pan Łukasz Grzędzicki.
W swoim wystąpieniu omówił aktywność społeczności kaszubskiej w kontekście realizacji ustawy o języku regionalnym na Pomorzu. Wymienił główne prawa wynikające z tej reformy. Wskazał
na zasługi i osiągnięcia ZK-P. Jednym z nich jest z pewnością fakt,
iż w Polsce prawie 1200 miejscowości wprowadziło dodatkowe
tradycyjne nazwy w językach mniejszości lub regionalnych, z czego ¾ to gminy położone na Kaszubach. Rośnie też liczba dzieci
uczących się języka kaszubskiego, która w tej chwili wynosi już
prawie 18 tysięcy. Można zatem śmiało stwierdzić, że przez minione 10 lat aktywnie korzystamy z możliwości, jakie daje ustawa.
Kolejnym prelegentem był prof. Marek Cybulski z Uniwersytetu Gdańskiego, który zaprezentował materiał przygotowany
przez prof. Jerzego Tredera. Opowiedział o doświadczeniach
w ustalaniu dodatkowych, tradycyjnych nazw miejscowości
i obiektów fizjograficznych w języku kaszubskim.
Na koniec wystąpiła Przewodnicząca Rady Języka Kaszubskiego – Pani Danuta Pioch. Omówiła działalność tego organu ZK-P w kwestii ustawy o języku regionalnym. Wspomniała,
że ruch na rzecz kaszubszczyzny istnieje już od czasów Floriana Ceynowy, czyli od XIX wieku. Przyspieszył w 1956 roku wraz
z powstaniem Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, natomiast
wiatru w żagle dodała mu właśnie ustawa z 2005 roku, która
wskazała nowe obszary działania. Przewodnicząca przedstawiła zadania, jakie stoją przed tym organem ZK-P, czyli między
innymi standaryzacja oraz poszukiwanie rozwiązań w zakresie używania języka kaszubskiego, zwłaszcza w nowych dziedzinach. Przypomniała również, iż Rada swoje postanowienia
ogłasza w formie uchwał w corocznie wydawanym Biuletynie.
Po wygłoszeniu wszystkich prelekcji odbyła się dyskusja, w której udział wzięli między innymi: Senator RP – Pan Kazimierz Kleina,
Pan Brunon Cirocki, Posłanka na Sejm RP – Pani Teresa Hoppe, Prof.
Edward Breza oraz Poseł na Sejm RP – Pan Jerzy Budnik.
Podczas konferencji zaprezentowano także nową, dwujęzyczną mapę Kaszub, która ukaże się już niebawem i miejmy nadzieję – znajdzie się w każdej pomorskiej szkole.
Warto też wspomnieć o wyjątkowej oprawie całego wydarzenia. Efekt ten zapewniła wystawa prac z licznych konkursów plastycznych o tematyce kaszubskiej oraz zdjęć dokumentujących działalność poszczególnych organizacji i stowarzyszeń naszej
gminy, czyli oddziału i klubów ZK-P, zespołu „Koleczkowianie”, Izby Regionalnej im. Remusa. Nie
zabrakło też fotografii z odbywających się corocznie plenerów rzeźbiarskich w Łebnie.
Reasumując, można śmiało powiedzieć, że organizacja wyjazdowego posiedzenia Rady Naczelnej
Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego w Szemudzie
zakończyła się sukcesem. Współpraca i ogromne
zaangażowanie wielu ludzi zaowocowało wspaniałym wydarzeniem, które na długo pozostanie w pamięci wszystkich, którzy wzięli w nim udział i z pewnością przyczyni się do promocji naszej gminy.
Iwona Białas-Rychlak
Marzec 2016
19
Kaszuby to dobry adres
Rozmowa z prezesem Zrzeszenia
Kaszubsko-Pomorskiego Łukaszem Grzędzickim.
Redakcja: Mieszkańcy Pomorza często dostrzegają aktywność Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, ale wielu z nich
nie zdaje sobie sprawy, skąd się wzięła ta organizacja.
Łukasz Grzędzicki: Prawie 60 lat temu, bo jesienią 1956 r.
na fali tzw. „odwilży popaździernikowej”, czyli kiedy nieco
zelżał reżim komunistyczny, grupa głównie inteligencji kaszubskiej wykorzystała dogodny moment i założyła Zrzeszenie Kaszubskie. Organizacja szybko się rozrosła, a ta dynamika wzięła się z tego, że Kaszubom była potrzebna organizacja, która zarówno broniłaby tej społeczności, jak
i dbała o rozwój całego Pomorza. W 1964 r. Zrzeszenie poszerzyło swój obszar oddziaływania o Kociewie i zmieniło
nazwę na Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie. Obecnie skupia w swoich strukturach m.in. 70 oddziałów, łącznie działa
w nich ok. 5,5 tys. członków. W ZK-P realizowana jest formuła otwartej organizacji, a zatem w tym stowarzyszeniu działają nie tylko Kaszubi i Kociewiacy, ale także zainteresowane osoby pochodzące z innych regionów Polski. Niezmiennie do celów statutowych ZK-P należą: rozbudzanie inicjatywy dla wszechstronnego rozwoju kulturowego, społecznego i gospodarczego Kaszub, Kociewia, Borów i całego Pomorza, kształtowanie demokratycznych stosunków w życiu
regionu, rozwijanie kaszubsko-pomorskiej myśli społecznej
i politycznej, kultywowanie i rozwijanie specyfiki kulturowej
Pomorza, szerzenie w społeczeństwie (szczególnie wśród
młodzieży) znajomości tradycji kaszubskich i pomorskich.
Kaszubom w ostatnich dekadach sporo udało się uzyskać
i w wielu aspektach wzmocnić swój region właśnie dzięki
temu, że mieli taką organizację, jak Zrzeszenie KaszubskoPomorskie – skupiającą wielu społeczników (m.in. naukowców, samorządowców, nauczycieli, przedsiębiorców, ludzi
kultury), którzy tworzyli dobrze rozumiane lobby na rzecz
Kaszub i Pomorza.
Red. Czym kierują się osoby wstępujące do takiego stowarzyszenia, jak Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie?
Ł.G. Motywacje są różnorodne. Często to potrzeba rozwijania swoich zainteresowań, spotkania osób o podob-
Marzec 2016
nych pasjach, chęć lepszego poznania okolicy, w której się
mieszka, czy zrobienia czegoś pozytywnego dla niej. Oddziały Zrzeszenia to właściwie towarzystwa miłośników poszczególnych miejscowości. Ich działalność to objaw zdrowego patriotyzmu lokalnego. Proszę zauważyć, ile wydają publikacji o historii swojej wsi czy swojego miasta, jak
się angażują w pielęgnowanie rodzimych tradycji – odmiennych np. w Jastarni, w Brusach czy w Chmielnie. Tę
różnorodność doskonale widać na organizowanych przez
ZK-P takich wydarzeniach, jak doroczne Zjazdy Kaszubów
czy Dni Jedności Kaszubów, gdzie nie tylko stroje mówią
o tym, skąd kto przyjechał, ale i niesione w przemarszach
tablice czy transparenty z nazwami miejscowości, z którymi
uczestnicy się utożsamiają.
Jeśli masz pomysł i chcesz działać dla Kaszub–Pomorza,
to zapraszamy do Zrzeszenia. Zachęcam do śledzenia naszej strony www.kaszubi.pl i naszego facebookowego profilu oraz do prenumeraty miesięcznika „Pomerania”.
Red. Dzień Jedności Kaszubów to stosunkowo młoda
inicjatywa. Czemu ma służyć?
Ł.G. To z jednej strony, a może: przede wszystkim, pretekst do zainteresowania ludzi historią Pomorza, a z drugiej –
powód do zorganizowania spotkania i zmobilizowania ludzi,
takich jak miłośnicy gry na akordeonie, do wspólnego działania. Niektórzy uzmysławiają sobie dzięki temu, że Kaszubi
w pasie między Gdańskiem a Szczecinem żyją od stuleci. Doroczne próby bicia rekordów w jednoczesnej grze na akordeonie kaszubskich utworów to radosne oblicze tego Dnia. Ma
to walor edukacyjny, odciąga od tabletów czy komputerów
na przykład dzieci i rozpala w nich pasje muzyczne. Co roku
pozytywnie mnie nastraja widok sali, w której gra jednocześnie kilkuset akordeonistów w przedziale wiekowym od 5 do
85 lat. Dobrowolnie przyjeżdżają, uczą się nowych utworów,
są zapaleńcami, i dlatego jako ludzie skupieni w Zrzeszeniu
Kaszubsko-Pomorskim uważamy, że takie przedsięwzięcia
warto kontynuować. Bo Kaszuby to nie tylko przeszłość, ale
przede wszystkim przyszłość, a gdy działamy razem, to dużo
możemy zrobić dla naszego regionu. Kaszuby to dobry adres do zamieszkania i wielu tu pozytywnie zakręconych ludzi,
nie tylko wśród akordeonistów.
20
Koła Gospodyń Wiejskich
w Gminie Szemud
Koło Gospodyń Wiejskich w Szemudzie powstało 23 Maja
1964 roku. Inicjatywa powstania koła wypłynęła na zebraniu
wiejskim pośród zgromadzonych na nim kobiet. Kobiety zajmowały się poprawianiem estetyki i higieny na wsi, rozprowadzaniem drobiu. Organizowały wspólnie z Ośrodkiem Nowoczesnej Gospodyni kursy kroju i szycia, gotowania i pieczenia. KGW organizowało również dziecińce i wycieczki oraz
spotkania towarzyskie, podczas których gospodynie wymieniały się swoimi radami i doświadczeniami.
kaszubskiej. Przystąpiliśmy do projektu, dzięki któremu zakupiliśmy stroje kaszubskie dla członkiń koła."
Ewa Kleszczewska
Sołtys Przetoczna
» KGW Leśno
Przewodniczącą KGW Szemud jest obecnie Pani Teresa
Szymańska. Wraz ze zmianami gospodarczymi oraz wejściem
do Unii Europejskiej działalność KGW zmieniło swój profil. Razem rozwijamy talenty artystyczne i wokalne poprzez czynny udział w gminnych, powiatowych, a niekiedy i wojewódzkich turniejach Kół Gospodyń Wiejskich na których niejednokrotnie stawałyśmy na podium. Wyróżnić trzeba iż trzykrotnie zdobyłyśmy pierwsze miejsca na powiatowym szczeblu, a największym Naszym osiągnięciem było zwycięstwo
w III Wojewódzkim Turnieju KGW w Żukowie. Bierzemy także udział w targach artystycznych wielkanocnych i bożonarodzeniowych, festynach sołecko-rodzinnych, a także Festiwalu Kultury Kaszubskiej. Między innymi na festiwalu w Luzinie
w 2010r. zajęliśmy pierwsze miejsce w kategorii: „Kaszubska
rybka”, natomiast w Kielnie w 2013 r., zdobyłyśmy dwa pierwsze miejsca w kategorii:
„Najlepszy deser” oraz „Najlepszy chleb wiejski”.
Nasze koło niejednokrotnie przygotowuje poczęstunek na
różne uroczystości organizowane przez Gminę Szemud, jak
i inne organizacje pozarządowe w których uczestniczy bardzo wiele osób. W taki sposób możemy się zareklamować
oraz pokazać nasze umiejętności.
» KGW Przetoczyno
KGW Przetoczyno to stowarzyszenie, które reaktywowało
się w 2005 roku. Głównym celem jest działalność na rzecz środowiska lokalnego. Bierzemy czynny udział w rożnych imprezach kulturalnych na terenie gminy i powiatu wejherowskiego. Jesteśmy członkiem LGD „Kaszubska Droga”. Głównym celem i założeniem stowarzyszenia jest kultywowanie kultury
Koło Gospodyń Wiejskich w Leśnie powstało w 1964 r. przewodniczącą była p. Pelagia Stubba. Po dwóch latach działalności przewodniczącą została p. Jadwiga Wenzel, wtedy to na
wielką skalę działalność Koła rozwijała się na niwie gospodarczej – m.in. odchów drobiu, ogrody warzywne, kwiatowe, konkursy „Piękna wieś”. W kalendarz imprez wpisany był „Dzień Kobiet”, jako zabawa dla całej wsi. Od roku 1978 pałeczkę przewodniczącej, dzierży p. Adela Wenzel. No i co? – rozpoczęło
się życie kulturalno-oświatowo-towarzyskie. Nigdy nie została przerwana nić działalności w Kole. Współpraca z Sołtysem,
Radą Sołecką, mieszkańcami daje piękny obraz naszej wsi – odrestaurowana sala po byłej szkole, ogród, altanki, scena i napis
„Leśna Fantazja”. W naszej małej społeczności wsi Leśno, kultura regionalna wciąż żywa. Przez 53 lata nie było powodu,
aby ją zatracić. Przeróżne konkursy, scenariusze pisane prosto,
zwyczajnie z nutką humoru przez przewodniczącą ubogacają
program na szczeblu gminnym, powiatowym, wojewódzkim,
gdzie dane było członkiniom występować. Kobiety są inicjatorkami wszelkich działań kulturalnych i społecznych. Pamiętamy
szczególnie o „Dniu Dziecka”, a uroczystości takie, jak: „Dzień
Babci i Dziadka”, „Dzień Matki i Ojca”, „Sobótki”, „Wigilia” są wielokrotnie upamiętniane. Pamięć o osobach w „wieku jesieni”
o jubileuszach członkiń Koła, to stały element naszej przedsiębiorczości.
Od 14 lat bierzemy udział w festynie rodzinnym
w Gdyni celem
pozyskania środków na działalność Gdyńskiego
Hospicjum
św. Wawrzyńca.
Wspomnienia lat
Marzec 2016
21
na, udokumentowane w kronikach, na fotografiach. Uroczystość 50-lecia Koła Gospodyń Wiejskich w Leśnie w roku 2014 r.
pokazała naszą pracę zdobytą i przekazaną szerszej publiczności przez 13 członkiń, z młodymi członkiniami wciąż aktywnymi w wielu dziedzinach.
Koło Gospodyń, jak sama nazwa mówi „gospodynie” tak! –
można nas zobaczyć na imprezach gminnych np. „Dożynki”,
gdzie promujemy nasze kulinarne wyroby, zapraszając gości
do naszego stoiska na „plince” ziemniaczane, frytki, bigos…
Wiele lat! Wiele wspomnień!
Przewodnicząca KGW Leśno
Adela Wenzel
» KGW Kielno
przeszłych, to wiele wieczorów, spotkań, występów na scenie
m.in. w Warznie, Łebnie, Szemudzie, Wejherowie, Gdyni, Gdańsku … festyny i dożynki.
Od roku 1999 wraz z Radą Sołecką wykonałyśmy wiele
wieńców dożynkowych – z tego tytułu wielokrotnie nasze
dzieła artystyczne zdobyły I miejsca w konkursach wieńców,
na Dożynkach Prezydenckich w Spale wieniec z Leśna zdobył VII miejsce.
Rok 1988 początek, dziś to już 28 lata pielgrzymek, wycieczek
po Kraju, Europie, świecie – Azja, Afryka, dziś trudno zliczyć, ale
jedno wiemy – wciąż z tym samym pilotem Adelą Wenzel.
Od roku 1997 rozpoczęłyśmy prawdziwą przygodę na turniejach Kół Gospodyń Wiejskich. W konkursie na „Najpiękniejsze Koło w Województwie V miejsce, w roku następnym
III miejsce. Piętnaście turniejów na szczeblu powiatowym –
8 razy na podium za zdobycie I miejsca.
Trzy razy na turnieju wojewódzkim – raz I miejsce, dwa razy
wyróżnienie. Turnieje gminne – I miejsca. Aktywność, zaangażowanie w szerzeniu kultury i tradycji na wsi to niepowtarzalne
i niezapomniane dni, lata, które dają jeden wielki obraz pięk-
Koło w br. obchodzić będzie 56 lat istnienia. Pod koniec
ubiegłego wieku nastąpiła krótka przerwa w działalności. Jednak szybko nastąpiła reaktywacja koła i przewodniczącą została Zofia Hewelt. Obecnie funkcję przewodniczącej pełni Wanda
Chmara. Koło liczy 17 członkiń. Bierzemy aktywny udział w imprezach środowiskowych. Od paru lat gotujemy znaną wszystkim grochówkę: z okazji Gminnych Dożynek, na Dzień Strażaka,
na festyny. Występujemy z poczęstunkiem na Targach Artystycznych w Szemudzie, na festynach nad jeziorem w Kielnie. Organizujemy Spotkania Opłatkowe dla seniorów z sołectwa Kielno.
Wykonujemy dla nich prezenty. Doskonalimy swoje umiejętności w zakresie decoupage, haftu różnymi technikami, dzielimy
się przepisami na potrawy, nalewki lecznicze. Uroczyście obchodzimy w Kole urodziny członkiń, organizujemy sobie tzw. „mikołajki”, bierzemy udział w spotkaniach jubileuszowych zaprzyjaźnionych Kół. Swoją działalność dokumentujemy w kronice prowadzonej przez Dorotę Niemtz i Dorotę Stobba.
Organizujemy w miarę potrzeby pomoc materialną dla
członkiń w razie choroby czy nieszczęścia.
Przewodnicząca KGW Kielno
Wanda Chmara
Ochotnicze Straże Pożarne
w Gminie Szemud
» OSP Szemud
Powstanie Straży Ogniowej w Szemudzie datuje się na rok
1906. Była to organizacja działająca pod nadzorem żandarmerii
niemieckiej. Dopiero po pierwszej wojnie światowej została reaktywowana Ochotnicza Straż Pożarna. OSP dysponowała wówczas sikawką ręczną umieszczoną w drewnianej szopie, spełniającej funkcję remizy strażackiej. Po drugiej wojnie światowej reaktywowano OSP w Szemudzie, która liczyła wówczas około
20 strażaków. W 1948 roku jednostka nasza otrzymała pierwszą
motopompę. Syrenę ręczną wkrótce zastąpiono elektryczną, którą umieszczono w centrum wsi na budynku. W latach 70-tych powstała nowa remiza z dużą salą widowiskową, którą w późniejszym okresie zamieniono na bibliotekę później Wiejski Ośrodek
Kultury. OSP Szemud dnia 4 kwietnia 1995 r. została włączona
do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego i otrzymała wóz
bojowy „ Jelcz”. W ostatnim dwudziestoleciu z uwagi na centralne położenie w gminie i możliwości jednostki oraz nowe dla niej
Marzec 2016
działania, OSP w Szemudzie wzbogaciła się o samochód ratownictwa technicznego „ Lublin” i samochód gaśniczy „Magirus”. Została rozbudowana remiza o dodatkowy boks z przeznaczeniem
na samochód pożarniczy. W 2011 r. jednostka otrzymała nowy samochód pożarniczy „Man”. Znaczenie jednostki z racji jej centralnego położenia w Gminie stale wzrasta. Średnio rocznie druhowie
80 razy wyjeżdżają do różnorodnych zdarzeń. Wszyscy druhowie tj. 74 w tym 10 kobiet dbają o dobre imię jednostki, zawsze są
gotowi do niesienia pomocy potrzebującym. Na przestrzeni stu
dziesięciu lat istnienia jednostki znalazło się wiele ludzi, dzięki którym straż pożarna ma dzisiaj taki dobry wizerunek.
» OSP Kielno
OSP w Kielnie założył w 1905 r. Józef Grubba. Do pożaru wzywał dzwon kościelny, a strażacy poruszali się wozem konnym.
W czasie okupacji działała przymusowa straż ogniowa – drużyna
męska i żeńska. Z upływem lat zmieniały się władze OSP, umun-
22
durowanie, wyposażenie i zadania. W czerwcu 1988 r. w miejsce
starej, oddano do użytku istniejącą do dziś strażnicę, jednostka
otrzymała sztandar. W 1995 OSP Kielno włączono do Krajowego
Systemu Ratowniczo-Gaśniczego. Z okazji 100-lecia OSP w 2005
Prezes ZG OSP RP nadał naszej straży Złoty Znak Związku w uznaniu za ofiarną działalność. Wszystkie działania jednostki uwiecznione są w kronice. W 2012 r. zajęliśmy III m. W Ogólnopolskim
Konkursie Kronik OSP – w woj. pomorskim. Jednostka dysponuje
obecnie 1 średnim i 3 ciężkimi samochodami. 9 dh jest uprawnionych do prowadzenia tych samochodów, 17 – ukończyło kurs ratownika medycznego.
Skład jednostki: 71 czł. Zwyczajnych (w tym 4 druhny), 7 honorowych, 7 wspierających, 12 czł. MDP.
Skład Zarządu: Prezes – Witold Hoppa, Naczelnik (od 1992 r.) –
Stanisław Milewczyk, wiceprezes – Ryszard Kalkowski, z-ca nacz.
Wojciech Wanat, sekretarz Daniel Hoppa, skarbnik Wiesław Milewczyk, gosp. Ryszard Hoppa, kronikarz Wanda Chmara, czł. Czesław Klawikowski.
» OSP Przetoczyno
Przed pierwszą wojną światową istniała w Przetoczynie Freiwillige Feuerwehr (Ochotnicza Straż Ogniowa), lecz dokładna data
jej powstania nie jest znana.
Pierwsze zapiski o przekształceniu się strażackiej braci w Ochotniczą Straż Pożarną datuje się na 1924 rok. Jej pierwszym prezesem i organizatorem był ówczesny sołtys Aleksander Pranczk.
Wśród aktywnych założycieli OSP należy wymienić Pawła Dargę,
Jozefa Semrau (drugi wieloletni prezes), Franciszka Nadolskiego.
Następnie funkcję prezesa pełnił kierownik szkoły Paweł Kielas,
który został bestialsko zamordowany przez hitlerowców w Lesie
Piaśnickim.
W ostatnim okresie włodarzem Ochotniczej Straży Pożarnej
w Przetoczynie był dh Stanisław Stolz (przez 46 lat). W tym okresie
zmodernizowano remizę strażacką, a jednostka została wyposażona w wóz bojowy GBM Star 244. Obecnie Ochotnicza Straż Pożarna w Przetoczynie zrzesza 27 strażaków czynnych, 9 honorowych i 2 wspierających.
OSP w Przetoczynie czynnie uczestniczy w działaniach ratowniczo-gaśniczych, a także reprezentuje jednostkę w organizowanych uroczystościach gminno-parafialnych.
» OSP Łebno
Ochotniczą Straż Pożarną w Łebnie powstała w 1937 roku.
Pierwszym prezesem został Franciszek Szwaba. Po wojnie pre-
zesami byli: Stefan Brylowski, Robert Lademan (1961–1971),
Hubert Dosz (1971-2016) a od 23 stycznia 2016 r. Marek Dosz.
Do 1961 roku pożary gaszono starą ręczną sikawką a potem
były to: „Star 20”, od 1964 roku beczkowóz, „Żuk” i „Star 244”.
Obecnie ma na stanie samochód GBA 2,5 Magirus Deutz. W latach 1960–1962, w Łebnie wybudowano remizę. Strażacy zabezpieczają procesje Bożego Ciała, pomagają w organizacji
uroczystości gminnych, sołeckich i parafialnych. Pełnia honorową wartę przy Grobie Pańskim. Obecnie OSP Łebno liczy
39 strażaków w tym 5 honorowych z tego do udziału w bezpośrednich akcjach ratowniczo-gaśniczych uprawnionych jest
15. W roku 2015 OSP Łebno uczestniczyła 13 razy w akcjach ratowniczych w tym 4 razy w gaszeniu pożarów i 9 razy w likwidacji miejscowych zagrożeń.
» OSP CZĘSTKOWO
Ochotnicza Straż Pożarna w Częstkowie powstała w 1927r.
Pierwszym prezesem został Józef Nowicki Naczelnikiem Kurt
Rylman w początkowym okresie jednostka liczyła 12 członków
pierwszym sprzętem była sikawka ręczna w roku 1930 zakupiono pierwsze mundury. Po zakończeniu drugiej wojny światowej
z inicjatywy Jana Rompcy zorganizowano ponowne istnienie jednostki Prezesem został Jan Rompca Naczelnikiem Alojzy Krewta
W latach 1961–1966 trwała budowa remizy strażackiej.
W roku 1968 Jednostka otrzymała pierwszy wóz bojowy.
Obecnym Prezesem jest Jacek Żywicki Naczelnikiem Wojciech
Bojeński Jednostka posiada wóz bojowy STAR 244. Liczy 34 członków czynnych. Przez wszystkie lata istnienia Jednostka współpracuje z lokalną parafią oraz ze wszystkimi organizacjami społecznymi z naszego terenu
» OSP Bojano
Ochotnicza Straż Pożarna w Bojanie powstała w 1896 r., wówczas działając jako Ochotnicza Straż Ogniowa i w sposób czynny
pełni służbę do dnia dzisiejszego. W chwili obecnej jednostka liczy 47 osób czynnie podejmujących służbę, w tym jedną kobietę. Powołana została także drużyna młodzieżowa licząca 12 osób.
Jednostkę wspierają 3 osoby, zaś tytuły honorowego strażaka posiada 18 członków. OSP w Bojanie posiada 2 czynne pojazdy strażackie, tj. GCBA Jelcz i GBA Mercedes. Ponadto, do dyspozycji strażaków ochotników pozostaje również wycofany z podziału GBAM
Star 25. W roku 2015, OSP została włączona do KSRG, posiada
również Jednostkę Operacyjno Techniczną kategorii 2, która liczy
26 członków.
Stowarzyszenie Młodzi dla Regionu
Jesteśmy lokalnym stowarzyszeniem promującym obywatelskie postawy oraz kulturę kaszubską.
Regularnie organizujemy „Wieczorki Kaszubskie”
w Szemudzkiej Bibliotece, przeprowadzamy przedwyborcze akcje „Masz Głos Masz Wybór” zachęcające
do działań obywatelskich oraz udziału w wyborach.
Bierzemy również udział w ogólnopolskim projekcie
„Młody Obywatel – Lokalni Architekci” która przyczyniła się do poprawy wyglądu naszej pięknej Gminy.
Zachęcamy wszystkich (nie tylko młodych) do współpracy oraz śledzenia naszych działań!
www.mlodzi.jimdo.com
Facebook/MlodziDlaRegionu
[email protected]
Marzec 2016
BOJANO – Hala Sportowa, ul. Wybickiego 38
20 marzec 2016 r. godzina 18:00
Wstęp wolny
27
Język kaszubski w szkołach
W Gminie Szemud języka kaszubskiego uczy się ponad 700
uczniów.
» ZSP Koleczkowo
Nauka języka kaszubskiego w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Koleczkowie odbywa się od 2008 r. Zajęcia odbywają w formie oddzielnego przedmiotu, który łączy w sobie treści
z różnych dziedzin wiedzy. Na zajęcia uczęszcza 43 dzieci z klas
I–VI. Oprócz mowy swoich przodków, słownictwa i literatury kaszubskiej uczniowie poznają kulturę, tradycje, zwyczaje, obrzędy, pieśni, tańce i rękodzieło. Lekcje realizowane są często jako
warsztaty oraz wycieczki ale i w sposób tradycyjny.
Ucząc się języka kaszubskiego dzieci rozwijają postawę ciekawości, otwartości i poszanowania innych kultur, wzbogacają
wiedzę o człowieku, życiu i świecie w oparciu o kontakty z otaczającą rzeczywistością oraz rozwijają i doskonalą umiejętności
rozumienia, mówienia i czytania tekstów. Uczniowie biorą udział
w konkursach kaszubskich: Rodno Mowa, Pomorski Konkurs Kaszubskiej Pieśni Bożonarodzeniowej – II miejsce i wyróżnienie –
etap gminny; I miejsce etap wojewódzki.
Uatrakcyjnieniem zajęć są lekcje w terenie: wycieczki krajoznawcze m. in. do Pucka-Muzeum Ziemi Puckiej, do Gminnej
Izby Regionalnej w Łebnie – gdzie odbyły się warsztaty malowania na szkle.
Ewa Szymańska
» SP Częstkowo
Częstkowo jest miejscowością, której mieszkańcy nieustannie kultywują zarówno język kaszubski, jak i tradycje tego regionu. Są one stale obecne w ich życiu codziennym.
Ważną rolę odgrywa tu właśnie szkoła, gdyż niemal wszyscy
jej uczniowie uczą się języka kaszubskiego. Od 2005 roku liczba dzieci uczęszczających na te zajęcia wzrosła aż czterokrotnie.
Placówka angażuje się w rozmaite przedsięwzięcia, których celem jest popularyzacja języka i folkloru kaszubskiego. Uczniowie biorą udział w wycieczkach i warsztatach regionalnych, lekcjach muzealnych, spotkaniach z autorami. Co roku uczestniczą w Konkursie Recytatorskim Literatury Kaszubskiej „Rodno
Mowa” oraz Dyktandzie Kaszubskim. Nauczyciele przygotowu-
Marzec 2016
ją z dziećmi przedstawienia i skecze w języku kaszubskim, koncerty kolęd, pokazy tańców regionalnych. Szkoła Podstawowa
w Częstkowie już po raz trzynasty organizuje Konkurs Czytelniczy „Czy znasz tę baśń?”, którego celem jest między innymi propagowanie znajomości baśni i legend regionu oraz promocja języka kaszubskiego. Dotychczas był to konkurs gminny, a w tym
roku zyskał rangę wojewódzkiego. Placówka od kilku lat jest
też organizatorem Gminnego Konkursu Czytelniczego „Méster
Bëlnégò Czëtaniô”. Do jej tradycji należy również obchodzony co
roku Dzień Jedności Kaszubów. Szkoła ściśle współpracuje z organizacją, która intensywnie działa na rzecz pielęgnacji i popularyzacji folkloru oraz języka kaszubskiego, czyli ze Zrzeszeniem
Kaszubsko-Pomorskim, a zwłaszcza z Klubem ZK-P Częstkowo.
Te wszystkie działania służą wychowaniu uczniów na świadomych, odpowiedzialnych i mądrych obywateli. To oni bowiem
będą w przyszłości dbać o historię i tradycje naszej małej kaszubskiej ojczyzny.
Iwona Białas-Rychlak
» SP Jeleńska Huta
Szkoła Podstawowa w Jeleńskiej Hucie naukę języka kaszubskiego prowadzi od roku szkolnego 2007/2008. Początkowo za-
28
jęcia odbywały się w 3 grupach, jednakże z biegiem czasu liczba uczniów zainteresowanych nauką języka kaszubskiego systematycznie wzrastała i już od roku szkolnego 2009/2010 obejmuje wszystkich uczniów naszej szkoły od klasy I do klasy VI.
Uczniowie nasi z chęcią biorą udział we wszystkich formach organizacji zajęć lekcyjnych, od typowo klasowych poprzez zajęcia w formie wycieczek szkolnych. W ramach wycieczek uczniowie w ostatnich latach odwiedzili i zapoznali się
z historią takich miejsc jak m.in.: Centrum Edukacji i Promocji
Regionu w Szymbarku, Muzeum Hymnu Narodowego Będominie, Skansen w Nadolu, Gniewino, Hel, Gdynię, czy też stolicę Kaszub Gdańsk. Należy tu wspomnieć o duchowej stolicy Kaszub – Wejherowie, które to miasto wraz z Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie
rok rocznie odwiedzamy. Dla wielu naszych uczniów zajęcia
z języka kaszubskiego są interesującą formą ugruntowania
i pogłębienia znajomość języka kaszubskiego w mowie oraz
poznania form gramatycznych i ortograficznych w piśmie
a dla innych zupełną nowością pozbawioną podwalin wyniesionych z domu rodzinnego.
Ciekawość, zaangażowanie i żądza wiedzy z jaką nasi
uczniowie podchodzą do nauki języka kaszubskiego skutkuje licznymi sukcesami naszych podopiecznych w całej gamie konkursów zarówno literackich jak i artystycznych. Tradycją naszej szkoły stał się udział uczniów w Konkursie Recytatorskim Literatury Kaszubskiej „Rodnô Mòwa”, w którym
to zdobywamy na etapie gminnym wyróżnienia jak i miejsca
premiowane udziałem w etapie powiatowym, udowadniając
tym samym najwyższy poziom znajomości języka. Również
udział naszych uczniów i najwyższe miejsce w eliminacjach
gminnych konkursu „Méster Bëlnégò Czëtaniô” potwierdzają wysoki poziom znajomości, zasad pisowni oraz wymowy.
Konkurs plastyczny w jakim to systematycznie uczniowie
nasi biorą czynny udział to „Wielkanoc w tradycji kaszubskiej”
i tu również możemy szczycić się z zajmowanymi przez naszych uczniów wysokimi lokatami – miejscami od pierwszego do trzeciego oraz wyróżnieniami. Tak też i dzieje się z pracami naszych podopiecznych biorących udział w konkursie
„Gwiazdka tuż, tuż”, bo i tu również zdobywamy najwyższe
miejsca. Ponadto, chęć zaprezentowania swoich umiejętności przez naszych uczniów stała się podwaliną do udziału
w wielu ciekawych projektach związanych z promowaniem
języka i kultury kaszubskiej. Najlepszym przykładem wspomnianych działań jest systematyczny udział i wkład w przygotowanie przez naszych uczniów festynów regionalnych jak
chociażby festyn „Promujmy Kaszubski Folklor”, czy też „Noc
Kupały”. Wspomniane powyżej coroczne wizyty w Wejhero-
wie związane są nierozerwalnie z Muzeum Piśmiennictwa
i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej, albowiem to udział w projektach pod patronatem Muzeum udowadnia i utwierdza naszych uczniów w tym, iż kaszubszczyzna wciąż się rozwija nie
pozostając tylko – jako język – „wymarłym dinozaurem”, którym to posługiwali się ich dziadkowie, rzadziej rodzice, czy
też w czystej formie folklorem. Do najciekawszych naszych
wspólnych przedsięwzięć należy nagranie dla regionalnego ośrodka telewizyjnego TTM jednego z odcinków „Czuch,
czuch, czuch…”, jak również zasługujący na szczególną uwagę udział naszych uczniów w jednym z cyklicznych projektów, znanym nie tylko wszystkim Kaszubom, pod nazwą Verba Sacra w Wejherowie. Na sam koniec warto również podkreślić, iż owa współpraca pomiędzy naszą szkołą a Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie w dalszym ciągu owocuje wieloma nowymi przedsięwzięciami, które to wspierane są przez „dobrego kaszubskiego ducha” naszej szkoły jakim to jest współczesny pisarz
i wielki propagator kaszubszczyzny jakim jest Rómk Drzéżdżón żywy wzór do naśladowania przez naszych uczniów.
Nauczycielka języka kaszubskiego Joanna Ruczyńska
» ZS Bojano
Drodzy bracia i siostry Kaszubi! Strzeżcie tych wartości
i tego dziedzictwa, które stanowią o waszej tożsamości.
Jan Paweł II
Gdynia, 11 czerwca 1987
Mieszkańcy miejscowości Bojano są dumni z dziedzictwa stanowiącego o ich tożsamości.
W świecie, w którym żyjemy, kiedy coraz częściej mówi
się o kryzysie wartości, braku autorytetów, nauczyciele języka kaszubskiego Zespołu Szkół w Bojanie konsekwentnie realizują cele edukacyjne i wychowawcze. Zwracają szczególną
uwagę na pogłębianie wiedzy uczniów o kulturze i historii regionu. Na zajęciach młodzi adepci – podzieleni na pięć grup
– kształcą umiejętności czytania, mówienia i pisania w języku
kaszubskim, poznają zabytki kultury duchowej i materialnej
Kaszub. Analizują również różnorodne teksty kultury – dzieła lokalnych twórców.
Nauczycielki, panie Elżbieta Halman i Joanna Ruczyńska
szczególną wagę przywiązują do wdrażania idei lokalnego patriotyzmu, do kształtowania obywatelskiej postawy. Organizują
spotkania z ludźmi zasłużonymi dla regionu. Razem z uczniami
aktywnie uczestniczą w lokalnych inicjatywach kulturalnych, ta-
Marzec 2016
29
„Rodnô mòwa”, konkursie plastycznym „Wielkanoc w tradycji kaszubskiej”, „Palma wielkanocna”, „Poezji o Królowej Kaszub”.
Uczniowie aktywnie uczestniczą w lekcjach i chętnie podejmują się wykonania proponowanych zadań.
» Gimnazjum Szemud
kich jak: konkursy recytatorskie literatury kaszubskiej i polskiej,
przeglądy kaszubskiej pieśni, festiwale piosenki kaszubskiej,
kaszubskie sejmiki uczniowskie. W roku szkolnym 2015/2016
uczniowie naszej szkoły zajęli zaszczytne I miejsce (kategoria –
zespół) i III miejsce (kategoria – solista) w Pomorskim Konkursie
Pieśni Bożonarodzeniowej w Szemudzie.
Tradycją społeczności szkolnej stało się organizowanie wyjazdów umożliwiających poznanie głównych miast Kaszub, w których kultywuje się tradycje i język kaszubski – Wejherowa, Pucka, Kartuz, Żukowa, Kościerzyny i Bytowa. Wycieczki te stanowią
okazję do refleksji na temat idei promowania kultury tej ważnej
części Pomorza.
Mamy nadzieję, że konsekwentnie podejmowane działania
zachęcą naszych uczniów do jeszcze głębszego odkrywania tożsamości, do ambitnej pracy nad sobą, do rozwoju, do wcielania
w życie szlachetnych idei propagowanych przez zasłużonych ludzi naszej „małej ojczyzny”.
Aleksandra Wesołowska
» SP Łebno
Szkoła Podstawowa w Łebnie obrała sobie za patrona wyjątkowego człowieka, naszego wielkiego rodaka Ojca Świętego
Jana Pawła II. W życiu codziennym i w nauczaniu języka kaszubskiego kierujemy się Jego słowami, w których zachęcał Kaszubów, aby strzegli swojej tożsamości, pielęgnowali więzi rodzinne, pogłębiając znajomość swojego języka i starając się przekazywać bogatą tradycję kaszubską młodym pokoleniom.
Nauka języka kaszubskiego to nie tylko słownictwo, literatura, ale również tańce, rękodzieło, poznawanie ciekawych ludzi.
Zajęcia odbywają się w systemie klasowo – lekcyjnym. Uczestniczy w nich ponad połowa społeczności uczniowskiej. Uczniowie
często biorą udział w warsztatach oraz wycieczkach po Kaszubach. Odwiedzili muzea, skanseny, sanktuaria i inne ciekawe
miejsca, związane z kulturą i historią naszego regionu. Od kilku
lat organizujemy w naszej szkole Dzień Kaszubski o różnorodnej tematyce. Głównym jego celem jest rozpowszechnianie i pielęgnowanie mowy, kultury i sztuki naszej Małej Ojczyzny. Osiągamy sukcesy w różnych konkursach np. Pomorskim Konkursie
Kaszubskiej Pieśni Bożonarodzeniowej, konkursie recytatorskim
Marzec 2016
Od września 2002 roku w Gimnazjum w Szemudzie został
wprowadzony do nauki język kaszubski. Początkowo jedna grupa, dzisiaj trzy, uczęszczając na zajęcia, rozwija wiedzę na temat
języka i kultury regionalnej. Lekcje realizowane są często w formie warsztatów lub wycieczek wzbogacających wiedzę o ludziach i o świecie w oparciu o bezpośrednie kontakty z otoczeniem. Ponadto, uczniowie na przestrzeni minionych lat uczestniczyli w wielu projektach i przedsięwzięciach związanych z promowaniem kultury kaszubskiej, m.in. „Etnolog – zaloguj się na
ludowo”. Efekty swoich działań gimnazjaliści mieli okazję zaprezentować osobiście w Państwowym Muzeum Etnograficznym
w Warszawie.
Nie sposób nie wspomnieć o tym, że od 2005 r. Gimnazjum
w Szemudzie jest organizatorem niebywałego przedsięwzięcia
muzycznego – Pomorskiego Konkursu Kaszubskiej Pieśni Bożonarodzeniowej, promującego nie tylko język kaszubski jako jedyny język regionalny w Polsce, ale przede wszystkim prezentującego niezwykłe bogactwo i piękno oryginalnych kolęd kaszubskich, obejmujących zarówno stare ludowe pastorałki, jak
również utwory powstałe na przestrzeni ostatnich lat.
Cieszy nas wciąż rosnące zainteresowanie nauką języka kaszubskiego, który łączy w sobie tak naprawdę treści z różnych
30
dziedzin wiedzy, rozwijając w uczniach nie tylko świadomość na
temat własnych źródeł, ale również postawę wrażliwości i poszanowania innych kultur.
» SP Łebieńska Huta
Szkoła Podstawowa w Łebieńskiej Hucie w swojej propozycji edukacyjnej umożliwia naukę języka kaszubskiego od
I klasy do ukończenia szkoły podstawowej. Jesteśmy pierwszą szkołą w gminie, która podjęła działania w tym kierunku. Dzieci uczą się języka kaszubskiego od 2001 r. Program
obejmuje wiedzę z zakresu kultury, geografii regionu. Nauczamy także historii regionu na przedmiocie własna historia i kultura regionu. Nauczane wiadomości obejmują taki
zakres materiału, który przybliży dzieciom kulturę materialną i duchową Kaszub. Dzieci które podejmują naukę z tego
przedmiotu chętnie uczestniczą także w zajęciach tańca kaszubskiego. Oferta nasza obejmuje również wyjazdy poza
szkołę w celu poznania dalszych zakątków Kaszub. Uczniowie uczestniczą także w wielu warsztatach regionalnych organizowanych na terenie naszej szkoły oraz na zajęciach
wyjazdowych. Możemy pochwalić się laureatami konkursów organizowanych z tej dziedziny. „Rodnô Mòwa” „Méster
Bëlnégò Czëtaniô” czy też „Pomorski Konkurs Kaszubskiej
Pieśni Bożonarodzeniowej” niosą za sobą sukcesy. Mamy
nadzieję, że wiedza, którą posiadają nasi wychowankowie
ugruntuje ich w poczuciu ogromnej tożsamości z Kaszubami. Język zaś mówiony i pisany będzie ich wizytówką poza
Kaszubami.
Katarzyna Miotk
» SP Karczemki
Od początku istnienia Społecznej Szkoły Podstawowej
z Przedszkolem i Społecznego Gimnazjum Dobrzewino-Karczemki w Karczemkach, język kaszubski nauczany jest na wszystkich etapach edukacyjnych.
Zajęcia prowadziły m.in. nauczycielki: Elżbieta Pryczkowska, Ludmiła Gołąbek a obecnie Lucyna Reiter-Szczygieł i Justyna Rosinke.
Obecnie w naszych szkołach języka kaszubskiego uczy się
89 uczniów. Wśród nich są osoby pochodzące z rodzin kaszubskich ale również i takie, które nie pochodzą z Kaszub ale
są bardzo zainteresowane naszą kulturą i naszym językiem.
Trzecia godzina lekcyjna tych zajęć realizowana jest poza
systemem klasowo-lekcyjnym. Uczniowie poznają Kaszuby zwiedzając ciekawe i historyczne miejsca dla naszego regionu. Wycieczki zorganizowano m.in. do: Nadola, Gniewina,
Wejherowa, Helu, Władysławowa, Rewy, Gdyni, Gdańska, Pępowa, Sztutowa, Krynicy Morskiej, Gniewu, Pelplina, Słupska,
Smołdzina, Przodkowa i wielu innych miejsc.
Nauczyciele starają się aby dzieci i młodzież szczególnie poznała historię i walory swojego najbliższego otoczenia. Stąd narodził się pomysł projektu „Śladami ks. dr. Leona Heyke po Gminie Szemud”. W ramach tego projektu
uczniowie odbyli wycieczkę do miejsca urodzenia księdza,
do Cierzni, następnie na cmentarzu w Kielnie odszukali grób
Jego rodziców oraz odwiedzili Publiczna Bibliotekę w Szemudzie, która nosi imię właśnie ks. dr. Leona Heyke. Na lekcjach młodzież czytała poezję oraz poematy sceniczne tego
wielkiego Kaszuby.
Inną formą edukacji naszych uczniów są warsztaty. Przygotowano dla nich m.in. warsztaty pt. „Anioły”, podczas których
stosując różne techniki artystyczne wykonali własne oryginalne kaszubskie anioły. Kolejnymi warsztatami, które bardzo
spodobały się młodzieży, były zajęcia prowadzone przez panią Angelikę Szulfer. Uczniowie zaprojektowali i własnoręcznie wykonali koszulki, oczywiście z kaszubskimi motywami,
dumnie je prezentując na terenie szkoły.
Włączamy aktywnie młodzież do kultywowania kaszubskich tradycji. Częścią tych działań jest przygotowywanie
z młodzieżą w okresie Bożonarodzeniowym „Kaszëbsczi Gwiôzdczi”. Pod okiem nauczycielki Ludmiły Gołąbek uczniowie
przygotowywali kaszubską oprawę mszy świętych w kościele
parafialnym w Chwaszczynie.
Gimnazjaliści próbują swoich sił również w konkursach.
Największym naszym osiągnięciem jest I miejsce w VI Wojewódzkim Festiwalu Humoru Kaszubskiego „Szpòrt mùszi bëc”
Marzec 2016
w Kartuzach. Zdjęcie z tego wydarzenia, zostało opublikowane m.in. w najnowszym podręczniku do języka kaszubskiego
autorstwa Elżbiety Pryczkowskiej i Jadwigi Hewelt.
Aby zaktywizować środowisko rodziców i mieszkańców
Karczemek i Dobrzewina Zarząd szkoły wraz z Radą Pedagogiczną przygotowali i zrealizowali projekt „Sport integruje kaszubskiego ducha hartuje”. Finałem projektu był Festyn Kaszubski dla mieszkańców i społeczności szkolnej. Podczas Festynu odbyły się warsztaty haftu kaszubskiego, malowania na
szkle oraz występy artystyczne w języku kaszubskim.
Elementy kaszubskie pojawiły się również w części artystycznej podczas Wojewódzkiej Inauguracji Roku Szkolnego,
która odbyła się u nas 1 września 2015 roku.
Wierzymy, że każdy z naszych pomysłów na realizacje zajęć z języka kaszubskiego to mała cegiełka w budowaniu silnej i ugruntowanej tożsamości etnicznej naszej kaszubskiej
młodzieży.
Tekst nauczyciel j. kaszubskiego Lucyna Reiter-Szczygieł
Foto: Ludmiła Gołąbek, Lucyna Reiter-Szczygieł, Teresa Pazderska
» SP Szemud
Naukę języka kaszubskiego wprowadzono w roku szkolnym
2006/2007 po ukończeniu przez cztery nauczycielki Studiów Podyplomowych na UG w Gdańsku w zakresie nauczania języka
kaszubskiego. Studia poprzedzone były 250h kursem języka kaszubskiego. W każdym roku szkolnym języka przodków uczy się
83 uczniów. Przed 2006 r prowadzono zajęcia edukacji regionalnej we wszystkich klasach.
Marzec 2016
31
W 2000 r. powstał pod kierunkiem nauczycielki SP zespół
regionalny Krôsniãta, który pracuje w dwóch grupach wiekowych dziecięcej i młodzieżowej. Obecnie liczy 29 osób. Zespół popularyzuje tańce, muzykę i język kaszubski. Używa tradycyjnych instrumentów muzycznych tj. diabelskie skrzypce,
burczybas, akordeon. W okresie swojej działalności zdobył
wiele nagród, wyróżnień na konkursach, przeglądach i festynach. Z inicjatywy ZK-P w Gdańsku nasza placówka w latach
2000–2009 w ramach projektu „Naczynia Połączone” współpracowała ze Szkołą Podstawową we Fryzji – region Holandii, który tj. Kaszubi posiadają swój język. Współpraca polegała na wymianie doświadczeń w dziedzinie oświaty i kultury
w trakcie wizyt studyjnych oraz korespondencji.
Nasi uczniowie odnoszą sukcesy w konkursach „Rodnô
Mòwa” – II miejsce w finale wojewódzkim, „Pomorski Przegląd Kaszubskiej Pieśni Bożonarodzeniowej” – I–III miejsca na
przestrzeni kilku lat oraz „Dyktando kaszubskie”. W dyktandzie kaszubskim w każdym roku odnosimy sukcesy na najwyższym szczeblu, a w roku 2009, 2012 i 2013 r. uczennice
i nauczycielka języka kaszubskiego zostały mistrzami języka
kaszubskiego”.
Uczniowie biorą też udział w konkursach plastycznych i czytelniczych o tematyce regionalnej. Na terenie szkoły co 3 lata
organizowany jest ogólnoszkolny projekt pt: „Kaszëbë to më” –
Zymk, Zôpùstë. Na lekcjach uczniowie poznają język, pisownię,
literaturę, historię, kulturę i tradycje regionu, w ramach zajęć
wyjeżdżają na wycieczki po regionie, odwiedzają muzea, skanseny, ważne miejsca kultury i historii kaszubskiej.
Zofia Jaskot
32
Biblioteka Publiczna Gminy Szemud
Jako dyrektor Biblioteki Publicznej Gminy Szemud przedstawię zainteresowanym krótką historię kształtowania się sieci bibliotek publicznych na terenie Gminy Szemud.
Na podstawie dostępnych dokumentów można stwierdzić,
że Biblioteka w Szemudzie zaczęła swą działalność w 1959 r.
jako Gminna Biblioteka Publiczna Wielki Donimierz w Szemudzie. Zajmowała pomieszczenie w budynku prywatnej posesji
u państwa Parchem. Kierownikiem tej placówki była pani Klara Górska. Księgozbiór liczył 1 212 książek, z których korzystało 92 czytelników.
Jednak mieszkańcy tych ziem mogli już znacznie wcześniej,
bo od 1951 r. korzystać z wypożyczalni książek mieszczących
się w domach prywatnych. Pierwsza taka wypożyczalnia zwana przez wszystkich „biblioteką” była w Szemudzie w domu
pana Antoniego Czerwonki, przeniesiona następnie do wspomnianych wyżej państwa Parchem.
Aby zwiększyć łatwość dostępu do książek powstały również 3 punkty biblioteczne w następujących miejscowościach:
Jeleńska Huta, Częstkowo, Smażyno. Zbiory biblioteczne wzrastały dzięki zakupom ale i darom.
W 1953 r. księgozbiór liczył już 2 400 książek i 236 czytelników. Biblioteką zajmowała się pani Stanisława Stefanowska
(obecnie Kunikowska). Poszerza się również dostęp do książek
poprzez organizację kolejnych dwóch punktów bibliotecznych
w następujących miejscowościach: Przetoczyno i Donimierz.
W 1954 r. następuje zmiana kadrowa – obowiązki bibliotekarza przejmuje pani Zofia Voigt. W tym samym roku powstaje
kolejny punkt biblioteczny w miejscowości – Będargowo.
Rok 1955 – przynosi zmianę nazwy i zasięgu działania. Biblioteka teraz nie nazywa się Gminna lecz Gromadzka Biblioteka Publiczna. W związku z nowym, większym zasięgiem działania powstaje kolejny punkt biblioteczny w Łebnie. W tym
też roku następuje również zmiana osoby zajmującej się pracą w bibliotece. Kierownikiem placówki zostaje pani Kazimiera
Toczek, która wiąże się z bibliotekarstwem do 1960 r.
W roku 1960 kolejna zmiana osoby prowadzącej bibliotekę.
Pracę podejmuje pani Zofia Sudau, która prowadzi ją do 1962 r.
W 1963 r. Biblioteka Gromadzka uzyskuje pomieszczenie
w nowym budynku Gromadzkiej Rady Narodowej (obecnie
mieści się tutaj Urząd Gminy Szemud). W bibliotece zatrudniona zostaje pani Urszula Formala (obecnie Młyńska). Księgozbiór liczy – 2 737 książek i 358 czytelników.
W 1970 r. ponowna zmiana na stanowisku bibliotekarza.
Kierownikiem zostaje Anna Meca.
W 1972 r. – w listopadzie biblioteka opuszcza swoje dotychczasowe miejsce udostępniania i przenosi się do budynku starej szkoły (obecnie jest to Dom Nauczyciela).
Rok 1973 – to kolejna zmiana personalna na stanowisku kierownika Biblioteki. Nowym kierownika biblioteki, zostaje pani
Irena Piastowska, która prowadzi bibliotekę z wielkimi osiągnięciami do października 2006r. W tym też roku biblioteka
otrzymuje nowy lokal w pomieszczeniach Remizy Strażackiej.
W 1atach siedemdziesiątych księgozbiór biblioteki liczy już
około 20 tys. książek i prawie 700 czytelników.
17 maja 1989 r. Biblioteka w Szemudzie obchodzi swoje 30 lecie działania. Był to już ten moment, kiedy to biblioteka w środowisku pełniła bardzo ważną rolę kulturalno-oświatową. Aby jeszcze bardziej umocnić bibliotekę jako instytucję nierozerwalnie wpisaną w życie mieszkańców pomyślano
o nadaniu imienia.
8 czerwca 1992 r. Biblioteka Publiczna Gminy Szemud przyjmuje imię księdza dr Leona Heyke (10.10.1885–16.10.1939).
Fakt nadania imienia upamiętnia tablica pamiątkowa wykonana w drewnie dębowym – umieszczona nad wejściem do biblioteki.
W październiku 2006 r. dyrektor Biblioteki Publicznej Gminy
Szemud pani Irena Piastowska korzysta z możliwości przejścia
na wcześniejszą emeryturę.
Od listopada 2006 r. przejęłam zarządzenie Biblioteką Publiczną Gminy Szemud. Posiadam wykształcenie wyższe bibliotekoznawcze i w naszej bibliotece pracuję od 1998 r. czyli
18 lat. Biblioteka w Szemudzie to prężnie działająca instytucja
kultury. Współpracujemy ze wszystkimi lokalnymi instytucjami
i stowarzyszeniami czyli m.in. szkołami, Zrzeszeniem Kaszubsko-Pomorskim o/Szemud, Kołami Gospodyń Wiejskich, Stowarzyszeniem „LESOK” oraz „Młodzi dla Regionu”. Dzięki temu
nasza działalność ogarnia coraz większe kręgi osób korzystających z naszych różnorodnych ofert. Obecnie z usług biblio-
Marzec 2016
tek publicznych Gminy Szemud korzysta 2 345 użytkowników
a księgozbiór jest interesujący dla każdego czytelnika.
Na terenie Gminy Szemud oprócz Biblioteki Głównej jaką jest
Biblioteka w Szemudzie działają 4 filie biblioteczne w następujących miejscowościach: Kielno, Łebno, Częstkowo i Bojano.
Filia w Kielnie – działa od 1959 r., początkowo jako punkt biblioteczny. Dnia 26 maja 2010 roku, w rocznicę 80 urodzin Alojzego Nagla, biblioteka w Kielnie otrzymała Jego imię. W placówce tej, odbyło się uroczyste odsłonięcie portretu Alojzego
Nagla, przez osobę szczególnie mu bliską, a mianowicie, przez
siostrę pisarza.
Filia w Łebnie – działa od 1959 r. podobnie jak w Kielnie, początkowo jako punkt biblioteczny. 20 czerwca 2012 r. Biblioteka
ta prowadząca do tej pory Izbę Pamięci Jana Piepki przyjęła Jego
imię. Portret odsłonił syn Jana Piepki. Były to wzruszające chwile
zarówno dla pracowników biblioteki jak i dla Jego bliskich
Filia w Częstkowie – działa od 1986 r., początkowo w domu
prywatnym – obecnie w budynku szkoły podstawowej.
Filia w Bojanie powstała w 2002 r., początkowo mieściła
się w budynku Ośrodka Zdrowia, potem w domu prywatnym
a obecnie przy Zespole Szkół.
Nasza stała oferta kulturalno-edukacyjna to:
• Konkursy: coroczny Gminny Konkurs Poezji Polskiej oraz
Gminny Konkurs „Rodny Mowe”; Mistrz Pięknego Czytania;
• Kursy edukacyjne: FunEnglish – kurs komputerowy nauki
języka angielskiego dla dzieci, Kurs Komputerowy 40+
– kurs z podstaw obsługi komputera;
• GO_PRO! Gminny Ośrodek Programowani; Klub Kodera
– zajęcia z budowania różnych robotów z klocków Lego
Mindstroms i ich programowania;
Marzec 2016
33
• Spotkania z ciekawymi ludźmi; Spotkania z bajką dla najmłodszych; Spotkania z teatrem – spektakle teatralne
i nie tylko;
• Warsztaty: literackie; świąteczne; decoupaqe; rysunku;
biżuterii; gliny; quiling itp.;
• Koła zainteresowań: plastyczne; muzyczne; taneczne; nauka gry na gitarze;
• Ogólnopolskie akcje tj. Tydzień Bibliotek; Sieciaki na wakacjach; Czytam sobie w bibliotece;
• Ogólnoeuropejska akcja Tydzień z Internetem;
• Projekty, programy: Program Rozwoju Bibliotek; Tablety
w Twojej bibliotece; Link do przyszłości. Młodzi, Internet,
Kariera; Programy Akademii Orange – dotacja na Internet; Spotkania z pasjami oraz Akcja e-motywacja; Młody
Obywatel; GO_PRO! Gminny Ośrodek Programowania;
Oprócz ww. form pracy kulturalnej organizujemy w każdej
placówce zajęcia zaproponowane przez czytelników danego środowiska dostosowane do ich zainteresowań jak i wieku. Osoby, korzystające z naszych usług widzą, że sama biblioteka ulega zmianom na przestrzeni lat oraz wpływa bardzo znacząco, pozytywnie na każdego naszego użytkownika.
W samym roku 2015 w naszych spotkaniach, warsztatach, konkursach itp. zliczając wszystkie nasze placówki wzięło udział
9 586 uczestników.
Zapraszamy do odwiedzania naszej strony
internetowej:
www.biblioteka.szemud.pl
I. Piastowska
34
Organizacje pozarządowe
w Gminie Szemud
Poszerzanie aktywności społecznej mieszkańców oraz czynne uczestnictwo obywateli w życiu Gminy Szemud budują od
lat działające organizacje pozarządowe. Współpraca Gminy
Szemud z organizacjami pozarządowymi oparta jest na uchwalanym corocznie programie współpracy, w którym wyznaczone są główne cele i priorytety w zakresie sfer działalności pożytku publicznego. Podstawowym celem współpracy jest poprawa warunków życia mieszkańców, zapewnienie możliwości
poszerzania aktywności społecznej oraz czynne uczestnictwo
obywateli w życiu Gminy.
Wykonywane zadania przez organizacje, obejmują podstawowe sfery, ze szczególnym uwzględnieniem tych, w których
występują największe potrzeby społeczności lokalnej, w Gminie Szemud są to zwłaszcza: upowszechnianie kultury fizycznej
i sportu, działalność na rzecz osób niepełnosprawnych, ochrona i promocja zdrowia, upowszechnianie kultury, turystyki
i krajoznawstwa oraz wypoczynku dzieci i młodzieży, przeciwdziałanie uzależnieniom i patologiom społecznym. Działalność
organizacji pozarządowych znacznie rozwinęła się w ostatnich
latach, co zauważalne jest szczególnie w zakresie upowszechniania kultury fizycznej i sportu m.in. poprzez tworzenie nowych sekcji w klubach sportowych oraz wprowadzanie różnorodności w zakresie realizowanych działań.
Działalność na rzecz osób starszych, niepełnosprawnych
oraz zagrożonych wykluczeniem społecznym również rozwija
się na terenie naszej gminy. Uczestnictwo zwłaszcza, tych osób
Do zarejestrowanych w gminie należą m.in.:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Uczniowski Klub Sportowy „Dragon Bojano”
Uczniowski Klub Sportowy Szemud
Uczniowski Klub Sportowy Kielno
Ludowy Zespół Sportowy w Donimierzu
Ludowy Zespół Sportowy Bojano
Wiejski Klub Sportowy „Barka-Łebno”
Klub Sportowy „Eko-Prod Szemud”
Klub Szachowy „Gambit”
Klub Sportowy Ronin Grabowiec
Kaszubski Klub Sportowy „Koleczkowo”
Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Osób Niepełnosprawnych „Wspólna Ścieżka”
Stowarzyszenie „Lesok” – Szemud
Stowarzyszenie Młodzi dla Regionu –
Gmina Szemud
Parafia Rzymskokatolicka pw. Matki Boskiej Królowej Polski w Łebnie (Caritas Parafialny)
Parafia Rzymskokatolicka p.w. św. Szymona
z Lipnicy w Koleczkowie (Caritas Parafialny)
w realizowanych przez organizacje zadaniach jest często jedyną możliwością aktywności społecznej.
W kategorii zadań publicznych mieszczą się również przedsięwzięcia w zakresie realizacji Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Szemud. Do podstawowych
działań, w tym zakresie należą m.in.: organizacja wypoczynku dla dzieci i młodzieży ze środowisk zagrożonych alkoholizmem, edukacja i wychowanie dzieci i młodzieży oraz przeciwdziałanie uzależnieniom i sytuacjom kryzysowym, rozwijanie
umiejętności indywidualnych.
Sfera zadań publicznych realizowana w Gminie Szemud rozszerza się, w roku 2016 udzielono dotacji na zadania w zakresie upowszechniania kultury oraz kolonii i obozów dla dzieci
i młodzieży szkolnej.
Organizacje pozarządowe realizują zadania publiczne
w oparciu o przeprowadzone konkursy ofert, na które otrzymują dotacje z budżetu gminy. Organizacje pozarządowe współdziałają również w sferze pozafinansowej należy wspomnieć,
że przy współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz zrzeszonymi formacjami obywateli zrealizowano szereg zadań promujących Gminę Szemud jej region, kulturę oraz tradycję.
Wśród aktywnie działających organizacji, kierujących swoją ofertę dla najmłodszych mieszkańców naszej Gminy są:
UKS Kielno oraz UKS Dragon Bojano.
I. Curlej-Paszke
• Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Jadwigi Królowej w Bojanie
• Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Mikołaja
w Szemudzie
• Chór Dekanalny im. Świętego Jana Pawła II
w Kielnie
• Stowarzyszenie „Mieszkańcy Dzieciom”
w Dobrzewinie Karczemkach
• Towarzystwo Przyjaciół Gminy Szemud
• Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Zwierząt
OTOZ „Animals” w Bojanie
• Fundacja „Szczęśliwa Rodzina” im. św. Faustyny
Kowalskiej w Bojanie
• Fundacja Rozwoju Regionalnego „Bojan”
• Stowarzyszenie Ewangelizacyjne „Koinonia Jan
Chrzciciel – Oaza Gdynia” w Bojanie
• Klub Jeździecki „Lubiczówka” w Koleczkowie
• Fundacja Regionalna Kaszubskie Barwy
w Szemudzie
• Stowarzyszenie Oświatowe Wsi Łebno
• Stowarzyszenie Federacja Kaszëbë Baszka i Lës
w Szemudzie
Marzec 2016
35
UKS Kielno
UKS Kielno jest jedynym klubem koszykarskim i działa na terenie Gminy Szemud od 2008 r. Szkolimy dziewczęta
i chłopców kl. 0–V pod okiem Mistrzyni Europy Beaty Predehl
i Marka Sadłowskiego trenera Reprezentacji Polski kadetek
w Mistrzostwach Polski 1999, trener kadr wojewódzkich przez
15 lat, wychował zawodniczki grające w I Reprezentacji Polski, zdobywał Mistrzostwa Polski
w różnych kategoriach wiekowych.
Niektóre osiągnięcia:
• MISTRZ WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO U-10 KOBIET W SEZONIE 2014/2015
GTK GDYNIA, gdzie w składzie tej drużynie było siedem dziewczynek z UKS KIELNO z trenerami Beatą Predehl i Markiem
Sadłowskim,
• MISTRZOSTWO
POMORZA
ZUCHÓW
CHŁOPCÓW SEZON 2011/2012 z trenerami
Karolem i Jackiem Miecznikowskimi,
• BALTIC CUP STREETBAL zajmowaliśmy czołowe miejsca na podium w różnych grupach
wiekowych chłopców.
Wszystkich chętnych zapraszamy na treningi do Bojana oraz do nowotworzącej sie grupy
w Szemudzie.
Dane klubowe:
Prezes Zarzadu Sabina Wendk tel 516 251 892
Adres do korespondencji: Oliwska 56, 84-208 Kielno
Strona klubowa: https://www.facebook.com/UKS-Basket-Kielno-980375162026594/
UKS Dragon Bojano
W 1999 roku powstał pierwszy klub sportowy w Bojanie
o nazwie UKS BOJANO, który początkowo opierał swoją działalność na funkcjonowaniu sekcji: tenisa stołowego, lekkoatletyki, piłki nożnej juniorów oraz sekcji piłki nożnej seniorów.
W 2002 roku sekcja piłki nożnej seniorów wyodrębniła się i rozpoczęła działalność jako Stowarzyszenie LZS BOJANO i działa
w tej formie do dnia dzisiejszego. Natomiast zawodnicy UKS
BOJANO do końca 2012 roku brali udział w rozgrywkach tenisa stołowego oraz uczestniczyli w mistrzostwach lekkoatle-
tycznych na poziomie powiatu, województwa oraz ogólnokrajowym. Od 2013 roku do chwili obecnej działalność UKS BOJANO skupiło się głównie na zajęciach dla dzieci i młodzieży w zakresie piłki nożnej i zmieniło nazwę klubu na UKS DRAGON BOJANO oraz uzyskało status Organizacji Pożytku Publicznego.
W chwili obecnej UKS DRAGON BOJANO zrzesza w swoich szeregach ponad 150 zawodników poniżej 18 roku którzy uprawiają
piłkę nożną i biorą udział w różnych turniejach i ligach piłkarskich.
Zajęcia odbywają się na obiektach sportowych znajdujących się
na terenie Gminy Szemud, a przedewszystkim na boisku sportowym oraz hali sportowej w Bojanie.
Trenerzy w naszym klubie to czynni lub byli piłkarze oraz pedagodzy doświadczeni w pracy z dziećmi
i młodzieżą, którzy prowadzą zajęcia zespołowe jak
i indywidualne. Nasza szkółka w ostatnich latach stała się cenioną marką w świecie piłkarskim na Pomorzu. Zawodnicy są powoływani do Kadr Pomorza oraz
uczestniczą w zajęciach Akademii Młodych Orłów pod
patronatem PZPN. Odnosimy wiele sukcesów na prestiżowych turniejach lokalnych i ogólnopolskich.
Wiecej o Nas na:
www.uksbojano.futbolowo.pl
www.facebook.com/uksDragonBojano
Marzec 2016
36
Gminne Centrum Kultury,
Sportu i Rekreacji w Szemudzie
•
•
•
•
•
•
•
•
Wiejski Ośrodek Kultury w Kielnie
Wiejski Ośrodek Kultury w Łebnie
Gminna Izba Regionalna im. Remusa w Łebnie
Kaszubski Zespół Regionalny „Koleczkowianie”
Hala Widowiskowo-Sportowa w Szemudzie
Gminna Hala Sportowa w Bojanie
Boisko Orlik 2012 w Szemudzie
Plac zabaw w Szemudzie
Gminne Centrum Kultury, Sportu i Rekreacji w Szemudzie
dysponuje bazą sportową, która umożliwia realizację własnych
pomysłów oraz służy wszystkim instytucjom, klubom i stowarzyszeniom działającym w Gminie Szemud. „Centrum” oprócz
sportu, zajmuje się też działalnością kulturalną. W ciągu minionej dekady zostało zorganizowanych ponad 1600 różnorodnych imprez kulturalnych, sportowych czy rekreacyjnych.
Bezpośrednio w tych wydarzeniach brało udział ponad 15 tys.
osób. Zarówno hale sportowe, wiejskie ośrodki kultury, ambasador kultury kaszubskiej – Zespół Regionalny „Koleczkowianie”, czy małe kaszubskie muzeum w Łebnie, dbają o rozwój
kulturalny i sportowy mieszkańców. Pozostałe atuty „Centrum”
to boisko ORLIK w Szemudzie oraz zarząd nad pięcioma boiskami piłkarskimi i pięcioma placami zabaw na terenie gminy Szemud.
Gminne Centrum Kultury, Sportu i Rekreacji w Szemudzie
Gminny Konkurs Kaszubskiej Pieśni Bożonarodzeniowej
– Szemud 2015
84-217 Szemud, ul. Szkolna 4a
tel./fax 58 676-14-62
kom. 783 978 501
e-mail: [email protected]
VI Pomorski Festiwal Pieśni Wielkopostnej – Szemud 2012 (Kaszubski Regionalny Chór „Morzanie” z Gminy Kosakowo)
Marzec 2016
Halowy Puchar Polski STRONGMAN (Finał Wielkiej Orkiestry
Świątecznej Pomocy) Bojano 10.01.2016 r.
Turniej Króla – noworoczny turniej sportowy o tytuł Króla Baśkarzy –
03.01. 2016 roku w Szemudzie (212 zawodników)
Turniej Koszykówki w Bojanie – 09.02 2016 r.
Sala wystawowa – Gminna Izba Regionalna im Remusa w Łebnie
Szemudzkie Targi Artystyczne – Szemud 2015
IX Powiatowo-Gminny Plener Rzeźbiarski – Łebno 2015
Marzec 2016
37
38
Zespół Regionalny „Koleczkowianie”
Kultywowaniem dawnej muzyki ludowej w Gminie Szemud
zajmuje się Zespół Regionalny „Koleczkowianie”. Jego początki sięgają 1973 roku kiedy to Franciszek Majkowski zainicjował powstanie zespołu kaszubskiego. Przez 15 lat kierownikiem muzycznym był Jerzy Kieliński, natomiast od 1988 funkcję przejął Tadeusz Dargacz – jeden z pierwszych członków zespołu, kompozytor i akordeonista.
Koleczkowianie należą do najbardziej aktywnych zespołów
kaszubskich. Od lat żywo uczestniczą w życiu społeczno-kulturalnym regionu dając koncerty podczas uroczystości religijnych, na festynach i jarmarkach oraz innych okolicznościowych
imprezach. W repertuarze zespołu są pieśni, przyśpiewki, tańce
oraz specjalne przygotowane utwory muzyczne na kapelę.
Oprócz tradycyjnych instrumentów muzycznych zespół wykorzystuje dodatkowo regionalne instrumenty ludowe: bazunę, burczybas, rynczyk, diabelskie skrzypce.
W ciągu swej długoletniej działalności jest laureatem wielu wyróżnień i nagród na festiwalach i przeglądach m.in.: Złoty
Tur (1988 i 2000), Srebrne Tury (1979, 1985), Brązowe Tury (1978,
1980, 1992) w Przeglądzie Pieśni, Muzyki i Gawędy Kaszubskiej
w Chojnicach; Złoty Tulipan na Festiwalu Folkloru Ziem Północnych w Gdańsku (1984); II miejsce na Przeglądzie Zespołów Kujaw, Krajny i Pałuk w Nakle(1996); I miejsce i „Kaszubską Klukę”
w kategorii zespołów folklorystycznych i II miejsce w kategorii kapel na IV Festiwalu Kaszubskim w Słupsku (1998). Zespół
odbył liczne podróże artystyczne m.in. na Litwę (2000, 2008,
2013),do Niemiec (1997, 2001, 2002, 2010), Francji (2001, 2004,
2007, 2010), Rosji (2002), Ukraina (2007), Słowacja (2012, 2015).
Wielokrotnie występował w programach radiowych, telewizyjnych oraz w filmach „ Popiełuszko, wolność jest w nas” w reżyserii Rafała Wieczyńskiego a także „Miasto z morza” w reżyserii Andrzeja Kotkowskiego.
Za swoją działalność wyróżniony został Medalem Zasłużonym Ziemi Gdańskiej, Zasłużonym Ziemi Wejherowskiej, Medalem Stolema, Medalem Wojewody Gdańskiego, Srebrną Tabakierą Abrahama, nagrodą Starosty Powiatu Wejherowskiego
– „Bursztynowego Gryfa” oraz „Zasłużony dla Gminy Szemud”.
Kierownik zespołu
Tadeusz Dargacz
Marzec 2016
Marzec 2016
39
WSTĘP WOLNY
Wiele atrakcji dla dzieci m.in. fotobudka, malowanie twarzy...
WSTĘP WOLNY
40
Marzec 2016
Marzec 2016
41
Zespół Szkół wraz z Halą Sportową w Bojanie – Parter
42
Marzec 2016
Zespół Szkół wraz z Halą Sportową w Bojanie – Piętro
Marzec 2016
43
44
ROZKŁAD JAZDY AUTOBUSÓW DODATKOWYCH
PRZEWÓZ BEZPŁATNY
Autobus nr 1 DZIEŃ JEDNOŚCI KASZUBÓW
„TAM”
BĘDARGOWO
10:30
12:30
14:30
18:00
BOJANO, KOŚCIÓŁ
-
11:30
14:30
16:30
BĘDARGOWO, SZOPY
10:32
12:32
14:32
18:02
KOLECZKOWO, KAMIEŃSKA
-
11:34
14:34
16:34
19:00
19:04
ŁEBIEŃSKA HUTA
10:34
12:34
14:34
18:04
KOLECZKOWO, POCZTA
-
11:35
14:35
16:35
19:05
ŁEBNO, KARTUSKA
10:36
12:36
14:36
18:06
KIELNO, BRZOZÓWKO
-
11:38
14:38
16:38
19:08
ŁEBNO, KOŚCIÓŁ
10:38
12:38
14:38
18:08
KIELNO, PARTYZANTÓW KOL.
-
11:39
14:39
16:39
19:09
19:12
ZĘBLEWO
10:42
12:42
14:42
18:12
KIELNO
-
11:42
14:42
16:42
ŁEBNO
10:45
12:45
14:45
18:15
KIELNO, BUKOWA
-
11:44
14:44
16:44
19:14
LEŚNO, KAMIENNA
-
11:48
14:48
16:48
19:18
DONIMIERZ
10:51
12:51
14:51
18:21
DONIMIERZ, POLNA
10:52
12:52
14:52
18:22
SZEMUD
10:54
12:54
14:54
18:24
SZEMUD, CMENTARZ
10:55
12:55
14:55
18:25
KAMIEŃ
10:59
12:59
14:59
18:29
KIELEŃSKA HUTA (przy głównej)
11:01
13:01
15:01
18:31
KIELNO, BOŻAŃSKA
11:03
13:03
15:03
18:33
KIELNO (KOŚCIÓŁ)
11:08
13:08
15:08
18:38
BOJANO, GRANICZNA
11:11
13:11
15:11
18:41
BOJANO, KOŚCIÓŁ
11:16
13:16
15:16
18:46
„POWRÓT”
KOWALEWO
-
11:52
14:52
16:52
19:22
JELEŃSKA HUTA
-
11:56
14:56
16:56
19:26
SZEMUDZKA HUTA
-
11:59
14:59
16:59
19:29
SZEMUD, MŚCIWOJA
-
12:01
15:01
17:01
19:31
19:33
SZEMUD
-
12:03
15:03
17:03
SZEMUD, CZARNA DĄBROWA
-
12:06
15:06
17:06
19:36
PRZETOCZYNO
-
12:11
15:11
17:11
19:41
19:43
PRZETOCZYNO, WYGODA
10:13
12:13
15:13
17:13
PRZETOCZYNO
10:14
12:14
15:14
17:14
19:44
SZEMUD, CZARNA DĄBROWA
10:19
12:19
15:19
17:19
19:49
GŁAZICA
10:22
12:22
15:22
17:22
19:52
CZĘSTKOWO, SZKOŁA
10:27
12:27
15:27
17:27
19:57
CZĘSTKOWO, SZKOŁA
10:29
12:29
15:29
17:29
GŁAZICA
10:34
12:34
15:34
17:34
SZEMUD
10:38
12:38
15:38
17:38
BOJANO, KOŚCIÓŁ
11:20
13:30
16:30
19:00
BOJANO, GRANICZNA
11:25
13:35
16:35
19:05
KIELNO
11:28
13:38
16:38
19:08
KIELNO, BOŻAŃSKA
11:32
13:42
16:42
19:12
SZEMUD, MŚCIWOJA
10:40
12:40
15:40
17:40
KIELEŃSKA HUTA (przy głównej)
11:34
13:44
16:44
19:14
SZEMUDZKA HUTA
10:43
12:43
15:43
17:43
KAMIEŃ
11:36
13:46
16:46
19:16
JELEŃSKA HUTA
10:46
12:46
15:46
17:46
SZEMUD, CMENTARZ
11:40
13:50
16:50
19:20
KOWALEWO
10:50
12:50
15:50
17:50
SZEMUD
11:41
13:51
16:51
19:21
LEŚNO, KAMIENNA
10:54
12:54
15:54
17:54
DONIMIERZ, POLNA
11:43
13:53
16:53
19:23
KIELNO, BUKOWA
10:58
12:58
15:58
17:58
DONIMIERZ
11:44
13:54
16:54
19:24
KIELNO (KOŚCIÓŁ)
11:00
13:00
16:00
18:00
ŁEBNO
11:50
14:00
17:00
19:30
KIELNO, PARTYZANTÓW KOL.
11:03
13:03
16:03
18:03
KIELNO, BRZOZÓWKO
11:04
13:04
16:04
18:04
ZĘBLEWO
ŁEBNO, KOŚCIÓŁ
<
14:03
17:03
19:33
11:51
14:07
17:07
19:37
KOLECZKOWO, POCZTA
11:07
13:07
16:07
18:07
KOLECZKOWO, KAMIEŃSKA
11:08
13:08
16:08
18:08
BOJANO, KOŚCIÓŁ
11:12
13:12
16:12
18:12
ŁEBNO, KARTUSKA
11:53
14:09
17:09
19:39
ŁEBIEŃSKA HUTA
11:55
14:11
17:11
19:41
BĘDARGOWO, SZOPY
11:57
14:12
17:12
19:42
BĘDARGOWO
11:59
14:15
17:15
19:45
RĘBISKA
10:45
12:45
„POWRÓT”
BOJANO, KOŚCIÓŁ
12:20
14:15
16:15
19:00
DOBRZEWINO, DWORSKA
12:24
14:19
16:19
19:04
16:45
DOBRZEWINO, KASZTELAŃSKA
12:25
14:20
16:20
19:05
<
14:21
16:21
19:06
„TAM”
14:45
WARZNO
10:54
12:54
14:54
16:54
KARCZEMKI
KIELNO, STACJA PALIW
10:57
12:57
14:57
16:57
CHWASZCZYNO, BOCZNA
<
14:22
16:22
19:07
KIELNO (KOŚCIÓŁ)
10:59
12:59
14:59
16:59
CHWASZCZYNO
<
14:24
16:24
19:09
KIELNO, CMENTARZ
11:00
13:00
15:00
17:00
CHWASZCZYNO, WIEJSKA
<
14:26
16:26
19:11
DOBRZEWINO, BOJAŃSKA
11:01
13:01
15:01
17:01
DOBRZEWINO, GRABOWA
11:02
13:02
15:02
17:02
CHWASZCZYNO, POCZTA
<
14:27
16:27
19:12
KARCZEMKI
11:03
13:03
15:03
17:03
KARCZEMKI
<
14:29
16:29
19:14
CHWASZCZYNO, POCZTA
11:04
13:04
15:04
17:04
DOBZEWINO, GRAB0WA
12:28
14:30
16:30
19:15
CHWASZCZYNO
11:06
13:06
15:06
17:06
DOBRZEWINO, BOJAŃSKA
12:30
14:31
16:31
19:16
CHWASZCZYNO, WIEJSKA
11:08
13:08
15:08
17:08
KIELNO, CMENTARZ
12:31
14:32
16:32
19:17
12:32
14:33
16:33
19:18
19:20
CHWASZCZYNO, BOCZNA
11:10
13:10
15:10
17:10
KIELNO
KARCZEMKI
11:11
13:11
15:11
17:11
KIELNO, STACJA PALIW
12:34
14:35
16:35
DOBRZEWINO, KASZTELAŃSKA
11:12
13:12
15:12
17:12
WARZNO
<
14:38
16:38
19:23
DOBRZEWINO, DWORSKA
11:13
13:13
15:13
17:13
RĘBISKA
12:36
14:45
16:45
19:30
BOJANO, KOŚCIÓŁ
11:17
13:17
15:17
17:17
Marzec 2016
DO WYNAJĘCIA W CENTRUM SZEMUDA
POMIESZCZENIA NA BIURA, GABINETY,
DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ,
MIESZKANIA, POKOJE 1–3 OSOBOWE.
Kazubowscy Tel. kont. 608-236-413 po godz.16
ADRES REDAKCJI: REDAGUJE KOLEGIUM: Szemaudzczi Miesācznik Gminny
Marzec 2016
SKŁAD I DRUK: URZĄD GMINY SZEMUD, 84-217 SZEMUD, ul. Kartuska 13, tel. 58 676 11 85, fax. 58 676 11 13,
[email protected], www.szemud.pl
Eugeniusz Walkusz, Romuald Janca, Iwona Piastowska, Aleksandra Perz, Barbara Siemek-Pawłowska, Iwona Białas-Rychlak
Nakład: 5000 egz.
Przedsiębiorstwo poligraficzno-usługowe „Multigraf” S.C. R. Ellert, J. Tomczuk, 85-135 Bydgoszcz, ul. Bielicka 76c
45
46
MIXDREW
Kamień ul. Wspólna 7
NIP: 5882141804
Tel: 697708592 / 697708652
www.mixdrew.pl
[email protected]
www.facebook.com/mixdrew/
Oferuje:
• Łóżka sypialniane pod wymiar
• Meble tapicerowane pod wymiar
• Ściany tapicerowne pod wymiar
• Drewno ozdobne do mebli tapicerowanych
• Grawerowanie obrazów oraz nazw ulic, szyldów
i pamiątek okolocznościowych
PRACA OD ZARAZ! Poszukujemy pracownika na stanowisko krojcza lub krawcowa. Wymagane zdolności manualne, wykształcenie
w kierunku odzieżowym – mile widziane. Główne zadania wyklejanie/szycie odzieży na podstawie szablonów. Oferujemy możliwość
stałego zatrudnienia w wieloletniej firmie w Koleczkowie.
Kontakt tel. 58 760168
POKOJE GOŚCINNE AGRO-MAR
– POKOJE Z ŁAZIENKAMI
– SALA BANKIETOWA
– MOŻLIWOŚĆ ŚNIADAŃ I OBIADOKOLACJI
– PRZEJAŻDŻKI BRYCZKĄ-KULIGI
WARZNO, ul. STAROWIEJSKA 35
Tel. 58/676-06-05 Kom. 511-308-326
e-mail: [email protected] www.agromar.info
Marzec 2016
Marzec 2016
47
48
Do ùzdrzeniô
GMINA
SZËMÔŁD
DZIEŃ
JEDNOŚCI
KASZUBÓW
Marzec 2016

DZIEŃ JEDNOŚCI KASZUBÓW 20 marzec 2016 – Gmina Szemud

Transkrypt

Podobne dokumenty

Witamy na naszej stronie internetowej!

Działka na sprzedaż Szemud,

grudzien 05 17-20

III Gminny Dzień Seniora – koncert Teresy Werner

ulotka dożynkowa

Informacja – woda w Koleczkowie