Koszty związane z realizacją planu gospodarki odpadami i

Transkrypt

Aktualizacja
Planu Gospodarki Odpadami
dla Miasta i Gminy Niepołomice
na lata 2009-2012,
z perspektywą do roku 2016
Niepołomice, sierpień 2009
Spis treści
1. Wstęp ................................................................................................................. 3
1.1 Podstawa opracowania ................................................................................. 3
1.2 Zakres opracowania ..................................................................................... 3
2. Charakterystyka gminy ..................................................................................... 6
2.1 Położenie, ludność ....................................................................................... 6
2.2 Infrastruktura i gospodarka .......................................................................... 7
2.3 Stan środowiska przyrodniczego ................................................................. 8
2.4 Turystyka ..................................................................................................... 9
3. Aktualny stan gospodarki odpadami ............................................................... 10
3.1 Rodzaj, ilość i źródła powstawania odpadów ............................................ 10
3.2 Istniejące systemy zbierania odpadów....................................................... 15
3.3 Rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku i
unieszkodliwiania ............................................................................................ 20
3.4. Rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobowa instalacji do odzysku i
unieszkodliwiania odpadów ............................................................................. 22
3.5 Identyfikacja problemów w zakresie gospodarowania odpadami ............. 25
4. Prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami ............................... 26
5. Cele w zakresie gospodarki odpadami ............................................................ 32
6. Zadania strategiczne do roku 2016 ................................................................. 34
7. Harmonogram realizacji przedsięwzięć obejmujących okres 4 - letni i sposób
ich finansowania .......................................................................................... 39
8. System monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów .......................... 42
9. Analiza oddziaływania projektu planu gospodarki odpadami na środowisko 45
10. Streszczenie ................................................................................................... 47
11. Materiały źródłowe........................................................................................ 50
Spis tabel ............................................................................................................. 51
Spis rysunków ..................................................................................................... 52
Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta i Gminy Niepołomice na lata 2009-2012 z perspektywą do roku 2016
1. Wstęp
1.1 Podstawa opracowania
Aktualizacja Planu Gospodarki Odpadami dla Miasta i Gminy Niepołomice na lata 20092012, z perspektywa do roku 2016, powstaje jako realizacja ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r.
o odpadach (Dz. U. z 2007, Nr 39, poz. 251 z zm.), która w rozdziale 3, art. 14 – 16
wprowadza obowiązek opracowywania planów na szczeblu krajowym, wojewódzkim,
powiatowym i gminnym oraz aktualizacji tych planów nie rzadziej niż co 4 lata.
Dokumentem nadrzędnym wobec Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy Niepołomice jest
Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Wielickiego, który powinien być opracowany
zgodnie z Wojewódzkim Planem Gospodarki Odpadami (WPGO) dla województwa
małopolskiego, dla którego dokumentem nadrzędnym jest Krajowy Plan Gospodarki
Odpadami (KPGO).
Niniejszy dokument jest aktualizacją i kontynuacją Planu Gospodarki Odpadami dla Miasta
i Gminy Niepołomice przyjętego przez Radę Miejską w Niepołomicach Niepołomice
uchwałą nr XXXIX/547/05 z dnia 27 października 2005 r. w sprawie: Programu Ochrony
Środowiska i Planu Gospodarki Odpadami dla Miasta i Gminy Niepołomice. Plan ten został
uprzednio pozytywnie zaopiniowany przez Zarząd Województwa Małopolskiego, Zarząd
Powiatu Wielickiego oraz Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie.
Celem niniejszej aktualizacji Planu … jest dostosowanie zapisów pierwotnego dokumentu do
aktualnie obowiązujących przepisów prawa w tym względzie oraz do uwarunkowań
aktualnego stanu zarządzania środowiskiem i jego ochroną.
Formalną podstawą niniejszego opracowania jest umowa z dnia 9 marca 2009 r. zawarta
pomiędzy Gminą Niepołomice reprezentowaną przez Stanisława Kracika – Burmistrza
Miasta i Gminy Niepołomice, a Małopolskim Biurem Konsultingowo-Marketingowym –
ochrona środowiska s.c. reprezentowanym przez Konrada Pawła Turzańskiego – wspólnika
spółki cywilnej..
1.2 Zakres opracowania
Zakres gminnych planów gospodarki odpadami został określony w art. 14 ust. 2 oraz art. 15
ust. 3 i 4 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. Uszczegółowienie tych zapisów
zostało zawarte w § 4 i § 6 pkt. 2 i 4 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia
2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 66, poz. 620 oraz
z 2006 r. Nr 46, poz. 333).
W dniu 13 października 2005 r. w sposób znaczący zmienił się porządek prawny w tym
zakresie. Weszła w życie ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz
o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 175, poz. 1458 oraz z 2006 r. Nr 63, poz. 441),
która wprowadziła modyfikacje dotyczące zakresu gminnych planów gospodarki odpadami.
Zmiany wprowadzone do ustawy o odpadach ustawy zawęziły zakres gminnego planu
gospodarki odpadami tylko do odpadów komunalnych powstających na obszarze danej gminy
3
oraz przywożonych na jej obszar z uwzględnieniem odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji oraz odpadów niebezpiecznych zawartych w odpadach komunalnych.
Konsekwencją tych zmian, była nowelizacja rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia
9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania planów gospodarki odpadami - rozporządzenie
Ministra Środowiska z dnia 13 marca 2006 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie
sporządzania planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 46, poz. 333).
Zgodnie ze znowelizowanym rozporządzeniem w sprawie sporządzania planów gospodarki
odpadami, gminny plan gospodarki odpadami obejmujący wszystkie rodzaje odpadów
komunalnych, w szczególności odpady komunalne ulegające biodegradacji, odpady
opakowaniowe oraz odpady niebezpieczne zawarte w odpadach komunalnych, określa:
1. Aktualny stan gospodarki odpadami, w tym:
a) rodzaj, ilość i źródła powstawania wszystkich odpadów,
b) rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku,
c) rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania,
d) istniejące systemy zbierania odpadów,
e) rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobową instalacji do odzysku
i unieszkodliwiania odpadów,
f) wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie odbierania, zbierania,
transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów,
g) identyfikację problemów w zakresie gospodarowania odpadami,
uwzględniające podstawowe informacje charakteryzujące z punktu widzenia
gospodarki odpadami obszar, dla którego jest sporządzany plan gospodarki odpadami,
a w szczególności położenie geograficzne, sytuację demograficzną, sytuację
gospodarczą oraz warunki glebowe, hydrogeologiczne i hydrologiczne, mogące mieć
wpływ na lokalizację instalacji gospodarki odpadami;
2. Prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami, w tym również wynikające
ze zmian demograficznych i gospodarczych;
3. Cele w zakresie gospodarki odpadami z podaniem terminów ich osiągania;
4. Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami, w tym:
a) działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów,
b) działania zmierzające do ograniczenia ilości odpadów i ich negatywnego
oddziaływania na środowisko,
c) działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie
zbierania, transportu oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów,
d) działania zmierzające do redukcji ilości odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji, kierowanych na składowiska odpadów;
5. Rodzaj i harmonogram realizacji przedsięwzięć oraz instytucje odpowiedzialne za ich
realizację;
6. Sposoby finansowania, w tym instrumenty finansowe służące realizacji zamierzonych
celów, z uwzględnieniem harmonogramu uruchamiania środków finansowych i ich
źródeł;
7. System monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów pozwalający na określenie
sposobu oraz stopnia realizacji celów i zadań zdefiniowanych w planie gospodarki
odpadami, z uwzględnieniem ich jakości i ilości.
4
Według § 6.2. w.wym. rozporządzenia Plany gospodarki odpadami zawierają co najmniej
następujące rozdziały:
1. Wstęp;
2. Analizę stanu gospodarki odpadami;
3. Prognozę zmian;
4. Założone cele i przyjęty system gospodarki odpadami;
5. Zadania strategiczne obejmujące okres co najmniej 8 lat;
6. Harmonogram realizacji przedsięwzięć obejmujący okres 4 lat;
7. Wnioski z prognozy oddziaływania projektu planu na środowisko w przypadku
planów wojewódzkich i wnioski z analizy oddziaływania projektu planu na
środowisko w przypadku planów powiatowych i gminnych oraz sposób ich
uwzględniania w planie;
8. Sposób monitoringu i oceny wdrażania planu;
9. Streszczenie w języku niespecjalistycznym.
Według art. 15 Ustawy o odpadach:
Wojewódzki plan gospodarki odpadami powinien być zgodny z krajowym planem gospodarki
odpadami, powiatowy plan gospodarki odpadami powinien być zgodny z wojewódzkim
planem gospodarki odpadami, gminny plan gospodarki odpadami powinien być zgodny
z powiatowym planem gospodarki odpadami.
Plan Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego 2010 został przyjęty przez Sejmik
Województwa Małopolskiego Uchwałą Nr XI/133/07 z dnia 24 września 2007 r.
Przy opracowaniu niniejszej aktualizacji Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy
Niepołomice oparto się o cele określone w Planie Gospodarki Odpadami Województwa
Małopolskiego 2010.
Metodyka prac prowadzonych nad niniejszym opracowaniem polegała na analizie treści
poprzedniego Planu Gospodarki Odpadami, sprawozdań z jego realizacji obejmujących lata
2005-2006 oraz lata 2007-2008 oraz przekazanych danych o gospodarce odpadami
komunalnymi.
Należy zwrócić uwagę na to, że zmieniły się istotnie uwarunkowania prawne co do treści
planów gospodarki odpadami, w porównaniu do poprzedniego okresu opracowania planów.
Zarówno co do zawartości merytorycznej, jak i wymaganych celów, m.in. w szczególności:
- istotna zmiana systemu gospodarowania odpadami komunalnymi ułatwiająca gminom
wykonanie zadań w tym zakresie,
- określono wymogi dotyczące poziomów odzysku i recyklingu dla poszczególnych rodzajów
odpadów,
- ustanowiono przepisy odnośnie kryteriów jakościowych dla składowanych odpadów,
- nastąpiła zmiana jakościowa i ilościowa w przypadku poszczególnych strumieni odpadów,
- uporządkowano rynek zbierania odpadów komunalnych,
- nastąpiła zmiana przepisów w zakresie lokalizacji inwestycji.
5
2. Charakterystyka gminy
2.1 Położenie, ludność
Gmina Niepołomice jest gminą miejsko-wiejską, położoną w województwie małopolskim,
w powiecie wielickim, na południowy wschód od Krakowa na terenie Pogórza Wielickiego.
Jej naturalne granice wytycza rzeka Wisła i Puszcza Niepołomicka. Od północy i północnego
zachodu gmina graniczy z miastem Kraków, od północnego wschodu z terenami gminy
Igołomia – Wawrzeńczyce, od wschodu z gminą Drwina, od południa z gminą Kłaj
i Biskupice, a od zachodu z gminą Wieliczka.
Administracyjnie gmina obejmuje miasto Niepołomice oraz 12 sołectw: Chobot, Ochmanów,
Podłęże, Słomiróg, Staniątki, Suchoraba, Wola Batorska, Wola Zabierzowska, Zabierzów
Bocheński, Zagórze, Zakrzowiec i Zakrzów.
Gmina zajmuje obszar 95,1 km2, z czego miasto posiada powierzchnię 27,1 km2, zaś wsie
68,0 km2. Według danych Urzędu Miasta i Gminy liczba ludności ogółem na terenie gminy
wynosiła 22588 osób (w tym: miasto – 8852). Gęstość zaludnienia wynosi 237 osoby na km2
(miasto – 327 osób/km2, Zakrzów – 520 osób/km2 ).
W tabeli 2.1. zestawiono liczbę ludności gminy Niepołomice z podziałem na sołectwa.
Tab. 2.1. Wykaz miejscowości gminy Niepołomice wraz z liczbą mieszkańców, stan na dzień
31.12.2008.
Lp. Miejscowość
Liczba mieszkańców
1.
8852
Miasto Niepołomice
2.
273
Chobot
3.
575
Ochmanów
4.
2002
Podłęże
5.
460
Słomiróg
6.
2425
Staniątki
7.
287
Suchoraba
8.
2695
Wola Batorska
9.
1260
Wola Zabierzowska
10.
1587
Zabierzów Bocheński
11.
672
Zagórze
12.
486
Zakrzowiec
13.
1014
Zakrzów
Gmina Niepołomice
22588
Źródło: Urząd Miasta i Gminy w Niepołomicach
Liczba ludności gminy zwiększa się sukcesywnie od wielu lat; w stosunku do roku 2004
wzrosła o 5,9 %. W mieście Niepołomice wzrost osiągnął niemal 9,7 % a w Zabierzowie
Bocheńskim 6,7 %. W większości wzrost liczby ludności związany jest z migracjami, głównie
z obszaru Krakowa. W ostatnich latach notowany jest dodatni przyrost naturalny na terenie
gminy.
6
2.2 Infrastruktura i gospodarka
Gmina Niepołomice posiada dobrze rozwiniętą sieć drogową. Przez teren gminy (fragment
południowej części) przebiega droga międzynarodowa nr 4 (E-40) Zgorzelec – Kraków –
Przemyśl – Medyka, która z budowaną równolegle autostradą A4 utworzy europejski
korytarz transportowy. Sieć drogową uzupełniają:
droga krajowa nr 75 łącząca drogi nr 4 i 79.
droga nr 964 prowadząca ruch lokalny wzdłuż prawego brzegu Wisły
sieć dróg lokalnych.
Przy zachodniej granicy gminy planowane jest uruchomienie Miejsca Obsługi Podróżnych
autostrady A4, natomiast w miejscowości Staniątki będzie działała bramka opłat za
autostradę.
Przez południową część gminy przebiega główny międzynarodowy szlak kolejowy
południowej Polski (odcinek Kraków – Medyka). Przy trasie położone są dwa przystanki:
Podłęże (w sąsiedztwie Małopolskiej Strefy Ekonomicznej) oraz Staniątki. Szlak
wykorzystywany jest do transportu osobowego i towarowego.
Obecnie Niepołomice to jedna z najprężniej rozwijających się gmin. Znana jest głównie
rozwijających się rejonów przemysłowych:
Niepołomickiej Strefy Przemysłowej, zajmującej obszar około 400 ha,
Rejonu przemysłowego w Ochmanowie,
Rejonu przemysłowego w Woli Batorskiej.
Do największych firm funkcjonujących na terenie gminy Niepołomice należą
Coca-Cola Producent napojów gazowanych (USA – Grecja)
MAN Producent samochodów ciężarowych (Niemcy)
Staco Producent krat pomostowych (Holandia)
Silgan White-Cap Producent zakrętek do napojów typu twist-off (USA)
Oknoplast Producent okien (Polska)
Royal-Canin Producent karmy dla zwierząt (Francja)
Meiller Polska Produkcja i montaż wywrotek na ciężarówkach (Niemcy)
Nidec Producent silniczków elektrycznych do samochodów (Japonia)
Elektro-Schubert Producent i importer urządzeń elektroenergetycznych (Austria)
Gellwe-Foodcare Producent napoju energetyzującego Tiger (Polska)
DHL Express Logistyka (Niemcy)
Hampol Hurtownia spożywcza (Polska)
Stastnik Producent wędlin (Niemcy)
Juka Producent urządzeń chłodniczych (Polska)
Marseille Producent wyrobów z tworzyw sztucznych (Polska)
Polynt Producent wyrobów z poliestrów i żywic (Włochy)
Elektrotermia Producent ogrzewaczy elektrycznych (Polska)
Pharma-C-Food Producent kosmetyków (Polska)
Ekofol Produkcja i recykling folii (Polska)
W Niepołomicach rozwijają się także usługi: gastronomia, handel, hotelarstwo i usługi
związane ze sportem i rekreacją. Natomiast zdecydowanie mniejszą rolę spełnia rolnictwo
i przetwórstwo rolne.
7
2.3 Stan środowiska przyrodniczego
Gmina Niepołomice położona jest w większości w dolinie Wisły. Przez obszar gminy
przepływają prawobrzeżne dopływu Wisły: Drwinka i Podłężanka. Teren poprzecinany jest
stosunkowo gęstą siecią niewielkich cieków, rowów melioracyjnych oraz starorzeczy.
Rzeka Wisła stanowi północną granicę gminy na długości około 20 km. Na całym odcinku
rzeka jest obwałowana.
Rzeka Drwinka wpada do Wisły w 133,4 km około 1200 m powyżej ujścia Raby. Ciek
o długości około 27 km jest na całej długości uregulowany; zbiera wody ze zlewni o pow.
około 150 km2 obejmującej południową część gminy. Koryto potoku zostało ponownie
przebudowane w związku z zagospodarowaniem stref przemysłowych w Niepołomicach.
Niewielki potok Podłężanka odprowadza wody z południowo-zachodniej części gminy.
Dolina potoku została istotnie przekształcona w wyniku melioracji w latach 1950-1960 oraz
odbudowy koryta w latach 80.
Na obszarze gminy użytkowe znaczenie mają czwartorzędowe i trzeciorzędowe piętro
wodonośne. Czwartorzędowe piętro wodonośne wykształcone jest w postaci osadów
piaszczysto-żwirowych akumulacji rzecznej i wodnolodowcowej, przykrytych kilkumetrową
warstwą glin, mad i pyłów. Zasoby wodne są związane hydrologicznie z zanieczyszczonymi
wodami Wisły, co skutkuje pogorszeniem jakości wody i ograniczeniu w poborze wód.
Trzeciorzędowe piętro wodonośne reprezentują piaski i piaskowce bogucickie warstw
grabowieckich, obejmujące piaskowce słabo zwięzłe, niekiedy zlepieńcowate piaski
z wkładkami iłów i iłowców. Stosunkowo duże zasoby wód występują w centralnej części
terenu: rejonie Niepołomic, Podłęża i Staniątek. Wody z ujęć trzeciorzędowych
wykorzystywane są głównie do zaopatrzenia ludności w wodę pitną i dla potrzeb
gospodarczych. Poziom trzeciorzędowy wchodzi w skład Głównego Zbiornika Wód
Podziemnych GZWP 451– „Bogucice”.
Teren gminy Niepołomice obejmuje obszary cenne przyrodniczo, zarówno jako centra
bioróżnorodności, jak i korytarze ekologiczne. W niewielkiej części są one objęte obecnie
ochrona obszarową jako rezerwaty i tereny Natura 2000.
W większości do obszarów istotnych dla utrzymania bioróżnorodności należy zaliczyć tereny
łąkowe stanowiące siedliska bezkręgowców i drobnej fauny kręgowej, oraz korytarze
ekologiczne wzdłuż cieków wodnych, a także tereny podmokłe.
Najważniejszym terenem chronionym znajdującym się na terenie gminy jest Puszcza
Niepołomicka. Całość obszaru Puszczy zajmuje 11776 ha, w tym na terenie gminy
Niepołomice 1305 ha. Jest to duży obszar leśny położony w widłach rzek Wisły i Raby
składający się z dwóch części oddzielonych doliną rzeki Drwinki. Główny kompleks (około
92 km2) rozciąga się między Niepołomicami i Staniątkami a Baczkowem i Mikluszowicami
nad Rabą. W Puszczy Niepołomickiej znajduje się sześć rezerwatów przyrody, które zajmują
łączną powierzchnię około 103 ha. Obszar Puszczy Niepołomickiej stanowi obszar Natura
2000 utworzony na ochronę ptaków w ramach Europejskiej Sieci Natura 2000 PLB 120002 –
tzw. Dyrektywa Ptasia
Na terenie gminy Niepołomice położony jest rezerwat przyrody: „Koło”. Projektowany jest
rezerwat „Wielkie Błoto” ze względu na wysokie walory przyrodnicze obszaru
torfowiskowego położonego w centrum Puszczy Niepołomickiej. Na terenie gminy
Niepołomice leży niewielki, północny fragment terenu projektowanego rezerwatu.
8
2.4 Turystyka
Ze względu na położenie w pobliżu Krakowa i Wieliczki oraz dostępność komunikacyjną
przy bezpośrednim sąsiedztwie puszczy Niepołomickiej gmina posiada doskonałe warunki dla
rozwoju ruchu turystycznego. W ofercie turystycznej gminy najpoważniejszą rolę pełni
Puszcza Niepołomicka oraz Zamek Królewski, który współcześnie pełni rolę centrum
kulturalno-biznesowego. W jego odrestaurowanych komnatach odbywają się koncerty,
wystawy, przedstawienia teatralne, spotkania.
W 2007 roku została
otwarta dla
zwiedzających Galeria Sztuki polskiej XIX wieku przeniesiona z krakowskich Sukiennic do
Zamku Królewskiego.
Miasto i gmina Niepołomice jest bogata w obiekty zabytkowe. Znajduje się tu 12 obiektów
wpisanych do rejestru zabytków, 188 obiektów wpisanych do gminnej ewidencji zabytków
oraz ponad 150 stanowisk archeologicznych
9
3. Aktualny stan gospodarki odpadami
3.1 Rodzaj, ilość i źródła powstawania odpadów
Odpady komunalne to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady
niezawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które
ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających
w gospodarstwach domowych – zgodnie z definicja ustawy o odpadach.
Źródłami powstawania odpadów komunalnych są:
gospodarstwa domowe,
obiekty infrastruktury, instytucje (handel, usługi, rzemiosło, szkolnictwo).
Odpady komunalne ogółem
W tab. 3.1. przedstawiono ilości odpadów komunalnych zebranych na terenie gminy w latach
2005-2008, w oparciu o karty aktualizacji danych o gospodarce odpadami na terenie gminy
uzyskane od firm wywożących odpady.
Tab.3.1. Ilości odpadów komunalnych zebranych w latach 2005 - 2008
Rodzaj odpadu
Kod
Ilość odpadów zebranych [Mg]
2005
2006
2007
Odpady komunalne
niesegregowane
Papier i tektura
Szkło
Tworzywa sztuczne
Metale
Razem surowce
wtórne
Odpady
wielkogabarytowe
20 03 01
3867,38
4014,42
4675,09
4067,90
13,08
93,95
135,65
157,36
61,80
155,08
188,08
223,26
12,83
64,08
62,41
68,95
0,3
0,64
1,00
0,92
88,01
313,75
387,14
450,49
11,96
3,00
39,18
24,18
20 01 01
15 01 01
20 01 02
15 01 07
20 01 39
15 01 02
20 01 40
15 01 04
20 03 07
20 01 31*
20 01 32
20 01 33*
Zużyte baterie
20 01 34
20 01 23
Zużyty sprzęt
20 01 35
elektroniczny
20 01 36
17 01 01
Odpady remontowo- 17 01 02
budowlane
17 01 03
17 01 07
Razem odpady
komunalne
Leki
2008
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0,02
0
0
0
0
5101,41
4542,59
3967,35
4331,17
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań
Odpadami UMiG Niepołomice
10
z realizacji Planu Gospodarki
Ilość zbieranych odpadów komunalnych na terenie gminy systematycznie wzrasta,
z wyjątkiem roku 2008 kiedy nastąpił spadek ilości zebranych odpadów stosunku do roku
2007.
Struktura odpadów komunalnych
Skład morfologiczny odpadów komunalnych podano w KPGO 2010 ustalony w oparciu
o wyniki badań prowadzonych na terenie kraju w okresie 2000 – 2005. Skład odpadów
zmieszanych (niesegregowanych) wiejskich został przedstawiony na rys. 1
Rys. 1. Skład morfologiczny odpadów zmieszanych (niesegregowanych)
Źródło: Plan Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego 2010.
W tabeli 3.2. przedstawiono ilość poszczególnych frakcji zmieszanych odpadów
komunalnych wytworzonych na terenie gminy Niepołomice w roku 2008
11
Tab. 3.2. Ilość poszczególnych frakcji zmieszanych odpadów komunalnych wytworzonych na
terenie gminy Niepołomice w roku 2008 w oparciu o skład morfologiczny odpadów
zmieszanych
Ilość odpadów wytworzona
Frakcja zmieszanych odpadów
na terenie gminy w 2008 Udział procentowy
Lp.
komunalnych
roku
[%]
[Mg]
1. odpady kuchenne
732,22
18%
2. odpady zielone
162,72
4%
3. papier i tektura
488,15
12%
4. odpady wielomateriałowe
122,04
3%
5. tworzywa sztuczne
488,15
12%
6. szkło
325,43
8%
7. metal
203,40
5%
8. odzież i tekstylia
40,68
1%
9. drewno
81,36
2%
10. odpady niebezpieczne
40,68
1%
11. odpady mineralne i popiół
1383,09
34%
Razem odpady zmieszane
4067,90
100%
Źródło: opracowanie własne
Odpady opakowaniowe
Odpady opakowaniowe to powstające w gospodarstwach domowych, jednostkach
handlowych, biurach, miejscach użyteczności publicznej i przedsiębiorstwach odpady
opakowań jednostkowych, zbiorczych i transportowych.
W poniższej tabeli podano ilość odpadów opakowaniowych zebranych w ramach selektywnej
zbiórki na terenie gminy Niepołomice od 2005 do 2008 roku.
Tab. 3.3. Ilość odpadów opakowaniowych zebranych na terenie gminy Niepołomice
od 2005 do 2008 roku.
Rodzaj odpadu
Ilość odpadów zebranych
[Mg]
2005
2006
2007
2008
Opakowania z papieru i tektury
13,08
93,95
135,65
157,36
Opakowania ze szkła
61,80
155,08
188,08
223,26
Opakowania z tworzyw
12,83
64,08
62,41
68,95
sztucznych
Opakowania z metali
0,3
0,64
1,00
0,92
Razem zebrane odpady
opakowaniowe
88,01
313,75
387,14
450,49
Udział zebranych odpadów
opakowaniowych we wszystkich
zebranych odpadach komunalnych
2,22%
7,24%
7,59%
9,92%
Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji gminy Niepołomice
12
Na rys. 2 przedstawiono ilość zebranych odpadów opakowaniowych w latach 2005 - 2008
Rys. 2. Ilość odpadów opakowaniowych zebranych selektywnie w latach 2005 - 2008
Źródło: opracowanie własne na sprawozdań z realizacji planu gospodarki odpadami
W 2008 roku zanotowano najwyższą ilość zebranych selektywnie odpadów opakowaniowych
– 450,49 Mg i jednocześnie największy udział zebranych selektywnie surowców wtórnych
w stosunku do wszystkich zebranych odpadów komunalnych – 9,92 %.
Znikoma ilość zbieranych selektywnie metali jest spowodowana wysoką ceną tych surowców
w punktach skupu. Metale są sprzedawane bezpośrednio do punktów skupu
i pozostają poza systemem zbiórki odpadów komunalnych.
Odpady biodegradowalne
Do odpadów biodegradowalnych należą:
Odpady kuchenne
Odpady zielone (z ogrodów i parków)
Odpady z targowisk (część ulegająca biodegradacji)
Papier i tektura
Odzież i tekstylia (z materiałów naturalnych)
Drewno
Na terenie gminy nie są zbierane w sposób selektywny odpady biodegradowalne. Stąd brak
informacji o ilości zebranych tych odpadów.
Z przedstawionego powyżej składu morfologicznego zmieszanych odpadów komunalnych
wynika, że w 2008 roku na obszarze gminy Niepołomice wytworzono 1383 Mg odpadów
biodegradowalnych: kuchennych, zielonych, papier i tektura zawartych w zmieszanych
odpadach komunalnych. Dodatkowo w systemie selektywnej zbiórki surowców wtórnych
zebrano 157,36 Mg papieru i tektury.
Ponadto należy wziąć pod uwagę fakt, że większość wytwarzanych odpadów
biodegradowalnych w gospodarstwach domowych jest wykorzystywana we własnym
zakresie. Szacuje się, że ok. 100% odpadów ulegających biodegradacji na terenach
13
o charakterze wiejskim jest zagospodarowana we własnym zakresie, wykorzystywana do
skarmiania zwierząt lub przeznaczona do kompostowania w tzw. przydomowych
kompostownikach.
Odpady niebezpieczne
Według obowiązującej klasyfikacji odpadów, do odpadów niebezpiecznych wytwarzanych
w grupie odpadów komunalnych (grupa 20) należą:
rozpuszczalniki,
kwasy,
alkalia,
odczynniki fotograficzne,
środki ochrony roślin,
lampy fluorescencyjne,
urządzenia zawierające freony,
oleje i tłuszcze inne niż jadalne,
farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcza i żywice zawierające substancje
niebezpieczne,
leki cytotoksyczne i cytostatyczne,
baterie i akumulatory,
zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne zawierające niebezpieczne składniki,
drewno zawierające substancje niebezpieczne.
Odpady azbestowe
W latach 2005 – 2008 realizowany był program pn. „Odbiór, transport i unieszkodliwianie
odpadów zawierających azbest” na zasadach określonych przez Starostwo Powiatowe
w Wieliczce. Mieszkańcy gminy ponosili koszty w wysokości 25% za odbiór odpadów
zawierających azbest, pozostałe koszty odbioru odpadów azbestowych pokrywane były
z gminnego (25%) i powiatowego funduszu ochrony środowiska (50%).
Tab.3.4. Ilości odpadów azbestowych zebranych w latach 2005 – 2007
[Mg]
Rok
2005
2006
2007
2008
Ilość
zebranych
odpadów
125,07*
117,68*
72,80
91,55
azbestowych – eternit
*
- dane o ilości odpadów azbestowych – eternitu zebranych w roku 2005 i 2006 podano
w metrach kwadratowych, w roku 2005 zebrano 11370 m2 eternitu , w roku 2006 zebrano
10698 m2 eternitu. Wielkości te przeliczono na Mg, przyjmując ze 1 m2 eternitu waży około 11
kg. Wartość tę przyjęto wg wytycznych w „Programie usuwania azbestu i wyrobów
zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski” .
Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdań z realizacji planu gospodarki
odpadami
Odpady z oczyszczalni ścieków
System kanalizacyjny z terenu gminy obsługują następujące oczyszczalnie:
Miejska Komunalna Oczyszczalnia Ścieków w Niepołomicach o przepustowości
Q= 4500 m3/dobę. Układ biologicznego oczyszczania ścieków w oparciu
o niskoobciążony osad czynny.
14
Oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna w Staniątkach o średniej przepustowości
projektowanej Q = 65 m3/dobę.
Oczyszczalnia typu NAVADIC o średniej przepustowości Q = 8 m3/dobę.
Oczyszczalnia mechaniczo-biologiczna w Woli Batorskiej o średniej przepustowości
projektowanej Q = 70 m3/dobę – zamknięta w roku 2008
Wszystkie wytworzone przez te oczyszczalnie osady ściekowe przekazywane są głównie do
oczyszczalni w Niepołomicach. Część osadów wytworzonych w 2008 r. była przekazana do
odzysku do odbiorcy zewnętrznego - firmie BIO SOLID w Dębnie.
W tabeli 3.5. przedstawiono ilość odpadów powstających w oczyszczalniach ścieków na
terenie gminy Niepołomice w latach 2005 – 2008
Tab. 3.5. Odpady powstające w oczyszczalniach ścieków na terenie gminy Niepołomice
w latach 2005 – 2008
Rodzaj odpadu
Kod
odpadu
Ilość wytworzonych odpadów [Mg]
2005
2006
19 08 01
bd.
Zawartość piaskowników 19 08 02
Skratki
Osady ściekowe s.m.
Razem odpady
wytworzone w
oczyszczalniach ścieków
19 08 05
bd.
2007
3,2
2008
3,6
bd.
bd.
1,4
1,3
270,0
350,0
290,5
370,1
270,0
350,0
295,1
375,0
odpadami
3.2 Istniejące systemy zbierania odpadów
Zasady zbiórki i wywozu odpadów komunalnych regulowane są Uchwałą nr XLV/599/2006
Rady Miejskiej w Niepołomicach z dnia 3 marca 2006 roku w sprawie regulaminu utrzymania
czystości i porządku na terenie gminy Niepołomice.
Właściciele nieruchomości są zobowiązani wyposażyć nieruchomość w pojemniki na odpady
lub kontenery komunalne. Właściciele nieruchomości mają obowiązek prowadzenia wstępnej
segregacji odpadów komunalnych z podziałem na frakcje:
makulatury,
szkła,
tworzyw sztucznych
metali
i gromadzeniu ich w odpowiednio oznakowanych workach.
Regulamin określa też częstotliwość odbioru zbieranych odpadów komunalnych:
co najmniej raz na dwa tygodnie z terenów handlowo – usługowych,
co najmniej raz na miesiąc z terenów innych.
Częstotliwość odbioru selektywnie zbieranych odpadów podlega uzgodnieniu z uprawnionym
podmiotem i może odbywać się w cyklu dłuższym niż raz na miesiąc.
15
W gminie Niepołomice zebrane odpady komunalne zarówno z gospodarstw domowych jak
i instytucji i podmiotów gospodarczych odbierane są na postawie zawartych umów
indywidualnych pomiędzy właścicielami lub zarządcami nieruchomości, a podmiotami
uprawnionymi do odbioru odpadów. Do odbioru odpadów komunalnych z terenu gminy
Niepołomice uprawnionych jest 6 podmiotów, poniżej zestawiono podmioty uprawnione do
odbioru odpadów komunalnych.
Wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie odbierania odpadów
komunalnych
Do uprawnionych podmiotów, posiadających zezwolenie na odbiór odpadów komunalnych na
terenie gminy Niepołomice należą:
Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania MPO Spółka z o.o. z siedzibą w Krakowie
przy ul. Nowohuckiej 1,
Przedsiębiorstwo wielobranżowe MIKI Mieczysław Jakubowski 30-375 Kraków
ul. Podgórki Tynieckie 103,
A.S.A Eko Polska Spółka z o.o. ul. PCK 10/13, 40 – 057 Katowice. Oddział: Eko –
Smok os. Piastów 61, 31-625 Kraków,
PTS ALBA Spółka z o. o. ul. Bytkowska 15 41 – 503 Chorzów. Oddział w Krakowie,
ul. Łowińskiego 9, 31-752 Kraków,
Sinoma Krzysztof Oettingen, ul. Brzeska 1 31 – 998 Kraków,
Remondis spółka z o. o., ul. Zawodzie 16 02- 981 Warszawa. Oddział Kraków,
ul. Przewóz 2, 30-716 Kraków.
W tab. 3.6. dokonano zestawienia liczby umów zawartych na wywóz odpadów komunalnych.
Tab. 3.6. Liczba zawartych umów na wywóz odpadów komunalnych w latach 2005 - 2007
Rok
2005
2006
2007
2008
Liczba zawartych umów przez właścicieli
5948
5952
6350
6450
nieruchomości na wywóz odpadów
(gospodarstwa domowe i instytucje /podmioty
gospodarcze)
Odsetek mieszkańców objętych
100%
100%
100%
100%
zorganizowanym wywozem odpadów
odpadami
Według sprawozdania z realizacji Planu Gospodarki Odpadami za lata 2005-2006 wskaźnik
100% - właściciele nieruchomości, którzy zawarli umowy na wywóz odpadów komunalnych,
został przez gminę osiągnięty stosunkowo wcześnie , bo w latach 2002/2003. Ten wysoki
wskaźnik osiągnięty w latach poprzednich utrzymuje się nadal.
Selektywna zbiórka odpadów
Odpady opakowaniowe, surowce wtórne
Na terenie gminy Niepołomice prowadzona jest selektywna zbiórka surowców wtórnych:
papieru, makulatury, szkła, tworzyw sztucznych i metalu. Selektywna zbiórka odbywa się
16
w systemie workowym tj. do specjalnie oznakowanych worków przeznaczonych na surowce
wtórne.
Wszystkie firmy, z którymi mieszkańcy zawarli umowy na wywóz odpadów, odbierają
również wysegregowane odpady nieodpłatnie. Mieszkańcy zyskują dodatkową motywację do
prawidłowej selekcji surowców wtórnych, ponieważ worki w których surowce wtórne są
zanieczyszczone lub w których są zmieszane odpady komunalne nie są odbierane
nieodpłatnie. Zbiórka odpadów segregowanych odbywa się według wcześniej ustalonego
harmonogramu.
Odpady wielkogabarytowe, odpady sprzętu elektrycznego i elektronicznego
W gminie odbywa się selektywna zbiórka odpadów wielkogabarytowych za pomocą
tzw. wystawki, nie rzadziej niż raz na kwartał. W określonym dniu, podanym wcześniej do
informacji mieszkańców, odpady wielkogabarytowe wystawiane są na chodnik lub przed
nieruchomość i odbierane nieodpłatnie co kwartał przez firmę MPO, MIKI i ASA.
Na terenie gminy w roku 2008 wprowadzono system zbiórki zużytego sprzętu elektrycznego
i elektronicznego. W roku 2008 zebrano 0,02 Mg zużytych urządzeń elektrycznych,
elektronicznych i elektrotechnicznych.
Należy zaznaczyć, że większość zużytych urządzeń tego typu odbierana jest przez punkty ich
sprzedaży detalicznej, przy zakupie nowych urządzeń, zgodnie z obowiązującymi przepisami
prawa.
W tabeli 3.7. zestawiono ilości odpadów zebranych selektywnie na terenie gminy
w okresie 2005 – 2008
Tab. 3.7. Ilość odpadów zebranych selektywnie na terenie gminy w okresie 2005 – 2008
Ilość selektywnie zebranych odpadów
[Mg]
Rodzaj odpadu
Kod
2005
2006
2007
2008
Papier i tektura
Szkło
Tworzywa sztuczne
Metale
Razem zebrane
surowce wtórne
Odpady
wielkogabarytowe
Leki
20 01 01
15 01 01
20 01 02
15 01 07
20 01 39
15 01 02
20 01 40
15 01 04
20 03 07
13,08
93,95
135,65
157,36
61,80
155,08
188,08
223,26
12,83
64,08
62,41
68,95
0,3
0,64
1,00
0,92
88,01
313,75
387,14
450,49
11,96
3,00
39,18
24,18
20 01 31*
20 01 32
20 01 33*
20 01 34
-
-
-
-
-
-
-
-
Zużyty sprzęt
elektroniczny
20 01 36
-
-
-
Odpady remontowobudowlane
17 01 01
17 01 02
17 01 03
17 01 07
-
-
-
-
Razem odpady zebrane
selektywnie
99,97
316,75
426,32
474,69
Udział zebranych
2,6%
7,9%
9,1%
11,7%
Zużyte baterie
17
0,02
Rodzaj odpadu
selektywnie odpadów do
zebranych odpadów
komunalnych
niesegregowanych
Udział zebranych
selektywnie odpadów do
wszystkich zebranych
odpadów komunalnych
Kod
Ilość selektywnie zebranych odpadów
[Mg]
2005
2006
2007
2008
2,5%
7,3%
8,4%
10,4%
odpadami
W kolejnych latach ilości zebranych odpadów w sposób selektywny systematycznie
wzrastają. Najwyższy odsetek zebranych selektywnie odpadów w stosunku do wszystkich
zebranych odpadów komunalnych zanotowano w roku 2008.
Zbiórka odpadów niebezpiecznych
Na terenie gminy jest prowadzona zbiórka odpadów niebezpiecznych w postaci baterii –
szkoły, sklepy ze sprzętem AGD, market Biedronka. W aptekach, od 2008 roku, prowadzi się
zbiórkę przeterminowanych leków.
Zbiórka odpadów medycznych
Odpady z 5 przychodni zdrowia na terenie gminy (za wyjątkiem pogotowia ratunkowego
i gabinetów stomatologicznych) odbierane są, zgodnie z zawartą umową, przez F.H.U. Fanutil
s.c. Piotr Janik, Kraków, ul. Focha 30 i przekazywane do Zakładu Termicznej Utylizacji
Odpadów Szpitalnych, Kraków, ul. Dymarek 7.
Ilości zebranych odpadów medycznych:
2005 r. - 171 kg
2006 r. - 247 kg.
Poza tym na bieżąco odbierane są przeterminowane leki w poszczególnych aptekach
zlokalizowanych na terenie gminy.
Zbiórka odpadów azbestowych
W latach 2005 – 2008 realizowany był program pn. „Odbiór, transport i unieszkodliwianie
odpadów zawierających azbest” na zasadach określonych przez Starostwo Powiatowe
w Wieliczce. Koszt usuwania eternitu w 50% pokrywane są powiatowego funduszu ochrony
środowiska w 25% z gminnego funduszu.. W tabeli 3.8. zestawiono ilość zebranych odpadów
azbestowych, liczba posesji z których usunięto pokrycie eternitowe, wraz
z nakładami finansowymi poniesionymi przez gminę.
18
Tab.3.8. Ilości odpadów azbestowych zebranych w latach 2005 – 2008, wraz z wysokością
nakładów finansowych.
[Mg]
Rok
2005
2006
2007
2008
Ilość zebranych odpadów
125,07
117,68
72,80
91,55
azbestowych – eternit [Mg]
Gminny Fundusz Ochrony
Środowiska i Gospodarki
bd.
bd.
5238,44
8791,48
Wodnej 25% [zł.]
Powiatowy Fundusz Ochrony
Środowiska i Gospodarki
bd.
bd.
10476,86
17 582,96
Wodnej 50% [zł.]
Środki własne mieszkańców
bd.
bd.
5238,43
8 791,57
25% [zł.]
Razem koszty usuwania
bd.
bd.
20 953,72
35 165,96
odpadów azbestowych
odpadami
Odpady eternitowe są zbierane i wywożone przez firmę wyłonioną w drodze przetargu,
spośród kilku uprawnionych do prowadzenia tego typu działalności firm, które przedstawiły
oferty do urzędu miasta i gminy.
W roku 2007 odpady azbestowe odbierało Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowoprodukcyjne EURA-GAZ Sp. Jawna, zagórsko 31a, 26-052 Sitkówka-Nowiny, a w 2008 roku
Przedsiębiorstwo Wielobranżowe EKOTOP z siedzibą w Częstochowie przy ul. Glogera 4/4,
42-200 Częstochowa.
Likwidacja dzikich wysypisk
W gminie Niepołomice systematycznie prowadzi się działania polegające na bieżącej
likwidacji dzikich wysypisk odpadów.
W poniższej tabeli 3.9. zestawiono koszty związane z likwidacją dzikich wysypisk na terenie
gminy Niepołomice, w latach 2005 – 2008.
Tab. 3.9. Likwidacja dzikich wysypisk na terenie gminy Niepołomice w latach 2005 - 2008
Rok
2005
2006
2007
2008
Liczba zlikwidowanych dzikich
bd.
2
3
2
wysypisk
Powierzchnia zlikwidowanych
bd.
bd.
20
50
dzikich wysypisk [m2]
Nakłady finansowe poniesione
bd.
bd.
45.900,00
na ten cel [zł]
19
Łącznie w latach 2007 – 2008 koszty poniesione przez gminę na likwidację dzikich wysypisk
wyniosły 45 900 zł.
3.3 Rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom
odzysku i unieszkodliwiania
Wszystkie zebrane selektywnie odpady komunalne są przekazywane do odzysku. W tabeli
3.10. przedstawiono ilość i rodzaje odpadów poddanych odzyskowi w latach 2005-2008
Tab. 3.10. Ilości i rodzaje odpadów poddanych poszczególnym procesom odzysku w latach
2005-2008.
Rodzaj
Kod
Papier i
tektura
20 01 01
15 01 01
13,08
R3
93,95
R3
135,65
R3
157,36
R3
Szkło
20 01 02
15 01 07
61,80
R5
155,08
R5
188,08
R5
223,26
R5
Tworzyw
20 01 39
a
15 01 02
sztuczne
12,83
R3
64,08
R3
62,41
R3
68,95
R3
20 01 40
15 01 04
0,3
R4
0,64
R4
1,00
R4
0,92
R4
20 03 07
11,96
R14
3,00
R14
39,18
R14
24,18
R14
0,02
R14
Metale
Odpady
wielkoga
barytowe
Zużyty
sprzęt
elektr.
2005
2006
2007
2008
Masa Oznacz. Masa
Oznacz. Masa
Oznacz. Masa
Oznacz.
[Mg] procesu [Mg]
procesu [Mg]
procesu [Mg]
procesu
odzysku
odzysku
odzysku
odzysku
20 01 23
20 01 35
20 01 36
Osady
19 08 05
ściekowe
Osady
19 08 05
ściekowe
70,0
R14
150,0
R14
290,5
R14
114,4
R3
255,7
R14
R3 Recykling lub regeneracja substancji organicznych, które nie są stosowane jako
rozpuszczalniki (włączając kompostowanie i inne biologiczne procesy przekształcania)
R4 Recykling lub regeneracja metali i związków metali
R5 Recykling lub regeneracja innych materiałów nieorganicznych
R14 Inne działania polegające na wykorzystaniu odpadów w całości lub części
20
Zebrane selektywnie odpady komunalne, w tym opakowaniowe, przekazane zostały
prywatnym przedsiębiorcom do odzysku:
Papier i makulatura – Sortownia odpadów w Baryczy
P.H.U. „Ekopartner” Kraków
Szkło –
•
Sortownia odpadów w Baryczy
Eko Serwis Sp. z o.o. Kraków
Tworzywa sztuczne - Sortownia odpadów w Baryczy
INDUSTRIE MAURIZIO PERUZZO Bielsko Biała
Metale–
Sortownia odpadów w Baryczy
Schozl Recykling Polska Sp. z o.o. oddział w Krakowie
wielkogabarytowe – Składowisko Barycz, składowisko w Jawiszowicach,
odpady elektryczne i elektroniczne – Elektrorecykling S.A.
Osady ściekowe wytworzone w oczyszczaniach ścieków na terenie gminy są przekazywane
do oczyszczalni ścieków w Niepołomicach i magazynowane na poletku osadowym.
Zmagazynowane osady z poletka osadowego przekazywane są sukcesywnie do wykorzystania
na składowisko odpadów komunalnych w Niepołomicach. Odpady na składowisku są
poddawane odzyskowi w procesie R14 do przesypywania warstw składowanych odpadów
komunalnych. Część osadów wytworzonych w 2008 r. była przekazana do odzysku do
odbiorcy zewnętrznego - firmie BIO SOLID w Dębnie.
W tabeli 3.11. przedstawiono ilość i rodzaje odpadów poddanych unieszkodliwianiu w latach
2005-2008
Tab. 3.11. Ilości i rodzaje odpadów poddanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania
w latach 2005-2008.
Rodzaj
Kod
2005
2006
2007
2008
odpadu
odpadu Masa
Oznacz. Masa
Oznacz. Masa
Oznacz. Masa
Oznacz.
[Mg]
procesu [Mg]
procesu [Mg]
procesu [Mg]
procesu
unieszk.
unieszk.
unieszk.
unieszk.
Komunalne
20 03 01 3867,38
niesegregowane
D5
4014,42
D5
4675,09
D5
4067,90
D5
Udział procentowy
składowanych odpadów
w stosunku do wszystkich
zebranych
97,5%
Odpady
azbestowe
17 06 05
125,07
D5
117,68
D5
72,80
D5
91,55
D5
Skratki
19 08 01
bd.
D5
bd.
D5
3,2
D5
3,6
D5
Zawartość
19 08 02
piaskowników
bd.
D5
bd.
D5
1,4
D5
1,3
D5
92,7%
91,6%
89,6%
Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji gminy Niepołomice.
21
D5 - składowanie na składowiskach odpadów niebezpiecznych lub na składowiskach
odpadów innych niż niebezpieczne
Niesegregowane odpady zmieszane są deponowane głównie na składowisku odpadów
komunalnych w Niepołomicach, część odpadów jest wywożona poza gminę na składowisko
w Jawiszowicach i składowisko odpadów w Ujkowie Starym, gmina Bolesław. Miejsce
składowania odpadów tj. wybór składowiska jest uzależniony od firmy wywożącej odpady.
Miejsce składowania odpadów zawierających azbest jest uzależnione od firmy, która wygra
przetarg na odbiór odpadów azbestowych, gdyż poszczególne firmy mają podpisane umowy
z różnymi składowiskami odpadów niebezpiecznych.
Najczęściej zebrane odpady azbestowe przekazywane są do unieszkodliwiania – składowania
na składowisko odpadów azbestowych:
• Jednostka Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o. Tarnów, ul. Kwiatkowskiego 8,
Składowisko nad Rzeką Białą”
3.4. Rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobowa instalacji
do odzysku i unieszkodliwiania odpadów
Na terenie gminy Niepołomice znajduje się czynne składowisko odpadów komunalnych w
Niepołomicach przy ul. Wodnej 1. Składowisko zlokalizowane jest na działce nr 1540/3
o powierzchni 4,32 ha, w północno-zachodniej części miasta w kompleksie przemysłowoskładowym po zachodniej stronie nasypu po byłej linii kolejowej. Między nasypem
a składowiskiem płynie rzeka Drwinka, będąca dopływem prawobrzeżnym rzeki Wisły.
Wokół składowiska istnieje niezabudowana strefa sanitarna o szerokości 150- 300m
i powierzchni ok. 55 ha. Teren wokół stanowią częściowo zmeliorowane łąki i nieużytki.
Najbliższe zabudowania mieszkalne znajdują się około 300 m, poza 50 ha strefą ochronną
wyznaczoną wokół składowiska.
Składowisko administrowane jest przez Zakład Wodociągów i Kanalizacji oraz Usług
Komunalnych. Składowisko odpadów komunalnych zlokalizowane jest na lewym brzegu
rzeki Drwinki.
Bezpośrednio pod składowiskiem zalegają warstwy spoiste, zwięzłe – wykształcone jako
gliny zwięzłe, iły w stanie plastycznym. Stanowią one regularnie występującą warstwę nad
niżej zalegającymi gruntami niespoistymi. Ich miąższość – około 1,5 m jest zbyt mała, aby
stanowiły jedyną ochronę przed odciekami ze składowiska. W związku z tym dno
składowiska, po niwelacji zostało uszczelnienione warstwą gliny zwięzłej o miąższości 0,5 m
ułożonej w spadku ok. 2% w kierunku równoległym do potoku Drwinka i 1,5 % w kierunku
prostopadłym do potoku Drwinka.
Składowisko ma charakter nadpoziomowo – podpoziomowy. Projektowana rzędna dna
wynosi około 190 m, poziom naturalny terenu – około 192 m. Obecnie rzędna składowanych
odpadów wynosi około 196m. Składowisko Odpadów Komunalnych w Niepołomicach
zajmuje powierzchnię około 4,31 ha, przy czym powierzchnia przeznaczona aktualnie na
składowanie odpadów wynosi ok. 3,5 ha. Objętość geometryczna składowiska wynosi
131.300 m3.
Składowisko wyposażone jest w zaplecze socjalno - techniczne (budynek administracyjny,
w którym znajdują się biura oraz szatnie dla pracowników obsługi), wagę samochodową
22
do pomiarów ilości dowożonych odpadów typu SCHENCK, układ dróg transportowych
wykonanych z płyt żelbetowych, wiatę magazynową na odpady niebezpieczne, sieć
wodociągową, zbiornik odcieków i ścieków bytowych z zaplecza socjalno – technicznego,
sprzęt ciężki do rozplantowywania i zagęszczania odpadów, brodzik dezynfekcyjny do
dezynfekcji kół samochodowych oraz ogrodzenie i oświetlenie terenu.
Składowisko wyposażone jest w system drenażu odcieków. Odcieki zbierane są w zbiorniku
bezodpływowym o pojemności 65 m3, pompowane beczkowozem i wywożone do
oczyszczalni ścieków. Gaz składowiskowy ujmowany jest w instalacji do odgazowania,
w chwili obecnej gaz składowiskowy spalany jest w pochodni. Przewiduje się energetyczne
wykorzystanie gazu składowiskowego tj. przetwarzanie na energię cieplną i elektryczną.
Składowisko jest ogrodzone, wokół składowisko nasadzono pas zieleni izolacyjnej
o szerokości 10m. Wjeżdżające pojazdy na teren składowiska są rejestrowane i ważone, przy
wyjeździe ze składowiska znajduje brodzik dezynfekcyjny do mycia kół pojazdów.
Pojemność całkowita składowiska wynosi 200 tys. Mg. Na składowisku (stan na 2008 rok)
znajduje się ok. 170 tys. Mg odpadów, z czego około 80% stanowią niesegregowane odpady
komunalne.
Na składowisku odpadów komunalnych w Niepołomicach prowadzi się odzysk
i unieszkodliwianie odpadów poprzez składowanie. W poniższych tabelach zestawiono
odpady dopuszczone do odzysku i unieszkodliwiania.
Tab. 3.12. Rodzaje i ilości odpadów dopuszczone do odzysku
kod
ilość
rodzaj odpadu
odpadu
[Mg/rok]
02 07 05 Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków
sposób odzysku
300
warstwa izolacyjna
700
warstwa izolacyjna
17 01 01 odpady betonu
200
warstwa izolacyjna
17 01 02 gruz ceglany
200
warstwa izolacyjna
17 01 07 zmieszane odpady z gruzu ceglanego, betonu
200
warstwa izolacyjna
19 08 05 ustabilizowane komunalne osady ściekowe
500
warstwa izolacyjna
20 02 02 grunt i kamienie
500
warstwa izolacyjna
10 09 08
rdzenie i formy odlewnicze po procesie odlewania
nie zawierające substancji niebezpiecznych
23
Tab. 3.13. Rodzaje i ilości odpadów dopuszczone do unieszkodliwiania poprzez składowanie
kod
rodzaj odpadu
ilość [Mg/rok]
odpadu
19 08 01 skratki
19 09 01 Odpady stałe ze wstępnej filtracji i skratki
50
19 09 02 Osady z klarowania wody
20 02 03 inne odpady nieulegające biodegradacji
80
20 03 01 niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne
12000
20 03 02 odpady z targowisk
50
20 03 03 odpady z czyszczenia ulic i placów
50
szlamy ze zbiorników bezodpływowych służących do
20 03 04
100
gromadzenia nieczystości
20 03 06 odpady ze studzienek kanalizacyjnych
20
20 03 07 odpady wielkogabarytowe
100
20 03 99 odpady komunalne nie wymienione w innych podgrupach
100
Proces składowania odbywa się w następujący sposób:
dzienna działka robocza nie przekracza powierzchni około 40 m2;
odpady przeznaczone do składowania są dostarczane samochodami przystosowanymi
do przewozu odpadów i wyładowywane bezpośrednio na terenie przeznaczonego do
ich składowania sektora, po czym za pomocą kompaktora są przewożone na
eksploatowaną działkę roboczą.
składowane odpady są formowane w warstwy o miąższości 1,5 – 2 m składające się
z warstw pośrednich o grubości 0,5 m. Każda warstwa 0,5 m jest zagęszczana
kompaktorem, a po uzyskaniu grubości docelowej 1,5 – 2 m przykrywana materiałem
inertnym (również odpadami obojętnymi przeznaczonymi do odzysku) o grubości
około 15 cm;
pokrywanie odpadów materiałem inertnym wykonywane jest co 2 - 3 dni.
W okresie upałów, przed przykryciem warstwy zagęszczonych odpadów materiałem inertnym
są one dezynfekowane wapnem hydratyzowanym. Odpady szczególnie uciążliwe zapachowo
przesypywane są wapnem chlorowanym.
Odpady przeznaczone do odzysku wykorzystywane są w całości jako warstwy izolacyjne
służące do przykrywania zdeponowanych i zagęszczonych odpadów na składowisku. Grubość
warstw izolacyjnych (pośrednich) wynosi od 15 do 20 cm.
Ustabilizowane komunalne osady ściekowe po rozprowadzeniu na powierzchni zdeponowanych odpadów są dodatkowo wapnowane.
Na składowisku prowadzony jest monitoring w zakresie:
pomiary składu gazu składowiskowego;
pomiary parametrów wód odciekowych;
24
objętość wód odciekowych;
pomiary parametrów wód podziemnych;
poziom wód podziemnych;
strukturę i skład masy składowanych odpadów;
przebieg osiadania powierzchni składowiska metodami geodezyjnymi i ocenę
stateczności skarp metodami geotechnicznymi;
pomiary wielkości opadu atmosferycznego;
3.5 Identyfikacja problemów w zakresie gospodarowania odpadami
W gminie Niepołomice zaobserwowano wiele pozytywnych zjawisk w gospodarce odpadami
komunalnymi, do których należą:
• 100% mieszkańców objętych jest zorganizowanym wywozem odpadów
komunalnych. Przyjmuje się, że wszyscy właściciele nieruchomości zawarli umowy
na odbiór odpadów komunalnych
• następuje wzrost w kolejnych latach ilości zbieranych odpadów komunalnych,
• rozwój systemu selektywnej zbiorki odpadów realizowanego przede wszystkim
w formie zbiórki surowców wtórnych „u źródła” do worków,
• stopniowe ograniczenie ilości odpadów składowanych w stosunku do ilości
wszystkich zebranych odpadów,
• selektywna zbiórka odpadów wielkogabarytowych,
• realizacja programu polegającego na dofinansowaniu usuwania odpadów
azbestowych – pokryć eternitowych,
Niemniej jednak zidentyfikowano również pewne problemy w gospodarce odpadami
komunalnymi:
dane dotyczące liczby zawartych umów na wywóz odpadów są zbiorcze, brak jest
informacji o liczbie umów na wywóz odpadów, zawartych przez gospodarstwa
domowe i osobno przez instytucje / podmioty gospodarcze,
niedostatecznie rozwinięty system zbiórki odpadów zużytego sprzętu elektrycznego
i elektronicznego – 0,02 Mg zebranego sprzętu w roku 2008,
brak informacji w urzędzie gminy o ilości zebranych odpadów elektrycznych
i elektronicznych przez podmioty do tego zobowiązane tj. prowadzące sprzedaż
sprzętu elektrycznego i elektronicznego
brak informacji o ilości wytworzonych i zebranych odpadów remontowo –
budowlanych oraz o systemie ich zagospodarowania,
brak informacji o sposobie postępowania z odpadami biodegradowalnymi, brak
selektywnego zbierania odpadów biodegradowalnych,
wyczerpywanie
się
pojemności
składowiska
odpadów
komunalnych
w Niepołomicach,
brak działań w kierunku utworzenia ponadgminnego Zakładu Zagospodarowania
Odpadów wyposażonego w odpowiednie instalacje do zbiorki, odzysku,
unieszkodliwiania lub recyklingu odpadów komunalnych,
sposób zagospodarowania zebranych odpadów komunalnych, miejsce ich odzysku lub
unieszkodliwiania (składowania) zależne jest całkowicie od firm wywożących odpady.
25
4. Prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami
Ilość wytwarzanych odpadów komunalnych na terenie gminy jest związana ściśle z liczbą
mieszkańców gminy. Prognozowana ilość wytwarzanych odpadów zależy od prognozy
demograficznej liczby mieszkańców oraz zmian wskaźników jednostkowych generowania
odpadów.
Od kilku lat w gminie obserwuje się systematyczny wzrost liczby ludności co przedstawiono
w tab. 4.1.
Tab. 4.1. Wzrost liczny ludności w gminie Niepołomice w latach 2004 - 2008
Lata
Liczba ludności
(stan w dniu 31
grudnia)
2004
21321
2005
21518
2006
21719
2007
22260
2008
22588
W ostatnich latach notuje się stosunkowo znaczny przyrost liczby ludności, co przedstawiono
na rys 4.
Rys. 4. Zmiany liczby ludności w gminie Niepołomice w latach 2004 – 2008
Prognozy liczby mieszkańców gminy obliczono na podstawie prognozy demograficznej dla
wsi województwa małopolskiego opracowanej przez Główny Urząd Statystyczny (dostępnej
na stronie internetowej GUS: www.stat.gov.pl). Prognozę liczby mieszkańców gminy
przedstawiono w tabeli 4.2.
Tab. 4.2. Prognoza liczby ludności gminy Niepołomice wg. prognozy demograficznej GUS
Lata
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
Liczba ludności
22711 22833 22951 23067 23180 23287 23391 23489
Źródło: opracowanie własne na podstawie prognozy demograficznej GUS dla wsi
województwa małopolskiego.
26
Z analizy danych o zmianach liczby ludności gminy Niepołomice w latach 2004 – 2008
wynika że tempo przyrostu liczby ludności w latach 2006 – 2008 było znacznie szybsze niż
zakładają prognozy demograficzne GUS dla wsi województwa małopolskiego. W związku
z tym dla gminy wykonano prognozę demograficzną do roku 2016 zakładając, że przyrost
liczby ludności w kolejnych latach będzie podobny jak przyrost liczny ludności pomiędzy
rokiem 2008 i 2007. Prognozę tę przedstawiono w tabeli 4.3. oraz na rys. 3.
Tab. 4.3. Prognoza liczby ludności gminy Niepołomice w oparciu o przyrost liczby ludności
pomiędzy rokiem 2007 i 2008
Lata
Liczba ludności
2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
22919 23252 23585 23918 24252 24585 24937
25265
Źródło: opracowanie własne w oparciu o przyrost liczby ludności pomiędzy rokiem 2007
i 2008 .
Rys. 5. Prognoza liczby ludności gminy Niepołomice w latach 2009 – 2016
Zmiany jednostkowych wskaźników wytwarzania odpadów przyjęto na podstawie Planu
Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego 2010, w którym szacuje się wzrost
ilości wytwarzanych odpadów w przeliczeniu na 1 mieszkańca o około 1% w skali roku.
Do obliczeń prognozy ilości odpadów komunalnych, jako podstawę przyjęto ilość odpadów
zebranych w roku 2008 – 4542,59 Mg. W roku 2008 jeden mieszkaniec gminy wytworzył
201 kg odpadów komunalnych.
Przy założeniu, że w okresie objętym planem nie będą następowały istotne zmiany składu
morfologicznego wytwarzanych odpadów komunalnych, prognozowana ilość wytwarzanych
odpadów komunalnych będzie się kształtowała według wyliczeń podanych w tabeli 4.4 oraz
na rys. 4.
27
Tab. 4.4. Prognoza ilości odpadów komunalnych wytwarzanych w gminie Niepołomice do
roku 2016.
Lata
2009
Ilość odpadów
komunalnych [Mg]
4655
2010
4770
2011
4887
2012
5005
2013
5126
2014
5248
2015
5377
2016
5502
Rys. 6. Prognoza ilości odpadów komunalnych w gminie Niepołomice na lata 2009 – 2016
Ilości wytwarzanych odpadów komunalnych w poszczególnych latach będą wynosić:
o 2010 r. – 4770 Mg
o 2014 r. – 5248 Mg
o 2016 r. – 5502 Mg
W poniższej tabeli 4.5. przedstawiono prognozę poszczególnych frakcji odpadów zawartych
w zmieszanych (niesegregowanych) odpadach komunalnych.
28
Tab. 4.5. Prognoza poszczególnych frakcji zmieszanych (niesegregowanych) odpadów
komunalnych w gminie Niepołomice na lata 2009-2016
Lp Frakcja zmieszanych
odpady kuchenne
odpady zielone
papier i tektura
odpady wielomateriałowe
tworzywa sztuczne
szkło
metal
odzież i tekstylia
drewno
odpady niebezpieczne
odpady mineralne i popiół
Razem odpady
niesegregowane
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Ilość odpadów powstająca na terenie gminy w
latach2014
[Mg] 2015 2016
2009 2010 poszczególnych
2011 2012 2013
750
769
788
807
826
846
867
887
167
171
175
179
184
188
193
197
500
513
525
538
551
564
578
591
125
128
131
134
138
141
144
148
500
513
525
538
551
564
578
591
333
342
350
359
367
376
385
394
208
214
219
224
230
235
241
246
42
43
44
45
46
47
48
49
83
85
88
90
92
94
96
99
42
43
44
45
46
47
48
49
1417 1452 1488 1524 1561 1598 1637 1675
4169
4272
4376
4482
4590
4700
4815
4927
Prognozę ilości niesegregowanych odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy
Niepołomice przedstawiono na rys. 6.
W zakresie rozwiązań organizacyjnych i techniczno - technologicznych przewiduje się,
że będzie następować:
rozwój selektywnego zbierania odpadów komunalnych,
przyspieszenie działań w zakresie realizacji ponadgminnych systemów odzysku
i unieszkodliwiania odpadów komunalnych ze szczególnym uwzględnieniem odpadów
ulegających biodegradacji.
Odpady opakowaniowe
Przewiduje się, że nastąpi wzrost udziału odpadów opakowaniowych zbieranych selektywnie
od około 10% w roku 2008 do 15% w roku 2012 i 20% w roku 2016. Odpady opakowaniowe
zebrane selektywnie kierowane będą do recyklingu do specjalistycznych instalacji.
Odpady biodegradowalne
Wzrost ilości odpadów biodegradowalnych będzie również następował w tempie 1% w skali
roku. W poniższej tabeli 4.6. przedstawiono prognozę wytwarzania odpadów
biodegradowalnych zawartych w zmieszanych odpadach komunalnych, przy czym
uwzględniono odpady kuchenne, odpady zielone, papier i tekturę.
29
Tab. 4.6. Prognoza odpadów biodegradowalnych (kuchennych, zielonych, papieru i tektury)
zawartych w odpadach niesegregowanych wytwarzanych w latach 2009 – 2016 na terenie
gminy Niepołomice
Ilość odpadów powstająca na terenie gminy
Rodzaj odpadów
w poszczególnych
latach [Mg]
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016
odpady biodegradowalne
(kuchenne, zielone, papier i
tektura)
1417 1453 1488 1524 1561 1598 1638 1675
Z polskiego prawa wynika konieczność zmniejszenia ilości składowanych odpadów
ulegających biodegradacji. Dyrektywa składowiskowa, a za nią ustawa o odpadach wymaga
ograniczenia składowanych odpadów biodegradowalnych. W następujących latach będzie
można składować:
w 2010 r. nie więcej niż 75%,
odpadów biodegradowalnych w stosunku do ilości tych odpadów wytworzonych w 1995
roku.
Ilość odpadów biodegradowalnych wytworzonych w 1995 roku została oszacowana w KPGO
następująco:
155 kg przypadającego na 1 mieszkańca miasta w ciągu roku,
47 kg przypadającego na 1 mieszkańca wsi w ciągu roku,
Dane o liczbie mieszkańców gminy Niepołomice w roku 1995 pochodzą z GUS. Liczba
ludności w 1995 roku w gminie Niepołomice wynosiła 20169 osób, w tym mieszkańców
miasta 7336. Korzystając ze wskaźników KPGO obliczono, że w 1995 roku w gminie
Niepołomice wytworzono 1740 Mg odpadów biodegradowalnych. W kolejnych latach będzie
można składować:
w 2010 r. - 1305 Mg
w 2013 r. - 870 Mg
w 2020 r. – 609 Mg
odpadów biodegradowalnych bez przetworzenia.
Odpady azbestowe
Planuje się kontynuowanie programu pn. „Odbiór, transport i unieszkodliwianie odpadów
zawierających azbest” polegającego na wymianie pokryć dachowych z eternitu i usuwanie
odpadów azbestowych.
Przewiduje się, że ilość odpadów azbestowych zebranych
i przekazanych do unieszkodliwienia będzie wynosić około 100 Mg rocznie.
Odpady z oczyszczalni ścieków
Aktualnie system kanalizacyjny gminy obsługują 3 oczyszczalnie ścieków. Oczyszczalnia
ścieków w Niepołomicach jest zmodernizowana i rozbudowana, występuje znaczna rezerwa
w przepustowości oczyszczalni wynosząca ok. 54%. Docelowo Komunalna Oczyszczalnia
Ścieków w Niepołomicach obsługiwać będzie pozostałe sołectwa położone w części
południowo-zachodniej gminy , tj. Ochmanów, Zakrzowiec, Słomiróg, Zagórze i Suchorabę.
30
Dodatkowo w gminie prowadzi się intensywne działania inwestycyjne zmierzające do
uzbrojenia terenu części południowo-zachodniej oraz wschodniej gminy w sieć zbiorczej
kanalizacji sanitarnej zakończonej wysokosprawnymi oczyszczalniami ścieków.
W związku z powyższym przewiduje się wzrost wytwarzanych odpadów z oczyszczalni
ścieków na terenie gminy Niepołomice o około 50%.
31
5. Cele w zakresie gospodarki odpadami
Cele w zakresie gospodarki odpadami w gminie Niepołomice są zgodne z polityką
Województwa Małopolskiego, która zakłada prowadzenie gospodarki odpadami
komunalnymi w systemie ponadlokalnym. Działania gminy będą się koncentrować na
organizacji ponadlokalnego systemu gospodarki odpadami, gdyż tylko wtedy realizacja planu
pozwoli na ekonomicznie i organizacyjnie efektywną gospodarkę odpadami komunalnymi.
Zarówno w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami i Wojewódzkim Planie Gospodarki
Odpadami bardzo mocny nacisk położono na prowadzenie gospodarki odpadami
komunalnymi w układzie ponadlokalnym w oparciu o Zakłady Zagospodarowania Odpadów.
W WPGO 2010 zdefiniowano 8 Zakładów Zagospodarowania Odpadów (ZZO) i obszary
przez nie obsługiwane (rys. 7). Gminy powiatu wielickiego, w tym gmina Niepołomice
została przypisana na ZZO nr 1 Bolesław – Kraków – Proszowice. ZZO nr 1 obsługuje 1 437
tys. mieszkańców województwa małopolskiego.
Rys. 7. Zakłady Zagospodarowania Odpadów w województwie małopolskim wraz obszarami
obsługiwanymi przez ZZO
Źródło: Plan Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego 2010
32
Najważniejszym zadaniem wynikającym z przyjętych celów jest:
• Organizacja zakładu zagospodarowania odpadów (ZZO) wyposażonego w infrastrukturę
do odzysku, recyklingu i unieszkodliwiania odpadów poza składowaniem.
Zadanie to będzie realizowane głównie poprzez czynności organizacyjne, natomiast gmina nie
przewiduje wydatków inwestycyjnych związanych z realizacją tego zadania.
Do celów szczegółowych w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi w gminie
Niepołomice należą:
1. Zapewnienie objęcia wszystkich mieszkańców systemem selektywnego zbierania
odpadów, najpóźniej do końca 2009 r.,
2. Osiągnięcie do końca 2012 r. poziomu selektywnego zbierania odpadów w wysokości
minimum 15%, natomiast do końca 2016 r. – 20%,
3. Zmniejszenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych na
składowiska odpadów, aby nie było składowanych:
w 2010 r. więcej niż 75%,
w 2013 r. więcej niż 50%,
w 2020 r. więcej niż 35%
w stosunku do odpadów wytworzonych w 1995 roku.
Z powyższych wynika że należy zapewnić zagospodarowanie następujących ilości
odpadów biodegradowalnych innymi metodami niż składowanie:
o 2010 – 148 Mg
o 2013 r. – 691 Mg
o 2020 r. – 1222 Mg
4. Zmniejszenie do końca 2014 r. do maksimum 85% wskaźnika masy składowanych
odpadów komunalnych w stosunku do ogólnej masy wytworzonej w skali roku,
5. Wyeliminowanie praktyki nielegalnego składowania odpadów do końca 2016 roku,
6. Systematyczne usuwanie nielegalnych wysypisk – zadanie ciągłe,
7. Kontynuowanie programu usuwania odpadów azbestowych.
33
6. Zadania strategiczne do roku 2016
Głównymi kierunkami działań strategicznych w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi
są:
zapobieganie i minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów komunalnych poprzez
edukację ekologiczną w celu promocji wzorców świadomej konsumpcji
ukierunkowanej na ograniczenie powstających odpadów,
intensyfikacja edukacji ekologicznej oraz prowadzenie skutecznej kampanii
informacyjno – edukacyjnej w zakresie minimalizacji wytwarzanych odpadów oraz
prawidłowego sposobu postępowania z nimi,
kontrolowanie stanu zawieranych umów przez właścicieli nieruchomości z firmami
odbierającymi odpady,
prowadzenie selektywnego zbierania poszczególnych frakcji odpadów komunalnych
„u źródła”,
zachęcanie mieszkańców i promowanie kompostowania frakcji odpadów
komunalnych ulegających biodegradacji we własnym zakresie: odpadów kuchennych
i odpadów zielonych,
kontrolowanie wypełniania przez podmioty posiadające zezwolenia na prowadzenie
działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli
nieruchomości, ustaleń zawartych w tych zezwoleniach odnośnie metod oraz miejsc
prowadzenia odzysku i unieszkodliwiania odpadów,
doskonalenie systemów ewidencji wytwarzanych, poddawanych odzyskowi oraz
unieszkodliwianiu odpadów komunalnych,
kontynuacja programu polegającego na usuwaniu pokryć elewacyjnych i dachowych
eternitowych
i usuwaniu odpadów azbestowych,
przystąpienie do organizacji ponadlokalnego systemu gospodarki odpadami, tak aby
możliwe było kompleksowe zagospodarowanie wszystkich strumieni odpadów
komunalnych.
Zapobieganie powstawaniu odpadów oraz ograniczenie ilości odpadów i ich
negatywnego oddziaływania na środowisko
Minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów jest priorytetem w polityce gospodarki
odpadami. W celu zachęty mieszkańców do redukowania ilości produkowanych odpadów
stosować należy następujące działania:
Edukacja społeczna: w systemie nauczania, począwszy od zajęć w szkołach
podstawowych i gimnazjach oraz zawodowych,
za pomocą nowoczesnych form informacji – strony internetowej gminy,
za pomocą środków masowego przekazu (lokalna prasa),
za pomocą rozpowszechnianych ulotek, akcji plakatowej itp.
Działania powinny mieć charakter informacyjno – edukacyjny. Poza przekazywaniem treści
edukacyjnych (np. jak zmniejszyć ilość odpadów) należy informować o miejscach
i sposobach zbierania selektywnego odpadów, terminów odbioru, oznakowań umieszczanych
na opakowaniach.
W ramach prowadzonej edukacji należy np. zachęcać mieszkańców do kupowania towarów
w opakowaniach wielokrotnego użytku oraz w opakowaniach ulegających biodegradacji,
34
rezygnacji z przedmiotów jednorazowego użytku, wykorzystywania mniej toksycznych
produktów (np. farb i lakierów) itp.
Na terenie gminy Niepołomice niezwykle istotne jest promowanie i edukacja w zakresie
kompostowania frakcji odpadów komunalnych ulegających biodegradacji we własnym
zakresie: odpadów kuchennych i odpadów zielonych.
Edukacja ekologiczna
Program edukacji ekologicznej w związku z wdrażaniem Planu gospodarki odpadami
związany jest z działaniami podnoszącymi świadomość społeczeństwa i przedsiębiorców oraz
działaniami zmierzającymi do uzyskania akceptacji społecznej dla rozwiązań
zaproponowanych w Planie. Ponieważ jednym z podstawowych warunków realizacji Planu
gospodarki odpadami jest włączenie się do udziału w jego realizacji wszystkich
mieszkańców, dlatego do głównych celów edukacji ekologicznej w zakresie gospodarki
odpadami należy:
podnoszenie świadomości ekologicznej społeczeństwa,
rozpowszechnianie zasad prawidłowego postępowania z odpadami,
informowanie o korzyściach dla środowiska związanych z prowadzeniem racjonalnej
gospodarki odpadami.
Prawidłowo prowadzona kampania edukacyjna, może doprowadzić do zmniejszenia ilości
powstawania odpadów, wzrostu ilości odpadów zagospodarowywanych we własnym zakresie
– przydomowe kompostowniki, poprawy wyników segregacji odpadów u źródła –
selektywnej zbiórki odpadów, co prowadzi do wzrostu ilości odpadów poddawanych
recyklingowi oraz minimalizacji odpadów trafiających na składowiska.
Działania informacyjno-edukacyjne mogą być prowadzone w ramach:
działań informacyjno – edukacyjnych prowadzonych za pomocą strony internetowej
gminy,
zajęć dydaktycznych w szkołach,
działań informacyjno-szkoleniowych dla podmiotów gospodarczych,
działań pozarządowych organizacji ekologicznych.
Kampania informacyjno-edukacyjna na stronie internetowej gminy
Proponuje się prowadzenie kampanii informacyjno – edukacyjnej za pomocą nowoczesnego
środka przekazu – Internetu, którego znaczenie już jest ogromne i ciągle rośnie. Proponuje
się, aby na stronie gminy Niepołomice uwzględnić zagadnienia gospodarki komunalnej w
postaci osobnej zakładki: Gospodarka odpadami w dziale: Ochrona środowiska. W dziale
tym można by umieszczać przydatne informacje dla mieszkańców na temat terminów zbiórki
odpadów wielkogabarytowych, wykazu firm wywożących odpady komunalne, organizacji
selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, terminów odbioru wyselekcjonowanych
surowców wtórnych, przeznaczeniu poszczególnych kolorów worków oraz zagrożeń
powodowanych przez spalanie śmieci w piecach domowych.
W tym dziale można zamieścić także dokumenty gminne dotyczące gospodarki odpadami
komunalnymi: regulamin w sprawie utrzymania czystości i porządku w gminie, plan
gospodarki odpadami, sprawozdania z realizacji planu gospodarki odpadami itd. Cenne
byłoby umieszczenie linków do stron poświęconych gospodarce odpadami, a także do stron,
gdzie znajdują się plany gospodarki odpadami wyższego szczebla np. wojewódzkiego.
Kampania informacyjno-edukacyjna w szkołach
Szkoły mają bardzo szerokie możliwości włączenia się w proces informacyjno-edukacyjny
związany z problematyką ochrony środowiska. W tym zakresie możliwe są zarówno formy
zajęć lekcyjnych, jak i pozalekcyjnych. Do możliwych działań ze strony szkoły należy:
35
inicjowanie i korzystanie z kontaktów z władzami samorządowymi oraz innymi
reprezentantami społeczności lokalnej; szkołami wyższymi; jednostkami badawczymi;
terenowymi ośrodkami edukacji ekologicznej i innymi instytucjami i organizacjami,
w tym z pozarządowymi organizacjami ekologicznymi,
uczestniczenie w krajowych i międzynarodowych programach edukacji ekologicznej,
podejmowanie i rozszerzanie zakresu praktycznych działań na rzecz ochrony
środowiska w szkole i jej otoczeniu,
eksponowanie pozytywnej roli dzieci w edukacji ekologicznej dorosłych,
prowadzenie edukacji ekologicznej w terenie.
Kampania informacyjno-edukacyjna dla podmiotów gospodarczych
Główny ciężar działań informacyjno-szkoleniowych dla podmiotów gospodarczych z terenu
gminy powinny przejąć izby gospodarcze, izby rzemieślnicze, cechy, kongregacje kupieckie,
itp. Zakres szkoleń powinien obejmować, między innymi:
zagadnienia prawne,
obowiązki podmiotów gospodarczych w zakresie ochrony środowiska,
zagadnienia związane ze stosowaniem najlepszych dostępnych technik,
zagadnienia związane z obniżaniem materiałochłonności, wodochłonności
i energochłonności procesów technologicznych,
zagadnienia związane z możliwością pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych,
gospodarkę odpadami przemysłowymi wraz z recyklingiem odpadów.
Działania w tym zakresie należy dostosować do uwarunkowań lokalnych.
Kampania informacyjno-edukacyjna prowadzona przez organizacje społeczne
Działania pozarządowych organizacji ekologicznych powinny polegać głównie na:
kształtowaniu świadomości ekologicznej osób zaangażowanych w działania
społeczne,
przybliżaniu społeczeństwu istoty i znaczenia problemów ekologicznych,
wpływaniu na osoby i instytucje odpowiedzialne za podejmowanie decyzji
dotyczących zarządzania środowiskiem,
propagowaniu humanistycznego i kulturowego wzorca ekologii.
Współpraca władz gminy ze
społecznymi organizacjami ekologicznych w proces
informacyjno-edukacyjny powinna być ukierunkowana na:
prowadzenie szkoleń dla nauczycieli, urzędników, przedsiębiorców, działaczy
samorządu terytorialnego i mieszkańców,
przygotowywanie i kolportaż materiałów informacyjno-edukacyjnych dla
mieszkańców,
organizowanie konkursów, wystaw, prelekcji,
prowadzenie różnego rodzaju kampanii ekologicznych.
Działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbierania,
transportu oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów
Osiągnięcie zakładanych celów w zakresie zbierania odpadów komunalnych wymaga
realizacji następujących zadań:
kontrolowania przez gminę stanu zawieranych umów przez właścicieli nieruchomości
z firmami odbierającymi odpady, tak aby objętych umowami na odbiór odpadów było
100 % mieszkańców – Straż Miejska;
36
kontrolowania przez gminę sposobów i zakresu wypełniania przez podmioty
posiadające zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odbieranie odpadów
komunalnych od właścicieli nieruchomości
doskonalenie systemów ewidencji wytwarzanych, poddawanych odzyskowi oraz
unieszkodliwianiu odpadów komunalnych.
Nadzór i ewentualnie prowadzenie selektywnego zbierania i odbierania następujących
rodzajów odpadów ze strumienia odpadów komunalnych:
o papier i tektura, w tym opakowania, gazety, czasopisma, itd.,
o szkło opakowaniowe,
o tworzywa sztuczne,
o metale,
o zużyte baterie,
o zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny,
o odpady niebezpieczne (przeterminowane leki, chemikalia, farby,
rozpuszczalniki, itd.),
o meble i inne odpady wielkogabarytowe,
o odpady budowlano-remontowe.
Z przedstawionych danych - tab. 3.7. wynika, że efekty selektywnej zbiórki prowadzonej
w systemie workowym są zadowalające. Najkorzystniejszą i najwygodniejszą dla
mieszkańców formą selektywnej zbiórki jest „zbiórka u źródła”, kiedy wydzielone odpady są
odbierane bezpośrednio z gospodarstw domowych, a taka forma zbiórki jest realizowana
w gminie Niepołomice. Najsilniej działającym elementem motywacyjnym zachęcającym
mieszkańców do selektywnej zbiórki są korzyści finansowe tj. zdecydowanie niższa cena lub
nieodpłatne odbieranie odpadów wyselekcjonowanych. Aktualnie gmina nie finansuje
systemu selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, poprzez nieodpłatne przekazywanie
mieszkańcom worków na wydzielone surowce wtórne. Pomimo braku dofinansowania wyniki
selektywnej ulegają systematycznej poprawie. Wynika z tego, że mieszkańcy, jak i firmy
wywozowe zaakceptowały taką formę selektywnej zbiórki.
Według przyjętego WPGO, podstawą gospodarki odpadami komunalnymi powinien stać się
regionalny Zakład Zagospodarowania Odpadów – ZZO nr 1 Bolesław – Kraków Proszowice, w którym zapewni się co najmniej następujący zakres usług:
sortowanie poszczególnych frakcji odpadów komunalnych zbieranych selektywnie,
kompostowanie odpadów zielonych,
mechaniczno-biologiczne lub termiczne przekształcanie odpadów resztkowych
i pozostałości z sortowni,
zakład demontażu odpadów wielkogabarytowych,
składowanie przetworzonych odpadów resztkowych.
Redukcja ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, kierowanych na
składowiska odpadów;
Realizacja zadań w zakresie odzysku i zagospodarowania odpadów ulegających
biodegradacji polegać będzie przede wszystkim na popularyzacji kompostowania odpadów
organicznych kuchennych i zielonych przez mieszkańców we własnym zakresie. Zakłada się,
że co najmniej 70% domowych odpadów organicznych na terenie gminy będzie
zagospodarowywana we własnym zakresie. Proponuje się prowadzenie ewidencji
przydomowych kompostowników oraz ewidencji deklaracji właścicieli nieruchomości do
kompostowania we własnym zakresie i na własne potrzeby odpadów kuchennych i zielonych.
37
Usuwanie odpadów azbestowych
Na terenie gminy Niepołomice proponuje się kontynuacje programu polegającej na wymianie
pokryć dachowych – eternitowych i usuwaniu odpadów azbestowych. Program będzie
kontynuowany również w następnych latach. Rocznie planuje się usuwać około 100 Mg
odpadów azbestowych.
Pomimo systematycznych działań polegających na likwidacji dzikich wysypisk, na terenie
gminy Niepołomice powstają nowe dzikie wysypiska. W dalszym ciągu planuje się działania
zmierzające do systematycznej likwidacji dzikich wysypisk. Gmina będzie przeznaczać na
realizację tego zadania 45 tys. zł rocznie.
Nieodzownym elementem działań, zmierzających do likwidacji dzikich wysypisk jest
zintensyfikowanie edukacji ekologicznej w zakresie prawidłowej gospodarki odpadami,
w tym negatywnego oddziaływania na środowisko nielegalnych wysypisk odpadów.
38
7. Harmonogram realizacji przedsięwzięć obejmujących okres
4 - letni i sposób ich finansowania
Organizacja zakładu zagospodarowania odpadów (ZZO) wyposażonego
w infrastrukturę do odzysku, recyklingu i unieszkodliwiania odpadów poza
składowaniem
Z funkcjonowaniem Zakładu Zagospodarowania Odpadów ZZO nr 1 Bolesław – Kraków –
Proszowice związane są koszty eksploatacyjne – bieżące utrzymanie obiektów gospodarki
odpadami. Zakłada się, że koszty te będą pokrywane przez mieszkańców poprzez opłaty za
wywóz odpadów komunalnych w ramach zawartych umów na odbiór odpadów komunalnych.
Działaniem ogólnym, systemowym wynikającym z przyjętych celów jest
Organizacja systemu gospodarki odpadami komunalnymi obejmującego działania
w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów, selektywnego zbierania odpadów
(w tym odpadów ulegających biodegradacji, odpadów opakowaniowych,
budowlanych, niebezpiecznych i innych) i przetwarzania odpadów w celu
przygotowania do odzysku lub unieszkodliwiania.
Zadanie to uszczegółowiono w poniższej tabeli, w której podano harmonogram, szacunkowe
koszty i sposób finansowania.
Tab. 5.1. Harmonogram zadań 4-letnich w okresie 2009 – 2012, w sektorze gospodarki
odpadami komunalnymi wraz z kosztami i źródłem finansowania
Okres Szacunkowe koszty w PLN Źródła
Lp
Zadanie
realiza 2009 2010 2011 2012 finansowania
.
cji
1. Opracowanie
aktualizacji 2009
6000
Środki własne,
gminnego planu gospodarki
gminy
odpadami
2. Sporządzenie sprawozdania z 2011
3 000
Środki własne,
realizacji
gminnego
planu
gminy
gospodarki odpadami
3. Edukacja
ekologiczna- Zadanie 5 000 5 000 5 000 5 000 Środki własne
prowadzenie
kampanii ciągłe
gminy,
informacyjno-edukacyjnej
w
GFOŚiGW
zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów oraz właściwego
postępowania z poszczególnymi
rodzajami odpadów
4. Likwidacja
i
rekultywacja Zadanie
Środki własne
„dzikich wysypisk”
ciągłe
45 000 45 000 45 000 45 000 gminy,
GFOŚiGW
39
Okres Szacunkowe koszty w PLN Źródła
realiza 2009 2010 2011 2012 finansowania
cji
5. Realizacja programu usuwania 200940 000 40 000 40 000 40 000 25% Gminny
odpadów azbestowych
2012
FOŚiGW
50%
Powiatowy
FOŚiGW
25%
środki
własne
mieszkańców
6. Wdrożenie
systemu 20092 000 2 000 2 000 2 000 Organizacje
selektywnego
2012
odzysku
zbierania
zużytych
baterii
i akumulatorów przy
współpracy z organizacjami
odzysku
7. Wdrożenie systemu zbierania
20092 000 2 000 2 000 2 000 Wprowadzają
zużytego sprzętu elektrycznego i 2012
cy sprzęt do
elektronicznego - przy
obrotu
współpracy z wprowadzającymi
sprzęt elektryczny i
elektroniczny do obrotu
Źródło: opracowanie własne.
Lp
.
Zadanie
Możliwości finansowania
Realizacja poszczególnych zadań w sektorze gospodarki odpadami komunalnymi możliwa
jest poprzez wykorzystanie m.in.:
środków publicznych - pochodzących z budżetu gminy lub pozabudżetowych
instytucji publicznych,
środków prywatnych - środki własne inwestora,
środków publiczno-prywatnych - pochodzących z budżetu gminy lub
pozabudżetowych instytucji publicznych oraz środków własnych inwestora.
Do krajowych źródeł współfinansowanie inwestycji w zakresie ochrony środowiska, w tym
gospodarki odpadami, należą przede wszystkim Gminne i Powiatowe Fundusze Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Wojewódzki i Narodowy Fundusz Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Gminne i Powiatowe Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
W zakresie gospodarki odpadami środki gminnych i powiatowych funduszy przeznaczane są
m.in. na:
1. Edukację ekologiczną oraz propagowanie działań proekologicznych i zasady
zrównoważonego rozwoju,
2. Przedsięwzięcia związane z gospodarką odpadami i ochroną powierzchni ziemi,
3. Działania związane z usuwaniem azbestu.
Środki gminnych i powiatowych funduszy są przeznaczane na projekty tzw. miękkie
niewymagające znacznych nakładów finansowych. Beneficjentami tych środków mogą być
przede wszystkim instytucje i urzędy oraz organizacje pozarządowe.
40
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
W Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej stosowane są trzy
formy dofinansowywania:
finansowanie pożyczkowe (pożyczki udzielane przez NFOŚiGW, kredyty udzielane
przez banki ze środków NFOŚiGW, konsorcja czyli wspólne finansowanie NFOŚiGW
z bankami, linie kredytowe ze środków NFOŚiGW obsługiwane przez banki),
finansowanie dotacyjne (dotacje inwestycyjne, dotacje nieinwestycyjne, dopłaty do
kredytów bankowych, umorzenia),
finansowanie kapitałowe ( obejmowanie akcji i udziałów w zakładanych bądź już
istniejących spółkach w celu osiągnięcia efektu ekologicznego),
Wnioskodawcami ubiegającymi się o środki finansowe z NFOŚiGW mogą być m.in.:
jednostki samorządu terytorialnego,
przedsiębiorstwa,
instytucje i urzędy,
organizacje pozarządowe (fundacje, stowarzyszenia),
administracja państwowa,
osoby fizyczne.
Fundacja Ekofundusz
Środki EkoFunduszu mają charakter bezzwrotnej pomocy zagranicznej. Wśród dziedzin
priorytetowych EkoFunduszu znajduje się m.in. gospodarka odpadami. W ramach tego
priorytetu EkoFundusz finansuje:
1. Organizację kompleksowych systemów zbiórki, recyklingu i zagospodarowania odpadów
komunalnych obsługujących 50 - 250 tys. mieszkańców;
2. Unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych;
3. Budowę instalacji do recyklingu odpadów komunalnych i niebezpiecznych;
4. Modernizacje technologii przemysłowych prowadzące do eliminacji powstawania
odpadów niebezpiecznych (tzw. „czyste technologie”).
Beneficjentami mogą być właściciele zakładów zajmujących się gospodarką odpadami w tym
samorządy lokalne oraz przedsiębiorstwa komunalne, które spełniają funkcje komunalne,
niezależnie od struktury własności.
41
8.System monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów
Ocena wdrażania założeń i postanowień Planu Gospodarki Odpadami dla Miasta i Gminy
Niepołomice na lata 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 zostanie przeprowadzona
w formie sprawozdania z realizacji planu, obejmującego okres dwóch lat – według stanu na
dzień 31 grudnia 2010 r. Sprawozdanie zostanie przedłożone Radzie Gminy.
System sprawozdawczości obejmuje zestaw wskaźników umożliwiających sprawne
prowadzenie
monitoringu
planowanych
przedsięwzięć
inwestycyjnych.
W tab. 8.1. zaproponowano wskaźniki monitorowania Planu.
Tab. 8.1.Wskaźniki monitorowania Planu
Lp
Nazwa wskaźnika
.
Jedno
-stka
Wartość wskaźnika
w latach
2007
2008
1. Liczba podpisanych umów przez właścicieli
szt.
nieruchomości na odbiór odpadów komunalnych
6350
6450
2. Odsetek mieszkańców objętych zorganizowanym
systemem zbierania odpadów komunalnych
%
100%
100%
3. Odsetek mieszkańców objętych selektywną zbiórka
odpadów
%
100%
100%
4. Masa zebranych odpadów komunalnych ogółem
Mg
5101,41
4542,59
5. Masa odpadów komunalnych zebranych selektywnie
Mg
426,32
474,69
6. Odsetek odpadów zebranych selektywnie w
stosunku
do
ogółu
zebranych
odpadów
komunalnych
%
8,4%
10,4%
7. Masa odpadów komunalnych
niesegregowane (zmieszane)
Mg
4675,09
4067,90
8. Odsetek
zebranych
niesegregowanych
(zmieszanych) odpadów w stosunku do ogółu
zebranych odpadów komunalnych
%
91,6%
89,6%
9. Masa
odpadów
selektywnie
Mg
387,14
450,49
%
7,59%
9,92%
39,18
24,18
426,32
474,69
zebranych
opakowaniowych
jako
zebrana
10. Odsetek
zebranych
selektywnie
odpadów
opakowaniowych w stosunku do ogółu zebranych
11. Masa
selektywnie
wielkogabarytowych
zebranych
odpadów
12. Masa selektywnie zebranych odpadów komunalnych
Mg
poddanych, poszczególnym procesom odzysku
42
Lp
.
Nazwa wskaźnika
Jedno
-stka
w latach
2007
2008
8,4%
10,4%
4675,09
4067,90
%
91,6%
89,6%
Szt.
bd
bd
17. Masa zebranych selektywnie odpadów ulegających
Mg
biodegradacji
0
0
18. Masa zebranych selektywnie odpadów ulegających
Mg
biodegradacji poddanych kompostowaniu
0
0
19. Odsetek odpadów ulegających
poddanych kompostowaniu
0
0
1589,53
1383,09
Mg
1740
1740
%
91,3%
79,5%
23. Masa selektywnie zebranych komunalnych odpadów
Mg
niebezpiecznych
0
0
24. Odsetek selektywnie zebranych komunalnych
odpadów niebezpiecznych poddanych recyklingowi i
odzyskowi
%
0
0
25. Masa selektywnie zebranych baterii i akumulatorów
Mg
0
0
26. Masa zebranego zużytego sprzętu elektrycznego i
Mg
elektronicznego
0
0,02
27. Masa zebranych odpadów budowlanych
0
0
28. Liczba zlikwidowanych dzikich wysypisk na terenie
Szt.
gminy
3
2
29. Powierzchnia zlikwidowanych dzikich wysypisk na
terenie gminy
m2
20
50
30. Liczba budynków z wyrobami zawierającymi azbest
Szt.
bd
bd
31. Liczba budynków, z których usunięto azbest
szt.
bd
bd
13. Odsetek odpadów poddanych odzyskowi w stosunku
do ogółu zebranych odpadów komunalnych
%
14. Masa niesegregowanych odpadów komunalnych
Mg
poddana składowaniu bez przetworzenia
15. Odsetek składowanych odpadów bez przetworzenia
w stosunku do ogółu zebranych odpadów
komunalnych
16. Liczba przydomowych kompostowników
biodegradacji
%
20. Masa
odpadów
ulegających
biodegradacji
Mg
wytworzonych – składowanych bez przetworzenia
21. Masa
odpadów
ulegających
wytworzonych w roku 1995
biodegradacji
22. Iloraz masy odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji składowanych bez przetworzenia i
masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r
43
Lp
.
Nazwa wskaźnika
Jedno
-stka
w latach
2007
2008
32. Masa zebranych odpadów azbestowych
Mg
72,80
91,55
33. Masa odpadów azbestowych poddana składowaniu
Mg
72,80
91,55
34. Masa sucha osadów ściekowych wytworzonych w
Mg
oczyszczalniach ścieków
295,1
375,0
35. Masa sucha osadów ściekowych poddana odzyskowi Mg
0
114,4
36. Masa sucha osadów ściekowych poddana odzyskowi
Mg
na składowisku.
290,5
255,7
44
9. Analiza oddziaływania projektu planu gospodarki odpadami na
środowisko
Głównymi założeniami planu gospodarki odpadami dla gminy Niepołomice są:
minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów komunalnych poprzez edukację ekologiczną
na stronie internetowej gminy, w szkołach, środkach masowego przekazu i w czasie akcji
promocyjnych oraz stałą informację o systemie zbiórki selektywnej,
zorganizowanym zbieraniem odpadów od wszystkich mieszkańców gminy,
preferencja zagospodarowania odpadów organicznych kuchennych i zielonych we
własnym zakresie przez właścicieli posesji (kompostowanie),
rozwój selektywnej zbiórki odpadów,
rozwój selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych: papieru i tektury, szkła, tworzyw
sztucznych, metali,
rozwój selektywnej
i budowlanych,
zbiórki
odpadów
niebezpiecznych,
wielkogabarytowych
ograniczenie pozbywania się przez mieszkańców odpadów poza zorganizowanym
systemem, bieżąca likwidacja dzikich wysypisk odpadów,
ograniczenie składowania odpadów komunalnych,
kontynuacja programu usuwania odpadów azbestowych,
stały nadzór nad pracą systemu zbierania, segregacji i odzysku odpadów, poprzez zestaw
wskaźników.
Wdrożenie Planu Gospodarki Odpadami dla Miasta i Gminy Niepołomice na lata 2009-2012
z perspektywą do roku 2016 spowoduje poprawę stanu środowiska i efektywności systemu
gospodarki odpadami poprzez:
wzrost świadomości ekologicznej mieszkańców skutkujący ograniczeniem niepożądanych
zachowań (np. ich spalanie odpadów w piecach domowych), zwiększenie poziomu
segregacji odpadów oraz świadomy wybór produktów i technologii minimalizujących
ilość powstających odpadów,
minimalizację ilości produkowanych odpadów skutkujące ograniczeniem kosztów
finansowych i ekologicznych ich zbiórki i unieszkodliwiania (transport, nakłady pracy
i sprzętu, sytuacje awaryjne, zapotrzebowanie na teren itp.),
ograniczenie powstawania „dzikich wysypisk” odpadów, a w szczególności pozbywania
się w ten sposób przez mieszkańców odpadów wielkogabarytowych i niebezpiecznych,
poprzez rozwój i „uszczelnienie” systemu oraz wzrost świadomości ekologicznej,
poprawę współczynników odzysku surowców oraz ograniczenie ilości odpadów
lokowanych na składowiskach,
wdrożenie systemu monitoringu realizacji planu (wskaźniki) wpłynie korzystnie na stan
środowiska poprzez umożliwienie lepszej kontroli źródeł powstawania odpadów i dróg
45
ich przepływu, dostarczy informacji o brakach systemu oraz umożliwi oszacowanie
pośrednich skutków środowiskowych dla decyzji gospodarczych i planistycznych,
gmina zakłada powierzenie zadań z zakresu usuwania i zagospodarowania odpadów
wyspecjalizowanym firmom, gwarantującym odpowiedni poziom bezpieczeństwa
ekologicznego,
kontynuacja akcji usuwania i unieszkodliwiania materiałów zawierających azbest poprawi
jakość środowiska i narażenie ludności na substancje kancerogenne.
Do elementów ryzyka związanych z wdrożeniem planu można zaliczyć:
niedostateczne wywiązywanie się z przyjętych obowiązków przez podmioty prowadzące
działalność w zakresie zbiórki i wywozu odpadów komunalnych,
przyzwolenie mieszkańców na pozostawienie znacznej masy odpadów poza systemem
zorganizowanej zbiórki, spalanie śmieci w piecach i lokowanie na dzikich wysypiskach,
brak dostatecznej „szczelności” umożliwiający niekontrolowany przepływ części
odpadów poza systemem.
Podsumowując, realizacja planu gospodarki odpadami spowoduje poprawę stanu środowiska
w gminie Niepołomice, a wykonanie go z należytą starannością ograniczy zagrożenia
związane z działalnością gospodarczą w zakresie usuwania i zagospodarowania odpadów.
46
10. Streszczenie
Zmiany wprowadzone w 2005 roku w ustawie o odpadach zawęziły zakres gminnego planu
gospodarki odpadami tylko do odpadów komunalnych powstających na obszarze danej gminy
oraz przywożonych na jej obszar z uwzględnieniem odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji oraz odpadów niebezpiecznych zawartych w odpadach komunalnych.
W roku 2005 z terenu gminy Niepołomice zebrano 3967 Mg odpadów komunalnych, w roku
2006 – 4331Mg, w roku 2007 – 5101, w roku 2008 – 4543 Mg odpadów komunalnych.
Zasady zbiórki i wywozu odpadów komunalnych regulowane są Uchwałą nr XLV/599/2006
Rady Miejskiej w Niepołomicach z dnia 3 marca 2006 roku w sprawie regulaminu utrzymania
czystości i porządku na terenie gminy Niepołomice.
Właściciele nieruchomości są zobowiązani wyposażyć nieruchomość w pojemniki na odpady
lub kontenery komunalne. Właściciele nieruchomości mają obowiązek prowadzenia wstępnej
segregacji odpadów komunalnych i gromadzeniu ich w odpowiednio oznakowanych
workach.
W gminie Niepołomice zebrane odpady komunalne zarówno z gospodarstw domowych jak
i instytucji i podmiotów gospodarczych odbierane są na postawie zawartych umów
indywidualnych pomiędzy właścicielami lub zarządcami nieruchomości, a podmiotami
uprawnionymi do odbioru odpadów. Do odbioru odpadów komunalnych z terenu gminy
Niepołomice uprawnionych jest 6 podmiotów
W roku 2007 zawarto 6350 umów, w roku 2008 – 6540 umów na wywóz odpadów. Ocenia
się, że od roku 2007 100% właścicieli nieruchomości zawarło umowy na wywóz odpadów
komunalnych.
Na terenie gminy Niepołomice prowadzona jest selektywna zbiórka surowców wtórnych:
papieru, makulatury, szkła, tworzyw sztucznych i metalu. Selektywna zbiórka odbywa się w
systemie workowym tj. do specjalnie oznakowanych worków przeznaczonych na surowce
wtórne. Firmy, z którymi mieszkańcy zawarli umowy na wywóz odpadów, odbierają
wysegregowane odpady nieodpłatnie. Zbiórka odpadów segregowanych odbywa się raz
w miesiącu według wcześniej ustalonego harmonogramu.
W gminie odbywa się selektywna zbiórka odpadów wielkogabarytowych za pomocą tzw.
wystawki, nie rzadziej niż raz na kwartał.
Wszystkie zebrane selektywnie odpady przekazywane są do odzysku do specjalistycznych
firm. Niesegregowane odpady komunalne są unieszkodliwiane poprzez składowane na
składowiskach, głównie na składowisku na odpadów komunalnych w Niepołomicach, część
odpadów niesegregowanych jest wywożona poza teren gminy na składowisko
w Brzeszczach-Jawiszowicach.
Na terenie gminy nie są zbierane w sposób selektywny odpady biodegradowalne. Stąd brak
informacji o ilości zebranych tych odpadów. Część wytwarzanych odpadów
biodegradowalnych w gospodarstwach domowych jest wykorzystywana we własnym
47
zakresie. Szacuje się, że ok. 100% odpadów ulegających biodegradacji na terenach wiejskich
jest zagospodarowana we własnym zakresie.
W latach 2004– 2004 realizowany był program polegający na odbiorze od właścicieli
nieruchomości odpadów azbestowych – pokryć eternitowych i przekazywaniu ich do
unieszkodliwienia. W roku 2007 zebrano 72,80 Mg, w roku 2008 – 91,55 Mg odpadów
azbestowych.
Odpady eternitowe są zbierane i wywożone przez firmę wyłonioną w drodze przetargu
Miejsce składowania odpadów zawierających azbest jest uzależnione od firmy, która wygra
przetarg. Najczęściej zebrane odpady azbestowe są przekazywane na składowisko odpadów
azbestowych Jednostki Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o., w Tarnowie,
ul. Kwiatkowskiego 8.
Osady ściekowe wytworzone w oczyszczaniach ścieków na terenie gminy są przekazywane
do oczyszczalni ścieków w Niepołomicach i magazynowane na poletku osadowym.
Zmagazynowane osady z poletka osadowego przekazywane są sukcesywnie do wykorzystania
na składowisko odpadów komunalnych w Niepołomicach. Odpady na składowisku są
poddawane odzyskowi w procesie R14 do przesypywania warstw składowanych odpadów
komunalnych. Cześć osadów wytworzonych w 2008 r. była przekazana do odzysku do
odbiorcy zewnętrznego - firmie BIO SOLID w Dębnie.
Prognozuje się, że wzrost ilości wytwarzanych odpadów komunalnych będzie kształtował się
na poziomie 1% w skali roku oraz, że nie będą następowały istotne zmiany składu
morfologicznego wytwarzanych odpadów komunalnych. Ilości wytwarzanych odpadów
komunalnych w poszczególnych latach będą wynosić: w 2010 r. - 4770 Mg, w 2014 r. 5248 Mg, w 2016 r. – 5502 Mg.
Przewiduje się, że nastąpi wzrost udziału odpadów opakowaniowych zbieranych selektywnie
od około 10% w roku 2008 do 15% w roku 2012 i 20% w roku 2016.
Cele w zakresie gospodarki odpadami w gminie Niepołomice są zgodne z polityką
Województwa Małopolskiego, która zakłada prowadzenie gospodarki odpadami
komunalnymi w systemie ponadlokalnym. Działania gminy będą się koncentrować na
organizacji ponadlokalnego systemu gospodarki odpadami, gdyż tylko wtedy realizacja planu
pozwoli na ekonomicznie i organizacyjnie efektywną gospodarkę odpadami komunalnymi.
Gminy powiatu wielickiego w tym gmina Niepołomice została przypisana na ZZO nr 1
Bolesław – Kraków – Proszowice. ZZO nr 1 obsługuje 1 437 tys. mieszkańców województwa
małopolskiego.
Organizacja zakładu zagospodarowania odpadów (ZZO) wyposażonego
w infrastrukturę do odzysku, recyklingu i unieszkodliwiania odpadów poza
składowaniem.
Z funkcjonowaniem Zakładu Zagospodarowania Odpadów ZZO nr 1 Bolesław – Kraków –
Proszowice związane są koszty eksploatacyjne – bieżące utrzymanie obiektów gospodarki
odpadami. Zakłada się, że koszty te będą pokrywane przez mieszkańców poprzez opłaty za
wywóz odpadów komunalnych w ramach zawartych umów na odbiór odpadów komunalnych.
48
Działaniem ogólnym, systemowym wynikającym z przyjętych celów jest
rozwój systemu gospodarki odpadami komunalnymi obejmujących działania
w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów, selektywnego zbierania odpadów
(w tym odpadów ulegających biodegradacji, odpadów opakowaniowych,
budowlanych, niebezpiecznych i innych) i przetwarzania odpadów w celu
przygotowania do odzysku lub unieszkodliwiania.
Zadanie to uszczegółowiono podając harmonogram, szacunkowe koszty i sposób
finansowania.
Ocena wdrażania założeń i postanowień Planu Gospodarki Odpadami dla Miasta i Gminy
Niepołomice na lata 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 zostanie przeprowadzona w
formie sprawozdania z realizacji planu, obejmującego okres dwóch lat – według stanu na
dzień 31 grudnia 2010 r. Sprawozdanie zostanie przedłożone Radzie Gminy.
System sprawozdawczości obejmuje zestaw wskaźników umożliwiających sprawne
prowadzenie monitoringu planowanych przedsięwzięć inwestycyjnych.
Realizacja planu gospodarki odpadami spowoduje poprawę stanu środowiska w gminie
Niepołomice, a wykonanie go z należytą starannością ograniczy zagrożenia związane
z działalnością gospodarczą w zakresie usuwania i zagospodarowania odpadów.
49
11. Materiały źródłowe
1. Informacje ze strony internetowej gminy Niepołomice http://www.niepolomice.eu/
2. Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta i Gminy Niepołomice. Niepołomice, 2004 r.
3. Sprawozdanie z realizacji Gminnego Planu Gospodarki Odpadami Miasta i Gminy
Niepołomice za okres 2005 – 2006
4. Sprawozdanie z realizacji Gminnego Planu Gospodarki Odpadami Miasta i Gminy
Niepołomice za okres 2007 - 2008
5. Uchwała nr XLV/599/2006 Rady Miejskiej w Niepołomicach z dnia 3 marca 2006 roku w
sprawie Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Niepołomice.
6. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta i Gminy
Niepołomice. Cz. I Uwarunkowania Rozwoju Przestrzennego. Instytut Rozwoju Miast.
Kraków 2008.
7. Wniosek o wydanie pozwolenia zintegrowanego dla składowiska odpadów komunalnych
w Niepołomicach. Niepołomice, marzec 2007.
8. Prognoza ludności na lata 2008-2035. Główny Urząd Statystyczny. 2008-07-01. Prognoza
dostępna na stronie www.stat.gov.pl
9. Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2010. Załącznik do Uchwały nr 233 Rady Ministrów
z dnia 29 grudnia 2006. (Monitor Polski nr 90, poz. 947)
10. Plan Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego 2010. Zarząd Województwa
Małopolskiego. Przyjęty Uchwałą Sejmiku Województwa Małopolskiego Nr XI/133/07
z dnia 24 września 2007 r. Dostępny na stronie Województwa Małopolskiego:
http://www.malopolskie.pl/Pliki/2007/pgowm2010.pdf
11. Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium
Polski przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 14 maja 2002 r.
50
Spis tabel
Tabela 2.1: Wykaz miejscowości gminy Niepołomice wraz z liczbą mieszkańców, stan na
dzień 31.12.2008………………………..……….……………………….………5
Tabela 3.1: Ilości odpadów komunalnych zebranych w latach 2005 – 2008………………...9
Tabela 3.2: Ilość poszczególnych frakcji zmieszanych odpadów komunalnych
wytworzonych na terenie gminy Niepołomice w roku 2008 w oparciu
o skład morfologiczny odpadów zmieszanych……………………….…...….10
Tabela 3.3: Ilość odpadów opakowaniowych zebranych na terenie gminy Niepołomice od
2005do 2008 roku.…………………………………………….……….…….…11
Tabela 3.4: Ilości odpadów azbestowych zebranych w latach 2005 – 2008………………..13
Tabela 3.5: Odpady powstające w oczyszczalniach ścieków na terenie gminy
Niepołomice w latach 2005 – 2007 ……………………………………………14
Tabela 3.6: Liczba zawartych umów na wywóz odpadów komunalnych w latach
2005 - 2008……………………….…………………………………….………15
Tabela 3.7: Ilość odpadów zebranych selektywnie na terenie gminy w okresie
2005 – 2008…..…………………………………………………..….………....16
Tabela 3.8: Ilości odpadów azbestowych zebranych w latach 2005 – 2008 wraz
z wysokością nakładów finansowych………………………………….……….17
Tabela 3.9: Likwidacja dzikich wysypisk na terenie gminy Niepołomice w latach
2005 - 2008………………………………………………………….……..…18
Tabela 3.10: Ilości i rodzaje odpadów poddanych poszczególnym procesom odzysku
w latach 2005 -2008………….…………………….….………………...…….18
Tabela 3.11: Ilości i rodzaje odpadów poddanych poszczególnym procesom
unieszkodliwiania w latach 2005-2008…………………………………………20
Tabela 3.12: Rodzaje i ilości odpadów dopuszczone do odzysku …………………………23
Tabela 3.13: Rodzaje i ilości odpadów dopuszczone do unieszkodliwiania poprzez
składowanie ……………………………………………………………………23
Tabela 4.1: Wzrost liczny ludności w gminie Niepołomice w latach 2004 – 2008…...……26
Tabela 4.2: Prognoza liczby ludności gminy Niepołomice według prognozy
demograficznej GUS……………………………………………………………26
Tabela 4.3: Prognoza liczby ludności gminy Niepołomice w oparciu o przyrost liczby
ludności pomiędzy rokiem 2007 i 2008……………………………………...…27
Tabela 4.4: Prognoza ilości odpadów komunalnych wytwarzanych w gminie
Niepołomice do roku 2016………..……………………………………………28
Tabela 4.5: Prognoza poszczególnych frakcji zmieszanych (niesegregowanych)
odpadów komunalnych w gminie Niepołomice na lata 2009-2016……………28
Tabela 4.6: Prognoza odpadów biodegradowalnych (kuchennych, zielonych, papieru
i tektury) zawartych w odpadach niesegregowanych wytwarzanych
w latach 2009 – 2016 na terenie gminy Niepoomice………………………..….29
Tabela 5.1: Harmonogram zadań 4-letnich w okresie 2008 – 2011, w sektorze gospodarki
odpadami komunalnymi wraz z kosztami i źródłem finansowania…………….38
Tabela 8.1: Wskaźniki monitorowania Planu……………………………………………….41
51
Spis rysunków
Rysunek 1: Skład morfologiczny odpadów zmieszanych (niesegregowanych) ………...….10
Rysunek 2: Ilość odpadów opakowaniowych zebranych selektywnie w latach 2005
- 2008………………………………………………...…………………………12
Rysunek 3: Mapa lokalizacji składowiska w Niepolomicach…………………………….…21
Rysunek 4: Zmiany liczby ludności w gminie Niepołomice w latach 2004 – 2008………..26
Rysunek 5: Prognoza liczby ludności gminy Niepołomice w latach 2009 – 2016…………27
Rysunek 6: Prognoza ilości odpadów komunalnych w gminie Niepołomice na lata 2009
– 2016…………………………………………………………………………..28
Rysunek 7: Zakłady Zagospodarowania Odpadów w województwie małopolskim
wraz obszarami obsługiwanymi przez ZZO……………………………………31
52

Koszty związane z realizacją planu gospodarki odpadami i

Transkrypt

Podobne dokumenty

Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w

Dni Niepołomic z wędką - Wędkarstwo

Wersja w pdf-ie - Ogloszeniaradymno.pl

Definicja Korzyści wynikające z utworzenia PSZOK Wymagania

Informacja o projektach odpadowych

Gmina jest stabilna, Niepołomice mają swój styl. I to ludzi