ogólnoświatowy bunt a patriarchowie

DZIEŃ WYDAWNICTWA „ZNAKI CZASU”
Lekcja III — 16 stycznia
OGÓLNOŚWIATOWY BUNT
A PATRIARCHOWIE
STUDIUM BIEŻĄCEGO TYGODNIA: Rdz 4,1-15; 3,9-10; 4,9; 6,1-13; Ps 51,3;
Rdz 22,1-19; 28,12-15.
TEKST PAMIĘCIOWY: „A oto Jam jest z tobą i będę cię strzegł wszędzie,
dokądkolwiek pójdziesz, i przywiodę cię z powrotem do tej ziemi, bo nie
opuszczę cię, dopóki nie uczynię tego, co ci przyrzekłem” (Rdz 28,15).
Opisy zdarzeń następujących po upadku pierwszych ludzi przedstawiają
z coraz większą głębią temat zwiedzenia i rozpadu więzi, problem, który pojawił się po raz pierwszy w Edenie. Z czasem konflikt rozszerza się i różnicuje w skali ogólnoświatowej.
W historii Kaina i Abla kwestia oddawania czci Bogu staje się podłożem
niezgody i mordu. Ten wątek będzie się przewijał przez całe dzieje ludzkości.
Historia potopu ukazuje, jak bunt i grzech powodują unicestwienie Bożego stworzenia. Grzech nie tylko wypacza stworzenie, ale ostatecznie je niszczy.
Doświadczenia Abrahama są wielkim wsparciem dla uczestników konfliktu, gdyż Bóg wykazał przez nie swoją gotowość wzięcia na siebie skutków buntu. On obiecał stać się naszym Zastępcą.
Następnie w historiach Jakuba i Ezawa oraz Józefa i jego braci widzimy
dalsze dzieje wypaczonych więzi, przez które Szatan usiłuje niszczyć rodziny
i społeczności.
We wszystkich tych historiach widzimy wierność Boga, który podtrzymuje
swoje dzieci znoszące trudności i prześladowania.
22
Kain i Abel
NIEDZIELA — 10 stycznia
Przeczytaj Rdz 4,1-15. Co ten fragment księgi mówi o głębi skażenia spowodowanego przez grzech?
Ewa wiązała wielkie nadzieje z narodzinami Kaina. Wierzyła, że to on będzie obiecanym Wybawcą (zob. Rdz 3,15):
— „Otrzymałam mężczyznę od Pana” (Rdz 4,1 BT).
Ten werset przetłumaczony dosłownie mógłby brzmieć następująco:
— Uczyniłam człowieka-Pana.
W swoim podstawowym znaczeniu słowa te świadczą po prostu o tym, że
Ewa była przekonana, iż urodziła Tego, którego obiecał Pan (zob. Rdz 3,15).
Sprawozdanie biblijne nic nie mówi o radosnych latach dzieciństwa Kaina
ani o dumie, jaką odczuwali rodzice ze swojego pierworodnego. Autor księgi
przechodzi szybko do narodzin drugiego syna, a potem do czasu, gdy dwaj bracia zaczęli osobiście oddawać cześć Bogu. Jak to wielokrotnie bywało później
w dziejach ludzkości, różnice w tej kwestii doprowadziły do tragedii.
Przeczytaj Rdz 3,9-10; 4,9. Porównaj reakcję Adama z reakcją Kaina na Boże
napomnienie po grzechu. Jakie dostrzegasz podobieństwa, a jakie różnice?
...................................................................................................................................................................................................................................................................
Zwróć uwagę na różnice w emocjonalnym nastawieniu Adama i Kaina.
Adam był zmieszany, przerażony i zawstydzony (zob. Rdz 3,10), a Kain odczuwał raczej gniew (zob. Rdz 4,5) oraz przejawiał cynizm i bunt (zob. Rdz
4,9). Zamiast próbować się usprawiedliwiać jak Adam, Kain bezczelnie kłamie.
Pomimo rozpaczy z powodu zbrodni Kaina i śmierci Abla pojawia się nuta
optymizmu. Wraz z narodzinami Seta Ewa odzyskuje nadzieję na przyjście Obiecanego (zob. Rdz 4,25). Imię Set pochodzi od hebrajskiego słowa, które znaczy
umieścić lub położyć — tego samego, które zostało użyte w Rdz 3,15 (BG/BI)
w związku z Odkupicielem, który rzuci wyzwanie wężowi i zmiażdży jego głowę.
Także paralelnie do Rdz 3,15 Ewa mówi o swoim nowym synu jako potomku
(nasieniu) mającym zastąpić Abla. Tak więc pomimo wielkiej rozpaczy i tragedii oraz rozszerzania się wielkiego boju między dobrem a złem, nasi prarodzice trzymali się nadziei odkupienia. Na co mogliby liczyć bez niej? Na co innego my moglibyśmy liczyć?
Wyobraź sobie, jak Adam i Ewa opłakiwali śmierć swojego syna, Abla, tym
bardziej, że spowodowaną przez jego starszego brata. Jednego dnia nasi prarodzice stracili dwóch synów. Jak świadczy to o tym, że konsekwencje grzechu sięgają znacznie dalej, niż nam się wydaje?
23
Potop
PONIEDZIAŁEK — 11 stycznia
Przeczytaj Rdz 6,1-13. Jak ten fragment księgi ukazuje wielki bój między
dobrem a złem toczący się jeszcze intensywniej niż wcześniej?
...................................................................................................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................................................................................................
W opisie potopu dostrzegamy częściowe odwrócenie szczególnych dokonań
Boga w dziele stworzenia. Wiele rzeczy, które On oddzielił, zostało na nowo
połączonych — wody na górze i wody na dole, morze i suchy ląd, ryby i ptaki
oraz wszystkie zwierzęta lądowe we wspólnym losie. Ziemia wróciła do stanu,
w którym „była pustkowiem i chaosem” (Rdz 1,2).
Pomimo widocznego zwycięstwa sił zła stwórcza potęga Boga wciąż działa. On zapoczątkowuje nowe stworzenie, znowu oddzielając poszczególne elementy. Po pierwsze odłączył Noego (prawego i niewinnego człowieka) od ówczesnych ludzi, których nikczemność nie miała granic i których myśli były tylko złe, zepsute i pełne okrucieństwa (por. Rdz 6,8-9 z Rdz 6,5.11-13). Następnie Bóg powierzył Noemu zadanie zbudowania wielkiego statku. Potem odłączył małe grupki ludzi i zwierząt oraz umieścił je w bezpiecznym statku, aby
mogły przetrwać nadchodzący kataklizm. Dzięki łasce Bożej życie trwało dalej, a na gruzach starego świata miał wyrosnąć nowy świat, nowe stworzenie.
Jednak nowy świat był daleki od doskonałości. Wkrótce po potopie, gdy
Noe i jego rodzina osiedli na ziemi, kruchość ludzkiej moralności dała o sobie
znać. Noe upił się i doszło do wstydliwego incydentu (zob. Rdz 9,20-27). Tak
więc nawet bohaterowie wiary miewali naprawdę złe chwile (zob. Hbr 11,7).
Wielki bój trwa nadal nie tylko w skali światowej, ale w sercu każdego człowieka.
Biblia opisuje potop jako zagładę życia na ziemi (zob. Rdz 7,4). Podobne
słowo jest używane w innych miejscach Pisma Świętego, by przedstawić działania Odkupiciela przebaczającego grzech (zob. Iz 25,8; 43,25; Ps 51,3). Albo
nasze życie zostanie zgładzone, albo nasze grzechy. W jaki sposób ta brutalna
rzeczywistość świadczy o tym, że kwestie, z którymi mamy do czynienia, są
w gruncie rzeczy czarno-białe?
24
Abraham
WTOREK — 12 stycznia
Choć Abraham (wcześniej zwany Abramem) jest kojarzony z wiernością,
to jednak jego życiowe doświadczenie świadczy raczej o Bożej wierności wobec niego.
Bóg dwukrotnie zapewnił Abrahama, że będzie on miał syna. Po raz pierwszy powiedział mu o tym, gdy Abraham miał 75 lat (zob. Rdz 12,2.4), a po raz
drugi około 10 lat później (zob. Rdz 13,16).
Wreszcie po pewnych potknięciach ze strony Abrahama przyszło na świat
obiecane dziecko — dziecko przymierza — a wierność Boga wobec chwiejnego sługi została objawiona w całej okazałości (zob. Rdz 17,19.21; 21,3-5).
Przeczytaj Rdz 22,1-19. Jaka nadzieja jest wskazana w tych wersetach
księgi w kontekście całego wielkiego boju?
...................................................................................................................................................................................................................................................................
„Bóg rozkazał Abrahamowi uśmiercić swego syna nie tylko po to, by wypróbować jego wiarę, ale także by wpoić w jego umysł rzeczywistość ewangelii. Śmiertelna udręka, którą przeżył w ciągu tych mrocznych dni strasznej próby, została dopuszczona, by z własnego doświadczenia mógł zrozumieć wielkość ofiary poniesionej przez nieskończonego Boga dla odkupienia człowieka. Żadna inna próba nie spowodowałaby takiej duchowej męki jak ofiarowanie własnego syna. Bóg zaś wydał swego Syna na śmierć w mękach i hańbie.
Aniołom, którzy byli świadkami upokorzenia i męki duchowej Syna Bożego,
nie zezwolono interweniować jak w przypadku Izaaka. Żaden głos nie zawołał:
— Dosyć!
By zbawić upadły rodzaj ludzki, Król Chwały oddał swoje życie. Czy może
być dany bardziej przekonujący dowód nieskończonej litości i miłości Bożej?
»On, który nawet własnego Syna nie oszczędził, ale go za nas wszystkich wydał, jakżeby nie miał z nim darować nam wszystkiego?« (Rz 8,32).
Ofiara, jakiej zażądano od Abrahama, była konieczna nie tylko dla jego dobra i nie jedynie dla dobra przyszłych pokoleń, ale także ku nauce bezgrzesznych niebiańskich istot i innych światów. Pole boju między Chrystusem a Szatanem — pole, na którym dokonał się plan odkupienia — jest podręcznikiem
dla całego wszechświata. Ponieważ Abraham wykazał w przeszłości brak wiary
w obietnice Boże, Szatan oskarżał go przed aniołami i przed Bogiem o to, że
nie dochował warunków przymierza i nie jest godny związanych z nim błogosławieństw. Bóg pragnął przed całym niebem udowodnić wierność swego sługi
i pokazać, że nic oprócz zupełnego posłuszeństwa nie może być przyjęte, a także pełniej przedstawić mieszkańcom nieba plan odkupienia”1.
1
Ellen G. White, Patriarchowie i prorocy, Warszawa 2014, wyd. VI, s. 103.
25
Jakub i Ezaw
ŚRODA — 13 stycznia
Zmagania między Bożymi zamierzeniami a ludzkim buntem rozwijają się
dalej w historii Jakuba i Ezawa. W starożytności zwyczajem było to, że pierworodny syn otrzymywał błogosławieństwo ojca (prawo pierworództwa), gdy
ten czuł, że zbliża się do końca życia. Wiązało się z tym przejęcie większej części rodzinnego majątku, więc najstarszy syn przejmował także odpowiedzialność za byt rodu.
Ezaw znienawidził swojego brata Jakuba, gdy ten podstępem wyłudził
od niego prawo pierworództwa, więc zamierzał go zabić po śmierci ojca (zob.
Rdz 27,41). Rebeka wysłała więc Jakuba w bezpieczne miejsce, mając nadzieję, że gniew Ezawa rychło zostanie załagodzony i wszystko będzie dobrze (zob.
Rdz 27,43-44). Okazało się jednak, że wygnanie Jakuba miało potrwać 20 lat,
a Rebeka nigdy więcej nie ujrzała swego młodszego syna.
Przeczytaj Rdz 28,12-15. Jaka wielka nadzieja została ukazana we śnie
Jakuba?
...................................................................................................................................................................................................................................................................
Powtarzając obietnice złożone Abrahamowi, Bóg zapewnił Jakuba, że niebiańskie plany są realizowane. Choć postępowanie Jakuba zdawało się ignorować Boży plan, Pan był z nim. Jednak Jakub musiał znosić przez 20 lat oszustwa
ze strony swego teścia, najpierw dotyczące małżeństwa, a następnie wynagrodzenia za pracę (zob. Rdz 29,20.23.25.27; 31,7). Jednak dziwnym zrządzeniem
wszystkie te lata służby za żonę wydawały się Jakubowi jak kilka dni, a więc
tyle, na ile Rebeka szacowała czas swojej rozłąki z synem (zob. Rdz 29,20).
Gdy Jakub postanowił wrócić do domu, najpierw był ścigany przez Labana
(zob. Rdz 31,25-26), a następnie Ezaw wyprawił się przeciwko niemu z 400 wojownikami. Obie te sytuacje stanowiły zagrożenie życia, a Bóg musiał dwukrotnie interweniować i uratować Jakuba oraz jego rodzinę — najpierw zsyłając sen
Labanowi i zakazując mu czynienia krzywdy Jakubowi (zob. Rdz 31,24), a następnie osobiście zmagając się z Jakubem i okaleczając go (zob. Rdz 32,24-30).
Żałosny widok kulejącego Jakuba uświadomił Ezawowi, że jego brat nie stanowi dla niego żadnego zagrożenia. Dary wysłane wcześniej i uniżony ton Jakuba wystarczyły, by uzdrowić zerwaną więź między braćmi. Ostatnim razem,
gdy widzimy ich razem, grzebią oni swego zmarłego ojca (zob. Rdz 35,29), a zatem plan Ezawa, by zabić Jakuba po śmierci ojca, wyraźnie został zarzucony.
Zwróć uwagę na cierpienia, jakie pociągnęły za sobą niemądre wybory tych
wierzących ludzi — cierpienia dotykające zarówno winnych, jak i niewinnych.
Jak możemy się nauczyć poważnego zastanowienia, zanim zrobimy coś głupiego?
26
Józef i jego bracia
CZWARTEK — 14 stycznia
Podobnie jak Jakub zasłużył na coś złego ze strony swojego brata Ezawa za to, jak go potraktował, tak podobny motyw pojawia się w historii Józefa i jego braci.
I tutaj widzimy nienawiść między braćmi spowodowaną nierównym traktowaniem i faworyzowaniem (zob. Rdz 37,3-4). Wielobarwna szata nie została utkana z byle czego. Język hebrajski sugeruje, że była kosztowną szatą, taką
jaką wykonywano dla królów, ozdobioną drogim haftem. Nierzadko ozdobienie takiej szaty trwało kilkanaście miesięcy.
Zatem gdy Józef opowiedział braciom o swoich snach (zob. Rdz 37,5-11),
wywołał tym ich nienawiść i zawiść. Przy pierwszej okazji bracia uknuli spisek,
by się go pozbyć (zob. Rdz 37,19-20). Z pewnością gratulowali sobie nawzajem
i cieszyli się z tego, że tak łatwo uwolnili się od niego. Żaden z nich nie miał
najmniejszego pojęcia, jak Bóg wykorzysta ich nędzny postępek, by po latach
uratować życie im i ich rodzinom.
Przeczytaj Rdz 45,4-11. Jaki szerszy obraz dostrzegał Józef? Na czym skupiał swoją uwagę?
...................................................................................................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................................................................................................
Zastanów się, co mógł myśleć Józef, gdy jako młody człowiek zakuty w kajdany szedł między wielbłądami i oglądał się na znikające w oddali wzgórza,
na których spędził chłopięce lata. Potem został wystawiony na sprzedaż, a zaciekawieni nabywcy oglądali go i dotykali, targując się, by uzyskać lepszą cenę.
Wielu porzuciłoby wiarę za mniejsze upokorzenie niż to.
Józef mógł łatwo popaść w rozgoryczenie i zbuntować się przeciwko Bogu,
ale zamiast tego wolał zachować wiarę pomimo rozpaczliwego położenia, w jakim się znalazł, doświadczając boleśnie rzeczywistości wielkiego boju. Szybko
przywykł do życia w domu jednego z najważniejszych dowódców wojskowych
w kraju i z Bożym błogosławieństwem zyskał zaufanie swego pana (zob. Rdz
39,1-4). W wyniku niezwykłego splotu zdarzeń z niewolnika awansował na namiestnika całego Egiptu.
Pomimo bezprzykładnej dysfunkcjonalności w rodzinie oraz zdrady i przeżytego zła historia Józefa zakończyła się szczęśliwie. Jak możesz zachować
wiarę i postawę wdzięczności, gdy sprawy nie układają się dobrze, podobnie
jak w życiu młodego Józefa?
27
PIĄTEK — 15 stycznia
DO DALSZEGO STUDIUM
Jak wskazują historie wspomniane w tej lekcji, życie na ziemi w warunkach wielkiego boju nie zawsze biegnie tak, jak byśmy tego chcieli. Na przykład Adam i Ewa, trzymając w ramionach swoich synów, nie przypuszczali, że
kiedyś jeden z nich zabije drugiego. Syppora, wychodząc za Mojżesza, z pewnością nie spodziewała się, co ją czeka w przyszłości. Czy sądzisz, że życie rodzinne Lei było zgodne z jej dziewczęcymi marzeniami? A młody Jeremiasz
ze swoimi nadziejami i ambicjami z pewnością nie marzył o tym, by być znieważanym, prześladowanym i okrzykniętym zdrajcą narodu! Czy Dawid i Batszeba nie woleliby zmienić swoich życiorysów (o Uriaszu nie wspominając)?
A Chrystus? Oczywiście, Jezus przyszedł na świat, by umrzeć. To nie ulega wątpliwości. Ale patrząc po ludzku — bo przecież był człowiekiem jak my wszyscy,
gdy modlił się w Getsemane: „Ojcze mój, jeśli można, niech mnie ten kielich
minie” (Mt 26,39) — ubiczowanie, wyszydzenie, znieważenie i ukrzyżowanie
w wieku 33 lat to nie jest coś, o czym można by było marzyć. Niewątpliwie życie bywa niesprawiedliwe, ale czy powinniśmy się temu dziwić? Czego możemy się spodziewać w upadłym i grzesznym świecie? Czasy Edenu już dawno
przeminęły. Jednak raj powróci, a różnica między tym, jakie jest nasze życie
teraz, a jakie będzie wtedy, będzie nieskończenie większa niż różnica między
naszymi nadziejami i marzeniami, a tym, co mamy teraz.
PYTANIA DO DYSKUSJI
1. Jakie są istotne różnice między rodzeństwem, gdy brat wierzy w Boga,
a jego siostra nie widzi takiej potrzeby?
2. Gdy rywalizacja i zawiść występujące wśród rodzeństwa wydają się udaremniać Boże zamierzenia wobec współczesnych rodzin, jak można się spodziewać lepszej przyszłości dla nich? Co można zrobić dla rodzin w twoim zborze,
by pomóc im dostrzegać ważniejsze cele wyznaczone im przez Boga?
3. Co można zrobić dla ludzi w twoim zborze, którzy czują, że są sami
na świecie, a ich życie nie ma żadnego znaczenia ani wartości?
4. Jak obietnica życia wiecznego może ci pomóc przetrwać rozczarowania,
gdy życie okazuje się daleko odbiegać od twoich nadziei i marzeń?
28