Zobacz treść

Stowarzyszenie Ochrony Zwierząt EKOSTRAś
ul. Spółdzielcza 13/4, 51-662 Wrocław
tel. 605 782 214, 666 214 555
[email protected] www.ekostraz.pl
KRS: 0000352569 REGO: 021214549
P.W. 01/08/2010/18
Wrocław, 6 sierpnia 2010 r.
SĄD REJOOWY
W DZIERŻOIOWIE
WYDZIAŁ II KARY
ul. Świdnicka 51
58-200 DZIERŻOIÓW
Sygn. akt 2 Ds. 86/10
za pośrednictwem:
Prokuratora Rejonowego
w Dzierżoniowie
ul. Rolna 1
58-200 DZIERŻOIÓW
Z A Ż A L E I E
na zarządzenie o odmowie przyjęcia zażalenia
I. Stowarzyszenie Ochrony Zwierząt EKOSTRAŻ we Wrocławiu, organizacja społeczna,
której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, na podstawie art. 429 §2 oraz 465 §2
k.p.k. składa zażalenie na zarządzenie o odmowie przyjęcia zażalenia, wydane w dniu 28
lipca 2010 r. przez Iwonę Uszpulewicz, prokuratora Prokuratury Rejonowej w Dzierżoniowie,
a doręczone pokrzywdzonemu w dniu 2 sierpnia 2010 r.
II. Na podstawie art. 438 pkt. 2 k.p.k. Stowarzyszenie Ochrony Zwierząt EKOSTRAŻ we
Wrocławiu zarzuca Prokuraturze Rejonowej w Dzierżoniowie przez wydanie w/w
zarządzenia obrazę przepisów postępowania, tj. art. 2 § 1 pkt 3 k.p.k, art. 297 § 1 pkt 4 k.p.k
oraz art. 39 Ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku poprzez błędne przyjęcie, iż Stowarzyszeniu
nie przysługują w toku niniejszego postępowania uprawnienia strony, w tym możliwość
zaskarżenia postanowienia o umorzeniu śledztwa, pomimo wyrażenia w przepisach takiego
uprawnienia.
III. W związku z tym Stowarzyszenie na podstawie art. 437 § 2 k.p.k wnosi o uchylenie
skarżonego zarządzenia w całości oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia.
UZASADIEIE
I.
a wstępie należy wskazać, że ustosunkowanie się do przedmiotowego zarządzenia i
wskazanie nieprawidłowości związanych z przeprowadzonym postępowaniem
przygotowawczym jest znacznie utrudnione ze względu na praktyczny brak
uzasadnienia doręczonego rozstrzygnięcia.
Uzasadnienie prokuratora sprowadza się do dwóch zdań, nie zawiera ustosunkowania
się do żądań Stowarzyszenia i wskazanych przez nie nieprawidłowości (a dotyczących
nieuznania jej statusu jako strony postępowania – pokrzywdzonego), a nadto już te dwa
zdania są ze sobą wzajemnie sprzeczne, co dowodzi pobieżnego podejścia do sprawy i
dążenia do wykluczenia pokrzywdzonego z udziału w sprawie zgodnie z przyjętym już
na wstępie przez prokuratora, a sprzecznym z prawem założeniem.
Prokurator odmawia bowiem udziału w postępowaniu Stowarzyszeniu w charakterze
strony – pokrzywdzonego, twierdząc (przynajmniej tak wnioskuje wnoszący zażalenie z
lakonicznego stwierdzenia), że w postępowaniu tym Stowarzyszenie jako strona nie
mogła uczestniczyć, bo dotyczyło ono przestępstwa z art. 231 § 1 k.k., podczas gdy
uzasadnienie tego samego zarządzenia mówi o prowadzeniu postępowania
przygotowawczego w przedmiocie porzucenia zwierząt, gdzie przymiot strony
postępowania Stowarzyszeniu z pewnością już przysługuje. Poniżej szczegółowa
argumentacja w sprawie.
1. Stowarzyszenie Ochrony Zwierząt EKOSTRAŻ we Wrocławiu zawiadomiło Prokuraturę
Rejonową w Dzierżoniowie pismem z dnia 12 kwietnia 2010 r. o podejrzeniu popełnienia
przez Burmistrza Pieszyc przynajmniej dwóch przestępstw w związku z realizowaniem
gminnego zadania opieki nad bezdomnymi zwierzętami, tj.:
przestępstwa porzucenia zwierząt, które z mocy ustawy o ochronie zwierząt
znalazły się pod jego opieką (art. 35 ust. 1 w związku z art. 6 ust. 2 pkt. 11 Ustawy z
dnia 21.08.1997 r. o ochronie zwierząt), polegającego na skierowaniu wbrew prawu
miejscowemu w latach 2008 – 2009 36 psów za jednorazową opłatą na prywatną
posesję przedsiębiorcy, który nie posiadał żadnych zezwoleń na prowadzenie
działalności faktycznie wykonywanej.
Popełnienie tego przestępstwa zostało uprawdopodobnione przez udokumentowane
wskazanie, że Burmistrz Pieszyc nie prowadził ewidencji przekazywanych zwierząt oraz nie
potrafi określić ich losów po przekazaniu do przedsiębiorcy. Zwrócono także uwagę na
konkretne zapisy umów Burmistrza z przedsiębiorcą (np. nieuzasadniony prawem wymóg
jedynie 14 dniowej opieki nad psami przez przedsiębiorcę oraz nakaz ich późniejszego
przekazania – zgodnie z prawem miejscowym – do schronisk dla bezdomnych zwierząt),
które świadczą o świadomym działaniu Burmistrza ukierunkowanym na pozbycie się
zwierząt, a nie na zapewnianie im opieki (art. 11 Ustawy z dnia 21.08.1997 r. o ochronie
zwierząt). Zważyć przy tym należy, przedsiębiorca Krzysztof Sawicki został przez tą samą
Prokuraturę Rejonową oskarżony o znęcanie się nad zwierzętami oraz ich uśmiercanie
(sygnatura akt II K 955/10), przy czym w toku tego postępowania nie podjęto podstawowego
ustalenia: jak to możliwe, że Krzysztof Sawicki jako właściciel firmy zajmującej się hodowlą
zwierząt domowych w ogóle mógł znęcać się nad bezdomnymi zwierzętami, pochodzącymi z
okolicznych gmin, jakie to konkretnie psy, skąd pochodzą i na jakiej podstawie prawnej.
przestępstwa przekroczenia uprawnień i niedopełnienia obowiązków służbowych
(art. 231 k.k.) poprzez podpisanie przez Burmistrza Pieszyc w 2008 i 2009 roku
umów z przedsiębiorcą Krzysztofem Sawickim, pomimo braku podstawy do takich
działań w ramach uchwały rady gminy.
Uchwała w sprawie wyłapywania bezdomnych zwierząt oraz rozstrzygania o dalszym
postępowaniu z nimi – uzgodniona z powiatowym lekarzem weterynarii oraz zaopiniowana
przez organizację społeczną jest obligatoryjnie wymagana dla podejmowania przez gminy
2
działań w zakresie opieki nad bezdomnymi zwierzętami (podstawa prawna: art. 11 ust. 3
Ustawy o ochronie zwierząt).
Co ważne: w treści zawiadomienia Stowarzyszenie oświadczyło, że na podstawie art. 39
Ustawy o ochronie zwierząt będzie wykonywać prawa pokrzywdzonego w zakresie
podejrzenia przestępstwa z art. 35 ust. 1 w/w ustawy. W toku tego postępowania
Stowarzyszenie zostało pisemnie pouczone o prawach pokrzywdzonego w prowadzonym
postępowaniu karnym. O powyższym Stowarzyszenie wielokrotnie informowało prokuratora,
w tym również formułując zażalenie na postanowienie o umorzeniu śledztwa, nie mniej
powyższe całkowicie pomija prokurator, a w „uzasadnieniu” brak jest odniesienia się do
powyższego zarzutu.
2. W dniu 28 czerwca 2010 r. do Stowarzyszenia wpłynęło zawiadomienie w/w prokuratury o
umorzeniu śledztwa w zakresie „przekroczenia uprawnień i niedopełnienia obowiązków w
okresie od 2008 – 2009 roku w Pieszycach przez Burmistrza Miasta, polegającego na
podpisaniu umów z dnia 14.03.2008r. i 12.01.2009r. z firmą PHU Dragon (…), a następnie
porzucenie 36 psów w hotelu dla zwierząt”. W dniu 5 lipca 2010 r. do Prokuratora
Rejonowego w Dzierżoniowie skierowano wniosek o doręczenie postanowienia o umorzeniu
śledztwa w przedmiotowej sprawie wraz z uzasadnieniem (wskazując na podstawę prawną w
formie art. 39 Ustawy o ochronie zwierząt). Pismem odebranym przez Stowarzyszenie w dniu
13 lipca 2010 r. Prokurator Rejonowy w Dzierżoniowie „uprzejmie poinformował”, że nie
widzi podstaw do doręczenia Stowarzyszeniu postanowienia o umorzeniu śledztwa, gdyż – w
jego opinii – Stowarzyszenie nie może działać jako pokrzywdzony w przedmiotowej sprawie.
3. W dniu 20 lipca 2010 r. do Prokuratury Rejonowej w Dzierżoniowie skierowano zażalenie
na postanowienie o umorzeniu śledztwa w przedmiotowej sprawie. W dniu 2 sierpnia 2010 r.
odebrano zarządzenie prokuratora Prokuratury Rejonowej Iwony Uszpulewicz o odmowie
przyjęcia zażalenia z uwagi na wniesienie go przez osobę nieuprawnioną.
II.
Zważyć należy, że:
1. Stowarzyszenie zawiadamiało Prokuraturę Rejonową w Dzierżoniowie w szczególności o
popełnieniu przez Burmistrza Pieszyc dwóch różnych przestępstw, tj. przestępstwa
porzucenia zwierząt (art. 35 ust. 1 Ustawy o ochronie zwierząt) oraz przestępstwa
przekroczenia uprawnień przez Burmistrza Pieszyc (art. 231 k.k.) [str. 3 zawiadomienia o
podejrzeniu popełnienia przestępstwa]. Prokuratura Rejonowa – zgodnie z sentencją własnego
postanowienia [zarządzenie o odmowie przyjęcia zażalenia] – prowadziła postępowanie w
zakresie przekroczenia uprawnień i niedopełnienia obowiązków przez Burmistrza Pieszyc, „a
następnie porzucenia 36 psów w hotelu dla zwierząt”.
Co ważne, Prokuratura Rejonowa w Dzierżoniowie nie wyłączyła kwestii „porzucenia
zwierząt” do osobnego postępowania, tj. ani nie wszczęła, ani nie umorzyła postępowania w
tej sprawie (art. 305 § 1 k.p.k), lecz – na co wskazują wszelkie dokumenty – prowadziła jedno
postępowanie dotyczące dwóch czynów o odmiennej kwalifikacji prawno-karnej (art. 231 k.k.
oraz art. 35 ust. 1 Ustawy o ochronie zwierząt), podając w sentencji jedynie jedną
kwalifikację prawno-karną tj. art. 231 k.k.
2. Nie sposób uznać, że „porzucenie 36 psów w hotelu dla zwierząt” zawiera się – także
biorąc pod uwagę gramatykę języka polskiego [„ a następnie porzucenie 36 psów w hotelu
dla zwierząt”: zarządzenie o odmowie przyjęcia zażalenia] w kwalifikacji prawnej czynu z
art. 231 k.k. Porzucenie zwierząt jest przestępstwem znęcania się nad zwierzętami, tj.
przestępstwem z art. 35 ust. 1 w związku z art. 6 ust. 2 pkt 11. W tym świetle Rada Miasta
3
Pieszyce nie może wykonywać praw pokrzywdzonego w tym zakresie, gdyż nie przysługują
jej specjalne uprawnienia wynikające z art. 39 Ustawy o ochronie zwierząt (por. także art. 49
§ 1 k.p.k), ponieważ nie jest organizacją społeczną, której statutowym celem działania jest
ochrona zwierząt, a jej dobro nie mogło zostać naruszone w związku z porzuceniem przez
Burmistrza psów.
3. Należy pokreślić, że Prokuratura Rejonowa w Dzierżoniowie mogła odmówić wszczęcia
postępowania lub umorzyć postępowanie w zakresie porzucenia zwierząt (art. 35 ust. 1
Ustawy o ochronie zwierząt), na co przysługiwałoby zawiadamiającemu zażalenie w świetle
przepisów k.p.k.. Prokuratura tego nie uczyniła, bezpośrednio włączając tę kwestię w
prowadzone przez siebie postępowanie [„a następnie porzucenie 36 psów w hotelu dla
zwierząt”: zakres prowadzonego postępowania: zarządzenie o odmowie przyjęcia zażalenia].
Stąd też uznać należy, że prokuratura nie prowadziła śledztwa jedynie w zakresie art. 231 k.k,
o czym świadczy nawet to, że w jego toku pouczyła Stowarzyszenie o przysługujących mu
prawach pokrzywdzonego.
4. Porzucenie zwierząt przez opiekuna jest przestępstwem z art. 35 ust. 1 Ustawy o ochronie
zwierząt. Burmistrz Pieszyc jest z mocy ustawy opiekunem bezdomnych zwierząt (art. 11 ust.
1 w/w ustawy). W przypadku postępowania w zakresie podejrzenia popełnienia tego
przestępstwa, zastosowanie ma art. 39 Ustawy o ochronie zwierząt, zgodnie z którym
organizacja społeczna, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt, może
wykonywać prawa pokrzywdzonego jeśli nie działa pokrzywdzony. W przedmiotowej
sprawie faktycznie nie działa jakikolwiek pokrzywdzony, a Rada Miasta w Pieszycach nie
może być pokrzywdzonym w zakresie podejrzenia popełnienia przestępstwa z art. 35 ust.1
Ustawy o ochronie zwierząt, którego także dotyczyło postępowanie prowadzone przez
Prokuraturę Rejonową w Dzierżoniowie.
5. Prokuratura Rejonowa w Dzierżoniowie tak bardzo zbagatelizowała przysługujące
Stowarzyszeniu prawa pokrzywdzonego w niniejszej sprawie, że nie tylko odmówiła mu
przysługujących praw w formie „listu”, na który nie przysługuje przewidziana w k.p.k skarga,
ale nawet nie zadała sobie trudu, żeby poprawnie językowo zredagować przedmiot w zakresie
którego prowadziła postępowanie, a także treść uzasadnienia zarządzenia o odmowie
przyjęcia zażalenia. Zgodnie z uzasadnieniem w/w zarządzenia zupełnie niewiadomo jaką
decyzję prokuratury i z jakiego powodu skarży Stowarzyszenie. Trudno bowiem uznać, by
skarżyło sam fakt „prowadzenia postępowania” [uzasadnienie zarządzenia o odmowie
przyjęcia zażalenia]. Wskazuje się w tym zakresie na lakoniczność uzasadnienia
zaskarżonego
zarządzenia,
które
to
uzasadnienie
sprowadza
się
w rzeczywistości do stwierdzenia, iż zażalenie pochodzi od osoby nieuprawnionej. Prokurator
w szczególności nie wyjaśnił dlaczego Stowarzyszenie jest osobą nieuprawnioną.
6. Ochrona zwierząt stanowi z całą pewnością ważny interes społeczny, ale też nie stanowi
per se możliwego do naruszenia dobra Rady Miejskiej w Pieszycach. Ustawodawca w 1997
roku nakazał humanitarne traktowanie wszystkich zwierząt (art. 5 Ustawy z dnia 21.08.1997r.
o ochronie zwierząt) i w art. 39 w/w ustawy dał szczególne uprawnienia w zakresie ochrony
zwierząt organizacjom społecznym. Ponieważ trudno uznać, że kierowanie bezdomnych
zwierząt przez Burmistrza Pieszyc na posesję prywatnego przedsiębiorcy, który zamęcza je na
śmierć „poprzez ich kopanie po całym ciele, utrzymywanie w niewłaściwych warunkach
bytowania, bez stałego dostępu do wody pitnej oraz głodzenie, które doprowadziło do zgonu
„co najmniej siedmiu psów” [akt oskarżenia Prokuratury Rejonowej w Dzierżoniowie w
sprawie II K 955/10 przeciwko Krzysztofowi Sawickiemu] stanowi przejaw ustawowej opieki
nad zwierzętami ze strony gminy, należy rozważyć ewentualną odpowiedzialność prawnokarną Burmistrza Pieszyc za porzucenie zwierząt, a więc zaniechanie jakiejkolwiek opieki i
nadzoru nad nimi po ich skierowaniu za publiczne pieniądze na posesję prywatnego
przedsiębiorcy w Dobrocinie. W tym także w okresie, który nastąpił po ujawnieniu faktu
4
znęcania się przez przedsiębiorcę nad bezdomnymi psami gromadzonymi m.in. przez
Burmistrza Pieszyc na posesji przedsiębiorcy w Dobrocinie koło Dzierżoniowa.
7. Na koniec z ostrożności procesowej podnosi się, iż nawet gdyby przyjąć, iż postępowanie,
w ramach którego wydano zaskarżone zarządzenie oraz uprzednie postanowienie o umorzeniu
postępowania dotyczyło li tylko art. 231 § 1 k.k., wówczas zasadnym jest zarzucenie
Prokuratorowi wybiórczego ustalenia kręgu osób pokrzywdzonych poprzez przyjęcie przez
Prokuratora, iż pokrzywdzonym jest jedynie Miasto Pieszyce i pominięcie zarzutu
popełnienia przez Burmistrza Pieszyc czynu zabronionego określonego w art. 35 ust. 1
Ustawy o ochronie zwierząt (co do którego Stowarzyszenie może występować w roli
pokrzywdzonego). W efekcie takiego zabiegu Prokuratora, Stowarzyszenie, mimo iż
dokonało zawiadomienia o możliwości popełnienia także ww. przestępstwa znęcania się przez
porzucenie zwierząt, zostało pozbawione prawnych podstaw do wszczynania sądowej kontroli
prowadzenia przez Prokuraturę postępowania przygotowawczego.
W związku z powyższym, uprzejmie wnosi się o uznanie jak na wstępie.
KOMEDAT
/-/ Edyta Siemiątkowska
5