Ubiegam się o pracę - rozmowa kwalifikacyjna Typ: PDF File Rozmiar

Ubiegam się o pracę - rozmowa kwalifikacyjna Typ: PDF File Rozmiar

Ubiegam się o pracę
– rozmowa kwalifikacyjna
Źródło: Fundacja Młodzieżowej Przedsiębiorczości
Ubiegam się o pracę – rozmowa kwalifikacyjna
Treści nauczania
Przygotowanie się do rozmowy kwalifikacyjnej, autoprezentacja.
Po zakończonych zajęciach uczeń powinien
Omówić zasady przygotowania się do rozmowy kwalifikacyjnej, wykazać się umiejętnością
autoprezentacji, uzasadnić, które z cech, zasobów są szczególnie ważne dla pracodawcy.
Konsultant i informacje dodatkowe

przedstawiciel lokalnego biznesu,

przedstawiciel firmy doradztwa personalnego,

www.pracuj.pl
Cel:

kształcenie umiejętności niezbędnych podczas rozmowy kwalifikacyjnej.
Pojęcia:

rozmowa kwalifikacyjna,

autoprezentacja.
Oczekiwane rezultaty
Po zajęciach uczeń:

wie, jak się przygotować do rozmowy kwalifikacyjnej,

zdobywa umiejętności w zakresie autoprezentacji,

wymienia cechy, zasoby, umiejętności ważne z punktu widzenia pracodawcy.
Narodowy Bank Polski
2
Ubiegam się o pracę – rozmowa kwalifikacyjna
Adresat:

uczniowie szkół gimnazjalnych.
Materiały:

materiał pomocniczy nr 1 – „Co się naprawdę stało?”,

materiał pomocniczy nr 2 – „Jak przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej?”,

materiał pomocniczy nr 3 – „Jak może przebiegać rozmowa kwalifikacyjna?”,

materiał pomocniczy nr 4 – „Przygotuj odpowiedź”,

foliogram 1. – „Co zmniejsza szansę na otrzymanie pracy?”,

foliogram 2. – „Przygotowanie do rozmowy kwalifikacyjnej”.
Proponowany przebieg zajęć
1.
Poinformuj uczniów o celu zajęć.
Zapytaj, dlaczego – ich zdaniem – zanim zostaniemy zatrudnieni, potrzebna jest rozmowa
z pracodawcą, skoro ma on już nasze podanie i życiorys?
Przyjmujemy, że rozmowa kwalifikacyjna to rozmowa między pracodawcą a osobą sta-rającą się
o pracę, w której trakcie chcą oni się czegoś o sobie dowiedzieć. Uczniowie powinni uzmysłowić
sobie znaczenie odpowiedniej prezentacji osobistej. Odwołaj się do tego, jak ważne jest pierwsze
wrażenie. Ktoś, kto dba o swój wygląd zewnętrzny, zachowuje prawidłową postawę, używa
poprawnego języka, ma większą szansę powodzenia niż osoba, która nie potrafi sprostać tym
wymaganiom. Odwołaj się do zajęć „Pierwsze wrażenie”, „Kreowanie własnego wizerunku”.
Ze względu na duże znaczenie, wagę rozmowy kwalifikacyjnej, należy się do niej starannie
przygotować. Dobrze jest też wiedzieć, jak ona powinna przebiegać.
WARIANT I
Przedstaw zaproszonego konsultanta – osobę, która zajmuje się przeprowadzaniem rozmów
kwalifikacyjnych. Konsultant może nie tylko opowiedzieć, jak przebiegają takie rozmowy,
ale również je poprowadzić z wybranymi uczniami.
Narodowy Bank Polski
3
Ubiegam się o pracę – rozmowa kwalifikacyjna
WARIANT II
2.
Dobierz uczniów w pary i rozdaj materiał pomocniczy nr 1.
Powiedz, aby w trakcie czytania wypisywali na kartce wszystko to, co – ich zdaniem
– zmniejszało szanse dziewczyny na otrzymanie pracy. Zaznacz, aby nie wpisywali jeszcze
niczego w wykropkowane miejsca.
Poproś uczniów, aby zaprezentowali swoje uwagi, wnioski. Zapiszcie je na tablicy – w ten
sposób powstanie bank informacji.
Co zmniejsza nasze szanse na otrzymanie pracy (możesz wykorzystać foliogram)?
Skoro już wiemy, jak wygląda nieudana rozmowa kwalifikacyjna, skoncentrujmy się
na wskazówkach, co należy robić, aby wypaść jak najkorzystniej.
3.
Rozdaj uczniom materiał pomocniczy nr 2. Powiedz, żeby dobrali się w zespoły trzy-osobowe
i przedyskutowali zawarte w nim treści, a następnie spróbowali zmienić odpowiedzi Moniki,
wpisując je w wypunktowane miejsca.
W trakcie pracy zespołów wybierz jednego ucznia, który wraz z tobą zademonstruje rozmowę
kwalifikacyjną. Przygotujcie się według wzoru w materiale pomocniczym nr 3. Wskazane jest,
aby w tej scence uczeń odegrał rolę pracodawcy.
4.
Po odegraniu scenki powróćcie do materiału pomocniczego nr 1. Przyjmij rolę pracodawcy
i zaproś jednego z uczniów do rozmowy z Tobą. Zadawaj te same pytania, ale tym razem uczeń
ma podjąć próbę, aby udzielać odpowiedzi zgodnie ze wskazówkami w materiale pomocniczym
nr 2. Jest to długa rozmowa, dlatego też nauczyciel nie musi zadawać wszystkich pytań, można
wybrać tylko kilka – tak aby rozmowa trwała nie dłużej niż 4-5minut.
Po prezentacji wspólnie zastanówcie się, jak przebiegła ta rozmowa, co można było zrobić lepiej,
co nie wypadło korzystnie, czy przeoczono coś ważnego, czy osoba ubiegająca się o pracę
spełniła wszystkie warunki dobrej prezentacji.
Narodowy Bank Polski
4
Ubiegam się o pracę – rozmowa kwalifikacyjna
WAŻNE
Jeszcze raz podkreśl, że rozmowa kwalifikacyjna to najważniejszy etap zdobywania pracy, który
pozwala pracodawcy odkryć cechy charakteru, osobowości potencjalnego pracownika. Pracodawca chce mieć pewność, że znalazł właściwą osobę. Takie spotkanie związane jest
z pewnym niepokojem, który odczuwamy. To, co robisz przed rozmową kwalifikacyjną,
jest ogromnie ważne. Odrzuć więc wszystkie obawy typu „może się nie spodobam, nie umiem
rozmawiać z nieznajomymi”. Bądź optymistą, przypomnij sobie, kiedy zrobiłeś na kimś dobre
wrażenie, kiedy poradziłeś sobie w zupełnie nowej dla siebie sytuacji. Twoje nastawienie
jest bardzo ważne.
Pomyśl o drobnych sprawach, np. w co włożę dokumenty, aby je swobodnie prezentować,
zadbaj o szczegóły przed rozmową, tak abyś w trakcie nie musiał się o nie martwić.
Spróbuj przeprowadzić rozmowę próbną – poproś o to kogoś z rodziny, przyjaciela.
Musisz wiedzieć, że w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej zawsze poruszane są następujące
zagadnienia (możesz wykorzystać foliogram):
5.
Zaproponuj uczniom, żeby dobrali się w trzyosobowe zespoły i podzielili rolami: pracodawcy,
osoby ubiegającej się o pracę, obserwatora. Następnie niech spróbują przeprowadzić rozmowy
kwalifikacyjne. Możesz rozdać przygotowane w materiale pomocniczym nr 4 pytania oraz
przykład rozmowy – materiał pomocniczy nr 3.
W trakcie ćwiczenia obserwator uważnie notuje swoje uwagi – plusy i minusy prowadzonej
rozmowy.
Po zakończeniu rozmów zachęć uczniów, aby podzielili się swoimi odczuciami, spostrzeżeniami,
tym, z czego są zadowoleni – co im się udało. Wysłuchajcie obserwatorów.
WARIANT III
Możesz zaproponować, aby uczniowie dobrali się w pięcioosobowe zespoły (jedna osoba będzie
pracodawcą, druga obserwatorem, pozostałe trzy przychodzą na rozmowę kwalifikacyjną
– starają się o to samo miejsce pracy). Pracodawca może poszukiwać ogrodnika, opiekunki
do dziecka, osoby do prowadzenia korespondencji itd. Zespoły mogą po kolei prowadzić
rozmowy na środku klasy lub rozmowy w grupach toczą się równolegle.
Omawiając to ćwiczenie, zapytajcie kolejnych pracodawców, kogo zatrudniliby i co o tym
zdecydowało?
Narodowy Bank Polski
5
Ubiegam się o pracę – rozmowa kwalifikacyjna
6.
W podsumowaniu zajęć poproś, aby uczniowie odpowiedzieli sobie na pytania:

co należy zadbać przed rozmową kwalifikacyjną?

Czy ważne jest nasze zachowanie niewerbalne, co może nam pomóc lub zaszkodzić?

Które sprawy są istotne podczas rozmowy kwalifikacyjnej?
Uczniowie mogą udzielać głośno odpowiedzi, mogą je też zapisać na kartkach i włożyć
do swoich skoroszytów.
Narodowy Bank Polski
6
Ubiegam się o pracę – rozmowa kwalifikacyjna
Materiał pomocniczy nr 1
Co się naprawdę stało?
Właśnie rozpoczęła się rozmowa kwalifikacyjna (interview).
(Skróty: P – pracodawca; D – dziewczyna starająca się o pracę).
P: Miło się z panią rozmawia, ale czas już przejść do rzeczy. Jak pani wie, z ogłoszenia w gazecie,
poszukujemy pracownic do różnych działów naszego hipermarketu „Tęcza”. Czy ma pani jakieś
preferencje odnośnie do stoiska, na którym chciałaby pani pracować.
D: Och, mogę robić wszystko, co tylko pan chce..., to znaczy – jest mi obojętne, gdzie będę
pracowała.
Powinno być: .....................................................................................................
P: No, ale co pani woli? Czy chce pani być kasjerką, pracować w magazynie, rozkładać towar
na półki, czy też np. chce pani pracować na stoisku serów?
D: To macie osobny dział serów? To fantastyczne!
Powinno być: ............................................................................................................
P: No to zdecydowała się pani na dział serów?
D: Chyba tak, ale gdzie zarabia się więcej?
Powinno być: ............................................................................................................
P: Początkowo wszyscy stażyści zarabiają tyle samo, więc nie ma to znaczenia...
D: (przerywając) Dla mnie ma.
Powinno być: ............................................................................................................
P: Tak. Przypuszczam, że ma. Proszę powiedzieć o swoim doświadczeniu zawodowym.
D: Czy roznoszenie gazet się liczy?
Narodowy Bank Polski
7
Ubiegam się o pracę – rozmowa kwalifikacyjna
Powinno być: ...............................................................................................................
P: Oczywiście, proszę mi o tym opowiedzieć.
D: (po chwili zastanowienia) A co chce pan wiedzieć?
Powinno być: ...............................................................................................................
P: Kiedy roznosiła pani gazety?
D: Rano.
Powinno być: .................................................................................................................
P: Jak długo?
D: Miesiąc.
Powinno być: ..................................................................................................................
P: Rozumiem. Jak się pani podobała ta praca?
D: No cóż, nie bardzo mogłam przyzwyczaić się do rannego wstawania, szczególnie w soboty,
po piątkowych imprezach. Wtedy naprawdę ciężko było się zwlec z łóżka, a także wtedy, gdy lał
deszcz.
Powinno być: .......................................................................................................................
P: To wydaje się zrozumiałe...
D: (przerywając) Były też problemy z szefem. To był straszny sztywniak. Wydzwaniał do mnie
i pytał, czy dostarczyłam gazety, bo telefonowali do niego ludzie i mówili, że ich nie dostali.
Naprawdę ciężko było wytrzymać. Rozumie pan?
Powinno być: .......................................................................................................................
P: Tak. Ale wracając do działu serów – czy w szkole była pani dobra z matematyki?
Narodowy Bank Polski
8
Ubiegam się o pracę – rozmowa kwalifikacyjna
D: Mówiąc szczerze, nie lubiłam szczególnie procentów i ułamków oraz szukania niewiadomej
w koszmarnych równaniach z iksem. Ale komu w prawdziwym życiu potrzebne
są te wiadomości?
Powinno być: .......................................................................................................................
P: No cóż, ponieważ nasi pracownicy mają do czynienia z pieniędzmi, zakładamy,
że matematyka nie jest im obca.
D: (z zażenowaniem) O tak, ale liczenie pieniędzy to całkiem inna sprawa, w tym jestem dobra.
Powinno być: ....................................................................................................................
P: Rozumiem... W naszej firmie przede wszystkim promujemy własnych pracowników.
Obecnie ośmiu z dwunastu kierowników wydziałów zaczynało kilka lat temu od etykietowania
produktów. Jakie są pani aspiracje w tym zakresie, co chciałaby pani osiągnąć w naszej firmie?
D: Jeszcze o tym nie myślałam. Na razie bardzo potrzebuję pracy i nie mam pojęcia, co będę
chciała robić za kilka lat. To przecież jest tak odległe, nie sądzi pan?
Powinno być: .................................................................................................................
P:
Być
może
zainteresuje
panią
wiadomość,
że
zachęcamy
naszych
pracowników
do kontynuowania edukacji. Mamy specjalną ofertę dla studentów – mogą liczyć na większą
elastyczność w odniesieniu do godzin pracy i stypendia fundowane przez firmę.
D: Teraz mnie naprawdę interesuje tylko znalezienie pracy. Nie zastanawiałam się jeszcze
nad studiami.
Powinno być: ..................................................................................................................
P: To chyba już wszystko, o co chciałem panią spytać. Czy ma pani jakieś pytania, zanim się
rozstaniemy?
D: Tak. Czy dostałam pracę?
Powinno być: ...................................................................................................................
Narodowy Bank Polski
9
Ubiegam się o pracę – rozmowa kwalifikacyjna
Materiał pomocniczy nr 2
Jak przygotować się rozmowy kwalifikacyjnej?

Napisz bardzo starannie podanie o pracę, życiorys, list motywacyjny.

Użyj stosownego papieru i dobrych przyborów do pisania.

Zdobądź informacje dotyczące firmy, w której chcesz pracować, jej struktury,
pro-duktów, osiągnięć itp. Dowiedz się, jak nazywa się osoba, z którą będziesz rozmawiać. Sprawdź, czy prawidłowo wymawiasz jej nazwisko.

Przemyśl, jak przygotujesz się do pracy, którą będziesz wykonywał. Sporządź listę
umiejętności,
które
możesz
zaoferować
przedsiębiorstwu,
potwierdzających,
że to właśnie ty jesteś odpowiednim kandydatem. Reklamuj siebie.

Okaż entuzjazm, wykaż swoją wiedzę oraz żywe zainteresowanie sprawami firmy.

Zastanów się nad pytaniami, które chciałbyś zadać – najlepiej spisz je. Zadawanie pytań
dodatkowo świadczy o twoim zainteresowaniu daną pracą.

Przygotuj odpowiedzi na pytania, które prawdopodobnie zostaną ci postawione,
np. „Czego oczekujesz w tej pracy? Jakie są twoje plany zawodowe? Dlaczego starasz się
o pracę? Dlaczego, twoim zdaniem, powinieneś otrzymać tę pracę?” itp.

Ubierz się odpowiednio – przede wszystkim czysto, schludnie, a nie szokująco czy
wyzywająco. Zadbaj o włosy, paznokcie, obuwie.

Pamiętaj, zachowanie niewerbalnie dużo mówi o tobie!

Dobieraj starannie słowa, mów wyraźnie, nie przerywaj rozmówcy. Nie uskarżaj się
na byłych pracodawców.

Nie spóźnij się! Przyjdź najlepiej kilka minut przed wyznaczonym czasem,
nie-punktualność jest bardzo kiepską rekomendacją.

Idź sam. Przyjaciele, rodzice, znajomi i krewni wprowadzają niepotrzebne zamieszanie,
a ich obecność może sugerować, że nie jesteś osobą samodzielną i odpowiedzialną.
W trakcie rozmowy

Bądź spokojny i opanowany – usprawiedliwianie się zdenerwowaniem to zdecydowanie
zła strategia.

Nie daj po sobie poznać, że jesteś bardzo zdenerwowany. Nie traktuj tej rozmowy
jak kwestii życia i śmierci. Ale z drugiej strony, nie lekceważ rozmówcy (nie trzymaj rąk
w kieszeni, nie żuj gumy itp.).

Bądź pewien siebie, a przy tym pogodny, dyskretnie uśmiechaj się.

Przywitaj się.

Bądź miły i uprzejmy.

Nie krytykuj innych, nie staraj się przekonywać, że jesteś alfą i omegą, możesz być wtedy
postrzegany jako arogant.

Poproś o wyjaśnienie, jeśli czegoś nie zrozumiałeś.
Narodowy Bank Polski
10
Ubiegam się o pracę – rozmowa kwalifikacyjna

Zachowaj właściwą postawę i patrz rozmówcy w oczy – nie rozglądaj się po pokoju.
Wyłącz telefon komórkowy.

Pomyśl, zanim się odezwiesz. Nie myśl jednak zbyt długo – długie chwile milczenia robią
niekorzystne wrażenie, użyj zwrotu: „Chcę się chwilę zastanowić”.

Nie unikaj odpowiedzi na pytania. Odpowiadaj jasno, całymi zdaniami, a nie tylko
„tak” lub „nie”.

Okaż entuzjazm i zainteresowanie pracą.

Spytaj o warunki pracy, rodzaj umowy.

Nie zaczynaj od omawiania warunków płacowych.

„Sprzedaj siebie”. Powiedz o swoich mocnych stronach.

Nie opowiadaj o swoich osobistych problemach.

Trzymaj się tematu rozmowy.

Ustal termin ewentualnego ponownego kontaktu. Nie zapomnij o pożegnaniu. Podziękuj
za czas, który ci poświęcono i powiedz coś miłego np. „Bardzo miło mi się z panią
rozmawiało” itp.
Narodowy Bank Polski
11
Ubiegam się o pracę – rozmowa kwalifikacyjna
Materiał pomocniczy nr 3
Jak może przebiegać rozmowa kwalifikacyjna?
Ania jest energiczną szesnastolatką. Po odrobieniu zadań szkolnych zostaje jej sporo czasu
na dodatkowe zajęcia. Postanowiła więc poszukać pracy, chce nie tylko zarobić pieniądze, lecz
również zdobyć nowe doświadczenie, rozwijać swoje umiejętności. Właśnie dowiedziała się,
że w pobliskiej firmie „Wehikuł” poszukują osoby, która udzielałaby klientom podstawowych
informacji o działalności firmy, i to po południu – dwie godziny dziennie.
Telefonicznie sprawdziła tę informację i umówiła się na rozmowę kwalifikacyjną. Oto jej
przebieg.
Pracodawca: Aniu, miło mi Cię poznać. Jestem Tadeusz Maj.
Ania: Cieszę się z naszego spotkania, czekałam na tę rozmowę.
Pan Maj: Siadaj, proszę, i powiedz mi parę słów o sobie.
Ania: Jestem uczennicą liceum, w szkole osiągam dobre wyniki w nauce. Uczęszczam też
do Studium Języków Obcych, gdzie uczę się języka niemieckiego. W czasie wakacji pracowałam
w firmie usługowej „Domy i salony”, gdzie przyjmowałam zgłoszenia od klientów,
informowałam o zakresie usług świadczonych przez firmę. Mój pracodawca był zadowolony
z mojej pracy.
Pan Maj: Dlaczego już tam nie pracujesz?
Ania: Rozpoczął się rok szkolny, a w firmie tej zatrudniana byłam w godzinach 10.00 – 14.00.
Pan Maj: Dlaczego uważasz, że ta praca jest dla Ciebie odpowiednia?
Ania: Dowiedziałam się, że byłoby to zajęcie w godzinach popołudniowych, nie kolidowałoby
więc z lekcjami w szkole. Łatwo nawiązuję kontakty z ludźmi. Rozmawiałam też z osobami,
które wykonują podobną pracę, dowiedziałam się, jaki mają zakres obowiązków. Jestem pewna,
że bym podołała.
Pan Maj: W zakresie Twoich obowiązków byłaby obsługa komputera, faksu, kserokopiarki.
Ania: Większość zadań domowych, materiałów do szkoły wykonuję, korzystając z komputera,
natomiast obsługi kserokopiarki i faksu nauczyłam się, pracując w firmie „Domy i salony”.
Narodowy Bank Polski
12
Ubiegam się o pracę – rozmowa kwalifikacyjna
Pan Maj: Miło się, Aniu, z Tobą rozmawia. Decyzję podejmę w ciągu dwóch dni, proszę,
zadzwoń do mnie w środę.
Ania: Dziękuję za rozmowę i poświęcony mi czas. Zadzwonię w środę rano. Do widzenia!
Pan Maj: Do widzenia!
Narodowy Bank Polski
13
Ubiegam się o pracę – rozmowa kwalifikacyjna
Materiał pomocniczy nr 4
Przygotuj odpowiedź!
Podczas rozmowy kwalifikacyjnej każdy pracodawca zadaje pytania dotyczące rodzaju pracy,
którą oferuje. Jednak są pytania zadawane każdorazowo. Bądź więc przygotowany do tego,
by na nie udzielić sensownej odpowiedzi.
Gdzie wcześniej pracowałeś? ………………………………………………………………………………
Jakie prace do tej pory wykonywałeś? …………………………………………………………………..
Dlaczego jesteś zainteresowany pracą w tej firmie? ……………………………………….…………...
Które Twoje atuty przemawiają za tym, że jesteś odpowiednią osobą na to stanowisko?
…………………………………………………………………………………………………………………
Jakie posiadasz dodatkowe umiejętności? ………………………………………………………………
Jakie zajęcia najbardziej lubiłeś w szkole/ Co sprawiało Ci najwięcej trudności?
…………………………………………………………………………………………………………………
Wymień swoje osiągnięcia. ……………………………………………………………………...…………
Jakie masz plany na przyszłość? …………………………………………………………….……….……
Czy często chorujesz?.......................................................................................................…………
Jakiego wynagrodzenia za pracę oczekujesz? ……………………………………………..……………
Czy jesteś dyspozycyjny (skłonny pracować po godzinach)? …………………………………………
Czy planujesz dalszą naukę? ……………………………………………………………...…….…………
Jakie są Twoje oczekiwania wobec firmy? …………………………………………...………..…………
W jakich godzinach najchętniej byś pracował? …………………………………..………………………
Narodowy Bank Polski
14
Ubiegam się o pracę – rozmowa kwalifikacyjna
Jeżeli usłyszysz pytanie, na które nie znasz odpowiedzi, nie obawiaj się do tego przyznać.
Niedobrze byłoby, gdyby zauważono, że jesteś nieszczery czy zmyślasz.
Ty również możesz zadawać pytania, pamiętaj, żebyś wcześniej zastanowił się, czego chcesz się
dowiedzieć. Pytania, które zadasz, wskażą na sprawy szczególnie Cię interesujące.
Narodowy Bank Polski
15
Ubiegam się o pracę – rozmowa kwalifikacyjna
Foliogram 1.
Co zmniejsza nasze szanse na otrzymanie pracy?

brak sprecyzowanych zainteresowań, celów, określonych umiejętności,

koncentrowanie się jedynie na pieniądzach,

krytykowanie poprzedniego szefa,

brak przywiązania do firmy, pracy,

zbyt osobiste informacje,

brak przygotowania do rozmowy kwalifikacyjnej.
Narodowy Bank Polski
16
Ubiegam się o pracę – rozmowa kwalifikacyjna
Foliogram 2.
Przygotowanie do rozmowy kwalifikacyjnej

na czym polega praca, o którą się starasz (oczekiwania pracodawcy),

jakiego pracownika chce zatrudnić firma (kwalifikacje, zdolności, umiejętności,
doświadczenie),

jakim byłeś pracownikiem do tej pory (gdzie i kiedy byłeś zatrudniony, twoje referencje,
ukończone kursy doskonalenia, osiągnięcia),

rodzaj pracy, którą lubisz i która ciebie interesuje, plany na przyszłość,

wynagrodzenie za proponowaną pracę,

godziny oraz warunki pracy.
Narodowy Bank Polski
17
www.nbp.pl