Polityka UE dotycząca młodzieży oraz zatrudnienia: dowiedz się, co

Polityka UE dotycząca młodzieży oraz zatrudnienia: dowiedz się, co

Polityka UE dotycząca młodzieży oraz zatrudnienia: dowiedz się, co robi Unia Europejska!
Temat tegorocznej Agory nie został wybrany przypadkowo. Zatrudnienie młodzieży było od zawsze
zagadnieniem istotnym dla Parlamentu Europejskiego (PE). W ciągu ubiegłych kilku lat niepewna sytuacja
osób młodych na rynku pracy uległa pogorszeniu na skutek kryzysu. Stopa bezrobocia wśród młodzieży
osiągnęła dramatyczny poziom, niektóre kraje zostały tym problemem dotknięte bardziej niż inne.
Zatrudnienie osób młodych to kwestia, którą w przeważającym zakresie zajmują się bezpośrednio państwa
członkowskie, jako że Unia Europejska (UE) nie posiada w tym zakresie prawie żadnych kompetencji
ustawodawczych. Jednakże Unia Europejska, a zwłaszcza Parlament Europejski, ze względu na swą
zdolność tworzenia dynamiki i generowania bodźców, od zawsze były siłą napędową w tej dziedzinie.
Od początku kryzysu Unia Europejska bardzo aktywnie działa w ramach swojej ogólnej strategii na rzecz
zatrudnienia i wzrostu gospodarczego (tzw. strategia „UE 2020”) i wykorzystuje każdą sposobność, by
prezentować swoje stanowisko na ten temat. Komisja Europejska przedstawiła kilka wniosków dotyczących
zatrudnienia młodzieży, w sprawie których Parlament Europejski wydał opinię, zajmując oficjalne
stanowisko w formie tzw. „rezolucji”. Mają one na celu znalezienie rozwiązań poprzez pracę nad
następującymi kwestiami:
- zmniejszeniem liczby osób przedwcześnie przerywających naukę;
- unowocześnianiem procesu kształcenia i szkolenia (w tym szkolenia zawodowego);
- ułatwianiem dostępu do rynku pracy;
- promowaniem mobilności oraz
- lepszym wykorzystaniem środków finansowych UE w ramach walki z bezrobociem.
Jednak bycie zatrudnionym to nie wszystko: młodzi ludzie mają prawo do wykonywania godziwej pracy.
Dlatego Parlament Europejski wielokrotnie wzywał do polepszenia również tego aspektu sytuacji, ponieważ
statystyki pokazują, że młodzi pracownicy o wiele częściej niż inni zatrudnieni pracują na podstawie
tymczasowych umów lub otrzymują niskie wynagrodzenie za wykonywaną pracę.
Na przykład, to głównie za sprawą działań Parlamentu Europejskiego udało się przyjąć „gwarancję dla
młodzieży”. Wdrożenie tego instrumentu powinno zapobiec sytuacji, w której młodzi ludzie pozostają bez
pracy lub dalszych szkoleń przez okres dłuższy niż 4 miesiące od zakończenia edukacji. Na ten cel
przeznaczono specjalne środki, a w ramach wykorzystania funduszy strukturalnych szczególna uwaga
zostanie poświęcona zatrudnieniu młodych. W swojej rezolucji Parlament podkreślił także, że młodzi ludzie
powinni przede wszystkim uzyskać spersonalizowaną ocenę potrzeb, a następnie odpowiednio
dopasowane usługi. Gwarancji dla młodzieży powinny też towarzyszyć „ramy jakości”.
To tylko jeden z przykładów konkretnej inicjatywy UE w tej dziedzinie. Istnieje także wiele innych inicjatyw,
informacje na ich temat można znaleźć na poniższej liście źródłowych dokumentów prawnych wraz z
odnośnikami.
Biorąc pod uwagę nowe wieloletnie ramy finansowe na lata 2014–2020 oraz środki przeznaczone na walkę
z bezrobociem osób młodych, mamy nadzieję, że nasza Agora będzie stanowić cenny wkład w rozwiązanie
tego problemu.
2
Przegląd unijnej polityki dotyczącej młodzieży
W dniu 15 listopada 2006 r. Parlament Europejski i Rada przyjęły decyzję ustanawiającą program
„Młodzież w działaniu” na lata 2007–2013.
http://eacea.ec.europa.eu/youth/
Strategia UE na rzecz młodzieży (na lata 2010–2018): 27 kwietnia 2009 r. Komisja Europejska wydała
komunikat zatytułowany „Inwestowanie w młodzież i mobilizowanie jej do działania – strategia UE na rzecz
młodzieży. Odnowiona otwarta metoda koordynacji na potrzeby wyzwań i możliwości stojących przed
młodzieżą”. Jest to istotny krok w rozwoju polityki dotyczącej młodzieży, ponieważ dokument ten wyznacza
nową unijną strategię współpracy w zakresie spraw młodzieży na nadchodzące dziesięciolecie i obejmuje
takie zagadnienia jak edukacja, zatrudnienie, kreatywność i przedsiębiorczość, zdrowie i sport oraz udział
obywateli.
http://ec.europa.eu/youth/documents/youth_report_final.pdf
Komunikat Komisji z kwietnia 2009 r. został zatwierdzony poprzez rezolucję Rady w sprawie
odnowionych ram europejskiej współpracy na rzecz młodzieży w nadchodzącym dziesięcioleciu
(2010–2018), przyjętą 27 listopada 2009 r.
http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:C:2009:311:0001:0011:PL:PDF
Parlament Europejski przyjął stanowisko polityczne w sprawie strategii UE na rzecz młodzieży.
W oparciu o komunikat Komisji z kwietnia 2009 r. Komisja Kultury i Edukacji sporządziła sprawozdanie z
własnej inicjatywy (sprawozdanie Papanikolaou) pt. „Inwestowanie w młodzież i mobilizowanie jej do
działania – strategia UE na rzecz młodzieży”.
Zostało ono przyjęte przez Komisję Kultury i Edukacji w dniu 23 marca 2010 r.;
projekt rezolucji został przyjęty przez PE na sesji plenarnej w dniu 18 maja 2010 r.
http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+TA+P7-TA-20100166+0+DOC+XML+V0//PL
Jako że wymogiem rezolucji Rady z listopada 2009 r. było sporządzanie sprawozdań UE na temat
młodzieży na koniec każdego trzyletniego cyklu, w dniu 10 września 2012 r. Komisja przedstawiła
komunikat dotyczący projektu wspólnego sprawozdania Rady i Komisji z 2012 r. w sprawie realizacji
odnowionych ram europejskiej współpracy na rzecz młodzieży (strategii UE na rzecz młodzieży na
lata
2010–2018).
http://ec.europa.eu/youth/documents/eu_youth_report_communication/eu_youth_report_2012_communicat
ion_pl.pdf
Komisja Kultury i Edukacji, jako komisja przedmiotowo właściwa, wraz z komisjami opiniodawczymi:
Komisją Zatrudnienia i Spraw Socjalnych oraz Komisją Rozwoju Regionalnego, zareagowały na
dotychczasowe postępy oraz przyszłe priorytety strategii UE na rzecz młodzieży, jak podkreślono we
wspólnym sprawozdaniu Rady i Komisji. W oparciu o sprawozdanie Komisji z września 2012 Komisja
Kultury i Edukacji sporządziła sprawozdanie z własnej inicjatywy (sprawozdanie Papanikolaou) na temat
wdrażania strategii UE na rzecz młodzieży w latach 2010–2012. Sprawozdanie to zostało przyjęte przez
Komisję Kultury i Edukacji w dniu 18 czerwca 2013 r.
3
Przegląd polityki zatrudnienia młodzieży
Problem zatrudnienia i bezrobocia wśród młodzieży są priorytetami dla Parlamentu Europejskiego.
Od początku kryzysu Parlament Europejski wzywał w wielu rezolucjach Komisję Europejską i państwa
członkowskie do pilnego podjęcia działań mających na celu zmniejszenie dramatycznie wzrastającej
liczby młodych bezrobotnych w wielu krajach członkowskich.
W lipcu 2010 r. Parlament przyjął sprawozdanie dotyczące wspierania dostępu młodzieży do rynków
pracy, poprawy statusu osób odbywających staże i praktyki zawodowe.
http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+TA+P7-TA-20100262+0+DOC+XML+V0//PL
W odpowiedzi na wniosek Komisji Europejskiej w sprawie strategii „Europa 2020” i odnoszącej się do niej
tzw. inicjatywy przewodniej „Mobilna młodzież”, Parlament przyjął w maju 2011 r. rezolucję w sprawie
„Mobilna młodzież – ramy dla ulepszania europejskiego systemu kształcenia ogólnego i
zawodowego”.
http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+TA+P7-TA-20110230+0+DOC+XML+V0//PL
W nawiązaniu do wcześniejszych inicjatyw, a zwłaszcza inicjatywy Mobilna młodzież, Komisja Europejska
przedstawiła na początku 2012 r. plan działania zatytułowany „Szanse dla młodzieży”, w sprawie którego
Parlament zajął stanowisko w maju 2012 r. w rezolucji oraz w pytaniu do Komisji wymagającym odpowiedzi
ustnej.
http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+TA+P7-TA-20120224+0+DOC+XML+V0//PL
http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+OQ+O-2012000106+0+DOC+XML+V0//PL
Środkami, o wprowadzenie których Parlament nieustannie się upominał, były krajowe systemy gwarancji
dla młodzieży, które gwarantują młodym ludziom dobrej jakości oferty pracy, kontynuowanie nauki lub
przyuczenie do zawodu w ciągu czterech miesięcy od uzyskania statusu bezrobotnego lub
ukończenia edukacji. Ponadto zwrócono się o fundusze UE w celu ułatwienia efektywnego wdrożenia
systemów gwarancji dla młodzieży.
Komisja Europejska odpowiedziała na ten wniosek, proponując pakiet na rzecz zatrudnienia młodzieży i
przedstawiając Radzie zalecenie w sprawie gwarancji dla młodzieży. W styczniu 2013 r. Parlament
zdecydowanie poparł tę propozycję za pomocą rezolucji oraz pytania do Komisji wymagającego
odpowiedzi ustnej.
http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+MOTION+B7-20130007+0+DOC+XML+V0//PL
http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+OQ+O-2012000219+0+DOC+XML+V0//PL
W lutym 2013 r. podczas spotkania Rady EPSCO ministrowie pracy z państw członkowskich osiągnęli
porozumienie polityczne w kwestii gwarancji dla młodzieży.
http://consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/PL/lsa/136489.pdf
i
http://register.consilium.europa.eu/pdf/pl/13/st06/st06944.pl13.pdf
Odpowiedziano także na wniosek Parlamentu dotyczący wsparcia gwarancji dla młodzieży za pomocą
środków unijnych. W ramach wieloletnich ram finansowych na lata 2014-2020 szefowie państw i
rządów zdecydowali podczas sesji Rady Europejskiej w lutym 2013 r., żeby przeznaczyć 6 mld EUR na
walkę z bezrobociem wśród młodzieży.
http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/PL/ec/135366.pdf
W czasie ostatecznych negocjacji dotyczących wieloletnich ram finansowych zdecydowano, aby zwiększyć
tę kwotę do 8 mld EUR.
4
Obecnie Komisja Zatrudnienia i Spraw Socjalnych Parlamentu Europejskiego z pomocą Komisji Kultury i
Edukacji, Komisji Rozwoju Regionalnego oraz Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia pracuje nad
sprawozdaniem w sprawie zwalczania bezrobocia osób młodych: możliwe rozwiązania, które między
innymi wzywa do skutecznego wdrażania systemów gwarancji dla młodzieży w państwach członkowskich.
http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//NONSGML+COMPARL+PE508.047+01+DOC+PDF+V0//PL&language=PL
5