KONSPEKT egzaminu z języka łacińskiego

KONSPEKT EGZAMINU
JĘZYK ŁACIŃSKI
POZIOM POCZĄTKUJĄCY
FILOZOFIA PRZYRODY NIEOŻYWIONEJ
FILOZOFIA PRZYRODY OŻYWIONEJ
HISTORIA SZTUKI
[oprac. mgr Alicja Narecka]
Wymiar kursu: 120 godzin
Podręcznik: O. Jurewicz, L. Winniczuk, J. Żuławska, „Język łaciński. Podręcznik dla
lektoratów szkół wyższych”
1. Przetłumacz na język polski zdania.
Tłumaczenie wybranych zdań z tekstów VARIA zamieszczonych w lekcjach: XXIII s.
131 + 3 sentencje pod tekstem VARIA, XXIV s. 137, XXV s. 140, XXVI s. 144, XXVII
s. 148 oraz z tekstów ciągłych: Socrates de beatitudine quid senserit, s. 132; Quid
sapientia optabilius est, s. 137; De Sophocle a filiis in iudicium vocato, s. 140; Amicus
certus in re incerta cernitur, s. 144; De thesauro in agro latente, s. 148.
2. Określ dokładnie po łacinie wyróżnione w zdaniach formy.
Przy formach deklinacyjnych należy podać przypadek i liczbę, przy formach
koniugacyjnych: tryb, czas, stronę, osobę i liczbę, do każdego z określanych wyrazów
należy podać formy podstawowe, np.:
laborem – accusativus singularis; labor, laboris
fefellisti – indicativus perfecti activi, persona secunda singularis; fallo, fallere,
fefelli, falsum
3. Odmień przez przypadki w liczbie pojedynczej i mnogiej podane związki zgody.
Jednoczesna odmiana trzech form:
• zaimek wskazujący lub względny (np. hic, haec, hoc; qui, quae, quod; etc.)
• rzeczownik (deklinacje I-V)
• przymiotnik (deklinacje I-III)
np.:
NOM. ea classis communis
GEN. eius classis communis
NOM. haec pictura clara
GEN. huius picturae clarae
4. Odmień czasownik w podanych formach.
Odmiana czasowników koniugacji I-IV przez wszystkie osoby i liczby w poznanych
trybach, czasach i stronach.
INDICATIVUS
praesentis activi et passivi
1
imperfecti activi et passivi
futuri I activi et passivi
CONIUNCTIVUS
praesentis activi et passivi
imperfecti activi et passivi
INDICATIVUS
perfecti activi et passivi
plusquamperfecti activi et passivi
futuri exacti II activi et passivi
CONIUNCTIVUS
perfecti activi et passivi
plusquamperfecti activi et passivi
Tworzenie form:
* participium praesentis activi
participium perfecti passivi
participium futuri activi
participium futuri passivi
* infinitivus praesentis activi et passivi
infinitivus perfecti activi et passivi
infinitivus futuri activi et passivi
5. Przetłumacz na język polski zdania. Nazwij występujące w nich konstrukcje składniowe.
W tłumaczeniu i identyfikacji należy uwzględnić konstrukcje: Dativus possesivus,
Accusativus duplex, Nominativus duplex, Accusativus cum infinitivo, Nominativus cum
infinitivo, Ablativus absolutus.
6. Leksyka.
Tłumaczenie z polskiego na łacinę i z łaciny na język polski wyrażeń podanych na liście
materiałów leksykalnych.
LISTA WYRAŻEŃ LEKSYKALNYCH
SKRÓTY:
a. Ch. n.
p. Ch. n.
a.
a. D.
ca.
cf.
c. v.
D. O. M.
dr h. c.
e. c.
e. g.
= ante Christum natum
= post Christum natum
= anno
= anno Domini
= circa
= confer
= curriculum vitae
= Deo Optimo Maximo
= doctor honoris causa
= exempli causa
= exempli gratia
2
I. N. R. I.
ib.
I. H. S.
l. c. / l. cit.
l. l.
N. N.
p. / pp.
pinx.
N. B.
P. S.
P. T.
R. I. P.
S. P. Q. R.
S.V.B.E.E.V.
v.
v.
v.
= Iesus Nasarenus Rex Iudeorum
= ibidem
= Iesus Hominum Salvator; In Hoc Salus
= loco citato
= loco laudato
= Non Notus
= pagina / paginae
= pinxit
= nota bene!
= post scriptum
= pleno titulo
= requiescat in pace
= Senatus Populusque Romanus
= Si vales, bene est, ego valeo.
= verte
= vide
= versus
WYRAŻENIA I ZWROTY:
ad Maiorem Dei gloriam
ad summam senectutem
Amicus certus in re incerta cernitur.
animam efflare
castra ponere / movere
Cogito ergo sum.
dicendo dicere verum
Festina lente!
Habemus Papam.
Honores mutant mores.
in iudicium vocare
in matrimonium dare
in summo periculo mortis
Iustitiam colere debemus.
Memoria tene!
modus vivendi
Naturam mutare difficile est.
navem ascendere / descendere
nihil novi
nolens volens
Non possumus.
Non scholae sed vitae discimus.
nulla dies sine linea
O tempora, o mores!
Omnia mea mecum porto.
per aspera ad astra
poeta Polonorum
Quidquid discis tibi discis.
Quo vadis?
Repetitio est mater studiorum.
Scio me nihil scire.
Suae quisque fortunae faber est.
3
ubi concordia, ibi victoria
Vade mecum!
venia legendi
veniam petere
Verba docent exempla trahunt.
verba facere
Verum amicum, pecunia non parabitis.
vita privare
4