Nurkowanie na Maderze Autor: Andrzej Kruczkowski

Nurkowanie na Maderze
Autor: Andrzej Kruczkowski
Ze względu na niepewną sytuację polityczną na Bliskim Wschodzie w ostatnich latach coraz
większą popularnością cieszą się niektóre spośród mniej dotąd eksplorowanych nurkowych
destynacji atlantyckich. Z nurkowaniem w Atlantyku wiążą się pewne ograniczenia. Należą do nich
silne wiatry, prądy morskie i fale, które mogą utrudnić lub wręcz uniemożliwić nurkowanie. Pod
tym względem niezwykle przyjaznym i niewątpliwie ciekawym miejscem dla nurków są wyspy
należące do Portugalii: Madera i Porto Santo.
Na Maderze najciekawsze nurkowo są okolice Funchal, Caniço i Santa Cruz. Na Santa Cruz centra
nurkowe ulokowane są na południowym wybrzeżu, natomiast nurkować można i warto wokół
całej wyspy. Większość nurkowań wykonuje się z łodzi. Specyficzna struktura dna morskiego,
wynikająca z wulkanicznego pochodzenia tej grupy wysp, obfituje w podwodne góry. Ich
wierzchołki znajdują się na głębokościach od 60 do 25 metrów. Miejsca te są interesujące
nurkowo przede wszystkim dlatego, że tworzą naturalne schronienia dla dużych zwierząt
zamieszkujących oceaniczne głębiny. Nurkując na Maderze można liczyć na spotkanie licznych
płaszczek, muren, marlinów, dorszy, tuńczyków, grouperów i pięknych okazów ryb papuzich. Nie
barak też skorupiaków: krabów pajęczych, langust, krewetek. Ogromną atrakcją tego regionu są
delfiny i wieloryby. Wprawdzie lokalne prawo oficjalnie zabrania nurkowania z wielorybami i
niektórymi gatunkami delfinów (np. butlonosami) ale np. przyczajeni na dnie posiadacze
rebreatherów mogą liczyć na łut szczęścia, ponieważ nie wypuszczają pęcherzyków powietrza
odstraszających płochliwe gatunki.
Madera jest interesującym miejscem do nurkowań rebreatherowych również dlatego, że na
większych głębokościach można zaplanować dłuższe czasy denne. Sprzyja temu bardzo
komfortowa temperatura wody (od 18°C zimą do 23°C latem) oraz brak termokliny i prądów
morskich (jeśli już to słabych prądów można się spodziewać w miesiącach zimowych: styczniu i
lutym).
Wokół Madery, Porto Santo i Ilhas Desertas znajduje się sporo wraków. Najsłynniejszym z nich jest
spoczywający na głębokości 32 metrów „Bowbelle”, znany z niesławnej kolizji ze statkiem
wycieczkowym na Tamizie w 1989 roku, która skończyła się zatonięciem „Marchioness” i śmiercią
51 osób.i
Na terenie rezerwatu podwodnego, na głębokości od 18 do 27 metrów można nurkować na wraku
Garajeau. Miejsce to słynie z doskonałej widoczności oraz bogatej fauny i flory. Nieco rzadziej
odwiedzany jest wrak promu Madeirense (głębokość 22 – 34 m) przy południowym wybrzeżu
Porto Santo oraz niemal zupełnie nieznane pozostałości po starszych jednostkach.ii
Na Maderze można nurkować przez cały rok. Relatywnie najsłabszym nurkowo miesiącem jest
styczeń, właśnie z względu na silniejsze wiatry, wyższe fale i ewentualność wystąpienia prądów. Z
pewnością podróż na Maderę warto zaplanować w okresie, gdy u jej wybrzeży pojawia się
najwięcej gatunków wielorybów, czyli od kwietnia do lipca. Można wówczas spotkać płetwale
błękitne, kaszaloty, płetwale zwyczajne, płetwale czerniakowe oraz grindwale.
Przebywając na Maderze nie sposób nie zwrócić uwagi na niezwykle bujną roślinność tej wyspy.
Mieszkańcy „Perły Atlantyku” nie tylko specjalizują się w uprawie licznych egzotycznych gatunków
i endemitów, ale także bardzo dbają o zachowanie bioróżnorodności. Wysoki poziom świadomości
ekologicznej wynika z prowadzonej w tym zakresie edukacji, także związanej z architekturą
pasywną oraz wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii.iii
i
Pod względem warunków i widoczności wraki Madery nieco przypominają te u wybrzeży Bułgarii [1]
ii
Spektakularnych miejsc związanych z archeologią podwodną wokół Madery nie ma. Jak wiadomo w starożytności
statki handlowe tu nie docierały. Najstarsze jednostki, które zatonęły na tych wodach pochodzą z czasów renesansu i
baroku, jednak ich pozostałości zachowały się bardzo słabo. Por. także [2]
iii Zainteresowanych tym tematem odsyłam do publikacji w bibliografii [3,4,5,6,7].
Bibliography / References:
[1] Widera, B., Wraki u wybrzeży Bułgarii, Wiadomości Konserwatorskie, pp 47-53, No 17, 2005
[2] Widera, B., Podwodne stanowiska archeologiczne w południowo-wschodniej części Adriatyku, Wiadomości Konserwatorskie, pp 4146, No 17, 2005
[3] Widera, B. Bioclimatic architecture, Journal of Civil Engineering and Architecture Research, vol. 2, issue 4, pp 567-578, 2015.
[4] Widera, B., Architecture as hybrid of technology and nature, 3rd International Conference on Social Sciences and Arts SGEM 2016,
Volume 2, pp 81-88, Vienna, 2016
[5] Widera, B., Bioclimatic architecture as an opportunity for developing countries, Proceedings of the 30th International PLEA
Conference, Sustainable Habitat for Developing Societies: Choosing the Way Forward, Centre for Advanced Research in Building
Science and Energy CEPT University, pp 801-809, Ahmedabad, 2014
[6] Widera, B., Passive and low energy architecture in education of contemporary architecture, PLEA 2011 Proceedings 1, 113-118,
Louvain-la-Neuve, 2011.
[7] Widera, B., Educational and cultural dimension of green schools,14th SGEM GeoConference on Nano, Bio And Green– Technologies
For A Sustainable Future, vol.2, pp 519-526, 2014