SKĄD PRZYJECHAŁ MÓJ POSIŁEK?
Transkrypt
SKĄD PRZYJECHAŁ MÓJ POSIŁEK?
Sfinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Autorka: Małgorzata Rabenda SZKOŁA PODSTAWOWA II ETAP EDUKACYJNY MATEMATYKA, PRZYRODA, ZAJĘCIA KOMPUTEROWE SKĄD PRZYJECHAŁ MÓJ POSIŁEK? SKRÓCONY OPIS LEKCJI: Podczas zajęć uczniowie dowiedzą się czym są żywnościokilometry (food miles), przeanalizują skąd do Polski przyjeżdżają warzywa i owoce, policzą czas potrzebny do transportu żywności z odległych zakątków świata, zastanowią się nad tym dlaczego warto ograniczać żywnościokilometry, oraz co można zrobić aby je ograniczyć. Przygotują krótką prezentację promującą kupowanie produktów lokalnych. CELE LEKCJI: Uczeń powinien: znać pojęcie żywnościokilometry (food miles); wskazać przykładowe konsekwencje wynikające z długiego transportu produktów żywnościowych; umiejętnie analizować dane zapisane w tabeli; sporządzić wykres korzystając z arkusza kalkulacyjnego; obliczyć czas potrzebny do transportu żywności danym środkiem lokomocji; przedstawić argumenty za wyborem żywności produkowanej lokalnie; PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH – PRZEDMIOT PRZYRODA II ETAP EDUKACYJNY 5. Człowiek a środowisko. Uczeń: 2) wyjaśnia wpływ codziennych zachowań w domu, w szkole, w miejscu zabawy na stan środowiska; 3) proponuje działania sprzyjające środowisku przyrodniczemu; 5) podaje przykłady pozytywnego i negatywnego wpływu środowiska na zdrowie człowieka. 9. Zdrowie i troska o zdrowie. Uczeń: 5) wymienia zasady postępowania z produktami spożywczymi od momentu zakupu do spożycia (termin przydatności, przechowywanie, przygotowanie posiłków). PRZEDMIOT MATEMATYKA II ETAP EDUKACYJNY 1. Liczby naturalne w dziesiątkowym układzie pozycyjnym. Uczeń: 3) porównuje liczby naturalne. 12. Obliczenia praktyczne. Uczeń: 9) w sytuacji praktycznej oblicza: drogę przy danej prędkości i danym czasie, prędkość przy danej drodze i danym czasie, czas przy danej drodze i danej prędkości; stosuje jednostki prędkości: km/h, m/s. 1 13. Elementy statystyki opisowej. Uczeń: 1) gromadzi i porządkuje dane; 2) odczytuje i interpretuje dane przedstawione w tekstach, tabelach, diagramach i na wykresach. 14. Zadania tekstowe. Uczeń: 1) czyta ze zrozumieniem prosty tekst zawierający informacje liczbowe; 2) wykonuje wstępne czynności ułatwiające rozwiązanie zadania, w tym rysunek pomocniczy lub wygodne dla niego zapisanie informacji i danych z treści zadania; 3) dostrzega zależności między podanymi informacjami; 4) dzieli rozwiązanie zadania na etapy, stosując własne, poprawne, wygodne dla niego strategie rozwiązania; 5) do rozwiązywania zadań osadzonych w kontekście praktycznym stosuje poznaną wiedzę z zakresu arytmetyki i geometrii oraz nabyte umiejętności rachunkowe, a także własne poprawne metody; 6) weryfikuje wynik zadania tekstowego, oceniając sensowność rozwiązania. ZAJĘCIA KOMPUTEROWE II ETAP EDUKACYJNY 3. Wyszukiwanie i wykorzystywanie informacji z różnych źródeł. Uczeń: 1) Wyszukuje informacje w różnych źródłach elektronicznych (słowniki, encyklopedie, zbiory biblioteczne, dokumentacje techniczne i zasoby Internetu); 2) selekcjonuje, porządkuje i gromadzi znalezione informacje. 4. Opracowywanie za pomocą komputera rysunków, motywów, tekstów, animacji, prezentacji multimedialnych i danych liczbowych. Uczeń: 3) wykonuje w arkuszu kalkulacyjnym proste obliczenia, przedstawia je graficznie i interpretuje; 4) przygotowuje proste animacje i prezentacje multimedialne. 5. Rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji z wykorzystaniem komputera. Uczeń: 2) uczestniczy w pracy zespołowej, porozumiewa się z innymi osobami podczas realizacji wspólnego projektu, podejmuje decyzje w zakresie swoich zadań i uprawnień. ADRESACI: Uczniowie szkół podstawowych klas V–VI. PRZEDMIOT: Przyroda, matematyka, zajęcia komputerowe. CZAS REALIZACJI : 2 godz. lekcyjne (90 min). METODY/ FORMY REALIZACJI ZAJĘĆ: Praca w grupach. Analiza danych. Ćwiczenia praktyczne. Dyskusja dydaktyczna. Burza mózgów. Prezentacja. MATERIAŁY POMOCNICZE Arkusze szarego papieru i flamastry. Karty pracy 1-4. 2 Tabele importu 1-4. Komputer z dostępem do Internetu. Filmy: „Zmniejsz dystans - kupuj lokalnie” https://www.youtube.com/watch?v=vkxRv_JLTG8 oraz „This is the story of your food” (opcjonalnie) https://www.youtube.com/watch?v=SvyaWC8MCCU. PRZEBIEG ZAJĘĆ: Część wstępna Pierwszą lekcję rozpoczynamy dyskusją na temat drugiego śniadania. Zwracamy uwagę na zasady zdrowego odżywiania i udział w nim warzyw i owoców. Zadajemy pytanie, czy uczniowie wiedzą skąd pochodzą warzywa i owoce, które możemy kupić w naszych sklepach? (5 min) Zapraszamy uczniów do obejrzenia filmu Zmniejsz https://www.youtube.com/watch?v=vkxRv_JLTG8 (5 min) dystans - kupuj lokalnie: Prosimy uczniów o wyjaśnienie pojęcia żywnościokilometry (ang. food miles, czyli odległość jaką pokonuje dany produkt, zanim trafi na nasz talerz). Część właściwa zajęć Praca w grupach z wykorzystaniem komputera z dostępem do Internetu. Dzielimy klasę na grupy 4-osobowe. Każda z grup otrzymuje kartę pracy oraz tabelę importu jednego z produktów (jabłka, truskawki, ziemniaki, ogórki) – załącznik 1. Każda grupa zapoznaje się z zadaniami jakie ma wykonać. Upewniamy się, że grupa rozumie polecenia. Zadaniem grup jest przeanalizowanie danych z tabeli i wybranie pięciu państw, z których importujemy największą ilość danego produktu. Następnie uczniowie sporządzają tabelkę w arkuszu kalkulacyjnym i dane dotyczące pięciu wybranych państw przedstawiają na wykresie słupkowym. Uczniowie korzystając ze strony www.dystans.org wyszukują jaka jest odległość w linii prostej z Polski do kraju, z którego importujemy owoce i warzywa. Uzupełniają tabelkę o te dane. Każda z grup ma również do rozwiązania zadanie z treścią dotyczące czasu jaki jest potrzebny na transport żywności z dalekich zakątków świata. (20 minut) Prezentacja wykresów, rozwiązanie wybranych zadań matematycznych na tablicy (10 minut) Podsumowanie pierwszej lekcji: Dyskusja na temat wyników rozwiązywanych zadań - co się dzieje z warzywami i owocami podczas tak długiej podróży? Czy takie warzywa i owoce są wartościowe? (5 minut) Drugą lekcję zaczynamy od przypomnienia co to są żywnościokilometry. Prosimy uczniów o podanie kilku przykładów. Burza mózgów: 1. Dlaczego warto ograniczać żywnościokilometry? 2. Co możemy zrobić żeby ograniczyć żywnościokilometry? 3 Prosimy wybranych uczniów o zapisywanie pomysłów na arkuszach szarego papieru (10 minut). Dzielimy klasę na grupy 4-osobowe. Prosimy aby każda grupa przygotowała materiał promujący kupowanie żywności wyprodukowanej lokalnie. Może to być krótka prezentacja multimedialna, elektroniczna książeczka, plakat interaktywny (dajemy uczniom wybór, pozwalamy im wykorzystać znane aplikacje i narzędzia np. Glogster, Calameo, Prezi, Zoho show, Smilebox, Animoto). Dajemy grupom czas na dyskusję o tym, co chciałyby przygotować. Prosimy uczniów o przypomnienie zasad dobrej prezentacji; zwracamy uwagę na przestrzeganie praw autorskich (10 minut). Uczniowie wyszukują informacje korzystając ze źródeł wskazanych przez nauczyciela i przygotowują materiały do wybranej przez siebie formy prezentacji. (20 minut) Część końcowa Zadanie domowe i podsumowanie lekcji (5 minut) Polecamy uczniom dokończenie prezentacji w domu i przygotowanie jej do zaprezentowania rodzicom lub uczniom z innych klas (czas na przygotowanie: tydzień czasu). Wieszamy tarczę namalowaną na szarym papierze i prosimy uczniów aby za pomocą naklejek lub malując kropkę flamastrem zaznaczyli w jakim stopniu zrozumieli poruszane na lekcjach zagadnienia. MATERIAŁY POMOCNICZE Karty pracy 1-4 Tabele importu 1-4 4 Załącznik 1 Karta pracy nr 1 1. Korzystając z danych zawartych w tabeli nr 1, wybierzcie 5 państw, z których importujemy najwięcej jabłek. 2. Utwórzcie tabelkę w arkuszu kalkulacyjnym, wpiszcie do niej wybrane kraje oraz ilość importowanego towaru. Na podstawie tabelki zróbcie wykres słupkowy pokazujący ilość towaru sprowadzanego z poszczególnych państw. 3. Korzystając ze strony www.dystans.org sprawdźcie odległości w linii prostej jakie dzielą Polskę i kraj importu. Dane te zapiszcie w tabeli, przydadzą się w następnym zadaniu. L.p. Kraj Ilość importowanego towaru w kg Odległość w linii prostej do Polski w km 1. 2. 3. 4. 5. 4. Oblicz, jak długo muszą jechać do nas jabłka z Chile. Przyjmij, że pokonują one 6023km koleją, a pozostałą część trasy drogą morską. Dane dotyczące średnich prędkości znajdziesz w tabelce poniżej. Do obliczeń możesz użyć kalkulatora. Tabela średnich prędkości: Środek transportu Samolot Samochód dostawczy Statek towarowy Pociąg towarowy *1 węzeł = 1,852 km/h Średnia prędkość 1000 km/h 50 km/h 16 węzłów* 40 km/h Materiały, które mogą się przydać do przygotowania prezentacji: http://goo.gl/Jhqm9J - film eFTe-lokalne https://www.youtube.com/watch?v=vkxRv_JLTG8 - film Zmniejsz dystans - kupuj lokalnie (prezentowany na lekcji) http://goo.gl/FjGikj - film This is the story of your food http://www.ekoquchnia.pl/2009/07/zywnosciokilometry/ http://ekonsument.pl/a439_food_miles.html http://ulicaekologiczna.pl/zdrowe-jedzenie-odzywianie/food-miles-ja-juz-jade-ty-mnie-zjesz/ http://www.niam.pl/pl/artykul/547-food_miles___czyli_podroze_twojego_jedzenia http://biokurier.pl/component/content/article/37-gowny/626-o-fod-miles-zywnosciokilometry 5 Tabela nr 1 Import jabłek w I półroczu 2013 roku. Źródło: http://www.fresh-market.pl/katalog_produktow/Owoce;n1172735967 6 Karta pracy nr 2 1. Korzystając z danych zawartych w tabeli nr 2, wybierzcie 5 państw, z których importujemy najwięcej truskawek. 2. Utwórzcie tabelkę w arkuszu kalkulacyjnym, wpiszcie do niej wybrane kraje oraz ilość importowanego towaru. Na podstawie tabelki zróbcie wykres słupkowy pokazujący ilość towaru sprowadzanego z poszczególnych państw. 3. Korzystając ze strony www.dystans.org sprawdźcie odległości w linii prostej jakie dzielą Polskę i kraj importu. Dane te zapiszcie w tabeli, przydadzą się w następnym zadaniu. L.p. Kraj Ilość importowanego towaru w kg Odległość w linii prostej do Polski w km 1. 2. 3. 4. 5. 4. Oblicz, jak długo muszą płynąć do nas truskawki z Meksyku. Ile czasu zajmie transport samochodowy truskawek z Hiszpanii? Dane dotyczące średnich prędkości znajdziesz w tabelce poniżej. Do obliczeń możesz użyć kalkulatora. Tabela średnich prędkości: Środek transportu Samolot Samochód dostawczy Statek towarowy Pociąg towarowy *1 węzeł = 1,852 km/h Średnia prędkość 1000 km/h 50 km/h 16 węzłów* 40 km/h Materiały, które mogą się przydać do przygotowania prezentacji: http://goo.gl/Jhqm9J - film eFTe-lokalne https://www.youtube.com/watch?v=vkxRv_JLTG8 - film Zmniejsz dystans - kupuj lokalnie (prezentowany na lekcji) http://goo.gl/FjGikj - film This is the story of your food http://www.ekoquchnia.pl/2009/07/zywnosciokilometry/ http://ekonsument.pl/a439_food_miles.html http://ulicaekologiczna.pl/zdrowe-jedzenie-odzywianie/food-miles-ja-juz-jade-ty-mnie-zjesz/ http://www.niam.pl/pl/artykul/547-food_miles___czyli_podroze_twojego_jedzenia http://biokurier.pl/component/content/article/37-gowny/626-o-fod-miles-zywnosciokilometry 7 Tabela nr 2 Import truskawek w I półroczu 2013 roku. Źródło: http://www.fresh-market.pl/katalog_produktow/Owoce;n2101291655 8 Karta pracy nr 3 1. Korzystając z danych zawartych w tabeli nr 3, wybierzcie 5 państw, z których importujemy najwięcej jabłek. 2. Utwórzcie tabelkę w arkuszu kalkulacyjnym, wpiszcie do niej wybrane kraje oraz ilość importowanego towaru. Na podstawie tabelki zróbcie wykres słupkowy pokazujący ilość towaru sprowadzanego z poszczególnych państw. 3. Korzystając ze strony www.dystans.org sprawdźcie odległości w linii prostej jakie dzielą Polskę i kraj importu. Dane te zapiszcie w tabeli, przydadzą się w następnym zadaniu. L.p. Kraj Ilość importowanego towaru w kg Odległość w linii prostej do Polski w km 1. 2. 3. 4. 5. 4. Oblicz, jak długo muszą płynąć do nas ziemniaki z Maroka. Ile czasu zajmie transport samochodowy truskawek z Niemiec? Dane dotyczące średnich prędkości znajdziesz w tabelce poniżej. Do obliczeń możesz użyć kalkulatora. Tabela średnich prędkości: Środek transportu Samolot Samochód dostawczy Statek towarowy Pociąg towarowy *1 węzeł = 1,852 km/h Średnia prędkość 1000 km/h 50 km/h 16 węzłów* 40 km/h Materiały, które mogą się przydać do przygotowania prezentacji: http://goo.gl/Jhqm9J - film eFTe-lokalne https://www.youtube.com/watch?v=vkxRv_JLTG8 - film Zmniejsz dystans - kupuj lokalnie (prezentowany na lekcji) http://goo.gl/FjGikj - film This is the story of your food http://www.ekoquchnia.pl/2009/07/zywnosciokilometry/ http://ekonsument.pl/a439_food_miles.html http://ulicaekologiczna.pl/zdrowe-jedzenie-odzywianie/food-miles-ja-juz-jade-ty-mnie-zjesz/ http://www.niam.pl/pl/artykul/547-food_miles___czyli_podroze_twojego_jedzenia http://biokurier.pl/component/content/article/37-gowny/626-o-fod-miles-zywnosciokilometry 9 Tabela nr 3 Import ziemniaków w I półroczu 2013 roku. Źródło: http://www.fresh-market.pl/katalog_produktow/warzywa;n355826100 Kraj Jedn miary Ilość Wartość w zł Wartość w euro Wartość w dol RAZEM POZYCJA: kg 58 589 814 99 334 427 23 997 520 31 453 053 Brazylia kg 3 000 14 756 3 556 4 651 Egipt kg 332 459 640 875 154 349 204 744 Honduras kg 2 286 10 140 2 453 3 231 Maroko kg 1 327 444 2 712 299 653 208 858 381 Meksyk kg 12 67 16 21 QU w ramach handlu z kr.trzecimi kg 21 000 10 468 2 520 3 254 Tunezja kg 6 480 17 570 4 223 5 667 Izrael kg 283 880 605 781 146 021 194 464 Rep. Południowej Afryki kg 25 157 39 51 Stany Zjednoczone kg 56 950 254 831 61 501 81 088 Austria kg 149 674 238 719 57 139 74 036 Belgia kg 1 555 189 1 421 601 341 632 444 732 Bułgaria kg 20 500 40 254 9 676 12 984 Cypr kg 3 684 601 7 646 768 1 847 894 2 425 990 Dania kg 36 181 37 016 9 007 11 880 Francja kg 3 100 500 4 748 231 1 149 050 1 508 531 Grecja kg 7 619 944 14 859 392 3 597 821 4 715 276 Hiszpania kg 9 107 484 20 132 755 4 881 139 6 405 120 Holandia kg 2 148 574 2 886 349 695 427 909 688 Litwa kg 48 000 29 859 7 188 9 282 Niemcy kg 15 899 524 16 741 113 4 039 030 5 297 134 Rumunia kg 3 118 923 4 566 552 1 093 732 1 417 251 Słowacja kg 1 232 2 785 677 894 Słowenia kg 472 500 982 410 236 178 315 860 Wielka Brytania kg 1 848 245 4 048 515 976 931 1 284 690 Włochy kg 7 745 207 16 685 164 4 027 113 5 264 153 10 Karta pracy nr 4 1. Korzystając z danych zawartych w tabeli nr 4, wybierzcie 5 państw, z których importujemy najwięcej ogórków. 2. Utwórzcie tabelkę w arkuszu kalkulacyjnym, wpiszcie do niej wybrane kraje oraz ilość importowanego towaru. Na podstawie tabelki zróbcie wykres słupkowy pokazujący ilość towaru sprowadzanego z poszczególnych państw. 3. Korzystając ze strony www.dystans.org sprawdźcie odległości w linii prostej jakie dzielą Polskę i kraj importu. Dane te zapiszcie w tabeli, przydadzą się w następnym zadaniu. L.p. Kraj Ilość importowanego towaru w kg Odległość w linii prostej do Polski w km 1. 2. 3. 4. 5. 4. Oblicz, jak długo muszą płynąć do nas ogórki z Brazylii. Ile czasu zajmie transport kolejowy ogórków z Hiszpanii? Dane dotyczące średnich prędkości znajdziesz w tabelce poniżej. Do obliczeń możesz użyć kalkulatora. Tabela średnich prędkości: Środek transportu Samolot Samochód dostawczy Statek towarowy Pociąg towarowy *1 węzeł = 1,852 km/h Średnia prędkość 1000 km/h 50 km/h 16 węzłów* 40 km/h Materiały, które mogą się przydać do przygotowania prezentacji: http://goo.gl/Jhqm9J - film eFTe-lokalne https://www.youtube.com/watch?v=vkxRv_JLTG8 - film Zmniejsz dystans - kupuj lokalnie (prezentowany na lekcji) http://goo.gl/FjGikj - film This is the story of your food http://www.ekoquchnia.pl/2009/07/zywnosciokilometry/ http://ekonsument.pl/a439_food_miles.html http://ulicaekologiczna.pl/zdrowe-jedzenie-odzywianie/food-miles-ja-juz-jade-ty-mnie-zjesz/ http://www.niam.pl/pl/artykul/547-food_miles___czyli_podroze_twojego_jedzenia http://biokurier.pl/component/content/article/37-gowny/626-o-fod-miles-zywnosciokilometry 11 Tabela nr 4 Import ogórków w I półroczu 2013 roku. Źródło: http://www.fresh-market.pl/katalog_produktow/warzywa;n1552973573 Kraj Jedn miary Ilość Wartość w zł Wartość w euro Wartość w dol RAZEM POZYCJA: kg 20 917 261 93 563 613 22 642 993 30 058 036 Brazylia kg 1 737 5 488 1 347 1 788 Dominikana kg 6 159 39 51 Egipt kg 770 4 804 1 155 1 540 Ekwador kg 8 69 17 22 Kostaryka kg 672 1 323 319 411 Macedonia kg 29 490 65 189 15 657 20 354 Turcja kg 91 090 287 038 69 784 92 506 Izrael kg 12 988 63 688 15 313 20 416 Austria kg 327 612 709 868 170 653 222 064 Belgia kg 24 198 65 574 15 831 20 807 Bułgaria kg 1 673 8 730 2 098 2 816 Czechy kg 37 056 221 299 53 605 71 352 Dania kg 31 590 153 356 37 436 49 744 Francja kg 49 896 41 577 10 007 13 017 Grecja kg 10 321 47 695 11 531 15 420 Hiszpania kg 14 076 109 66 347 576 16 072 512 21 360 041 Holandia kg 3 622 663 14 946 697 3 604 942 4 769 768 Łotwa kg 7 366 24 381 5 986 7 944 Niemcy kg 1 983 102 9 519 615 2 302 551 3 059 455 Portugalia kg 7 091 20 417 4 909 6 545 Rumunia kg 472 498 739 340 177 891 231 734 Węgry kg 119 056 239 852 57 363 74 207 Wielka Brytania kg 374 3 377 829 1 100 Włochy kg 2 605 14 424 3 506 4 651 12