Opis prac, PDF
Transkrypt
Opis prac, PDF
Piotr Bosacki Sprawa jest w załatwianiu Wystawa czynna do 14 czerwca 2015 Kurator: Stach Szabłowski Koordynacja wystawy: Paulina Kowalczyk Współpraca: Sandra Zagajna Opis prac Drzewa i kaczki, 2014, 3 filmy wideo HD Cykl trzech filmów wideo Drzewa i kaczki z roku 2014 podejmuje dyskretny dialog z Mondrianem, który w swym malarstwie dokonał słynnej przemiany drzewa organicznego w drzewo geometryczne, abstrakcyjne. W moim tryptyku filmowym również chodzi o szeroko pojętą grę między tym, co geometryczne i określone w swym kształcie, a tym, co organiczne, płynne i nieprzewidywalne. Drzewa mają tutaj kształt geometryczny i sztywny. Z tego zaś, co płynne i chaotyczne, w sposób zupełnie niespodziewany wypływają „kaczki”. Można wspomnieć mimochodem, że tytułowe „drzewa i kaczki” są niejako odpowiednikami „zegarów i chmur” ze słynnego tekstu Karla Poppera dotyczącego relacji między determinizmem a wolnością. Kameroodkurzacz, 2015, wideo HD, 01:10 min Historia powstania Widziałem na Youtube film pt. Top 9 wystąpień polskich artystów współczesnych. Film zrealizowany jest w konwencji programu telewizyjnego, w którym wypowiedzi kolejnych artystów przeplatane są utrzymanymi w komediowym klimacie komentarzami Kordiana Lewandowskiego, autora i gospodarza programu. Widzimy więc m. in. Mirosława Bałkę, który opowiada o Kameroodkurzaczu, czyli snuje (skądinąd całkiem zrozumiałą) analogię między kamerą a odkurzaczem (podobnie jak odkurzacz wciąga i gromadzi w sobie rozmaite substancje, tak kamera wideo pochłania i gromadzi w sobie rejestrowane obrazy). Podczas gdy Bałka się wypowiada, widzimy jak Lewandowski wymachuje rurą od odkurzacza z przywiązaną do niej kamerą. Muszę wyznać, że oglądałem ten film nieuważnie, dlatego granica między słowami Bałki a wystąpieniem Lewandowskiego zatarła mi się. W efekcie przez ułamek sekundy przeszło mi przez myśl, że Mirosław Bałka naprawdę nakręcił jakieś wideo w ten sposób, że przywiązał kamerę do rury odkurzacza i prowadził kamerę posuwistymi ruchami charakterystycznymi dla odkurzania. Pomyślałem też, że to raczej umiarkowanie dobry pomysł na wideo, i że jeśli chodzi o połączenie kamery z odkurzaczem, to lepiej byłoby umieścić kamerę wewnątrz odkurzacza i sfilmować, jak odkurzacz napełnia się nieczystościami (na podobieństwo hipotetycznego filmu z wnętrza żołądka, który napełnia się jedzeniem). Tak powstała koncepcja filmu Kameroodkurzacz. Kosmos, 2014, akwarium, woda, wiatraki elektryczne, dafnie Instalacja Kosmos to akwarium, w którym woda wprowadzona jest w ruch wirowy. W efekcie umieszczona w wodzie chmura dafni porusza się jak galaktyka. Warto zaznaczyć, że obecność w akwarium dafni, czyli żywych zwierząt, nie była (przynajmniej pierwotnie) moim głównym zamierzeniem i w tym sensie nie ma jakiegoś szczególnego waloru znaczeniowego. Chcąc stworzyć w akwarium obraz galaktyki, szukałem po prostu niewielkich obiektów, które zanurzone w wodzie, nie będą ani wypływać na powierzchnię, ani opadać na dno. Dafnie wydały mi się najprostszym i najskuteczniejszym (oczywiście do czasu) rozwiązaniem. 1 Die Kunst der Animation, 2014, seria sześciu (jak dotąd) animacji, projekt w procesie W roku 2014 rozpocząłem pracę nad cyklem krótkich filmów animowanych bez dźwięku pod tytułem Die Kunst der Animation. Nawiązuję w nim do tradycji zbioru etiud lub wirtuozowskich miniatur, ukazujących możliwości jakiegoś instrumentu, formy lub techniki artystycznej. Animacja klasyczna (czyli utworzona z prawdziwego ruchu prawdziwych obiektów) ma zaledwie sto lat i w tym sensie jest jeszcze niezbadanym oceanem, na którym stosunkowo łatwo odkryć nieznane lądy. I nawet nie wymaga to jakiegoś wielkiego wysiłku. Wystarczy odpowiednia ilość wolnego czasu. Długopis rozpuszczający się w acetonie albo kawałek gnijącego mięsa są „maszynami naturalnymi”, których działanie przewyższa swą złożonością możliwości nawet największych komputerów. Przynajmniej na razie. Chamber Music, 2015, stal, instalacja elektryczna Pierwszy szkic, czy schemat ideowy tego, co dzisiaj nazywa się Chamber Music, wykonałem jeszcze jako student poznańskiej ASP. Szkic ten został nawet zaprezentowany jako ciekawostka na wystawie końcoworocznej w pracowni Audiosfery Leszka Knaflewskiego w roku 2004. Chamber Music to układ boksów (pokoików). Rolą widza jest przejść kolejno przez wszystkie boksy. Boksy przedzielone są drzwiami. Każdą parę drzwi, na wzór drzwi Duchampa, można zamknąć do jednej z dwóch futryn. Dzięki temu widz, otwierając pomieszczenie przed sobą, jednocześnie zamyka pomieszczenie za sobą. Każdy boks oświetlony jest brzęczącą lampą jarzeniową. W każdym boksie jednak lampa brzęczy inaczej. Przemierzający boksy widz (i słuchacz), otwierając i zamykając drzwi, decyduje o tym, jakie dźwięki do siebie dopuszcza, a od których dźwięków się odcina. Przestrzeń architektoniczna jest więc tutaj tożsama z przestrzenią dźwiękową. Lampy wydają dźwięki określonej wysokości. Przechodząc z pokoju do pokoju, słyszymy więc łańcuch akordów, które można zapisać w nutach. Układ dźwięków w Chamber Music zaczerpnąłem z mojego Piątego zwoju (2012) na sześć instrumentów smyczkowych. Tytuł instalacji to oczywiście gra słów. „Chamber Music” znaczy „muzyka kameralna”. Samo „chamber” oznacza natomiast „pokój”, „komórkę”, a z „komórek” właśnie składa się instalacja. Sprawa jest w załatwianiu, 2015, 12 odkurzaczy, stal, tkanina Często bywa tak, że jakiś człowiek prosi mnie o coś. Ja mu obiecuję, że prośbę tę spełnię, a potem oczywiście nawet palcem nie kiwnę i o sprawie zapomnę. Kiedy następnie człowieka tego spotkam, mówię mu poważnym tonem, że „sprawa jest w załatwianiu”. Słowa te mają w sobie pewną nutę jakby biurokratycznego żargonu, który „powagą” tuszuje opieszałość urzędnika wobec próśb interesanta. Słowa te mają także pewien ładunek poetycki. Mówiąc, że „sprawa jest w załatwianiu” stwarzamy pozór, jakby sprawa „przebywała” w jakimś nieokreślonym miejscu, tak odległym i niedostępnym, jak kafkowski zamek. Instalacja pt. Sprawa jest w załatwianiu składa się z dwunastu odkurzaczy, które wciągają powietrze przez specjalne filtry. Filtry mają postać siatki złożonej z ostrosłupów (piramidek). Piramidki początkowo są białe, lecz z czasem szarzeją, ponieważ osiada na nich kurz. Działaniu odkurzaczy towarzyszy oczywiście hałas. Poetyka całej instalacji polega na tym, że właśnie za sprawą hałasu filtry upodobnią się do ciemnoszarych „piramidkowych” paneli wygłuszających. Trudno przewidzieć, jak długo potrwa całkowite pokrycie filtrów kurzem. Trzeba poczekać, aż sprawa załatwi się sama. Instrumenty strunowe, 2015, stal, silnik elektryczny, wzmacniacz gitarowy W 2004 roku zbudowałem rzeźbę kinetyczną pt. Kołomaszyna. Rzeźba złożona jest z układu kół zębatych, między którymi rozpięte są sprężyny. Kiedy koła się obracają, sprężyny cyklicznie rozciągają się i kurczą. Ruch sprężyn (ich dynamiczny rysunek) jest w Kołomaszynie sprawą najważniejszą. Sprężynę możemy uznać za strunę instrumentu. Im bardziej rozciągniemy sprężynę, tym wyższy dźwięk usłyszymy, szarpnąwszy. Dlatego teoretycznie moglibyśmy muzykę wizualizować długością strun. Układ strun w Kołomaszynie jest więc wizualną reprezentacją pewnego dynamicznego systemu harmonicznego. Kołomaszyna nie wydała z siebie jednak żadnego dźwięku. Harmonia muzyczna, obecna w Kołomaszynie w sposób milczący, dziś rozbrzmiewa naprawdę dzięki Instrumentom strunowym. 2