prezentacja zajęć

Zajęcia
korekcyjno - kompensacyjne
Celem nadrzędnym
zajęć korekcyjno- kompensacyjnych
jest stworzenie możliwości wszechstronnego rozwoju
umysłowego, psychicznego i społecznego dzieciom z
trudnościami rozwoju
na miarę ich możliwości.
Do najważniejszych szczegółowych celów pracy korekcyjno – kompensacyjnej
zaliczamy:
konieczne wszechstronne ćwiczenie zaburzonych funkcji
analizatora wzrokowego, słuchowego i kinestetyczno-ruchowego.
nagradzanie za prawidłowe czynności,
rozbudzanie motywacji do pracy nad wyrównywaniem braków.
Wyjściem do prowadzenia zajęć
korekcyjno-kompensacyjnych jest
diagnoza i obserwacja pedagogiczna.
Diagnoza pedagogiczna zawiera informację w zakresie:
społecznym - środowisko rodzinne dziecka (wywiad)
medycznym - ogólny rozwój fizyczny dziecka (badania
specjalistyczne wzroku, słuchu)
psychologicznym - ocena percepcji wzrokowej, słuchowej,
motoryki, lateralizacji
pedagogicznym - ocena poziomu wiadomości i umiejętności
szkolnych
• Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne nie
przypominają lekcji, nie ma ocen,
rywalizacji, współzawodnictwa.
• Tempo pracy dostosowuje się do
możliwości dziecka.
Praca korekcyjno – kompensacyjna może odbywać się w
formie indywidualnej lub zespołowej.
• Indywidualna praca korekcyjno-wyrównawcza
stosowana w przypadku stwierdzenia dużych
niedoborów rozwojowych wymagających bardzo
intensywnego treningu.
• Zespołowa praca korekcyjno-wyrównawcza,
którą stosujemy w zespołach tak dobranych, że
dzieci uczestniczące w zajęciach wykazują te
same niedobory i możliwości poznawcze.
Ustalamy wtedy ten sam wspólny program, stosując
zasadę pełnej indywidualności
Ramowy indywidualny plan pracy z
dzieckiem powinien uwzględniać:
- Ćwiczenia korekcyjne zaburzonych funkcji.
- Ćwiczenia korekcyjno-kompensacyjne funkcji
zaburzonych w koordynacji z bardziej
sprawnymi.
- Ćwiczenia relaksacyjne i odpoczynkowe.
- Oddziaływania terapeutyczne.
Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne
muszą uwzględniać następujące
zasady pedagogiczne:
Zasada 1:
Indywidualizacji środków i metod oddziaływania
korekcyjnego
- dla każdego dziecka w grupie dobieramy
indywidualny program,
- dobieramy indywidualne metody dydaktyczne
i wychowawcze do możliwości konkretnego
dziecka,
- pomagamy w przezwyciężaniu trudności,
- w toku zajęć kontrolujemy przebieg i wyniki
pracy dziecka,
- stosujemy indywidualne zabiegi wychowawcze
i psychoterapeutyczne.
Zasada indywidualizacji potrzeb
dziecka
Warunkiem powodzenia terapii jest uwzględnienie
indywidualnych potrzeb dziecka, które zależą od
rodzaju i stopnia zaburzenia oraz rozwoju
emocjonalno – motywacyjnego dziecka.
Każde dziecko jest inne i wymaga innego
oddziaływania dydaktyczno – terapeutycznego,
polegającego między innymi na kontrolowaniu
przebiegu pracy, pomocy przy pokonywaniu
trudności, dostosowywaniu tempa pracy na
zajęciach do tempa, możliwości i potrzeb dziecka.
Zasada 2:
Powolnego stopniowania trudności w nauce
czytania i pisania
- przechodzimy od ćwiczeń prostych, obejmujących
niewielki zakres materiału do złożonych
wymagających opracowania dużych partii materiału
dydaktycznego,
- stosujemy stopniowanie trudności w zakresie
objętości i przystępności opracowywanego materiału,
- przechodzimy do zadań trudniejszych wtedy, gdy
dziecko sprawnie opanuje wcześniejsze, łatwiejsze,
- ćwiczymy tak długo daną umiejętność, dopóki nie
mamy poczucia, że dziecko wykonuje ją sprawnie,
- nie ma czasowych reguł (rygorów) ćwiczenia danej
umiejętności.
Zasada stopniowania trudności
Zaczynamy od ćwiczeń łatwych, nawet poniżej
możliwości dziecka i stopniowo przechodzimy do
ćwiczeń trudniejszych.
Nie wolno nam przejść do ćwiczeń złożonych,
jeżeli dziecko nie potrafi wykonać ćwiczeń na
niższym poziomie.
Zasada 3:
Korekcji zaburzeń: ćwiczenie przede wszystkim funkcji
najgłębiej zaburzonych i najsłabiej opanowanych
umiejętności
-
im głębiej zaburzona dana funkcja tym większa podatność na zmęczenie
dziecka, uważamy by do tego nie doszło,
-
nie ćwiczymy tylko jednej funkcji, bo może dojść do przetrenowania,
zniechęcenia i powrotu do złych nawyków,
-
stosujemy przemienność ćwiczeń - najgłębiej zaburzone funkcje z mniej
zaburzonymi, bardziej sprawne z mniej, percepcja słuchowa z wzrokową,
-
ćwiczenie czytania i pisania - łączenie ich w jednym zadaniu, bazując raz na
spostrzeganiu wzrokowym, raz na słuchowym,
- stosowanie przerw na odpoczynek.
Zasada korekcji zaburzeń
W czasie zajęć usprawniamy przede wszystkim
funkcje najbardziej zaburzone, ale uważamy,
żeby nie dopuścić do „ przetrenowania”,
które może doprowadzić do zniechęcenia
dziecka do wykonywania ćwiczeń.
Zasada 4:
Kompensacji zaburzeń: łączenie ćwiczeń funkcji
zaburzonych z ćwiczeniami funkcji niezaburzonych
w celu tworzenia właściwych mechanizmów
kompensacyjnych
- funkcje sprawniejsze wspierają czynności funkcji zaburzonych,
Zasada kompensacji zaburzeń
Ćwiczenia usprawniające, np. analizę i syntezę
wzrokową, należy stosować z ćwiczeniami na
analizę i syntezę słuchową, ponieważ tworzą się
powiązania pomiędzy analizatorami poprawnie
funkcjonującymi, a tymi, których funkcja jest
zaburzona.
Wytwarzają się mechanizmy kompensacyjne,
które pozwalają na to, że funkcje sprawniejsze
wspomagają funkcje zaburzone.
Zasada 5:
Systematyczności
- zajęcia powinny odbywać się codziennie; lepiej
3x 20 minut niż 1 długie 60 minut,
- przerwy w zajęciach powodują regres,
- najbardziej męczące ćwiczenia percepcji
słuchowej nie powinny trwać każdorazowo
dłużej niż kilka minut. Można jednak do nich
kilkakrotnie wracać podczas zajęć, w
przerwach stosując inny rodzaj ćwiczeń
Zasada systematyczności i powtarzania
ćwiczonych czynności.
Zajęcia powinny odbywać się co najmniej dwa,
trzy razy w tygodniu, celem utrwalenia
zdobytych umiejętności.
Dzieci z zaburzeniami fragmentarycznymi mają
słabszą pamięć wzrokową, słuchową, czy
ruchową – szybko zapominają, w związku z tym
wymagają ciągłego utrwalania zdobytych
wiadomości.
Zasada 6:
oddziaływanie psychoterapeutyczne
- zajęcia w atmosferze bezpieczeństwa, tolerancji
i serdeczności,
- nawiązanie więzi opartej na wzajemnej akceptacji,
- zaspakajanie potrzeby sukcesu, wzmocnienia
poczucia własnej wartości,
- zapobieganie zanikaniu motywacji do dalszej
nauki,
- terapeuta wykazujący się empatią, życzliwością,
wyrozumiałością, opanowaniem, konsekwencją w
działaniu.
Zasada ciągłego oddziaływania
psychoterapeutycznego
eliminowanie i zapobieganie sytuacjom stresującym
dziecko,
Wyrozumiałość, życzliwość, ale i konsekwencja w
postępowaniu winny towarzyszyć terapeucie na każdych
zajęciach.
Przy planowaniu programu i prowadzeniu zajęć należy
uwzględnić psychofizyczne cechy dzieci, takie jak:
• ich własną aktywność,
• działanie poprzez zabawę,
• ciekawość i tendencję do naśladownictwa.
Zasada 7:
atrakcyjności ćwiczeń
• Ćwiczenia powinny mieć formę interesującą i
ciekawą, taką, aby dziecko chętnie je
wykonywało i chciało swoją pracę
doprowadzić do końca.
• Jeżeli stwierdzi się, że ćwiczenie jest zbyt
trudne, należy udzielić dyskretnej pomocy.
• Ważne jest wyrobienie u dziecka wiary we
własne siły, co podnosi jego motywację do
dalszej pracy.
Bez względu na przyjętą formę prowadzenia zajęć
korekcyjno-wyrównawczych pracę realizuje się w
postaci jednostek zajęciowych, z których każdą
możemy podzielić na trzy części:
Wprowadzającą
– obejmuje ona nawiązanie kontaktu emocjonalnego,
Merytoryczną
– poświęconą intensywnemu treningowi zaburzonych
funkcji, a w późniejszym okresie kształtowaniu wiedzy
i umiejętności,
Końcową
– obejmującą ćwiczenia uspokajające oraz
wzmocnienia mające na celu pobudzenie pozytywnej
motywacji.
Jednostka metodyczna zajęć korekcyjnokompensacyjnych powinna zawierać:
-ćwiczenia usprawniające najgłębiej zaburzone
funkcje i najsłabiej opanowane umiejętności,
-ćwiczenia w czytaniu i pisaniu,
-ćwiczenia relaksacyjne,
Planując zajęcia korzystamy z ćwiczeń
usprawniających:
• - percepcję słuchową,
• - spostrzeganie wzrokowe,
• - sprawność ruchową (w obrębie motoryki małej i
dużej),
• - orientację przestrzenną,
• - koordynację wzrokowo-ruchową,
• - grafomotorykę np. na materiale plastycznokonstrukcyjnym,
• - pamięć słuchową i wzrokową,
• - koncentrację uwagi.
Przyjmując za kryterium poziom opanowania technik i
umiejętności szkolnych, można wydzielić III etapy pracy
terapeutycznej, którym odpowiadają określone grupy
ćwiczeń.
I etap- kształtowanie dojrzałości dziecka do rozpoczęcia
nauki czytania i pisania (etap bezliterowy)
II etap- ćwiczenie nauki czytania i pisania na materiale
obrazkowo – literowym (łączenie liter w sylaby i wyrazy),
czytanie i pisanie metodą analityczno-syntetyczną.
Po zakończeniu tego etapu dziecko umie czytać, rozumie to co czyta, przepisuje, napisze z pamięci
proste słowa.
III etap- doskonalenia umiejętności czytania i pisania
ćwiczenia usprawniające tempo i technikę czytania i czytania ze zrozumieniem.
ćwiczenia doskonalące graficzny poziom pisma, płynne pisanie liter, pisanie wg.
wzorów, ćwiczenia ortograficzne, ćwiczenia w czytaniu i pisaniu itp.
Metody pracy
•
•
•
•
•
Metoda H. Metery i I. Majchrzak
Metoda ćwiczeń grafomotorycznych H. Tymichowej
Metoda Dobrego Startu M.Bogdanowicz
Metoda 18 struktur wyrazowych
Program Frostig i Horne – rozwijający percepcję
wzrokową
• Kinezjologia Edukacyjna Dennisona
• techniki relaksacyjne
• specjalistyczne programy komputerowe
a także zabawoterapia, arteterapia, muzykoterapia.
Praca korekcyjno-kompensacyjna z dzieckiem jest
zazwyczaj procesem długotrwałym, wymagającym
dokładnej, wnikliwej analizy możliwości i potrzeb
dziecka, a czasem przynoszącym – mimo ciężkiej pracy –
efekty krótkotrwałe i niespełniające oczekiwań.
ZAJĘCIA KOREKCYJNO-KOMPENSACYJNE
CZĘSTO DAJĄ DZIECIOM SZANSĘ NIE TYLKO
NA OSIĄGNIĘCIE SUKCESÓW DYDAKTYCZNYCH,
ALE RÓWNIEŻ POPRAWĘ FUNKCJONOWANIA W
SFERZE EMOCJONALNEJ I SPOŁECZNEJ.
Dziękuję za uwagę
Pomocna literatura