Zajady - zmiany polegające na popękaniach z tworzeniem

Zajady - zmiany polegające na popękaniach z tworzeniem

Spotkanie z 08-09.10
Zajady - zmiany polegające na popękaniach z tworzeniem się nadżerek w kątach ust, mogą być
wywołane przez drożdżaki, nowotwór oraz alergie (np. na nikiel który znajduje się w większości
sztućców), mogą także powstać w wyniku kiły wrodzonej wczesnej; są zwykle obustronne i
nieleczone mogą się utrzymać długo. Czynnikami sprzyjającymi są: drażnienie przez protezy
dentystyczne, chorobyprzebiegające z niedoborami odporności, niedobór witamin grupy B, głównie
B2, a także cukrzyca.
Pleśniawki - powierzchowna infekcja błony śluzowej jamy ustnej drożdżakiem Candida albicans.
Występują one w jamie ustnej, na języku i na podniebieniu w postaci białych plamek
przypominających ścięte mleko. Pojedyncze plamki mogą zlewać się w większe wysepki, niekiedy
tworzy się jednolita biała warstwa grzyba, który jest przyczyną pleśniawek, tak, że cała błona
śluzowa pokryta jest białym kożuchem. W niektórych przypadkach zakażenie może przejść na
przełyk, krtań,tchawicę i oskrzela.
Opryszczka - wirus
– HHV-1 (dawniej HSV-1, herpes labialis - opryszczka wargowa)
– - HHV-2 (dawniej HSV-2, herpes genitalis - opryszczka narządów płciowych).
Wirus opryszczki jest przyczyną głównie zmian zapalnych na granicy skóry i błony śluzowej
(okolice warg i narządy płciowe), a także rzadziej zapalenia spojówki i rogówki, skóry lub
opryszczkowego zapalenia mózgu. Wirusy opryszczki pospolitej mają też prawdopodobnie związek
z rakiem szyjki macicy, ale nie stanowi on bezpośredniego, samodzielnego czynnika etiologicznego
(chodzi tutaj głównie o HHV-2). Infekcja wirusem HSV-1 stanowi silny czynnik ryzyka w rozwoju
choroby Alzheimera[1]. W leczeniu cięższych zakażeń wirusem opryszczki stosuje się Acyklovir.
Choroby
Choroba wrzodowa żołądka
Przyczyny powstawania:
1. Helicobacter Pylori
2. Nadkwasota (HCL)
3. Alkohol
4. Przyjmowanie leków przeciwzapalnych niesterydowych
5. Przewlekły długotrwały stres
Objawy choroby wrzodowej:
1. Bóle w nadbrzuszu
2. Zła tolerancja niektórych pokarmów (potrawy kwaśne i ostre, surowizna, kawa mocna,
potrawy tłuste, smażone)
3. Uczucie sytości albo głodu
4. Zmniejszone łaknienie (ubytek wagi ciała)
5. Sezonowość choroby (wiosna, jesień)
Powikłania:
1. Krwawienia z przewodu pokarmowego
2. Perforacja (pęknięcie wrzodu)
3. Wymioty krwią lub wymioty „fusowate” (z przetrawionymi resztkami pokarmów)
4. Czarny (smolisty) stolec
5. Osłabienie organizmu (przy upływie krwi)
Metody postępowania przy chorobie wrzodowej:
– dieta lekkostrawna
– eliminacja alkoholu
– eliminacja papierosów
– włączenie surowizny z jadłospisu
– wykluczenie herbaty
– oraz gazowanych napojów
Leczenie farmakologiczne:
– pierwsze są leki osłaniające błonę śluzową
– drugie neutralizujące kwas solny
– następnie wybiórcze leki przeciwko Helicobacter Pyroli
Podstawą dla wrzodowca jest uregulowany tryb życia (regularne posiłki, odpoczynek itd.)
Astma oskrzelowa
Przyczyny:
– alergeny (roztocza, kurze, od zwierząt domowych, grzyby, zanieczyszczenia powietrza
atmosferycznego)
– Infekcje układu oddechowego (np. wirusowe zapalenie oskrzeli)
– genetyczne predyspozycje
Czynniki sprzyjające:
– złe warunki sanitarne (dywany, zasłony, wilgoć itp.)
/pierwsza zasada w leczeniu to wyeliminowanie alergenów i podawanie leków udrażniających
(rozkurczających przewody układu oddechowego), nauczenie pacjenta samokontroli, unormowania
oddechu (przy zbliżającym się ataku). Ostatecznym środkiem jest podanie leków dożylnie./
Podstawowe objawy astmy:
– duszność
– kaszel
– zwiększona liczba oddechów
Zapalenie płuc
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Płatowe zapalenie płuc
Odoskrzelowe zapalenie płuc
Zachłystowe zapalenie płuc
Bakteryjne
Wirusowe
Grzybicze
Czynniki powodujące zapalenie płuc:
– bakterie i wirusy (drogą kropelkową)
–
–
–
–
niedożywienie, alkoholizm
palenie tytoniu
długotrwałe unieruchomienie
hospitalizacja (zarażenie od sąsiadów lub personelu – od 1-4 % zakażeń)
Objawy:
– gorączka (przy bakteryjnym, a przy wirusowym nie musi być gorączki)
– kaszel
– duszność
– apatyczność, rozbicie
Do rozpoznania choroby niezbędne jest zrobienie rentgena klatki piersiowej.
Przy zapaleniu płuc:
– leżymy
– pomieszczenie wietrzone
– dieta lekkostrawna
– „dopajamy” pacjenta
– pozycja w łóżku półwysoka lub wysoka
– oklepywanie
– utrzymywanie higieny (pocenie) – zmiana pościeli, bielizny idt.
– podawanie leków
– przy kaszlu odkrztuszanym zapewnienie ligniny
– w zaawansowanym zapaleniu konieczna tlenoterapia
– monitorowanie oddechu (jakość, ilość)
– monitorowanie temperatury ciała
– tętna
– i ciśnienia
Podstawowe leczenie to antybiotykoterapia i izolacja pacjenta.
Gruźlica – TBC (Tbc)
Za chorobę odpowiedzialna jest bakteria Prątek Kocha – najczęstsza droga zakażenie to droga
kropelkowa, ale również możemy zakazić się drogą pokarmową (źródłem zakażenia mogą być
sprzęty takie jak sztućce czy talerze)
Objawy:
1. Utrata masy ciała
2. Przewlekle utrzymujący się kaszel
3. Duszność
4. Złe samopoczucie (osłabienie, przygnębienie)
5. Przewlekłe stany podgorączkowe (gorączka długotrwała)
6. Szybka męczliwość
7. Krwotoki, krwioplucie
Pielęgnacja:
1. Leżenie w pozycji półsiedzącej (półwysokiej lub wysokiej)
2. Rezygnacja z papierosów i alkoholu
3. Dieta wysokobiałkowa, wysokowitaminowa (dobrze, wysokokalorycznie odżywiamy
pacjenta)
4. Tlenoterapia
5. Obserwacja ilości i jakości oddechu
6. Monitorowanie tętna, ciśnienia i temperatury
7. Obserwacja wypluciny (czy jest z krwią)
8. Zwracanie uwagi na stan psychiczny
9. Uregulowanie trybu życia (posiłki, spanie itd.)
Nadciśnienie tętnicze
Średnie ciśnienie człowieka – 120/80
Ciśnienie 140 i powyżej uważane jest już za nadciśnienie (pomiar powinien dla pewności być
wykonany kilkukrotnie)
Czynniki sprzyjające powstaniu nadciśnienia:
– miażdżyca tętnic
– otyłość
– papierosy
– predyspozycje genetyczne
– kobiety przyjmujące leki hormonalne (antykoncepcja)
– przewlekłe przyjmowanie leków sterydowych
Profilaktyczne działanie przeciw chorobie polega na odstawieniu czynników sprzyjających
nadciśnieniu i uregulowanie stylu życia, unikanie stresów.
Skutki nieleczonej choroby:
– najczęstszym jest udar mózgu
– zaburzenie funkcjonowania układu moczowego (niewydolność nerek)
– zaburzenia krążeniowe
Niezbędna w trakcie leczenia jest:
– samokontrola ciśnienia
– dieta niskosodowa
– farmakoterapia
Nadciśnienie złośliwe – ciężka postać nadciśnienia tętniczego charakteryzuje się wysokimi
wartościami ciśnienia, uszkodzeniem małych naczyń w siatkówce i ostrą, szybko postępującą
niewydolnością nerek i serca, a także innych narządów.
Klasyfikacja nadciśnienia tętniczego według ESH/ESC
Kategoria
Ciśnienie optymalne
Ciśnienie prawidłowe
Ciśnienie wysokie prawidłowe
Ciśnienie skurczowe
(mm Hg)
< 120
120–129
130–139
Ciśnienie rozkurczowe
(mm Hg)
< 80
80–84
85–89
Nadciśnienie stopień 1
(łagodne)
Nadciśnienie stopień 2
(umiarkowane)
Nadciśnienie stopień 3
(ciężkie)
Nadciśnienie izolowane skurczowe
140–159
90–99
160–179
100–109
≥ 180
≥ 110
≥ 140
< 90
Charakterystyczny objaw wysokiego nadciśnienia kumuluje się w okolicy potylicy
Zawał mięśnia sercowego – jest martwy obszar mięśnia (zniszczone naczynia wieńcowe, mięsień
nieodżywiony, nie dotleniony)
Objawy:
–
ból zamostkowy (piekący, dławiący, promieniujący do żuchwy, lewego barku)
–
dodatkowym objawem jest tachykardia (częstoskurcz – przyspieszenie pracy serca)
–
obniżenie ciśnienia tętniczego krwi
–
lęk („lęk śmierci”)
–
duszność
Zawał powinniśmy różnicować z chorobą niedokrwienną serca (chorobą wieńcową), ponieważ ma
podobne objawy.
Pielęgnacja:
W pierwszej chwili po zawale chory jest unieruchomiony. Pozycja półsiedząca, pomoc ze zmianą
bielizny, karmieniem. Chory musi wypoczywać.
Stopniowe uruchamianie chorego:
– pacjent stopniowo siada na łóżku
– ewentualnie bokiem siada na krawędzi łóżka (nasza pomoc przy każdej czynności
niezbędna)
– po pytaniu o samopoczucie i ewentualnym możliwości pionizujemy pacjenta przy łóżku
– cały czas kontrolujemy pacjenta, pomiary ciśnienia itd.
– jeśli jest wszystko OK. spacerujemy wokół łóżka z pacjentem
– Następnym etapem jest wyjście z pacjentem na spacer (na zewnątrz)
Cukrzyca
2 typy cukrzycy:
– Cukrzyca typu I – jest to cukrzyca wieku młodzieńczego (insulinozależna), gdyż najczęściej
nabawiamy się jej w wieku młodzieńczym lub dziecięcym. Charakteryzują ją mała
produkcja insuliny przez trzustkę, lub nie produkowanie jej w ogóle.
– Cukrzyca typu II – cukrzyca wieku starszego (insulino niezależna). Najczęściej pojawia się
około 50-60 roku życia. Jest to cukrzyca leczona doustnie lekami.
Przyczyny powstania:
– genetyczne
– otyłość
– przewlekłe stany zapalne trzustki
– marskość wątroby
Rozpoznanie:
Poziom cukru we krwi do 100 mg% na czczo jest ilością normalną. Powyżej tej ilości (120/130 mg
%) mamy już początki cukrzycy.
Objawy cukrzycy typu I:
– wzmożone pragnienie
– częste oddawanie moczu
– duży apetyt z utratą wagi
– senność
– wolniejsze gojenie ran
– zapach acetonu z ust
Objawy cukrzycy typu II:
– wzmożone pragnienie
– częste oddawanie moczu
– chudnięcie (apetyt normalny)
– drażliwość, nerwowość
– sucha, swędząca skóra
– u kobiet stany zapalne pochwy (infekcje)
Hipoglikemia – Obniżenie poziomu cukru poniżej 55mg%
Objawy:
– głód
– nudności
– niepokój
– rozdrażnienie
– zlewne poty
– tachykardia
– drżenie rąk
– w ciężkiej postaci zaburzenia mowy, orientacji, trudności z kojarzeniem
Przy ataku choroby na szybko można podać coś słodkiego (sok, cukier z wodą itp.). W szpitalu w
ciężkim stanie otrzyma insulinę.
Hiperglikemia
Poziom cukry powyżej 180 mg%
Występuje często po obfitym posiłku (przejedzeniu).
Przy poziomie cukru 400-500 mg% występuje ryzyko śpiączki.
Jeśli chory straci przytomność, układamy go w bezpiecznej pozycji, staramy się doprowadzić do
wyregulowania oddechu. Po dotarciu do szpitala sprawdzany jest u niego bilans płynów.
Stres powoduje podwyższenie, silną huśtawkę poziomu cukru.
Powikłanie cukrzycy:
– retinopatia cukrzycowa (zwyrodnienie siatkówki)
– nefropatia cukrzycowa (stwardnienie kłębuszków nerkowych)
– stopa cukrzycowa
– skłonność do infekcji, trudniej gojące się rany
– skłonność do zmian w obrębie skóry, błon śluzowych (grzybica, drożdżyca, żylaki)
Główne cele leczenia:
– ustąpienie objawów
– poprawa jakości życia pacjenta
– zapobieganie powikłaniom
Zasady leczenia cukrzycy:
– farmakoterapia
– leczenie dietetyczne (dieta cukrzycowa, ubogocholesterolowa – „dieta oszczędna”
dostarczająca odpowiednią ilość węglowodanów (60 % w diecie))
– samokontrola (wyuczenie pomiarów)
– edukacja pacjenta i rodziny
– aktywność fizyczna