Konie królowej Elżbiety II

W
Y
Â
C
I
G
I
Konie królowej El˝biety II
HENRYK DANIELEWICZ
fot. B. Zieja
W 1952 roku odby∏a si´ koroncja obecnej królowej i przez ca∏y obecny rok obchodzone jest
w Wielkiej Brytanii 50-lecie jej panowania. Po upadku imperium ma ma∏o obowiàzków
urz´dowych i mo˝e wi´cej czasu poÊwi´ciç swojej pasji: hodowli folblutów i stajni wyÊcigowej.
szyscy monarchowie angielscy patronowali hodowli koni
szlachetnych, a wi´kszoÊç
z nich mia∏a w∏asne stajnie. Król Karol II
(panowa∏ od 1660 do 1685 r.) nie tylko
rozbudowa∏ Newmarket, ale by∏ znakomitym jeêdêcem i bra∏ nawet udzia∏
w wyÊcigach.
W stadninie królewskiej Hampton Court, za∏o˝onej w XVI wieku, urodzi∏o si´ 6
derbistów, 6 zwyci´zców nagrody 2000
Gwinei, 5 – Oaks i 7 –1000 Gwinei.
Warto równie˝ przypomnieç, ˝e tor
Ascot jest w∏asnoÊcià królewskà od 1711
roku. Do dziÊ dnia wszyscy monarcho-
W
42
wie otwierajà uroczyÊcie w czerwcu
s∏awny mityng Royal Ascot przejazdem
w otwartym powozie z po∏o˝onego blisko zamku Windsor.
Wi´cej szczegó∏ów mo˝na znaleêç
w wydanej niedawno ksià˝ce Arthura
Fitzgeralda, Thoroughbreds of the Crown
(Królewskie folbluty).
Królowa matka, która zmar∏a 30 marca w wieku 101 lat, interesowa∏a si´ prawie wy∏àcznie gonitwami przeszkodowymi. Utrzymywa∏a przez ca∏e ˝ycie
stajni´, a jej konie odnios∏y przesz∏o 400
zwyci´stw. Jeden z nich o ma∏o co nie
wygra∏ Grand National. Na jej czeÊç jed-
K o ƒ
Po l s k i
5 / 2 0 0 2
na z najwa˝niejszych gonitw festiwalu
w Cheltenham zosta∏a nazwana Queen
Mother Champion Chase.
Obecna królowa, El˝bieta II, jest w∏aÊcicielkà trzech stadnin. Najwa˝niejsza
jest Sandringham Stud (istnieje od 1880
roku). Liczy 140 akrów1, a stacjonujà
w niej êrebne klacze. W po∏o˝onej obok
Wolferton Stud (60 akrów) stojà klacze
ja∏owe i pierwiastki oraz reproduktor
Royal Applause, zaÊ w Polhampton Stud
(120 akrów) stojà êrebi´ta, a˝ do odes∏ania do treningu. Mened˝erem tych stadnin jest Joe Grinwade, by∏y kierownik
National Stud (Paƒstwowej Stadniny).
Królowa El˝bieta II jest nie tylko mi∏oÊniczkà folblutów i wyÊcigów p∏askich,
ale znawczynià rodowodów i bierze aktywny udzia∏ w planowaniu pokryç dla
swoich klaczy. Nawet w czasie podró˝y
oficjalnej do USA zwiedzi∏a kilka czo∏owych stadnin amerykaƒskich. O jej sta∏ym zainteresowaniu wyÊcigami Êwiadczy
fakt, ˝e po raz pierwszy w historii nada∏a
tytu∏ szlachecki (sir) d˝okejowi Gordonowi Richardsowi i dwóm trenerom.
Stajnia królowej Êwi´ci∏a najwi´ksze
triumfy na poczàtku jej panowania. Ju˝
w 1953 r. Aureole (po Hyperion), hodowli jej ojca, by∏ jako trzylatek drugi
w Derby i King George VI and Queen
Elizabeth St., w obu za ogierem Pinza.
W nast´pnym roku Aureole zdoby∏ Coronation Cup i King George VI and Queen Elizabeth St., po czym rozpoczà∏
Êwietnà karier´ jako reproduktor. By∏
dwukrotnie czempionem (w 1960
i 1961), ojcem derbisty St. Paddy
i trzech zwyci´zców St. Leger (St. Paddy,
Aurelius i Provoque), niestety ˝aden
z tych koni nie by∏ wyhodowany przez
królowà.
Nast´pnym zwyci´zcà klasycznym
w stajni królewskiej by∏ Pall Mall (po Palestine), hodowli w∏asnej, który zdoby∏
w 1958 r. nagr. 2000 Gwinei. Po d∏u˝szej
przerwie Highclere (po Queen’s Hussar)
zdoby∏a w 1974 r. Oaks i Prix de Diane,
a Dunfermline (po Royal Palace) w 1977
roku Oaks i St. Leger.
Ogó∏em stajnia królowej odnios∏a 600
zwyci´stw w Wielkiej Brytanii, Irlandii,
USA i Niemczech. W latach 80. rozpocz´∏a si´ dominacja stajni arabskich,
wi´c zwyci´stwa koni z królewskiej stajni
sta∏y si´ coraz rzadsze.
Królowa El˝bieta uchodzi za najbogatszà kobiet´ na Êwiecie, ale zamki, pa∏ace i wspania∏e dzie∏a sztuki nie przynoszà dochodów. Rosnàcy deficyt w hodowli i utrzymaniu stajni, spowodowa∏,
˝e królowa (a mo˝e jej doradcy) pope∏ni∏a wielki b∏àd. Sprzeda∏a Hamdanowi
Maktoumowi per∏´ swej stadniny,
Height of Fashion, za 1,25 miliona fun-
K o ƒ
Po l s k i
5 / 2 0 0 2
tów. Klacz ta da∏a swemu nabywcy ju˝
trzy wybitne konie: Nashwan (Derby,
2000 Gwinei, King George VI, Eclipse
St.), Unfuwain (Jockey Club St., Princes
of Wales St.) i Nayef (Champion St.
i Shema Classic w Dubaju). Dwa pierwsze okaza∏y si´ cennymi reproduktorami,
a trzeci jeszcze biega.
Niewiele to pomog∏o stajni królewskiej
i w 2000 r. musiano ograniczyç wydatki.
Zamiast dawnych czterech reproduktorów, jest tylko jeden, a liczb´ klaczy stadnych zmniejszono do 26 i zaniechano
wysy∏ania ich do stanówki w USA. Poniewa˝ jednak w∏asny ogier, sprinter Royal
Applause, jest jeszcze niewypróbowany,
wi´kszoÊç klaczy jest wysy∏ana do czo∏owych reproduktorów, nawet najdro˝szych jak: Sadler’s Wells, Nashwan i Machiavellian.
Sportowa Anglia spodziewa si´, ˝e rok
jubileuszowy b´dzie rokiem prze∏omu
dla stajni królewskiej.
1
) akr = 4046,9 m2
43