docSTOPA CUKRZYCOWA
download 
Reklamacja Transkrypt
STOPA CUKRZYCOWA
Nr 2 (5), 2009 KWARTALNIK Leczenie ran w przebiegu zespołu stopy cukrzycowej Oczekuj więcej – opatrunek nowej generacji Wieloaspektowo – postępowo… na oddziałach intensywnej opieki medycznej Wydawnictwo rekomendowane przez: Słowo przewodnie Spis treści Opatrunki ze srebrem w leczeniu ran w przebiegu zespołu stopy cukrzycowej.................. 4 Studium przypadku – zespół stopy cukrzycowej....... 7 Opatrunek nowej generacji Versiva® XC™ – oczekuj więcej!............................ 10 Kongres EWMA 2009 – Helsinki........................... 14 Na oddziałach intensywnej opieki medycznej........15 Zastosowanie zestawu Flexi-Seal® FMS..................16 Metody pomiaru ciśnienia śródbrzusznego............19 Specjalistyczne Centra Leczenia Ran.................... 22 Zakupy opatrunków przez Internet........................ 25 Apteki patronackie.............................................. 27 Podróże po dyżurze – Kopenhaga........................ 29 Jadło = sadło..................................................... 30 100% ConvaTec . ................................................ 31 Nr 2 (5), 2009 KWARTALNIK Bezpłatny magazyn. Ukazuje się co 3 miesiące od marca 2008 r. Redaktor naczelny: Patryk Martynus Adres redakcji: onvaTec Polska Sp. z o.o. C Al. Armii Ludowej 26, 00-609 Warszawa Prenumerata: Bezpłatną prenumeratę można zamawiać, przesyłając pod adresem redakcji wypełniony kupon dołączony do numeru lub pobrać ze strony www.mojarana.pl. Wydawca: ConvaTec Polska Sp. z o.o. Al. Armii Ludowej 26, 00-609 Warszawa tel. (22) 579 66 50, faks (22) 579 66 44 © 2009 Copyright by ConvaTec Polska Sp. z o.o. Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tego kwartalnika nie może być kopiowana ani odtwarzana w jakiejkolwiek formie i przy użyciu jakichkolwiek środków bez pisemnej zgody Wydawcy. bezpłatna infolinia: 0 800 120 093 e-mail: [email protected] www.convatec.pl 2 Drodzy Czytelnicy! Przed Państwem lektura piątego wydania magazynu „Inforanek”. Tematyka nowoczesnych sposobów leczenia ran przewlekłych jest tak obszerna i fascynująca, że z egzemplarza na egzemplarz z radością powiększamy nasze pismo. Tym z Państwa, którzy być może po raz pierwszy zetkną się z tą pozycją, przekazujemy informację, że to już 16 stron ponad inauguracyjny numer liczący jedynie, jak się teraz wydaje, 16 stron. Warto również zauważyć, że z nakładem 8 tysięcy egzemplarzy docieramy do większości personelu szpitali, ośrodków opieki długoterminowej, hospicjów, aptek czy wszędzie tam, gdzie poruszane w piśmie tematy pozwalają poszerzać zakres wiedzy, głównie na temat różnego rodzaju ran. W bieżącym wydaniu powracamy do tematu zespołu stopy cukrzycowej. Zainteresowanie tym tematem i sygnały płynące z Państwa strony dodatkowo poparły naszą decyzję. W Polsce problem ten dotyczy ponad 130 tysięcy pacjentów, choć dane na ten temat nie są do końca rozpoznane. Sama cukrzyca, nazwana epidemią XXI wieku, rozwija się w zastraszającym tempie; prognozuje się, że już w 2010 roku liczba chorych przekroczy 1,5 miliona mieszkańców naszego kraju. Dla 15% osób z tej populacji dolegliwości związane z zespołem stopy cukrzycowej niestety nie będą tematem obojętnym. Niezmiennie do grona specjalistów zapraszamy postaci, które mogą poszczycić się dużym doświadczeniem, a także wymiernymi sukcesami w zakresie leczenia poszczególnych schorzeń. Pragnę podziękować autorom za poświęcenie czasu na przygotowanie materiałów i wzorową współpracę. Państwa uwagę kieruję na artykuł główny poświęcony problemowi stopy cukrzycowej oraz opisom przypadków i sukcesów terapeutycznych przy zastosowaniu nowoczesnych opatrunków na bazie technologii Hydrofiber®. Stałe pozycje magazynu pozostają niezmienne. Lekturę dotyczącą ciekawych miejsc kierujemy tym razem w stronę Kopenhagi, a fascynacje kulinarne opisują potrawy, dzięki którym smak lata i wakacji jeszcze długo pozostanie w naszych domach. Szczegóły w części „Jadło ≠ sadło”. Nasza stała działalność skupia się na poszerzeniu dostępności opatrunków dla pacjenta. Rozwijamy program Specjalistycznych Centrów Leczenia Ran, w których można w sposób nowoczesny i skuteczny skorzystać z porad specjalistów. Nie bez satysfakcji informujemy, że już blisko 70 placówek uczestniczy aktywnie w naszym programie. Aktualny wykaz tych placówek znajdą Państwo na stronach 22-24 bieżącego wydania. U progu lata w 5 placówkach prowadziliśmy akcję bezpłatnych konsultacji dla pacjentów pod nazwą: „Dzień Leczenia Ran”, w której uczestniczyło ponad 100 pacjentów. W odpowiedzi na tak duże zainteresowanie, począwszy od września rozszerzymy cykl konsultacji na dalsze ośrodki. Szczegółowy harmonogram będzie dostępny w naszym serwisie www.mojarana.pl. Niezmiennie wierzymy w ten projekt, gdyż powszechnie wiadome jest, że „Nikt nie lubi cierpieć w samotności”. Nasze badania opinii dowodzą, że odosobnienie jest dużym problemem w całym procesie leczenia ran. Korzyści wynikające z rejestracji w serwisie publikujemy na stronie 31, zapraszając kolejnych specjalistów do rejestracji. Wszelkie uwagi czy komentarze odnośnie do magazynu mogą Państwo przesłać mailem na adres [email protected] lub w sposób tradycyjny, pocztą na adres redakcji. Redakcja wykorzysta tę wiedzę w celu podniesienia atrakcyjności naszego pisma. Życzę interesującej lektury. Patryk Martynus Brand Manager Wound Therapeutics & Critical Care Szanowni Państwo! W dniach 21-24 października 2009 roku odbędzie się w Bydgoszczy Kongres Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran. To ważne wydarzenie naukowo-szkoleniowe podsumuje ostatnie 3 lata działania Towarzystwa oraz powinno wypracować kolejne zadania organizacyjno-naukowe dla nowo wybranego zarządu. Tematyka kongresu będzie dotyczyła wszystkich zagadnień leczenia ran, jednak, ze względu na szybko rozwijające się ogólnoświatowe trendy leczenia interdyscyplinarnego stopy cukrzycowej, postanowiliśmy i my poświęcić kilka sesji temu aktualnemu problemowi medycznemu. W słowie wstępnym do „Inforanka” nr 3/2008 przedstawiłem już, jak wielkim problemem zdrowotnym, epidemiologicznym i społecznym jest w dzisiejszym świecie cukrzyca i jej powikłania. Lawinowo przybywa chorych na cukrzycę, a pojawiające się powikłania w postaci stopy cukrzycowej z jednej strony aktywizują środowiska chirurgów i angiologów oraz radiologów inwazyjnych do szybszego i właściwego rozpoznania zmian naczyniowych i ich minimalnie inwazyjnego leczenia poprzez otwieranie małych naczyń i doprowadzania krwi na obwód stopy. Z drugiej strony obserwujemy nadal brak reakcji Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia na propozycje składane przez PTLR, a dotyczące refundacji nowoczesnych opatrunków, które, jak udowodniono w licznych badaniach i wytycznych, przyśpieszają proces gojenia rany. Należy żałować, że czynniki decyzyjne w naszym kraju nie potrafią w sposób zrównoważony i proporcjonalny dotować nie tylko potrzebnych w leczeniu leków, ale i nowoczesnych środków opatrunkowych. Te ostatnie w sposób rażący i niewytłumaczalny są pomijane przy każdej korekcie listy leków i środków refundowanych. Czyżby nasi chorzy zdani byli już tylko na sięganie do kieszeni po własne, skądinąd niemałe środki na leczenie uciążliwych ran cukrzycowych? Uczestnicy Kongresu PTLR będą mogli zapoznać się z wszystkimi tymi zagadnieniami, nie tylko poprzez udział w sesjach, ale i zorganizowanych tematycznie warsztatach. Wysoki poziom obrad powinni zapewnić zaproszeni goście krajowi i zagraniczni. Wszystkich zapraszam bardzo serdecznie na Kongres PTLR do Bydgoszczy, a obecny numer „Inforanka”, poświęcony już po raz drugi stopie cukrzycowej, niech będzie znakomitym wprowadzeniem do tego, co się będzie dziać już za kilka miesięcy w grodzie nad Brdą. Życzę miłej lektury. Arkadiusz Jawień Prezes Polskiego Towarzystwa Leczania Ran Polskie Towarzystwo Leczenia Ran Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej Collegium Medicum im. L. Rydygiera UMK Szpital Uniwersytecki nr 2 im. dr. Jana Biziela ul. Ujejskiego 75, 85-168 Bydgoszcz tel. (052) 365 57 82, www.ptlr.pl, e-mail: [email protected] Bydgoszcz 28.07.2009 r. Szanowni Państwo Polskie Towarzystwo Leczenia Ran zdobywa i upowszechnia wiedzę z zakresu leczenia odleżyn, oparzeń oraz ran powstających w wyniku chorób układu żylnego i tętniczego. Celem Towarzystwa jest popularyzowanie nowoczesnych metod leczenia ran z zastosowaniem opatrunków nowej generacji, opracowywanie i wdrażanie standardów właściwego postępowania, a także prowadzenie działalności edukacyjnej poprzez organizowanie sympozjów, konferencji naukowo-szkoleniowych i, co trzy lata, Kongresu PTLR. Uprzejmie informuję, że w dniach 21-24 października 2009 r. w Bydgoszczy odbędzie się: III Kongres Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran z udziałem gości zagranicznych, pod hasłem: „Sztuka Leczenia Ran Przewlekłych”. W imieniu własnym i Zarządu PTLR zapraszam Państwa do udziału w kongresie. Wierzymy, że III Kongres PTLR będzie doskonałą okazją nie tylko do poszerzenia wiedzy i wymiany doświadczeń, ale także utrzymania dobrej tradycji poprzednich spotkań. Planowany przez Zarząd PTLR oraz Komitet Naukowy i Organizacyjny atrakcyjny program naukowy i socjalny powinien te oczekiwania spełnić. Łączę wyrazy szacunku Prezes PTLR Prof. zw. dr hab. med. Arkadiusz Jawień Bezpłatna linia informacyjna: 0-800 120 093 www.ptlr.pl 3 Opatrunki ze srebrem w leczeniu ran w przebiegu zespołu stopy cukrzycowej dr n. med. Anna Korzon-Burakowska Zespół stopy cukrzycowej stanowi poważny problem diagnostyczny oraz terapeutyczny. Dr n. med. Anna Korzon-Burakowska Katedra i Klinika Nadciśnienia Tętniczego i Diabetologii, Uniwersytet Medyczny w Gdańsku U około jednej czwartej chorych na cukrzycę rozwija się owrzodzenie stopy, w 80% przypadków ulega ono zakażeniu. Infekcja stopy cukrzycowej może w znacznym stopniu opóźniać gojenie rany i zwiększać ryzyko amputacji. Około połowa chorych, u których dokonano amputacji, umiera w ciągu 5 lat. Jest to śmiertelność porównywalna (niekiedy większa) ze zgonami w przebiegu wielu nowotworów1. W około 60% amputacja jest poprzedzona infekcją wikłającą owrzodzenie stopy2, 3. Zakażenia stanowią również najczęstszą, a jednocześnie bardzo kosztowną przyczynę hospitalizacji4. Infekcji sprzyjają szczególnie: długi czas trwania owrzodzenia, jego traumatyczna etiologia, znaczna głębokość rany, a także niedokrwienie kończyn dolnych5. Zgodnie z zaleceniami International Working Group on the Diabetic Foot6 infekcję w przebiegu zespołu stopy cukrzycowej rozpoznaje się na podstawie występowania co najmniej dwóch z klasycznych objawów 4 Galena (wzrost ucieplenia, obrzęk, zaczerwienienie, naciek, ból) lub obecności wydzieliny ropnej albo objawów ogólnych zakażenia – trzeba jednak pamiętać, że tylko u 50% chorych na cukrzycę występują uogólnione objawy pod postacią gorączki i leukocytozy nawet w przebiegu poważnych infekcji6, a neuropatia i niedokrwienie mogą maskować obecność zakażenia. Często jedynym objawem infekcji rany u chorego na cukrzycę jest brak postępu gojenia lub pogorszenie kontroli glikemii. Tak więc właściwe rozpoznanie stanowi pierwszy krok na drodze do uratowania kończyny. Zanim dojdzie do rozwoju infekcji, większość ran ulega kolonizacji bakteryjnej – kiedy liczba bakterii w ranie przekracza 105, rozwija się kliniczne zakażenie. Leczenie zakażeń – obok regularnego oczyszczania oraz odciążenia zajętej kończyny stanowi podstawę skutecznej terapii owrzodzeń stóp u chorych na cukrzycę. Jednym z elementów postępowania jest również stosowanie właściwych opatrunków. Chociaż ogólnoustrojowa antybiotykoterapia stanowi zasadniczy element leczenia infekcji stóp u chorych na cukrzycę, trwa debata na temat roli terapii miej- scowej zarówno w leczeniu ran zakażonych, jak i wolnych od infekcji7. Srebro by ło stosowane w medycynie od tysięcy lat – obecnie znowu staje się popularne z uwagi na swoje właściwości antybakteryjne o szerokim spektrum, jak również ograniczoną zdolność wywoływania oporności bakteryjnej (stanowiącą niekorzystną cechę antybiotykoterapii ogólnoustrojowej). Skuteczność srebra w ykazano w odniesieniu do gronkowca złocistego (jednego z najważniejszych patogenów zakażeń tkanek miękkich, ale także kości stopy u chorych na cukrzycę), wielu szczepów bakterii opornych (takich jak np. MRSA)8, jak również bakterii beztlenowych. Aby było ono skuteczne, ilość srebra uwalniana do rany musi wynosić co najmniej 20 mg/l. Mechanizm działania srebra polega na wiązaniu z bakteryjnym DNA i hamowaniu replikacji mikroorganizmów. Ważną zaletą opatrunków zawierających srebro, w odróżnieniu od ogólnoustrojowej antybiotykoterapii, jest fakt, że środek bakteriobójczy dostarczany jest bezpośrednio do rany. Jedną z najważniejszych cech srebra jest jego bezpieczeństwo, niska częstość występowania objawów ubocznych (takich jak toksyczność czy przebarwienia tkanek), które ustępują po zaprzestaniu stosowania9, 10. Aby srebro mogło działać bakteriobójczo, musi ono występować w formie biodostępnej – zjonizowanej – obecnie są to jony srebra lub srebro w formie nanokrystalicznej zawieszone w hydrokoloidach, alginatach lub opatrunkach hydrowłóknistych. Cechą opatrunków hydrowłóknistych jest wchłanianie wysięku (charakteryzują się one dużą pojemnością absorpcyjną) oraz utrzymywanie bakterii w siatce włókien, gdzie podlegają one bakteriobójczemu działaniu jonów srebra. Stosowanie opatrunków o właściwościach antybakteryjnych może zapobiegać rozwojowi krytycznej kolonizacji (etapu kolonizacji, kiedy obecność mikroorganizmów utrudnia gojenie rany bez wywoływania jawnych klinicznie cech zakażenia)11. Opatrunki takie u chorych stosujących odciążenie pod postacią air-castu zapobiegają powstawaniu nieprzyjemnego zapachu z rany. Korzystne działanie srebra w leczeniu owrzodzeń stóp u chorych na cukrzycę wykazano w badaniu Jude´a i wsp., w którym obserwowano 134 pacjentów leczonych przez okres 8 tygodni lub do czasu zagojenia rany, jeśli nastąpiło ono przed okresem 8 tygodni. Średni czas gojenia rany u chorych leczonych opatrunkiem ze srebrem wynosił 58 dni (w grupie stosującej inny opatrunek 53 dni), przy czym w przy- padku opatrunku ze srebrem wykazano znaczniejszą redukcję głębokości owrzodzenia12. Z doświadczenia naszego Ośrodka wynika, że stosowanie opatrunków zawierających srebro w wielu przypadkach sprzyja zwalczaniu infekcji oraz lepszemu gojeniu ran. Nie mogą one w oczywisty sposób zastąpić ogólnoustrojowej antybiotykoterapii, jeśli istnieją do niej wskazania. Naszą praktyką bywa jednak stosowanie opatrunków ze srebra jako terapii wspomagającej przy zakażeniach o niewielkim nasileniu, a także jako prewencji infekcji, zwłaszcza u pacjentów, co do których istnieje przypuszczenie, że nie będą przestrzegać zasad profilaktyki infekcji. Niejednokrotnie stosujemy opatrunki ze srebra bezpośrednio po zakończeniu ogólnoustrojowej antybiotykoterapii, kiedy ustąpią już kliniczne cechy zakażenia. Pomimo częstego występowania infekcje w przebiegu zespołu stopy cukrzycowej wielokrotnie są leczone w nieprawidłowy sposób. Rozwiązanie tego problemu wymaga solidnej wiedzy z zakresu patogenezy tego powikłania, jego diagnostyki oraz terapii. Obecnie nie dysponujemy odpowiednio dużymi randomizowanymi i kontrolowanymi badaniami klinicznymi w odniesieniu do specjalistycznych opatrunków, które w sposób jednoznaczny określałyby kierunek postępowania klinicznego. Takie badania są trudne do przeprowadzenia z uwagi na różnorodny charakter owrzodzeń, a ich brak nie oznacza, że opatrunki takie nie powinny być stosowane u pacjentów z owrzodzeniami stóp w przebiegu cukrzycy. Doświadczenie kliniczne wynikające z codziennej praktyki wskazuje, że w wielu przypadkach zastosowanie właściwego opatrunku poprawia jakość życia chorego, ułatwia pielęgnację rany i wpływa korzystnie na proces gojenia. Należy jednak zawsze pamiętać, że niezależnie od rodzaju stosowanego opatrunku u chorych na cukrzycę niezbędna jest częsta inspekcja i kontrola stanu rany. Piśmiennictwo 1. American Cancer Society, Cancer Facts & Figures 2007. 2. Eneroth M., Apelqvist J., Stenstrom A., Clinical characteristics and outcome in 223 diabetic patients with deep foot infections. Foot Ankle Int 1997; 18: 716-722. 3. Pecoraro R.E., Reiber G., Burgess E.M. Pathways to diabetic foot amputations. Basis for prevention. Diabetes Care 1990; 13: 513-521. 4. Skuratowicz-Kubica A., Korzon-Burakowska A., Michalski G. i wsp. Clinical course and hospitalisation costs of patients with diabetic foot ulcers hospitalised in the Department of Hypertension and Diabetology Medical University of Gdańsk in the year 2005. Diabetologia Doświadczalna i Kliniczna 2007; 7: 139-143. 5. Lavery A., Lipsky B.A., Armstrong D.G. et al. Diabetes Care 2006; 29: 1288. 6. Armstrong D.G., Lavery L.A., Sariaya M. Leucocytosis is a poor indicator of acute osteomielitis of the foot in diabetes mellitus. J Foot Ankle Surg 1996; 35: 280-283. 7. Bowler P.G., Duerden B.I., Armstrong D.G. Wound microbiology and associated approaches to wound management. Clin Microbiol Rev 2001; 14 (2): 244-69. 8. Jude E.B., Unsworth P.F. Optimal Treatment of Infected Diabetic Foot Ulcers. Drugs Aging 2004; 21: 833-850. 9. Marshall J.P., Schneider R.P. Systemic argyria secondary to topical silver nitrate. Arch Dermatol 1977; 113: 1077-1079. 10. Lansdown A.B. Silver. 1. Its antibacterial properties and mechanism of action. J Wound Care 2002; 11: 125-130. 11. Bowler P.G. The 105 bacterial growth guideline: Reassessing its clinical relevance in wound healing. Ostomy Wound Management 2003; 49 (1): 44-53. 12. Jude E.B., Apelqvist J., Spraul M., Martini J. and the Silver Dressing Study Group. Prospective randomized controlled study of hydrofiber dressing containing ionic silver or calcium alginate dressings in nonischaemic diabetic foot ulcers. Diabet Med. 2007; 24: 280-288. 5 www.convatec.pl iona n c o 1 a, w zm ska o N wwersja pa 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 , 2 , , Dodatkowe włókna wzmacniające 2 2 ConvaTec Polska Sp. z o.o., Al. Armii Ludowej 26, 00-609 Warszawa ®/TM oznaczają zarejestrowane znaki towarowe ConvaTec Inc. Prawa autorskie – © 2009 ConvaTec Inc. ConvaTec Polska Sp. z o.o., Al. Armii Ludowej 26, 00-609 Warszawa ConvaTec Polska Sp. z o.o., Al. Armii Ludowej 26, 00-609 Warszawa 1. World Union of Healing Societies (WUWHS) Principles of best practice: Wound Exudate and the role of dressings: A consensus document. London MEP Ltd. 2007. 2. Robinson BJ. The use of a Hydrofiber® dressing in wound management. Journal of Wound Care. 2000; 9: 32-34. , 2 2 2 Studium przypadku – zespół stopy cukrzycowej dr n. med. Adam Węgrzynowski Poradnia Stopy Cukrzycowej, Klinika Chorób Wewnętrznych i Diabetologii w Poznaniu, Kierownik Kliniki prof. dr hab. n. med. Bogna Wierusz-Wysocka 66-letni mężczyzna z cukrzycą typu 2 od kilkunastu lat, chorobą wieńcową, nadciśnieniem tętniczym oraz nadwagą, przyjęty w poradni stopy cukrzycowej z powodu niewielkiego, bolesnego owrzodzenia na prawej pięcie (fot. 1). Rana początkowo niewielka. Po zastosowaniu leczenia konwencjonalnego przy użyciu opatrunków nasączanych roztworem dezynfekcyjnym na bazie dwuchlorku octenidyny oraz pomimo stosowania antybiotykoterapii dożylnej zgodnie z posiewem – stopniowo ulegała powiększeniu (fot. 2). Ze względu (fot. 1) miażdżycowe w tętnicy udowej. Sytuacja, gdzie główne pnie tętnicze są niedrożne, stan ogólny pacjenta stanowi o istotnym ryzyku dla jego życia (niestabilna choroba niedokrwienna serca, niewyrównana metabolicznie cukrzyca, przewlekły zaostrzony stan zapalny, martwica w obrębie rany), a napływ krwi do odległych części kończyny nie wystarcza do zagojenia owrzodzenia, jest wskazaniem do amputacji kończyny. Zaproponowano choremu zabieg amputacji kończyny powyżej stawu kolanowego, na który pacjent nie wyraził zgody. Został przekazany do ośrodka angiologii, gdzie wykonano ponowną diagnostykę z następczym wewnątrznaczyniowym zabiegiem naprawczym wyżej wymienionych tętnic kończyny dolnej prawej. W wyniku wykonanego zabiegu uzyskano zdecydowaną poprawę ukrwienia kończyny, choć owrzodzenie uległo powiększeniu i pogłębieniu (fot. 3). Po 2 tygodniach od zabiegu udrożnienia naczyń pacjenta przyjęto na oddział diabetologiczny (fot. 3) (fot. 5) (fot. 4) (fot. 2) na podejrzenie tła niedokrwiennego leczonego owrzodzenia, podjęto diagnostykę naczyniową. Na podstawie wywiadu, badania przedmiotowego i wykonanych badań obrazowych stwierdzono niedrożność prawej tętnicy podkolanowej, piszczelowej tylnej i rozsiane zmiany Bezpłatna linia informacyjna: 0-800 120 093 7 w celu intensyfikacji leczenia cukrzycy oraz dalszego leczenia rany. Z powodu dużej ilości tkanek martwiczych, niepoddających się usuwaniu mechanicznemu, zastosowano terapię larwami muchy Lucilla sericata przez kolejne 10 dni (fot. 4 i 5), uzyskując znaczący postęp w oczyszczeniu owrzodzenia. Po usunięciu większości tkanek martwiczych odsłonięciu uległ fragment kości piętowej średnicy ok. 3 cm (fot. 6). Odsłonięcie kości w ranie (fot. 6) świadczy w zdecydowanej większości przypadków o jej zakażeniu. W celu umożliwienia dalszego gojenia się rany zastosowano antybiotykoterapię dożylną przez okres 14 dni. W tym czasie codzienna zmiana opatrunków polegała na zastosowaniu opatrunku AQUACEL® Ag aktywowanego 0,9% NaCl (fot. 7). Opatrunek ten, w kontakcie z wysiękiem i po zmianie w koherentny żel, zapobiegał przedostawaniu się do wnętrza rany innych drobnoustrojów, utrzymywał stałe, wilgotne środowisko oraz działał przeciwbakteryjnie, współdziałając z antybiotykiem. W efekcie takiego postępowania uzyskano w stosunkowo krótkim czasie (2 tygodnie) całkowite zamknięcie kości piętowej przez prawidłowo narastającą ziarninę (fot. 8). Po kon- 8 (fot. 7) (fot. 9) sultacji chirurgicznej przekazano pacjenta na oddział chirurgii ogólnej, gdzie wykonano przeszczep skóry pobranej z uda pacjenta (fot. 9). Po 2 tygodniach od przeszczepu zwolniono pacjenta do domu z zaleceniem codziennej zmiany opatrunków produkowanych w technologii Hydrofiber® oraz całkowitego odciążenia kończyny – w tym czasie pacjent poruszał się o kulach łokciowych lub na wózku inwalidzkim. Po 6 miesiącach leczenia uzyskano całkowite wygojenie owrzodzenia i uruchomiono pacjenta (fot. 10). Przypadek niezwykle dobitnie świadczy o konieczności leczenia wielospecjalistycznego w przypadkach zespołu stopy cukrzycowej. Zaangażowanie w proces leczenia diabetologa, specjalisty z poradni stopy cukrzycowej, chirurga ogól- nego, chirurga naczyniowego, angiologa, pielęgniarki podologicznej, a także radiologa i psychologa daje najlepsze wyniki terapii. Należy pamiętać także o ciągłej edukacji pacjentów w zakresie pielęgnacji i przywiązywania dużej wagi do, często wydawać by się mogło, błahych zmian i uszkodzeń na skórze stóp pacjentów chorych na cukrzycę. Niezwykle istotna jest również ciągle aktualizowana wiedza specjalistów na temat sposobów zastosowania licznych i niezwykle zróżnicowanych opatrunków specjalistycznych. Stosowane prawidłowo stanowią znaczącą pomoc w przyspieszeniu gojenia się tych niezwykle trudnych owrzodzeń. (fot. 8) (fot. 10) ŚĆ NOWO sugerowana cena 50 zł dostępny w aptekach Samokontrola w cukrzycy daje poczucie większego bezpieczeństwa i komfortu w codziennym życiu. Odpowiednio prowadzona kontrola może zapobiec groźnym powikłaniom cukrzycy, np. tzw. stopie cukrzycowej. Stopy osób z cukrzycą wymagają szczególnej pielęgnacji, dlatego w trosce o nie pamiętaj!: • kontroluj regularnie poziom cukru we krwi • dbaj o czystość stóp – myj je codziennie i starannie osuszaj • wykonuj regularnie ćwiczenia stóp • noś odpowiednio dobrane obuwie i bezuciskowe skarpety Roche Diagnostics Polska Sp. z o.o. ul. Wybrzeże Gdyńskie 6B 01-531 Warszawa www.accu-chek.pl Bezpłatna infolinia 0-800 401 061 ACCU-CHEK® jest zastrzeżonym znakiem handlowym firmy Roche. © 2009 Roche Nowy Accu-Chek Active Bogatsze wnętrze....w przystępnej cenie Opatrunek nowej generacji Versiva® XC™ – oczekuj więcej! Niebawem minie pierwszy rok, gdy polski rynek nowoczesnych opatrunków wzbogacił się o opatrunek nowej generacji Versiva® XC™. Odważnie można powiedzieć, że był to swoistego rodzaju przełom dla pacjentów z ranami przewlekłymi, ze względu na unikalne właściwości tego opatrunku. Technologia Hydrofiber® zastosowana w opatrunku Versiva® XC™ stanowi idealną platformę dla wcześniej wprowadzonych opatrunków AQUACEL® czy AQUACEL® Ag, również zawierających to przełomowe rozwiązanie. Szczególnie, gdy wymagane jest wypełnienie rany głębokiej, umiarkowanie i silnie sączącej. Tym samym możemy stwierdzić, że jesteśmy w stanie zaopatrzyć większość ran, z którymi mają Państwo do czynienia w codziennej praktyce. Opatrunek nowej generacji Versiva® XC™ jest jałowym opatrunkiem zbudowanym z zewnętrznej warstwy poliuretanowej, warstwy absorpcyjnej wykonanej z nietkanych włókien w technologii Hydrofiber® oraz cienkiej, nieprzylepnej warstwy kontaktującej się z powierzchnią rany. Zewnętrzna warstwa poliuretanowa chroni ranę przed zanieczyszczeniami i jednocześnie umożliwia odparowywanie nadmiaru wilgoci z rany. Warstwa absorpcyjna wykonana z nietkanych włókien pochłania i zatrzymuje wysięk, formując spoisty żel. Nieprzylepna warstwa opatrunku umożliwia deli- Patryk Martynus Brand Manager Wound Therapeutics & Critical Care katne usunięcie opatrunku z rany. Opatrunek pochłania wysięk z rany i tworzy wilgotne środowisko gojenia, co przyspiesza proces leczenia rany i umożliwia autolityczne oczyszczenie rany z martwicy bez uszkodzenia nowo powstałych komórek. Opatrunek nowej generacji Versiva® XC™ może być stosowany jako opatrunek pierwotny lub jako opatrunek wtórny (w ranach głębokich, wymagających wypełnienia lub zagrożonych kolonizacją; wraz z AQUACEL® czy AQUACEL® Ag), gdy rana umiarkowanie lub silnie sączy. Procedurę postępowania obrazuje schemat na sąsiedniej stronie: Warstwa kontaktu z raną wykonana w technologii Hydrofiber® Versiva® XC™ Przekrój poprzeczny 50 x powiększony 10 Warstwa chłonna opatrunku wykonana w technologii Hydrofiber® Betahesive® Pianka/błona pokrywająca Upewnij się, że rana i skóra wokół niej jest czysta. Aby oczyścić ranę, użyj roztworu soli fizjologicznej lub roztworu octenidyny (Octenisept®). Dokładnie osusz ranę i otaczającą ją skórę. Wybierz właściwy rozmiar opatrunku, tak by część chłonna opatrunku była większa od powierzchni rany. Rozpocznij aplikację opatrunku Versiva® XC™ od środka części chłonnej i centralnie na ranę. Jeżeli zastosujesz wersję przylepną opatrunku, delikatnie przyłóż go i dociśnij do zdrowej skóry wokół rany. W przypadku zastosowania opatrunku w wersji nieprzylepnej wymagana jest specjalna opaska uciskowa lub taśma. Opatrunek Versiva® XC™ może pozostawać na ranie do 7 dni. W pierwszym okresie (3-7 dni) obserwuj wnikliwie ranę i opatrunek, szczególnie gdy ilość wysięku jest bardzo duża. Zmień opatrunek niezwłocznie, gdy zacznie przeciekać. stanowi barierę chroniącą ranę przed drobnoustrojami, a także wirusami, takimi jak wirus HIV i Hepatitis. Należy pamiętać o zabezpieczeniu rany, gdy stosu- jemy opatrunek w formie nieprzylepnej, gdyż niezabezpieczany nie gwarantuje ochrony przed przeniesieniem wirusa HIV i Hepatitis. Jak praktycznie używać kombinacji omawianych opatrunków, pokazują powyższe zdjęcia. Opatrunek nowej generacji Versiva® XC™ w formie przylepnej Umieść centralnie na ranie opatrunek AQUACEL® /AQUACEL® Ag tak, by opatrunek przekraczał obszar rany przynajmniej o 1 cm. 11 www.mojarana.pl Rana czysta Rana zagrożona infekcją lub krytycznie skolonizowana Rana płytka Rana głęboka + + + Wysięk umiarkowany/silny Stosując opatrunek nowej generacji Versiva® XC™, możesz oczekiwać: • widocznych efektów lecze nia ran1, 2 • doskonałego wchłaniania i zatrzymywania wysięku nawet przy kompresjoterapii, w porównaniu z wcześniej stosowanymi opatrunkami prezentowanymi w testach in vitro3 • ochrony skóry wokół rany i zmniejszenia ryzyka mace racji1, 2, 3 Opatrunek Versiva® XC™ ma zastosowanie u chorych cierpiących na owrzodzenia żylakowate goleni, odleżyny (specjalne, anatomiczne kształty na kość krzyżową i piętę), zespół stopy cukrzycowej czy w ranach ostrych. Opis doświadczeń jednego z wielu specjalistów z powodzeniem stosujących opatrunek publikujemy w dalszej części magazynu. Głęboko wierzymy, że z dnia na dzień, również w Państwa codziennej praktyce, opatrunek nowej generacji Versiva® XC™ znajdzie szerokie zastosowanie zarówno w ranach płytkich z umiarkowanym i dużym wysiękiem, jak i głębszych w kombinacji z AQUACEL® i AQUACEL® Ag zawsze, gdy wystąpi podejrzenie zakażenia lub kolonizacji rany. 1. Vanscheidt W., Munter K.C., Klovekorn W., Vin F., Gauthier J.P., Ukat A. A prospective study on the use of a no adhesive gelling foam dressing on exuding leg ulcers. J Wound Care. 2007; 16 (6): 261-265. 2. Parish L.C., Dryski M., Cadden S. Prospective clinical study of a new adhesive gelling foam dressing in pressure ulcers. Int Wound J. 2008; 5: 60-67. 3. Griffiths B., Adams S., Kelly S., Shaw H. Retention of fluid and lateral spread in a new gelling foam versus other foam dressings. Poster presented at: 20th Annual Symposium on Advanced Wound Care and the Wound Healing Society Meeting; April 28-May 1, 2007; Tampa, FL. 12 … gdy leczysz opatrunkiem Versiva® XC™ Opatrunek Versiva® XC™ zmienia rany Dzięki natychmiastowemu efektowi żelowania technologii Hydrofiber® wysięk jest wchłaniany i zamykany w strukturach włókien opatrunku,1 bakterie są wychwytywane i blokowane oraz zapewnione jest optymalne wilgotne środowisko gojenia rany, dzięki czemu proces leczenia rozpoczyna się natychmiast. Opatrunek Versiva® XC™ – oczekuj więcej Więcej informacji na temat opatrunku Versiva® XC™ znajdą Państwo na www.mojarana.pl/versiva ConvaTec Polska Sp. z o.o., Al. Armii Ludowej 26, 00-609 Warszawa tel. (022) 579 66 50, fax (022) 579 66 44 bezpłatna infolinia: 0 800 120 093, e-mail: [email protected], www.convatec.pl ®/TM oznaczają zarejestrowane znaki towarowe ConvaTec Inc. Prawa autorskie – © 2009 ConvaTec Inc. Piśmiennictwo: 1. Walker M, Hobot JA, Newman GR, Bowler PG. Scanning electron microscopic examination of bacterial immobilization in a carboxymethyl cellulose (AQUACEL®) and alginate dressings. Biomaterials 2003; 24: 883-890. Kongres EWMA 2009 – Helsinki dr n. med. Jarosław Kalemba Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej CENTRO-MED Sp. z o.o. Poradnia Chirurgiczna, Strzelce Opolskie W dniach 20-22 maja 2009 roku w Helsinkach odbyła się 19 Konferencja Europejskiego Towarzystwa Leczenia Ran. Hasłem konferencji w Helsinkach było słowo HELP. Hasło składa się z pierwszych liter wyrazów: Healing, Educating, Learning oraz Preventing in wound care. Około 450 prezentacji podzielono na liczne sesje prowadzone równolegle w kilku salach nowoczesnego centrum kongresowego Helsinki Exhibition & Convention Centre. Każdy uczestnik miał możliwość wyboru sesji poświęconej interesującej go tematyce. Interesującą propozycją były warsztaty dotyczące leczenia stopy cukrzycowej, oczyszczania ran, kompresjoterapii oraz badań klinicznych. Jedna z sesji prowadzona była w języku rosyjskim i dotyczyła stymulacji gojenia ran. Poziom naukowy i technologie stosowane przez lekarzy ze Wschodu przypomniały wszystkim, że Europa nie kończy się na Bugu. Z dużym zainteresowaniem spotkały się prezentacje poświęcone czynnikom wzrostu oraz hodowlom tkankowym. W konferencji brali także udział naukowcy z Polski. Kilka wykładów i posterów naszych autorów świadczy o aktywności środowisk zajmujących się leczeniem ran. 14 Bardzo ciekawa okazała się prezentacja dotycząca prowadzonego w Opolu i Strzelcach Opolskich projektu „Polish Leg Ulcer”. W ramach programu poprawy opieki nad przewlekłymi ranami goleni w Polsce, Słowenii (Dolenjska) i Czechach (Pardubice) wprowadzany został nowy system leczenia. Pierwsze wyniki prezentowane były w Lizbonie w 2008 roku. W Helsinkach przedstawiono rezultaty drugiego etapu obejmującego głównie edukację pielęgniarek i lekarzy na terenach objętych projektem. Polski zespół reprezentowali w stolicy Finlandii: prof. Zbigniew Rybak, dr Grzegorz Krasowski i dr Jarosław Kalemba, który wygłosił pracę „The strategy of the treatment of leg ulcer – Polish model”. Sesję, w której umieszczono wykład, prowadziła obecna prezydent EWMA Zena Moore, co świadczy o wadze, jaka przywiązywana jest do projektu „Polish Leg Ulcer”. Żywa dyskusja po prezentacji oraz słowa uznania z ust Pani Prezydent dostarczyły energii potrzebnej na dokończenie trzeciego etapu projektu. Wyniki prowadzonego projektu mają być zaprezentowane na konferencji w Genewie w 2010 roku. Warto wspomnieć o dobrze zorganizowanej części wystawowej. Jedno z większych stoisk należało do ConvaTec, gdzie można było spotkać także Patryka Martynusa Brand Managera ConvaTec Polska. Miło było porozmawiać w języku polskim w trakcie kilkudniowej wizyty w Finlandii. Zapewne spotkamy się ponownie w Genewie w 2010 roku. OIT Wieloaspektowo – postępowo Na oddziałach intensywnej opieki medycznej Oddziały intensywnej terapii należą do tych miejsc w obrębie jednostki szpitalnej, w których batalie o życie pacjenta toczone są niemal w sposób ciągły. To tu mamy do czynienia z najbardziej skomplikowanym leczeniem obejmującym zazwyczaj więcej aniżeli jedną jednostkę chorobową. Do głównych zadań takich oddziałów należy monitoring czynności życiowych, diagnozowanie przyczyn choroby i poszukiwanie odpowiedzi na pytanie: w jaki sposób (komfortowy i bezpieczny zarówno dla personelu, jak i dla pacjenta) wykorzystać najnowsze osiągnięcia świata medycznego pozwalające zapewnić opiekę dającą wysoką skuteczność podjętych działań. Niezbędnym ogniwem leczenia nieprzytomnych pacjentów są czynności wykonywane przez personel pielęgniarski, takie jak higiena ciała, karmienie, zapobieganie odleżynom, odsysanie zaintubowanych chorych, podawanie leków stałych i okresowych oraz kontrola stanu ogólnego. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom Czytelników naszego magazynu i biorąc pod uwagę fakt, że firma ConvaTec oferuje szeroki zakres nowoczesnych opatrunków oraz jest dostawcą kompleksowych, przełomowych rozwiązań z zakresu opieki nad pacjentem OIT, postanowiliśmy w ramach magazynu „Inforanek” prezentować możliwe rozwiązania wspierające Państwa codzienne wysiłki w zakresie opieki nad takimi pacjentami. Myślę, że tytuł tej części magazynu („Wieloaspektowo – postępowo”) idealnie charakteryzuje poruszane tematy, ale i jest odpowiedzią na Państwa potrzeby. Dzięki przyłączeniu w zeszłym roku firmy Unomedical nasza oferta produktów poszerzyła się między innymi o produkty mające już uznanie w szerokim gronie Państwa Koleżanek i Kolegów stosujących na przykład systemy godzinowej zbiórki moczu (UnoMeter™ Safeti™ Plus) czy zbierających doświadczenia w zakre- Patryk Martynus Brand Manager Wound Therapeutics & Critical Care sie pomiaru ciśnienia śródbrzusznego (UnoMeter™ Abdo-Pressure™). Częstym problemem OIT jest powszechnie występująca biegunka wśród pacjentów; tu od kilku lat rekomendujemy zastosowanie zamkniętego systemu do kontrolowanej zbiórki stolca płynnego i półpłynnego Flexi-Seal® FMS, który między innymi minimalizuje ryzyko powstania odleżyn. Gdyby jednak odleżyny dotknęły pacjentów Państwa oddziałów, od naszych przedstawicieli medycznych lub telefonicznie pod bezpłatnym numerem infolinii 0 800 120 093 uzyskają Państwo wszelkie informacje o nowoczesnych opatrunkach przyspieszających proces leczenia różnego rodzaju ran, w tym odleżyn. Aby ułatwić Państwu decyzję odnośnie do poszczególnych produktów, prezentujemy poniżej obrazowy schemat: Pomiar ciśnienia śródbrzusznego UnoMeter™ Abdo-Pressure™ Kontrolowana zbiórka stolca płynnego i półpłynnego Godzinowa zbiórka moczu UnoMeter™ Safeti™ Plus Odleżyny (w zależności od stopnia, głębokości oraz ilości wysięku) lub + lub na kość krzyżową lub piętę W bieżącym wydaniu magazynu prezentujemy opis przypadku pacjenta z nietrzymaniem stolca oraz kontynuujemy edukację w zakresie pomiaru i obserwacji cieśni brzusznej. Polecam Państwa lekturze. www.convatec.pl 15 OIT Wieloaspektowo – postępowo Zastosowanie zestawu Flexi-Seal® FMS Barbara Gładysiak pielęgniarka oddziałowa Opis przypadku: Barbara Gładysiak, pielęgniarka oddziałowa, Klinika Intensywnej Terapii Szpitala Klinicznego Przemienienia Pańskiego Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, ul. Długa, 61-848 Poznań Pacjent M. M., mężczyzna, 81 lat Rozpoznanie kliniczne Stan po relaparotomii i cholecystektomii z powodu ropnia pęcherzyka żółciowego. Niedoczynność tarczycy. Napadowe migotanie przedsionków. Choroba niedokrwienna mięśnia sercowego. Stan po wszyciu protezy naczyniowej aortalno-dwubiodrowej z powodu tętniaka aorty brzusznej (operowanego 30 dni wcześniej). Stan Przykry zapach może być poważnym problemem zarówno dla pacjentów, jak i dla personelu medycznego. 16 po podwiązaniu tętnicy biodrowej prawej. Zmiany niedokrwienne okolicy krzyżowej. Przebieg terapii Chory w stanie ciężkim, zaintubowany, poddany sedacji farmakologicznej, wentylowany respiratorem; w 10. dobie wykonano tracheotomię przezskórną, zmniejszono sedację. W drugiej dobie po zabiegu wystąpiła biegunka – podejrzenie niedokrwienia jelit. Wdrożono typowe leczenie i uzyskano poprawę ukrwienia jelit, lecz biegunka się utrzymywała. Zastosowano zamknięty zestaw do zbiórki stolca Flexi-Seal® FMS. Cel zastosowania terapii –poprawić komfort fizyczny i psychiczny chorego –zmniejszyć ryzyko powstania odparzenia okolicy odbytu –zmniejszyć ryzyko maceracji skóry i przerwania jej ciągłości –ułatwić bilans płynowy –wyeliminować przykry zapach otoczenia –ułatwić pracę personelowi medycznemu –ograniczyć zużycie pościeli i środków higienicznych oraz materiałów opatrunkowych Zestaw Flexi-Seal® FMS zwalcza przykry zapach na dwa sposoby*: – poprzez wewnętrzną nylonową barierę, która zatrzymuje cząsteczki przykrego zapachu; – dzięki specjalnemu filtrowi, w który wyposażony jest worek. * Nowa generacja systemu Flexi-Seal® FMS w ofercie ConvaTec Polska – jesień 2009. Przed Po Niskociśnieniowy balonik zaprojektowano specjalnie po to, aby zmniejszyć ryzyko martwicy tkanek. Jest dopasowany do kształtu zwieracza odbytu. Unikalna kieszonka na palec ułatwia aplikację. Miękki i elastyczny silikonowy cewnik o zmniejszającej się średnicy ułatwia aplikację i usunięcie zestawu. Zdrowa śluzówka odbytu –ułatwić pielęgnację i rehabili tację chorego –ograniczyć przeniesienie ewen tualnego zakażenia bakteriami jelitowymi na innych chorych. –wyniki badań materiału mikro biologicznego ze zmian nie dokrwiennych nie wykazały obecności flory bakterii jelito wych –pacjent w komforcie przyj mował odwiedzającą go rodzinę –personel mógł przeznaczyć czas na czynności medyczne i pielęgnacyjne –zużycie środków higienicznych i opatrunkowych zostało ogra niczone do niezbędnego mini mum –bielizna osobista i pościelowa zmieniana była w sposób stan dardowo ustalony na oddziale –bilans płynów był dokładniejszy do +/- 50 ml przy ilości stolca do 3000 ml na dobę. Wnioski Zastosowanie systemu Flexi-Seal® FMS w znacznym stopniu ułatwia pielęgnowanie chorego z wysokim ryzykiem powstawania odleżyn, przy występowaniu uporczywych biegunek, ogranicza nakład pracy personelu pielęgniarskiego, zmniejsza ryzyko przenoszenia zakażenia bakteriami jelitowymi. Personel medyczny sugeruje zastosowanie zestawu Flexi-Seal® FMS jako standardu. Zalety opisywanego zestawu przewyższają jego pozorną barierę, jaką jest cena. Zsumowanie wszystkich kosztów, które ponosi oddział, jest wyższe niż cena zestawu Flexi-Seal® FMS, który bilansuje się już po 6 dobach. Niewymierną korzyścią jest komfort psychiczny chorego świadomego swej dolegliwości, jakim był pan M. M., który był leczony 41 dni z zastosowaniem dwóch wyżej wymienionych zestawów. Wyniki terapii –swobodne stosowanie rehabi litacji i fizykoterapii poprawiło stan fizyczny chorego i ogra niczyło do minimum obszar niedokrwienia w okolicy krzy żowej –zmiana niedokrwienna o śred nicy 5 cm wystąpiła w 14. dobie, a zmiana martwicza o śred nicy 2 cm w 23. dobie lecze nia chorego, co przy rozpo znaniu zasadniczym i możli wościach przeprowadzenia zabiegu jest sukcesem leczni czym i pielęgnacyjnym 17 www.convatec.pl Innowacyjne podejście do opieki nad pacjentem z nietrzymaniem stolca Minimalizacja ryzyka uszkodzenia skóry Minimalizacja ryzyka zakażenia Eliminacja nieprzyjemnych zapachów Poprawa komfortu pracy personelu medycznego s ulep er w ep sji j zw ers tera zonej w Kolorowy port do irygacji, oznaczony kolorem niebieskim, ułatwia prawidłowe zastosowanie systemu. ul ej now ji Flexi-Seal® FMS – nowe opakowanie, mniejsze niż poprzednie, zrobione z podlegającego recyklingowi plastiku, przypomina kształtem muszlę, co ułatwia przechowywanie zestawu. tera Poprawa jakości życia pacjentów w nowe z r a t e owe w n n zo uleps s wer s z o n ej Miękki, niskociśnieniowy balonik wypełniony wodą lub roztworem soli fizjologicznej zapewnia komfort dla pacjenta, zmniejsza ryzyko uszkodzenia odbytnicy oraz minimalizuje ryzyko kontaktu kału ze skórą pacjenta. Informacja o produkcie. Jest mniejsza i mniej skomplikowana, łatwiejsza do zrozumienia, a przez to bardziej przyjazna i ersdlaj użytkownika. j owe n zw teraszonej w ulep Oznakowana strzykawka. Zaznaczono na niej skalę do 45 ml, co zmniejsza ryzyko sji er nadmiernego napełnienia balonika ej w n o z i dyskomfortu pacjenta. ps zw tera ej now Miękki, elastyczny, silikonowy rękaw odprowadzający zapewnia efektywny przepływ stolca. ule Zamknięty worek zbiorczy zapewnia skuteczną zbiórkę stolca. System do kontrolowanej zbiórki stolca Flexi-Seal® FMS ułatwia opiekę nad pacjentem z nietrzymaniem stolca o konsystencji płynnej lub półpłynnej. Przed zastosowaniem proszę zapoznać się z pełną informacją o produkcie. OIT Wieloaspektowo – postępowo Metody pomiaru ciśnienia śródbrzusznego W ostatnich latach coraz bardziej dostrzega się związek pomiędzy nadciśnieniem śródbrzusznym (IAH) a zwiększonym odsetkiem niepowodzeń w terapii wśród pacjentów leczonych w oddziałach chirurgicznych oraz w oddziałach intensywnej terapii. Wzrost ciśnienia śródbrzusznego, mimo że sam nie jest bezpośrednią przyczyną zgonu, poprzez wywoływanie zaburzeń w funkcjonowaniu narządów nie tylko jamy brzusznej, ale także leżących w klatce piersiowej i w jamie czaszki, przyczynia się do pogorszenia wyników leczenia w bardzo dużej grupie pacjentów będących w ciężkim stanie. Śmiertelność pacjentów z rozpoznanym zespołem ciasnoty śródbrzusznej sięga 42%. Ze względu na stale zwiększającą się dostępność oprzyrządowania do pomiaru ciśnienia śródbrzusznego (IAP), pomiar tego parametru staje się coraz częstszy w praktyce klinicznej oddziałów chirurgicznych i intensywnej terapii w polskich szpitalach. Ciśnienie śródbrzuszne możemy oceniać kilkoma sposobami. Najprostsza wydaje się ocena na podstawie badania fizykalnego, poprzez ocenę napięcia powłok. Niestety metoda ta charakteryzuje się bardzo niską czułością (40-61%). Stosowanie jej niesie ze sobą ryzyko nierozpoznania nadciśnienia śródbrzusznego u dużego odsetka pacjentów. Pomiary przyrządowe możemy prowadzić w sposób bezpośredni (przez igłę Veressa albo dren umieszczone w jamie brzusznej) lub pośredni, poprzez pomiar ciśnienia w żołądku lub pęcherzu moczowym. Pomiar pośredni opiera się na założeniu, że ciśnienie hydrostatyczne panujące w jamie brzusznej przenosi się na zbiorniki płynowe znajdujące się w jej obrębie. Takimi zbiornikami mogą być: wypełniony moczem pęcherz lub żołądek z zawartą w nim treścią. W praktyce klinicznej europejskich oddziałów intensywnej terapii i oddziałów pooperacyjnych najpopularniejszy jest pomiar przezpęcherzowy (92,3% pomiarów). Pomiar bezpośredni oraz pośredni w żołądku wykorzystywany jest dużo rzadziej (odpowiednio 4,2 i 2,8% pomiarów). Do badań klinicznych wprowadzany jest obecnie przyrządowy pomiar IAP opar t y na pomiarze elastyczności i podatności powłok brzusznych. Dr n. med. Dariusz Onichimowski Ordynator Oddziału Anestezjologii i Intensywnej Terapii Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Olsztynie Ciśnienie śródbrzuszne może być mierzone w sposób ciągły lub przerywany. W chwili obecnej większość pomiarów to pomiary przerywane. U większości pacjentów wystarczy wykonywać je co 4-6 godzin. Word Society of the Abdominal Compartment Syndrome (WSACS) zaleca skriningowe badanie IAP u każdego pacjenta przyjętego na oddział intensywnej terapii. Wykonanie tego pomiaru jest szczególnie zasadne u pacjentów po rozległych zabiegach na jamie brzusznej (w szczególności 19 Bezpłatna linia informacyjna: 0-800 120 093 po zabiegach na aorcie brzusznej), po urazach jamy brzusznej, u pacjentów z objawami zespołu ciasnoty śródbrzusznej (skąpomocz, hipoksja, kwasica metaboliczna) oraz po intensywnej terapii płynowej (> 3000 ml/ 24 h). Pomiar ciśnienia śródbrzusznego dostarcza dodatkow ych informacji dotyczących stanu pacjenta (np. stopnia nawodnienia, stopnia przesiąkania płynu do przestrzeni pozanaczyniowej), pomaga w zaplanowaniu poszczególnych strategii leczenia (terapii wentylacyjnej, ewentualnego wdrożenia leczenia nerkozastępczego, kwalifikacji do operacji). Stanowi także dodatkową ocenę przebiegu leczenia (np. adekwatności płynoterapii czy skuteczności leczenia odwadniającego). Przy prowadzeniu pomiarów ciśnienia śródbrzusznego należy wziąć pod uwagę, że zmienia się ono wraz z cyklem oddechowym oraz jest zależne od pozycji pacjenta. Na wartość IAP mają bezpośredni wpływ: objętość narządów litych i jamistych, zmiany zajmujące miejsce (krew, płyn, ropa, guzy), stany ograniczające rozszerzanie się powłok jamy brzusznej (blizny oparzeniowe, obrzęk powłok). Jako referencyjny standard pomiaru chwilowego IAP przyjęto pomiar w pęcherzu wypełnionym maksymalnie 25 ml sterylnej soli fizjologicznej. Pomiar przezpęcherzowy jest bezpieczną, szybką i ekonomiczną metodą pomiaru IAP i może być wykonany w każdym oddziale intensywnej terapii oraz w oddziałach pooperacyjnych za pomocą łatwo Wartości ciśnienia śródbrzusznego spotykane w praktyce klinicznej 20 Zdrowy dorosły 0-5 mm Hg Pacjent OIT lub POP bez patologii brzusznej 5-7 mm Hg Pacjent po laparotomii 10-15 mm Hg Pacjent ze wstrząsem septycznym 15-25 mm Hg Pacjent z ostrym brzuchem 25-40 mm Hg dostępnych urządzeń. IAP należy wyrażać w mm Hg i mierzyć pod koniec wydechu, w pozycji całkowicie leżącej po upewnieniu się, że nie ma napięcia mięśni brzucha z wyzerowaniem na poziomie linii pachowej środkowej. Najprostszą metodą pomiaru jest pomiar przy użyciu zestawu UnoMeter™ Abdo-Pressure™. Jest to zamknięty system podłączany do cewnika umiejscowionego w pęcherzu moczowym, umożliwiający jednocześnie pomiar diurezy godzinowej i IAP. Pomiar odbywa się na zasadzie naczyń połączonych. Nie wymaga przetwornika elektronicznego ani kanału pomiarowego monitora. Dzięki temu pomiar ten możliwy jest w każdym oddziale, a nie t ylko w oddziałach intensywnego nadzoru. Na rynku dostępna jest także metoda pomiaru pośredniego w pęcherzu z użyciem przetwornika (AbViser™ AutoValve™) oraz pomiaru ciągłego poprzez zgłębnik z balonem umieszczony w żołądku (CiMON™). Piśmiennictwo: 1. Ivatury R. Abdominal Com partment Syndrom. Landes Bioscience. Georgetown, Texas 2006. 2. Malbrain M., Van Regenmor tel N., Cheatham M.L. Abdo minal Compartment Syndrome in Yearbook of Intensive Care and Emergency Medicine (Vincent J.-L.). Springer 2007: 611-626. Rozpoznaj zespół cieśni brzusznej, zanim się pojawi. UnoMeter™ Abdo-Pressure™ Zdiagnozuj nadciśnienie brzuszne, zanim pojawią się komplikacje groźne dla życia. UnoMeter™ Abdo-Pressure™ to system łatwy w obsłudze, zapewniający pewny, szybki i powtarzalny pomiar IAP. Klinicznie dopuszczony system UnoMeter™ Abdo-Pressure™ zapewnia podjęcie optymalnych decyzji w trosce o życie pacjenta. ®/TM oznaczają zarejestrowane znaki towarowe ConvaTec Inc. Prawa autorskie – © 2009 ConvaTec Inc. ConvaTec Polska Sp. z o.o., Al. Armii Ludowej 26, 00-609 Warszawa, e-mail: [email protected], www.convatec.pl, bezpłatna infolinia: 0 800 120 093 Specjalistyczne Centra Leczenia Ran ran przewlekłych, z drugiej zaś zachęcić lekarzy do współpracy w zakresie tworzenia nowych, profesjonalnych gabinetów leczenia ran. Jeśli zatem profesjonalne leczenie ran przewlekłych jest dla Państwa interesującym tematem, zachęcamy do kontaktu z nami (patr yk.mar t [email protected] lub pod nr. infolinii 0-800 120 093). Doradzimy, jak stworzyć taki gabinet, zarekomendujemy niezbędne wyposażenie do jego prowadzenia. Będziemy również informować o nowych miejscach w kolejnych wydaniach magazynu, jak i na stronie internetowej www.mojarana.pl. Poniżej rekomendowane przez nas miejsca profesjonalnego leczenia ran: Województwo dolnośląskie: Specjalistyczna Praktyka Lekarska Chirurgia Ogólna i Naczyniowa Gabinet Zabiegowy ul. Groszowa 9, 58-500 Jelenia Góra dr n. med. Tomasz Michalski tel. 0 692 462 038 wt., pt. od godz. 15.00 Wojewódzki Szpital Specjalistyczny we Wrocławiu, Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Poradnia Chirurgii Ogólnej ul. H. Kamieńskiego 73a, 51-124 Wrocław tel. (071) 327 05 03 pn.-pt., godz.: 9.00-14.00 rejestracja osobiście w poradni lub telefonicznie Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej CERTUS Poradnia Chorób Naczyń ul. Kopernika 67/69, 90-553 Łódź tel. (042) 639 88 22 pn.-pt., godz.: 8.00-19.00 Gabinet Lekarski Teresa Dziuk-Postułka ul. Tulipanowa 12, 59-220 Legnica tel. 0 601 050 245 pn. i czw., godz.: 17.00-20.00 Województwo kujawsko-pomorskie: Szpital Wojewódzki im. dr. J. Biziela Owrzodzenia goleni, Poradnia Leczenia Owrzodzeń Żylnych Goleni przy Katedrze i Klinice Chirurgii Ogólnej CM UMK ul. Ujejskiego 75, 85-168 Bydgoszcz tel. (052) 365 56 89 pn.-pt., godz.: 7.00-14.00 W tym miejscu naszego kwartalnika chcielibyśmy z jednej strony przekazać informacje na temat miejsc, które w sposób specjalistyczny opiekują się pacjentami dotkniętymi problemami Specjalistyczny Szpital im. dra A. Sokołowskiego Poradnia Chirurgii Ogólnej ul. Sokołowskiego 4, 58-309 Wałbrzych tel. (074) 648 97 40 czynne pn.-pt. 7.30-14.30 4. Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką, Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Poradnia Chirurgii Ogólnej ul. Weigla 5, 50-981 Wrocław tel. (071) 766 03 57 rejestracja osobista: – pn.-pt., godz.: 8.00-18.00 rejestracja telefoniczna: – pn.-pt., godz.: 11.00-18.00 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej MULTIMEDICA Poradnia Chirurgii Naczyniowej dr n. med. Krzysztof Szecówka ul. Zakrzowska 19a, 51-318 Wrocław tel. 0 601 740 110 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej ZAWIDAWIE Sp. z o.o. Poradnia Chorób Naczyń ul. Krzywoustego 290, 51-312 Wrocław tel. (071) 326 22 74 pn. i wt., godz.: 15.00-21.00 22 Prywatne Centrum Chirurgii Winczakiewicz-Borkiewicz ul. Kołłątaja 10a, 87-100 Toruń tel. (056) 660 09 07 pn.-pt., godz.: 9.00-19.00 Województwo lubelskie: Poradnia Chirurgii Naczyniowej i Angiologii ul. Staszica 11, 20-081 Lublin tel. (081) 532 39 35 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej MED-SPEC, Poradnia Chirurgiczna ul. Kilińskiego 4, 22-400 Zamość tel. (084) 677 51 36 Województwo lubuskie: Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Obwód Lecznictwa Kolejowego ul. Dworcowa 4, 66-400 Gorzów Wlkp. tel. (095) 720 46 41 codziennie, godz.: 9.00-12.00 Województwo łódzkie: Niepubliczny Specjalistyczny Zakład Opieki Zdrowotnej SALUS Poradnia Specjalistyczna ul. Szpitalna 48, 99-300 Kutno tel. (024) 254 38 68, godz.: 9.00-16.00 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej MIKOMED Poradnia Chorób Naczyń Obwodowych ul. Traktorowa 13, 91-116 Łódź tel. (042) 655 88 75 pn.-pt., godz.: 8.00-22.00 Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej, Uniwersytecki Szpital Kliniczny nr 2 im. Wojskowej Akademii Medycznej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi – Centralny Szpital Weteranów Poradnia Chirurgii Naczyniowej ul. Żeromskiego 113, 90-549 Łódź tel. (042) 639 34 65 pn.-pt., godz.: 8.00-16.00 Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Kopernika Wojewódzka Poradnia Chorób Naczyń Obwodowych ul. Ogrodowa 21, 91-065 Łódź tel. (042) 689 51 13 pn.-pt., godz.: 8.00-15.00 Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. M. Pirogowa Przychodnia Przyszpitalna ul. Wólczańska 195, 90-531 Łódź tel. (042) 636 76 11 w. 212 pn.-pt., godz.: 7.30-15.00 Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Pabianicach Przychodnia Specjalistyczna ul. Jana Pawła II 68, 95-200 Pabianice tel. (042) 225 36 98 pn.-pt., godz.: 7.00-17.00 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej, Zespół Poradni ZDROWIE al. Pokoju 7, 98-200 Sieradz tel. (043) 822 19 99 pn.-pt., godz.: 8.00-18.00 Województwo małopolskie: Centrum Medyczne Beluga-Med, Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej – lek. med. Marcin Tusiński ul. Obopólna 4a, 30-069 Kraków tel. (012) 353 45 46 pn. i śr., godz.: 16.00-19.00 Poradnia Chirurgii Urazowo-Ortopedycznej ul. Łazarza 14, 31-530 Kraków tel. (012) 424 42 43 pn.-pt., godz.: 8.00-19.00 Poradnia Leczenia Ran Przewlekłych, LUX MED ul. Wadowicka 6, 30-415 Kraków tel. (012) 296 51 51, (012) 296 52 50 wt., godz.: 15.00-18.00, czw., godz.: 15.00-20.00 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej, Przychodnia Lekarska Specjalista ul. Rusznikarska 17, 31-261 Kraków tel. (012) 423 30 45 pn.-pt., godz.: 8.00-16.00 do rejestracji niezbędne jest skierowanie od lekarza rodzinnego Poradnia Chirurgiczna – lek. med. Janusz Sroga ul. Krzywa 14, 34-300 Nowy Targ tel. 0 601 483 943 pn.-pt., godz.: 15.00-18.00 terminy wizyt prosimy ustalać telefonicznie Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Poradnia chirurgiczna ul. Słomnicka 69, 32-043 Skała tel. (012) 389 10 05 pn. i wt., godz.: 15.00-18.00 Poradnia Chirurgiczna – lek. med. Wojciech Król ul. Podgórska 6, 34-100 Wadowice tel. 0 606 455 860 pn.-pt., godz.: 15.00-18.00 terminy wizyt prosimy ustalać telefonicznie Województwo mazowieckie: Centrum Flebologii ul. Witoszyńskiego 5, 03-983 Warszawa tel. (022) 613 62 56 pn.-pt., godz.: 9.00-20.00 Katedra i Klinika Gastroenterologii i Chorób Przemiany Materii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Poradnia Stopy Cukrzycowej Poradnia Diabetologiczna ul. Banacha 1a, 02-097 Warszawa tel. (022) 599 10 00 pn.-pt., godz.: 8.00-15.00 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej MEDINA ul. Krzywe Koło 8/10, 00-270 Warszawa tel. (022) 831 07 21 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej SEP-MED – dr Maciej Koselak ul. Hoża 19, 00-521 Warszawa tel. (022) 628 01 70 pn.-pt., godz.: 9.00-19.00 Województwo podkarpackie: SP ZOZ Nowa Dęba Poradnia Chirurgii Ogólnej ul. M.C. Skłodowskiej 1a, 39-460 Nowa Dęba tel. (015) 846 26 51 Szpital Miejski im. Jana Pawła II Poradnia Chirurgii Naczyniowej ul. Rycerska 4, 35-241 Rzeszów tel. (017) 853 90 31 Województwo podlaskie: Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Pielęgniarek/Położnych Środowiskowych/Rodzinnych s.c. ul. Kościuszki 5a, 16-300 Augustów tel. (087) 643 63 80 Specjalistyczna Przychodnia Lekarska VITAMED – VITAMED Sp. z o.o. ul. Wileńska 18, 03-416 Warszawa tel. (022) 473 89 37 pn.-pt., godz.: 8.00-19.30 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej OMNI-MED Zofia Stojak ul. Mieszka I 8c lok. 30, 15-054 Białystok tel. (085) 732 63 11 8.00-15.00 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej BER-MED w Wieliszewie ul. Niepodległości 85, 05-135 Wieliszew tel. (022) 782 23 85 pn.-pt., godz.: 8.00-20.00 ZOZ Hospicjum Domowe ul. Sienkiewicza 53, pok. 109, 15-002 Białystok tel. 0 693 278 231 SPZOZ Nieporęt dr Robert Zapora ul. Warszawska 13, 05-130 Zegrze tel. 0 602 106 869 godz. 8.00-13.00 Województwo śląskie: Elvita NZOZ GZLA Poradnia Chirurgii Ogólnej lek. med. Ryszard Maciejowski ul. Gwarków 1, 43-600 Jaworzno tel. (032) 616 50 88 Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Ambulatoryjna Opieka Specjalistyczna Poradnia Chirurgiczna ul. Paderewskiego 7 05-100 Nowy Dwór Mazowiecki specjalista chirurg Andrzej Dobosiewicz tel. (022) 775 20 37 Województwo opolskie: Brzeskie Centrum Medyczne Poradnia Chirurgii Ogólnej ul. Mossora 1, 49-300 Brzeg tel. (077) 444 66 12 pn., godz.: 12.00-14.00, wt., czw. i pt., godz.: 9.00‑11.00, śr., godz.: 12.00-14.00 Szpital Wojewódzki w Bielsku-Białej Poradnia Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej al. Armii Krajowej 101, 43-302 Bielsko-Biała tel. (033) 810 21 35 Poradnia Schorzeń Naczyń al. Legionów 10, 41-902 Bytom tel. (032) 396 44 27 rejestracja: pn.-czw., godz.: 7.15-12.00, pt., godz.: 10.30-13.00 Prywatna Praktyka Chirurgiczna dr Marek Rak pl. Wolności 11/2, 47-220 Kędzierzyn-Koźle tel. 0 509 420 868 Szpital Specjalistyczny nr 2 Poradnia Chirurgiczna ul. Batorego 15, 41-902 Bytom tel. (032) 786 15 18 pn.-pt., godz.: 8.00-10.00 rejestracja tylko osobiście Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej CENTRO-MED Sp. z o.o. Poradnia Chirurgiczna ul. Powstańców Śląskich 9, 47-100 Strzelce Opolskie tel. (077) 461 29 10 wt., godz.: 9.00-15.00 Śląski Uniwersytet Medyczny Katedra i Oddział Kliniczny Chorób Wewnętrznych, Angiologii i Medycyny Fizykalnej ul. Batorego 15, 41-902 Bytom tel. (032) 786 16 30 23 www.convatec.pl Wielospecjalistyczna Poradnia Lekarska SIGMA Poradnia Chirurgiczna ul. Tetmajera 1, 41-933 Bytom tel. (032) 286 52 71 wizyty tylko prywatne pn., godz.: 16.00-20.00 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej, Specjalistyczna Pomoc Medyczna Medservice ul. Curie-Skłodowskiej 34, 41-800 Zabrze tel. (032) 271 02 64 pn., godz.: 10.00-15.00, wt. i czw., godz.: 10.00-20.00 Poradnia Chirurgiczna ul. Mirowska 15, 42-202 Częstochowa tel. (034) 370 21 40 pn.-pt., godz.: 8.00-14.00 Województwo świętokrzyskie: Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej SALWIKO-CHIRURGIA Prywatny Gabinet Chirurgiczny Jacek Salwowski ul. Urzędnicza 16b, 25-729 Kielce tel. 0 603 172 599 rejestracja: 0 661 090 540 pn.-pt., godz.: 15.00-20.00 Prywatne Centrum Diagnostyczno-Lecznicze KOMED Poradnia Chirurgii Naczyniowej ul. Sobieskiego 54, 42-200 Częstochowa tel. (034) 324 61 54, w ramach NFZ: pn.-pt., godz.: 8.00-14.00, terminy wizyt prywatnych prosimy ustalać telefonicznie Wojewódzki Szpital Specjalistyczny Poradnia Chirurgiczna (pokój 216) ul. Bialska 104/118, 42-200 Częstochowa tel. (034) 367 34 24 pn.-pt., godz.: 8.00-14.00, zapisy na tel. w ramach NFZ – dzwonić 10.00-14.00. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej KOMED Poradnia Chirurgii Ogólnej ul. Bocheńskiego 38c, 40-859 Katowice tel. (032) 254 57 37 Okręgowy Szpital Kolejowy Poradnia Chirurgiczna ul. Panewicka 65, 40-760 Katowice tel. (032) 353 07 92 rejestracja: pn.-pt., godz.: 7.30-14.30 Poradnia Chirurgii Naczyń PHU NAVIMED POL dwa Sp. z o.o. ul. Ziołowa 46, 40-635 Katowice tel. (032) 202 40 25 rejestracja tel. (032) 359 83 25 Wielospecjalistyczna Poradnia Lekarska SYNAPSIS Poradnia Chirurgiczna ul. Czerwińskiego 8, 40-123 Katowice tel. (032) 201 08 38, wizyty tylko prywatne, czw., godz.: 16.00-20.00 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej SANA Poradnia Chirurgii Ogólnej i Naczyń ul. Wodzisławska 78, 43-200 Pszczyna tel. (032) 212 01 33, (032) 212 04 98 pn., godz.: 9.00-11.00, śr., godz.: 14.30-17.00 Zespół Opieki Zdrowotnej w Pszczynie Poradnia Chirurgii Ogólnej ul. Antesa 11, 43-200 Pszczyna tel. (032) 210 30 21 24 Województwo warmińsko-mazurskie: 110. Szpital Wojskowy z Przychodnią Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Gabinet Chirurgiczny ul. Komeńskiego 35, 82-300 Elbląg tel. (055) 239 45 02 pn.-pt., godz.: 10.00-14.00 Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Giżycku Przyszpitalna Poradnia Chirurgiczna ul. Bohaterów Westerplatte 4, 11-500 Giżycko tel. (087) 428 54 51 Prywatny Oddział Chirurgii z Poradniami Specjalistycznymi Medicus S.C. ul. Długa 5, 13-300 Nowe Miasto Lubawskie tel. (056) 474 25 57 pn.-pt., godz.: 10.00-18.00 Województwo wielkopolskie: Szpital Wielospecjalistyczny Poradnia chirurgiczna ul. 3 Maja 37, 62-200 Gniezno tel. (061) 426 44 61 wew. 282 pn.-pt., godz.: 7.30-18.00 Wojewódzki Szpital Zespolony Poradnia Chirurgii Ogólnej lek. med. Krzysztof Bielicki ul. Kard. Wyszyńskiego 1, 62-510 Konin tel. (063) 240 44 89 wt., czw., godz.: 14.30-17.00 Specjalistyczna Praktyka Lekarska lek. med. Leszek Żuchowski ul. Kiepury 8, 64-100 Leszno tel. (065) 528 79 51, (065) 526 82 35 Specjalistyczny Gabinet Chirurgiczny ul. Konopnickiej 54, 63-400 Ostrów Wielkopolski pn., godz.: 17.00-20.00 rejestracja tel. 0 500 134 947 Poradnia Stopy Cukrzycowej ul. Mickiewicza 2, 60-834 Poznań wt. 14.00-18.00, śr. 10.00-14.00, czw. 11.00-13.00 rejestracja tel. (061) 848 10 11 wew. 228 lub 372 Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 1 im. Przemienienia Pańskiego, Hospicjum Palium Odleżyny i owrzodzenia goleni os. Rusa 25a, 61‑245 Poznań tel. (061) 873 83 32 pn. i czw., godz.: 9.00‑13.00 Specjalistyczne Centrum Diagnostyczno-Lecznicze Bamberski Dwór ul. Św. Wawrzyńca 1c/38, 60-541 Poznań tel. (061) 848 14 10 pn.-pt., godz.: 8.00-20.00 Województwo zachodniopomorskie: NSZOZ MULTIMED ul. Jana Pawła II 13, 74-200 Pyrzyce tel. (091) 577 71 92 pn. 9.00-14.00, wt. 15.00-19.00, czw. 15.00-19.00, pt. 8.00-12.00 poradnia ma podpisaną umowę z NFZ, pacjent ubezpieczony nie płaci za wizytę Specjalistyczny Gabinet Chirurgiczny lek. med. Sławomir Kaczmarek ul. Korczak 46, 62-800 Kalisz tel. 0 604 771 549 wt. i czw., godz.: 16.30-20.00 rejestracja tel. 0 604 771 549 Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „Św. Marek” s.c. Gabinety Lekarskie ul. Łucznicza 64, 71-472 Szczecin tel. (091) 450 04 04 Poradnia chirurgiczna czynna: pn., godz.: 15.30-18.00, wt., godz.: 9.30-12.30, czw., godz.: 15.00-19.00, pt., godz.: 15.30-18.30 Niepubliczny Zakład Podstawowej i Specjalistycznej Opieki Zdrowotnej MEDRA ul. Wawrzyniaka 42, 63-600 Kępno pn., godz.: 9.00-15.00 rejestracja tel. (062) 791 33 00 MEDI-CLINIQUE Sp. z o.o. ul. Mickiewicza 55, 70-385 Szczecin tel. (091) 421 08 30 pn. 17.30-20.00, śr. 16.30-20.00, sob. 9.00-13.00 wizyty tylko prywatne, dr Marcin Śledź Zakupy opatrunków przez Internet Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom osób z przewlekłymi ranami, pragniemy poinformować, że istnieje możliwość bezpośredniego zakupu naszych opatrunków drogą internetową. Państwa zamówienia realizujemy z należytą starannością i tak szybko, jak to możliwe, gwarantując kontakt naszego konsultanta najpóźniej w ciągu 24 godzin (dni robocze) od momentu wpływu zamówienia. Aby złożyć zamówienie, wystarczy wejść na stronę www.convatec.pl/sklep, wybrać właściwy opatrunek, przejść do finalizacji transakcji, wybierając odpowiednią formę płatności (pobranie przy odbiorze lub za zaliczeniem pocztowym). Ceny opatrunków są konkurencyjne w stosunku do cen aptecznych, jednak należy pamiętać, że ponoszą Państwo dodatkową opłatę za doręczenie pod wska- zany adres. Opłata ta uzależniona jest od wybranej opcji i standardowo waha się od 10 PLN do 12 PLN, gdy wybiorą Państwo usługę pocztową, oraz pomiędzy 20 PLN a 25 PLN, gdy zechcą Państwo skorzystać z usługi kurierskiej. Przy zakupie o wartości powyżej 300 PLN przesyłka jest dostarczana BEZPŁATNIE. Dodatkowo mogą zakupić Państwo opatrunki, dzwoniąc pod numer infolinii: 0-800 120 093. Wierzymy, że możliwość zakupu opatrunku przez Internet czy drogą telefoniczną oraz ich dostawa wprost do domu jest dla Państwa sporym udogodnieniem. www.convatec.pl/sklep Formularz zamówienia Konsultacja telefoniczna Wybór form opłaty za przesyłkę: 1. Opłata pocztowa 10 PLN–12 PLN 2. Opłata kurierska 20 PLN–25 PLN 3. Wartość zamówienia powyżej 300 PLN – dostawa BEZPŁATNA Wybór formy płatności za opatrunki: 1. Przy zakupie 2. Za zaliczeniem pocztowym Realizacja zamówienia pod wskazany adres Zawsze, kiedy chcesz chronić skórę i wspomagać epitelializację1,2 - z aprojektowany do ochrony nowo powstałej tkanki i zapewnienia integralności skóry -c hroni przed niepotrzebnymi zmianami opatrunku, które powodują dyskomfort Pacjenta i zaburzają procesy gojenia się rany - z apewnia maksymalny komfort Pacjenta i idealne dopasowanie do rany - może być użyty jako opatrunek pierwotny lub wtórny 1. Greguric S, Budimcic D, Soldo-Belic A, et al. Hydrocolloid dressing versus a conventional dressing using magnesium sulphate paste in the managment of venous leg ulcers. Acta Dermatovenerol Croat. 1994; 2: 65-71. 2. Heffernan A, Martin Aj, A comparsion of a modified from of Granuflex® (Granuflex® Extra Thin) and a conventional dressing in the management of lacerations, abrasions, and minor operation wounds in an accident and emergency department. J Accident Emerg Med. 1994; 11: 227-230. ®/TM oznaczają zarejestrowane znaki towarowe ConvaTec Inc. Prawa autorskie – © 2009 ConvaTec. ConvaTec Polska Sp. z o.o., Al. Armii Ludowej 26, 00-609 Warszawa, tel. (22) 579 66 50, fax (22) 579 66 44, e-mail: [email protected], www.convatec.pl Bezpłatna linia informacyjna: 0-800 120 093 Opatrunek Granuflex® Extra Thin – na stałe w Twojej domowej apteczce www.mojarana.pl 25 1 1 2 2 2 1 ConvaTec Polska Sp. z o.o., Al. Armii Ludowej 26, 00-609 Warszawa ®/TM oznaczają zarejestrowane znaki towarowe ConvaTec Inc. Prawa autorskie – © 2009 ConvaTec. Piśmiennictwo: 1. Van Rijswijk. Ingredient-based wound dressing classification. JOWC 15: 1; 2006. 2. World Union of Healing Societies (WUWHS) Principles of best practice: Wound Exudate and the role of dressings: A consensus document. London MEP Ltd. 2007. Apteki patronackie Poniżej prezentujemy listę aptek, w których dostępny jest pełny asortyment opatrunków firmy ConvaTec Województwo dolnośląskie: Apteka „Verbena” ul. Kusocińskiego 5a, 58-309 Wałbrzych tel. (074) 665 64 04 Apteka „Zabobrze Szpital” ul. Ogińskiego 6 58-506 Jelenia Góra tel. (075) 643 06 50 Apteka „DGA 14” ul. Iwaszkiewicza 5 59-220 Legnica tel. (076) 855 36 90 Apteka „DGA 2” ul. Iwaszkiewicza 1 59-220 Legnica tel. (076) 855 30 12 Apteka „LEGE ARTIS” – Nowodworska ul. Gubińska 15, 54-434 Wrocław tel. (071) 357 99 05 Apteka „LEGE ARTIS” ul. Joannitów 22, 50-525 Wrocław tel. (071) 367 10 50 Apteka „Śliczna” al. Armii Krajowej 14/1, 50-541 Wrocław tel. (071) 373 10 17 Apteka „Św. Macieja” pl. Św. Macieja 9, 50-244 Wrocław tel. (071) 322 09 08 Dolnośląska Grupa Apteczna Sp. z o.o., Apteka nr 1 ul. Legnicka 62, 54-204 Wrocław tel. (071) 352 11 97 Województwo kujawsko-pomorskie: Apteka „Alba I” ul. Curie-Skłodowskiej 1, 85-094 Bydgoszcz tel. (052) 346 01 11 (052) 346 12 93 Apteka „Alba BIS” ul. Gdańska 140, 85-021 Bydgoszcz tel. (052) 345 57 57 Apteka „80” Sp. j. ul. Limanowskiego 80, 91-049 Łódź tel. (042) 653 92 03 Apteka „Alba V” ul. Pielęgniarska 13, 85-790 Bydgoszcz tel. (052) 343 98 28 „EURO-APTEKA” Sp. z o.o. Apteka „Niezapominajka” ul. Narutowicza 96, os. Centrum B4, 90-141 Łódź 31-926 Kraków tel. (042) 678 17 84 tel. (012) 643 79 39 Województwo lubelskie: Apteka Akademicka Uniwersytetu Medycznego w Lublinie ul. Chodźki 1, 20-093 Lublin tel. (081) 742 38 17 Apteka „Herba” D. Dobrysiak-Kobylińska i wspólnicy Sp. j. ul. Pługowa 51/53, 94-238 Łódź tel. (042) 634 94 64 Apteka „Esculap” Sp. z o.o. (apteka całodobowa) ul. Wallenroda 2e, 20-607 Lublin tel. (081) 528 03 11 Apteka „Medest” ul. Bratysławska 2a, 94-031 Łódź tel. (042) 688 48 48 Apteka „Millenium” S.C. R.W. Gargol ul. Lubartowska 64/66, 20-094 Lublin tel. (081) 747 35 32 Apteka „Vitamed” Sp. z o.o. ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 3, 22-400 Zamość tel./fax (084) 639 82 22 Apteka „Zamojska” ul. Piłsudskiego 35/49, 22-400 Zamość tel./fax (084) 639 59 07 Województwo lubuskie: Apteka „Dworcowa'' ul. Dworcowa 2/3, 66-400 Gorzów Wielkopolski tel. (095) 728 25 99 Apteka „Euro” ul. Generała Józefa Bema 1 59-300 Lubin tel. (076) 845 21 18 Województwo łódzkie: Apteka „Medest” ul. Mickiewicza 5, 99-300 Kutno tel. (024) 254 79 39 Apteka „Krakowska” ul. Krakowska 35, 31-062 Kraków tel. (012) 430 61 44 Apteka „Victoria” ul. Lea 37, 30-052 Kraków tel. (012) 637 92 49 Apteka „Pod Figurką” ul. Bocheńska 15, 32-005 Niepołomice tel. (012) 281 10 37 Apteka „Hipokrates” ul. Krzywa 14, 34-400 Nowy Targ Apteka „Retkińska” Sp. j. tel. (018) 264 03 15 ul. Retkińska 79c, 94-004 Łódź Apteka „Libra” tel. (042) 686 72 14 ul. Dąbrowskiego 11a, Apteka Fundacji „Zdrowie dla mieszkańców Pabianic” ul. Jana Pawła II 68, 95-200 Pabianice tel. (042) 215 46 18 Apteka „Pod Siódemkami” s.c. Danuta Sochaczewska, Karolina Sochaczewska ul. Wojska Polskiego 77, 97-300 Piotrków Trybunalski tel. (044) 733 95 17 32-600 Oświęcim tel. (033) 844 43 41 Apteka Danuta Garlicka-Konrad, Irena Szot Sp.j. ul. Kopernika 34, 32-100 Proszowice, tel. (012) 386 38 40 Apteka „Rodzinna” ul. Podgórska 6, 34-100 Wadowice tel. (033) 873 81 13 Województwo mazowieckie: Apteka „S&S Apteka „Zgierska” Laboratories” (Apteka „Kwiaty Polskie”) mgr farm. Dorota Szczytnicka ul. 1 Maja 4, 95-100 Zgierz ul. Warszawska 59, tel. (042) 715 07 57 05-092 Łomianki tel. (022) 751 31 08 Województwo małopolskie: Apteka „Austriacka” Apteka „Bursztynowa” ul. Garncarska 1, ul. Bursztynowa 2, 31-115 Kraków 04-749 Warszawa tel. (012) 423 04 27 tel. (022) 473 54 60 Apteka „Hygieia” ul. Rusznikarska 14a, 31-261 Kraków tel. (012) 632 66 50 Apteka „Gamma-Pharm” ul. Kondratowicza 8, 03-242 Warszawa tel. (022) 326 58 33 27 Apteka „Na Banacha” mgr farm. Dorota Szczytnicka ul. Banacha 1a, 02-097 Warszawa tel. (022) 599 10 33 Województwo opolskie: Dolnośląska Grupa Apteczna Sp. z o.o., Apteka nr 9 (w DT Kaufland) ul. Łokietka 24a, 49-300 Brzeg tel. (077) 404 50 66 Apteka „Pod Złotym Wężem” ul. Katowicka 64a, 45-061 Opole tel. (077) 442 04 09 Apteka „Pod Złotym Wężem” ul. Ozimska 53, 45-058 Opole tel. (077) 453 96 12 Województwo podkarpackie: Apteka „MEDIQ” (apteka całodobowa) ul. Wojska Polskiego 41, 38-400 Krosno tel. (013) 420 05 50 Apteka „eMKa” ul. 3 Maja 18, 37-700 Przemyśl tel. (016) 670 08 39 Apteka „M&G” ul. Hetmańska 23, 35-045 Rzeszów tel. (017) 862 25 84 Województwo podlaskie: Apteka „Centrum” Rynek Zygmunta Augusta 28, 16-300 Augustów tel. (087) 643 69 85 Apteka Uczelniana Fundacji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku ul. Waszyngtona 15a 15-269 Białystok pn-pt, godz.: 7.30-18.00 Apteka „Polonia” Małgorzata Michalska, ul. Sienkiewicza 49 15-002 Białystok tel. (085) 654 56 59 28 Województwo śląskie: Apteka „Juventa” ul. Armii Krajowej 101, 43-316 Bielsko-Biała tel. (033) 811 03 13 Apteka „Optima” ul. Franciszkańska 19, 41-800 Zabrze tel. (032) 275 26 58 Województwo warmińsko-mazurskie: Apteka „Pod Dębowcem” Apteka „Parkowa” al. Armii Krajowej 132, ul. Warszawska 29, 43-316 Bielsko-Biała 11-500 Giżycko tel. (033) 816 48 84 tel. (087) 428 52 83 Apteka S.C. ul. Moniuszki 4, 41-902 Bytom tel. (032) 386 80 43 Apteka „Królewska Huta” ul. Wolności 13, 41-500 Chorzów tel. (032) 241 01 26 Apteka ul. Mirowska 15, 42-200 Częstochowa tel. (034) 366 47 00 Apteka „MEDICUS” al. NMP 16, 42-200 Częstochowa tel. (034) 367 10 35 Indra Sp. z o.o., Apteka „Bankowa” ul. Sobieskiego 23, 41-300 Dąbrowa Górnicza tel. (032) 262 68 04 Apteka „Pod Koroną nr 261” Sp. j. ul. Zygmunta Starego 16, 44-100 Gliwice tel. (032) 231 24 82, tel./fax (032) 238 22 34 Apteka im. Sławoja Felicjana Składowskiego ul. Ziołowa 45, 40-635 Katowice tel. (032) 252 81 48/49 Apteka „Pszczyna” ul. Antesa 11, 43-200 Pszczyna tel. (032) 210 17 55 Apteka „Pod Lwem” ul. Sobieskiego 11, 44-200 Rybnik tel. (032) 422 37 89 Apteka „Defarm” Sp. z o.o. ul. Budowlana 30a, 41-808 Zabrze tel. (032) 272 12 07 Apteka „Arnika” przy Sigmie apteka CAŁODOBOWA ul. Piłsudskiego 44a, 10-450 Olsztyn tel. (089) 534 65 01 Apteka „OK” ul. Słowiańska 38h, 61-664 Poznań tel. (061) 820 12 02 Apteka „Zamkowa” ul. Zamkowa 17c, 62-020 Swarzędz tel. (061) 651 17 57 Apteka „Panaceum” ul. Opieszyn 10, 62-300 Września tel. (061) 437 79 95 Województwo zachodniopomorskie: Apteka „Przy fontannie” ul. Szczecińska 1a „SOPAT II” Sp. z o.o. 72-100 Goleniów APTEKA MEDICAL CENTER tel. (091) 418 91 27 ul. Kościuszki 2, Kierownik Apteki mgr Sylwia 14-100 Ostróda Nizielska tel. (089) 642 73 83 Województwo wielkopolskie: Apteka „Św. Wawrzyńca” ul. Bednarski Rynek 2/3a, 62-200 Gniezno tel. (061) 425 48 89 Apteka „Pascal” ul. Powst. Chocieszyńskich 17, 62-065 Grodzisk Wlkp. tel. (061) 444 87 04 Zakład Pielęgnacyjno-Opiekuńczy „Hanna” Pielęgniarska opieka długoterminowa, domowa ul. Kazimierzowska 10b, 62-800 Kalisz tel. (062) 501 07 22 Apteka „MED-ALKO” al. 1 Maja 3, 62-510 Konin tel. (063) 242 01 70 Apteka Leków Gotowych i Recepturowych „Galenica” ul. Strzelecka 2/6, 61-845 Poznań tel. (061) 852 99 22 Apteka „Ludzie dla ludzi” ul. Garbary 5, 61-866 Poznań tel. (061) 852 38 39 Apteka „Centrum” ul. Bolesława Chrobrego 30/38, 74-100 Gryfino tel. (091) 829 85 77 Apteka „Novum” ul. 1 Maja 20, 74-200 Pyrzyce tel. (091) 570 41 48 Apteka Arkonka ul. Arkońska 51, 71-455 Szczecin tel. (091) 424 44 77 Apteka „Zdrowie” ul. Kołłątaja 1/10, 71-525 Szczecin tel. (091) 812 12 26 Apteka „Zdrowie” ul. Milczańska 50, 70-107 Szczecin tel. (091) 482 59 03 Apteka „Novum” pl. Słowiański 5/5a, 72-600 Świnoujście tel. (091) 321 33 70 Podróże po dyżurze – Kopenhaga Ścieżki naszego kolejnego podróżowania tym razem wiodą nas do Kopenhagi. Zupełnie niedawno odkryłem, skąd u mnie tak wiele sympatii do tego miasta… Choć byłem tam już kilka razy, nigdy wcześniej nie natrafiłem na informację, że historia jednej z dzielnic tego miasta (Christiania) rozpoczęła się w 1971 roku po wyjściu duńskiego wojska. Ten rok w kalendarzu ma istotne znaczenie i dla mnie, ale wracajmy do zwiedzania… Z biegiem lat dzielnica ta stała się bardziej liberalna niż pozostałe części miasta. Począwszy od stylu życia, zachowania, aż do muzyki czy sztuki, wszystko jawi się tu w sposób alternatywny. Onegdaj, gdy Christian IV zakładał ją na wyspie Amager, planowano przeznaczyć te tereny pod budowę mieszkań dla stoczniowców. Być może dzięki temu do dziś panuje tu luźna atmosfera, a mieszkańcy z całą pewnością nie należą do ubogich. Nie bez kozery obszar nazywany jest małym Amsterdamem, gdyż ulice przecinają się pod kątem prostym, a zwarta, niska zabudowa zlokalizowana nad licznymi kanałami daje podstawy do tego potocznego nazewnictwa. Wyjątkowy klimat odnajdziemy przy Nyhavn, gdzie po dwóch stronach kanału zlokalizowanych jest mnóstwo, niestety niepoprawnie drogich, ale eleganckich restauracji i pubów dla turystów. Bez trudu i niemal natychmiast poczujemy klimat poprzedniej epoki i atmosferę marynarskiej braci. Pomimo tego bezlitosnego drenażu portfela nierzadko trudno jest znaleźć tu wolne miejsce. Dalsza część naszej podróży wiedzie przez Stroget, czyli główny deptak handlowy, mający blisko 2 kilometry, które przyjdzie nam pokonać Patryk Martynus Brand Manager Wound Therapeutics & Critical Care swoistym łukiem. Mnóstwo sklepów, stragany z owocami, a także kawiarnie i puby przypominają, że znajdujemy się w wyjątkowym mieście. ludźmi i ich postawą, gdyż to oni decydują o tym, jakie emocje i wrażenia pozostają po wizycie w tym miejscu. Mieście wielkiej tolerancji oraz zdrowego stylu życia objawiającego się choćby wszechobecnymi rowerami. Dla większości mieszkańców to one stanowią główny środek lokomocji, zarówno w chwilach wolnych, jak i w drodze do pracy czy powrocie do domu. Ponadto, każdego dnia, bez znaczenia dla ilości przeżytych wiosen, i bez względu na godzinę, mnóstwo mieszkańców uprawia tak zwany city jogging, dzięki któremu ich kondycja utrzymywana jest na wysokim poziomie. Jeśli nie mają Państwo jeszcze pomysłu na najbliższą podróż, gorąco polecam zatem Kopenhagę. Zdrowemu stylowi życia sprzyja również duża liczba parków (co najmniej 7), z których najbardziej popularny jest Park Tivoli. Na powierzchni ponad 88 tysięcy metrów kwadratowych znajdziemy różnego rodzaju atrakcje dla każdej grupy wiekowej. Najpiękniej jest wieczorem, gdy otwierane są sale teatralne, koncertowe, a cały obszar rozbłyska ciekawym oświetleniem, urozmaicanym błyskiem fajerwerków. Rocznie odbywa się tu blisko 150 koncertów, a park odwiedzają ponad 4 miliony osób. Długo można by opisywać uroki tego miasta. Dla mnie ma ono w sobie coś magiczno-bajecznego. Nie tylko ze względu na twórczość Jana Christiana Andersena, urokliwej zabudowy i lokalizacji, Dworu Królewskiego i wszystkich pozostałych rzeczy mających wpływ na charakter duńskiej stolicy. W dużej mierze te wrażenia, jak myślę, związane są www.mojarana.pl 29 Jadło = sadło Papryka i czosnek w marynacie Lato nieuchronnie zbliża się ku końcowi, przed nami początek jesieni, więc warto przygotować się również pod kątem kulinarnym i zatrzymać w potrawach choćby odrobinę ze słonecznych dni. Z całą pewnością wiele z nich, do których użyją Państwo opisywanych marynat, pozwoli odświeżyć smakowe wspomnienia minionych dni. Zarówno papryka, jak i czosnek to składniki, które często znajdują uznanie w wielu daniach; jak dla mnie, takie grillowane i później marynowane, są również doskonałą przekąską, którą możemy podać samodzielnie, np. na wstępie przygotowywanej uczty. Zacznijmy od samej marynaty. Marynata 3-4 listki laurowe po kilka ziaren pieprzu i ziela angielskiego 1 szklanka octu spirytusowego 10% 4 szklanki wody 2 łyżki cukru 2 łyżki oliwy 1,5 łyżeczki soli 30 Cały proces marynowania może stanowić swoisty rodzaj zabawy, spotkania towarzyskiego, jeśli przyjdzie nam przygotować tak spore ilości, jak te pokazywane na zdjęciach. Warto zarezerwować sobie co najmniej kilka godzin, gdyż obieranie tak dużej ilości czosnku i czyszczenie papryki zajmie nam z pewnością całe popołudnie. Właśnie dlatego dobr ym pomysłem wydaje się zaproszenie kilku osób i wspólne obieranie do jednego naczynia, w trakcie którego można snuć ciekawy dialog czy degustować inne startery. Zabawy cała masa, a satysfakcja, gdy obierzemy kilogram czosnku i dwa dalsze papryki, naprawdę ogromna. Paprykę po oczyszczeniu z gniazd nasiennych myjemy i kroimy w ósemki. Osobiście lubię trzy różne kolory wesprzeć niewielką ilością pepperoni, co wpłynie na umiarkowaną ostrość marynaty. Następnie wykładamy na osobnych blachach papryki i czosnek, kropiąc sowicie oliwą z oliwek lub olejem z pestek winogron. Wstawiamy do nagrzanego do 160-180 stopni piekarnika, grillując do uzyskania lekko brązowego koloru. Tymczasem wyparzamy słoiki i zajmujemy się przygotowaniem marynaty. Do wrzącej wody dodajemy ocet, sól, cukier i niewielką ilość oliwy. Pamiętajmy, aby natychmiast zestawić z ognia i odczekać do przestygnięcia. Gdy nasza papryka i czosnek osiągną wspominany stan zbrązowienia, układamy je w słojach, zalewając marynatą, tak by całość papryki i czosnku znalazła się w marynacie, a do wieka słoja pozostała przestrzeń około 3-5 centymetrów. Śmiało możemy dodać oliwy z grillowania wraz warzywami, a pozostałą część możemy skonsumować ze świeżym pieczywem wprost z blach lub jeśli pozostało nam więcej takiej smakowej, paprykowej i czosnkowej oliwy, przelać do innego naczynia i wykorzystać do dalszych potraw, choćby jako bazę sosów do sałatek. Świeże pieczywo z taką oliwą jest wyśmienite i prosta przystawka urasta do rangi kulinarnego specjału. Wróćmy jednak do marynowania. Ważne, aby gwint dokładnie wytrzeć i mocno zakręcić słoiki, jeśli nie mamy do dyspozycji takich jak te prezentowane z metalowymi obejmami. Następnie pasteryzujemy słoje dnem do góry przez około 20 minut, np. w gorącym piekarniku lub w garnku z wrzącą wodą. To już całość naszych prac, a największe walory smakowe odnajdziemy po minimum tygodniu oczekiwania. Możemy być również zupełnie spokojni o trwałość przygotowywanych potraw, gdyż szybciej po raz kolejny zabierzemy się do całego procesu, aniżeli mielibyśmy obawiać się o zepsucie przygotowanych w ten sposób papryki czy czosnku. Wiele ważnych rzeczy tego świata odbywa się przy stole. Stół i wspólny posiłek budują niezwykłe, trwałe więzi. Ta myśl przyświeca nam w tej części magazynu. Bądźmy wszyscy w zgodzie z tym przesłaniem i celebrujmy każdą, nawet najmniejszą okazję do wspólnego biesiadowania. Tu znajdą Państwo nasze sprawdzone kulinarne specjały. Jeśli zechcą Państwo podzielić się z nami swoimi przepisami, czekamy na propozycje, które można przesyłać na adres: [email protected] Patryk Martynus Brand Manager Wound Therapeutics & Critical Care 100% CvT 100% ConvaTec W t ym miejscu „ Inforanka” każdorazowo znajdą Państwo informacje o punktach, w których nasze produkty dostępne są w pełnym asortymencie. ConvaTec posiada w swojej ofercie produkty do zaopa- trzenia stomii, nowoczesne opatrunki oraz systemy Flexi-Seal® FMS, UnoMeter™ Safeti™ Plus i UnoMeter™ Abdo-Pressure™. W każdym momencie, aby zasięgnąć dalszej informacji, mogą Pań- stwo skorzystać z naszej bezpłatnej infolinii 0 800 120 093 oraz porozmawiać z konsultantem. 100% produktów firmy ConvaTec oferują: Województwo dolnośląskie: Województwo podkarpackie: Województwo świętokrzyskie: Sklep medyczny MEDITEK ul. Moniuszki 35, 58-300 Wałbrzych tel. (074) 842 30 85 Sklep medyczny Life+ pl. Dominikański 3, 37-700 Przemyśl tel. (016) 675 14 37 Sklep medyczny Life+ ul. Artwińskiego 1, 25-734 Kielce tel. (041) 367 15 40 Sklep medyczny MEDICA HUMANA ul. Św. Antoniego 36/38, 50-073 Wrocław tel. (071) 322 53 30 Sklep medyczny Life+ ul. Lwowska 74a, 35-301 Rzeszów tel. (017) 857 86 91 Województwo warmińsko-mazurskie: Województwo kujawsko-pomorskie Sklep Medyczny Life+ MEDICA HUMANA ul. Dąbrowskiego 85, 35-040 Rzeszów Województwo wielkopolskie: Województwo podlaskie: Sklep Medyczny MEDICA HUMANA ul. Międzychodzka 10/39, 60-371 Poznań Sklep Medyczny MEDICA HUMANA ul. Wojska Polskiego 15/12a, 85-129 Bydgoszcz Województwo łódzkie Sklep Medyczny Life+ MEDICA HUMANA ul. Przybyszewskiego 99, 93-126 Łódź Sklep specjalistycznego zaopatrzenia medycznego MEDICA HUMANA ul. Żelazna 9 lok. 11, 15-297 Białystok Województwo pomorskie: Województwo małopolskie: Sklep Medyczny MEDICA HUMANA ESKULAP ul. Kościuszki 84d, 10-587 Olsztyn Województwo zachodniopomorskie: Sklep Medyczny MEDICA HUMANA Jola-Med. ul. Arkońska 42, 71-470 Szczecin Sklep medyczny ORTOMAX ul. Leśna 10, 89-600 Chojnice tel. (052) 395 67 41 Media-Med Jakub Matuszewski ul. Lublańska 34, 31-476 Kraków, tel. (012) 413 94 90 Sklep medyczny Medica Humana ul. Rajska 14a-b, 80-850 Gdańsk tel. (058) 309 10 71 Sklep medyczny Life+ os. Złota Jesień 1, 31-826 Kraków tel. (012) 646 87 41 Sklep medyczny Life+ ul. Batorego 77, 33-300 Nowy Sącz tel. (018) 444 17 58 Sklep medyczny ORTOMAX ul. Dębinki 7, 80-211 Gdańsk tel. (058) 344 38 94 Sklep medyczny Life+ ul. Szpitalna 14, 34-400 Nowy Targ tel. (018) 443 61 31 Sklep medyczny ORTOMAX ul. Legionów 165, 81-463 Gdynia tel. (058) 622 12 19 Sklep medyczny Life+ ul. Matki Boskiej Fatimskiej 17, 33-100 Tarnów tel. (014) 626 82 35 Sklep medyczny ORTOMAX Szpital Specjalistyczny ul. Piechowskiego 36, 83-400 Kościerzyna tel. (058) 686 01 04 Województwo mazowieckie: Sklep medyczny MEDICA HUMANA ul. Krochmalna 32a, 00-864 Warszawa tel. (022) 890 03 01 Województwo śląskie: Sklep medyczny MEDICA HUMANA ul. Warszawska 36, 40-008 Katowice tel. (032) 256 82 35, (032) 259 85 31 Nikt nie musi cierpieć w samotności –Twoi Pacjenci czekają już na Ciebie w serwisie www.mojarana.pl Zarejestruj Zarejestruj się się w w serwisie serwisie –– uzyskasz uzyskasz dostęp dostęp do do wyników wyników najnownajnowBezpłatna 0-800 linia informacyjna: 0-800 120 093 Bezpłatna linia informacyjna: 120 093 szych nowoczesnego szych badań badań ii do do publikacji publikacji na na temat temat nowoczesnego leczenia leczenia ran ran www.ConvaTec.pl
Nr 3 (6), 2009
