Okrągły stół o zrównoważonych zamówieniach

„Okrągły stół o zrównoważonych zamówieniach publicznych w Warszawie” – Informacja prasowa
Wyniki prowadzonego przez Fundację CentrumCSR.PL monitoringu wskazują, że warszawskie
instytucje publiczne w bardzo małym stopniu stosują zrównoważone zamówienia publiczne (ZZP)
pozwalające na wywieranie pozytywnego wpływu na społeczeństwo i środowisko naturalne.
Klauzule społeczne zastosowano zaledwie w 2,3 % sprawdzonych zamówień, a jakiekolwiek
kwestie ekologiczne uwzględniono w 19 %. Oznacza to, że w zamówieniach publicznych tkwi
ogromny, niewykorzystany potencjał, który może posłużyć rozwiązywaniu problemów społecznych
naszego miasta.
Od lipca do grudnia 2014 r. Fundacja CentrumCSR.PL monitorowała stosowanie społecznie
odpowiedzialnych i „zielonych” zamówień publicznych ogłaszanych przez 80 instytucji publicznych
Warszawy, Wrocławia, Katowic, Krakowa i Poznania. Z każdego miasta wybrane zostały 3 wyższe
uczelnie – humanistyczna, techniczna i ekonomiczna. Uczelnie wyższe wybrano ze względu na ich rolę
w kształtowaniu trendów w gospodarce i rozwiązaniach społecznych. Kolejną grupę stanowiły urzędy
miast oraz ich instytucje podległe. Jako działające najbliżej obywateli powinny ze szczególną uwagą
wydawać pozyskiwane od nich pieniądze. Instytucje podległe urzędom miast obejmują te, które
realizują zadania powiązane z kwestiami społecznymi i ekologicznymi – transport publiczny,
zarządzanie infrastrukturą, zielenią miejską, opieką społeczną czy zwalczaniem bezrobocia.
Monitoringiem objęto zamówienia, w których można było zastosować klauzule społeczne czyli
wymogi aby zamówienie realizowane było na przykład przez osoby zagrożone wykluczeniem
społecznym, lub zatrudnione na umowach o pracę. Badane też było uwzględnianie w zamówieniach
kwestii ekologicznych, które zmniejszają ich negatywny wpływ na środowisko naturalne
Spośród 213 sprawdzonych zamówień, w których można było zastosować klauzule społeczne,
zrobiono to w zaledwie 5 przypadkach. Spośród 31 monitorowanych warszawskich dzielnic i instytucji
miejskich społeczną odpowiedzialnością wykazały się jedynie Urząd Miasta, Urząd Pracy, Lasy
Miejskie oraz Urząd Dzielnicy Śródmieście. Żadna z pozostałych dzielnic i jednostek podległych nie
uwzględniła tego rodzaju rozwiązań. Spośród monitorowanych trzech warszawskich uczelni wyższych,
klauzule społeczne zastosowała tylko Politechnika Warszawska. Niestety Uniwersytet Warszawski i
Szkoła Główna Handlowa jak na razie nie stosują klauzul społecznych.
Pod kątem zastosowania klauzul środowiskowych sprawdzono w Warszawie 132 zamówienia, w
których można było takie aspekty uwzględnić. Wśród 70 zamówień ogłaszanych przez monitorowane
instytucje podległe urzędowi miasta, kryteria takie zawarto zaledwie w 8 zamówieniach. Daje to
zaledwie 11 % przypadków zastosowania takich zamówień. Niestety w porównaniu z innymi
monitorowanymi miastami Warszawa lepsza jest tylko od Wrocławia.
Nieco lepiej jest w przypadku uczelni wyższych. W porównaniu z innymi miastami najczęściej
stosowały one aspekty środowiskowe. Zrobiono to w jakimkolwiek wymiarze w 31 % zamówień, co
dało najlepszy wynik wśród badanych miast. Jednak nadal jest to zbyt mało w stosunku do
możliwości jakie reprezentują najważniejsze uczelnie wyższe w Warszawie.
Wyniki monitoringu wskazują, że instytucje publiczne w Warszawie w bardzo małym stopniu
wykorzystują możliwości jakie dają zrównoważone zamówienia publiczne. Tymczasem wprowadzenie
jednolitej polityki zamówień publicznych, która będzie uwzględniała kwestie społeczne i
środowiskowe pozwoliłoby na wykorzystanie publicznych pieniędzy nie tylko do realizacji bieżących
celów danych instytucji, ale też do realizacji dodatkowych celów społecznych i środowiskowych.
„Warszawskie instytucje publiczne ogłaszają setki zamówień, w których można zastosować klauzule
społeczne i środowiskowe – mówi Tadeusz Joniewicz z Fundacji CentrumCSR.PL – każde z takich
zamówień daje możliwość wywarcia pozytywnego wpływu na lokalną społeczność i środowisko. To
szansa, której nie można zaprzepaścić”.
Problemy i bariery dotyczące stosowania zrównoważonych zamówień będą omawiane podczas
spotkania organizowanego przez Fundację CentrumCSR.PL, Fundację im Friedricha Eberta i NSZZ
Solidarność. Przedstawiciele instytucji realizujących zamówienia publiczne, przedstawiciele
pracodawców i związków zawodowych oraz organizacji obywatelskich będą zastanawiać się co zrobić
aby zwiększyć skalę stosowania zrównoważonych zamówień publicznych w warszawskich
instytucjach.
W spotkaniu wezmą udział Tomasz Pactwa, Dyrektor Biura Pomocy i Projektów Społecznych M. St.
Warszawy, Marek Lewandowski i Sylwia Szczepańska, reprezentujący Komisję Krajową NSZZ
Solidarność, Michał Kulczycki reprezentujący NSZZ Solidarność Pracowników Firm Ochrony,
Cateringu i Sprzątania oraz Marek Kowalski, przedstawiciel Konfederacji Lewiatan.
Podczas spotkania uczestnicy będą się zastanawiać:




Czy instytucje publiczne mogą w większym stopniu stosować klauzule społeczne?
Czy takie rozwiązania są obciążeniem dla firm realizujących przetargi?
Czy planowane działania Urzędu Miasta St. Warszawy pozwolą na zwiększenie skali
stosowania klauzul społecznych?
Czy organizacje społeczne mogą wspierać instytucje publiczne w działaniach na rzecz
stosowania zrównoważonych zamówień?
Spotkanie
realizowane
w
ramach
projektów:
„Wzmocnienie
monitoringu
stosowania
zrównoważonych zamówień publicznych” w programie Obywatele dla Demokracji finansowanym z
Funduszy EOG, projektu „Wpływ administracji oraz firm na społeczność lokalną Warszawy”
finansowanego przez M. St. Warszawa oraz projektu „Procure IT Fair” finansowanego w ramach
programu EuropeAid. Wydarzenie jest współfinansowane przez Fundację im. Friedricha Eberta.