„Kij w słodkim mrowisku”

„Kij w słodkim mrowisku”
Czy można obejść się bez słodyczy? Czym można zastąpić
cukier? Czy słodycze są naszym wrogiem? Te inne pytania warto
zadawać sobie, kiedy sięgamy po jakiekolwiek słodkie przekąski.
Batoniki czy ciasteczka - wielu z nas nie wyobraża sobie, że mogłoby
zniknąć z oferty naszego sklepiku . Jako koordynator projektu „
Zachowaj Równowagę” chciałabym zabrać głos w sprawie słodyczy .
Żadne odkrycie nie zrewolucjonizowało diety człowieka, w takim stopniu jak ekstrakcja, (czyli
wydobycie) cukru z buraka cukrowego, który zastąpił zbyt drogą trzcinę cukrową. Cukier zawarty w
burakach należy do dwucukrów co oznacza że jego cząsteczka składa się z dwóch cukrów prostych :
glukozy i fruktozy. Wcześniej glukoza trafiała na stoły pod postacią bardzo popularnego aczkolwiek
nie zawsze łatwo dostępnego miodu. W 1749 r. A.S. Marggraf, farmaceuta z Berlina odkrył, że cukier
z tropikalnej trzciny, jest identyczny z cukrem z rodzimych buraków. Proces produkcji cukru od tego
czasu rozpoczął się na szeroką skalę i stale był udoskonalany. Obecnie cukier z buraków zostaje
zastępowany przez cukier uzyskiwany z kukurydzy w postaci syropu glukozowo-fruktozowego, czy
słodkiej agawy. Syrop glukozowo-fruktozowy to potężna dawka bardzo słodkiego cukru, który jak
pokazują obecne badania, przyczynia się do powstawania otyłości wśród dzieci i dorosłych. Syrop ten
znajduje się praktycznie w każdym słodkim produkcie na rynku. Można go znaleźć w dżemach,
jogurtach, batonach, różnego rodzaju deserach, a nawet produktach reklamowanych jako
niskotłuszczowe albo dietetyczne. Dodaje się go, aby spotęgować uczucie słodkości, a co za tym idzie
jeszcze bardziej uzależnić nas od cukru. Produkcja syropu glukozowo- fruktozowego jest o wiele
tańsza aniżeli cukru, stąd też popularność jego używania wśród producentów.
Skąd się wzięła nasza wielka miłość do cukru? Okazuje się, że wytłumaczenie jest proste,
cukier oddziałuje na naszą psychikę, uspokaja, ale przede wszystkim najzwyklej w świecie uzależnia,
ponieważ wpływa na produkcję serotoniny w mózgu. Hormon ten zwany potocznie „ hormonem
szczęścia”, jest ważnym neuroprzekaźnikiem, który wpływa na nasze dobre samopoczucie. Ileż to
razy po zjedzeniu słodkiej przekąski czujemy błogi spokój, częściej uśmiechamy się i szybciej
relaksujemy. I jak tu zrezygnować z największej przyjemności, którą niesie cukier?
Zjadając wszelkie słodkie przekąski sprawiamy, że gwałtowanie rośnie we krwi poziom
prostych cukrów, takich jak glukoza, fruktoza, którymi są one słodzone. To sprawia, że podnosi się
poziom serotoniny, ale również podnosi się poziom innego hormonu jakim jest insulina. Jej zadaniem
jest przenieść bardzo szybko proste cukry z krwi do komórek, co sprawia, że w niedługim czasie spada
ich poziom we krwi, co znowu powoduje spadek naszego nastroju a w konsekwencji rośnie nasze
łaknienie. Im częściej będziemy sięgać po słodycze między posiłkami tym częściej trzustka będzie
musiała produkować insulinę, co spowoduje, że nie będzie miała czasu na „ odpoczynek”. Ciągłe
popędzanie trzustki do produkcji insuliny, może w przyszłości sprawić, że zacznie ona strajkować i
nie będzie, produkować odpowiedniej ilości tego hormonu, co w konsekwencji może prowadzić do
cukrzycy. Musimy również pamiętać, że nasze komórki, nie bardzo wiedzą, co robić z nadmiarem
cukru, więc chcąc nie chcąc zamieniają go w tłuszcze.
Czy warto walczyć o łatwy dostęp słodkich przekąsek w szkole?
Czy warto zajadać się słodkimi przekąskami? Na pewno nie, ale często każdy wypad do sklepu,
kończy się zakupem różnych słodkości. Jeżeli zaś przyjrzymy się bacznie wyrobom cukierniczym to
okazuje się, że każde ciastko, drożdżówka, okraszone są masą cukru pudru, lukrem i jak mamy to
obejść, skoro tak bardzo nam to smakuje? Trzeba ćwiczyć silną wolę, ale nie jest to takie proste. I co
dalej? Na pewno warto zmieniać swoje nawyki małymi krokami. Od czegoś trzeba zacząć, by kiedyś
w przyszłości nie żałować. Zamiast słodkich przekąsek starajmy się jeść jak najwięcej owoców.
Dojrzałe owoce są bardzo słodkie mają w sobie cukry proste, fruktozę i glukozę. Cukry te w owocach
połączone są z błonnikiem, który znajduje się we wszystkich pokarmach pochodzenia roślinnego.
Dzięki temu połączeniu cukry te uwalniają się w organizmie powoli nie wywołując efektu nagłej
euforii, co jest o wiele korzystniejsze dla naszego funkcjonowania. W ciągu dnia starajmy się
przestrzegać zasad spożywania 5 posiłków a pomiędzy nimi róbmy sobie kilku godzinne przerwy. W
tym czasie organizm upora się z jednym posiłkiem, zanim my znów sięgniemy po następny.
Pozwólmy naszej trzustce odpocząć. Produkuje ona enzymy trawienne i ważne hormony, które
odpowiadają za metabolizm cukru. Głównie chodzi o insulinę. Przegłodźmy nasz organizm, a nie
traktujmy go w ciągu dnia jak kosza na śmieci, do którego stale coś wrzucamy. Pamiętajmy, że
podstawą naszego żywienia są produkty zbożowe, one są bardzo bogate w skrobię, która jest
wielocukrem (cukier ten nie jest słodki). Skrobia z tych produktów, powoli ulega trawieniu do
glukozy, czyli cukru prostego, który następnie powoli uwalnia się do krwi, nie wywołując nagłych jej
skoków, które uzależniają naszą psychikę.
Czy można obyć się bez cukru?
Przeciętny człowiek zjada nawet 19 łyżeczek cukru dziennie! To niemal 300 kcal i jest to o
wiele za dużo. Specjaliści twierdzą, że bezpieczna dawka cukru wynosi 6 łyżeczek dziennie (100 kcal)
dla kobiet i 9 łyżeczek (150 kcal) dla mężczyzn. 1 Łyżeczka to 5 gram cukru, łatwo policzyć 6
łyżeczek to 30 gram cukru.
Dla ciekawostki można podać, że pod koniec XIX wieku spożycie na jedną osobę rocznie
wynosiło 1 kg cukru, w 1910 było to już 9 kg. Obecnie w Polsce rocznie średno na 1 osobę przydają
42 kg cukru, trochę więcej niż na przeciętnego mieszkańca UE, na którego przypada 39 kg.
Zawartość cukru w popularnych słodkich przekąskach:
Czekolada mleczna 4 kostki (16 g) – 2 łyżeczki cukru
Baton Snickers (51 g) – 5,5 łyżeczki cukru
Baton MilkyWay (22 g) – 3 łyżeczki cukru
Baton Twix (51 g) – 6,5 łyżeczki cukru
Batonik Pawełek toffi (45 g) – 6 łyżeczek cukru.
Ile cukru znajduje się w 100 gramach wybranych owoców:
Mango – 3,2 łyżeczki cukru
Banany – 3 łyżeczki cukru
Jabłko – 2,6 łyżeczki cukru,
Ananas – 2,5 łyżeczki cukru
Winogrona– 4 łyżeczki cukru
Kiwi – 2,3 łyżeczki cukru
Morele – 2,3 łyżeczki cukru
Truskawki– 1,3 łyżeczki cukruMaliny– 1 łyżeczka cukru,
Borówki – 1,7 łyżeczki cukru.
Zjadając porcje owoców, dostarczamy sobie cukrów prostych glukozy i fruktozy, które są bardzo
słodkie, ale dzięki temu, że znajdują się w połączeniu z błonnikiem, będą powoli przenikać do krwi a
następnie powoli będą przyswajane przez nasze komórki.
Cukier jest i będzie w naszej diecie stale, ale od nas zależy ile i w jakiej postaci wprowadzimy go do
organizmu. Starajmy się go ograniczać, bacznie przyglądając się wszystkim etykietom słodyczy, które
chcemy zjeść. Czerwone światełko powinno nam się pojawiać, wtedy kiedy w składzie naszej
słodkiej przekąski jest syrop glukozowo-fruktozowy a nawet, syrop z agawy, czy melasa. Starajmy
się unikać takich produktów, pamiętając o tym, że słodycze te są zbyt słodkie a co za tym idzie bardzo
uzależniające – tzw „ słodkie narkotyki”. Warto, aby zabierać ze sobą do szkoły maleńką
śniadaniówkę, do której włożycie owoce, orzechy, rodzynki. Wymaga to trochę wysiłku, ale dla
naszego organizmu, będzie to zastrzyk zdrowego cukru, podobnie jak, herbatniki wielozbożowe, czy
Müsli owocowe. Z czasem stracimy wilczy apetyt na słodyczy i docenimy słodkie owocowe
przekąski. Jeżeli nasze zachowanie będzie konsekwentne to rodzimy przemysł cukierniczy tracąc
stałych klientów zacznie opracowywać receptury takich przekąsek, które będą właściwe dla naszego
organizmu. Znikną wreszcie z cukierniczych półek lukrowane drożdżówki i pączki, tłuste torty i
ciastka a zastąpią je naprawdę zdrowe przekąski, czego sobie i wszystkim życzę.
Pamiętaj,
na co dzień odżywiaj dobrze swój mózg,
by osiągać najlepsze efekty w nauce!
Koordynator projektu „Zachowaj równowagę”
Anna Drzażdżewska
U. Pollmer, A. Fock i inni – „Smacznego! Chorzy z powodu zdrowego jedzenia”
http://vimed.pl/2013/08/czy-wiesz-ile-cukru-jesz/
http://fitness.sport.pl/fitness/1,107702,11112443,Co_sie_dzieje_w_organizmie_po_zjedzeniu_cukru_.html
http://faktydlazdrowia.pl/uwazaj-na-niebezpieczny-syrop-glukozowo-fruktozowy/
http://dziecisawazne.pl/czym-zastapic-bialy-cukier/