Praktyczne aspekty szkoleń BHP
Transkrypt
Praktyczne aspekty szkoleń BHP
PRAKTYCZNA WIEDZA Ryszard Bryła główny specjalista ds. BHP, inspektor ochrony ppoż., wykładowca, szkoleniowiec, autor publikacji z zakresu BHP Praktyczne aspekty szkoleń BHP Jednymi z pierwszych osób, z którymi styka się nowo przyjęty pracownik w zakładzie pracy, są pracownik służby BHP, który prowadzi szkolenie wstępne ogólne z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, oraz przełożony pracownika, który prowadzi szkolenie wstępne stanowiskowe. Sposób, w jaki prowadzone będą te dwa rodzaje szkoleń, ma bezpośredni wpływ na ogólną kulturę bezpieczeństwa w zakładzie, a tym samym na bezpieczeństwo przy wykonywaniu konkretnych prac. Instruktaż ogólny powinien zapewnić uczestnikom szkolenia zapoznanie się m.in. z podstawowymi przepisami BHP i prawa pracy, zawartymi w Kodeksie pracy, układach zbiorowych lub w regulaminach pracy, oraz z konkretnymi zagrożeniami występującymi na stanowisku. Uczestnicy tego szkolenia powinni zapoznać się z przepisami BHP obowiązującymi w danym zakładzie, z zasadami udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku i przepisami przeciwpożarowymi. Instruktaż stanowiskowy powinien z kolei zapewnić jego uczestnikom zapoznanie się z niebezpiecznymi i szkodliwymi czynnikami środowiska pracy występującymi na ich stanowiskach oraz z ryzykiem zawodowym, związanym z wykonywaną pracą, ze sposobami ochrony przed zagrożeniami oraz z metodami bezpiecznego wykonywania zadań. Szkolenie okresowe ma na celu aktualizację i ugruntowanie wiedzy oraz umiejętności w zakresie BHP oraz zaznajomienie uczestników szkolenia z nowymi rozwiązaniami techniczno-organizacyjnymi w tym zakresie. 20 • prezentacje 2016 Metodyka szkoleń Należy podkreślić fakt, że w trakcie każdego rodzaju szkolenia uczący musi zaplanować treść i formę przekazu oraz dostosować ją do warunków, w jakich odbywa się proces dydaktyczny. Wykładowca powinien zapewnić również świadomy i aktywny udział uczących się w tym procesie i umiejętnie nim kierować. Zgodnie z zasadami dydaktyki rozróżnia się trzy podstawowe metody szkoleń – podające, aktywizujące i praktyczne. Spośród metod podających najczęściej w szkoleniach BHP stosowany jest wykład. Spośród metod aktywizujących najczęściej mamy do czynienia z dyskusją i metodą przypadków. Metody praktyczne uczą natomiast uczestników szkolenia m.in. tego, jak posługiwać się sprzętem ppoż. oraz w jaki sposób bezpiecznie wykonywać swoje zadania na stanowisku pracy. Wykład Wykład stanowi słowny przekaz określonych informacji, ułożonych w pewną strukturę. W trakcie wykładu aktywną rolę odgrywa osoba prowadząca zajęcia, natomiast słuchacze są na ogół biernymi odbiorcami informacji. Efektywność wykładu zależy zatem od tego, czy nauczycielowi uda się skupić uwagę (zainteresowanie) uczących się na treściach przekazu. Przeprowadzone badania wykazały, że w trakcie wykładu trwającego 45 minut największa koncentracja uwagi występuje w ciągu pierwszych 5 minut (dochodzi ona nawet do 90%). Koncentracja ta spada pod koniec wykładu do ok. 20%, wzrastając ponownie do ok. 50% w jego ostatnich 5 minutach. W trwających dłużej niż 45 minut wykładach następuje pulsacja koncentracji uwagi. By wykład spełnił swoje cele, musi być przede wszystkim klarowny, co może być tylko efektem planowania materiału nauczania i odpowiedniego przygotowania wykładowcy. Klarowność wymaga, by: prowadzić tylko jedną kwestię naraz; unikać dygresji; podawać materiał w małych porcjach; korzystać z przykładów praktycznych, objaśniających daną porcję materiału; stosować różne formy wizualizacji (pokazy multimedialne, plansze, foliogramy, itp.); stosować przerywniki, na przykład w formie anegdot lub ciekawostek, dotyczących tematu (przygotowując je wcześniej przed wykładem); najważniejsze informacje podawać na początku wykładu (w pierwszych 15 minutach), a na zakończenie sumować to, co powiedzieliśmy wcześniej; umożliwić słuchaczom zadawanie pytań o rzeczy niezrozumiałe lub wątpliwe; samemu zadawać pytania, aktywizując w ten sposób słuchaczy i jednocześnie badając stopień zrozumienia treści wykładu. www.promotor.elamed.pl PRAKTYCZNA WIEDZA Dyskusja Uzupełnieniem wykładu, oprócz innych form (pokazy, slajdy, filmy), jest dyskusja. Istotną rolę odgrywa zawsze prowadzący dyskusję, który ma następujące zadania: a)Zaproponowanie i wprowadzenie zasad dyskusji i ich egzekwowanie w trakcie jej trwania. Do zasad tych zaliczyć należy takie np. sformułowania: „nie przerywamy sobie wzajemnie wypowiedzi”; „atakujemy problem, a nie osobę, która ma inne zdanie niż my”; „ustalamy maksymalny limit czasowy wypowiedzi”; „zabieramy głos tak często, jak jest to konieczne, dopuszczając do głosu inne osoby”; „słuchamy się wzajemnie”. b)Kierowanie dyskusją poprzez udzielenie głosu, zachęcenie do dyskusji biernych uczestników i ograniczenie zbyt zaawansowanych, porządkowanie dyskusji i dbanie o to. by trzymano się tematu. c)Precyzowanie wypowiedzi i podsumowywanie dotychczasowych ustaleń. d)Formułowanie wniosków. Każda dyskusja powinna zawierać trzy fazy: wprowadzenie – jasne i precyzyjne określenie tematu oraz celu dyskusji, podanie podstawowych pojęć; dyskusja właściwa – wymiana zdań, będąca próbą rozwiązania problemu lub problemów; podsumowanie – zebranie wyników dyskusji i wyciągnięcie wniosków. Metoda przypadków Metoda przypadków niekiedy zwana jest też metodą sytuacyjną. Istota tej metody sprowadza się do anali- www.promotor.elamed.pl zy, a następnie do dyskusji o przedstawionym przez wykładowcę opisie zdarzenia. W praktyce można wyróżnić trzy rodzaje metody przypadków (czasem te rodzaje łączą się ze sobą): • pierwszą, w której uczniowie diagnozują samodzielnie przedstawiony w opisie zdarzenia problem; • drugą, która polega na tym, że uczniowie zapoznają się z problemem przedstawionym w opisie zdarzenia, a ich zadaniem jest zaproponowanie różnych metod rozwiązania; • trzecią, w której uczniowie zapoznani są zarówno z samym problemem, jak i jego rozwiązaniem, ale muszą wyjaśnić, dlaczego podjęte zostały takie, a nie inne działania i jaki będzie ich końcowy wynik. Metoda przypadków ma za zadanie twórcze wykorzystanie wcześniej zdobytej wiedzy i doświadczenia. Można tę metodę wykorzystać na przykład przy analizie wypadku przy pracy, którego opis przedstawia wykładowca. Diagnoza polegałaby tutaj m.in. na ustaleniu bezpośredniej przyczyny wypadku oraz przyczyn pośrednich – technicznych, organizacyjnych, ludzkich (systematyka TOL). Wskazówki praktyczne Przedstawię teraz trochę uwag na bazie prowadzonych przeze mnie szkoleń z zakresu BHP. Instruktaż wstępny ogólny prowadzę często jednorazowo dla kilku osób. Przebiega on w zgodzie z programem ramowym, który na ten rodzaj szkolenia przewiduje 3 godz. lekcyjne. Poszczególne punkty programu ramowego wzbogacam jednak i dostosowuję do realiów zakładu pracy oraz ogólnych wymogów psychologii i dydaktyki. Szkolenie rozpoczynam od omówienia istoty ochrony przeciwpożarowej i zasad użycia podręcznego sprzętu ppoż. Następnie omawiam zasady ewakuacji (na podstawie instrukcji bezpieczeństwa przeciwpożarowego). W następnej kolejności zapoznaję nowych pracowników z regulaminem pracy, obowiązującym w zakładzie. Zgodnie z art. 104 Kodeksu pracy regulamin taki wprowadza się w firmie wtedy, gdy pracodawca zatrudnia przynajmniej 20 pracowników i gdy nie obowiązują tutaj postanowienia układu zbiorowego. Sądzę, że wspomniane wyżej punkty programu należą do najważniejszych i dlatego, zgodnie z zasadami dydaktyki, omawiam je na początku szkolenia. W dalszej kolejności realizuję pozostałe etapy zajęć. Poszerzam program ramowy szkoleń, co uważam za bardzo ważne, o informacje związane z: wypadkami w drodze do/z pracy; wypadkami w transporcie (ruchu drogowym); przepisami ruchu drogowego; zdarzeniami potencjalnie wypadkowymi; wspólnej odpowiedzialności wszystkich pracowników za bezpieczeństwo w zakładzie. W tych punktach widzę luki w programach ramowych szkoleń (zarówno wstępnych ogólnych, jak i okresowych) i, moim zdaniem, Ważne Najwięcej wypadków przy pracy ma miejsce w pierwszym roku po podjęciu pracy przez zatrudnionego w zakładzie. prezentacje 2016 • 21 PRAKTYCZNA WIEDZA przy nowelizacji wspomnianego wyżej rozporządzenia należałoby te braki uzupełnić. Przypomnijmy tutaj statystykę zdarzeń wypadkowych na naszych drogach w 2014 roku (gdy piszę te słowa, to nie ma jeszcze pełnej statystyki za ubiegły rok), podaną w sprawozdaniu Komendy Głównej Policji. We wspomnianym 2014 roku miało miejsce na naszych drogach 34 970 wypadków, w których zginęły 3202 osoby, a 42 545 zostało rannych. Zgłoszono także Policji w tym okresie 348 028 kolizji (tzw. „stłuczek”). Zwróćmy tutaj uwagę na słowo „zgłoszono”. Ile zdarzeń nie było zgłoszonych Policji? – tego nie wiemy. Mówiąc w trakcie szkoleń o bezpieczeństwie drogowym, posiłkuję się przykładami praktycznymi, potwierdzającymi nieprzestrzeganie dwóch podstawowych zasad obowiązujących w ruchu drogowym – zasady zachowania szczególnej ostrożności (art. 3 Kodeksu drogowego) i zasady ograniczonego zaufania do innych uczestników ruchu (art. 4 Kodeksu drogowego). Jako potwierdzenie konieczności wprowadzenia zagadnień bezpieczeństwa drogowego do szkoleń służy m.in. fakt, że ok. 90% nowo przyjętych pracowników mających prawo jazdy, nie wie, jakie zachować odległości na drodze, podczas prowadzenia samochodu, do poprzedzających go pojazdów (tak wynika z moich doświadczeń)! Zwykle pytam: „Jaką odległość zachowasz, prowadząc samochód na suchej nawierzchni drogi, do poprzedzającego pojazdu, mając na liczniku 70 km/godz.?”. Otrzymuję przeważnie odpowiedź: „5 lub maksymalnie 10-15 m”. Zauważmy tutaj, że właściwe zachowanie się na dro- 22 • prezentacje 2016 gach ma wpływ na ogólną kulturę bezpieczeństwa, a także na stan zdrowia załogi oraz koszty zakładowe i ogólnospołeczne. Zdarzenia potencjalnie wypadkowe Podczas szkoleń przedstawiam również przykłady zdarzeń potencjalnie wypadkowych, które wystąpiły w moim zakładzie i innych zakładach pracy. Jeżeli chodzi o zdarzenie potencjalnie wypadkowe – „prawie wypadek”, to należy podkreślić, że jest to takie zdarzenie, które nie powoduje urazów, lecz stwarza zagrożenie i może być przyczyną strat materialnych. Poruszając ten temat, omawiam tzw. trójkąt Heinricha. Staram się przy tym udowodnić w trakcie szkoleń wstępnych ogólnych, ale także szkoleń okresowych, że wypadek przy pracy tylko w części jest zdarzeniem losowym, a tak naprawdę jest to zdarzenie podlegające regułom statystyki. Oprócz trójkąta Heinricha często wymieniam polskie przysłowie:„Dopóty dzban wodę nosi, dopóki się ucho nie urwie”. Przypomnijmy, że w trójkącie relacji zdarzeń wypadkowych wg H. Heinricha – tego samego rodzaju i przytrafiających się tej samej osobie – występują trzy poziomy: podstawa trójkąta: liczba 300 (wydarzenia bez urazów); środek trójkąta: liczba 29 (wypadki z lekkimi urazami); wierzchołek trójkąta: liczba 1 (wypadki z poważnymi urazami, a nawet śmierć). Przedstawiam w tym temacie wiele autentycznych faktów. Często przytaczam fakt, że w jednym z zakładów województwa śląskiego pracownik uporczywie nie stosował drabiny rozstawnej podczas prac malarskich, tylko prowizoryczne zwyżki. Przesuwał się więc swoim zachowaniem w trójkącie Heinricha do wierzchołka, w końcu upadając, uległ wypadkowi śmiertelnemu. Mówiąc o wspólnej odpowiedzialności wszystkich pracowników za bezpieczeństwo w zakładzie, staram się nie moralizować, lecz podawać autentyczne przykłady praktyczne. Poniżej jeden z przykładów. W jednym z zakładów pracy w województwie śląskim pracownik nowo przyjęty do działu informatyki dostał za zadanie wyczyścić komputer. Obudowę komputera czyścił tamponami nasyconymi rozpuszczalnikiem. Zużyte tampony rzucał przed siebie na podłogę. Płytę główną komputera czyścił małym, podręcznym odkurzaczem. W pewnym momencie dysza odkurzacza zassała pary rozpuszczalnika, a iskra ze styku szczotek i komutatora tegoż odkurzacza zapaliła te pary. Pracownik w tym momencie odwrócił dyszę w stronę twarzy i został poparzony – na szczęście niegroźnie. Dodam, że przy analizie przedstawionego tutaj zdarzenia wykorzystuję metodę przypadków. Ocena ryzyka zawodowego Przedstawiam również ocenę ryzyka zawodowego odnośnie do prac, które będzie wykonywał na swoim stanowisku nowo przyjęty pracownik. Uważam bowiem, że jednym z celów przeprowadzania takiej oceny jest wykorzystanie jej właśnie w trakcie szkoleń – wstępnego ogólnego i stanowiskowego. W czasie szkolenia jako materiały pomocnicze wykorzystuję m.in. publikacje PIP-u i CIOP-u, dotyczące: www.promotor.elamed.pl PRAKTYCZNA WIEDZA transportu wewnętrznego, ergonomii, wypadków przy pracy, ochrony ppoż. i in. Niektóre materiały przekazuję moim słuchaczom, w tym m.in. przygotowaną przeze mnie instrukcję Bezpieczna podróż. Wykorzystując środki audiowizualne (komputer i rzutnik), przedstawiam krótkie filmiki instruktażowe, dotyczące m.in. pierwszej pomocy przedlekarskiej, i inne, pobrane z internetu (w tym z serii „NAPO”). Wskazania psychologii mówią o tym, że lepiej zapamiętujemy to, o czym sami mówimy, niż to, czego biernie słuchamy. Dlatego w trakcie zajęć chętnie stosuję metodę dyskusji. W czasie prowadzonych przeze mnie szkoleń okresowych również poszerzam tematykę o te zagadnienia, o których wspomniałem wcześniej przy omawianiu szkoleń wstępnych ogólnych. Prowadząc szkolenia okresowe dla pracodawców i osób kierujących pracownikami, podkreślam szczególną wagę szkoleń wstępnych stanowiskowych. Wspieram się tutaj przykładami zdarzeń potencjalnie wypadkowych i wypadków przy pracy, których przyczyną były źle przeprowadzone te właśnie szkolenia. Zwracam przy tym uwagę na fakt, że od 30 do 55% wypadków przy pracy (w zależności od branży) ma miejsce w pierwszym roku, w nowym miejscu zatrudnienia! Pragnę dodać, że podjęte przeze mnie działania, w tym właśnie dotyczące szkoleń BHP, przełożyły się wyraźnie na spadek wypadkowości, zarówno wypadków przy pracy, zrównanych z wypadkami przy pracy, jak i wypadków w drodze do/z pracy. Podsumowanie Na zakończenie chciałbym podkreślić jeszcze jeden fakt. W trakcie każdego ze szkoleń – wstępnych, a także okresowych – mówię o tym, o czym przekonała mnie moja praktyka: Aby uniknąć wypadku przy pracy, należy po pierwsze – znać zagrożenia, po drugie – przestrzegać procedur bezpieczeństwa i po trzecie – zachować szczególną ostrożność! q Piśmiennictwo 1. Bryła R.: Bezpieczeństwo i higiena pracy. Elamed, Katowice 2011. 2. Ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. w Dz.U. z 2014 r., poz. 1502 ze zm.). www.promotor.elamed.pl Konspekt instruktażu wstępnego ogólnego Zgodny z programem ramowym zawartym w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z 27 lipca 2004 r.: 1. Wprowadzenie. Czynności wstępne. Omówienie celów szkolenia: 10 min. 2. Podstawowe zasady ochrony przeciwpożarowej, zasady ewakuacji, zasady poruszania się na terenie zakładu: 15 min. 3. Zasady użycia podręcznego sprzętu ppoż.: 10 min. 4. Regulamin pracy. Zakres obowiązków i uprawnień pracodawcy, pracowników oraz poszczególnych komórek organizacyjnych zakładu pracy i organizacji społecznych w zakresie BHP. Zasady nagradzania i karania: 10 min. 5. Zasady przydziału odzieży roboczej i obuwia roboczego oraz środków ochrony indywidualnej, szczególnie w odniesieniu do stanowiska pracy osoby szkolonej. Porządek i czystość na terenie zakładu oraz ich wpływ na bezpieczeństwo i zdrowie pracowników: 10 min. 6. Wypadek: przy pracy, zrównany z wypadkiem przy pracy, w drodze do/z pracy. Zdarzenie potencjalnie wypadkowe: 10 min. 7. Postępowanie w razie wypadku, w tym organizacja i zasady udzielania pierwszej pomocy: 15 min. 8. Wypadki w ruchu drogowym. Przepisy ruchu drogowego: 10 min. 9. Ocena ryzyka zawodowego w zakładzie. Podstawowe zagrożenia wypadkowe i zdrowotne oraz stosowane środki zapobiegawcze. Wspólna odpowiedzialność pracowników za bezpieczeństwo w zakładzie: 20 min. 10.Profilaktyczna opieka zdrowotna i zasady jej sprawowania w odniesieniu do stanowiska instruowanego: 5 min. 11.Film lub informacja ze stron: www.pip.gov.pl lub www.ciop.pl: 10 min. 12.Podsumowanie i dyskusja: 10 min. Razem: 3 godz. lekcyjne (135 min). 3. Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2004 r., nr 180, poz. 1860 ze zm.). prezentacje 2016 • 23 PRAKTYCZNA WIEDZA Lp. Akt prawny Krótki opis treści 1. Ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. w Dz.U. z 2014 r., poz. 1502 ze zm.). Ustawa reguluje podstawowe zagadnienia prawne wynikające ze stosunku pracy, o którym mówi art. 22 k.p. Wśród zapisów k.p. należy wymienić m.in. artykuły dotyczące: zawierania umów o pracę (art. 25-29); rozwiązywania umów o pracę (art. 30-61); odpowiedzialności porządkowej pracowników (art. 108); odpowiedzialności materialnej pracowników (art. 114-122); czasu pracy (art. 128-151); urlopów pracowniczych (art. 152-174); uprawnień związanych z rodzicielstwem (art. 176-189); zatrudniania młodocianych (art. 190-206); bezpieczeństwa i higieny pracy (Dział X, art. 207-237 – w tym artykuły dotyczące szkoleń BHP (art. 237.2-237.5) oraz wypadków i chorób zawodowych (art. 234-237.1). 2. Ustawa z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (t.j. w Dz. U. z 2015, poz. 1242). Ustawa reguluje zagadnienia związane z ubezpieczeniem społecznym z tytułu wypadku przy pracy (definicja wypadku – w art. 3) i choroby zawodowej (definicja choroby zawodowej – na podstawie odwołania w art. 4 Ustawy do art. 235.1. Kodeksu pracy). Ustawa w art. 6 przedstawia rodzaje świadczeń przysługujących osobie poszkodowanej z tytułu wypadku przy pracy i choroby zawodowej. W dalszej części aktu prawnego przedstawiono m.in. szczegółowe zasady przyznawania tychże świadczeń. 3. Ustawa z 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (t.j. w Dz.U. z 2012 r., poz. 1137 ze zm.). Ustawa zawiera przepisy regulujące zasady ruchu drogowego, w tym rozwinięcie dwóch podstawowych zasad obowiązujących w ruchu drogowym – zasady zachowania szczególnej ostrożności (art. 3 k.d.) i zasady ograniczonego zaufania do innych uczestników ruchu (art. 4 k.d.). 4. Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 27 lipca 2004 r. w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2004 r., nr 180, poz. 1860 ze zm.). Rozporządzenie omawia kompleks zagadnień związanych ze szkoleniami wstępnymi oraz okresowymi BHP. Przedstawia ono także programy ramowe szkoleń (załącznik nr 1) i kartę szkolenia wstępnego BHP (załącznik nr 2). W Rozporządzeniu jest mowa m.in. o tym, że pracodawca organizujący i prowadzący szkolenie oraz jednostka organizacyjna prowadząca działalność szkoleniową w dziedzinie BHP powinny zapewnić m.in.: programy poszczególnych rodzajów szkolenia, opracowane dla określonych grup stanowisk; wykładowców i instruktorów mających zasób wiedzy, doświadczenie zawodowe i przygotowanie dydaktyczne, zapewniające właściwą realizację programów szkolenia; odpowiednie warunki lokalowe do prowadzenia działalności szkoleniowej; wyposażenie dydaktyczne, niezbędne do właściwej realizacji programów szkolenia; właściwy przebieg szkolenia oraz prowadzenie dokumentacji w postaci programów szkolenia, dzienników zajęć, protokołów przebiegu egzaminów i rejestru wydanych zaświadczeń. 5. Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 28 czerwca 2005 r., zmieniające rozporządzenie w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2005 r., nr 116, poz. 972). Rozporządzenie uściśla zapisy dotyczące częstotliwości szkoleń okresowych BHP oraz obniża czas szkolenia wstępnego stanowiskowego dla pracowników administracyjno-biurowych, narażonych na działanie czynników uciążliwych, do 2 godzin. 6. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 9 października 2007 r., zmieniające rozporządzenie w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. z 2007 r., nr 196, poz. 1420). Rozporządzenie wyjaśnia m.in. pojęcia: instruktażu; seminarium; kursu; jednostki organizacyjnej prowadzącej działalność szkoleniową w zakresie BHP; przygotowania dydaktycznego; samokształcenia kierowanego. 7. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (t.j. w Dz.U. z 2003 r. nr 169, poz. 1650 ze zm.). Rozporządzenie omawia podstawy bezpieczeństwa i higieny pracy, obowiązujące na stanowiskach pracy, a także obowiązki pracodawcy w tym zakresie. Stanowi ono rozwinięcie zapisów Działu X Kodeksu pracy. Rozporządzenie posiada 3 załączniki: 1. Szczegółowe zasady stosowania znaków i sygnałów bezpieczeństwa. 2. Szczegółowe zasady stosowania środków ochrony indywidualnej. 3. Wymagania dla pomieszczeń i urządzeń higieniczno-sanitarnych. 8. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. z 2010 r., nr 109, poz. 719). Rozporządzenie omawia kompleks zagadnień związanych z ochroną przeciwpożarową, a w tym m.in.: czynności zabronione i obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej; materiały niebezpieczne pożarowo; rodzaje sprzętu gaśniczego i zasady jego rozmieszczenia oraz stosowania; ewakuację; instrukcję bezpieczeństwa pożarowego; rodzaje prac niebezpiecznych pod względem pożarowym i ocenę zagrożenia wybuchem. W załączniku do Rozporządzenia podano wytyczne w zakresie określania przyrostu ciśnienia w pomieszczeniu, jaki mógłby zostać spowodowany przez wybuch. Tab. 1. Przegląd najważniejszych aktów prawnych w aspekcie szkoleń 24 • prezentacje 2016 www.promotor.elamed.pl