ochrona danych osobowych a dostęp do informacji publicznej

Dostęp do informacji publicznej a
ochrona danych osobowych
MICHAŁ CUPIAŁ
Administrator Bezpieczeństwa Informacji
w Warmińsko-Mazurskim Urzędzie Wojewódzkim w Olsztynie
EUROPEJSKA KONWENCJA O
OCHRONIE PRAW CZŁOWIEKA I
PODSTAWOWYCH WOLNOŚCI
Art. 8
Art. 10
Każdy ma prawo do poszanowania
swojego życia prywatnego
Konstytucja Rzeczypospolitej
Polskiej
Art. 47
Art. 51
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 rok
o ochronie danych osobowych
DOSTĘP DO INFORMACJI PUBLICZNEJ
OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH
EUROPEJSKA KONWENCJA O
OCHRONIE PRAW CZŁOWIEKA I
PODSTAWOWYCH WOLNOŚCI
Każdy ma prawo do otrzymywania
informacji
Konstytucja Rzeczypospolitej
Polskiej
Art. 61
ust. 3 (ograniczenie dostępu do
danych osobowych)
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o
dostępie do informacji publicznej
RÓWNOWAGA
Zdaniem GIODO (DOLiS/DEC-742/13):
Prawo do prywatności i prawo do informacji publicznej mają taka samą wartość ze względu na:
• umiejscowienie ich w tym samym rozdziale II Konstytucji RP,
• oba te prawa podlegają ograniczeniom określonym w ustawach.
Oznacza to, że „administrator danych osobowych obowiązany jest zatem ustalić, czy zakres przekazywanych danych jest
niezbędny dla potrzeb takiego udostępnienia.”
Art. 6 UODO Dane osobowe: Wszelkie informacje
dotyczące zidentyfikowanej (takiej, której
tożsamość można pośrednio lub bezpośrednio
określić) lub możliwej do zidentyfikowania osoby
fizycznej, bez nadmiernych kosztów, czasu i
działań.
Art. 5.2 UDIP prawo do informacji publicznej podlega
ograniczeniu, ze względu na prywatność osoby fizycznej,
ograniczenie to nie dotyczy informacji o osobach
pełniących funkcje publiczne, mających związek z
pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach powierzenia
i wykonywania funkcji oraz w przypadku gdy osoba
fizyczna rezygnuje z przysługującego jej prawa.
PODSTAWOWE ZASADY PRZETWARZANIA DANYCH OSOBOWYCH:
otrzymanie,
wytworzenie
informacji
legalności
Zgodne z prawem przetwarzanie danych
celowości
Zbieranie danych dla oznaczonych, zgodnych z prawem celów i nie
poddawanie ich niezgodnemu z tymi celami dalszemu
przetwarzaniu
przetwarzanie
merytorycznej poprawności
Dbałość o merytoryczną poprawność przetwarzanych danych
adekwatności danych
Dbałość o adekwatność danych w stosunku do celów, w jakich są
przetwarzane
udostępnianie
ograniczenia czasowego
Przechowywanie danych w postaci umożliwiającej identyfikację
osób, których dotyczą, nie dłużej niż jest to niezbędne do
osiągnięcia celu przetwarzania
IMPERIUM
Władztwo publiczne
„nie może być wątpliwości, że kategoria osób pełniących funkcje publiczne nie
może obejmować funkcji, stanowisk i zawodów, które nie mają żadnego związku z
władztwem publicznym (imperium) ani z gospodarowaniem mieniem komunalnym
lub majątkiem Skarbu Państwa (dominium)” Wyrok TK (K 2/07)
INFORMACJA
PUBLICZNA
DOMINIUM
gospodarowanie mieniem
komunalnym lub majątkiem
Skarbu Państwa (dominium)
Zasada ta rozciągać się będzie również na inne podmioty, do których odnosi się art.
61 ust. 1 Konstytucji. Zgodnie z tym przepisem obywatel ma prawo do informacji na
temat działalności nie tylko organów władzy publicznej oraz osób pełniących
funkcje publiczne, ale także innych osób i jednostek organizacyjnych w zakresie, w
jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują majątkiem
komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa. (K. Izdebski)
IMPERIUM
Władztwo publiczne.
INFORMACJA
PUBLICZNA
DOMINIUM
Kształtowanie praw i obowiązków podmiotu.
Działania wpływające bezpośrednio na sytuację prawną innych podmiotów.
Prywatyzacja usług publicznych.
IMPERIUM
Realizowanie zadań publicznych przez podmioty inne niż państwowe i samorządowe nie zwalnia z
zasady jawności finansów publicznych i przejrzystości działania władz publicznych.
Podmioty wykonujące zlecone funkcje administracji publicznej. Funkcje muszą wynikać z
przepisów prawa.
agencje zatrudnienia; podmiot leczniczy „finansowany” z NFZ.
transport publiczny: podmiot nie realizuje zadań publicznych (II SAB/KR74/12); nosi wszelkie
cechy działalności publicznoprawnej i jest jawne co do zasad organizacji i funkcjonowania (IV
SAB/GL 73/12).
INFORMACJA
PUBLICZNA
Dofinansowania ze środków publicznych – PARP; FIO; programy „ministerialne” i samorządowe;
Umowy cywilnoprawne – nie zobowiązują podmiotu zewnętrznego do udostępniania informacji
publicznej jednak sama ich treść i jej „skutki” będą stanowiły informację publiczną. (NSA I OSK
903/12).
Opór
DOMINIUM
tzw. Poprawka Rockiego.
watchdog.eu.pl: uczelnie niepubliczne twierdzą, że nie są dysponentami środków publicznych
tylko dyspozytariuszami wykonującymi czynności techniczne; środki publiczne przekazane uczelni
niepublicznej tracą swój publiczny charakter.
OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH A INFORMACJA PUBLICZNA
Komentarz do UDIP: ochrona danych osobowych mieści się w zakresie „innych tajemnic
ustawowo chronionych”
Ustawa o ochronie danych osobowych w sytuacji, gdy w treści informacji publicznej są zawarte
dane osobowe, jest lex specialis w stosunku do ustawy o dostępie do informacji publicznej.
Zawarte w art. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej sformułowanie „nie naruszają”
należy rozumieć, że przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej nie mogą naruszać i
winny uwzględniać ograniczenia przetwarzania danych wynikające z lex specialis – ustawy o
ochronie danych osobowych (II SA/Wa 2016/05)
OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH A INFORMACJA PUBLICZNA
Dane zwykłe i dane wrażliwe
BIP: uchwały, wystąpienia pokontrolne, petycje, wyniki naborów, oświadczenia majątkowe,
pracownicy
ANONIMIZACJA (II SA/Po 47/13) W sytuacji gdy w treści informacji publicznej zawarte są dane
osobowe, prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu. (…) organ nie może udostępnić
danych, które umożliwiałyby zidentyfikowanie osoby fizycznej. (…) winien wyłącznie ograniczyć
dostęp do informacji umożliwiających identyfikację osób fizycznych, co w praktyce oznacza
udostępnienie dokumentów odpowiednio zanonimizowanych.
GRANICA PRYWATNOŚCI OSÓB PEŁNIĄCYCH FUNKCJE PUBLICZNE
Zgodnie z art. 5 ust. 2 UDIP co do zasady prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu
na prywatność osoby fizycznej.
Jednak w drugim zdaniu tego przepisu określono, kiedy takie prawo nie podlega ograniczeniom ze względu
na prywatność – ograniczenie to nie dotyczy informacji spełniających łącznie dwa kryteria:
informacji dotyczących osób pełniących funkcje publiczne,
mających związek z pełnieniem tych funkcji, w tym o warunkach powierzenia i wykonywania funkcji.
(VIII SA/Wa 621/13)
GRANICA PRYWATNOŚCI OSÓB PEŁNIĄCYCH FUNKCJE PUBLICZNE
Punktem odniesienia oceny wyznaczającej granice dopuszczalnej ingerencji w sferę życia
prywatnego (w świetle art. 31 ust. 3 i art. 61 ust. 3 Konstytucji) jest taka treść konstytucyjnego
prawa do informacji, które zgodnie z przyjmowanymi standardami rozumiane jest szerzej – jako
odnoszące się również do informacji ze sfery życia prywatnego osób pełniących funkcje
publiczne, o ile mają one związek z działalnością publiczną.
(II SAB/Wa 466/12)
Funkcjonariusze
publiczni
OSOBY
Osoby pełniące
funkcje
publiczne
KK art. 115 § 13
1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej,
2. poseł, senator, radny;
2a. poseł do Parlamentu Europejskiego,
3. sędzia,
ławnik,
prokurator,
funkcjonariusz
finansowego
organu
postępowania
przygotowawczego lub organu nadrzędnego nad finansowym organem postępowania
przygotowawczego, notariusz, komornik, kurator sądowy, syndyk, nadzorca sądowy i zarządca,
osoba orzekająca w organach dyscyplinarnych działających na podstawie ustawy,
4. osoba będąca pracownikiem administracji rządowej, innego organu państwowego lub
samorządu terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe, a także inna osoba w
zakresie, w którym uprawniona jest do wydawania decyzji administracyjnych,
5. osoba będąca pracownikiem organu kontroli państwowej lub organu kontroli samorządu
terytorialnego, chyba że pełni wyłącznie czynności usługowe,
6. osoba zajmująca kierownicze stanowisko w innej instytucji państwowej,
7. funkcjonariusz organu powołanego do ochrony bezpieczeństwa publicznego albo funkcjonariusz
Służby Więziennej,
8. osoba pełniąca czynną służbę wojskową.
Nauczyciele:
art. 63 ust.1 KN: (..) podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych – korzysta z
ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych.
Funkcjonariusze
publiczni
OSOBY
Osoby pełniące
funkcje
publiczne
Chodzi o osoby, którym przysługuje co najmniej wąski zakres kompetencji decyzyjnej w ramach
instytucji publicznej, lub – innymi słowy – o takie stanowiska i funkcje, których sprawowanie jest
równoznaczne z podejmowaniem działań wpływających bezpośrednio na sytuację prawną innych
osób albo łączy się co najmniej z przygotowywaniem decyzji dotyczących innych podmiotów.
(TK K 17/05)
Zwolnienie lekarskie
Czy jest informacją o stanie zdrowia? Ile dni trwa?
Przecież absencja funkcjonariusza w pracy, zwłaszcza spowodowana zdarzeniami z ich natury
nieprzewidywalnymi i nieplanowanymi, takimi jak choroba, wpływa istotnie na pełnienie funkcji
przez funkcjonariusza publicznego, a nawet na funkcjonowanie urzędu, w którym on tę funkcję
sprawuje. (VIII SA/Wa 621/13)
Rodzaj urlopu
Czy podanie przyczyny urlopu (absencji) jest informacją publiczną?
Do prywatnej sfery życia zalicza się przede wszystkim zdarzenia i okoliczności tworzące sferę życia
osobistego i rodzinnego. Szczególny charakter tej dziedziny życia człowieka uzasadnia udzielenie
jej silnej ochrony prawnej.
(I CSK 190/12)
Postępowanie dyscyplinarne
Odpowiedzialność dyscyplinarna łączący w sobie pierwiastek służbowy (publiczny) oraz
pracowniczy (zobowiązaniowy), (…) informacjom związanym z publicznoprawną sferą
postępowania dyscyplinarnego należy przypisać walor informacji publicznych (IV SAB/Wr 39/12)
Zgodnie z przepisami UOSC (art. 113 i następne), postępowanie dyscyplinarne, o jakim mowa w tej
ustawie, dotyczy członków korpusu służby cywilnej i może dotyczyć tylko naruszenia obowiązków
członka służby cywilnej. (VIII SA/Wa 621/13)
Informacja w zakresie przekazania danych obejmujących imiona i nazwiska sędziów, których
dotyczyło postępowanie przed sądem dyscyplinarnym powinna zostać udostępniona na wniosek,
bez względu na treść wydanego orzeczenia. Udostępnione dane nie wykraczają poza wiadomości
mające związek z pełnieniem przez sędziego funkcji publicznych. (II SA/Wa 1929/12)
Odpisy kar porządkowych (za nieprzestrzeganie BHP, organizacji porządku pracy) nie mieszczą się
w granicach informacji publicznej, ponieważ dotyczą sfery stosunków pracy (II SA/Op399/04)
Wynagrodzenia
nie wszystkie stanowiska w urzędzie gminy są związane z pełnieniem funkcji publicznej, dlatego nie
można uznać, że informacje o wynagrodzeniu każdego pracownika mogą być udostępnione na
podstawie ustawy o dostępie do informacji publicznej (I OSK 1044/13)
informacja o wysokości zarobków osoby zatrudnionej przez podmiot publiczny (asystent
Burmistrza), stanowi informację publiczną w rozumieniu art. 1 ust. 1 UDIP Zgodnie z tym
przepisem informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych, również informacja
o wydatkowaniu przez organ administracji publicznej środków publicznych (I OSK 796/14)
Koszty zatrudnienia radcy prawnego w urzędzie miasta są informacją publiczną (I OSK 2508/12)
(I PZP 28/93, OSNC 1994/1/2) Sąd Najwyższy orzekł, że ujawnienie przez pracodawcę bez zgody
pracownika wysokości jego wynagrodzenia za pracę może naruszać dobra osobiste w rozumieniu
art. 23 i 24 k.c. (I PZP 28/93, OSNC 1994/1/2)
Istnieje jednak TENDENCJA do ujawniania zarobków niezależnie od szczebla zatrudnienia
Wynagrodzenia a związki zawodowe
Zgodnie z brzmieniem art. 28 ustawy o związkach zawodowych, pracodawca jest obowiązany
udzielić na żądanie związku zawodowego informacji niezbędnych do prowadzenia działalności
związkowej, w szczególności informacji dotyczących warunków pracy i zasad wynagradzania
Oznacza to, że pracodawca obowiązany jest udzielić związkowi informacji o wysokości funduszu
płac i jego strukturze, przesłankach i wysokości kształtowania wynagrodzenia ogółu pracowników
lub określonej grupy zawodowej itp. Nie może natomiast udzielać, bez ich zgody, informacji
o wysokości wynagrodzenia poszczególnych pracowników.
Z. Salwa, Komentarz do ustawy o związkach zawodowych
http://www.giodo.gov.pl/348/id_art/6472/j/pl/
Inne
korespondencja, e-mail ze współpracownikami nie jest informacją publiczną ponieważ nie ma
waloru oficjalności. (I OSK 1203/12)
Jeżeli zostanie sporządzony protokół z posiedzenia niejawnego kolegium (SKO), to stanowi on
dokument urzędowy podlegający włączeniu do akt postępowania. Treść protokołu posiedzenia
niejawnego kolegium stanowi informację o sprawie publicznej, podlega więc udostępnieniu. (II
SAB/Ol 22/13)
informacje o kandydatach, którzy zgłosili się do naboru, stanowią informację publiczną w zakresie
objętym wymaganiami związanymi ze stanowiskiem określonym w ogłoszeniu o naborze (art. 13
ust 4 UOPS) (I OSK 683/09)
(art. 29 UoSC)
Dziękuję za uwagę
MICHAŁ CUPIAŁ
tel.: 89-523-27-91
[email protected]