Jak samodzielnie zatrudnić opiekuna

Jak samodzielnie zatrudnić opiekuna?
Zatrudnienie opiekuna/ki nad osobą chorą lub niepełnosprawną, przebywającą w warunkach
domowych jest czynnością prawną, realizowaną przez samego chorego lub rodzinę, na co
pozwalają polskie przepisy prawa nawet wtedy, gdy osoba zatrudniająca nie prowadzi działalności
gospodarczej (Kodeks Pracy, art.3).
Opierając się na przepisach kodeksu pracy, każda osoba fizyczna i pełnoletnia, która nie ma
ograniczenia sądowego do czynności prawnych (tak jak osoby ubezwłasnowolnione całkowicie lub
częściowo), może zatrudnić osobę do opieki w warunkach domowych. Istotne jest przestrzeganie
uwarunkowań zawartych w kodeksie pracy i kodeksie cywilnym, aby dana czynność posiadała moc
prawną.
Krok po kroku:
1. należy rozmieścić ogłoszenia o potrzebie zatrudnienia opiekunki w gazecie, internecie, na
uczelniach, urzędach pracy lub pytać wśród znajomych,
2. zanim zostanie podjęta decyzja o podpisaniu umowy, należy przede wszystkim przedstawić
zainteresowanemu oczekiwania co do opieki nad chorym oraz sprawdzić jego dotychczasowe
doświadczenie, co pozwoli wybrać najwłaściwszą osobę i uchronić rodzinę chorego przed
niespodziewanym wycofaniem się opiekuna,
3. należy zawrzeć z opiekunem stosowną umowę (treść umów można znaleźć na stronie
internetowej: www.google.pl wpisując hasło "umowa o pracę wzór"):
a) rodzaj umowy • bezterminowa – na czas nieokreślony (bez podania terminu zakończenia
współpracy)
• terminowa – na okres próbny (nie dłużej niż trzy miesiące)
– na czas trwania określonej pracy (do czasu, gdy chory jest osobą leżącą)
– na czas określony (z podaniem konkretnej daty zakończenia współpracy)
– na zastępstwo
• pisemna oraz ustna (musi przybrać formę pisemnej umowy najpóźniej w dniu
rozpoczęcia pracy)
b) elementy umowy o pracę:
• rodzaj umowy oraz data zawarcia umowy
• określenie osób zawierających umowę (strony, np. mąż chorej i opiekunka))
• określenie rodzaju pracy i miejsca jej realizacji (np. mycie chorego, adres
zamieszkania chorego)
• określenie czasu pracy i wynagrodzenia
c) dodatkowe elementy, które powinny znaleźć się w umowie to:
• dobowa oraz tygodniowa norma czasu pracy oraz pora nocna, jeśli jest taka
potrzeba,
• częstotliwość, miejsce, termin i czas wypłaty wynagrodzenia za pracę,
• wymiar urlopu wypoczynkowego,
• długość okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
• przyjętym sposobie potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz
usprawiedliwiania nieobecności.
4. osoba zatrudniająca opiekunkę dla osoby chorej, staje się pracodawcą, tak więc musi dokonać
zgłoszenia tego faktu do Państwowej Inspekcji Pracy i Państwowej Inspekcji Sanitarnej (strona
internetowa Państwowej Inspekcji Pracy: www.pip.gov.pl) do 30 dni od przyjęcia opiekuna do
pracy.
5. zgłosić opiekunkę do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych:
•
zgłosić opiekunkę do ZUS w ciągu 7 dni od daty zatrudnienia na wniosku ZUS RUA i
zapłacić składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne,
•
składać deklarację rozliczeniową do 15 następnego miesiąca oraz raport ubezpieczeniowy
(druki do pobrania na stronie internetowej: www.wydawnictwoubezpieczen.pl)
6. dokonywać rozliczenia podatkowego od osób fizycznych w Urzędzie Skarbowym:
• w terminie do 20 dnia miesiąca, który następuje po miesiącu, w którym pobrano zaliczki na
rachunek urzędu skarbowego (właściwy według miejsca zamieszkania osoby zatrudniającej
opiekunkę)
• w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym należy dostarczyć
roczną deklarację PIT-4R z wykazanymi zaliczkami na podatek dochodowy od wypłaconych
opiekunce świadczeń
Nowości, na które warto zwrócić uwagę, gdyż wprowadzone zmiany w przepisach mogą ułatwić
opiekę nad osobą chorą lub niepełnosprawną w domu:
1. pracownik domowy – to kategoria, którą planuje wprowadzić w życie Komisja Kodyfikacji
Prawa Pracy – zmiana ma ułatwić zawieranie umowy przez osoby fizyczne;