Schemat rozwoju umiejętności czytania

Schemat rozwoju umiejętności czytania
Faza I Analiza badań
Dziecko stopniowo rozwija umiejętność czytania za pomocą tekstów o niewielkiej
zawartości słów na każdej stronie, najczęściej z rysunkami całościowo ilustrującymi
treść. Czytanie danego tekstu ze zrozumieniem wymaga od dziecka dużej energi i
uwagi. Poczawszy od punktu 11 dziecko przyswaja sobie dobrze funkcjonujace
strategie czytania i rozwijając tę umiejętność, sięga po obszerne i skąpo ilustrowane
teksty znacznie mniej koncentrując się na samej technice czytania.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
„Czyta” (znajduje) i pisze (odwzorowuje) swoje imię.
Zna kierunek czytania.
Odkrywa, że słowo pisane można wymówić.
Czyta poznane wyrazy z pomocą obrazków.
Odgaduje nowe wyrazy z pomocą wcześniej poznanych.
Rozpoznaje słowa w tekście przy pomocy znanych sobie liter.Czasami
poprawia sam siebie.
7. W czasie czytania wykorzystuje znajomość poznanych liter. Często poprawia
sam siebie.
8. Umie zastąpić sytuację „mówić-słuchać” sytuacją „pisać-czytać”.
9. Używa dźwięków do efektywnego czytania dłuższych nieznanych słów.
10. Używa i dopasowuje docelowe strategie czytania w celu funkcjonalnego
czytania łatwych tekstów.
Przykłady strategii czytania: ilustracja słowna (p.4), odgaduje nowe wyrazy za
pomocą już zrozumiałych (p.5), posługuje się literami (p.6) i dźwiękami (p.9).
11. Sylabizuje dłuższe teksty i poznaje ich treść, ponieważ jest zainteresowane
zrozumieniem tekstu.
12. Czyta płynnie 3-4 słowa w tekstach w granicach własnego doświadczenia,
zanim je zapamięta.
Faza II Rozwój
Dziecko na bazie sprawdzonych strategii czytania poszerza dalej swoją umiejętność,
zaczynając od łatwych i krótkich tekstów aż do grubszych tomów, w których tylko
tekst jest elementem nośnym. W tej fazie pojawiają się, po osiągnięciu optymalnej
jakości płynnego czytania, nowe możliwości, mianowicie, szukania, przetwarzania
informacji i po pogłębionym czytaniu, syntetyzowania.
13. Czyta prawie płynnie, czasami zacina się.
14. Czyta wybiórczo. Wynajduje pojedyńcze informacje z tekstu.
15. Czyta płynnie, bez przeszkód, ze zrozumieniem treści powieści.
16. Czyta i rozumie instrukcje czy opisy działań np. przepisy kulinarne i umie je
zastosować.
17. Rozumie treść zagranicznych filmów i programów przyrodniczych przy
pomocy napisów.
18. Czyta dużo i chętnie, „połyka” książki.
a. Czyta ze zrozumieniem serie książkowe bez ilustracji lub z ilustracjami
nie związanymi z tekstem o nieskomplikowanej fabule tzn. klasycznie
połyka książki.
b. Czyta z łatwością książki, przede wszystkim, literaturę młodzieżową z
opisem postaci, otoczenia, z wewnętrznymi monologami, poszukuje
więcej niż tylko akcję.
c. Poszerza zasięg czytania o inne gatunki literackie nawet dla dorosłych,
czyta czasami kilka książek jednocześnie, czyta i odnajduje w nich
głębsze treści.
19. Pogłębione i syntetyczne czytanie tzn. potrafi po przyswojeniu
obszernego tekstu, przy innej okazji, szybko nawiązać do treści i struktury
tekstu.
Faza III Czytanie literatury
Umie czytac teksty literackie (proza, poezja itp), jest zdolny do samodzielnej
refleksji i interpretacji tekstu.
Katarzyna Larsson, Anna Rajca, Grazyna
Walentynowicz, Krystyna Wronska