obserwacje z podróży Porządek, dyscyplina, w porównaniu z Polską
Transkrypt
obserwacje z podróży Porządek, dyscyplina, w porównaniu z Polską
Francja – obserwacje z podróży Porządek, dyscyplina, w porównaniu z Polską Transport publiczny Pasażerowie zachowują się na ogół grzecznie, przytrzymują drzwi drugiej osobie, ustępują miejsca starszym i niepełnosprawnym. Wchodzenie do autobusu w kolejności ustawionej wcześniej kolejki, przednimi drzwiami , wychodzi się drzwiami środkowymi. (wyjątkowo podczas dużej burzy zdarza się wchodzenie wszystkimi drzwiami) sprawne kasowanie i nabywanie biletów – nie trzeba dodatkowej kontroli, bo jest przy wejściu. Bilety kasuje się przy wejściu (wieloprzejazdowe raz) lub kupuje u kierowcy. Należy bezwzględnie przywitać się z kierowcą, mówiąc „Bonjour Monsieur”. Praca dokładna, dobrze zorganizowana, efektywna, zgodnie z wymaganiami i procedurami. (Np. na obozie studenckim Concordia, podczas prac związanych z kanalizacją szkoły, szambo nie mogło być ani o 1 cm płytsze). Posiłki poza godzinami pracy, w ustalonym czasie poza pracą (lunch zwykle od 12 do 14). W godzinach lunchu instytucje nie są czynne, bo Francuzi pracują solidnie, bez żadnych przerw śniadaniowych w godzinach pracy i „wyskakują” na lunch. Hasło: „Metro, boulot, dodo” – dojazd (np. metrem), praca, spanie. Młodzież zdyscyplinowana i szanująca starszych. Zajęcia w szkole podstawowej zazwyczaj w godzinach 9-12 i 14 - 17. Podczas spotkania Taizé w Paryżu, gdy zastał nadany komunikat z megafonu, by przejść na inny peron w związku z zakorkowaniem (nadmiar pasażerów na jednym peronie i jednej trasie metra), Francuzi zaraz się podporządkowali; inni, np. Polacy chcieli to zignorować. Skuteczna i silna policja i żandarmeria (oraz jednostki specjalne). W metrze ludzie się nie gapią, zajęci np. czytaniem. Schody ruchome – należy trzymać się prawej poręczy – lewa strona do wyprzedzania. Nie należy iść bezpośrednio za kimś. Parkowanie awaryjne samochodu – na światłach awaryjnych przy rozładunku albo załadunku bagaży, przy wyjeździe lub przyjeździe so swojego mieszkania, gdy nie ma się własnego miejsca parkingowego – postój do 5 minut. Przy zakupach, sprawach urzędowych, na poczcie – formalności i procedury, należy uzbroić się w cierpliwość. Również przy zakupach – trzeba wiedzieć czego się chce, do tego się przygotować i umieć zapytać. Gdy nie ma czegoś np. książki we FNAC, to poinformują, gdzie jest w tej sieci sklepów. Dawniej wnikliwa kontrola uczestników wycieczek – tzw. żółte karty pasażerów. Komunikacja kolejowa w Paryżu z różnych dworców: Gare de l'Est (wschodni – d. z Wrocławia) • Gare du Nord (północny – z Warszawy) • Gare de Lyon • Gare d'Austerlitz • Gare de Bercy (do Vichy) • Gare Montparnasse • Gare Saint-Lazare Komunikacja, np. SNCF – odjazdy i przyjazdy punktualne, za najmniejsze opóźnienie pociągu dalekobieżnego rozdzwaniają się telefony, szefowie pod pręgierzem krytyki. Ma to też swoje minusy, bo nieraz ciężko zdążyć wysiąść i wsiąść na stacji. Jazda samochodem: Trzeba uważać na przechodniów bo mają pierwszeństwo (czasami nawet mogą przejść na czerwonym świetle). Jeżdżąc po Francji, należy trzymać się prawego pasa! W obszarach o dużym natężeniu ruchu zawsze trzeba ustępować pierwszeństwa samochodom nadjeżdżającym z prawej strony. Samochody znajdujące się na rondzie mają pierwszeństwo, ale jeżeli rondo nie jest w żaden sposób oznakowane, pierwszeństwo ma pojazd wjeżdżający na rondo. Podczas podróży przez Francję często można zobaczyć znak z napisem „La Priotité à Droite” - pojazdy włączające się do ruchu z prawej strony mają pierwszeństwo. http://paryz.msz.gov.pl/pl/informacje_konsularne/pobyt_i_praca_we_francji/informacja_dla_turyst ow Zasada pierwszeństwa przejazdu dla pojazdów nadjeżdżających z prawej strony (m.in. na rondach) jest bezwzględnie obowiązująca, respektowana i egzekwowana. Za przewinienia drogowe wysokie kary. Pewnego pana, który od 20 lat jeździ do rodziny do Paryża, za przejazd na czerwonym świetle zatrzymała go policja i groziło mu zatrzymanie, ale ma dobre ubezpieczenie i od razu pojawił się jego adwokat. Trzeba nieraz uważać na obcokrajowców, nieraz agresywnie i niebezpiecznie jeżdżą (np. Polacy). Ludzie są przyzwyczajeni do kulturalnej jazdy a zachowanie niebezpieczne i agresywne jest zaskoczeniem. Policja nieraz zdecydowanie reaguje na podejrzane, jakby mafijne drogie samochody z obcą rejestracją (np. polskie szpanerskie samochody z przyciemnionymi szybami) – ręce na masce i trzeba się umieć wytłumaczyć. Mogą bez tłumaczenia zatrzymać do wyjaśnienia na 24 godziny. Picie alkoholu. Pijanych nie widać na ulicach. Nawet na spotkaniach domowych niemile widziane jest upicie się. Rażące jest picie np. ludzi ze wschodniej Europy w miejscach publicznych i pozostawianie np. puszek z piwa (spotkałem raz konsumentów piwa i polskie puszki w ogrodach Tuileries oraz Polaków pijących wino na murku w Chartres). http://www.fly4free.pl/piknik-w-europie-czyli-picie-alkoholu-w-miejscach-publicznych/ W większości miast Francji spożywanie alkoholu w miejscach publicznych, m.in. parkach, jest zakazane po godzinie 16-tej. Czy to oznacza, że w ramach pikniku w porze lunchu możemy napić się wina? Tak, jeśli nie ma wyraźnego zakazu, pijemy dyskretnie i z plastikowych kubków. W letnie dni wiele francuskich rodzin urządza sobie w parkach pikniki, na których pojawia się narodowy trunek, nie zważając na porę dnia. Policja raczej nie reaguje, a jeśli już to stosuje upomnienia zamiast mandatów. Życzliwość Francuzów, zwłaszcza dla turystów Przykłady życzliwości: W Tuluzie, gdy autokar polski jadąc przez miasto nie był w stanie skręcić i musiał cofać ok. pół kilometra, wszyscy starali się pomóc, nie było żadnych oznak agresji. Po przyjeździe całonocnym do Lourdes i zapytaniu napotkanego Francuza jak dojechać do hotelu (bardzo dużo hoteli) , pan ten wsiadł do autokaru i prowadził do samego hotelu. Koło Grenoble, po zapytaniu jak dojechać do motelu, Francuz powiedział by jechać za nim i pilotował własnym samochodem autokar polski z turystami ok. 5 km do samego motelu. W autobusie miejskim w Paryżu, starszy siedzący pan wziął ode mnie ciężką książkę do potrzymania, gdy z nią obok stałem, potem gdy wysiadał wskazał miejsce. Spóźnienie grupy na wycieczkę statkiem (częściowo z powodów komunikacyjnych) nie zostało potraktowane z pretensjami –statek czekał. (Może też dopuszczalny kwadrans akademicki?) Przy pytaniu turysty o drogę Francuzi są życzliwi, nawet nieraz podprowadzą na miejsce. Starają się być skuteczni przy informowaniu osoby, której pomagają. Gdy ktoś poinformowany dalej stoi bezradnie, nawet się wracają by wytłumaczyć i pomóc do skutku. Pani w rejonie wieży Eiffla zaprowadziła turystę na stację RER oddaloną o ok. pół kilometra. Kontroler na stacji RER po zapytaniu o najbliższy pociąg, poszedł po schodach do kas biletowych by się dowiedzieć i udzielić informacji. Podczas spotkania młodzieży Taizé w Paryżu, gospodarz (Francuz – naukowiec) przyjął kilka osób do swojego domu, rano gospodyni serwowała śniadanie, później gospodarz zawoził pod miejscowy kościół na spotkania. W Sylwestra przekazał klucze do domu. Przed wyjazdem zaprosili wszystkich na wspólny obiad, wcześniej pytał się kto jedzie z nim do kościoła, później zawiózł przed wyjazdem całą grupę na stację RER (nawet 2 razy bo jeden z uczestników czegoś zapomniał). Dom w nocy nie był zamykany (wstążeczki z dzwoneczkami przy wejściu). W miejscach pielgrzymkowych dobra obsługa, nieraz tanie śniadania np. w La Salette. W sklepach czy hipermarketach Francuzi udzielają nieraz życzliwych porad dla turystów. Uwaga! Warto mieć przy sobie dokładny adres gdzie się mieszka. Spotkałem się z sytuacją (podczas dni młodzieżowych Taizé w Paryżu), że studentka z Polski zgubiła swoje koleżanki w następnym dniu po zakwaterowaniu i nie wiedziała gdzie mieszka, a było już po 20 godz. i informacja nie była czynna. Pomogliśmy jej (ja z szefem grupy polskiej) dotrzeć do jej kwatery, dzięki temu, że miała dobrą pamięć wzrokową (wydedukowaliśmy że odjeżdżała z dworca gare St Lazare), jechała przez La Defense i zapamiętała szczegóły, gdzie wysiąść i jak dotrzeć (mimo np. zmian wyjścia ze stacji). Dojazd trwał 2 prawie godziny (z przesiadkami) a potem mój powrót też. Zwyczaje Należy powiedzieć Bonjour - Dzień dobry przy wchodzeniu do sklepu, lokalu itp. oraz „A revoir” - Do widzenia przy wychodzeniu. Pierwszy klient w sklepie powinien coś kupić, inaczej właściciel sądzi, ze będzie miał nieudany dzień. W kościele jest atmosfera modlitwy, są dostępne przy wejściu czytania na dany dzień, ludzie są zaangażowani i życzliwi oraz pozdrawiają się w czasie „przekazywania sobie znaku pokoju” – podają rękę lub całują się w policzki. Przy wyjściu z kościoła często witają nowych gości i traktują jako nowych parafian. Kościoły wbrew obiegowym opiniom są zwykle wypełnione, co widać jeśli się bierze udział w nabożeństwie albo podczas transmisji mszy z różnych miejsc Francji w telewizji państwowej France2 - transmisja ok. 10.45. Porządek i zaangażowanie można było tez zauważyć podczas spotkania młodzieży Taizé w Paryżu w 1994 r. Dobra organizacja, życzliwe przyjęcie do domów uczestników (śniadania, podwożenie na miejsce spotkań w kościele lokalnym…) Sklepy i banki w święta i dni wolne są nieczynne. Francuzi cenią sobie wolny czas dla siebie i rodziny. Inne uwagi Język francuski We Francji język ojczysty jest bardzo ważny a jego choćby podstawowa znajomość bardzo się przydaje, warto mieć jakiś słowniczek i rozmówki . Mimo lepszej znajomości angielskiego niż w Polsce, Francuzi niechętnie używają angielskiego, chyba, że podczas spotkań, rozmów biznesowych itp. ale w biznesie tez francuski jest niezbędny. Zwracając się o pomoc czy o informację, warto zapytać się najpierw, czy rozmówca mówi np. po angielsku: „Excusez moi Monsieur/Madame/ Mademoiselle, parlez vous anglais?” a nie bezpośrednio zaczynać rozmowę po angielsku. Język francuski liczy się na świecie, np. chińska telewizja jest w wersji angielskiej i francuskie: filmy, nauka chińskiego, wiadomości, imprezy kulturalne i konkursy, sprawy współpracy i wymiany handlowej. Toalety bezpłatne w Paryżu – po wyjściu każdej osoby pełne spłukiwanie automatyczne i dezynfekcja. Analogicznie w toaletach w hotelach „Formule 1”. Niektóre toalety darmowe są nieczynne. Trzeba np. szukać toalety na stacji metra lub korzystać z płatnej. Autostrady - s ą płatne Dobre autostrady i parkingi z toaletami. Zawsze taki sam rozkład pomieszczeń. Podczas wycieczek do Paryża lepiej zatrzymywać się na wcześniejszym (np. przedostatnim parkingu), bo na ostatnim duży tłok (kierowcy tirów robią sobie toaletę). Ludzie aktywni społecznie i polityczne, np. wybory. Manifestacje dość częste, mobilizacja ludzi (np. katolicy przy forsowaniu niebezpiecznych ustaw, albo ostatnio „Je suis Charlie”) – nieraz ok. 2 mln ludzi w Paryżu. Ludzie są bardziej odważni, aktywni i zdeterminowani niż np. w Polsce. Bardziej emocjonalnie i wrażliwie reagują ludzie np. podczas spektakli teatralnych, występów muzycznych itp. Publiczność i młodzież bardziej współpracuje ze służbami przy imprezach masowych (np. w Wersalu). Kosciół polski - PARAFIA RZYMSKO - KATOLICKA p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny 263 bis, rue Saint - Honore 75001 PARIS (na półn. wschód od placu Concorde) Kaplica Cudownego Medalika w Paryżu: 140, rue du Bac, metro: Sevres-Babylone lub Saint-Placide, autobus: 39, 63, 70, 84, 87, 94. Zakupy: soldes – wyprzedaże: w zimie (styczeń, luty) i czerwiec. Domy towarowe: Printemps (Monprix), , Galeries Lafayette, Bon Marché, BHV, Samaritaine Wielkie centra handlowe, np. Le 4 Temps, w La Défense, Parly w le Chesnay k. Wersalu) FNAC (m.in. Forum des Halles, La Défense-CNIT, le Chesnay k. Wersalu) http://paryz.wyjazdy.travel/zakupy/ Targowiska Targ St. Eustache-les-Halles ; Targ Enfants Rouges ; Targ na rue et place d'Aligre ; 75012 Paryż ; Godz otwarcia: od 9.00-12.30 codziennie oprócz poniedziałków. Metro: Ledru-Rollin (linia 8) MARCHES AUX PUCES (Pchli targ) - Porte de St Quen 75018 Paryż; sob, niedz i poniedz od 9.00-18.00. Starocie oraz inne cenne przedmioty, niedrogie ubrania nowe lub używane. Porte de Montreuil ; 75020 Paryż; Otwarty w soboty, niedziele i poniedziałki od 7.30-17.30. Egzotyczne przedmioty np. pochodzenia afrykańskiego, ciuchy i starzyzna Rynek z ubraniami i materiałami: Carreau du Temple Rue Perree 75003 Paryż Jest to starodawny rynek kryty przypominający rynki Środkowego Wschodu. Rynek St Pierre: Rue Pierre Picard; 75018 Paryż; Jest to sławny sklep na Montmartrze znany z dużego wyboru materiałów, dekoracji i strojów na każdą kieszeń. TATI- http://www.tati.fr/ http://pod-niebem-paryza.blogspot.com/2012/03/zakupy-czyli-jak-wydac-mao-i-z-gowa.html Najbardziej popularny sklep z na prawdę tanią odzieżą, obuwiem, artykułami domowymi, biżuterią, sukniami ślubnymi, kosmetykami, zabawkami i z wieloma innymi artykułami. Znajduje się na Montmartre, przy ulicy 4, boulevard Rochechouart. Sklep dwupiętrowy, różne działy są ze sobą połączone, kilka kroków i z ciuchów przenosimy się na zabawki, kosmetyki, wiele kas umożliwiających płacenie w wybranym przez nas dziale. Hotel , np. B&B – po godz. 20.00 brak personelu, karta – trudna obsługa. Wynajęcie mieszkania – trzeba nieraz mieć poręczyciela w lepszych dzielnicach ( referencje). W mieszkaniu trzeba się zachowywać cicho i kulturalnie. Przy wynajęciu płaci się zastaw. Trzeba przed zdaniem mieszkania wszystko doprowadzić do porządku (np. poszukać w informacji polskiego fachowca, by usunąć jakieś braki). Miejsce parkingowe przy chodniku przy droższym czynszu. Biedni ludzie są zwykle bardzo wdzięczni za pomoc i wyrozumiali. Przy jeździe kolejką RER trzeba mieć dobrą orientację, bo kolej ma oznaczenia napisowe, a nie numer czy nazwę stacji docelowej – trzeba się wcześniej zorientować. Podczas kolacji czy pobytu u rodziny francuskiej warto znać podstawowe zasady ich savoir-vivre’u. - zasady jedzenia, zachowania przy stole itp. Bezpieczeństwo: Trzeba uważać na portfele, dokumenty itp. Dobrze mieć kopię dokumentów, nie nosić dużo pieniędzy, porozkładać w różne miejsca itd. Trzeba uważać na sztuczki niektórych oszustów (np. niby znaleziona obrączka). Trzeba być ostrożnym i uważnym w niebezpiecznych dzielnicach Paryża, okolicach (np. St Denis) Za niebezpieczne są uważane np. północno-wschodnie dzielnice Paryża, np. Barbes - pogranicze dzielnic 9, 10, 18 ( przybysze z Afryki), czy dzielnica 13 (liczna mniejszość azjatycka). http://podroze.onet.pl/dzielnice-o-zlej-reputacji/10e88 Czasem można się tez czuć niepewnie przy dużym skupisku różnych ludzi np. koło Centrum Pompidou, Les Halles. Jazda samochodem Parkowanie – trudno znaleźć miejsce w okolicach Paryża, trzeba nieraz długo szukać w okolicy. Nieraz auto może zostać zamknięte na noc, gdy się zaparkuje i nie odjedzie przed godziną zamknięcia np. sklepu. Karta parkingowa – ok. 10 Euro – trzeba szukać miejsca np. w Paryżu. Parkować najłatwiej na parkingach w kształcie ronda (a nie samochód jeden za drugim – dobijają samochody przy parkowaniu i wyjeździe, trzeba mieć dużą wprawę w parkowaniu). O pomoc przy obsłudze parkomatu można poprosić kogoś o pomoc, jeśli znajdzie się w pobliżu. Podczas jazdy samochodem, bardzo przydatne jest urządzenie GPS, z aktualnymi mapami na Francję, zwłaszcza w Paryżu. Trzeba uważać na drogi jednokierunkowe, zasady pierwszeństwa, przechodniów, rowerzystów, strefy parkowanie itp. Używanie kamer w samochodzie jest zabronione. Wycieczki autobusem po Francji – w nocy lepiej jeździć autokarami, dobrze znak drogi Zwiedzanie W Paryżu jest też wygodne i nowoczesna komunikacja tramwajowa – na Południu Paryża. Zwiedzać Paryż jest najlepiej na piechotę, autobusem, tramwajem, statkiem, rowerem – dużo się zobaczy. Metro czy RER jest szybkim i wygodnym sposobem szybkiego przemieszczania się. Podczas jazdy samochodem trzeba bardzo uważać na rowerzystów, bo przy potrąceniu trzeba ponieść zawsze koszty. W lokalach gastronomicznych nie zwracamy się do kelnera „Garçon” a np. „S'il vous plaît”. Posiłki „Le menu” lub „prix fix” mają z góry ustalone ceny – tańsze niż „à la carte”. Kiedy podejdzie kelner do stolika, należy zacząc od „Bonjour, Monsieur”. Dobrze się zapytać „Qu'est ce que vous proposez?” Chcąc zapłacić we francuskiej restauracji, przywołujemy kelnera słowem Monsieur, a kelnerkę – Madame. „L'addition s'il vous plaît” – rachunek proszę. Generalnie nie ma we Francji zwyczaju płacenia w lokalu osobno. Najpierw uiszczamy należność, a dopiero później rozliczamy się pomiędzy sobą. Nawet jeżeli na rachunku napisano „service compris” (obsługa wliczona), to i tak jest w zwyczaju pozostawienie napiwku. Napiwek pozostawiamy na stoliku dyskretnie i bez słowa. Dzielnice Paryża Zaproszenia do domu http://www.zsp.tarnow.pl/francuski/ciekawostki.html We Francji kunsztowne opakowanie jest równie ważne jak kwiaty. Dlatego bukiet należy wręczać w opakowaniu. Jeżeli jesteśmy zaproszeni przez Francuzów na ósmą wieczór na kolację lub na apéritif, to nie powinniśmy stać przed drzwiami z bukietem kwiatów punktualnie o ósmej. Od gości oczekuje się, iż dadzą swemu gospodarzowi nieco czasu. Przyjdźmy zatem, by zachować przyzwoitość, dopiero kwadrans po ósmej. Ciekawostki: Francuzi jedzą dużo pożywnych potraw i piją wino a nie tyją. BISTRO – pochodzi od rosyjskiego bystro (szybko) – kiedy Rosjanie po klęsce Napoleona poganiali obsługę w barach na Montmartre. http://paryz.miasta.org/s,4,Ciekawostki.html Adresy Ambasada RP: 1, rue de Talleyrand, 75343 Paris Cedex 07; Telefon: 01 43 17 34 00 Stacja metra: Invalides; www.paris.polemb.net Konsulat Generalny RP : 5, rue de Talleyrand, 75007 Paris Telefon : 01 43 17 34 22 / 74 Linki: http://paryz.msz.gov.pl/pl/p/paryz_fr_a_pl/ http://www.paryz.pl/ http://paryz.miasta.org/mapa.php http://paryz.miasta.org/s,9,Dyplomacja.html http://www.polonika.eu/?p=p_78&sName=plan-paryza http://www.wirtualnyparyz.com/ http://podroze.auto-swiat.pl/francja/przepisy-drogowe-we-francji/ http://www.taniwynajemaut.pl/artykuly/prowadzenie-samochodu-francji.php http://www.parisinfo.com/ http://www.tripadvisor.com/ShowTopic-g187147-i14-k7048971-Parisinfo_comParis_Ile_de_France.html http://www.paris.fr/english http://www.paris.fr/ http://www.lonelyplanet.com/france/paris http://labs.paris.fr/commun/visite_virtuelle/html/en/flash_b_en.html