Wyklad 04 - Decyzje menedzerskie

Dr inż. Aleksander Gwiazda
Zarządzanie
strategiczne
Wykład 4
Decyzje menedżerskie
Plan wykładu
„
„
Wprowadzenie
Proces decyzyjny
Wprowadzenie
Pojęcie decyzji
Decyzja to świadoma reakcja na sytuacje
powstające w trakcie funkcjonowania organizacji.
Decyzja jest zatem wynikiem pracy intelektualnej.
Wprowadzenie
Uwarunkowania decydowania
Do podstawowych uwarunkowań decydowania
zaliczyć należy:
• wiedzę
• predyspozycje intelektualne
Wprowadzenie
Pojęcie sytuacji problemowej
Osnową decyzji jest sytuacja problemowa. Sytuacja
problemowa to system elementów, do których
należą:.
•
•
•
•
•
obiektywne trudności
niejasność
niepewność
konflikt dążeń
konieczność dokonania selekcji
Wprowadzenie
Definicja problemu
Problem to uświadomiona niewiedza. Jej
uświadomienie może zostać określone poprzez
umiejętność stawiania pytań problemowych. Jeżeli
znana jest odpowiedź na pytanie problemowe to
dana kwestia nie może być dłużej określana jako
problem.
Wprowadzenie
Rodzaje pytań problemowych
• pytania diagnostyczne (dlaczego tak jest ?)
• pytania prognostyczne (co się zdarzy w przyszłości ?)
• pytania normatywne (jak powinno być ?)
• pytania prakseologiczne (jak sprawnie działać ?)
• pytania efodologiczne (jaki jest system ?)
Wprowadzenie
Rodzaje pytań problemowych
• pytania diagnostyczne (dlaczego tak jest ?)
• pytania prognostyczne (co się zdarzy w przyszłości ?)
• pytania normatywne (jak powinno być ?)
• pytania prakseologiczne (jak sprawnie działać ?)
• pytania efodologiczne (jaki jest system ?)
Wprowadzenie
Ogólne rodzaje problemów
• problemy ontologiczne
• problemy aksjologiczne
• problemy epistemologiczne
Wprowadzenie
Problemy ontologiczne
• abstrakcyjne
matematyczne
logiczne
• konkretne
Wprowadzenie
Problemy konkretne
• społeczne
• przyrodnicze
• techniczne
Proces decyzyjny
Ogólna struktura procesu decyzyjnego
Analiza
problemu
Podejmowanie
decyzji
Opracowanie
procedur
zaradczych
Proces decyzyjny
Etapy procesu decyzyjnego
Definiowanie kryteriów
Definiowanie wariantów
Ocena kryteriów
Ocena wariantów
Podejmowanie decyzji
Proces decyzyjny
Przykład: wybór dostawcy
Zadaniem procesu decyzyjnego
dostawcy dla przedsiębiorstwa X.
jest
wybór
Zastosowana metoda ma bazować na ogólnych
kryteriach racjonalności i systematyczności. W
swojej bazie analitycznej nawiązuje ona do metod
badań operacyjnych.
Proces decyzyjny
Definiowanie kryteriów
Definiowanie kryteriów to etap polegający na
określeniu zbioru kryteriów, względem których
podejmowana będzie decyzja. Nie można podjąć
decyzji bez jakiegokolwiek zbioru kryteriów.
Proces decyzyjny
Rodzaje kryteriów
Można wyróżnić następujące rodzaje kryteriów
(według cech opisujących je relacji):
• kryteria zdeterminowane
• kryteria probabilistyczne
• kryteria rozmyte
Proces decyzyjny
Cele kryteriów
Cele kryteriów, zgodnie z teoria decyzji, określają
charakter dążenia danego kryterium. Może ono
dążyć do:
• maksimum
• wartości średniej
• minimum
Proces decyzyjny
Przykład: kryteriów wyboru dostawcy
K1 - cena jednostkowa (zdeterminowane, minimum)
K2 - niezawodność (probabilistyczne, maksimum)
K3 - marka dostawcy (rozmyte, maksimum)
K4 - czas dostawy (zdeterminowane, minimum)
Proces decyzyjny
Definiowanie wariantów
Definiowanie wariantów to etap polegający na
określaniu wszystkich istotnych cech wariantów
decyzyjnych. Na etapie tym prowadzi się między
innymi badania rynkowe i literaturowe.
Proces decyzyjny
Przykład: definiowanie dostawców
W1 – dostawca pierwszy
W2 – dostawca drugi
W3 – dostawca trzeci
W4 – dostawca czwarty
Proces decyzyjny
Ocena kryteriów
Podczas oceny kryteriów ustala się jaki wpływ
dane kryterium winno mieć na ostateczny wynik
podejmowanej decyzji. W przypadkach prostych
można przyjąć, że każde kryterium ma taką samą
wagę.
Proces decyzyjny
Skala ocen
W przypadku wyboru skali ocen istnieje prosta
zasada: im mniej wiemy o przedmiocie decyzji tym
węższa winna być skala ocen.
Proces decyzyjny
Przykład: ocena kryteriów
wyboru dostawców
K1
K2
K3
K4
Σ
Σn
K1
X
1
1
1
3
0,50
K2
0
X
0,5
0
K3
0
0,5
X
0,5
K4
0
1
0,5
X
0,5 0,08
1
0,17
1,5 0,25
Proces decyzyjny
Ocena wariantów
Ocena wariantów sprowadza proces analizy
decyzyjnej to prostych aktów oceny. Na tym etapie
oceniane są poszczególne cechy wariantów ze
względu na wybrany układ kryteriów
Proces decyzyjny
Typy skal ocen
Skale ocen dzielą się na:
• skale porządkowe (np.: 1, 2, 3, 4, 5)
• skale znormalizowane (np. 0, 0.25, 0.5, 0.75, 1)
Proces decyzyjny
Przykład: ocena dostawców
K1
K2
K3
K4
Ow
Own
W1
5
4
2
4
25
0,83
W2
4
5
3
1
19
0,63
W3
3
5
4
4
21,5 0,72
W4
4
4
2
3
20,5 0,68
Wid
5
5
5
5
30
1
Proces decyzyjny
Podejmowanie decyzji
Podejmując decyzje opieramy się na wynikach
metod oceny, lecz jej wymiar zależy wyłącznie od
oceny sytuacji przez menedżera. Podejmując
decyzje należy mieć na uwadze nie tylko sam
wynik liczbowy lecz też jego kontekst.
Proces decyzyjny
Przykład: wybór dostawcy
Bazując na otrzymanych rezultatach należy wybrać
dostawcę W1. Jego dodatkowym atrybutem jest to,
iż w 83% spełnia wymogi stawiane rozwiązaniu
idealnemu.
Podsumowanie
1. Praca menedżera polega na podejmowaniu
decyzji
aby
rozwiązywać
problemy
organizacji.
2. Proces decyzyjny wspomagają różnorodne
metody będące domeną badań operacyjnych i
teorii decyzji.
Dziękuję z uwagę