CYKL ŻYCIA SYSTEMÓW

CYKL ŻYCIA SYSTEMÓW
Systemy naturalne
Efektywność
Systemy ożywione
1
2
3
1
2
3
Systemy nieożywione
Wiek względny
1. Wyodrębnienie z otoczenia.
2. Życie i współdziałanie z otoczeniem przy pełnej efektywności.
3. Stopniowa utrata efektywności - powrót do otoczenia.
Cykl i fazy życia systemów naturalnych w skali efektywności działania
CYKLE ŻYCIA SYSTEMÓW TECHNICZNYCH
Dojrzałość
Szybki
rozwój
Reanimacja
Schyłek
EFEKTYWNOŚĆ
EFEKTYWNOŚĆ
Systemy stworzone przez człowieka
Efektywne
wykorzystanie
technologii
Zużycie
technologii
Wdrażanie
technologii
Inkubacja
CZAS
CZAS
Użytkownik
Producent
Użytkownik
Sprzężenia zwrotne (korekta, poprawa)
Identyfikacja
potrzeby
Planowanie
działań
Gromadzenie
wiedzy
Projektowanie,
przygotowanie
produkcji
Wytwarzanie
Badania,
testy,
oceny
Dystrybucja,
użytkowanie,
eksploatacja.
Ocena stopnia
zaspokojenia
potrzeby
NOWA
POTRZEBA
Likwidacja,
recykling
Czas życia systemu
Graficzna ilustracja cyklu i faz życia systemów technicznych
12. Cykl i koszt życia systemów
68
Cykle życia i ewolucja różnych systemów i megasystemu cywilizacyjnego
(wg C. Cempla)
KOSZT CYKLU ŻYCIA
„Góra lodowa” kosztów przedsiębiorstwa
Widzialność, obliczalność i dedykacja kosztów
Porównywanie wariantów rozwiązań – rachunek kosztów.
12. Cykl i koszt życia systemów
69
Kroki obliczeniowe w ocenie rozkładu kosztów życia systemu:
1. Identyfikacja wszystkich czynności systemu, w których generowane są
koszty.
2. Przyporządkowanie wszystkich czynności do odpowiednich kategorii kosztów.
3. Ustalenie odpowiednich współczynników stałego pieniądza dla każdej
czynności, gdzie stały pieniądz powinien odzwierciedlać stałą siłę nabywczą
w chwili podejmowania decyzji oraz planowanie w czasoprzestrzeni.
4. Określenie strumienia (przepływu) kosztów w stałym pieniądzu dla całego
cyklu życia systemu.
5. Ustalenie poprawek korygujących i inflacyjnych dla każdego okresu cyklu
życia systemu (prognozy, informacje z rynku globalnego).
6. Podsumowanie kosztów głównych etapów życia systemu w wypadkowym
rozkładzie kosztów.
Cele badania kosztów cyklu życia systemu:

Porównywanie wariantów rozwiązań, wybór rozwiązań najlepszych (optymalnych).

Szukanie źródeł oszczędności.
a)
Koszt systemu
Koszty badania
i wdrożenia
Koszty wytworzenia i budowy
Koszty eksploatacji i utrzymania
Koszty wycofania i likwidacji
Cykl życia systemu (lata)
Koszt systemu
b)
Koszty badania i wdrożenia
Koszty wytworzenia i budowy
Koszty eksploatacji i utrzymania
Koszty wycofania i likwidacji
Cykl życia systemu (lata)
Koszt systemu
c)
Cykl życia systemu (lata)
Koszty cyklu życia systemu technicznego
12. Cykl i koszt życia systemów
70
100%
WIEDZA
KOSZTY
PONIESIONE
Potrzeba
ŁATWOŚĆ
ZMIAN
Projektowanie
Koncepcja szczegółów Produkcja
rozwój
Użytkowanie
Wycofanie
Likwidacja
Koszty cyklu życia poniesione, wiedza o
systemie oraz łatwość wprowadzania
zmian do zaawansowanego życia systemu
(C. Cempel)
NOWA
POTRZEBA
Y
SZT
KO
E
WIT
ŁKO
CA
U
TEM
YS
S
/
BU
RO
WY
KOSZTY ZAKŁADOWE
KOSZTY SPOŁECZNE
KOSZTY ŚRODOWISKOWE
Hierarchiczny i holistyczny sposób widzenia kosztów aktywności gospodarczej
ROZPOZNANIE
POTRZEBY
POTRZEBA
OPTYMALIZACJA
Projektowanie
(konstruowanie)
KONSTRUOWANIE
OPTYMALNE
KREACJA
Wytwarzanie
Dystrybucja
Użytkowanie
Eksploatacja
Likwidacja
CZAS
ŻYCIA
WYTWORU
Elementy systemu zaspokajania potrzeb
12. Cykl i koszt życia systemów
71