Sąd nad człowiekiem

SĄD NAD CZŁOWIEKIEM
Występują: sędzia, prokurator, obrońca ( w togach), ławnicy ( rodzice ubrani na czarno),
człowiek, woźny, dzieci.
Rekwizyty: duży napis zawieszony na ścianie „SĄD NAD CZŁOWIEKIEM”, napisy na
dużych arkuszach kolorowego brystolu ( „Energia wiatrowa”, „Energia słoneczna”,
„Biomasa”, „Energia geotermalna”, „Energia wody”, „Skutki ocieplenia klimatu”, „Sąd”,
„Szkoła”), informacje na kartkach formatu A-3 z opisem sposobów oszczędzania energii
zawieszone na stelażach, 3 stoły dla sędziego, obrońcy i prokuratora, 4 krzesła, 2 ławeczki,
3 togi, 2 młotki, 3 paprocie wykonane z tektury falistej i zielonego brystolu, kawałki szarego
papieru (imitacja warstw ziemi), garnek, dinozaury – zabawki, komórka, szufelka, model
wiatraka, rzutnik, ekran, prezentacja multimedialna obrazująca skutki ocieplenia klimatuplansze wykorzystane z prezentacji „Kupuj odpowiedzialnie”, zdjęcia ze stron internetowych.
Scenografia: sąd (3 ławki ustawione w podkowę centralnie do publiczności w głębi sali), po
bokach, nieco bliżej publiczności po 3 stelaże z informacjami, a przed nimi ławeczka, na
której siedzą uczniowie ze szkoły, ławnicy siedzą po bokach sędziego, po lewej stronie przed
ławeczką leżą napisy z energią odnawialną i skutki ocieplenia klimatu, po prawej stronie
przed ławeczką leżą rekwizyty do zabawy (dinozaury, paprocie, garnek, szufelka, papier
szary, komórka).
Przebieg:
Włączony rzutnik – wyświetlony jest obraz Ziemi widzianej z kosmosu
Dziecko-satelita przebiega przed publicznością z napisem SĄD
Woźny (stuka młotkiem w ławeczkę): -Proszę o powstanie, sąd idzie! (wchodzą :sędzia i
ławnicy, człowiek z obrońcą i prokurator, sędzia siada), - Proszę usiąść.(wszyscy siadają),
-Rozprawę poprowadzi sędzia Kornelia Łucja Kacprzyk.
Sędzia: -Rozpoczynamy rozprawę na temat zmian klimatu. Oskarżamy człowieka
o spowodowanie globalnego ocieplenia.
-Człowieku, czy przyznajesz się do winy?
Człowiek: Nie, nie przyznaję się.
Sędzia: Oddaję w takim razie głos prokuratorowi.
Prokurator: Wiadomo, że już od 20 lat średnia temperatura Ziemi znacznie się podnosi,
a spowodowane jest to działalnością człowieka. Z każdym rokiem jesteś człowieku coraz
bardziej wygodny. Już nie wystarczy Ci jeden telewizor, jeden samochód, jeden dom, jedna
komórka, chcesz coraz więcej i więcej, a aby to wszystko wytworzyć trzeba zużyć coraz
więcej energii.
Dziecko-satelita przebiega z napisem SZKOŁA
Scenka z dziećmi: 3 dzieci (dwóch chłopców wbiega i skacze, fika koziołki, trzecie dzieckokoleżanka)
koleżanka: - Co ty robisz? Skąd masz tyle energii?
I chłopiec:- Zjadłem obfite śniadanie które dostarczyło mi energii do życia.
Kol. - Jak ty mądrze mówisz.
I chłopiec: - Nie mieliście jeszcze o tym? Wczoraj na lekcji dowiedzieliśmy się, że aby mieć
energię, trzeba jeść, bo w pokarmie jest energia.
Kol. - A skąd w pokarmie energia ?
II chłopiec: - Ta energia pochodzi ze Słońca.
Kol. - A co jeszcze wiesz o energii?
I chłopiec:- Dzięki niej mamy ciepło w domu, mogą jeździć samochody, możemy korzystać
z komputera, rozświetlamy ciemności nocy
II chłopiec: -Przyzwyczailiśmy się do niej tak, że niemal nie dostrzegamy jej istnienia.
I chłopiec: - Mimo to jest bardzo istotna dla naszego życia, a my sami jesteśmy od niej
zależni.
Zabawa „Złap smoka za ogon” (dzieci ze scenki łapią jeden drugiego za ramiona i pierwszy
chce złapać ostatniego) -Złap nas, złap nas, pokaż ile masz energii…. (wołają do siebie)
Dziecko satelita: SĄD
Człowiek:- Wysoki sądzie, ale co ta energia ma wspólnego z globalnym ociepleniem? O co ja
jestem w końcu oskarżony? I co ma wspólnego energia z moimi czterema komórkami
i dwoma telewizorami? Przecież ja, muszę być na czasie, przecież żyję wśród ludzi, inni mają
a ja mam nie mieć?
Obrońca: Mój klient ma rację. Przecież po to wytwarza się energię, aby z niej korzystać. On
musi mieć dwa telewizory: jego syn lubi oglądać Gumisie, a w tym czasie oskarżony ogląda
mecze na Euro Sport. Przecież nie mogą korzystać z jednego telewizora. Mój klient
potrzebuje dwóch samochodów, bo jednym jeździ on, a drugim żona do pracy. Potrzebne też
są cztery komórki. Wszyscy członkowie rodziny muszą być z nim w stałym kontakcie
Człowiek: No właśnie, chciałem jeszcze nadmienić, że zastanawiam się nad kupnem
następnej komórki, bo w ostatniej promocji widziałem taką ekstra za złotówkę, no i jedną
będę miał do kontaktu z rodziną, a drugą firmową.
Sąd (nerwowo przerywa człowiekowi): - Człowieku, nie udzieliłem Panu głosu. Proszę
milczeć. Udzielam głosu prokuratorowi.
Prokurator: Wysoki Sądzie, mamy tutaj do czynienia z przykładem prawdziwego
konsumenta XXI wieku, człowiekiem, który kieruje się przy wyborze produktu reklamami
i swoimi wygodami, któremu obce są problemy środowiska.
Czy mogę prosić dzieci o wyjaśnienie, że do wyprodukowania komórki trzeba zużyć
energię?
Dziecko – satelita: SZKOŁA
Dzieci bawią się dinozaurami. Rozmowa:
-Kiedy żyły dinozaury było bardzo dużo roślin. Rośliny pochłaniały bardzo dużo dwutlenku
węgla z powietrza (dziecko pokazuje rękami przestrzeń wokół siebie) i rosły, rosły, rosły
(podnoszą paprocie z tektury, dinozaury są między nimi)
-Świat się zmieniał , obumierały rośliny, zwierzęta (dzieci opuszczają rośliny na podłogę),
a ich szczątki przykrywały kolejne warstwy ziemi (układają warstwami rośliny i zwierzęta,
przykrywają szarym papierem) i pod wpływem ciśnienia, braku tlenu powstał węgiel
kamienny, ropa naftowa i gaz ziemny
- Po wielu milionach lat pojawił się człowiek (kolejne dziecko z szufelką kopiące w ziemi
pod tym papierem), który nauczył się wydobywać i przetwarzać ukryte bogactwa Ziemi
i otrzymywać z nich energię. Dzięki temu miał ciepło w domu i mógł ugotować obiad
(pokazuje naczynie, udaje że wącha parującą zupkę).
- A w ostatnich czasach także wyprodukować komórkę (pokazuje komórkę)
Dziecko- satelita – SĄD
Człowiek (zdenerwowany wstaje szybko z miejsca): -Wysoki Sądzie, ja wciąż nie rozumiem
o co jestem oskarżony.
Sędzia (rozdrażniony stuka młotkiem i karci człowieka): - Proszę o spokój, nie udzieliłem
jeszcze panu głosu.
Obrońca: - Wysoki sądzie, mój klient nie ma wpływu na to, że do wytworzenia produktów,
które kupuje potrzebna jest energia. On ich po prostu potrzebuje, aby normalnie po ludzku
żyć.
Sędzia: - Oddaję głos prokuratorowi.
Rzutnik: Pojawia się plansza przedstawiająca powstawanie efektu cieplarnianego
Prokurator: - Niewiedza niczego nie usprawiedliwia. Nasza atmosfera pełni rolę ochronnej
warstwy wokół Ziemi. Wpuszcza światło słoneczne i zatrzymuje ciepło. Bez niej ciepło
słoneczne natychmiast odbijałoby się od powierzchni Ziemi i wędrowało w kosmos. W takim
przypadku przeciętna temperatura wynosiłaby -18 stopni Celsjusza. Wytworzone ciepło jest
więc częściowo zatrzymywane w atmosferze podobnie jak ma to miejsce w szklarni. Ten
naturalny proces nazywa się efektem cieplarnianym i dzięki niemu możliwe jest życie na
Ziemi.
Człowiek (wstaje i mówi urażony): - I o to, że możemy żyć, ja jestem oskarżany?!
Sędzia (stuka młotkiem): - Spokój !!
Prokurator: - Czas najwyższy rozjaśnić w głowach tu obecnym, że przecież przy spalaniu
węgla, gazu i ropy naftowej, czytaj wytwarzaniu energii, jako produkt uboczny do atmosfery
dostaje się dwutlenek węgla. Należy on do tzw. gazów cieplarnianych. W ostatnich latach
zatrzymuje on w większej ilości ciepło na Ziemi i w ten sposób wzrasta średnia temperatura
naszego globu.
Człowiek: - Ale przecież trzy tygodnie temu było -20 ! O co tyle hałasu?
Sędzia: - Spokój!!!. Zaraz ukarzę oskarżonego jedynką!
Dziecko- satelita: SZKOŁA
Rzutnik: slajdy – oś czasu przedstawiająca jak zmieniała się temperatura na Ziemi od czasu
epoki lodowcowej. Dwóch uczniów na zmianę omawia kolejne slajdy.
– W czasie epoki lodowcowej temperatura wynosiła 10 stopni Celsjusza
- Na początku XX wieku, kiedy powstały pierwsze samochody, średnia temperatura wynosiła
15 stopni Celsjusza.
- Na koniec XX wieku w epoce samolotów średnia temperatura wynosiła już wynosiła15,6.
- Przewiduje się, że w 2100 roku temperatura wzrośnie nawet do 21 stopni Celsjusza.
Wchodzą dzieci i trzymają napis SKUTKI OCIEPLENIA KLIMATU,
Rzutnik: projekcja kolejnych zdjęć z prezentacji, dzieci kolejno omawiają slajdy.
- Za 10 lat zniknie biały szczyt Kilimandżaro.
- Nie będzie gdzie jeździć na nartach, bo za 20 lat w górach nie będzie śniegu.
- Topnieje powłoka lodowa na biegunach
- Podnosi się poziom mórz. Do 2100 roku pod wodą mogą znaleźć się gdańska starówka
i Szczecin.
- Częściej występują ekstremalne zjawiska pogodowe takie jak huragany, powodzie, susze
i fale upałów.
- Zacznie brakować pitnej wody, deszcz będzie spadał na oceany a nie na lądy.
- Wzrośnie poziom głodu na Ziemi
- Groźne choroby będą się rozprzestrzeniać, owady tropikalne będą się u nas dobrze czuły.
Nie trzeba będzie wyjeżdżać do Afryki aby zarazić się malarią.
- Zginą liczne gatunki roślin i zwierząt. Zagrożone są już teraz niedźwiedzie polarne, foki
i pingwiny.
Dziecko- satelita: SĄD
Człowiek (obrażony wykrzykuje): - I to ja jestem za to wszystko odpowiedzialny, czy już nic
się nie da zrobić???
Prokurator: - Człowieku!!! Czy ty nie słyszałeś o odnawialnych źródłach energii, które przy
wykorzystaniu nie wytwarzają gazów cieplarnianych?!
Człowiek: - Taaak ??? Sąąąą takie???
Sędzia: - Proszę o ciszę!!! – stukanie młotkiem.
Dziecko- satelita: SZKOŁA
Uczeń wnosi model wiatraka.
Uczniowie wchodzą z napisami i omawiają każdy z rodzajów energii, po czym siadają na
ławeczce i ustawiają przed sobą:
-ENERGIA WIATROWA- na dwóch trzecich obszaru Polski występują korzystne warunki
do rozwoju energetyki wiatrowej
-ENERGIA SŁONECZNA- to energia cieplna, która powstaje w kolektorach słonecznych
- BIOMASA- to energia pozyskiwana z drewna, odpadów drewnianych, słomy i roślin
energetycznych, np. wierzby.
- ENERGIA GEOTERMALNA – to energia wykorzystująca gorące wnętrze Ziemi
- ENERGIA WODY – to energia fal morskich i wód płynących.
Dziecko –satelita: SĄD
Człowiek: - Ooo, to ja nie widzę problemu, wykorzystujcie energie odnawialne i nie będzie
ocieplenia globalnego i będzie super (skacze i się cieszy).
Sędzia: - Cisza! …..Co na to prokurator ?
Prokurator: - To nie jest takie proste. Aby uzyskać energię z odnawialnych źródeł musimy
ponieść spore koszty i nie każdego na to stać.
Człowiek: - To dlaczego mnie oskarżacie??? Co ja mogę w końcu zrobić???
Dziecko satelita : SZKOŁA
Na stelażach wypisane sposoby oszczędzania energii, uczniowie czytają kolejne teksty.
- Przez zostawianie sprzętu na „stand-by” Polacy tracą rocznie ok. 850 mln zł
i produkują prawie 3 mln ton CO2.
- A wiesz, że drukarka w czasie czuwania pochłania 93% energii, samo drukowanie to 7
%.
- Oblodzone ścianki lodówki pogarszają wymianę ciepła, warto więc rozmrażać ją co pewien
czas, dzięki temu zużyje mniej prądu.
- Jeśli masz nową lodówkę z systemem automatycznego rozmrażania rocznie, oszczędzisz ok.
20% energii.
- Gotując w zamkniętych naczyniach zaoszczędzisz nawet 30% energii. Brud na dnie garnka
zwiększa zużycie energii nawet o 50% !
- Na 5 – 10 minut przed końcem gotowania wyłącz piekarnik lub płytę ceramiczną
i wykorzystaj nagromadzoną energię.
- Perlator (nasadka napowietrzająca wodę) pozwala zaoszczędzić nawet 15 – 60 % wody.
- Zmywarka „eko” lub „bio” zaoszczędza 30% energii. Program z ekspresowym
zmywaniem pozwala zaoszczędzić nie tylko wodę, ale i energię. Wykorzystaj
pojemności zmywania w 100%.
- Dwa prania z niepełnym załadunkiem to większe o 35% zużycie energii.
- Świetlówka kompaktowa jest trwalsza 5 – 10 razy jak żarówka tradycyjna i 5 razy
mniej zużywa światła, ale opłaca się, jeżeli zapalimy ją na dłużej niż 6 min. Jeśli
świecimy krócej, lepiej wkręcić zwykłą żarówkę.
- Czyść klosze, brudny zmniejsza światło nawet o 50%.
- Jeśli obniżysz temperaturę o 2 stopnie koszty ogrzewania spadną ci o 10%. Optymalna
temperatura w mieszkaniu to 20 – 21 stopni C. Podczas wietrzenia zakręć kaloryfer.
Dziecko –satelita: SĄD
Człowiek: - Czy, gdybym stosował się do tych zaleceń (pokazuje na stelaże z zaleceniami),
czy zostanę ułaskawiony ?
Sąd: - Proszę o spokój! Sąd ogłasza przerwę.
Woźny(stuka młotkiem): - Proszę wstać. Sąd idzie. (Ławnicy wraz z sędzią udają się na
naradę)
Po przerwie
Woźny(stuka młotkiem): - Proszę wstać. Sąd idzie (sędzia siada), proszę usiąść .
Sąd: Sąd na chwilę obecną wstrzymuje wydanie wyroku i będzie bacznie obserwował
oskarżonego w następnych latach, czy przestrzega postanowionych zasad.. Zarządzam koniec
rozprawy.
Woźny(stuka młotkiem): - Proszę wstać. Sąd zamyka obrady.
Wszyscy się kłaniają.
Autorki: Małgorzata Russek, Ewa Paszkowska