KAMIENIE NIEPAMIĘCI - koncert z cyklu

KAMIENIE NIEPAMIĘCI - koncert z cyklu Partytury Fotograficzne
Mariusz Wideryński - partutura fotograficzna
Szabolcs Esztényi - fortepian
Jerzy Kornowicz - fortepian
"...Muzyka często stanowiła inspirację dla tworzenia dzieł plastycznych. Tym razem odwracamy
sytuację. Cykl fotografii stanowi podstawę do stworzenia utworu muzycznego. Fotografie te
potraktowane są przez muzyków jak współczesna partytura muzyczna..." Ryszard Latecki
Jerzy Kornowicz - kompozytor, pianista - improwizator, animator muzyczny, promotor kultury;
ur. 12 sierpnia 1959, Lublin. Studia kompozytorskie odbył pod kierunkiem Tadeusza Bairda i
Mariana Borkowskiego w Akademii Muzycznej w Warszawie oraz u Louisa Andriessena w
Konserwatorium Królewskim w Hadze. Uczestniczył w kursach kompozytorskich, m.in. w
Kazimierzu Dolnym, Darmstadt i Villenueve-lez-Avignon. Był stypendystą m.in. Rządu
Holenderskiego, Fundacji Kultury oraz British Council.
Pisał utwory na zamówienie festiwali, instytucji oraz wykonawców z Polski i zza granicy,
m.in. Radia BBC, Polskiego Radia, Studia Eksperymentalnego Polskiego Radia, chóru BBC
Singers, Festiwalu „Warszawska Jesień”, orkiestry De Ereprijs, kwartetu Joachim, Filharmonii
Praskiej i Miasta Wrocławia, Modern Art Sextet Berlin. Prezentowane były na Warszawskiej
Jesieni, Światowych Dniach Muzyki w Szwajcarii i Szwecji, Radiowym Festiwalu BBC,
festiwalach w Middelburgu, Cheltelham, Paryżu, Lille, Bukareszcie, Nowym Jorku, Odense,
Tokio, Mińsku i Kijowie. Ukazały się na płytach wydanych przez BBC Music, Signum Classic,
Acte Préalable i Polskie Centrum Informacji Muzycznej. W 2000 jego utwór Figury w oplocie
uzyskał rekomendację na Międzynarodowej Trybunie Kompozytorów UNESCO zaś w 2008
utwór Spiętrzenia znalazł się w grupie 7 nominacji do pierwszej edycji Nagrody Muzycznej
Publicznych Mediów OPUS.
Jest autorem także utworów dla dzieci, muzyki do spektakli teatralnych i filmu oraz
songów i piosenek. W 2001 zainicjował powstanie grupy muzyki intuitywnej Kawalerowie
błotni, skupiającej improwizujących kompozytorów oraz autorów muzyki alternatywnej i
jazzowej, z którą występował na wielu festiwalach i koncertach w Polsce i za granicą. Jest
kuratorem artystycznym Festiwalu Tradycji i Awangardy Muzycznej KODY w Lublinie oraz
autorem i organizatorem corocznego od 2004 roku wydarzenia dla profesjonalnych i amatorskich
entuzjastów wolnego dźwięku „Ogólnopolskiego Skupu Dźwięków Nowych i Używanych” . Od
2003 pełni funkcję prezesa Związku Kompozytorów Polskich.
Szabolcs Esztényi - kompozytor, pianista, improwizator i pedagog pochodzenia węgierskiego;
ur. 20 grudnia 1939, w Budapeszcie. Od 1969 mieszka w Polsce. Studiował grę na fortepianie w
klasie Margerity Trombini-Kazuro i kompozycję u Witolda Rudzińskiego (oba dyplomy z
wyróżnieniem) w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie.
Jako kompozytor i solista występował w kraju oraz za granicą na wielu festiwalach (m.in.
na Warszawskiej Jesieni, Poznańskiej Wiośnie Muzycznej, Warszawskich Spotkaniach
Muzycznych, Festiwalu „Musica Polonica Nova” we Wrocławiu, Festiwalu w Łańcucie, Forum
im. Witolda Lutosławskiego, Festiwalu Pianistyki Polskiej w Słupsku, Biennale Zagreb,
Budapesti Zenei Hetek, Donaueschinger Musiktage, Festiwal Pianistyczny w Bergamo-Brescia,
Festival d’été de Lanaudière w Quebec, Nordiskie Musikdage, Recontres Internationales de
Musique Contemporaine Metz).
Współpracował z wybitnymi artystami, m.in. Jerzym Artyszem, Andrzejem Hiolskim,
Heinzem Holligerem, Romanem Jabłońskim, Jadwigą Kotnowską, Kwartetem Wilanów, Haliną
Łukomską, Olgą Pasiecznik, Jadwigą Rappé, Warsztatem Muzycznym Zygmunta Krauzego,
Jerzym Witkowskim, Iwoną Mironiuk (z którą od 1999 występuje w duecie fortepianowym).
Dokonał wielu prawykonań dzieł polskich kompozytorów (m.in. Pianophonie Kazimierza
Serockiego, Wariacji na temat Paganiniego Rafała Augustyna, Etiud Pawła Szymańskiego) oraz
nagrań archiwalnych dla Polskiego Radia. Od wielu lat współpracuje również z Ferencem
Lantosem i Márią Apagyi, twórcami kreatywnej pedagogiki muzyczno-wizualnej i założycielami
Wolnej Szkoły Artystycznej w Pécs na Węgrzech.
Od 1972 pracuje jako pedagog improwizacji fortepianowej w Szkole Muzycznej II
stopnia im. Fryderyka Chopina w Warszawie oraz w Akademiach Muzycznych w Warszawie i
Łodzi. Regularnie jest zapraszany przez krajowe ośrodki akademickie (Białystok, Bydgoszcz,
Cieszyn, Gdańsk, Katowice, Kraków, Poznań, Wrocław), a także instytucje węgierskie
(Akademia Muzyczna im. Ferenca Liszta w Budapeszcie, Wydział Pedagogiki Instrumentalnej
Akademii w Debrecen, Uniwersytet w Pécs, Centrum Edukacji w Pécs) w celu wygłoszenia
ilustrowanych wykładów na temat kreatywnej pedagogiki i nauczania improwizacji. Bierze
udział w kursach improwizacji fortepianowej dla uczniów i nauczycieli szkół artystycznych I i II
stopnia. Od 1996 prowadzi wykłady i warsztaty improwizacji fortepianowej na letnich
Mistrzowskich Kursach Współczesnej Muzyki Fortepianowej i Wokalnej w Bystrzycy Kłodzkiej
i Świdnicy.
Szabolcs Esztényi jest laureatem I nagrody I Ogólnopolskiego Konkursu Improwizacji
Fortepianowej (1968). W 1988 otrzymał medal Związku Kompozytorów Polskich za
popularyzację polskiej muzyki współczesnej, w 1989 – nagrodę „Orfeusz” przyznaną przez
Sekcję Krytyków Stowarzyszenia Polskich Muzyków za wykonanie utworów Tomasza
Sikorskiego na 32. Międzynarodowym Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień”, a
w 1993 – doroczną Nagrodę Związku Kompozytorów Polskich. Od 1998 jest profesorem sztuk
muzycznych.
"…Umiejętność improwizowania to szczególna zdolność muzyczna. Kiedyś była wśród muzyków
umiejętnością powszechną. Wspaniałymi improwizatorami byli Bach i Beethoven, wiele utworów
Liszta to zapisane improwizacje. Liszt reprezentuje zresztą przypadek wyjątkowo harmonijnego
zespolenia talentu kompozytora i wykonawcy, a to jest właśnie charakterystyczna cecha
improwizatora. Dzisiaj umiejętność prawdziwego improwizowania należy wśród muzyków
„poważnych” do rzadkości, muzykę i życie muzyczne zdominowała partytura, która ulotne
dźwięki zamienia w trwałe i niezmienne znaki. Improwizacja kwitnie natomiast w jazzie i jest
podstawą muzyki jazzowej. Praktykę improwizacji można jeszcze spotkać w kościołach, ale tylko
wśród zdolniejszych i bardziej ambitnych organistów, a tych jest już niewielu..."
Mariusz Wideryński - fotograf, animator i teoretyk fotografii.
Z wykształcenia geolog, ale jego pasją i zawodem jest fotografia. Interesuje się przede
wszystkim fotografią portretową, relacjami pomiędzy rzeczywistością i przemijaniem. Swoje
prace pokazywał podczas wielu wystaw indywidualnych i zbiorowych w kraju i za granicą.
Zajmuje się też fotografią i grafiką użytkową. Wydał ponad dwadzieścia albumów autorskich,
jest autorem fotografii do blisko 100 plakatów. Był pomysłodawcą i kuratorem ponad 80 wystaw
fotografii oraz kilkunastu wystaw polskiej fotografii poza granicami kraju. Od wielu lat jest
organizatorem i komisarzem plenerów i warsztatów fotograficznych o zasięgu
międzynarodowym.
Wspólnie z Ryszardem Lateckim tworzy nowatorski cykl koncertów „Partytury
Fotograficzne”, których celem jest poszukiwanie relacji pomiędzy obrazem i dźwiękiem,
fotografią i muzyką współczesną.
Pracę twórczą łączy z pracą w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie oraz w
Warszawskiej Szkole Filmowej. Doktor sztuki filmowej. Członek Stowarzyszenia Autorów
„ZAiKS” oraz Związku Polskich Artystów Fotografików, w którym w latach 2005-2011 pełnił
funkcję prezesa Związku.
PARTYTURY FOTOGRAFICZNE – cykl koncertów inspirowanych fotografią.
Wyzwaniem, jakie stawiają zaproszonym artystom autorzy cyklu koncertów – wystaw
PARTYTURY FOTOGRAFICZNE jest poszukiwanie relacji pomiędzy obrazem i dźwiękiem, a
konkretnie pomiędzy fotografią i muzyką współczesną; twórcze spotkanie fotografików i
muzyków z kręgu muzyki współczesnej. Muzyka często stanowiła inspirację dla tworzenia dzieł
plastycznych. Tym razem odwracamy sytuację. Cykl fotografii stanowi podstawę do stworzenia
utworu muzycznego. Fotografie te potraktowane są przez muzyków jak współczesna partytura
muzyczna.
W czasie koncertu, eksponowana jest światłem dla publiczności, odpowiednia dla danej
części utworu, fotografia – partytura (grający muzycy mają w tym momencie na pulpicie
nutowym dokładnie to samo zdjęcie). Publiczność w czasie koncertu odkrywa wraz z zespołem
te, „ogrywane” w danej chwili, fotografie.
Każdy z koncertów – wystaw jest premierą. Bo istotą PARTYTUR FOTOGRAFICZNYCH
jest właśnie stworzenie za każdym razem nowych muzycznych dzieł inspirowanych fotografią.
W roku 2009 roku odbyły się dwie odsłony Partytur Fotograficznych. Pierwszą z nich „Obrazki z Wystawy” (na 170-lecie fotografii) wykonała w Warszawie i w Kaliningradzie grupa
Kawalerowie Błotni. Partyturami była archiwalna polska fotografia. Drugi koncert "Rysy",
dedykowany Mieczysławowi Karłowiczowi, wykonał kompozytor i pianista – Szabolcs Esztenyi
z Bartkiem Pałygą i Ryszardem Lateckim. Partyturami były fotografie tatrzańskie. W
przygotowaniu jest album wraz z płytą, będący zapisem tego wydarzenia. W 2010 roku odbyły
się koncerty „Malowane światłem i dźwiękiem” (grupa Jakuba Słomkowskiego), „Pejzaż
mazowiecki” (zespół Laterna) oraz koncert listopadowy „Kamienie niepamięci” (Jerzy
Kornowicz solo na fortepianie). W 2011 roku planowane są koncerty w Białymstoku i Supraślu,
tym razem inspirowane podlaskimi „klimatami”. Autorami projektu są Ryszard Latecki i Mariusz
Wideryński.