NSLOG_WY_3_Analiza wskażnikowa
Transkrypt
NSLOG_WY_3_Analiza wskażnikowa
2016-05-05 Istota analizy wskaźnikowej Stanowi pogłębienie i uszczegółowienie analizy sprawozdań finansowych Analiza wskaźnikowa Jest to najszerzej stosowane narzędzie analizy strukturalnej, czasowej i przestrzennej Umożliwia ocenę przeszłych, bieżących oraz przewidywanie Analiza sprawności działania, zadłużenia i obsługi długu, płynności finansowej, rentowności przyszłych wyników przedsiębiorstwa Pozwala na zidentyfikowanie obszarów działalności przedsiębiorstwa nieodpowiednio zarządzanych, Umożliwia ocenę kondycji finansowej w krótkim czasie oraz przewidywanie, czy stan finansowy podmiotu umożliwi rozwój w długim okresie. 16:28 2 1. Zewnętrzne – dane do ich ustalenia (licznik lub mianownik) pochodzą z innych materiałów źródłowych niż sprawozdania finansowe, np. cena rynkowa akcji Wskaźniki ekonomiczne 2. Wewnętrzne – obliczane wyłącznie na postawie danych ze sprawozdań finansowych firmy i są ich interpretacją 2.1 Operacyjne – dotyczące operacji spółki, ale nie uwzględniają sposobu ich sfinansowania. Odnoszą się do aktywów bilansu Zewnętrzne Wewnętrzne 2.1.1 Aktywności – opisują efekty uzyskiwane z działalności operacyjnej 2.1.2 Efektywności, czyli wydajności – charakteryzujące obrót lub efektywność inwestycji Operacyjne Finansowe 2.2 Finansowe – umożliwiają określenie sposobu sfinansowania aktywów spółki 2.2.1 Płynności – pozwalają na ocenę pozycji finansowej podmiotu w okresie krótkim, głównie zdolności do spłaty zobowiązań bieżących Aktywności Efektywności Płynności Struktury kapitału 2.2.2 Struktury kapitału (zasilenia finansowego, struktury finansowania) – pozwalają na ocenę długoterminowej struktury kapitału, zakresu finansowania podmiotu kapitałem własny i obcym, zdolności do obsługi zadłużenia w okresie 16:28 3 4 16:28 długim. Analiza majątku Następujące grupy wskaźników umożliwiają ocenę: wielkości Wskaźniki płynności – zdolności firmy do regulowania krótkoterminowych Wskaźnik aktywności – efektywności wykorzystania majątku firmy Wskaźniki rentowności – wzrostu – zdolności firmy wskaźników struktury – określają procentowy udział sprzedaży, inwestycji będąca danego składnika majątku w aktywach ogółem do zachowania jej pozycji uMT = MT/Mog ekonomicznej w procesie wzrostu gospodarki danego sektora majątku majątku w okresie bazowym wyrazem efektywności działań menedżerów Wskaźniki rozmiary gdzie: M1 – poziom majątku w okresie badanym; M0 – poziom stopienia sfinansowania firmy kapitałem obcym określają ∆M = M1 – M0 Wskaźnik struktury kapitału (zasilenia, dźwigni finansowej, lewarowania) - zyskowności – przedsiębiorstwa w ujęciu kwotowym (pieniężnym) zobowiązań bezwzględnych 16:28 gdzie: MT – majątek trwały, Mog – majątek ogółem Wskaźniki wyceny (rynkowe) – zdolności menedżerów do maksymalizacji W przypadku jednego roku analiza ma charakter statyczny, wartości rynkowej spółki i powiększania bogactwa akcjonariuszy gdy obejmuje więcej okresów można zaobserwować tendencje 5 16:28 6 w kształtowaniu struktury majątku – charakter dynamiczny 1 2016-05-05 Wskaźniki relacji – obrazują stosunek pomiędzy poszczególnymi Wskaźniki obrotowości grupami aktywów na określony moment. Umożliwiają Podstawowy wskaźnik struktury majątkowej Aktywa trwałe (Wsk. unieruchomienia majątku) Aktywa obrotowe Licznik: wskaźnik dynamiczny wyrażający przychód ze sprzedaży Określa stopień elastyczności przedsiębiorstwa w dostosowywaniu w cenach brutto, netto lub kosztach własnych się do zmian warunków rynkowych. Mianownik: >1 oznacza, że w strukturze majątku dominują aktyw trwałe. wskaźnik statyczny wyrażający przeciętny stan zaangażowanego majątku Struktura majątkowa jest sztywna, mało elastyczna. Mówimy o Dla znacznym poziomie unieruchomienia majątku. < 1 oznacza przewagę majątku obrotowego w aktywach. Struktura działalność produkcyjną (przemysłowe, transportowe) określany mianem przedsiębiorstw prowadzących wskaźnika produktywności majątku, którego odwrotnością jest wskaźnik majątkowa jest elastyczna, większe możliwości w przeprowadzaniu zaangażowania majątku. zmian. Oba wskaźniki wyrażają stopień efektywności wykorzystania = 1 struktura jest przeciętnie sztywna, średnio elastyczna. 7 ocenę efektywności gospodarowania majątkiem, wykorzystania zasobów majątkowych przedsiębiorstwa Odwrotnością to wskaźnik elastyczności majątku Em= MO/MT Wskaźnik produktywności aktywów (majątku) (Wskaźnik obrotu aktywami ogółem) Total assets turnover zaangażowanych w działalności zasobów majątkowych lub też 16:28 całości kapitałów ulokowanych w majątku trwałym i obrotowym 16:28 8 Pozytywnie przychody netto ze sprzedaży będzie oceniany wyższy (niższy) poziom wskaźnika produktywności (zaangażowania majątku) lub przeciętny stan aktywów obserwowana tendencja wzrostowa (malejąca) w roku Określa efekt produkcyjny przedsiębiorstwa uzyskany z jednostki badanym: zaangażowanego majątku ogółem (z 1 zł) świadczy Jest miarą szybkości krążenia, ilości cykli obrotu majątku w to o wyższej efektywności wykorzystania zasobów majątkowych, danym okresie (wielkość niemianowana) poprawie wykorzystania majątku, Wskaźnik zaangażowania majątku przeciętny stan aktywów (Wskaźnik majątkochłonności) Engagement of assets przychody netto ze sprzedaży przyspieszeniu krążenia, zmniejszeniu zaangażowania dla uzyskania jednostki Określa wartość majątku, jaki został zaangażowany dla uzyskania efektu jednostki przychodu ze sprzedaży (1 zł) Przeciętny stan aktywów = (stan na początku roku + stan na koniec roku)/2 16:28 9 16:28 10 Relacja majątek- praca-produkcja - wynik finansowy Wskaźnik produktywności aktywów trwałych tzw. wzorcowy układ nierówności przychody netto ze sprzedaży (Wskaźnik obrotu aktywami trwałymi) Fixed assets turnover vL przeciętny stan aktywów trwałych < vMT < vP < vZ Wskaźniki dynamiki dla: L – zatrudnienie, MT – majątek trwały, P – Czynnikowa analiza: produktywność majątku trwałego – zależy produkcja/przychody, Z - zysk , od produktywności tego majątku i jego struktury: 1. Pmt= Pśt x (ST/MT), Pśt= S/ST vL < vMT jest realizowany postęp techniczny, w wyniku czego ma miejsce zastępowanie pracy żywej uprzedmiotowioną. Pmt= Pstp x uSTp x uST Miarą postępu technicznego jest techniczne uzbrojenie pracy, TUP = MT/L określające wyposażenia zatrudnionego w majątek Pśt - wsk. produktywności środków trwałych, S – przychody ze sprzedaży netto, 2. vL ST - wartość środków trwałych, MT- wartość majątku trwałego, uSTp –udział środków trwałych bezp. prod. w MT (STbp/MT), vP obrazującej uST – udział środków trwałych w majątku trwałym (ST/MT) 11 < zachowanie wydajności pracy 16:28 12 tej relacji świadczy o wzroście WP = P/L poziom produkcji (wartości przypadającej na jednego zatrudnionego sprzedaży) 16:28 2 2016-05-05 Wzorcowy układ nierówności c.d. 3. Czynniki ekstensywne: L – zatrudnienie, TUP – techniczne uzbrojenie pracy vMT < vP Postęp techniczny powinien przekładać się na zwiększenie wydajności pracy (2.), która powinna być również efektem postępu organizacyjnego mierzonego Z= L x TUP x Pmt x Rs(p) wzrostem produktywności majątku (3.) Pmt =P/MT Czynniki intensywne: WP WP = P/L TUP TUP = MT/L Wzrost nie tylko przyrostu przychodów, ale również wyniku bezinwestycyjną 4. W największym tempie powinien przyrastać zysk, jako efekt Pmt – produktywność majątku trwałego Rs(p) – rentowność sprzedaży (produkcji) finansowego (uzyskiwanie powinien wyższych następować efektów z drogą posiadanych zasobów, intensywne czynniki wzrostu) poprawy efektywności gospodarowania zasobami (obniżka kosztów) vP < vZ nastąpi wzrost rentowności produkcji (sprzedaży) 16:28 13 Wskaźnik obrotowości zapasów (w liczbie obrotów) Wskaźnik produktywności aktywów obrotowych przychody netto ze sprzedaży (Wskaźnik obrotu aktywami obrotowymi) przeciętny stan aktywów Current assets turnover obrotowych 16:28 14 przychody netto ze sprzedaży (wskaźnik obrotu zapasami, wskaźnik rotacji zapasów) przeciętny stan zapasów Inventory turnover Określa liczbę obrotów zapasów w ciągu roku Średni stan aktywów = (stan na początku okresu + stan na koniec okresu)/2 Określa obrotowość aktywnej części majątku, czyli Wzrost aktywów wskaźnika obrotowych, i jego wpływ na generowanie przychodów niskiego poziomu zapasów, co danym okresie odtworzenie majątku obrotowego przedsiębiorstwa powinna być dobra, ponieważ majątek obrotowy przyczynia się bezpośrednio do kreowania przychodów i generowania zysku. 16:28 przeciętny stan zapasów x liczba dni w okresie* (wskaźnik obrotu zapasami w dniach) przychody netto ze sprzedaży liczba dni w okresie (w liczbie obrotów) wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) 16:28 16 ** odpowiedniejsze: przychody brutto w cenach stosowanych w rozliczeniach z odbiorcami Pozwala na ocenę stopnia zamrożenia środków w zapasach Wyraża, przez ile dni środki pieniężne zaangażowane w zapasach pozostają w Informuje, ile trwa jeden obrót zapasami Określa przeciętny czas inkasa należności, długość cyklu inkasa należności; Ilość dni sprzedaży, za którą nie uzyskano jeszcze należności, Długi - oferowanie dogodny warunków regulowania zobowiązań, udzielanie kredytu kupieckiego; Służy do pomiaru szybkości regulowania należności od odbiorców, oceny sprawności rozrachunków z kontrahentami obrocie Względnie wysoki (niski): wolny (przyspieszony) obrót przychody netto** ze sprzedaży Average collection period of receivables przeciętny stan należności x liczba dni w okresie* wskaźnik inkasa należności * 360 (lub 365) Określa, co ile dni przedsiębiorstwo odnawia zapasy jest niekorzystne z punktu Wskaźnik obrotowości zapasów Wskaźnik rotacji należności (w dniach) Wskaźnik rotacji zapasów w dniach krążenia, widzenia zachowania ciągłości produkcji i sprzedaży Wysoki poziom wskaźnik sugeruje, że sytuacja finansowa podmiotu przyspieszeniu Wysoki poziom może być jednak efektem utrzymywania zbyt Obrazuje, ile razy w wyniku sprzedaży wyrobów i usług następuje w 15 o świadczy o bardziej efektywnym zarządzaniu zapasami Wzrost (spadek) wskaźnika świadczy o spowolnieniu (przyspieszeniu) obrotu Dłuższy od przeciętnego może stać się przyczyną zwiększonego zapotrzebowania na kapitał pracujący, co może prowadzić do wzrostu w roku badanym, czyli mniej (więcej) obrotów w ciągu roku wykona ten kosztów finansowych składnik majątku, ponieważ dłużej (krócej) trwa jeden obrót 17 16:28 18 16:28 3 2016-05-05 Wskaźnik obrotowości należności Zbyt krótki czas ściągania należności, jako rezultat restrykcyjnej (konserwatywnej) polityki finansowej wobec (wskaźnik obrotu należnościami) Określa, Wydłużenie cyklu inkasa należności świadczy o stosowaniu Określa, ile razy przedsiębiorstwo odtwarza swoje należności strony umożliwia pozyskanie nabywców, ale może jednak powstania ile razy powstają należności i ile razy zostają spłacone. liberalnej polityki finansowej wobec odbiorców, co z jednej niebezpieczeństwo przeciętny stan należności Receivables turnover odbiorców, może spowodować ograniczenie sprzedaży. powodować przychody netto** ze sprzedaży (liczba obrotów) w ciągu roku. zatorów Wskaźnik powinien kształtować się w przedziale 7-17 razy płatniczych (gdy regulacja zobowiązań nie nastąpi, dopóki nie (52-21 dni). W przypadku dłuższego okresu i przekroczenia wpłyną środki z tytułu sprzedaży). okresu, na jaki został udzielony kredyt kupiecki wzrasta 16:28 19 I. Wskaźnik rotacji zobowiązań przychody netto ze sprzedaży krótkoterminowych ( l. obrotów) przeciętny stan zobowiązań krótkoterminowych 20 16:28 Im dłuższy czas, tym mniejsze będą potrzeby w zakresie kapitału obrotowego netto. Odnosząc go do warunków Określa, ile razy powstają zobowiązania i są regulowane (spłacane). II. Wskaźnik rotacji zobowiązań ryzyko trudności finansowych. krótkoterminowych w dniach przeciętny stan zobowiązań kt. x liczba dni w okresie* (okres regulowania zobowiązań kt.) przychody netto ze sprzedaży sprzedaży oferowanych odbiorcom, można stwierdzić, czy firma będzie zdolna do spłacenia zobowiązań (okres inkasa należności a okres spłaty zobowiązań). Z reguły wydłużenie terminu spłaty zobowiązań ocenia się * 360 (lub 365) pozytywnie, ale zbyt długi okres spłaty jest źle postrzegany przez kontrahentów – uznają, że podmiot ma trudności Jaki jest średni czas odroczenia płatności zobowiązań. finansowe. 16:28 21 16:28 22 Cykl konwersji zapasów (CKZ) Cykl konwersji gotówki (środków pieniężnych) CYKL OPERACYJNY (a + b) Określa Dzień Y: Ściągnięcie należności Dzień X: Wytworzenie wyrobów gotowych i ich sprzedaż CYKL KONWERSJI ZAPASÓW (a) CYKL KONWERSJI ZOBOWIĄZAŃ (c) Dzień Z: Zakup materiałów z odroczeniem płatności CYKL KONWERSJI NALEŻNOŚCI (b) przeciętny czas wytworzenia dóbr surowców materiałów i finalnych oraz niezbędny z do zakupionych ich sprzedaży wyrobów gotowych CYKL KONWERSJI GOTÓWKI (a + b - c) > 0 Informuje, co ile dni przedsiębiorstwo odnawia zapasy, by realizować dany poziom sprzedaży Dzień W: Zapłata gotówką za materiały Wysoki poziom wskaźnika wynika z wolnego CKG < 0 krążenia zapasów C’ 23 16:28 24 16:28 4 2016-05-05 Cykl konwersji należności (CKN) Określa przeciętny czas potrzeby Cykl operacyjny (CO) do Cykl konwersji zapasów + cykl konwersji należności przekształcenia należności w środki pieniężne, czyli uzyskania środków z tytułu sprzedaży Informuj, na jaki okres Określa przedsiębiorstwo przeciętny czas, jak upływa od momentu zakupu surowców i materiałów oraz sprzedaży wyrobów zamraża swoje kapitały w należnościach gotowych do wpływy należności z tytułu sprzedaży na Moment wpływy surowców do produkcji nie oznacza, że stosowanie liberalnej polityki wobec odbiorców przedsiębiorstwo od razu reguluje płatności z tym lub o nieefektywności w zarządzaniu należności związane (zapłata za surowce). Z tego względu, ustalając Wysoki Krótki poziom wskaźnika wskazuje lukę gotówkową, CO pomniejszamy o cykl konwersji czas rotacji natomiast jest wynikiem zobowiązań. polityki restrykcyjnej 16:28 25 16:28 26 Cykl konwersji zobowiązań krótkoterminowych (CKZb) Cykl konwersji gotówki (CKG) Cykl operacyjny - cykl konwersji zobowiązań Pozwala na określenie przeciętnego czasu, jaki upływa od momentu nabycia materiałów Określa, i usług a terminem zapłaty za nie. przez ile dni sprzedaż musi być finansowana przez kapitał obrotowy netto Informuje, jak długo działalność podmiotu Przeciętny okres zamrożenia jednej złotówki w jest finansowana przez dostawców aktywach bieżących Przeciętny okres finansowania aktywów bieżących przez kapitał stały 16:28 27 FORMUŁY CKZ CKN CKZb CO CKG 16:28 28 Im Zapasy przeciętne x 360 Przychody z sprzedaży netto Należności kt przeciętne x 360 Przychody z sprzedaży netto Średni stan zobowiązań* krótkoterminowych (bez kredytów i pożyczek, emisji krótkoterminowych)** Przychody z sprzedaży netto CKZ + CKN CO - CKZb cykl konwersji gotówki jest krótszy, tym sytuacja jest korzystniejsza dla firmy, ponieważ pieniądze zainwestowane w aktywa bieżące wpływają do przedsiębiorstwa i mogą być ponownie zaangażowane Skrócenie cyklu uzyskamy przyspieszając rotację zapasów i należności lub wydłużając termin spłaty zobowiązań CKG > 0 – spłata zobowiązań następuje wcześniej niż spływ należności; Firma finansuje inne podmioty, rośnie zapotrzebowanie na zewnętrzne źródła finansowania CKG < 0 - spłata zobowiązań następuje później niż spływ * Bardziej szczegółowo można analizować tylko zobowiązania należności, inne podmioty finansują Firmę handlowe (wobec dostawców) 29 ** zobowiązania spontaniczne związane z poziomem aktywności gosp. 16:28 30 16:28 5 2016-05-05 Analiza zużycia i odnowy środków trwałych Wskaźnik umorzenia (zużycia) Pozwala na ustalenie wartość umorzenia środków trwałych x 100% rzeczowego majątku trwałego przeciętnego wieku rzeczowych wartość brutto środków trwałych* Pozwala na ogólną ocenę stopnia zużycia majątku trwałego, w jakim stopni środki trwałe są zamortyzowane składników majątku Pośrednio wskazuje na wiek środków trwałych i poziom jego stopnia ich zużycia nowoczesności, sprawności techniczno-użytkowej poziomu sprawności techniczno-użytkowej Im niższy poziom wskaźnika, tym przeciętnie był krótszy okres kierunku rozwoju przedsiębiorstwa użytkowania majątku i większa jego sprawność technicznoużytkowa polityki w zakresie odnowy majątku Wysoki poziom wskaźnika wskazuje na znaczny zakres zużycia majtku i potrzebę jego odnowienia poprzez inwestycje 16:28 31 Przeciętna stopa amortyzacji 16:28 32 amortyzacja Sa Odnowienia majątku trwałego (Wod) rzeczowy MT wg wart. początkowej środki trwałe uzyskane z działalności inwestycyjnej x 100% wartość brutto środków trwałych Przeciętna stopa amortyzacji wskazuje na średnie Informuje tempo starzenia się majątku. Amortyzacja to finansowy wyraz zużycia środków poziomie aktywności inwestycyjnej Wysoki poziom wskaźnika oraz jego wzrost wskazuje trwałych i składnik kosztów ustalana proporcjonalnie na do upływu czasu w przypadku metody liniowej. trwałego przedsiębiorstwa 16:28 33 likwidacji odmłodzenie proces odnowy środków trwałych postępuje dekapitalizacja majątku. Gdy taka tendencja utrzymuje się w tych, które okresie prowadzi to do osłabienia produkcyjnego przedsiębiorstwa i może wymagać znacznych nakładów inwestycyjnych, by go odbudować (przetrwanie podmiotu) Wysoki poziom wskaźnika świadczy o starzeniu się środków długim potencjału trwałych jest zaawansowana. – majątku wolniej niż proces zużycia (umorzenia), to ma miejsce wartość brutto środków trwałych zasobów unowocześnienie 16:28 Jeśli Informuje o tym, czy struktura wiekowa środków posiadanych i 34 Wskaźnik wartość zlikwidowanych środków trwałych x 100% wycofywanie z obiegu przekroczyły wiek Zależność przeciwstawna (tempo odnowy > tempa zużycia) odpisów 16:28 oraz wyższe kwoty wydatkowane na działalność inwestycyjną w porównaniu z poziomem eksploatacyjny. 35 o podmiotu 36 amortyzacyjnych pozytywnym rozwoju podmiotu świadczy z kolei o 16:28 6 2016-05-05 Rodzaj reprodukcji środków trwałych Rodzaj reprodukcji środków trwałych Pokrycie nakładów inwestycyjnych amortyzacja środków trwałych (Am) z amortyzacji (Wpi) inwestycje w środki trwałe (Ist) = Sa Am = STb Sa Am STb Dekapitalizacja > Wod > STb Ist Am to >1 Ist – majątku kwoty Reprodukcja przeznaczone 16:28 37 < prosta– kwoty przeznaczone nowe majątku Nowe inwestycje zastępują zużyte obiekty 16:28 38 Analiza zadłużenia i obsługi długu Analiza to =1 Ist inwestowało tyle, ile wynikało ze stopnia zużycia Rodzaj reprodukcji środków trwałych Ist STb Zachowanie substancji majątkowej, przedsiębiorstwo mniej niżby wynikało ze stopnia zużycia majątku Wod Am to inwestycje są równe kwocie amortyzacji, Starzenie się majątku, przedsiębiorstwo inwestuje < Ist Wskaźnik Wpi nowe inwestycje są mniejsze niż kwota amortyzacji, Sa Wskaźnik Wpi Wod stopnia zadłużenia podmiotu Wskaźnik Wpi pozwala na określenie realizowanej polityki Am finansowania podmiotu (struktury kapitału) STb <1 Ist i stopnia korzystania z dźwigni finansowej W Reprodukcja rozszerzona – kwoty przeznaczone na tym obszarze analizy stosujemy wskaźniki: nowe inwestycje są większe niż kwota amortyzacji, Informujące o poziomie zadłużenia podmiotu Przedsiębiorstwo inwestuje więcej niżby wynikało ze Określające stopnia zużycia majątku zdolność przedsiębiorstwa do obsługi zadłużenia 16:28 39 16:28 40 kapitał własny Ocena zadłużenia umożliwia określenie: Podstawowy wskaźnik struktury pasywów kapitał obcy Z jakich źródeł są finansowane aktywa (kapitał własny, kapitał krótkoterminowy), obcy: czyli ocenę długo i struktury kapitału skali samofinansowania podmiotu – wysoki poziom kapitałów własnych świadczy o silnych podstawach finansowych podmiotu i dużej niezależności od zewnętrznych źródeł finansowania, ale bezpieczeństwo finansowania majątku Struktury Miara finansowe nie jest zawsze korzystne z punktu widzenie rentowności i efektywności jego zaangażowania Jego odwrotność to wskaźnik przekładni kapitałowej, który: informuje o skali zaangażowania obcych źródeł finansowania w stosunku do źródeł własnych W przypadku przewagi kapitałów obcych określa, ile razy kapitały obce są wyższe od kapitałów własnych 41 16:28 42 Może stanowić precyzyjną miarę poziomu zadłużenia przedsiębiorstwa. 16:28 7 2016-05-05 wskaźnik zadłużenia kapitałów własnych zobowiązania ogółem* (stopa zadłużenia kapitału własnego) kapitał własny Pasywa (aktywa) ogółem *kapitał obcy Informuje o poziomie zadłużenia i ryzyku finansowym Określa, stopień zaangażowania kapitału obcego w stosunku do Określa stopnień finansowania majątku kapitałem obcym kapitału własnego Informuje o udziale zobowiązań pasywach Świadczy o możliwościach pokrycia zobowiązań kapitałami własnymi Wskaźnik powinien przyjmować poziom 0,5 (spełnienie złotej (<1 oznacza pełne pokrycie roszczeń wierzycieli kapitałem własnym) Zbyt reguły finansowej), co nie zawsze jest możliwe do spełnienia w niskie wyposażenia w kapitał własny w porównaniu z praktyce. Dlatego, by zachować odpowiednia relacje pomiędzy kapitałem obcym, może powodować, że podmiotowi będzie trudno kapitałem obcym i własnym, wg standardów uzyskać kredyt, ze względu na duże ryzyko kredytowania Wzrost tej relacji świadczy o zwiększeniu zaangażowania obcych 16:28 43 Wzrost wskaźnika oznacza Wysoki poziom oznacza, że występuje duże ryzyko finansowe oraz 44 zwiększenie udziału kapitału mają niezależność finansowa podmiotu wówczas wskaźnikiem finansowe, ale może odnieść również korzyści związane finansowej kapitału obcego są zainteresowani z większą gwarancję zwrotu (odzyskania) zaangażowanych kapitałów Zwiększając zadłużenie firma, naraża się na większe ryzyko dźwigni 16:28 reguły niższym poziomem zadłużenia, ponieważ zakresu finansowania kapitałem własnym, maleje wtedy oddziaływanie niebezpieczeństwo utraty zdolności do spłaty zobowiązań Dawcy obcego w finansowaniu majątku i jednoczesny spadek pozytywnym przyjmuje się przedział (0,57-0,67) źródeł finansowania w stosunku do własnych (wzrost zadłużenia) z zobowiązania ogółem x 100% wskaźnik ogólnego zadłużenia uzupełniającym jest wskaźnik udziału kapitałów własnych w finansowaniu (koszt aktywów pozyskania kapitału będzie niższy niż stopa zwrotu z zaangażowanego kapitału (stopy rentowności całego majątku) Kapitał własny Z kolei niski poziom wsk. zadłużenia (czy spadek) wskazuje na spadek zadłużenia i wzrost niezależności (samodzielności) finansowej 45 16:28 stopa zadłużenia długoterminowego kapitału własnego zobowiązania długoterminowe Obrazuje strukturę kapitałów stałych oraz zdolność przedsiębiorstwa do poziom wskaźnika to 0,5 (33% kapitału obcego zadłużenia przedsiębiorstwa jest finansowana ogólnego jest oceniane jako sytuacja korzystna (przewaga zobowiązań długoterminowych) Zobowiązanie długoterminowe są mniej pilne i w pewnym okresie nie powinien wynosić pomiędzy (0,5 ; 1), jeżeli wymagają zwrotu kształtuje się na wyższym poziomie, to podmiot jest nadmiernie zadłużony 47 majątku Wysoki poziom wskaźnika i nieznacznie różniącego się od wskaźnika Gdy > 1, wówczas poziom zobowiązań długoterminowych przewyższa kapitał Racjonalny poziom wskaźnika część zobowiązaniami długoterminowymi (termin spłaty > 1 roku) własny aktywa (pasywa) ogółem obcym długoterminowym Jaka długoterminowego i 67% kapitału własnego) zobowiązania długoterminowe Określa, w jakim zakresie majątek jest finansowany kapitałem Określa wartość zadłużenia długoterminowego przypadającą na każdą Zadowalający =1 16:28 Wskaźnik zadłużenia długoterminowego kapitał własny złotówkę kapitału własnego zobowiązania ogółem Aktywa (Pasywa) ogółem 46 finansowania zadłużenia długoterminowego kapitałem własnym + Aktywa (Pasywa) ogółem 16:28 48 16:28 8 2016-05-05 Wzrost udziału zobowiązań długoterminowych w zobowiązaniach ogółem jest oceniany korzystnie, uwagę, aktywa (pasywa) ogółem Jaka część majątku przedsiębiorstwa (aktywów) jest finansowana zobowiązania że zobowiązaniami długoterminowymi (termin spłaty < 1 roku) długoterminowe, jako kapitał obcy, podlegają zwrotowi, krótkoterminowego obcym krótkoterminowym finansową podmiotu pod zobowiązania krótkoterminowe Określa, w jakim zakresie majątek (A) jest finansowany kapitałem ponieważ wpływa to pozytywnie na płynność Biorąc Wskaźnik zadłużenia powinny kształtować się Obrazuje udział zobowiązań krótkoterminowych w pasywach (P) na odpowiednim poziomie w relacji do majątku Zobowiązania długoterminowe przedsiębiorstwa i poziomu kapitału własnego 16:28 49 + Zobowiązania krótkoterminowe A (P) Zobowiązania ogółem = A (P) A (P) 16:28 50 ANALIZA ZDOLNOŚCI DO OBSŁUGI DŁUGU Informuje, zysk brutto + odsetki pokrywa wskaźnik pokrycia obsługi długu (I) raty kapitałowe + odsetki Licznik: zysk generowany przez firmę, którego odsetek (koszt pomniejszający dochód Poziom część przed wskaźnika jest uzależniony od kondycji powyżej 1 Wg Banku Światowego: kwota obsługi długu = ratom kapitałowym minimalny poziom wskaźnika to 1,3 powiększonym o odsetki od zobowiązań dt Zastosowanie długoterminowych, finansowej podmiotu – powinien kształtować się opodatkowaniem) Mianownik: zobowiązań czyli stopień zabezpieczenia obsługi tego zadłużenia przedsiębiorstwo oddaje dawcom kapitału obcego w postaci płaconych w jakim zakresie wygenerowany zysk obsługę zysku przed za optimum przyjmuje się 2,5 – nawet przy spadku opodatkowaniem zysku o 50% podmiot będzie zdolny do spłaty kredytu umożliwia dokonywanie porównań międzynarodowych w oparciu o ten 51 wskaźnik 16:28 zysk netto + odsetki (1-t) Analiza wskaźnika wskaźnik pokrycia obsługi długu (II) raty kapitałowe + odsetki Uważa się, wskaźnika że bardziej bazującego na uzasadnione jest zysku netto, działalności rozwojową Spadek zysk wskaźnika nieefektywnego pozostający w firmie po opodatkowaniu może stanowić źródło spłaty kredytu Zysk koryguje się o odsetki po odjęciu podatku, gdyż gdyby może zarządzania być symptomem podmiotem, zyskowności zaangażowanych nadmiernych skłonności niskiej środków lub inwestycyjnych (zbyt ambitne plany) stanowiły one zysk, to byłyby o ten podatek pomniejszone. Permanentne kształtowanie się wskaźnika na niskim Zysku netto nie zwiększamy o wielkości brutto poziomie może sygnalizować konieczność wydłużenia Wskaźnik powinien być większy równy 1 53 na przestrzeni lat dostarcza informacji o sposobie wykorzystania kredytów na wyznaczanie ponieważ 16:28 52 okresu spłaty zadłużenia 16:28 54 16:28 9 2016-05-05 Relacje majątkowo –kapitałowe zysk brutto + odsetki wskaźnik pokrycia zobowiązań odsetkowych kapitał własny wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałami własnymi odsetki aktywa trwałe Informuje, czy firma jest w stanie spłacić odsetki, Pomija się spłatę kredytu, przyjmując, że spłata zostanie odroczona w czasie relację złotej zasady bilansowej lub że kredyt będzie pokryty nowym kredytem zaciągniętym w celu spłacenia poprzedniego (kredyty rolowane) kapitałowe, oznaka niezależności finansowej podmiotu Normatyw dla tego wskaźnika to 4-5 krotność przypadających do spłaty Zdolność jest uzależniona od poziomu zadłużenia, kosztu kapitału i poziomu wygospodarowanego zysku również 16:28 55 jako źródło W przypadku przedsiębiorstw o wysokim udziale majątku trwałego (znaczny poziom unieruchomienia), występuje wyższe ryzyko finansowa, co sprawia, że W innym ujęciu można analizować pokrycie odsetek przez EBIT Jeżeli Im wyższy jest stopień pokrycia aktywów kapitałem własnym, tym lepiej oceniana jest sytuacja finansowa podmiotu. odsetek Za poprawy uznaje się poziom zbliżony do 1, ponieważ wówczas majątek trwały jest w pełni finansowany kapitałem własnym – mocne podstawy Poziom =1 oznacza, że finansowane kredytem przedsiębiorstwo generuje zysk pokrywający tylko koszty obsługi kredytu (odsetki) Zwany wskaźnikiem zastosowania kapitałów własnych, wyraża podstawową finansowania majątku 56 uwzględnimy w większym stopniu kapitał własny możliwości finansowania aktywów trwałych kapitałem stałym być źródłem 16:28 kapitał stały Wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem stałym kapitały obce długoterminowe, wówczas możemy analizować powinien finansowania tej grupy aktywów aktywa trwałe Służy do oceny stopnia pokrycia majątku trwałego kapitałem stałym Jeżeli wystąpi nadwyżka tego kapitału w relacji do majątku Zwany wskaźnikiem zastosowania kapitału stałego trwałego, to kapitał stały będzie finansował w pewnym Powinien kształtować się powyżej jedności, wówczas uzyskamy zakresie również majątek obrotowy dodatni kapitał obrotowy netto, co oznacza zapewnienie stabilności Kapitał stały wyznaczamy wg następujących formuł: finansowej podmiotu Jeżeli do majątku trwałego włączymy dodatkowo część majątku Kapitał stały = kapitał własny + kapitały obce długoterminowe obrotowego o długoterminowym związaniu (należności długoterminowe i długozalegające zapasy), wówczas odnosząc go do Kapitał stały = Pasywa – kapitały obce krótkoterminowe kapitału stałego rozpatrujemy złotą zasadę bilansową w ujęciu 16:28 57 58 szerszym (trzeci stopień pokrycia) 16:28 Analiza płynności finansowej Płynność finansowa – to zdolność przedsiębiorstwa Z utratą płynności finansowej mamy do czynienia, do gdy w danym momencie podmiot nie ma może pokryć terminowego regulowania zobowiązań bieżących. wydatków Jest determinowana poziomem: krótkoterminowego zadłużenia (kredyty i pożyczki, pozostałe terminie utraty płynności oraz z środków zobowiązań, spowodowanej się tym, że wartość tych (wymagalność zobowiązań) jest zobowiązań przewyższa poziom jego aktywów. Zatem wzrost odnosi się do możliwości uregulowania wszystkich kosztów finansowych, utrata zaufania i trudności w pozyskaniu długów w okresie krótkim, jak i długim. partnerów biznesowych oraz problemy z pozyskanie środków 59 finansowych niezdolności do pokrywania przez przedsiębiorstwo względnie finansowej, czyli braku zdolności do regulowania zobowiązań w określonym i O niewypłacalności mówimy w przypadku trwałej stanem aktywów obrotowych pogorszenia, przychodów zgromadzonych w przeszłości rodzaje zobowiązania) Konsekwencją operacyjnych generowanych finansowych, a także obniżenie rentowności przedsiębiorstwa16:28 60 16:28 10 2016-05-05 Poziom wskaźnika mniejszy niż zalecane wielkości standardowe może świadczyć o trudnościach Informuje w wskaźnika Określa, mieszczący się w o zobowiązania bieżące możliwościach regulowania zobowiązań krótkoterminowych w oparciu o majątek obrotowy regulowaniu zobowiązań Poziom majątek obrotowy wskaźnik płynności bieżącej (I stopień płynności) Interpretacja poziomu wskaźników płynności: przedziale ile razy aktywa obrotowe pokrywają zobowiązania bieżące (dla wsk. > 1) standardowym oznacza optymalny poziom płynności Wyjaśnia finansowej również, na podstawie jakiego poziomu kapitału obrotowego netto podmiot może rozwijać swoją działalność operacyjną Wskaźnik powyżej standardowego przedziału oznacza, że występuje nadpłynność Wzrost wskaźnika informuje o poprawie płynności finansowej, a spadek – o pogorszeniu 16:28 61 Za poziom wzorcowy przyjmuje się przedział (1,3; 2) Z kolei znacznie wyższy poziom wskaźnika (powyżej 3) jest symptomem nieefektywności gospodarowania ze względu Gdy wskaźnik kształtuje się na poziomie 2, oznacza to, że: W 16:28 62 na nadmierny poziom aktywów obrotowych w podmiocie, strukturze aktywów obrotowych znajdują się również tj.: składniki o niedużej płynności ( w sensie zamiany na gotówkę, niezainwestowanych środków pieniężnych, nadmiernych zapasów, trudnościągalnych należności – co wymaga czasu i związane jest z kosztami konwersji, jak i zjawisko nadpłynności. częściową utratą wartości ) Zbyt Podmiot ma zapewnioną względną wypłacalność ze względu na niski poziom wskaźnika (<1) wskazuje na występowanie (lub ich zapowiedź w przyszłości) trudności dwukrotne pokrycie płatniczych, ponieważ podmiot nie dysponuje aktywami obrotowymi, które mogłyby stanowić źródło ich pokrycia – niedobór płynności. 16:28 63 wskaźnik płynności szybkiej (II stopień płynności) majątek obrotowy – zapasy – RMO czynne Na zobowiązania bieżące pojawienia się zobowiązań przeterminowanych z płynnych (zapasy i rozliczenia międzyokresowe czynne) a jedynie którymi wiążą się dodatkowe koszty w postaci należności i inwestycje krótkoterminowe uznawane za składniki o odsetek większej płynności Informacje o stanie zapasów uzyskamy, porównując Normatywny poziom to 1, wówczas jest możliwe pełne pokrycie wskaźnik bieżący i szybki: zobowiązań bieżących ze środków łatwo osiągalnych (ważne jest również odpowiednie kształtowanie cyklu konwersji należności - Niewielka różnica – niski udział zapasów, skrócenie i zobowiązań - wydłużenie ) Duża rozbieżność – znaczny udział zapasów i duże zaangażowanie Wskaźnik powyżej 1,5 oznacza, że albo podmiot zgromadził dużo 65 trudności płatnicze może wskazywać poziom wskaźnika poniżej 0,8; wzrasta wówczas ryzyko We wskaźniku „szybkim” nie uwzględniamy składników najmniej 16:28 16:28 64 kapitału w ten składnik aktywów. środków pieniężnych, albo w znaczny stopniu kredytuje swoich Przyczyną wysokiego stanu zapasów może być obawa odbiorców (wysoki stan należności) przed wzrostem cen. majątek obrotowy – zapasy – RMO czynne = należności kt + inwestycje 66 16:28 11 2016-05-05 wskaźnik środków pieniężnych (wypłacalności gotówkowej) Służy do oceny wypłacalności inwestycje krótkoterminowe ZAD. 1. Uzupełnij uproszczony bilans w oparci o następujące zobowiązania bieżące dane (wskaźnik ustalano na podstawie danych na koniec firmy w danym roku): momencie w oparciu o środki pieniężne – w kasie, na rachunku w banku, oraz a) Wskaźnik rotacji należności krótkoterminowych – 24 dni ich ekwiwalentów b) Wskaźnik bieżącej płynności – 2 c) Wskaźnik szybki płynności finansowej – 1 d) Wskaźnik ogólnego zadłużenia – 0,3 e) Wskaźnik zadłużenia długoterminowego – 0,1 f) Wskaźnik rotacji majątku – 2,4 g) Kapitał stały – 80000 zł Informuje, jaka część zobowiązań bieżących jest możliwa do spłaty bez zwłoki, zanim nastąpi wpływ należności Wskaźnik powinien kształtować się na poziomi w zakresie (0,1; 0,2) – ograniczenie środków pieniężnych do niezbędnego minimum, o czym decydują wahania wpływów i wypływów pieniężnych, koszt pozyskania kapitałów obcych Źródło: Analiza ekonomiczno-finansowa przedsiębiorstwa, pod red. Cz. Jeśli przedsiębiorstwo preferuje obrót gotówkowy, to wskaźnik będzie Skowronka, Wyd. II, Lublin 2004, przykład 8.3, s. 261. kształtował się powyżej 0,3, przy jednocześnie niskim poziomie 67 16:28 wskaźnika płynności szybkiej 68 Analiza rentowności przedsiębiorstwa Ujmuje Majątek trwały 60 000 Kapitał własny 70 000 Majątek obrotowy 40 000 Kapitał obcy 30 000 Zapasy 20 000 Zadłużenie długoterminowe 10 000 Należności kt 16 000 Zadłużenie krótkoterminowe 20 000 Inwestycje kt 4 000 AKTYWA OGÓLEM najbardziej syntetyczny sposób efektywność Związana jest z osiąganiem dodatniego wyniku finansowego (osiąganie przychodów przewyższających koszty działalności); w przypadku ponoszenia straty mamy do czynienia z deficytowością W ujęciu bezwzględnym miarą rentowności lub jej braku jest 100 000 100 000 w gospodarowania w przedsiębiorstwie poziom wyniku finansowego podmiotu PASYWA OGÓŁEM W ujęciu względnym poziom rentowności, będący wyrazem sprawności finansowej podmiotu, mierzymy wskaźników rentowności określających zdolność generowania zysku za pomocą podmiotu do i pozwalających na ocenę perspektyw rozwoju przedsiębiorstwa 69 16:28 70 Analiza rentowności w ujęciu bezwzględnym obejmuje: analizę porównawczą - ocena dynamiki i bezwzględnej danej kategorii zysku (ujęcie statyczne) lub gotówki elementów rachunku zysków i strat przyczynową - wpływu poszczególnych operacyjnej (ujęcie dynamiczne) do obrotu lub zaangażowanych zasobów. czynników Wyróżniamy trzy rodzaje (grupy) wskaźników rentowności: kształtujących wynik finansowy podmiotu, w szczególności 1. wyniku na sprzedaży 2. Rentowności majątku (aktywów), tj. rentowności ekonomicznej 3. Rentowności Główne czynnik determinujące wynik na sprzedaży to: Rentowności sprzedaży, zwanej rentownością handlową zaangażowanych kapitałów własnych, czyli szczegółowo badać rentowności finansowej Ilość sprzedanych produktów Struktura asortymentowa sprzedaż Przy analizie rentowności aktywów można rentowność poszczególnych grup majątku (trwałego, obrotowego), podobnie jaki i grup kapitałów (własne, stałe) – rentowość kapitałów Ceny sprzedaży Jednostkowe koszty własne 71 W ujęciu relatywnym do pomiaru i oceny rentowności służą wskaźnik rentowności (zyskowności, stopa zwrotu), stanowiące relację kwoty struktury Również różne kategorie zysku: z dz. operacyjnej, brutto, netto korygowane o amortyzacje, czy odsetki są uwzględniane w 16:28 72 wskaźników rentowności liczniku 16:28 12 2016-05-05 I. Analiza opłacalności sprzedaży Do oceny opłacalności sprzedaży stosujemy 3 grupy wskaźników: a) 1. Wskaźniki rentowności obrotu – informują o udziale Wskaźniki rentowności obrotu (zyskowności/deficytowości, odpowiedniej zwrotu na sprzedaży, ROS – return on sales) – relacja wyniku w przychodach ze sprzedaży lub w przychodach ogółem kategorii wyniku finansowego finansowego do przychodów ze sprzedaży b) kosztów Wynik na sprzedaży brutto Wynik na sprzedaży Wskaźniki poziomu kosztów (wynikowy poziom kosztów) – Przychody netto ze sprzedaży Przychody netto ze sprzedaży Wynik brutto Wynik netto Wynik netto Przychody netto ogółem Przychody netto ogółem Przychody netto ze sprzedaży Wskaźniki kosztów) rentowności – relacja netto wyniku (wskaźniki rentowności finansowego do uzyskania przychodów c) Wynik na działalności gospodarczej Przychody netto ogółem relacja kosztów uzyskania przychodów do przychodów ze sprzedaży 16:28 73 kosztów (efekt finansowy gospodarczej w przeliczeniu na jednostkę poniesionych kosztów). Im Wynik na sprzedaży Przychody netto ze sprzedaży Wynik brutto Wynik netto Koszty uzyskania przychodów Koszty uzyskania przychodów (koszt dz. operac., koszty operacji finansowych 16:28 75 Przychody netto ze sprzedaży o wielkości przypadającego na jednostkę zaangażowanego w zysku zysk netto x 100% Rentowności aktywów ROA – Return on assets aktywa ogółem (stan średni) netto Stopa przedsiębiorstwa zwrotu z aktywów określa ogólną zdolność aktywów przedsiębiorstwa do generowania zysku majątku Obrazuje, jak efektywnie firma zarządza swoim majątkiem Określa efektywność gospodarowania majątkiem podmiotu Wskaźniki rentowności aktywów uwzględniają, w szerszym ujęciu niż Poziom wskaźnika zależy od wielkości wygospodarowanego zysku oraz zaangażowanych w jego generowaniu aktywów inne miary rentowności, wpływ na wynik finansowy efektywności Utrzymywanie zbędnych składników majątku bądź niski stopień jego wykorzystania przyczynią się do spadku wskaźnika wykorzystania zaangażowania zasobów majątkowych 16:28 76 II. Analiza rentowność aktywów informuje pokrycie Koszt własny sprzedanych produktów i usług oraz wartość sprzedanych towarów i materiałów w cenach zakupu Koszty uzyskania przychodów ekonomiczna na Przychody netto ze sprzedaży Koszty uzyskania przychodów Rentowność przeznaczyć Koszt wytworzenia sprzedanych produktów i usług oraz wartość sprzedanych towarów i materiałów w cenach zakupu Wynik na działalności gospodarczej trzeba wskaźniki, tym niższa jest opłacalność sprzedaży netto, tym wyższa jest opłacalność sprzedaży Koszt własny sprzedanych produktów i usług oraz wartość sprzedanych towarów i materiałów w cenach zakupu przychodów wygenerowanych kosztów. Im wyższą wartość osiągają te wyższy poziom osiągają wskaźniki rentowności obrotu i rentowności Koszt wytworzenia sprzedanych produktów i usług oraz wartość sprzedanych towarów i materiałów w cenach zakupu 16:28 część działalności Wynik na sprzedaży brutto Net profit margin 3. Wskaźniki poziomu kosztów – informują o tym, jaką złotych odpowiedniej kategorii wyniku finansowego uzyskano z jednej poniesionych sprzedaży netto 74 2. Wskaźniki rentowności netto (kosztów) – informują o tym, ile złotówki Rentowność Przeciętny stan majątku = (stan na początek + stan na koniec We wzroście wskaźników ujawnia się maksymalizacja obrotu i obniżka okresu)/2 kosztów własnych oraz racjonalna gospodarka majątkiem trwałym i Bardziej obrotowym. Ukazują również rozmiar i efekty ekonomiczne działalności szczegółowa analiza obejmuje określenie stopnia efektywności finansowej poszczególnych grup aktywów – trwałych, inwestycyjnej. Pełnią funkcję stymulacyjną – eliminowanie zbędnych obrotowych składników majątku (zapasów, środków trwałych) 77 16:28 78 16:28 13 2016-05-05 Poziom ROA, efektywności jako ogólnego gospodarowania w miernika Dwuczynnikowa formuła na rentowność aktywów podnoszenia przedsiębiorstwie, jest uzależniony od wielu czynników, w ujęciu modelowym są to: Rentowność sprzedaży – wielkość zysku zrealizowanego przy Rentowność aktywów = Rentowność sprzedaży x Produktywność (obrotowość) aktywów ROA = ROS x Pm określonej kwocie przychodów ze sprzedaży (ROS) Szybkość rotacji aktywów (Pm) Dany poziom rentowności można osiągnąć, realizując różną politykę sprzedaży wyrobów i usług: Politykę ilości (niskich cen) – Zysk netto przejawiającą się zyskownością, ale odpowiednio wyższym poziomem sprzedaży, = więc szybszą rotacją aktywów Średni stan aktywów ogółem Politykę jakości (wysokich cen) – polegającą na osiąganiu wysokiej zyskowności i niskiej rotacji aktywów 16:28 79 efekty działalności właścicieli (kapitału przedsiębiorstwa własnego) – Średni stan aktywów ogółem 16:28 Rentowności kapitału własnego ROE – Return on equity zysk netto x 100% Kapitał własny (stan średni) Pozwala na ustalenie stopy zysku, jaką przynosi inwestycja w akcje, udziały danego przedsiębiorstwa w przeliczeniu na jednostkę kapitału zaangażowanego przez x Przychody netto ze sprzedaży 80 III. Analiza rentowności kapitału własnego Wyraża Przychody netto ze sprzedaży Zysk netto niską udziałowców, Wskaźnik informuje o tym, ile złotych zysku (straty) uzyskano ze Wyraża efektywność nie całego kapitału ulokowanego w Im wyższą wartość uzyskamy, tym korzystniejsza jest sytuacja aktywach przedsiębiorstwa, ale tylko tej części, która finansowa podmiotu. Wyższe ROE umożliwia uzyskanie wyższych akcjonariuszy 100 zł zaangażowanych kapitałów własnych dywidend i przyrostu wartości akcji pochodzi o dawców kapitału własnego Poziom wskaźnika jest uzależniony od: Wskaźnik służący do pomiaru rentowności finansowej to stopa zwrotu z kapitału własnego, ROE – Return on equity Efektywności wykorzystania posiadanego majątku (ROA) Struktury finansowej – poziomu zaangażowania kapitałów własnych w finansowaniu aktywów (Mkw mnożnik kapitałowy) 16:28 81 Dwuczynnikowa formuła na rentowność kapitału własnego Rentowność kapitału własnego ROE Zysk netto Średni stan kapitału własnego 83 = Rentowność aktywów x Mnożnik kapitałowy = ROA* x Mkw = Zysk netto Średni stan aktywów ogółem x Trzyczynnikowa formuła na rentowność kapitału własnego Rentowność Rentowność Produktywność kapitału = x x sprzedaży majątku własnego ROE Średni stan aktywów ogółem Zysk netto Średni stan kapitału własnego * na ROA wpływa rentowność sprzedaży i rotacja aktywów 16:28 82 16:28 Średni stan kapitału własnego 84 = = ROS Zysk netto Przychody netto ze sprzedaży x x Pm Przychody netto ze sprzedaży Średni stan aktywów ogółem x x Mnożnik kapitału własnego Mkw Średni stan aktywów ogółem Średni stan kapitału własnego 16:28 14 2016-05-05 Model analizy wskaźnikowej Du Ponta Rozwinięciem relacji 3-czynnikowej jest Model (piramida) Du Ponta – zgodnie z którym w analizie przyczynowej rentowność kapitału RENTOWNOŚĆ KAPITAŁU WŁASNEGO (ROE) własnego należy uwzględnić wpływ: rentowności sprzedaży, rotacji aktywów oraz strukturę kapitału przedsiębiorstwa. Poziom stopy zwrotu RENTOWNOŚĆ AKTYWÓW (ROA) będzie szczegółowo zależał od takich czynników, jak: Wielkość wygenerowanego zysku netto, RENTOWNOŚĆ SPRZEDAŻY (ROS) Poziomu uzyskiwanych przychodów ze sprzedaży, ZYSK NETTO Możliwości racjonalizacji kosztów wytwarzania, \ PRZYCHODY NETTO ZE SPRZEDAŻY Rozmiarów aktywów angażowanych w generowaniu tych przychodów, wzajemna kompensacja wpływu poszczególnych czynników, np. spadek ROS i proporcjonalne przyspieszenie krążenia majątku 16:28 85 86 KAPITAŁ OGÓŁEM (P) AKTYWA OGÓŁEM 16:28 Wielkość produkcji w okresie badanym jest dostosowana do wielkości sprzedaży (produkcja = sprzedaży) Obejmuje analizę tzw. punktu wyrównania (ang. break even point – BEP) – w którym zrealizowane przychody ze sprzedaży pokrywają poniesione Koszty są funkcją wielkości produkcji Koszty stałe są jednakowe dla każdej wielkości produkcji Jednostkowe koszty zmienne są stałe, więc całkowite koszty zmienne koszty operacyjne, wówczas: kształtują się proporcjonalnie do zmian sprzedaży przedsiębiorstwo nie osiąga ani zysku, ani straty Ceny sprzedaży poszczególnych produktów nie zmieniają się z upływem czasu, a także z rozmiarem produkcji i sprzedaży w badanym okresie rentowność przychodów ze sprzedaży jest zerowa Przychody ze sprzedaży są zatem liniową funkcją ceny i ilości wyrobów sprzedanych nadwyżka przychodów ze sprzedaży ponad koszty (marża na pokrycie) pokrywa koszty Poziom jednostkowych kosztów zmiennych i stałych nie ulega zmianie w okresie badanym stałe Koszty stałe – nie reagują na zmiany rozmiarów produkcji 16:28:19 87 88 ZYSK 12000 Ilościowy próg rentowności Q0 600 szt. 10000 Wartościowy próg rentowności S0 9000 zł Koszty zmienne – kształtują się w zależności o rozmiarów produkcji 16:28 Analiza progu rentowności 14000 Czynniki determinujące próg rentowności to: Cena produktu (c) 8000 STRATA 6000 Jednostkowe koszty zmienne (kz) Koszty stałe (KS) 4000 2000 Przychody (S) przy danym poziomie sprzedaży (Q) 0 0 50 100 150 200 250 300 KS 89 \ Założenia modelu Analiza progu rentowności zmienne \ ZOBOWIĄZANIA OGÓŁEM (KO) ROA KO ; u= 1− u P KO KW = 1− P P( A) majątek jest ROTACJA AKTYWÓW (Pm) ROE = Udziału kapitału własnego w kapitale (pasywach) finansujących Możliwa X STRUKTURA KAPITAŁU (U) \ (1 – U) 350 400 KZ 450 500 KC Wyszczególnienie Skrót Wartość 550 600 650 700 750 800 i w/w czynników ustalimy wg formuły: 850 S S= Q x c Jednostka Koszty stałe KS 3000 zł jednostkowy koszt zmienny kz 10 Zł Cena c 15 zł (1) Poziom kosztów całkowitych (KC): KC = KS + KZ = KS +Q x kz 16:28 90 (2) 16:28 15 2016-05-05 Aby ustalić próg rentowności, szukamy takiego poziomu sprzedaży (Q0), przy którym dochodzi do Wówczas: zrównania Wartościowy próg rentowności: przychodów ze sprzedaży i kosztów całkowitych: S = KC Q0 x c = KS + kz x Q0 Wówczas: Jednostkowa marża brutto: KS KS = mb kz 1− c c Wskaźnik kosztu zmiennego i marży brutto KS Qo = c − kz mb = c − kz Ilościowy próg rentowności: So = S o = Qo × c (3) kz mb + =1 c c Wartościowy próg rentowności to: wartość sprzedaży, przy Próg rentowności ilościowy to – ilość sprzedaży, przy której której następuje zrównanie przychodów i kosztów, podmiot następuje zrównanie przychodów i kosztów, podmiot nie nie ponowi ani zysku, ani straty ponowi ani zysku, ani straty 16:28 91 16:28 92 Ustalenie poziomu zysku przy danym poziomie sprzedaży ZAD1. Przedsiębiorstwo produkcyjne wytworzyło jeden wyrób, ponosząc koszty stałe KS=3000, jednostkowe koszty zmienne kz=10, i sprzedało go po cenie c=15. Ustal: Z = − ( S Z = (Q Z = Q − × S Q 0 0 ) × ) × − mb ilościowy (Q0) i wartościowy próg rentowności (S0) mb poziom zysku (Z1)przy wielkości sprzedaży równej Q1=700 szt. c ile należy sprzedać szt. wyrobu (Q2), by zysk wyniósł Z2=1000 zł zł Qo = mb ( 93 = ( S − S 0 ) × ) ( ) Z 1 = (Q − Q0 ) × mb = 700 − 600 × 15 − 10 = 100 × 5 = 500 j . p. KS Z Z KS 3000 = = 600szt.; S0 = Q0 × c = 600×15 = 9000 j. p. c − kz 15 − 10 2 = Q × mb − KS KS + Z 2 3000 + 1000 = = 800 szt .; mb 15 − 10 KS Z2 Z2 1000 + = Q0 + = 600 + = mb mb mb 5 Q2 = MB S Q2 16:28 94 = 600 + 200 = 800 szt . 16:28 16