Konkurs 2014 - Muzeum Saturn

Konkurs Wiedzy o Czeladzi 2015/2016
Kategoria: szkoły podstawowe
Najnowsza edycja Konkursu Wiedzy o Czeladzi pod hasłem „Czeladź – znam swoje miasto”
obejmuje zagadnienia związane z historią miasta, jego symboli oraz zabytków.
Uczniom szkół podstawowych zaleca się zapoznanie z niżej wymienioną literaturą:
1. A. Rejdak, Czeladzkie pomniki, Czeladź 2008, s. 22, 28, 36.
2. I. Szaleniec, Herby i pieczęcie Miasta Czeladź, Czeladź 2010, s. 4, 6, 10, 12, 13, 15,
16
3. W. Kwaśniak, Czeladź. Pola, drogi i ulice, „Zeszyty Czeladzkie” 1993, nr 1, s. 23-24.
Daty:
1228 – pierwsza wzmianka o Czeladzi
1262 – założenie miasta, które otrzymało plan owalu
1518 – wielki pożar miasta
1915 – przywrócenie praw miejskich Czeladzi
17 VII 1940 – „krwawa środa”
XIX w. – początek ery górnictwa węgla kamiennego w Czeladzi
Osoby:
Czesław Słania – najsłynniejszy rytownik świata, projektant znaczków pocztowych
i banknotów. Jego pamięci poświęcono specjalną tablicę zamieszczoną na budynku przy
ul. Krzywej 2, w którym przyszedł na świat i mieszkał z rodziną przez kilka lat. Imię
Czesława Słani nosi także Młodzieżowe Koło Filatelistyczne przy Szkole Podstawowej nr
1 w Czeladzi.
Sedlaczek – pierwszy znany z imienia wójt czeladzki.
Jan Kaczmarek – pomysłodawca nawiązania kontaktów między Czeladzią i francuskim
miastem Auby. Honorowy Obywatel M. Czeladź.
Józef Pawełczyk – wieloletni prezes Czeladzkiego Klubu Sportowego, trener
lekkoatletyki. Jego imię nosi czeladzki stadion.
Prof. Józef Mazur – wybitny fizyk, współtwórca systemu intensywnego rozpraszania
mgły. Tablica dedykowana jego pamięci znajduje się w kościele pw. św. Stanisława BM.
Zdzisław Czarnomski– organizator oraz długoletni działacz czeladzkiego skautingu
i harcerstwa
Pomniki (lokalizacja i zdjęcie): Ku czci poległych w obozach koncentracyjnych
i więzieniach hitlerowskich, pamięci Dzieci Potulic, Policjantów, Górników.
Symbole miasta: pieczęć, herb, flaga, sztandar
Ulice: 17 lipca, Miasta Auby, Zwycięstwa (współczesne wizerunki).
Ulica Kacza - jedna z najkrótszych, a zarazem najstarszych w mieście, znajdująca się
w obrębie Starego Miasta.
Nazwy ulic: Zamurna, Podwalna, Walna świadczyły o tym, że dawniej Czeladź otoczona
była murami.
Zabytki (fotografie):
Karczma wójtowska. Najważniejsze jej funkcje: siedziba wójta, dom gościnny dla
podróżnych, sala spotkań mieszkańców.
Ratusz – w jego budynku odbywały się posiedzenia Rady Miejskiej i Sądu,
a w podziemiach znajdował się areszt. Umiejscowiony na środku Rynku.
Dom z podcieniami przy ul. Kościelnej 3: pełnił funkcje mieszkalne i handlowe.
Najstarszy budynek Czeladzi datowany na wiek XVII - dawny zbór ariański ul. Rynkowa
2.
Dom zborny kopalni „Saturn” (archiwalny i obecny wizerunek)
Budynek Gimnazjum nr 2 – wybudowany z przeznaczeniem na szkołę, miał zostać
oddany do użytku 1 września 1939 r.
Garść faktów dokonanych:
Pierwszy murowany kościół w Czeladzi wybudowano w XVI w. Dużym wydarzeniem
w parafii czeladzkiej były odpusty na św. Stanisława BM oraz na św. Annę.
Nazwy historyczne dawnych kopalń węgla kamiennego funkcjonujących na terenie
Czeladzi: „Saturn” i „Czeladź”.
Nazwy szybów kopalni „Czeladź”, której właścicielami byli Francuzi – szyb „Paweł”
i „Piotr”.
Rynek czeladzki imienia „Stefana kardynała Wyszyńskiego – Prymasa Tysiąclecia”.
W XVI w. miasto słynęło z jarmarków bydlęcych. Miejscem sprzedaży było Przedmieście
Bytomskie.
Zawody rzemieślników czeladzkich: szewcy, krawcy, kowale, sukiennicy, tkacze,
kuśnierze, bednarze, rzeźnicy.
Parki: Najstarszy park miejski to park im. T. Kościuszki rozciągający się wzdłuż ulic:
1 Maja i Katowickiej.
Zagraniczne miasta partnerskie: Auby – we Francji, Čačak – w Serbii.
Nazwy historyczne przynależne do Czeladzi: Górniki, Węgroda, Gawrońce, Niwa.
Nazwy historyczne przynależne do Piasków: Betony, Białe Domy, Miedzianka, Brazylia.