Internacjonalizacja kształcenia

INTERNACJONALIZACJA
KSZTAŁCENIA
OD TEORII DO PRAKTYKI
Jolanta Urbanikowa
Ekspert
p Boloński
UMK – Toruń – 5.04.2013
Definicja
j
‚Internacjonalizacja
Internacjonalizacja to proces integrowania
wymiaru międzynarodowego,
międzykulturowego i globalnego z celem
celem,
funkcjami i sposobami działania szkół
wyższych’ (Jane Knight
Knight, Hans de Wit
Wit, 2003)
Europejski Obszar Szkolnictwa Wyższego
Umiędzynarodowienie
szkolnictwa wyższego w Polsce
staje się coraz istotniejszym
zagadnieniem nie tylko dla rektorów
uczelni ale także dla władz
uczelni,
państwowych.
Source:
http://www.radaeuropy.org.pl/aktualna-mapa-unii-europejskiej-od-2007roku.html
Internacjonalizacja
j
j

Powiązanie z:
–
–
–

misją uniwersytetu
strategią
i rozwoju
j uczelni
l i
uczelnianą polityką językową
Należy
–
–
–
zdefiniować cele
sporządzić plan działania
przeznaczyć odpowiednie zasoby
Misja UW 2001 r.
„Wysoki poziom badań naukowych, ich łączność z
kształceniem studentów oraz różnorodność i
atrakcyjność naszego nauczania, będą decydować o
pozycji Uniwersytetu w kraju i w świecie, a tym
samym o przyszłości Uczelni.
Chcemy być najlepszym polskim uniwersytetem i
czołowym uniwersytetem europejskim. Uznajemy
swoje szczególne powinności wobec Europy
Środkowej i Wschodniej.”
Wschodniej.
Uchwała Senatu UW czerwiec 2012 r.
„Umiędzynarodowienie Uniwersytetu powinno stać
się
ę jjednym
y zp
priorytetowych
y
y zadań władz uczelni.”
„Współpraca
p p
międzynarodowa
ę y
wspomaga
p
g
realizowanie misji Uniwersytetu, podnosi jakość
badań, wzbogaca
g
p
proces kształcenia i stanowi
czynnik kulturotwórczy.”
Uchwała Senatu UW czerwiec 2012 r.
„W
„Władze
Władze
Uniwersytetu
powinny
wspierać
organizacyjnie i finansowo tworzenie, kontynuowanie
i rozwijanie programów i kursów prowadzonych
w językach obcych, przeznaczonych zarówno dla
studentów polskich,
polskich jak i chętnych z całego świata,
świata
jak również podejmować systemowe starania, aby
uniwersytet stał się środowiskiem przyjaznym i
otwartym dla cudzoziemców nieposługujących się
biegle językiem polskim.
polskim ”
Internacjonalizacja
j
j wg
g CHE
‚…not
not a goal in itself
itself, but an instrument to
achieve other goals, to enhance teaching,
research learning
research,
learning, civic engagement
engagement…’’
(per Uwe Brandenburg, CHE)
Wymiar
y
międzynarodowy
ę y
y

Ważny od zarania dziejów
–
–
Dla indywidualnego toku kształcenia (od
średniowiecza do XX w
w.))
Także dla instytucjonalnego podejścia do
kształcenia (od początku lat 80-tych XX w)




przejście od procesów reaktywnych do strategii
proaktywnych
od wartości dodanej (value added) do działań w
głównym nurcie (mainstream)
od współpracy do konkurowania między HEIs
komercjalizacja
Internacjonalizacja
j
j



klasyczna
– mobilność (credit mobility, degree mobility)
– współpraca
p p
p
partnerska
„w domu”
– umiędzynarodowienie procesu kształcenia i programów
k t ł
kształcenia
i
– umiędzynarodowienie usług
Świadczy o jakości kształcenia
Strategie
g




Różne konteksty i kultury
– Północ i zachód Europy model bardziej konkurencyjny
– Południe Europy
py – model oparty
p y raczejj na współpracy
p p y
Jak pogodzić tradycyjne wartości akademii z polityką krajową,
tłem gospodarczym, kulturalnym, potrzebami i możliwościami,
prawem finansami i wyzwaniami globalnymi
prawem,
Strategie umiędzynarodowienia kształtowane są na poziomie
programów kształcenia w odniesieniu do relacji pomiędzy tymi
programami a rynkiem i społeczeństwem.
Mogą być różne w zależności od poziomu kształcenia
Balans/kompromis
p
„Internationalisation
Internationalisation in higher education
institutions (…) is a case of a match between
the inherently international character of
academic activities and external demands and
changing environments
environments.””
Frölich (2008)
Terminologia

W odniesieniu do poziomu kształcenia
–
–
–

International studies
Gl b l studies
Global
t di
Intercultural education
W odniesieniu do mobilności:
–
–
–
Study abroad
Education abroad
Academic mobility
Terminologia
g

W ostatnich 10
10-ciu
ciu latach nowy aspekt
–
–
odniesienie do edukacji ponadgranicznej
j k wynik
jako
ik globalizacji
l b li
ji





Bordeless education
Education across borders
Global education
Off shore education
International trade of educational services
Aktualizacja
j znaczenia
„the
the international dimension of higher
education has been steadily increasing in
importance scope
importance,
scope, and complexity”
(Knight, 2008)
Globalizacja, gospodarka wiedzy, regionalizacja, technologie informacyjne i
komunikacyjne, nowi usługodawcy, alternatywne źródła finansowania, czynniki
ponadgraniczne, uczenie się przez całe życie, wzrost liczby i różnorodności
aktorów
Powodyy umiędzynarodowienia
ę y





polityczne
ekonomiczne
społeczne i kulturowe
akademickie
wzajemnie się nie wykluczają
Podejścia
j
instytucjonalne
y j

Activity approach
–

Rationale approach
–

Cele i efekty umiędzynarodowienia
Competency approach
–

Jakie działania są podejmowane
Jakie kompetencje
p
j są
ą rozwijane
j
((kadra i studenci))
Process approach
–
W jaki sposób internacjonalizacja jest
integrowana z głównymi funkcjami uczelni
Proces Boloński



Wskaźnik 20% absolwentów EOSzW do 2020
powinno mieć za sobą okres studiów zagranicznych
Mobilność jednym z instrumentów internacjonalizacji
a nie celem samym w sobie – powiązanie z
wymiarem
y
międzykulturowym
ę y
y
Jednocześnie w związku z umiędzynarodowieniem
„w domu” nacisk na umiędzynarodowienie procesu
kształcenia
–
–
–
klasy międzynarodowe
przedsiębiorstwa
d i bi t
wielonarodowe
i l
d
środowisko międzynarodowe w miejscu zamieszkania
Priorytety
y y–p
per EUA 2013










Przyciągnięcie większej liczby studentów zagranicznych (na wszystkich
poziomach kształcenia)
Umiędzynarodowienie dydaktyki
zapewnienie możliwości odbycia części studiów za granicą
Rozwój partnerstw strategicznych w badaniach
Stworzenie środowiska międzynarodowego dla studentów
((umiędzynarodowienie
ę y
w domu))
Tworzenie partnerstw strategicznych w dydaktyce
Poprawa pozycji w krajowych i międzynarodowych rankingach
Przyciągnięcie
yc ąg ęc e zagranicznych
ag a c yc nauczycieli
auc yc e a
akademickich
ade c c i naukowców
au o có i innych
yc
pracowników
Wzmocnienie pozycji/potencjału partnerów w obszarach rozwijających się
Tworzenie możliwości wyjazdu
yj
p
pracowników z g
granicę
ę
UE strategia
g umiędzynarodowienia
ę y

Oczekiwania wobec unijnej strategii umiędzynarodowienia szkolnictwa
wyższego (czerwiec 2013)
–
–
–
–
–
–
–

Wartość dodana tej strategii dla uczelni
–
–

Elastyczne finansowanie wymian i współpracy z partnerami międzynarodowymi i europejskimi)
Wsparcie dla procesu tworzenia uczelnianych strategii umiędzynarodowienia
W k
Wskazanie
i na szczeblu
bl europejskim
j ki środków
ś dkó wspomagających
j
h umiędzynarodowienie
i d
d i i
Uzupełnienie krajowych inicjatyw wspomagających umiędzynarodowienie
Przyciągnięcie najlepszych studentów i kadr do wszystkich krajów UE
Opracowanie benchmarków i określenie wspólnych celów
Podkreślenie znaczenia współpracy z uczelniami w krajach rozwijających się
Wpłynie na postawy władz uczelni i pracowników odnośnie znaczenia umiędzynarodowienia
Będzie
ę
miała wpływ
p y na kształt uczelnianejj strategii
g
Konieczność wzmocnienia europejskich narzędzi umiędzynarodowienia
Narzędzia
ę
umiędzynarodowienia
ę y

Wspólne programy/dyplomy
programy/dyplomy, Knowledge alliances (sojusze wiedzy)
pozwalają na
–
–
–
–
–
–
Finansowanie mobilności studentów
W ól
Wspólne
europejskie
j ki przedsięwzięcia
d i
i i ((programy, d
dyplomy)
l
)
Finasowanie mobilności kadry
Wzmocnienie wspólnych przedsięwzięć z partnerami spoza Europy
T
Tworzenie
i partnerstw
t
t i sieci
i i akademickich
k d i ki h
Poprawę wizerunku i rozpoznawalności (widoczności) uczelni na rynku
globalnym
Jakość umiędzynarodowienia
ę y


W jaki sposób internacjonalizacja stanowi
wartość dodaną kształcenia na poziomie
wyższym?
Jaka jest jakość samej strategii
internacjonalizacji?
Przejście
j
Od pytania
 Czy jest, jakie są przejawy internacjonalizacji
do pytania
 Jaka jest jakość internacjonalizacji
Internacjonalizacja
j
j

Aby upewnić się
się, czy cele zostały/będą
zrealizowane należy zastosować procedurę
QA np.
np
Cykl jakości Deminga
Model jakości LANQUA
Pytania
y








Jak mierzymy to co robimy?
Co mierzymy?
Jakich wskaźników używamy?
Czy oceniamy procesy czy działania i ich efekty?
Czy ocena służy poprawie procesów i działań, czy też oceniamy, w
jaki sposób internacjonalizacja przyczynia się do ogólnej poprawy
kształcenia na poziomie wyższym?
Czy stosujemy jakościowe lub ilościowe podejście?
Jakich narzędzi używamy: ewaluacja ex post, ex ante, wskaźniki,
benchmarki, przegląd akademicki, dobre praktyki, akredytacja,
certyfikacja, audyty, rankingi?
Czy skupiamy się na input,
input output lub outcome?
Wzrost liczby studentów
g
y
w Polsce
zagranicznych
wg Raportu Study in Poland
2012
Uniwersytet Warszawski w 2012 r.
Studia pełne
Zagraniczni
Wszyscy
Wskaźnik
umiędzynarodowienia
(%)
3,07
Studenci
1 550
50 423
4 20 z Erasmus
4,20
4,44
Doktoranci
134
2 850
13,3 z Erasmus
Studia częściowe w ramach programu Erasmus
Studenci
D kt
Doktoranci
i
590 przyjazdów
283 przyjazdy
j d
1 078 wyjazdów
251 wyjazdów
j dó
Uniwersytet
y Warszawski
Uniwersytet Warszawski
Wszyscy nauczyciele
akademiccy
y
Wykładowcy
z zagranicy
g
y
Wskaźnik
umiędzynarodowienia
ę y
(%)
3 278
133
4,06
12,1 z Erasmus i NUW
Staże zagraniczne i przyjazdy w 2011/12
Nauczyciele akademiccy z UW 228 (ERASMUS) i 73 (NUW)
Przyjazdy zagranicznych nauczycieli 64 (ERASMUS) i 48 (NUW)
Pracownicy administracji z UW 117 (ERASMUS)
Uniwersytet Warszawski
 Partnerzy instytucjonalni w edukacji:
•
•
•
256 instytucji partnerskich z 60 krajów w ramach współpracy
bilateralnejj
382 partnerów Erasmus – nauczyciele
409 partnerów Erasmus – studenci-studia
 Projekty edukacyjne i umowy:
• 256 umów bilateralnych
• 26 projektów Erasmus Mundus z udziałem UW
• 1809 wszystkich umów międzynarodowych
Uniwersytet Warszawski
 Kształcenie:
• 15 programów w języku angielskim na studiach
• 2156 przedmiotów w języku angielskim
•
6 międzynarodowych programów studiów doktoranckich
• 26 programów studiów podyplomowych w języku angielskim
•
2 programy MBA
•
8 międzynarodowych szkół i kursów letnich UW
Uniwersytet Warszawski

•
•
•
•
•
•
•
Polityka
P
lit k językowa
j
k
UW ((wyróżniona
óż i
przez Komisję
K
i j UE):
UE)
50 języków obcych nauczanych w ramach lektoratów
25 studiów językowych (filologia i kulturoznawstwo)
Język polski jako obcy
Polski ję
język
y migowy
g y
Studia podyplomowe CLIL
Język angielski dla administracji
R
Roczne
k
kursy przygotowujące
t
j
d studiów
do
t dió w Polsce
P l
(nauka języka i przygotowanie przedmiotowe)
Uniwersytet Warszawski
 Badania naukowe:
164 międzynarodowe projekty badawcze
73 projekty
j kt fi
finansowane z 6
6. llub
b7
7. PR UE
91 projektów finansowanych z innych programów
międzynarodowych
240 międzynarodowych konferencji naukowych
ponad 90 konsorcjów
p
j
i sieci naukowych
y
33
Umiędzynarodowienie polskich uczelni,
w tym UW:
lokalny, a nie globalny
UW 3%
Zaletyy umiędzynarodowienia
ę y







Otwarcie i poszerzenie horyzontów
Poprawa jakości
Wzrost prestiżu i znaczenia
Wyższa pozycja w rankingach
Uznawanie dyplomów
Korzyści ekonomiczne (demograficzne)
Lepsze szanse dla studentów, absolwentów
Niezbędne
ę
działania




Opracowanie spójnej krajowej strategii umiędzynarodowienia
– Poluzowanie procedur (wizy, stypendia)
– Koordynacja,
y
j p
promocja
j (p
(polski DAAD))
– Pełne wdrożenie KRK dla SzW kompatybilne z QF EHEA (konwencja
lizbońska)
Doskonalenie uczelnianych strategii
– uwzględnienie wszystkich wymiarów funkcjonowania uczelni, w tym
umiędzynarodowienie w domu
– Rekrutacja studentów i kadry
– elastyczne programy kształcenia
– uznawalność
– decentralizacja umiędzynarodowienia
– umiędzynarodowienie obsługi
Szkolenia w zakresie metodyki CLIL
Zapewnienie funduszy
Niezbędne działania

Kształcenie językowe studentów i kadry
Szkolenie w zakresie metodyki CLIL – Content and
Language Integrated Learning
Nowa inicjatywa British Council:

https://www.research.net/s/
WENA_EnglishSkillsTraining_test
Projekt INtlUni - www.IntlUni.eu


Od ilości do jakości
j

Uczelniany remanent (Stocktaking) i analiza
SWOT
–
–
–
–
–
–
Rewizja
R
i j wizji,
i ji misji,
i ji strategii
t t ii
Włączenie umiędzynarodowienia do systemu
zapewniania i doskonalenia jakości
Przegląd dotychczasowych działań i praktyk
P
Przegląd
l d umów
ó bil
bilateralnych
t l
h
Budowanie sojuszy
Al k j ffunduszy
Alokacja
d
Inicjatywy
j y yp
projakościowe
j



European benchmarking project – ESMU,
ESMU
CHE, UNESCO/CEPES i Universidade de
Aveiro
„How to measure internationality and
internationalisation of higher education
institutions! Indicators and key figures” –
CHE
MINT – Mapping internationalisation - Nuffic
Mierzenie internacjonalizacji
j
j




MAUNIMO – (EUA) mapping university
mobility of students and staff
IMS2020 – developing a label for medical
schools
IMPI – (CHE) development of a flexible
online indicator toolbox for measuring and
profiling in the field of internationalisation
MEMO©
O - measuring
easu g ou
outcomes
co es o
of intl.
Erasmus Mobilityy Qualityy Tools
http://www.emqt.org/
EMQT - cel

identyfikacja modeli organizacyjnych
organizacyjnych,
dobrych praktyk, procedur określania
benchmarków oraz innych wskaźników
wskaźników, które
winny charakteryzować jakość mobilności
studenckiej
EMQT - rezultatyy


Wzorce i profile jakościowe
MQTB – Mobility Quality Tools Box
–
–
–
–
–
–

Kluczowe wskaźniki
Procedury zbierania danych
Mechanizmy i procedury ewaluacji wewnętrznej i
zewnętrznej (także samooceny)
Podstawowe standardy,
Narzędzia służące pozycjonowaniu uczelni
Inne narzędzia wspomagające instytucje szkolnictwa
wyższego w poprawianiu
i i jjakości
k ś i mobilności
bil ś i
Repozytorium dobrych praktyk
Znak jakości
j




czas już na European Programme Label for
Internationalisation
– System certyfikacji umiędzynarodowienia na
poziomie programu kształcenia
Propozycja Hansa de Witta
Być może zbiegnie się z nową edycją Erasmus
Universityy Charter,, która będzie
ę
kwitowała faktyczną
y
ą
wysoką jakość kształcenia w wymiarze europejskim,
a już nie będzie stanowić poświadczenia deklaracji
U-Multirank
Dziekuję za uwagę!