15 LAT DZIAŁALNOŚCI GŁÓWNEGO ZARZĄDU

1
inż. Wojciech Zarębski
2-gi Z-ca Dyr. „Budostal-4”
ds. Rozruchu 03/87-03/90
18.04.2013 r.
REFERAT
15 LAT DZIAŁALNOŚCI GŁÓWNEGO ZARZĄDU ROZRUCHU
Przedsiębiorstwa Budownictwa Przemysłowego „Budostal-4”
Witam
bardzo
serdecznie
zaproszonych
gości
i
byłych
pracowników
Przedsiębiorstwa Budownictwa Przemysłowego „Budostal-4” oraz członków i sympatyków
Stowarzyszenia <<„BUDOSTAL-4”. Generalny Wykonawca…>>.
Nazywam się Wojciech Zarębski. Jestem absolwentem Wydz. Elektrycznego Politechniki
Śląskiej w Gliwicach w roku 1976. Pracowałem w „Budostalu-4” od 05.1978 r. do 07.1991 r.
Na Zastępcę Dyrektora Budostalu-4 ds. Rozruchu powołał mnie Dyrektor Zbigniew Pikiewicz
w marcu 1987 r.
Organizatorzy dzisiejszego Zjazdu powierzyli mi przedstawić organizację i rzeczowe
efekty działalności rozruchowej w całym okresie istnienia Głównego Zarządu Rozruchu
„Budostal-4”.
1. Rozruch w Hucie Katowice
W swoim wystąpieniu wykorzystałem, za zgodą mgr inż. Henryka Ziółkowskiego, jego referat
przygotowany na ubiegłoroczne obchody 40-lecia wbicia „pierwszej łopaty”.
W końcowej fazie każdego procesu inwestycyjnego, ściślej robót budowlano-montażowych,
rozpoczyna się proces uruchamiania poszczególnych urządzeń, linii technologicznych i
gospodarek zwany rozruchem. Nie sposób nie docenić tego etapu, szczególnie przy
realizacji inwestycji przemysłowych, gdyż zapewnia on osiągnięcie projektowanych
parametrów i przekazanie poszczególnych urządzeń do eksploatacji.
Dzieje się to w najtrudniejszym momencie realizacji, w okresie napiętych terminów
zakończenia robót, końcowych rozliczeń Wykonawców i oczekiwania Inwestora na
pojawienie się produkcji rozpoczynającej okres zwrotu poniesionych nakładów na inwestycje.
Budowa Huty „Katowice” jako największa tego typu inwestycja realizowana
w
latach 70-tych w Europie, wymagała specjalnego podejścia do etapu rozruchu, który musiał
być prowadzony na kilkunastu Wydziałach i kilkudziesięciu gospodarkach równocześnie.
Generalny Wykonawca PBP „Budostal-4” w Dąbrowie Górniczej miał rozeznanie
w
problematyce rozruchowej w stopniu umożliwiającym podjęcie się rozruchu Huty „Katowice”.
Pierwszy Dyrektor „Budostalu-4” mgr inż. Henryk Zaręba, powołał na swojego zastępcę ds.
Rozruchu – mgr inż. Władysława Szerszenia (absolwenta AGH), mającego doświadczenie w
kierowaniu ruchem wielu wydziałów i zakładów hutniczych.
Pod koniec 1974 r. został powołany Dział Rozruchu w Dyrekcji „B-4” dla podjęcia prac
przygotowawczych dokumentacji rozruchowej i potwierdzenia dostępności wysoko
kwalifikowanej rozruchowej kadry inż. - techn.
W pierwszej grupie 15 pracowników znajdował się m.in. obecny dziś na Sali przyszły
kierownik kompleksu rozruchowego Kazimierz Pomykała.
W lutym 1976 r. został powołany Główny Zarząd Rozruchu PBP „Budostal-4”, upoważniony
do zawarcia z Inwestorem odrębnej umowy o rozruch Kombinatu Huty „Katowice”.
W skład dyrekcji Zarządu weszli:
- Z-ca Dyrektora GZR/B-4 ds. przygotowania i organizacji – Henryk Ziółkowski
2
- Z-ca Dyrektora GZR/B-4 ds. koordynacji i realizacji rozruchu – Marian Wąs.
Kierownik pionu ekonomiczno-finansowego – Zbigniew Wilk.
W ramach GZR/B-4 powołano Kierowników Rozruchu kompleksów a mianowicie:
VR-1 Kompleks Aglomerowni
- Zdzisław Woronkowicz + Wojciech Garus
VR-2 Kompleks Wielkich Pieców
- Wacław Starczyk
VR-3/T Kompleks Tlenowni
- Zbigniew Chabinka
VR-3/E Kompleks Elektrociepłowni
- Feliks Kozłowski
VR-4 Kompleks Stalowni
- Bogdan Woźniak, Stanisław Kostrz
VR-5 Kompleks Walcowni Półwyrobów
- Stanisław Pikoń, Kazimierz Pomykała
VR-6 Kompleks ujęć wodnych i oczyszczalnia ścieków - Stanisław Kuchta
VR-7 Kompleks Gospodarek Energetycznych - Marian Rejman, Władysław Skorek
VR-8 Kompleks zabezpieczeń Ruchu kolej i łączności - Jerzy Ziobro
VR-9 Kompleks Walcowni Średniej
- Marian Was, Stanisław Pikoń,
Kazimierz Pomykała
VR-10 Kompleks Walcowni Dużej - Bogdan Woźniak
Pierwszym uruchomionym Wydziałem Huty „Katowice”, w końcu września 1976 roku
była Walcownia Zgniatacz, na wsadzie obcym z Huty im. Bieruta.
Należy podkreślić, że w okresie największego nasilenia prac rozruchowych, które miało
miejsce w 1976 r. (uruchomienie I podetapu – linia stali) ,w GZR pracowało 480 wysoko
wykwalifikowanych pracowników oraz 49 grup branżowych – rozruchowych, powołanych w
przedsiębiorstwach specjalistycznych.
W grupach tych pracowało 4800 inżynierów i techników.
Taka organizacja rozruchu zapewniła pełny sukces i doprowadziła do pierwszego spustu
surówki z Wielkiego Pieca nr 1 – 03.12.1976 r. oraz pierwszego wytopu stali w ilości 300 ton
– 11.12.1976 r.
Więcej szczegółów dotyczących tego etapu będą mogli Państwo znaleźć na naszej
stronie internetowej www.budostal-4-gw.pl, na której znajdzie się referat sporządzony przez
mgr inż. Henryka Ziółkowskiego, nie odczytany przez referującego rok temu okres realizacji
I-go etapu budowy Huty „Katowice” inż. Stanisława Czerskiego na konferencji ws. wbicia
„pierwszej łopaty.
Kadra techniczna Głównego Zarządu Rozruchu „Budostal-4”, to byli ludzie o najwyższych
kwalifikacjach, mający za sobą niejedną wielką budowę. Większość z nich dysponowała
olbrzymim kapitałem doświadczenia zawodowego, zdobytego przy uruchomieniu produkcji
hutniczej w Nowej Hucie, Częstochowie, Ostrowcu i Zawierciu, a także innych zakładów
przemysłowych w Polsce.
Potrafili oni idealnie zorganizować prace rozruchowe, perfekcyjnie koordynując roboty
budowlano-montażowe w ostatniej fazie.
W Kompleksach Rozruchowych, panowała atmosfera koleżeńskiej współpracy oraz
wzajemnego zrozumienia zadań.
Muszę szczególnie podkreślić umiejętność przewodzenia takiej grupie fachowców, którą
wykazał się Dyrektor Władysław Szerszeń.
Był nie tylko znakomitym fachowcem, ale przede wszystkim potrafił świetnie zorganizować
współpracę pomiędzy Kompleksami Rozruchowymi.
Potrafił dobrać sobie odpowiednią kadrę techniczną do poszczególnych zadań.
W najtrudniejszych momentach potrafił tak zmotywować swoich pracowników, że zwiększali
jeszcze bardziej swoje wysiłki, nie liczyli godzin pracy aby tylko wykonać założone cele.
Posiadał jeszcze jedną zaletę – wiedział, kiedy należy przejąć do rozruchu dany obiekt. To
była bardzo ważna cecha.
Ten przedział życia zawodowego Dyr. Szerszenia zaowocował odznaczeniem Złotym
Krzyżem Zasługi.
W latach 1977 – 78, przeprowadzono kolejne uruchomienia i przekazano do
eksploatacji:
- Drugi Konwertor – luty 1977 r.
- Walcownię średnią – rozruch gorący 26.09.1977 r.
3
- Wielki Piec nr 2 – spust surówki – 30.12.1977 r.
- Walcownię Dużą – 24.06.1978 r.
Wraz z przekazaniem Walcowni Dużej zakończono I etap budowy Huty „Katowice”.
Huta „Katowice” przestała być tylko hutą surowcową. Zaczęła produkować produkty finalne
to jest: szyny kolejowe, grodzice, kształtowniki od kątownika L 50 po … dwuteownik I 450.
Należy również nadmienić, że w 1979 r., w Sławkowie oddano do eksploatacji Bazę
Przeładunku Rud wraz z tunelami służącymi do rozmrażania wagonów i wywrotnicą
wagonów.
Kierownikiem Kompleksu Rozruchowego był Zdzisław Woronkowicz.
Po przekazaniu I etapu budowy Huty „Katowice’ w kolejnych latach tempo prac
budowlano-montażowych poważnie spadło. Przerwano też budowę Wielkiego Pieca WP-3
rozpoczętą 04.12.1979 r. GZR/B-4 przeprowadził rozruch tego pieca o nazwie 2A wraz z
obiektami towarzyszącymi po wznowieniu budowy, spust surówki nastąpił 23.12.1986 r.
Kierownikiem Kompleksu Rozruchowego był Zdzisław Zamora.
Ostatnim dużym obiektem przejętym do rozruchu był na Wydziale Elektrociepłowni kocioł
OPG-430. Kocioł ten, po wielu perypetiach (pół prototyp – gaz wielkopiecowy lub miał )został
przekazany do eksploatacji w 1988 roku.
Kierownikiem Kompleksu Rozruchowego był Wiesław Balcarczyk.
2. Pozostałe uruchomienia
W 1981 roku w Hucie „Nowotko” w Ostrowcu Świętokrzyskim przystąpiono do prac
rozruchowych Walcowni Drobnej.
Kierownikiem Kompleksu Rozruchowego został Stanisław Pikoń.
Wspólnie z Japończykami rozpoczęto prace rozruchowe. Wybuchł stan wojenny. Japończycy
wyjechali z Polski. Nasi pracownicy sami dokończyli rozruch i przekazali Walcownię do
eksploatacji.
Należy tu wyróżnić
inż. Andrzeja Seweryna, który był odpowiedzialny za część
informatyczną – sterowanie całą produkcją.
W 1981 roku przerwano budowę Zakładu Koksowniczego Huty „Katowice” wraz
z oczyszczalnią i składowiskiem odpadów. Wznowienie budowy, już w samodzielnym
Zakładzie Koksowniczym „Przyjaźń” nastąpiło w połowie roku 1984. Uruchomienie produkcji
nastąpiło 27.01.1987 r., kiedy to dokonano wypchnięcia pierwszego koksu z baterii nr 1.
Milionową tonę koksu wyprodukowano 05.01.1988 r.
Kierownikiem Kompleksu Rozruchu był Wiesław Machura.
Decyzją Ministerstwa Budownictwa i PMB Dyrektor GZR/B-4 mgr inż. Władysław.
Szerszeń, dodatkowo od 1982 roku pełnił funkcję Pełnomocnika Ministra ds. rozbudowy
Zakładów Mechanicznych „Ursus” w Warszawie, Włocławku i Gorzowie Wlkp.
Wymagało to powołania nowych Kierownictw Kompleksów Rozruchowych. Zostali nimi:
Julian Wasilewski, Marian Gajda, Ireneusz Łapaj, Roman Dobek, Janusz Hajdus, Stanisław
Kostrz.
Głównymi Wydziałami ZM Ursus, które podlegały rozruchowi były:
- Kuźnia,
- Prasownia,
- Wykańczalnia,
- Malarnia
oraz wiele obiektów towarzyszących.
Oprócz tego Grupa Rozruchowa „warszawska” przeprowadziła rozruch instalacji c.o.,
wentylacji i klimatyzacji, sprężonego powietrza oraz tlenu w I i II etapie Centrum Onkologii
w Warszawie oraz w Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi
Dyrektor Szerszeń w 1985 r. został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Odrodzenia
Polski w uznaniu osobistego wkładu przy uruchomieniu Zakładów Mechanicznych „ „Ursus”
w Warszawie. Całość prac rozruchowych została zakończona w 1989 r.
4
Działalność GZR realizowana była ponadto na takich obiektach jak:
- Centrum Kultury z adaptacją dla WOSPRiTV w Katowicach
- Zakład Radioterapii Instytutu Onkologii w Gliwicach
- Odlewnie Żeliwa w Lublinie i w Zawierciu,
- Kotłownia miejska w Olkuszu,
- Przepompownia wody ze Skawy do Soły w Graboszycach
- Zakłady Mięsne w Dąbrowie Górniczej
- Zakłady Przemysłu Drzewnego „Ustianowa” w Ustrzykach Dolnych,
- Stacja uzdatniania wody dla miasta Olkusza
- Huta „Zawiercie” – Walcownia Walcówki
- Miejska Oczyszczalnia Ścieków – II etap w Dąbrowie Górniczej
- Zakład Przerobu Żużla Stalowniczego na Działce V a koło Koksowni
- Kotłownia dla Szpitala Miejskiego w Dąbrowie Górniczej
- 36 Stacji Wymienników Ciepła w woj. śląskim i małopolskim
- Kotłownia i pralnia w Szpitalu Wojewódzkim w Chrzanowie.
Prace rozruchowe na tych zadaniach były prowadzone przez Kierowników Rozruchu,
a mianowicie:
- Wojciecha Garusa,
- Stanisława Sałabskiego,
- Adama Krupę,
- Kazimierza Pomykałę,
- Jerzego Mazura,
- Andrzeja Poborowskiego
W 1987 roku, po 13 latach pracy, w miesiącu lutym, ze względu na stan zdrowia odchodzi z
PBP „Budostal-4” mgr inż. Władysław Szerszeń.
Główny Zarząd Rozruchu PBP „Budostal-4” zakończył swoją działalność w marcu 1990 r.
Pragnę podziękować za udzieloną pomoc przy odtworzeniu historii Głównego Zarządu
Rozruchu Panu Henrykowi Ziółkowskiemu, Wojciechowi Garusowi, Kazimierzowi Pomykale,
Zdzisławowi Zamorze, Ireneuszowi Łapajowi oraz Andrzejowi Sewerynowi.
Opracował: inż. Wojciech Zarębski