Firmy Elektroinstalacyjne 2012

Transkrypt

MAJ 2013
BEZPŁATNY DODATEK DO MAGAZYNU ELEKTROSYSTEMY
Szanowni Państwo
FIRMY ELEKTROINSTALACYJNE
Wydawca: TECHMEDIA
Adres redakcji
ul. Bociania 23 A
02-807 Warszawa
tel. (22) 840 77 10, 840 75 30
fax: (22) 840 77 11
www.elektrosystemy.pl
[email protected]
Redaktor naczelny
Jacek Różański
tel. kom. 0502 530 065
[email protected]
Redaktor
Tomasz Krześniak
tel. kom. 0509 875 874
[email protected]
Redaktor
Radosław Kaliski
[email protected]
Kierownik Działu Reklamy
Jolanta Porembna
tel. kom. 0509 492 255
[email protected]
Specjalista ds. reklamy
Dorota Godzisz
tel. kom. 0515 197 864
[email protected]
Dyrektor Handlowy
Sławomir Tokarski
[email protected]
Dział DTP
Paweł Cieszkowski
[email protected]
Piotr Raszkiewicz
[email protected]
Zespół i współpracownicy:
Dariusz Matysek, Tomasz Modras,
Piotr Olszowiec, Michał Świerżewski
Prenumerata
Informacje: tel. (22) 840 77 10
Zamówienia: fax (22) 840 77 11
Cena prenumeraty:
kwartalna – 27 zł
półroczna – 52 zł
roczna – 98 zł
Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń
oraz nie zwraca materiałów nie zamówionych.
Zastrzegamy sobie prawo skracania i adiustacji tekstów
oraz zmiany ich formy graficznej i tytułów.
Wydawca ma prawo odmówić zamieszczenia ogłoszenia
lub reklamy, jeśli ich treść lub forma są sprzeczne
z charakterem pisma.
Elektrosystemy są znakiem zastrzeżonym
i zarejestrowanym przez spółkę TECHMEDIA.
Reprodukcja lub przedruk zamieszczonych
materiałów wymaga pisemnej zgody wydawcy.
ISSN: 1509-2100
S
erdecznie zapraszam do zapoznania
się z publikowanym przez magazyn
ELEKTROSYSTEMY raportem Firmy Elektroinstalacyjne. Materiał jest na tyle interesujący, że skłania do wielu refleksji. Pokazuje, w sposób wydaje się obiektywny, sytuację w branży. Ale obrazuje jeszcze jedno: nie wszędzie sięgnęła
tragedia dużych firm budowlanych.
Jeśli spojrzycie Państwo na podstawowe zestawienia,
jakie wnioski się narzucają? Ujęte w nich Spółki, zanotowały istotny wzrost przychodów. Oczywiście różny
w indywidualnych przypadkach, ale jednak wzrost.
Rok ubiegły spowodował erozję marż. To oczywiste.
Ale, pomimo to, większość przedsiębiorstw zachowała
rentowność, a wynik całości oscyluje w pobliżu zera.
Czy taka sytuacja świadczy o tym, że umiejętne zarządzanie pozwala uniknąć spotkania ze ścianą? Mam
nadzieję, że tak, i to jest wyraźny pozytyw w porównaniu z rokiem 2011.
A patrząc w przyszłość, która z natury swojej jest mało
przewidywalna, co można by dostrzec?
W bieżącym roku urealnią się plany wielu przedsięwzięć inwestycyjnych, szczególnie tych z zakresu infrastruktury i energetyki generacyjnej. Niestety prawdopodobnie będzie to równanie w dół. Jak wpłynie to
na konkurencyjność rynku? Czy nastąpi dalsze obniżenie marż dostępnych na oferowanych do wykonania
projektach? Wydaje się, że tak. Staną przed nami pytania: jaką taktykę przyjąć? Jak wykorzystać posiadane kompetencje i zasoby? Patrząc na publikowany raport jestem dobrej myśli. Myślę, a nawet wiem, że
sprostamy kolejnym wyzwaniom.
Jacek Faltynowicz
Prezes Polskiego Stowarzyszenia
Elektroinstalacyjnego
3
rynek firm elektroinstalacyjnych
Spółki poradziły
sobie na trudnym rynku
Pomimo wielu trudności, jakie wystąpiły w roku ubiegłym
na polskim rynku, firmy działające w segmencie elektroinstalacji w większości zakończyły rok na plusie. Realizowane kontrakty charakteryzowały się jednak niższą rentownością.
A
nalizując ujęte w naszym zestawieniu łączne przychody spółek
elektroinstalacyjnych wypracowane w roku 2012 i porównując je z danymi z roku 2011 widać, że w roku ubiegłym nastąpił wzrost obrotów. Spośród 16 firm, których wyniki są prezentowane, 11 zanotowało zwiększenie sprzedaży, a pięć osiągnęło niższe obroty.
W zestawieniu znalazły się firmy, których główną działalnością jest branża
elektroinstalacji, ale też takie, które funkcjonują również w innych sektorach. Dodatkowo należy wyjaśnić, że dane jednej
z firm – SSI – nie zostały uwzględnione
w łącznej sprzedaży, gdyż rok obrotowy
tej spółki nie pokrywa się z rokiem kalendarzowym.
Przychody jednostkowe w 2012
Największe przychody w 2012 r. wypracowała Elektrobudowa. Obroty katowickiej spółki wyniosły 985,4 mln zł i były wyższe od tych z roku 2011 o 9,2%.
Druga w zestawieniu firma Qumak
(dawniej Qumak-Sekom) osiągnęła
sprzedaż na poziomie 481,4 mln zł,
o ponad 25% wyższą niż rok wcześniej.
Spółka ta działa jednak w kilku segmentach. Ile przypada na dział elektroinsta-
JEDNOSTKOWE PRZYCHODY FIRM ELEKTROINSTALACYJNYCH (w tys. zł)
Lp.
Firma
FIRMYELEKTROINSTALACYJNE
2012
2011
zmiana
2012/2011
1.
Elektrobudowa
985 421
902 458
9,2%
2.
Qumak*
481 445
384 394
25,2%
3.
ZPUE*
382 484
356 857
7,2%
4.
Energopol-TP Elbud
165 000
53 000
211,3%
5.
Elektromontaż Rzeszów
155 972
134 049
16,4%
6.
Elektrotim**
129 978
139 439
-6,8%
7.
Elektromontaż Poznań
107 664
117 763
-8,6%
8.
Agat
83 317
139 307
-40,2%
9.
SSI***
64 770
50 455
28,4%
10.
Contrast
59 555
75 465
-21,1%
11.
Energoaparatura*
53 326
36 903
44,5%
12.
Zeus**
39 733
22 872
73,7%
13.
ElektriMont
39 000
38 000
2,6%
14.
Elektromontaż Kraków
34 950
35 742
-2,2%
15.
Mawilux**
31 463
22 771
38,2%
16.
Elektromont*
Razem****
25 061
23 158
8,2%
2 774 369
2 482 178
11,8%
Źródło: firmy, *GPW
**dane po IV kwartałach
***2012 – rok obrotowy od 1 X '11 do 30 IX '12, 2011 – rok obrotowy od 1 I '10 do 30 IX '11
****bez SSI
JEDNOSTKOWE PRZYCHODY WYBRANYCH FIRM
ELEKTROINSTALACYJNYCH W 2012 ROKU (w mln zł)
4
lacji, nie wiadomo – spółka w raporcie
za czwarty kwartał 2012 r. nie podała
takich informacji.
Na trzecim miejscu znalazła się firma
ZPUE, która w roku ubiegłym poprawiła
przychody o 7,2%. W 2012 r. sprzedaż
spółki wyniosła 382,5 mln zł, rok wcześniej 356,9 mln zł. Kolejna spółka
– Energopol-TP Elbud – zwiększyła obroty aż o 211%, do 165 mln zł. Tak du-
JEDNOSTKOWY ZYSK (STRATA) NETTO FIRM
ELEKTROINSTALACYJNYCH W 2012 ROKU (w mln zł)
maj 2013
SKONSOLIDOWANE PRZYCHODY FIRM ELEKTROINSTALACYJNYCH (w tys. zł)
Jacek Faltynowicz
prezes Elektrobudowy
Moim zdaniem rok 2012 był rokiem kończącym cykl
koniunkturalny. Po górce lat poprzednich rozpoczyna się zjazd w dolinę dekoniunktury. Dla gospodarki
rynkowej jest to normalne. W przypadku Polski zjawiska naturalne zostały zniekształcone, oczywiście
pozytywnie, napływem ogromnych środków unijnych. Ich, mam nadzieję, przejściowy brak jest szokiem dla całej gospodarki, a w szczególności dla sektora związanego z inwestycjami.
W roku ubiegłym negatywnym czynnikiem wpływającym na koniunkturę w branży była erozja marż
do poziomu, który przestaje być akceptowalny dla
większości uczestników rynku. Kontynuacja tego trendu może wpędzić wiele podmiotów w ogromne kłopoty. Pozytywnym czynnikiem była natomiast widoczna elastyczność spółek pozwalająca im na dostosowanie się do szybko pogarszającej się sytuacji. Pytanie, gdzie jest granica zmian i elastyczności.
Sytuację na rynku w tym roku określiłbym słowami
„bez rewelacji”. Nastąpi korekta, niestety w dół, dużych programów inwestycyjnych. Nie widać też przesłanek, dla których miałaby zmniejszyć się konkurencja. Z tych powodów oczekiwać należy niższych niż dotychczas cen kontraktów, które będą zdecydowanie
trudniej dostępne niż w nieodległej przeszłości.
Główne wyzwania, przed którymi stoją w tym roku firmy z branży, to przede wszystkim jak zwykle konieczność dostosowania się do rynku. Ale to nic nowego.
Nową może być sytuacja związana ze zmianami cen
surowców. Ich kierunek może być zaskakujący.
Lp.
Firma
2012
zmiana
2012/2011
2011
1.
Elektrobudowa
1 029 362
945 215
8,9%
2.
ZPUE*
454 262
381 399
19,1%
3.
Elektrotim**
211 088
189 709
11,3%
4.
Elektromontaż
Rzeszów
167 855
150 021
11,9%
5.
EnergopolTP Elbud
162 000
118 000
37,3%
6.
Elektromontaż
Poznań
108 303
120 655
-10,2%
7.
SSI***
66 137
51 226
29,1%
8.
Elektromontaż
Kraków
35 730
36 471
-2,0%
2 168 600
1 941 470
11,7%
Razem****
***2012 – rok obrotowy od 1 X '11 do 30 IX '12, 2011 – rok obrotowy od 1 I '10 do 30 IX '11
****bez SSI
PROGNOZOWANE JEDNOSTKOWE PRZYCHODY
FIRM ELEKTROINSTALACYJNYCH (w tys. zł)
2013
(prognoza)
2012
1. Energopol-TP Elbud
162 000
165 000
-1,8%
2. Elektromontaż Poznań
141 023
107 664
31,0%
3. Elektromontaż Rzeszów
Lp.
Firma
zmiana
2013/2012
135 000
155 972
-13,4%
4. Agat
85 000
83 317
2,0%
5. ElektriMont
40 000
39 000
2,6%
6. Elektromontaż Kraków
36 008
34 950
3,0%
599 031
585 903
2,2%
Razem
Źródło: firmy
PROGNOZOWANE SKONSOLIDOWANE PRZYCHODY
Lp.
Firma
2013 (prognoza)
2012
zmiana 2013/2012
15,4%
1.
Energopol-TP Elbud
187 000
162 000
2.
155 000
167 855
-7,7%
3.
141 113
108 303
30,3%
4.
36 908
35 730
3,3%
520 021
473 888
9,7%
Razem
Źródło: firmy
JEDNOSTKOWE ZATRUDNIENIE W WYBRANYCH FIRMACH
ELEKTROINSTALACYJNYCH W 2012 ROKU
RENTOWNOŚĆ FIRM ELEKTROINSTALACYJNYCH
W 2012 ROKU
5
JEDNOSTKOWY ZYSK NETTO WYBRANYCH FIRM (w tys. zł)
Andrzej Diakun
prezes spółki Elektrotim
Rok 2012 był dla branży elektroinstalacyjnej rokiem
wyzwań. Spowolnienie w gospodarce krajowej, upadłości firm budowlanych, zmniejszony popyt i gwałtowny spadek marż to zjawiska, które były na rynku
powszechne. Sytuacja wymuszała na firmach większą aktywność w poszukiwaniu nowych możliwości.
Największe korzyści uzyskali ci, którzy potrafili się najlepiej dostosować do uwarunkowań zewnętrznych
i potrzeb nowych grup klientów.
Rok 2013 będzie kolejnym trudnym okresem dla elektroinstalacji. Największym problemem firm będzie zabezpieczenie dobrego portfela zleceń na rok 2014.
Ważnym czynnikiem, mającym wpływ na pozycję
firm na rynku, będzie również dostrzeżenie szans
związanych z rozwojem nowych technologii.
ży skok przychodów to m.in. efekt zmian,
jakie miały miejsce w przedsiębiorstwie
w końcu październiku 2011 r. Wówczas
do spółki TP-Elbud, działającej w branży
elektroinstalacyjnej, został włączony
Energopol-Katowice. W efekcie powstał
podmiot, który obecnie prowadzi działalność w zakresie budownictwa hydrotechnicznego, drogowego i przemysłowego, montażu systemów elektrycznych
i prefabrykacji szaf sterowniczych i rozdzielnic elektrycznych.
Na piątym miejscu w naszym zestawieniu znalazł się Elektromontaż Rzeszów.
W 2012 r. zanotował on przychody w wysokości 156 mln zł wobec 134 mln zł rok
wcześniej.
W sumie spółki ujęte w tabeli przychodów (bez SSI, o czym mowa była wcześniej) osiągnęły łączne obroty na poziomie 2,77 mld zł. W roku 2011 było
to 2,48 mld zł.
Przychody
skonsolidowane
W zestawieniu przychodów skonsolidowanych dynamika wzrostu obrotów
jest niemal identyczna jak w sprzedaży
jednostkowej. Spośród wszystkich ujętych
grup kapitałowych tylko obroty dwóch
– Elektromontażu Poznań i Elektromontażu Kraków – były niższe w porównaniu
z rokiem ubiegłym. Pozostałe zanotowały zwiększenie przychodów. Analizując
osiągnięcia grup warto zwrócić także
uwagę na wynik Elektrobudowy – spółka po raz pierwszy w swojej historii zanotowała skonsolidowane obroty przekraczające 1 mld zł.
Lp
Firma
2012
2011
zmiana
2012/2011
1.
Elektrobudowa
35 986
40 689
-12%
2.
ZPUE*
19 783
18 026
10%
3.
Qumak*
10 639
13 268
-20%
4.
Elektrotim**
5 701
7 784
-27%
5.
Agat
3 589
-8 161
6.
2 463
5 928
-58%
7.
SSI***
2 400
872
175%
8.
Energoaparatura*
2 030
972
109%
9.
ElektriMont
2 000
3 000
-33%
10. Mawilux**
1 950
1 616
21%
11. Zeus**
1 671
295
466%
1 374
1 930
-29%
554
-1 800
14. Elektromont*
450
297
52%
-5 030
567
–
83 160
84 411
15. Contrast
Razem****
–
–
-1%
***2012 – rok obrotowy od 1 X '11 do 30 IX '12, 2011
– rok obrotowy od 1 I '10 do 30 IX '11
****bez SSI
SKONSOLIDOWANY ZYSK NETTO WYBRANYCH FIRM (w tys. zł)
Firma
Lp
2012
2011
zmiana
2012/2011
1.
Elektrobudowa
39 856
38 136
5%
2.
ZPUE*
32 833
19 558
68%
3.
Elektrotim**
6 777
9 714
-30%
4.
2 562
6 007
-57%
5.
SSI***
2 404
-104
–
6.
Energopol-TP Elbud
1 513
953
59%
7.
1 284
1 814
-29%
84 825
76 182
11%
Razem****
***2012 – rok obrotowy od 1 X '11 do 30 IX '12,
2011 – rok obrotowy od 1 I '10 do 30 IX '11
****bez SSI
PROGNOZOWANY JEDNOSTKOWY ZYSK NETTO WYBRANYCH FIRM (w tys. zł)
Lp
Firma
2013
(prognoza)
2012
zmiana
2013/2012
4 000
554
622%
2. Agat
3 500
3 589
-2%
3. ElektriMont
2 000
2 000
0%
1 305
1 374
-5%
1 200
2 463
-51%
12 005
9 980
20%
Razem
Źródło: firmy
6
maj 2013
PROGNOZOWANY SKONSOLIDOWANY ZYSK NETTO WYBRANYCH FIRM
(w tys. zł)
Lp
Firma
2013 (prognoza)
2012
zmiana 2013/2012
1.
Energopol-TP Elbud
5 700
1 513
277%
2.
1 500
2 562
-41%
3.
1 345
1 284
5%
8 545
5 359
59%
Razem
Źródło: firmy
PRZYKŁADOWE REALIZACJE FIRM ELEKTROINSTALACYJNYCH
Z OSTATNICH TRZECH LAT
Agat
Budowa lotniskowych składów MPS - 1 i 2 wraz z rurociągiem przesyłowym na lotnisku wojskowym
w Poznaniu – Krzesinach; rozbudowa Bazy Magazynowej nr 111 we Wrocławiu Etap II; legalizacja
zbiorników produktowych w Płocku; modernizacja linii LCS Malbork; modernizacja linii LCS Działdowo;
wykonanie prac w ramach zadania "Rurociąg paliwowy Ostrów Wielkopolski – Wrocław"; modernizacja
linii kolejowej Zabrze-Katowice-Kraków; modernizacja linii kolejowej Kraków-Rzeszów.
Contrast
Roboty uzupełniające na Stadionie Miejskim w Poznaniu; realizacja dostaw, robót i usług montażowych
Elektrownia Jaworzno; budowa Farmy Wiatrowej Wicko 10 MW; budowa linii kablowej 15 kV WarszewoSkolwin; budowa zajezdni tramwajowej w Poznaniu; budowa stacji 110/15 kV Ociąż; budowa stadionu
piłkarskiego
wraz z zapleczem treningowym w Białymstoku; prace budowlano-montażowe przy modernizacji SUW
Wody HMG II Głogów.
ElektriMont
Budynek biurowy Atrium South 1 w Warszawie; Centrum Kongresowe w Jachrance; budynek usługowohandlowy Wolf Bracka w Warszawie; Zakłady Wapiennicze Lhoist w Górażdzach; stacja
transformatorowa ST12 na terenie MPL Kraków-Balice; modernizacja Centralnej Oczyszczalni Ścieków
w Krzeszowicach; rozbudowa zakładu Ferrero Polska w Belsku Dużym; modernizacja zakładu Royal
Canin Polska w Niepołomicach.
Elektrobudowa
Park Wiatrowy Kanin; AKPiA bloku 858 MW w Elektrowni Bełchatów; roboty w Elektowni Konin;
EC Maszynownia PKN Orlen; Sky Tower; Okiluoto 3 – wykonanie części elektrycznej.
Elektromontaż
Kraków
Dworzec PKP i PKS w Katowicach oraz Galeria Katowicka; budowa stadionu Wisła Kraków; Powiatowe
Centrum Sportowe w Staszowie; Terminal w Porcie Lotniczym Rzeszów-Jasionka; fabryka Goodrich
Aerspace Poland w Tajęcinie koło Rzeszowa; biurowiec Comarch IV w Krakowie; Wydział Budownictwa
Politechniki Opolskiej.
Elektromontaż
Rzeszów
Zakład Pilkington w Chmielowie; Centrum Handlowe Galeria Rzeszów; Uniwersytet Rzeszowski; Wieża
Kontroli Lotów Jasionka; budynek IBM Błonie; Stomil Sanok; Hotel Ibis Kraków; Centrum Handlowe
Jantar Słupsk.
Elektrotim
Symulator skoków spadochronowych Halo-Haho w Leźnicy Wielkiej dla RZI Bydgoszcz; strzelnica we
Wrocławiu dla RZI Wrocław; zabudowa maszyn flotacyjnych w Rejonie ZWR Polkowice dla DFM ZanamLegmet; budowa infrastruktury techniczno-technologicznej w obiektach garnizonowych Sił Zbrojnych RP
w Krakowie dla Resortowego Centrum Zarządzania Sieciami i Usługami Teleinformatycznymi.
Mawilux
Budowa Ośrodków Radiowych; budowa DVOR/DME; budowa ILS; budowa lądowiska dla śmigłowców;
dostawa i montaż oświetlenia nawigacyjnego na lotniskach i lądowiskach.
SSI
Wykonanie instalacji elektrycznych i teletechnicznych w hotelu Novotel w Łodzi dla Echo Investment;
przebudowa i rozbudowa Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego Uniwersytetu Medycznego
w Białymstoku dla Budimex; realizacja umowy dla firmy Budner.
Zeus
Budowa oświetlenia nawigacyjnego lotniska cywilnego w Lublinie oraz wojskowego w Łasku; roboty
elektroenergetyczne na potrzeby zakładu utylizacji odpadów w Elblągu; adaptacja pomieszczeń na
potrzeby Regionalnego Ośrodka Przetwarzania Informacji Kraków; modernizacja systemu zasilania na
potrzeby stacjonarnego systemu łączności RWŁ Olsztyn.
Źródło: firmy
7
PLANY FIRM ELEKTROINSTALACYJNYCH NA ROK 2013
Marian Burda
prezes Elektromontażu Rzeszów
Z perspektywy naszej spółki ubiegły rok oceniam jako korzystny. Dla Elektromontażu Rzeszów to okres
z dobrym poziomem sprzedaży i w miarę dobrymi
marżami. Zanotowaliśmy poprawę przychodów, co
w dużej mierze wynikało z faktu, iż inwestorzy, dla
których wykonywaliśmy zlecenia, chcieli zakończyć
swoje inwestycje jeszcze przed końcem roku. Patrząc
na rok 2012 przez pryzmat całej branży mogę
stwierdzić, że był to rok trudny. 2013 może okazać
się jeszcze trudniejszy. Na razie niestety nie ma przesłanek, aby sytuacja zmieniła się na lepsze.
Agat
Wypracowanie przychodu w wysokości 85 mln zł.
Elektrobudowa
Dalsze unowocześnianie i odtwarzanie majątku rzeczowego
oraz prace rozwojowe.
Elektromontaż
Kraków
Utrzymanie dobrych relacji z dotychczasowymi klientami,
rozwinięcie współpracy z nowo pozyskanymi oraz poszukiwanie
nowych partnerów.
Mawilux
Zakończenie budowy siedziby firmy w Ładach, gmina Raszyn.
Zeus
Rozwój w zakresie WN, Data Center, OZE.
Źródło: firmy
PRZEDSIĘBIORSTWA ZAJMUJĄCE SIĘ IMPORTEM
Firma
Zysk netto
O ile w przypadku łącznych przychodów nastąpił wzrost rzędu 12%, o tyle
poziom zysku netto był zbliżony do tego
z roku 2011. W efekcie w 2012 r. nastąpił spadek rentowności. Pozytywnym
zjawiskiem jest natomiast to, że pomimo trudności na rynku znacząca większość firm zakończyła ubiegły rok
na plusie. Spośród 15 podmiotów, których zysk netto prezentujemy, osiem poprawiło wynik względem roku 2011,
a siedem osiągnęło gorszy rezultat,
z czego tylko jedna firma zakończyła
rok stratą.
Największy zysk netto w roku ubiegłym wypracowała Elektrobudowa.
Spółka zarobiła na czysto 36 mln zł, co
w porównaniu z rokiem 2011 oznacza
spadek o 12%. Odwrotna tendencja
miała miejsce w przypadku wyniku netto ZPUE, który w 2012 wzrósł o 10%,
do 19,8 mln zł, wobec 18 mln zł.
O 20% zmniejszył się natomiast czysty
zarobek Qumaka. Spółka w roku 2011
wypracowała 13,3 mln zł dochodu, rok
później 10,6 mln zł.
Jedyna spółka, która miała w 2012 r.
stratę netto, to Contrast z Grupy Atrem,
który na koniec zeszłego roku był 5 mln zł
na minusie, podczas gdy w 2011 r. zarobił na czysto 567 tys. W roku 2011
dwie spółki ujęte w naszym raporcie
– Agat i Energopol-TP Elbud – zakończyły rok pod kreską. Ubiegły udało im się
zakończyć zyskiem. W przypadku pierwszej wyniósł on 3,6 mln zł (w 2011 r.
8,2 mln zł straty), w drugiej 554 tys. zł
(rok wcześniej -1,8 mln zł).
Zysk netto skonsolidowany
Dynamika zysku netto osiągnięta
w roku 2012 przez grupy kapitałowe
8
Rynki importu
Udział w obrotach
Elektrobudowa
Niemcy, Francja, Dania, Czechy
Mawilux
Finlandia, Francja, Niemcy, Włochy, USA
4,6%
Energopol-TP Elbud
Niemcy, Austria, Dania, Norwegia, Czechy,
Rumunia, Szwecja, Kanada
35%
2%
Źródło: firmy
INNE INFORMACJE DOTYCZĄCE FIRM ELEKTROINSTALACYJNYCH
Agat
Firma świadczy usługi w zakresie wykonawstwa i projektowania:
budownictwa przemysłowego, energetyki, automatyki przemysłowej,
przewiertów sterowanych, ochrony środowiska, systemów ochrony
katodowej. Realizuje kompleksowe inwestycje pełniąc funkcje
generalnego wykonawcy.
ElektriMont
Szereg wyróżnień m.in. Medal Europejski w dziedzinie usług nadany
przez Business Centre Club w roku 2002, 2004, 2007, 2010, 2011,
statuetka Lidera Polskiego Biznesu 2007, X Medal Stowarzyszenia
Eksporterów Polskich oraz tytuł "Wybitnego Eksportera Roku 2007".
Firma jest członkiem BCC.
Elektromontaż
Kraków
Firma oferuje kompleksowy zakres instalacji silnoproądowych,
słaboprądowych, AKPiA oraz dostawę, montaż i uruchamianie
urządzeń sterowniczych i rozdzielczych SN i NN. Specjalizuje się
w kompleksowej realizacji inwestycji w branży elektrycznej dla
wszystkich typów obiektów.
Elektromontaż
Poznań
Firma oferuje współpracę według formuły „Projektuj i Buduj”.
Połączenie projektowania z wykonawstwem i produkcją urządzeń
elektroenergetycznych pozwala na realizację całościowych projektów
inwestycyjnych począwszy od koncepcji aż do oddania obiektu
z pozwoleniem na użytkowanie.
Elektromontaż
Rzeszów
Firma prowadzi wykonawstwo instalacji elektrycznych silnoi słaboprądowych, systemów automatyki oraz produkcję stalowych
i aluminiowych słupów oświetleniowych, a także rozdzielnic SN i nn.
Elektrotim
W roku 2012 Elektrotim nabył 1 563 722 sztuk akcji Zeus, co stanowi
90,46% udziałów w kapitale zakładowym spółki. Zeus oferuje usługi
budowlane (projektowania, wykonawstwa oraz serwisu) w branży
elektroenergetycznej i elektroinstalacyjnej.
Mawilux
Firma realizuje inwestycje lotniskowe związane z budową,
modernizacją i konserwacją systemów lotniskowych, tj. instalacje
elektryczne nn, SN i teletechniczne, systemy oświetlenia
nawigacyjnego, instrumentalne systemy lądowania (ILS), radiolatarnie
i inne systemy nawigacyjne.
Źródło: firmy
JEDNOSTKOWA SPRZEDAŻ ZAGRANICZNA (tys zł.)
Lp.
Firma
2012
2011
zmiana 2012/2011
212 061
158 788
34%
2. ElektriMont
22 000
18 000
22%
52 000
15 000
247%
7 283
3 785
92%
293 344
195 573
50%
1. Elektrobudowa
Razem
Źródło: firmy
maj 2013
WYBRANE FIRMY ZAJMUJĄCE SIĘ
EKSPORTEM
Elektromonterzy (przy produkcji urządzeń)
Kadra inżynieryjno-techniczna (na budowach)
Kadra inżynieryjno-techniczna (przy produkcji)
Sprzedaż i marketing
Finanse i administracja
Logistyka
Inne (jakie)
Rynki eksportu
Elektromonterzy (na budowach)
Firma
STRUKTURA ZATRUDNIENIA W FIRMACH ELEKTROINSTALACYJNYCH
WEDŁUG DZIAŁÓW W ROKU 2012
Agat
40%
–
31%
–
5%
20%
4%
–
Contrast
42%
7%
30%
2%
1%
7%
11%
–
Elektrimont
58%
–
26%
–
2%
3%
2%
9%
Elektrobudowa
24%
11%
12%
7%
5%
6%
1%
34% (pozostala produkcja 23%,
zarządzanie systemami, dozór,
zarząd, rozwój biznesu 11%)
63%
2%
9%
1%
12%
6%
3%
4%
28%
10%
20%
10%
10%
10%
3%
9% (biuro projektów 4%,
zarządzanie majątkiem 5%)
44%
10%
12%
4%
1%
11%
2%
16% (spawacz, ślusarz 13%,
obsługa 3%)
Elektrotim
32%
5%
34%
1%
7%
12%
1%
8% (zarząd 1%, pracownicy
iżynierii ruchu 7%)
Mawilux
12%
–
24%
–
12%
14%
–
38% (pracownik budowlany
20%, monterzy, operatorzy,
kierowcy 18%)
SSI
–
–
23%
33%
18%
16%
7%
3% (zarząd)
Zeus
46%
1%
18%
–
7%
6%
2%
20% (projektanci 10%, pion
ochrony informacji niejawnych
10%)
Francja, Holandia,
Niemcy
ElektriMont
Skandynawia, Rosja,
Turcja, Europa
zachodnia
Elektrobudowa
Elektromontaż
Poznań
rynki wschodnie
Elektromontaż
Rzeszów
Francja, Słowacja,
Ukraina, Litwa
Energopol-TP
Elbud
Niemcy, Norwegia,
Rosja
Firma
Źródło: firmy
SPRZEDAŻ ZEWNĘTRZNA URZĄDZEŃ
ELEKTROENERGETYCZNYCH
– UDZIAŁ W PRZYCHODACH
Elektrotim
Rozdzielnice nn
4%
4%
3%
6%
2011 2%
2%
3%
2%
0%
Mawilux
2012 2%
Rok
Elektrobudowa
Rodzaj
urządzeń
Firma
2012 9% 13% 0%
1% 11%
2011 7% 12% 0%
0%
0%
Stacje
kontenerowe
SN/nn
2012 6%
0%
0%
0%
0%
2011 4%
0%
0%
0%
0%
Inne
urządzenia
2012 3%
0% 18% 0% 35%
2011 1%
0% 19% 0%
Rozdzielnice SN
Źródło: firmy
0%
Źródło: firmy
ZATRUDNIENIE W WYBRANYCH FIRMACH (dane jednostkowe)
zatrudnienie
Lp.
zmiana 2012/2011
Firma
2012
2011
%
osób
2017
1 993
1,2%
24
1.
Elektrobudowa
2.
562
589
-5%
-27
3.
Energopol-TP Elbud
325
200
63%
125
4.
318
331
-3,9%
-13
5.
Elektrotim
267
245
9%
22
6.
ElektriMont
233
249
-6%
-16
7.
Agat
226
270
-16%
-44
8.
Contrast
181
190
-4,7%
-9
9.
174
161
8%
13
10.
Zeus
81
73
11%
8
11.
SSI*
77
63
22%
14
12.
Mawilux
58
47
23%
11
4 519
4 411
2,4%
108
Razem
Źródło: firmy
*2012 – rok obrotowy od 1 X '11 do 30 IX '12, 2011 – rok obrotowy od 1 I '10 do 30 IX '11
9
SKONSOLIDOWANE ZATRUDNIENIE W WYBRANYCH FIRMACH
Waldemar Garwol
prezes firmy SSI
Pomimo kłopotów, które dotknęły w ostatnim czasie branżę budowlaną, zanotowaliśmy bardzo dobre wyniki w roku obrotowym 2011/2012. Rentowność operacyjna i rentowność netto wzrosły nam rok
do roku odpowiednio z 3,1% do 4,7% i z 1,1%
do 3,8% a więc znacznie powyżej średniej dla spółek
z branży. To pokazuje, że potrafimy zarabiać niezależnie od koniunktury. Realizujemy w tej chwili kontrakty dla największych generalnych wykonawców,
takich jak Budimex, Echo Investment czy Ghelamco.
Wyboru partnerów biznesowych dokonujemy
w sposób przemyślany. Na pierwszym miejscu stawiamy zawsze bezpieczeństwo danej inwestycji
i poziom marży. Na rynku jest cała masa kontraktów. Bez problemu moglibyśmy podpisać w krótkim czasie umowy nawet na 100 mln zł, ale zaraz
mogłoby się okazać, że są kłopoty z płatnościami,
odbiorami itp. i żeby wywiązać się z umów musimy do nich dołożyć. W tej chwili stawiamy na kontrakty mniejsze, krótkoterminowe, pewniejsze,
a przy tym wysokomarżowe. Weszliśmy w nowy rok
z portfelem zleceń na około 55 mln zł, więc nie obawiam się o tegoroczne obroty.
była zbliżona do wypracowanej przez
nie dynamiki przychodów. Cztery grupy
zanotowały poprawę względem roku 2011 a trzy osiągnęły niższy zarobek.
Największy zysk netto wypracowały grupy Elektrobudowy i ZPUE – odpowiednio
39,9 mln zł i 32,8 mln zł. Dochód pozostałych był zdecydowanie niższy od powyższej dwójki i nie przekraczał 7 mln zł
Prognozy przychodów
i zysku netto
Ze względu na fakt, iż większość firm
ujętych w naszym raporcie to spółki giełdowe (lub wchodzące w skład grup kapitałowych notowanych na parkiecie), które nie publikują lub jeszcze nie opublikowały prognoz na rok bieżący, informacje
dotyczące planowanych wyników prezentuje tylko kilka podmiotów. Spośród sześciu przedsiębiorstw cztery spodziewają
się wzrostu obrotów, a dwie przewidują
ich spadek. Z danych tych nie należy jednak wyciągać daleko idących wniosków.
Trudno dziś przywidzieć, czy branża zakończy rok wzrostami, czy też będzie odwrotnie. W przypadku zysku netto bardziej
prawdopodobna wydaje się druga opcja.
Rynek w 2012 roku
Lp.
Firma
10
zmiana 2012/2011
2011
%
2211
2181
1,4%
30
668
701
-5%
-33
3. Elektrotim
495
381
30%
114
375
280
34%
95
5. Elektromontaż Poznań
318
331
-3,9%
-13
184
170
8,2%
14
95
79
20%
16
4 346
4 123
5,4%
223
1. Elektrobudowa
7. SSI*
Razem
osób
Źródło: firmy
*2012 – rok obrotowy od 1 X '11 do 30 IX '12, 2011 – rok obrotowy od 1 I '10 do 30 IX '11
PROGNOZOWANE ZATRUDNIENIE W WYBRANYCH FIRMACH (dane jednostkowe)
zatrudnienie
Lp.
Firma
2013
(prognoza)
zmiana
2012
%
osób
1.
550
562
-2,1%
-12
2.
Energopol-TP Elbud
330
325
1,5%
5
3.
328
318
3,1%
10
4.
ElektriMont
260
233
12%
27
5.
Agat
200
226
-12%
-26
6.
164
174
-6%
-10
1 832
1 838
-0,3%
-6
Razem
Źródło: firmy
PROGNOZOWANE SKONSOLIDOWANE ZATRUDNIENIE W WYBRANYCH FIRMACH
zatrudnienie
Lp.
Firma
zmiana
2013
(prognoza)
2012
%
osób
1.
650
668
-2,7%
-18
2.
Energopol-TP Elbud
410
375
9,3%
35
3.
328
318
3,1%
10
4.
175
184
-4,9%
-9
1 563
1 545
1,2%
18
Razem
Źródło: firmy
SKONSOLIDOWANA SPRZEDAŻ ZAGRANICZNA
Lp.
Firma
1. Elektrobudowa
Razem
W ubiegłym roku pomimo względnie
dobrych osiągnięć w zakresie przycho-
zatrudnienie
2012
2012
2011
zmiana
2012/2011
216 563
196 650
10%
7 283
3 785
92%
52 000
29 000
79%
275 846
229 435
20%
Źródło: firmy
maj 2013
USŁUGI ELEKTROINSTALACYJNE – UDZIAŁ W PRZYCHODACH
Agat
Contrast
ElektriMont
Elektrobudowa
Elektrotim
Mawilux
SSI
Zeus
Firma
Projektowanie sieci i instalacji
elektrycznych 2012
3%
2%
5%
1%
0%
1%
3%
1%
0%
0%
3%
Projektowanie sieci i instalacji
elektrycznych 2011
0%
2%
6%
0%
0%
2%
2%
1%
0%
0%
9%
Sieci elektroenergetyczne 2012
15%
36%
3%
0%
0%
0%
8%
1%
0%
1%
65%
Sieci elektroenergetyczne 2011
0%
37%
5%
0%
0%
0%
7%
0%
0%
0%
30%
Stacje SN/nn, GPZ 2012
8%
61%
10%
0%
2%
1%
8%
3%
0%
0%
2%
Stacje SN/nn, GPZ 2011
0%
60%
6%
0%
2%
0%
10%
0%
0%
0%
7%
Instalacje silnoprądowe 2012
24%
1%
58%
22%
87%
61%
43%
54%
15%
32%
17%
Instalacje silnoprądowe 2011
28%
1%
45%
25%
85%
70%
50%
55%
0%
0%
36%
Instalacje słaboprądowe 2012
15%
0%
11%
5%
9%
6%
13%
10%
0%
54%
12%
Instalacje słaboprądowe 2011
17%
0%
18%
5%
11%
8%
6%
14%
0%
0%
2%
Instalacje automatyki 2012
10%
0%
13%
4%
2%
1%
3%
0%
0%
12%
0%
Instalacje automatyki 2011
10%
0%
20%
6%
2%
1%
3%
0%
0%
0%
0%
inne 2012
25%
0%
0%
46%
0%
8%
0%
6%
0%
1%
1%
inne 2011
45%
0%
0%
48%
0%
0%
0%
8%
0%
0%
2%
Rodzaj usług
Źródło: firmy
Energetyka – przesył i rozdział energii
Budownictwo użyteczności publicznej
Obiekty handlowo-magazynowe
Obiekty biuro-hotelowe
Ochrona środowiska
Infrastruktura komunikacyjna
Wojsko
Inne
–
38%
–
–
–
7%
14%
6%
–
40% 22%
7%
2%
2%
5%
7%
14%
1%
–
ElektriMont
35%
10%
–
–
–
–
Elektrobudowa
1%
1%
8%
–
25%
–
–
–
–
–
–
50%
2%
4%
22%
10%
2%
2%
2%
–
Elektromontaż Rzeszów 36%
–
3%
11% 20% 22%
3%
5%
–
–
Elektrotim
29%
–
14%
9%
1%
3%
–
–
–
–
31%
–
–
–
–
1%
SSI
20%
–
–
20% 30% 30%
–
–
–
Zeus
2%
–
1%
Budownictwo przemysłowe
Energetyka – wytwarzanie energii
STRUKTURA ODBIORCÓW FIRM ELEKTROINSTALACYJNYCH W 2012 ROKU
Agat
35%
Contrast
Firma
Mawilux
–
30% 22%
4%
35% 10% 10%
6%
–
18% 47% 10%
1%
6%
–
–
1%
28% (przemysł wydobywczy 12%, metalurgiczny, motoryzacyjny, spożywczy,
chemiczny, obiekty sportowe 16%)
24% 20%
55% 40%
–
68% (lotniska)
–
–
Źródło: firmy
11
dów i zysków, sytuacja w branży nie należała do najłatwiejszych. W pierwszej
połowie roku rynek napędzany był jeszcze kończonymi inwestycjami związanymi z Euro 2012. Po mistrzostwach nastąpił istotny spadek, a do tego na jaw wyszły problemy branży budowlanej, które
dotknęły największych graczy na rynku,
a w konsekwencji także mniejsze podmioty. W ubiegłym roku mieliśmy do czynienia z rekordową liczbą upadłości
z sektora budowlanki. Jak wynika z danych Euler Hermes, spośród 941 firm,
które ogłosiły upadłość, aż 273 to
przedsiębiorstwa z branży budowlanej.
Jak podkreśla Euler Hermes liczba upadłości w budownictwie w roku 2012 była o 87% wyższa niż w roku 2011 i aż
siedmiokrotnie wyższa niż pięć lat wcześniej. Autorzy raportu wskazują, że główną przyczyną bankructw w Polsce (nie tylko w budownictwie ale w całej gospodarce) był kryzys finansowy. Trudna sytuacja wynikała z problemów z terminowym odzyskiwaniem środków własnych
jak i z pozyskiwaniem ich z zewnątrz,
w wyniku ograniczenia przez banki finansowania już nie tylko inwestycji, ale nawet kredytowania bieżącego – obrotowego.
Produkcja
budowlano-montażowa
Także wstępne dane GUS pokazują,
jak w zeszłym roku kształtowała się sytuacja w budownictwie. Produkcja budowlano-montażowa ogółem w 2012 r. była o około 1% niższa niż rok wcześniej
(wobec wzrostu o 12,3% w 2011 r.).
W ubiegłym roku niższa była produkcja
w przedsiębiorstwach zajmujących się
głównie budową budynków oraz robotami specjalistycznymi. Tu największe
UDZIAŁOWCY WYBRANYCH FIRM
Firma
Zbigniew Winkiel 45%, Wojciech Supera 35%,
Bożenna Pruska-Wysocka 20%
Agat
Contrast
Atrem 100%
Elektrimont
Wiesław Skimina 95%, Maciej Skimina 5%
Elektrobudowa
Aviva OFE Aviva BZ WBK 15,19%, ING OFE 9,95%, Generali OFE
9,82%, AXA OFE 9,41%, Amplico OFE 6,10%, OFE PZU „Złota
Jesień” 6,06%, pozostali 43,47%
Elektromontaż
Kraków
Prochem 30,3%, Prochem Inwestycje 32,4%, osoby fizyczne
Elektromontaż
Poznań
Skarb Państwa 49%, Budimex 51%
Elektromontaż
Rzeszów
Akcjonariat pracowniczy 100%
Krzysztof Folta 15,11%, Aviva OFE Aviva BZ WBK 9,83%,
Krzysztof Wieczorkowski 8,24%, Aviva Investors Poland 6,96%,
Mirosław Nowakowski 6,09%, pozostali akcjonariusze 53,77%
Elektrotim
Tadusz Pocałuń 19,48%, GS Investment 61,37%,
pozostali 19,15%
Energopol-TP Elbud
Mawilux
Elektrotim 74,36%, Włodzimierz Macioł 8,33%, Marek Lukstaedt
8,33%, Grzegorz Wilski 8,33%, Andrzej Kasprzak 0,64%
SSI
Bronisława Garwol 42,25%, Wasko 11,30%, Anna Garwol 12%,
pozostali 40,31%
Zeus
Elektrotim 90,46%, osoby fizyczne 9,54%
Źródło: firmy
NAKŁADY NA ŚRODKI TRWAŁE (INWESTYCJE)
nakłady (w tys. zł)
Lp.
Firma
1.
Agat
2.
Contrast
3.
ElektriMont
4.
Elektrobudowa
5.
2012
2013 (plan)
2 000
1 000
352
b.d.
670
500
12 339
21 466
450
500
6.
446
350
7.
7 000
4 000
8.
Elektrotim
9 780
b.d.
9.
Energopol-TP Elbud
2 000
2 300
10. Mawilux
982
b.d.
11. Zeus
729
Źródło: firmy
OCENA SYTUACJI W 2012 ROKU
12
Udziałowcy
b.d.
b.d.– brak danych
PROGNOZA SYTUACJI W 2013 ROKU
maj 2013
PROJEKTOWANIE SIECI I INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH –
WARTOŚĆ SPRZEDAŻY JEDNOSTKOWEJ
W 2012 ROKU (w tys. zł)
PROJEKTOWANIE SIECI I INSTALACJI ELEKTRYCZNYCH –
WARTOŚĆ JEDNOSTKOWEJ SPRZEDAŻY W 2011
ROKU (w tys. zł)
SIECI ELEKTROENERGETYCZNE – WARTOŚĆ
JEDNOSTKOWEJ SPRZEDAŻY W 2012 ROKU (w tys. zł)
SIECI ELEKTROENERGETYCZNE – WARTOŚĆ
STACJE SN/NN, GPZ – WARTOŚĆ JEDNOSTKOWEJ
SPRZEDAŻY W 2012 ROKU (w tys. zł)
STACJE SN/NN, GPZ – WARTOŚĆ JEDNOSTKOWEJ
INSTALACJE SILNOPRĄDOWE – WARTOŚĆ
INSTALACJE SILNOPRĄDOWE – WARTOŚĆ
13
NAKŁADY NA BADANIA I ROZWÓJ
Lp.
nakłady (w tys. zł)
Firma
2012
2013 (plan)
b.d.
200 (badania)
1.
Elektrimont
2.
Elektrobudowa
6798 (rozwój)
1000 (rozwój)
3.
500 (badania),
700 (rozwój)
300 (badania),
200 (rozwój)
4.
Energopol- TP Elbud
b.d.
1 000
Źródło: firmy
b.d. – brak danych
SPRZEDAŻ KRAJOWA – STRUKTURA TERYTORIALNA (dane jednostkowe)
Firma
Regiony Polski*
Agat
Elektrimont
Elektrobudowa
Elektrotim
Mawilux
SSI
Zeus
Udział
2012
2011
południowo-zachodni
35%
28%
północno-zachodni
16%
12%
północno-wschodni
38%
45%
południowo-wschodni
11%
15%
24%
0%
północno-zachodni
0%
0%
północno-wschodni
53%
79%
23%
21%
51%
36%
północno-zachodni
6%
19%
północno-wschodni
20%
27%
23%
18%
60%
50%
0%
0%
północno-zachodni
północno-wschodni
0%
0%
40%
50%
65%
b.d.
północno-zachodni
20%
b.d.
północno-wschodni
10%
b.d.
5%
b.d.
4%
6%
północno-zachodni
0%
3%
północno-wschodni
20%
12%
76%
79%
86%
84%
północno-zachodni
11%
10%
północno-wschodni
0%
2%
3%
4%
12%
14%
północno-zachodni
14%
37%
północno-wschodni
14%
29%
60%
20%
30%
b.d.
północno-zachodni
10%
b.d.
północno-wschodni
50%
b.d.
10%
b.d.
8%
11%
22%
55%
północno-zachodni
północno-wschodni
3%
6%
67%
28%
*Regiony:
południowo-zachodni – woj. dolnośląskie, śląskie, opolskie, wielkopolskie
północno-zachodni – woj. zachodnio-pomorskie, pomorskie, kujawsko-pomorskie, lubuskie
północno-wschodni – woj. warmińsko-mazurskie, podlaskie, mazowieckie
południowo-wschodni – woj. lubelskie, podkarpackie, świętokrzyskie, małopolskie, łódzkie
Źródło: firmy
b.d. – brak danych
14
maj 2013
DOSTAWCY FIRM ELEKTROINSTALACYJNYCH
Dostawcy*
Firma
Agat
Contrast
ElektriMont
1
2
3
4
5
ASE
Hilti
Legrand
Bitner
Ergom
Alfa Elektro
Onninen
Elektroskandia
Fega
Amper
producenci, przedstawicielstwa producentów
hurtownie
hurtownie
hurtownie
Elektrobudowa
ABB
Siemens
Legrand
Schneider
Tele-Fonika
Nowa France
Fega
Alfa Elektro
Ins-el
Elektroskandia
Honeywell Polska
ES-System
Schneider Electric
Polska
Control Process Electric
Lapp Kabel
Alfa Elektro
Fega Poland
Elektroskandia Polska
Onninen
Dynamik
Schneider Electric
Polska
KPB Intra Polska
Pecunia
Handelsgesellschaft
hurtownie
Elektrotim
Energopol-TP Elbud
Mawilux
Zeus
hurtownie
hurtownie
Hulanicki Bednarek
ES-System
Schneider Electric
Lemar Electric
Pex-Pool
Fega Poland
Schneider Electric
ES-System
Philips
Eaton
Elektroskandia
Kopel
Ele-Comp
Alfa Elektro
El-Plus
Schneider Electric
ABB
ES-System
MIRS
Eaton Electric
TIM
Electro-Invest Hurt
Calvero
Solar
Fega
Siemens
ZPUE Katowice
MM-System
CP-Trade
ZPAS
Fega
Onninen
Alfa Elektro
Technika Zamocowań
Astat
hurtownie
hurtownie
Kuvag CR
Safegate/Idman
Thales
Park Air Systems
Nexans
Delta-box
SAE Oświetlenie i
Zabezpieczenia
Emerson Network
Power
Prima Bud
Camco
Slider
Elektroskandia
Grodno
Acel
Fega
TIM
hurtownie
Źródło: firmy
*w kolejności wartości dostaw 1-5
INSTALACJE SŁABOPRĄDOWE – WARTOŚĆ
INSTALACJE SŁABOPRĄDOWE – WARTOŚĆ
INSTALACJE AUTOMATYKI – WARTOŚĆ JEDNOSTKOWEJ
INSTALACJE AUTOMATYKI – WARTOŚĆ JEDNOSTKOWEJ
15
PRODUKCJA ROZDZIELNIC NN (TYLKO SPRZEDAŻ
ZEWNĘTRZNA) – WARTOŚĆ JEDNOSTKOWEJ
PRODUKCJA ROZDZIELNIC NN (TYLKO SPRZEDAŻ
PRODUKCJA ROZDZIELNIC SN (TYLKO SPRZEDAŻ
SPRZEDAŻ DLA BUDOWNICTWA PRZEMYSŁOWEGO –
WARTOŚĆ JEDNOSTKOWYCH OBROTÓW W 2012
ROKU (w tys. zł)
SPRZEDAŻ DLA ENERGETYKI (WYTWARZANIE ENERGII) –
WARTOŚĆ JEDNOSTKOWYCH OBROTÓW
SPRZEDAŻ DLA ENERGETYKI (PRZESYŁ I ROZDZIAŁ ENERGII)
– WARTOŚĆ JEDNOSTKOWYCH OBROTÓW
SPRZEDAŻ DLA BUDOWNICTWA BIUROWOHOTELOWEGO – WARTOŚĆ JEDNOSTKOWYCH
OBROTÓW W 2012 ROKU (w tys. zł)
SPRZEDAŻ DLA BUDOWNICTWA OCHRONY ŚRODOWISKA
– WARTOŚĆ JEDNOSTKOWYCH OBROTÓW
16
maj 2013
SPRZEDAŻ DLA BUDOWNICTWA UŻYTECZNOŚCI
PUBLICZNEJ – WARTOŚĆ JEDNOSTKOWYCH
SPRZEDAŻ DLA BUDOWNICTWA OBIEKTÓW HANDLOWOMAGAZYNOWYCH – WARTOŚĆ
JEDNOSTKOWYCH OBROTÓW W 2012 ROKU (w tys. zł)
SPRZEDAŻ DLA BUDOWNICTWA INFRASTRUKTURY
KOMUNIKACYJNEJ – WARTOŚĆ JEDNOSTKOWYCH
SPRZEDAŻ DLA WOJSKA – WARTOŚĆ JEDNOSTKOWYCH
spadki zanotowano w firmach, których
podstawowym rodzajem działalności jest
rozbiórka i przygotowanie terenu pod budowę oraz zajmujących się głównie realizacją pozostałych specjalistycznych robót
budowlanych. Znaczny wzrost obserwowano natomiast w jednostkach wykonujących głównie roboty budowlane wykończeniowe (o 18,9%) oraz instalacje elektryczne, wodno-kanalizacyjne i pozostałe
instalacje budowlane (o 8,8%). Z danych
GUS-u wynika także, że w 2012 r.
w strukturze produkcji budowlano-montażowej ogółem wyższy niż przed rokiem był
udział budynków mieszkalnych i niemieszkalnych. Zmniejszył się natomiast udział
obiektów inżynierii lądowej i wodnej,
w tym m.in. linii kablowych rozdzielczych.
Pozwolenia na budowę w 2012
Według raportu Głównego Urzędu
Nadzoru Budowlanego dotyczącego ruchu budowlanego, w 2012 roku liczba
pozwoleń na budowę spadła o 6,7%.
Spadek dotyczy większości kategorii
obiektów. Wzrosła natomiast liczba
obiektów oddanych do użytkowania
– o 10,5%.
W 2012 r. wydano 207 142 pozwolenia na budowę dla 230 851 obiektów budowlanych, podczas gdy w roku
poprzedzającym liczby te wynosiły: 221 033 pozwoleń dla 242 704
obiektów. Oznacza to spadek liczby
wydanych pozwoleń o 13 891 (6,7%).
Analiza danych w podziale na kategorie obiektów wykazuje, że w stosunku
do 2011 r. w czterech na 11 badanych
kategorii obiektów budowlanych liczba
wydanych pozwoleń na budowę wzrosła. Są to obiekty infrastruktury transportu (wzrost o 7,4%), rurociągi, linie
telekomunikacyjne i elektroenergetyczne (o 2,2%) oraz budownictwo na terenach zamkniętych, w tym kolejowych
i obiekty pozostałe (wzrost poniżej 1%).
W siedmiu pozostałych badanych kate-
goriach nastąpiły spadki. W kategorii
budownictwa gospodarczo-inwentarskiego oraz budynków przemysłowych
i magazynowych po 7,1%, obiektów
wodnych o 7,8%, budynków zamieszkania zbiorowego o 5,5%, użyteczności publicznej o 6,6%. Największe
spadki odnotowano w kategorii budynków jednorodzinnych o 15,1% i wielorodzinnych o 13,1%.
Prognozy dla rynku
elektroinstalacji
w 2013 roku
Opinie dotyczące sytuacji na rynku
elektroinstalacji w roku bieżącym są
mocno zróżnicowane. Zdaniem 28% pytanych nastąpi poprawa, natomiast według 21% respondentów będziemy mieli
do czynienia z pogorszeniem koniunktury. Według 15% ankietowanych nie nastąpią znaczące zmiany, a największa
grupa pytanych – 36% – nie potrafi na
17
PROGNOZOWANE JEDNOSTKOWE PRZYCHODY
WYBRANYCH FIRM ELEKTROINSTALACYJNYCH
W 2013 ROKU (w mln zł)
obecnie stwierdzić, jak będzie zmieniał
się rynek.
Ze względu na problemy, które dotknęły branżę w roku ubiegłym (m.in.
upadłości firm budowlanych, spadek
liczby inwestycji, zaostrzająca się konkurencja skutkująca walką cenową i erozją
marż, trudności ze ściąganiem należności) wydaje się, że prowadzenie biznesu
w tym roku może być równie trudne,
a może nawet trudniejsze niż w roku 2012. Tym bardziej, że rok 2013 będzie okresem, w którym polska gospodarka będzie rozwijać się zdecydowanie
wolniej niż w latach wcześniejszych.
Będzie też realizowanych zdecydowanie mniej inwestycji współfinansowanych
ze środków unijnych.
Wydaje się, że jedną z niewielu branż,
na których spółki elektroinstalacyjne będą się najbardziej skupiać, będzie energetyka. Polską energetykę w najbliższych
latach czeka szereg wielomiliardowych
inwestycji. Co prawda w ostatnim czasie
zrezygnowano lub wstrzymano kilka projektów (m.in. budowę nowych bloków
w Elektrowni Opole oraz nowego bloku
w Rybniku), jednak szereg innych inwestycji jest już w fazie realizacji (m.in.
w elektrowni w Kozienicach) lub w zaawansowanym stadium przygotowań
(blok 910 MW w Elektrowni Jaworzno III,
PROGNOZOWANY JEDNOSTKOWY ZYSK NETTO
FIRM ELEKTROINSTALACYJNYCH W 2013 ROKU (w mln zł)
elektrownia gazowo-parowa w Grudziądzu).
Polska energetyka w najbliższych latach będzie inwestować nie tylko w nowe źródła energii ale też w infrastrukturę
do jej przesyłu. Polskie Sieci Elektroenergetyczne do 2017 r. zamierzają wydać
8 mld zł na rozwój systemu elektroenergetycznego. Przede wszystkim na nowe
linie przesyłowe, których ma powstać nawet kilka tysięcy kilometrów. Pozwolą
one podłączyć do systemu energetycznego m.in. nowe farmy wiatrowe na północy Polski. Powstaną również nowe połączenia transgraniczne, w tym współfinansowany przez UE most energetyczny
Polska-Litwa.
OZE i spalarnie
Firmy elektroinstalacyjne mogą także
liczyć na kontrakty związane z segmentem OZE. Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej szacuje, że zgodnie
z krajowym planem działania, do 2020
r. energetyka wiatrowa może wydać jeszcze 86 mld zł, z czego jedną trzecią bezpośrednio w kraju na usługi i sprzęt. Co
prawda lwia część tej kwoty będzie przypadać na zakup turbin, jednak z pewnością kawałek tortu przypadnie również
branży elektroinstalacyjnej. Szansą na
rozwój sektora elektroinstalacji jest także
spodziewany rozwój rynku fotowoltaiki.
Tu jednak problemem jest fakt, że
wciąż przedłużają się prace nad ustawą o odnawialnych źródłach energii
i sektor ten (który obecnie w Polsce
praktycznie nie istnieje) zacznie się
kształtować dopiero w dłuższej perspektywie. Inaczej sytuacja przedstawia
się na innym obiecującym rynku – spalarni śmieci. W Polsce podpisano już
umowy na budowę tego typu zakładów
w Białymstoku, Bydgoszczy, Koninie,
Krakowie i Szczecinie, a w ostatnich tygodniach również w Poznaniu.
Wydaje się, że w celu dostosowania
się do obecnych trudnych warunków
na rynku i zaostrzającej się konkurencji,
spółki elektroinstalacyjne będą starały
się prowadzić działania dywersyfikacyjne, zarówno pod względem terytorialnym jak i segmentów rynku, dla których
będą świadczyć usługi. Równie ważne
będzie pozyskiwanie bezpiecznych zleceń, aby uniknąć ewentualnych problemów z uzyskaniem należności za zrealizowane prace.
Tomasz Krześniak
R E K L A M A
18
maj 2013
dane teleadresowe firm elektroinstalacyjnych
Firma
Adres
Kontakt
Kierujący firmą
Agat S.A.
U
Paderewskiego 1
95-040 Koluszki
łódzkie
(44) 714 66 10, 714 66 20
[email protected]
www.agat-koluszki.pl
Zbigniew Winkiel
Contrast
Sp. z o.o.
U
Ignacego Skorupki 1b
63-400 Ostrów Wielkopolski
wielkopolskie
(62) 504 68 00, 504 68 50
[email protected]
www.contrast-ostrow.pl
Marek Korytowski
El Professional JPG
DU
Zielona 2 Kębłowo
84-242 Luzino
pomorskie
(58) 678 23 86, 678 23 86
[email protected]
www.elprofessional.pl
Mariusz Maszota
Elbud Gdańsk S.A.
PU
Powstańców Warszawy 53 A
81-712 Sopot
pomorskie
(58) 555 95 60, 555 95 63
[email protected]
www.egsa.pl
Cezary Serafin
Elbud Poznań S.A.
U
Zakładowa 10
62-064 Plewiska
wielkopolskie
(61) 864 84 50, 867 73 45
[email protected]
www.elbud.poznan.pl
Anna Biedzińska
Elbud Warszawa
Sp. z o.o.
PU
Al. Krakowska 264
02-210 Warszawa
mazowieckie
(22) 591 53 00, 846 18 17
[email protected]
www.elbud.waw.pl
Marek Wróblewski
Elbudprojekt
Sp. z o.o.
PU
Prz
Rzemieślnicza 85
62-081 Baranowo
wielkopolskie
(61) 65 17 630, 651 80 96
[email protected]
www.elbudprojekt.pl
Krzysztof Śmiglak
ElektriMont
Sp. z o.o.
U
Rękawka 30
30-535 Kraków
małopolskie
(12) 293 07 30, 293 07 00
[email protected]
www.elektrimont.pl
Wiesław Skimina
Elektro Proces
Sp. z o.o.
DPU
Ciepłownicza 28
31-587 Kraków
małopolskie
(12) 686 12 80, 686 20 06
[email protected]
www.elektroproces.pl
Tadeusz Osuszek
Elektrobud S.A.
PU
Przyczyna Dolna 39
67-400 Wschowa
lubuskie
(65) 540 80 00, 540 80 07
[email protected]
www.elektrobud.pl
Marek Bazylewicz
Elektrobudowa S.A.
DPU
Porcelanowa 12
40-246 Katowice
śląskie
(32) 259 01 00, 259 09 16
[email protected]
www.elbudowa.com.pl
Jacek Faltynowicz
Elektromont 1
Sp. z o.o.
U
Gajowa 1
62-510 Konin
wielkopolskie
(63) 242 01 90, 242 01 93
[email protected]
www.em1.pl
Piotr Kotlewski
Elektromont S.A.
U
Waryńskiego 18
58-500 Jelenia Góra
dolnośląskie
(75) 645 89 00, 645 89 01
[email protected]
www.elektromont.pl
Marek Błażków
Elektromontaż
Gdańsk S.A.
DPU
Wosia Budzysza 7
80-612 Gdańsk
pomorskie
(58) 768 59 00, 768 59 60
[email protected]
www.eg.pl
Edward Lipski
Elektromontaż
Kraków S.A.
PU
Czysta 7
31-121 Kraków
małopolskie
(12) 633 40 44, 633 44 46
[email protected]
www.elektromontaz.krakow.pl
Władysław
Świadek
Elektromontaż
Poznań S.A.
PU
Wieruszowska 12/16
60-166 Poznań
wielkopolskie
608 921 129, (61) 865 58 08
[email protected]
www.elektromontaz.com
Tomasz Bochna
Elektromontaż
Rzeszów S.A.
P
Słowackiego 20
35-060 Rzeszów
podkarpackie
(17) 864 05 30, 853 67 60
[email protected]
www.elektromontaz.com.pl
Marian Burda
Elektromontaż
Wschód Sp. z o.o.
PU
Popiełuszki 120
15-950 Białystok
podlaskie
(85) 661 38 33, 661 07 25
[email protected]
www.elektromontazwschod.pl
Artur Łaszkiewicz
20
maj 2013
dane teleadresowe firm elektroinstalacyjnych
Firma
Adres
Kontakt
Kierujący firmą
Elektromontaż-Lublin Sp.
z o.o.
PU
Diamentowa 1
20-447 Lublin
lubelskie
(81) 728 62 00, 728 62 02
[email protected]
www.elektromontaz-lublin.pl
Janusz Ropa
Elektromont-Beta S.A.
PU
Stargardzka 8
54-156 Wrocław
dolnośląskie
(071) 354 86 60, 354 86 50
[email protected]
www.elektromont-beta.pl
Roman Wciórka
Elektrotim S.A.
PU
Stargardzka 8
54-156 Wrocław
dolnośląskie
(71) 352 13 41, 351 48 39
[email protected]
www.elektrotim.pl
Andrzej Diakun
El-Grześ s.c.
U
Mickiewicza 2/3
83-000 Pruszcz Gdański
pomorskie
(58) 683 32 01, 683 32 01
[email protected]
www.el-grzes.pl
Bogusław
Grześkowiak
Elwoz
Sp. z o.o.
U
Szklana 44
83-334 Miechucino
pomorskie
(58) 684 77 66, 685 77 67
[email protected]
www.elwoz.pl
Adam Julke
Energoaparatura S.A.
PU
Pułaskiego 7
40-273 Katowice
śląskie
(32) 728 54 10, 728 54 11
[email protected]
www.enap.com.pl
Tomasz Michalik
EnergopolTP Elbud S.A.
U
Gliwicka 8
47-240 Bierawa
opolskie
(77) 480 22 00, 487 28 00
[email protected]
www.tpelbud.pl
Leszek Magiera
Mawilux S.A.
DPU
Grudzi 23, Łady
05-090 Raszyn
mazowieckie
(22) 250 24 00, 250 24 49
[email protected]
www.mawilux.pl
Włodzimierz
Macioł
(68) 457 01 00, 457 01 01
[email protected]
www.mazel.pl
Henryk
Mazurkiewicz,
Mirosława
Mazurkiewicz
Mazel s.j.
PU
Inżynierska 3
67-100 Nowa Sól
lubuskie
P&P
Sp. z o.o.
U Prz
Wejhera 1 Orle
84-252 Zamostne
pomorskie
(58) 572 23 01, 572 24 10
[email protected]
www.pp-orle.com.pl
Paweł Piechota
Qumak S.A.
U
Al. Jerozolimskie 94
00-807 Warszawa
mazowieckie
(22) 519 08 00, 519 08 33
[email protected]
www.qumak.pl
Paweł Jaguś
Revico S.A.
PU
Mirosław 39C
09-472 Słupno
mazowieckie
(24) 365 83 00, 365 83 03
[email protected]
www.revico.pl
Edward Sosnowski
Irysowa 4
55-040 Bielany Wrocławskie
dolnośląskie
(71) 330 79 00, 330 79 06
[email protected]
www.ssisa.pl
Waldemar Gawrol
Śnieżna 1
80-554 Gdańsk
pomorskie
(58) 342 18 01, 346 41 14
[email protected]
www.teltor-pol.pl
Wiesław Jędryszek
Obrońców Westerplatte 1
83-000 Pruszcz Gdański
pomorskie
(58) 304 40 10, 304 40 19
[email protected]
www.zeus.pl
Sławomir
Kucharski
Słoneczna 50
40-135 Katowice
śląskie
(32) 359 31 00, 258 35 25
[email protected]
www.elektromontaz1.pl
Jan Wiatowski
Jędrzejowska 79c
29-100 Włoszczowa
świętokrzyskie
(41) 388 10 00, 388 10 01
[email protected]
www.zpue.pl
Andrzej Grzybek
SSI S.A.
Teltor-Pol Północ S.A.
PU
ZEUS S.A.
ZPUE Katowice S.A.
DPU
Prz H
ZPUE S.A.
PD
D – dystrybucja
H – hurtownia
P – produkcja
U – uslugi
Prz – przedstawicielstwo
JPG – jednoosobowy podmiot gospodarczy
S.A. – spółka akcyjna
s.c. – spółka cywilna
s.j. – spółka jawna
Sp. z o.o. – spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
21
rozdzielnice SN
Rozdzielnice
średniego napięcia
Rozdzielnicą nazywa się zbiór urządzeń elektroenergetycznych, zazwyczaj umieszczonych we wspólnej obudowie, przeznaczonych do rozdziału energii elektrycznej.
Rozdzielnica
składa z aparatów
rozdzielczych,
zabezpieczających
i pomiarowych,
aparatury sterowniczej
i sygnalizacyjnej wraz
z szynami zbiorczymi
i częściami izolacyjnymi
oraz konstrukcją
mechaniczną.
Zwykle jest
prefabrykowana
przez producenta
według własnych
opracowań lub
zapotrzebowania
użytkownika.
TEKST: MICHAŁ ŚWIERŻEWSKI
O
ferowane na krajowym rynku rozdziel‐
nice średniego napięcia różnią się mię‐
dzy sobą m.in. przeznaczeniem, para‐
metrami technicznymi, rozwiązaniami
konstrukcyjnymi, wymiarami. Dzięki te‐
mu istnieją możliwości doboru rozdzielnic odpo‐
wiadających wymaganiom bezpiecznej eksploata‐
cji w określonym środowisku technologicznym.
Rozdzielnice średniego napięcia budowane są
na napięcia znamionowe od 6 do 40,5 kV. Prądy
znamionowe ciągłe szyn zbiorczych i pól zasilają‐
cych zazwyczaj wynoszą od 400 do 4000 A, zaś
prądy znamionowe krótkotrwałe 1‐sekundowe
osiągają wartości od 10 do 50 kA.
Podział rozdzielnic
Konstrukcje rozdzielnic prefabrykowanych są
bardzo zróżnicowane. Można je dzielić według
różnych kryteriów. Podstawowe kryteria podzia‐
łu konstrukcji rozdzielnic to:
rodzaj izolacji elektrycznej – rozdzielnice w izo‐
lacji powietrznej, gazowej SF6 czy żywicznej,
sposób wykonania ochrony przed dotykiem
bezpośrednim – rozdzielnice otwarte, osłonię‐
te, częściowo osłonięte,
możliwość dostępu do aparatury – rozdzielnice
z dostępem jedno‐ i dwustronnym,
sposób montażu aparatury w polu rozdzielnicy
– rozdzielnice jedno‐ i dwuczłonowe.
Rozdzielnice modułowe
i kompaktowe
Rozdzielnice prefabrykowane mogą być budo‐
wane jako modułowe i kompaktowe z przezna‐
czeniem do sieci magistralnych i pętlowych. Roz‐
dzielnice modułowe składane są z jednakowych
członów montażowych zawierających pola o róż‐
nym przeznaczeniu, np. liniowe, transformatoro‐
we, kablowe, odgromnikowe, pomiarowe. Modu‐
łowy system budowy rozdzielnic ma wiele zalet,
zarówno w zastosowaniach przemysłowych, jak
i w sieciach energetyki zawodowej. Zaletą tego
systemu budowy rozdzielnic jest możliwość zesta‐
wiania poszczególnych pól w miejscu instalacji
rozdzielnicy bez konieczności ingerencji w ich wy‐
posażenie wewnętrzne oraz możliwość łatwej
rozbudowy. Rozdzielnice średniego napięcia
o konstrukcji modułowej lub kompaktowej mogą
być dowolnie konfigurowane z niezależnych mo‐
dułów i mogą być stosowane w sieciach średnie‐
go napięcia: energetyki zawodowej, energetyki
przemysłowej, do zasilania odbiorców komunal‐
nych.
Do łączenia pól modułowych i kompaktowych
rozdzielnic służą specjalne elementy łączące
o różnych konstrukcjach. Umożliwiają one łącze‐
nie poszczególnych pól w potrzebną konfigurację
bez konieczności otwierania do przestrzeni gazo‐
wych. Zestaw połączeniowy składa się zazwyczaj
z trzech łączników. Łączniki wkładane są w spe‐
Metalowa, kompaktowa
rozdzielnica Xiria firmy Eaton
22
maj 2013
rozdzielnice SN
Tabela 1. Podstawowe wyposażenie pól
najczęściej oferowanych polskim na rynku
Ochrona przed dotykiem
Sposoby wykonania ochrony przed dotykiem pośrednim charakteryzowane są za pomocą kodu
IPXX. Rozdzielnice nieosłonięte (otwarte) i częściowo osłonięte przeznaczone są do instalowania w pomieszczeniach ruchu elektrycznego dostępnych wyłącznie dla wykwalifikowanej obsługi. Rozdzielnice osłonięte o stopniu ochrony IP4X
lub wyższym przeznaczone są do instalowania
w miejscach ogólnie dostępnych, np. w pomieszczeniach i halach przemysłowych, niekoniecznie
w wydzielonych pomieszczeniach, jak najbliżej
środka obciążenia elektrycznego.
cjalne gniazda, którymi są zakończone szy‐
ny prądowe w każdym polu modułowym
lub kompaktowym, z każdej jego strony.
Pola rozdzielnic
Zasadniczymi elementami konstrukcyjny‐
mi rozdzielnic średniego napięcia, które
umożliwiają ich budowę i konfigurację, są
wyodrębnione części – nazywane polami
– o określonym przeznaczeniu. Zawierają
one aparaty i części przeznaczone do wyko‐
nywania określonych funkcji. W tabeli 1 po‐
dano podstawowe wyposażenie pól najczę‐
ściej oferowanych na rynku polskim. Poda‐
ne w tabeli konfiguracje są przykładowe
– może być więcej rodzajów pól, po kilka
jednego rodzaju lub kilka funkcji łączonych
w jednym polu.
We wszystkich rozdzielnicach istnieje mo‐
żliwość instalowania aparatury do pomia‐
rów kontrolnych lub rozliczeniowych mocy
czynnej i biernej wraz z przekładnikami, kon‐
densatorów do poprawy współczynnika
mocy, montażu wskaźników przepływu prą‐
du zwarciowego i ograniczników przepięć.
Funkcja pola
Wyposażenie standardowe
Pole liniowe
rozłącznik
Pole łącznika szyn
rozłącznik, przyłącze szynowe
Pole liniowe z pomiarem prądu
rozłącznik, przekładniki prądowe
Pole liniowe
rozłącznik i ograniczniki przepięć
Pole liniowe
odłącznik, wyłącznik, zabezpieczenie cyfrowe nieautomatyczne,
przekładniki napięciowe i prądowe, przyłącze kablowe
Pole liniowe
odłącznik, wyłącznik w wersji wysuwnej, zabezpieczenie cyfrowe
nieautomatyczne, przekładniki napięciowy i prądowy, przyłącze kablowe
Pole liniowe
z uziemnikiem, bez łącznika liniowego, przyłącze kablowe
Pole liniowe
bez łącznika, przyłącze kablowe
Pole transformatorowe
odłącznik, wyłącznik z zabezpieczeniem automatycznym, przyłącze kablowe
Pole transformatorowe
rozłącznik z bezpiecznikami wybijakowymi
Pole transformatorowe z pomiarem prądu
rozłącznik z bezpiecznikami wybijakowymi, przekładniki prądowe
Pole sprzęgłowe
dwa odłączniki, wyłącznik, zabezpieczenie cyfrowe nieautomatyczne,
przekładnik prądowy
Pole pomiarowe napięcia
odłącznik, przekładniki napięciowe, zabezpieczenia bezpiecznikami
topikowymi
Pole pomiarowe prądu i napięcia
przekładniki prądowe i napięciowe zabezpieczone bezpiecznikami
topikowymi, przyłącze szynowe
Pole zasilające z linii głównej i rezerwowej
rozłączniki z wzajemną blokadą mechaniczną pracujące w układzie SZR
Pole do poprawy współczynnika mocy
kondensatory do poprawy współczynnika mocy, zabezpieczenia aparatura
łączeniowa
Poza standardowym wyposażeniem pól
producenci rozdzielnic oferują dodatkowe
wyposażenie ułatwiające i zwiększające bez‐
pieczeństwo eksploatacji, m.in.: panele ste‐
rownicze, automatykę, wskaźniki położenia
zestyków aparatury łączeniowej, komplety
blokad elektrycznych i mechanicznych unie‐
możliwiających wykonywanie błędnych
czynności łączeniowych, blokady: uziemnik‐
‐rozłącznik, uziemnik‐drzwi (pokrywy), dwu‐
stronnie uziemiane wkładki bezpiecznikowe
w polu transformatorowym, zdalne napędy
silnikowe pozwalające na sterowanie drogą
radiową, dzielniki reaktancyjne, wskaźniki
obecności napięcia.
Cechy rozdzielnic
Współczesne rozdzielnice średniego napięcia charakteryzują następujące cechy:
wysoka niezawodność,
pewne w działaniu systemy blokad elektrycznych i mechanicznych niepozwalające na wykonywanie
błędnych czynności łączeniowych,
wszystkie części czynne będące pod napięciem umieszczone są w metalowych uziemionych przedziałach,
długi okres eksploatacji bez zabiegów konserwacyjnych,
łatwy i szybki dostęp obsługi do urządzeń i aparatów wewnątrz przedziałów,
nowoczesna i niezawodna aparatura łączeniowa (powietrzna, próżniowa lub gazowa z SF6),
wysoka odporność na korozję i inne wpływy środowiskowe,
odporność na łuk elektryczny,
możliwość zdalnej kontroli i sterowania za pomocą interfejsów komunikacyjnych, łączy radiowych,
internetowych lub GSM,
łatwość rozbudowy.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Pola rozdzielnic umieszczone są w meta‐
lowych obudowach zawierających określo‐
ne czynniki izolacyjne. Czynnikiem izolacyj‐
nym może być powietrze wraz z izolacją sta‐
łą szyn zbiorczych i elementów łączących
lub gaz izolacyjny – sześciofluorek siarki SF6.
W tego rodzaju rozdzielnicach szyny zbior‐
cze i niektóre aparaty umieszczone są
w szczelnych zbiornikach wypełnionych sze‐
ściofluorkiem siarki. Inną opcją jest zastoso‐
wanie łączników próżniowych.
Przedziały
Rozdzielnice średniego napięcia budowa‐
ne są w formie konstrukcji jednoprzedziało‐
wych (bezprzedziałowych) lub wieloprze‐
działowych. Oznacza to, że pole rozdzielni‐
cy zamknięte w obudowie nie jest podzielo‐
ne na części zwane przedziałami lub jest po‐
dzielone na przedziały. W rozdzielnicach
bezprzedziałowych wszystkie aparaty
i osprzęt zainstalowane są w całej przestrze‐
ni szafy bez wyodrębniania jej części. W roz‐
dzielnicach wieloprzedziałowych poszcze‐
gólne części wyposażenia – szyny zbiorcze,
doprowadzenia i odprowadzenia, obwody
pomocnicze, aparaty łączeniowe stacjonar‐
ne i wysuwne – instalowane są w wydzielo‐
nych przedziałach. Przedziały mogą być do‐
stępne dla obsługi całkowicie lub częścio‐
wo, albo w ogóle niedostępne. Konstrukcje
wieloprzedziałowe rozdzielnic średnie‐
23
rozdzielnice SN
Rozdzielnica HDJH firmy Siemens – izolacja
SF6, napięcia znam. 7,2 / 12 / 15 / 17,5 / 24 kV
go napięcia umożliwiają znaczne ogranicze‐
nie skutków zwarć łukowych przez za‐
mknięcie tych zwarć w przestrzeni jednego
przedziału bez narażenia wyposażenia in‐
nych przedziałów na uszkodzenie lub znisz‐
czenie. Wyodrębnienie poszczególnych
przedziałów zwiększa niezawodność funk‐
cjonowania rozdzielnicy i bezpieczeństwo
jej obsługi.
Szyny zbiorcze
Rozdzielnice średniego napięcia oferowa‐
ne są z pojedynczym lub z podwójnym sys‐
temem szyn zbiorczych. Rozdzielnice skła‐
dające się z większej liczby pól są zazwyczaj
sekcjonowane z podwójnym układem szyn
zbiorczych poziomym lub pionowym.
Rozdzielnice
w izolacji powietrznej
Najbardziej rozpowszechnione są kon‐
strukcje rozdzielnic z izolacją powietrzną po‐
między częściami urządzeń należącymi
do różnych faz i ziemią, jedno‐ i dwuczłono‐
we, z pojedynczym systemem szyn zbior‐
czych.
W rozdzielnicy jednoczłonowej wszystkie
aparaty są umocowane na stałe do kon‐
strukcji rozdzielnicy. Utrudnia to konserwa‐
cję i ewentualną naprawę oraz wydłuża czas
przerwy beznapięciowej w przypadku
uszkodzenia któregoś z aparatów. W polach
jednoczłonowych wymagane jest stosowa‐
nie odłączników. W rozdzielnicy dwuczłono‐
wej część aparatów mocowana jest na sta‐
łe do konstrukcji rozdzielnicy, część zaś,
zwłaszcza łącznik główny, na członie wy‐
suwnym. Ułatwia to bieżące konserwacje
24
i przeglądy, a nawet szybką wymianę uszko‐
dzonego łącznika na rezerwowy. Wiele roz‐
dzielnic jednoczłonowych jest modernizo‐
wanych przez stosowanie coraz bardziej nie‐
zawodnych aparatów i stałych materiałów
izolacyjnych oraz nowoczesnych blokad
przed nieprawidłowymi łączeniami.
Znaczną poprawę niezawodności i bez‐
pieczeństwa rozdzielnic o izolacji powietrz‐
nej uzyskuje się przez budowę rozdzielnic
wieloczłonowych. W takiej rozdzielnicy po‐
szczególne urządzenia umieszczane są
w oddzielnych przedziałach – szynowym,
łącznikowym, kablowym itp. Celem takich
rozwiązań jest ograniczenie zwarć i rozprze‐
strzeniania się ich skutków na całe pole,
a nawet rozdzielnię. Wadą takich rozdzielnic
jest większy koszt w stosunku do rozdziel‐
nic jednoczłonowych. Rozdzielnice tego ro‐
dzaju bazują na kombinacji izolacji powietrz‐
nej i próżniowej aparatury łączeniowej (nie‐
kiedy aparatury z izolacją gazową SF6).
Ze względu na konieczność oszczędzania
miejsca i zmniejszania rozmiarów rozdziel‐
nic, często stosuje się stałe materiały izola‐
cyjne do izolowania torów prądowych. Roz‐
dzielnice takie są bardziej niezawodne i bez‐
pieczniejsze w eksploatacji. Rozdzielnice
z izolacją powietrzną mogą być dostarczane
z dowolną liczbą pól i z dowolnymi ich ro‐
dzajami.
Wyłączniki próżniowe
Nowoczesne urządzenia elektroenerge‐
tyczne, zwłaszcza urządzenia łączeniowe,
muszą zapewnić wysoki poziom bezpie‐
czeństwa i niezawodności, wysokie parame‐
try techniczne, wygodę obsługi, ergonomię,
niskie koszty eksploatacji i brak wpływu
na środowisko naturalne. Wymagania te
spełniają w szerokim zakresie wyłączniki
próżniowe. W tego rodzaju wyłącznikach
stosuje się zestyki ze stykami czołowymi.
Do ich wykonania wykorzystuje się kompo‐
zyt miedź‐chrom lub chromowanie zesty‐
ków miedzianych, co zwiększa ich odpor‐
ność na erozję i znacznie przedłuża żywot‐
ność. Mimo zestyków czołowych uzyskuje
się bardzo duże wartości prądu znamiono‐
wego ciągłego. Zestyki główne wyłącznika
umieszczone są w ceramicznej komorze
próżniowej. Szczelność komory próżniowej
podczas pracy wyłącznika uzyskuje się przez
zastosowanie mieszka sprężystego połączo‐
nego ze stykiem ruchomym. Styki wyłączni‐
ków próżniowych są tak ukształtowane, aby
w chwili przerwania prądu w przestrzeni
międzystykowej powstało poprzeczne pole
magnetyczne. Przy przerywaniu prądu o du‐
Rozdzielnice
z izolacją gazowa SF6
Rozdzielnice z izolacją gazowa SF6 cechują się:
• długim okresem użytkowania,
• znacznym bezpieczeństwem obsługi,
• bezobsługową eksploatacją łączników,
• dużą trwałością elektryczną,
• niskimi przepięciami łączeniowymi,
• niewystępowaniem utleniania styków,
• dużą zdolnością łączeniową,
• niepalnością,
• małymi wymiarami,
• łatwością rozbudowy,
• znikomymi kosztami eksploatacji.
żych wartościach powstaje przewężony łuk
elektryczny, który nie pali się stacjonarnie
w jednym miejscu lecz przez pole magne‐
tyczne jest wprowadzany w szybki ruch wi‐
rowy po powierzchni styków, co powoduje
jego rozproszenie. Rozproszony łuk elek‐
tryczny charakteryzuje się niskim napięciem
i krótkim czasem trwania. W ten sposób uni‐
ka się miejscowego nagrzewania styków. Ci‐
śnienie w komorach gaszeniowych (próżnio‐
wych) wynosi 10‐5 do 10‐3 Pa. Dzięki temu
uzyskuje się bardzo dużą wytrzymałość
elektryczną przerwy łukowej w stanie
otwarcia. Po naturalnym zgaśnięciu łuku
(w czasie przejścia prądu przez zero) nastę‐
puje bardzo szybkie odzyskiwanie wytrzy‐
małości elektrycznej przerwy międzystyko‐
wej, co powoduje, że wyłączniki próżniowe
nadają się w szczególności do wyłączania:
prądu pojemnościowego,
obwodów, w których występują bardzo
duże częstotliwości przebiegów napięć
powrotnych,
prądów wielkiej częstotliwości.
Wyłączniki próżniowe produkowane są
w wersji stacjonarnej – do montażu w polu
rozdzielnicy na stałe w pozycji nieruchomej
– i w wersji wysuwnej. Do wykonywania
czynności łączeniowych wyłączników pró‐
żniowych stosowane są sprężynowe napę‐
dy zasobnikowe ręczne lub silnikowe do ste‐
rowania zdalnego.
Rozdzielnice
w izolacji gazowej SF6
W ostatnich latach coraz bardziej rozwija‐
na jest produkcja aparatury łączeniowej
i rozdzielnic średniego napięcia w izolacji ga‐
zowej SF6 (sześciofluorek siarki). Zasady
pracy tych rozdzielnic oraz przeznaczenie
maj 2013
rozdzielnice SN
poszczególnych pól są identyczne jak w roz‐
dzielnicach z izolacją powietrzną. Głów‐
na różnica polega przede wszystkim na za‐
stosowaniu czynnika izolacyjnego o lep‐
szych właściwościach dielektrycznych i ga‐
szących łuk niż powietrze.
Sześciofluorek siarki jest gazem:
bezbarwnym,
nietoksycznym,
stabilnym pod względem chemicznym,
tzn. że bardzo trudno wchodzi w reakcje
chemiczne (stabilność wynika z sześciu
wiązań kowalencyjnych występujących
w jego cząsteczce),
niepalnym – nie wchodzi w reakcje z tle‐
nem,
izolacyjnym – wytrzymałość dielektrycz‐
na SF6 jest pięciokrotnie większa od wy‐
trzymałości dielektrycznej powietrza już
pod ciśnieniem kilku dziesiątych MPa
i zwiększa się wraz ze wzrostem ciśnienia,
gaszącym łuk elektryczny – SF6 ma dużą
pojemność cieplną, co umożliwia szybkie
odprowadzanie ciepła powstającego
w przerwie łukowej, ciepło jest intensyw‐
nie odbierane od łuku elektrycznego
na drodze konwekcji.
Ponadto wysoka przewodność ciepl‐
na pozwala na odprowadzanie ciepła
na drodze promieniowania. SF6 umożliwia
więc intensywną wymianę ciepła pomiędzy
łukiem elektrycznym i otaczającym go śro‐
dowiskiem.
W gazie głównie elektrony są odpowie‐
dzialne za przewodzenie prądu elektryczne‐
go. Po zgaszeniu łuku odbudowa wytrzyma‐
łości dielektrycznej przerwy między stykami
łącznika odbywa się dzięki zjawisku wychwy‐
tywania elektronów występujących w gazie
w chwili przejścia prądu przez zero. Zastoso‐
wanie SF6 jako izolacji radykalnie zwiększa
poziom bezpieczeństwa obsługi i niezawod‐
ność rozdzielni. Rozdzielnice z sześciofluor‐
kiem siarki charakteryzują się bardzo długi‐
mi okresami między przeglądami – docho‐
dzącymi do 10 lat – oraz uproszczonymi wy‐
maganiami w zakresie bezpośredniej obsłu‐
gi, m.in. dzięki zastosowaniu szeregu blokad
mechanicznych uniemożliwiających wykona‐
nie błędnych połączeń. Wadą tych rozdziel‐
nic jest wysoki koszt w porównaniu z roz‐
dzielnicami z izolacją powietrzną, co ograni‐
cza zakres ich stosowania.
Eksploatacja
Przewidywany czas eksploatacji sześcio‐
fluorku siarki wynosi co najmniej 30 lat. Wy‐
nika to stąd, że układy gaszące skonstru‐
owane są w taki sposób, aby mogły praco‐
wać bez napraw i konserwacji w czasie całe‐
go okresu eksploatacji urządzenia. Umożli‐
wia to rekombinacja SF6 po każdym zgasze‐
niu łuku elektrycznego – nie ma potrzeby
przeprowadzania jego badań eksploatacyj‐
nych. Niekiedy rekombinacja jest niepeł‐
na z powodu zanieczyszczeń gazu i materia‐
łów konstrukcyjnych aparatury. W wyniku
niepełnej rekombinacji powstają produkty
rozkładu sześciofluorku siarki w postaci ga‐
zowej i stałej (białego proszku) i gromadzą
się na dnie obudowy.
Dzięki wymienionym właściwościom izola‐
cyjnym sześciofluorku siarki można znacznie
zmniejszyć wymiary aparatury i rozdzielnic,
a zatem zaoszczędzić wiele cennego miejsca.
Podstawowym elementem konstrukcyjnym
rozdzielnicy jest zbiornik ze stali nierdzewnej
wypełniony SF6 zazwyczaj pod niewielkim ci‐
śnieniem – od 0,05 do 0,25 MPa (0,5 do 2,5
bara). Zbiornik jest specjalnie uszczelniony
i nie występuje potrzeba uzupełniania gazu
ani do uszczelniania go przez cały okres eks‐
ploatacji, zazwyczaj przewidziany na nie krót‐
szy niż 25 do 30 lat. Uszczelnienie oraz sma‐
rowanie w czasie eksploatacji wyprowadzo‐
nych na zewnątrz zbiorników wałów łączni‐
ków jest zapewnione przez warstewkę oleju.
Zapewnione jest również bezpieczeństwo
obsługi urządzeń umieszczonych wewnątrz
zbiornika. Rozdzielnice w izolacji z SF6 mogą
być dostarczane z dowolną liczbą pól i z do‐
wolnymi ich rodzajami w zależności od życze‐
nia odbiorcy.
Rozdzielnice
z izolacją żywiczną
W tego typu rozdzielnicach stosuje się ży‐
wice epoksydowe do izolacji obwodów pier‐
wotnych. Wszystkie części będące pod na‐
pięciem pokryte są żywicą epoksydową,
dzięki czemu są odseparowane między so‐
bą, co zapobiega powstawaniu łuków we‐
wnętrznych. Części obwodu pierwotnego
łączone są ze sobą w tulejach gumowych,
co pozwala na utrzymanie tego samego po‐
ziomu izolacji wszystkich obwodów.
Nadzór nad pracą rozdzielnic
Rys. 3. Rozdzielnica Narew firmy Elektromontaż Poznań na napięcie znamionowe do 24 kV
Nadzór nad pracą rozdzielnic może być
sprawowany za pomocą paneli sterowni‐
czych lub zdalnie – za pomocą interfejsów
komunikacyjnych lub łączy bezprzewodo‐
wych. Skraca to możliwe przerwy w zasila‐
niu, gdyż zwarcia i inne zakłócenia są
25
rozdzielnice SN
Rozdzielnice średniego napięcia – przegląd oferty rynkowej
Producent / dystrybutor
Eaton
Typ rozdzielnicy lub rodziny
Rodzaj obudowy
Liczba pól
[szt]
Rodzaje pól
Xiria
FMX
metalowa, kompaktowa
metalowa, modułowa
2/3/4/5
dowolna
rozłącznikowe/wyłącznikowe
wyłącznikowe
Napięcie znamionowe
[kV]
3,6 / 7,2 / 12 / 17,5 / 24
12 / 17,5 / 24
Napięcie robocze
[kV]
3 / 6 / 10 / 15 / 20
6 / 10 / 15 / 20
Rodzaj izolacji:
– szyn zbiorczych
– łączników
stało-powietrzna
powietrze
powietrze/próżnia
powietrze/próżnia
Częstotliwość znamionowa
[Hz]
50 / 60
50
Wytrzymałość izolacji
przy napięciu 50 Hz / 1 min
[kV]
10 / 20 / 28 / 38 / 50
28 / 38 / 50
Wytrzymałość izolacji przy
napięciu udarowym 1,2/50 μs
[kV]
40 / 60 / 75 / 95 / 125
75 / 95 / 125
Liczba układów szyn
zbiorczych
[szt]
pojedynczy (trójkątny)
pojedynczy (pionowy)
Prąd znamionowy
szyn zbiorczych
[A]
630
2 000
Prąd znamionowy pola
transformatorowego
[A]
200 / 500
630 / 800 / 1 250 / 1600 / 2000
Dopuszczalny prąd zwarciowy
jednosekundowy
[kA]
16 / 20
25
Maksymalny prąd zwarciowy
szczytowy
[kA]
40 / 50
63
Odporność na łuk elektryczny
[kA/s]
IAC AFL 16 kA / 1 s; IAC AFL 20 kA / 1 s
IAC AFL 25 kA / 1 s
Przegrody – osłony pól
Rodzaj zabudowy
Dostępność pól
PM
PM
przyścienna
przyścienna
od przodu
od przodu
Stopień ochrony obudowy
IPXX
IP31D
IP4X
Temperatura pracy otoczenia
[oC]
od -25 do +40
od -5 do +40
brak
w zależności od zastosowanego zabezpieczenia
Wbudowane interfejsy
komunikacyjne
Wymiary
(szer. x głęb. x wys.)
[mm]
760/1 100/1 460/1 810 x 600 x 1 05
500/1 000/1 200/1 700 x 14 40 x 2 100
Masa jednego pola
[kg]
130 – 170
625 – 1500
KEMA, poświadczenie 016/2009 z Instytutu Energetyki
CESI
Rozdzielnica bez gazu SF6; obwody pierwotne
i mechanizmy robocze w szczelnie zamkniętej
obudowie; pola wyłącznikowe z zabezpieczeniami
autonomicznymi; wskaźniki obecności napięcia
zgodne z IEC 61243-5; dodatkowe wzierniki
inspekcyjne; bezpieczne uziemianie poprzez łączniki
próżniowe o wytrzymałości na załączanie prądów
do 16 kA (20 kA).
Rozdzielnica bez gazu SF6; wyłącznik próżniowy
z napędem elektromagnetycznym (wytrzymałość
mechaniczna 30 tys. operacji łączeniowych); próba
napięciowa kabli bez otwierania drzwi przedziału
kablowego; wyłącznik w wersji plug-in; absorbery łuku
elektrycznego (brak konieczności stosowania komór
łukowych).
Normy, certyfikaty,
znaki jakości
Informacje dodatkowe
26
maj 2013
rozdzielnice SN
Elektromontaż Poznań ZPUE
Ormazabal
Drawa
Narew
CGM Cosmos
CGM.3
metalowa
metalowa
modularne/kompaktowe
modularne/kompaktowe
według projektu
według projektu
w zależności od zamówienia
w zależności od zamówienia
liniowe, sprzęgłowe,
transformatorowe, pomiarowe,
wyłącznikowe
liniowe, sprzęgłowe, transformatorowe,
pomiarowe, wyłącznikowe
wyłącznikowe, rozłącznikowe,
wyłącznikowe, rozłącznikowe,
pomiarowe, sprzęgłowe, łącznik sekcji pomiarowe, sprzęgłowe, łącznik sekcji
do 24
do 24
24
36
do 20
do 20
do 21
do 31,5
powietrzna
powietrzna
SF6
SF6
powietrzna, próżnia, SF6
powietrzna, próżnia, SF6
SF6
SF6
50
50
50
50
do 50
do 50
50 / 60
70 / 80
do 125
do 125
125 / 145
170 / 195
1
1
1
1
do 1 250
do 1 600
630
630
do 1 250
do 1 600
250
250
20
25
21
21
50
63
50
50
do 20/1
20
25 (3s)
do 20/1
metalowe PM
metalowe PM
–
–
przyścienna
przyścienna
dowolny
dowolny
od przodu
od przodu
od frontu
od frontu
IP4X
Do IP54
IP3X
IP3X
40
40
od -30 do +40
od -25 do +40
według projektu
według projektu
–
–
375-750 x 1 000 x 1 700
600-1 000 x 1 000-1 400 x 2 000-2 250
liniowe: 365 x 735 x 1 300(1 740);
transformatorowe: 470 x 735
x 1 300 (1 740);
wyłącznikowe: 480 x 850
x 1 740
liniowe: 418 x 845 x 1 745;
transformatorowe: 480 x 1 010 x 1 745;
wyłącznikowe: 600 x 850 x 1 745
200 – 600
350 – 900
86 – 218
135 – 240
0714/NBR/09
0491/NBR/10
Certyfikat Zgodności Instytutu
Energetyki
Certyfikat Instytutu Energetyki
LSC2B
LSC2A
Wyposażenie standardowe:
wskaźnik, sygnalizator obecności napięcia.
27
rozdzielnice SN
Producent / dystrybutor
Revico
Typ rozdzielnicy lub rodziny
RS-12
Rodzaj obudowy
Liczba pól
[szt]
Rodzaje pól
Siemens
RS-17/24
8DJH
w osłonie metalowej
w osłonie metalowej
jednoczłonowa, metalowa, malowana
proszkowo
w zależności od konfiguracji
w zależności od konfiguracji
nieograniczona
wyłącznikowe, transformatorowe,
linowe, sprzęgłowe, pomiarowe
(w pełni przedziałowe)
wyłącznikowe, transformatorowe,
linowe, sprzęgłowe, pomiarowe
(w pełni przedziałowe)
liniowe, sprzęgłowe,
transformatorowe, pomiarowe,
odgromnikowe, silnikowe,
wyłącznikowe
Napięcie znamionowe
[kV]
do 12
do 17,5 / do 24
7,2 / 12 / 17,5 / 24
Napięcie robocze
[kV]
do 12
do 15 / do 20
3,3 – 22
stałopowietrzna
stałopowietrzna
SF6
Rodzaj izolacji:
– szyn zbiorczych
– łączników
stałopowietrzna / próżniowa / SF6
stałopowietrzna / próżniowa / SF6
SF6
Częstotliwość znamionowa
[Hz]
50
50
50 / 60
Wytrzymałość izolacji
przy napięciu 50 Hz / 1 min
[kV]
do 42
38 / 50
do 50
Wytrzymałość izolacji przy
napięciu udarowym 1,2/50 μs
[kV]
do 75
95 / 125
do 125
Liczba układów szyn
zbiorczych
[szt]
1 szt. (na fazę)
system pojedynczy
1 szt. / 1 szt.(na fazę),
system pojedynczy
pojedynczy
Prąd znamionowy szyn
zbiorczych
[A]
do 2 500
do 2 000 / do 2 500
do 630
Prąd znamionowy pola
transformatorowego
[A]
do 1250
do 1250
200 – 6301)
Dopuszczalny prąd zwarciowy
jednosekundowy
[kA]
31,5 kA(3s)
25 kA(1s), 31,5 kA(3s)
do 25
Maksymalny prąd zwarciowy
szczytowy
[kA]
do 80
do 63 / do 63
do 63
Odporność na łuk elektryczny
[kA/s]
31,5
do 25
do 21
klasy PM
klasy PM
przedziałowa
przyścienne lub wolnostojące
przyścienne lub wolnostojące
wnętrzowa
–
–
przedział szyn zbiorczych i aparatów
łączeniowych – brak dostępu; szafa
NN – dostęp przy użyciu narzędzi;
przedział przyłączy kablowych –
sterowana blokadą i dostęp
przy użyciu narzędzi
Przegrody – osłony pól
Rodzaj zabudowy
Dostępność pól
Stopień ochrony obudowy
IPXX
IP54
IP41 / IP 4X
IP3X, tor prądowy IP65
Temperatura pracy otoczenia
[oC]
od -5 do +40
od -5 do +40
od -5 do +552)
w zal. od zastosowanego
zabezpieczenia
w zal. od zastosowanego
zabezpieczenia
zgodnie z życzeniem klienta
Wbudowane interfejsy
komunikacyjne
Wymiary
(szer. x głęb. x wys.)
[mm]
600-1 000 x 1 150-1 400
x 2 000-2 300
600-900 x 1 300-1 800
x 2 250/2 300
od 600 x 1 225 x 2 250
do 900 x 1 225 x 2 250
Masa jednego pola
[kg]
ok. 650
ok.750 / ok. 800
od 100 do 400
1070/NBR/2011
DN/093/2012; 1070/NBR/2011
Certyfikat IEN; IEC 62271-200
–
–
Normy, certyfikaty, znaki
jakości
1) w zależności czy zastosowano pole
Informacje dodatkowe
28
z wkładką bezpiecznikową czy pole
wyłącznikowe; 2) w zależności od
wyposażenia w obwody wtórne
maj 2013
rozdzielnice SN
Siemens
ZPUE Włoszczowa
ZPUE Katowice
NXPlus C
Rotoblok VCB
Relf-12/17,5/24
jednoczłonowa, metalowa, malowana proszkowo
metalowa, przedziałowa typu celkowego
zamknięta, metalowa, przedziałowa
nieograniczona
według potrzeb
według potrzeb
liniowe, sprzęgłowe, transformatorowe, pomiarowe,
odgromnikowe, silnikowe, wyłącznikowe
wyłącznikowe – może pełnić funkcję pola liniowego,
sprzęgłowego, transformatorowego
liniowe, sprzęgłowe, silnikowe,
transformatorowe, pomiarowe
7,2 / 12 / 17,5 / 24
25
12 / 17,5 / 24
3,3 – 23
20
6 / 10 / 15 / 20
izolacja stała
powietrze
powietrze
SF6
powietrze / próżnia
powietrze / próżnia / SF6
50 / 60
50
50
do 50
50 / 60
28 / 38 / 50
do 125
125 / 145
75 / 85 / 125
pojedynczy, podwójny
1
1
do 2 500
630 / 1 250
do 4 000 / 1 600 / 2 500
200 – 2 5001)
630 / 1 250
do 4 000 / 1 600 / 2 500
do 31,5
20
31,5 / 40 / 31,5 / 25 kA/3s
do 80
50
100 / 80 / 63
do 31,5
16
31,5 / 40 / 40 (0,5s) / 31,5 / 25
przedziałowa
w części przyłączeniowej
w pełni przedziałowa
wnętrzowa
wolnostojąca lub przyścienna
dwuczłonowa: wolnostojąca; przyścienna
przedział szyn zbiorczych – dostęp przy użyciu narzędzi;
przedział aparatów łączeniowych – brak dostępu; szafa NN
– dostęp przy użyciu narzędzi; przedział przyłączy
kablowych –dostęp przy użyciu narzędzi (bez
bezpieczników mocy), sterowana blokadą i dostęp
przy użyciu narzędzi (z bezpiecznikami mocy)
od przodu
od przodu i z tyłu; od przodu
IP3XD, tor prądowy IP65
IP4X
IP4X / IP3X
od -5 do +552)
od -5 do +40
od -5 do +40
zgodnie z życzeniem klienta
według wymagań klienta
według wymagań klienta
od 310 x 775 x 1 200
do 840 x 890 x 2 600
od 500 x 950 x 1 950
do 1 000 x 1 150 x 2 250
od 2150 x 650 x 1370
do 2250 x 1000 x 1725
od 900 do 1500
215
od 850 do 980
Certyfikat IEN; IEC 62271-200
Certyfikat IEL; PN-EN 62271-1; PN-EN 62271-200;
PN-EN 62271-100
Atesty i Certyfikaty Instytutu Elektrotechniki;
PN-EN 62271-200; PN-EN 62271-1
Trójfunkcyjny łącznik typu TGI realizuje funkcje
wyłącznika, odłącznika oraz uziemnika w jednym
aparacie; budowa modułowa; łatwa rozbudowa;
konfiguracja zestawów zgodnie z wymaganiami klienta.
Wyposażenie w aparaturę łączeniową,
pomiarową i zabezpieczeniową zgodnie
z wymaganiami klienta.
1) w zależności czy zastosowano pole z wkładką
bezpiecznikową czy pole wyłącznikowe;
2) w zależności od wyposażenia w obwody wtórne
29
rozdzielnice SN
blokadę otwarcia/zamknięcia odłącznika,
blokadę dostępu do gniazda napędu
uziemnika gdy uziemiane szyny znajdują
się pod napięciem,
blokady związane z obsługą członu wy‐
suwnego.
Niezbędnym elementem zapewniającym
bezpieczeństwo pracy są tabliczki opisowe,
podające nazwy i numery pól, oznaczenia
sekcji itp.
Rozdzielnice inteligentne
Rotoblok VCB firmy ZPUE Włoszczowa
– metalowa, przedziałowa rozdzielnica typu celkowego
Inteligentne sieci i inteligentne rozdzielnice
Inteligentne sieci, tzw. Smart Grid, powodują konieczność modernizacji systemów elektroenergetycznych
we wszystkich dziedzinach działalności – wytwarzania, transmisji, dystrybucji, rozdziału i konsumpcji.
Inteligentne rozdzielnice wyraźnie wpływają na wydajność i niezawodność sieci, zmniejszenie strat
przesyłowych, optymalizację obciążeń i zużycia energii. Mogą również pomagać w przeciwdziałaniu zanikom
napięcia i uszkodzeniom sprzętu.
szybko wykrywane i usuwane. W każdym
czasie mogą być przeanalizowane obciąże‐
nia i zmieniona konfiguracja poboru mocy.
Można również w sposób ciągły kontrolo‐
wać jakość dostarczanej energii i jej ciągłość.
Jednostka zdalnego sterowania może kon‐
trolować praktycznie wszystkie parametry
rozdzielnicy, np. przepływy prądów doziem‐
nych, ciśnienie gazu SF6, poziom próżni,
wartości prądów po stronie wtórnej i warto‐
ści prądów i napięć po stronie pierwotnej
transformatora rozdzielczego.
Bezpieczeństwo obsługi
Wysoka jakość stosowanych materiałów
i wykonania nowoczesnych rozdzielnic śred‐
niego napięcia z systemami odpowiednich
blokad mechanicznych i elektromechanicz‐
nych powodują, że urządzenia te odznaczają
się wysokim stopniem bezpieczeństwa. Nie
zwalnia to jednak z konieczności przestrze‐
gania zasad bezpieczeństwa pracy określo‐
nych w przepisach i instrukcjach eksploatacji
oraz kierowania do pracy tylko osób upowa‐
żnionych, legitymujących się „świadectwami
kwalifikacji”. Ważnym aspektem bezpiecznej
pracy jest bezwarunkowe podporządkowa‐
nie się zaleceniom tabliczek informacyjnych
i ostrzegawczych umieszczonych na drzwiach
pól rozdzielczych. Wymianę, naprawę, kon‐
30
serwację aparatów, izolatorów oraz szyn mo‐
żna przeprowadzać tylko w stanie beznapię‐
ciowym, po uprzednim przygotowaniu miej‐
sca pracy. Wszelkie prace w przedziałach
szyn zbiorczych mogą być wykonywane tyl‐
ko w stanie beznapięciowym, przy zamknię‐
tych uziemnikach. Należy pamiętać o prawi‐
dłowej kolejności manewrowania aparatami
łączeniowymi. Przy wszelkiego rodzaju czyn‐
nościach łączeniowych należy unikać naduży‐
wania siły fizycznej, aby nie doprowadzić
do wyłamania blokad i wykonania niedopusz‐
czalnych operacji.
W zależności od konstrukcji i przeznacze‐
nia rozdzielnice średniego napięcia wyposa‐
ża się w różnorakie blokady mechaniczne
i elektromechaniczne zapewniające bezpie‐
czeństwo pracy, m.in.:
blokady elektryczne i mechaniczne unie‐
możliwiające wykonywanie błędnych
czynności łączeniowych,
wyposażenie pól w uziemniki oraz blokady
uniemożliwiające załączenie aparatury łą‐
czeniowej przy zamkniętych uziemnikach,
okienka rewizyjne w drzwiach rozdzielni‐
cy do kontroli położenia zestyków łączni‐
ków bez otwierania drzwi,
blokady otwierania drzwi i pokryw pod
napięciem,
blokady otwierania drzwi pola gdy uziem‐
nik jest otwarty,
Przyszłością w konstrukcji rozdzielnic są
rozdzielnice inteligentne. Jest to związane
z rozwojem inteligentnych sieci zarówno ni‐
skich jak i średnich i wysokich napięć. Rynek
rozdzielnic jest związany z rozwojem infra‐
struktury sieciowej, bowiem rozdzielnice są
jej integralną częścią, tak w zakresie trans‐
misji energii, jak i dystrybucji. W krajach roz‐
winiętych i rozwijających się zwiększenie
mocy zainstalowanej oraz rosnące potrzeby
energetyczne w sektorach komercyjnych
i przemysłowych spowodowały wzrost za‐
interesowania optymalizacją zużycia energii
elektrycznej, do czego są niezbędne inteli‐
gentne rozdzielnice energii elektrycznej re‐
agujące w czasie rzeczywistym na ruch sie‐
ciowy (zmiany obciążeń).
Inteligentne rozdzielnice energii są w pełni
zautomatyzowane i w pełni przystosowane
do samodzielnego zarządzania rozdziałem
energii. Można je łatwo konfigurować i zarzą‐
dzać nimi przez interfejs internetowy. Do cią‐
głej kontroli wraz z systemem monitoringu słu‐
żą specjalne systemy, np. typu slave. Własna
magistrala pozwala wykorzystywać liczne
funkcje pomiarów i zarządzania, które poza ty‐
powym rejestrowaniem napięcia, prądu i mo‐
cy czynnej rejestrują również obciążenia asy‐
metryczne i współczynniki mocy. W celu roz‐
poznawania obciążeń asymetrycznych w sys‐
temach trójfazowych mierzony jest również
prąd w przewodzie neutralnym. Pomiar z do‐
kładnością do jednego procenta (pomiar ener‐
gii czynnej) gwarantuje wysoką wiarygodność
zarejestrowanych danych. Wszystkie parame‐
try mogą być w przejrzysty sposób przedsta‐
wiane np. na stronie internetowej i przekazy‐
wane do zewnętrznego oprogramowania mo‐
nitorującego przez protokół sieciowy. Ponad‐
to w szafie rozdzielczej zazwyczaj można akty‐
wować kolorowy wyświetlacz graficzny, który
pozwala na szybki podgląd zarządzania ener‐
gią oraz stanu pracy systemu.
Opracowano na podstawie
materiałów firmowych
maj 2013

Firmy Elektroinstalacyjne 2012

Transkrypt

Podobne dokumenty

Polski producent glukometrów

str. 1

Antidotum na chimery aury - Elektrownia hybrydowa Politechniki