3. Autoreferat w języku polskim - Akademia Muzyczna im. Karola

3. Autoreferat w języku polskim - Akademia Muzyczna im. Karola

AUTOREFERAT
Edukacj! muzyczn" rozpocz"#em w wieku 5 lat w Ognisku Muzycznym w Rudzie
$l"skiej - Koch#owicach. W tym mie%cie mieszka# i prowadzi# swoj" orkiestr! mój
wuj Franciszek Wilk, kombatant Powsta& $l"skich. To on odkry# we mnie talent
muzyczny i sta# si! moim mecenasem, kupuj"c dla mnie pierwszy instrument pianino. Nauk! gry na fortepianie kontynuowa#em w PSM I st. im. Stanis#awa
Moniuszki w Katowicach, gdzie zdoby#em solidne podstawy muzyczne w klasie
fortepianu prof. Alicji Miku#owej. Ukoronowaniem tego okresu muzycznego by#
wyst!p z orkiestr" szkoln" w Filharmonii $l"skiej pod batut" Eryka Taubica.
Anna Weso#owska, Felicja Bieganek, Bernard Steuer oraz Józef Podlewski to profesorowie PSM II st. im. Karola Szymanowskiego w Katowicach, którzy
z ogromnym zapa#em wprowadzali mnie w %wiat muzyki klasycznej i rozrywkowej.
To dzi!ki nim nauczy#em si! sumienno%ci, wra'liwo%ci i pracowito%ci. Spotkania
muzyczne z profesorami, cz!sto pozalekcyjne, poszerza#y moj" wiedz! nie tylko
muzyczn", ale równie' techniczn", a te do%wiadczenia w obecnych czasach
komputerów okaza#y si! niezb!dne. Zainteresowania muzyk" jazzow"
i rozrywkow" zapocz"tkowa#y nauk! aran'acji ju' w szkole %redniej. Pod
kierunkiem prof. Bernarda Steura powsta#y moje pierwsze kompozycje i aran'acje
wykonywane przez big-band, jak i moje combo jazzowe. W tym czasie talent
literacki objawi#a Anna Górecka (obecnie wyk#adowca Akademii Muzycznej
w Katowicach) pisz"c szereg tekstów do moich kompozycji. W roku szkolnym
1985/1986 prowadz"c w#asny zespó#, zosta#em laureatem Ogólnopolskiego
Konkursu Szkó# Artystycznych w Elbl"gu, zdobywaj"c nagrod! g#ówn" z zespo#em
oraz nagrod! indywidualn" za aran'acj!. Te wyró'nienia u#atwi#y mi podj!cie
decyzji dotycz"cej wyboru kierunku studiów i w 1986 roku rozpocz"#em nauk!
w Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach na Wydziale
Jazzu i Muzyki Rozrywkowej, otrzymuj"c indeks z r"k ówczesnego Rektora za
najlepiej zdany egzamin wst!pny.
1
Studia pod kierunkiem prof. Zbigniewa Kalemby ukszta#towa#y mnie artystycznie
i da#y mi podstawy rozumienia ró'nych stylów muzycznych. W tym okresie bra#em
udzia# w wielu festiwalach krajowych i zagranicznych, m.in. Jazz Juniors, Warsaw
Summer Jazz Days, Jazz Jamboree, gdzie wyst"pi#em z gitarzyst" Davida
Samborna, Hiramem Bullockiem. W 1989 roku z zespo#em Staff Only zdoby#em
II nagrod! na festiwalu Jazz Juniors. Z t" sam" formacj" zakwalifikowa#em si! do
fina#u konkursu zespo#ów jazzowych w Hoeilaart w Belgii. Jednym z utworów by#a
moja kompozycja „The Beginner", która pó(niej znajdzie si! na autorskiej p#ycie.
Moj" aktywno%) artystyczn" obrazuje fakt wspó#pracy z 14 zespo#ami, wymieni! „Loud Jazz Band” Mirka Kaczmarczyka, „Mr. Bober’s Friends” Wojtka
Bobrowskiego, czy grup! ”Set Off”, z którymi wyst!powa#em na wielu festiwalach
w Niemczech, Holandii i Norwegii.
Jeszcze jako student by#em wyk#adowc" Warsztatów Artystycznych w Brzegu,
My%lcu i Otmuchowie.
Dzi!ki wspó#pracy z tak wieloma zespo#ami, mia#em mo'liwo%) uczestniczenia
w sesjach nagraniowych m.in. takich produkcji jak - p#yta Tadeusza Nalepy
„Absolutnie”, Kciuk Surzyn Band „Klucha w $piewnik” oraz „Little Wing”
z udzia#em Czes#awa Niemena zarejestrowana na p#ycie „Kciuk i jego go%cie”
w 1988 roku. Nagrania z czo#owymi postaciami sceny jazzowej i rozrywkowej,
pozwoli#y mi na obranie kierunków artystycznych i wypracowanie w#asnego j!zyka
muzycznego. W 1990 roku uko&czy#em studia na Wydziale Jazzu i Muzyki
Rozrywkowej, otrzymuj"c dyplom i tytu# magistra w klasie Kompozycji i Aran'acji.
Dalsza droga artystyczna to kolejne p#yty, m.in. Loud Jazz Band „4ever2U” nominowana do nagrody Fryderyka 1995 w kategorii jazz, p#yta Ireny Santor
„Powrócisz tu”, Grzegorz Kapo#ka Band „I’m believing”, Grzegorz Kapo#ka Quartet
„Blue Blues II”, p#yta Anny Serafi&skiej „Melodies”.
Od pocz"tku swojej kariery wspó#pracowa#em z big-bandami graj"c na licznych
festiwalach krajowych i zagranicznych. To wspó#praca z Big Warsaw Band
Stanis#awa Fija#kowskiego, Big Band Wies#awa Pieregorólki, Alex Band Aleksandra
Maliszewskiego i Kukla Band Zygmunta Kukli da#a mi solidne fundamenty grania
2
w zespole, kierowania nim oraz komponowania i aran'owania w ró'nych stylach
muzycznych. W#a%ciwie od szko#y %redniej nie rozstaj! si! z aparatem
wykonawczym jakim jest big-band.
Rok 1992 jest kolejnym etapem indywidualnego rozwoju, zapocz"tkowanym
za#o'eniem wraz z Grzegorzem Kapo#k" zespo#u Mr D.J. Od tego czasu jestem
w czo#ówce polskich muzyków jazzowych ankiety TOP JAZZ w kategorii
Syntezatory i Instrumenty Klawiszowe. Do%wiadczenia muzyczne zdobyte
dotychczas zarówno w szko#ach artystycznych, jak i na scenie muzycznej
zaowocowa#y nagraniem debiutanckiego albumu „The Beginner”. Do udzia#u
w nagraniach zaprosi#em fenomenalnego gitarzyst! Franka Gambale z zespo#u
Chick Corea Elektric Band, który po przes#uchaniu materia#u, poprosi# o nuty i nie
waha# si! przyjecha) na prywatne zaproszenie do Polski. Sesja nagraniowa odby#a
si! w warszawskim studiu S-4. Go%cinnie do nagra& zaproszeni zostali tak'e
puzonista Robin Eubanks, tr!bacz Piotr Wojtasik, gitarzysta Grzegorz Skawi&ski,
saksofoni%ci Wojciech Staroniewicz i Mariusz „Fazi” Mielczarek. Trzon zespo#u
stanowili Dariusz Janus - key., Grzegorz Kapo#ka guit., Andrzej Rusek bg. i Pawe#
Twardoch dr. P#yta zosta#a wydana w 1996 roku przez Koch Internacional.
Z zespo#em Mr D.J. wyst!powa#em w wielu klubach jazzowych oraz bra#em udzia#
w koncercie z okazji XXV-lecia Wydzia#u Jazzu i Muzyki Rozrywkowej.
By#em inicjatorem nagra& dla Polskiego Radia programu I i III. W 1994 roku
zrealizowane nagrania z Ew" Uryg" do s#ów Justyny Holm „Zbiorowa cisza”
i „Twarda *za” to kompozycje i aran'acje mojego autorstwa. W 1996 roku zosta#em
zaproszony jako aran'er i wykonawca do nagrania p#yty „Kol!dy” Marka Ba#aty.
Kolejny album „+ycz! Ci Dobrych $wi"t”, którego jestem producentem,
kompozytorem i aran'erem powstaje w 1997 roku. Jest to zbiór kol!d i pastora#ek
%piewanych przez Beat! Bednarz, Ew! Uryg!, Mieczys#awa Szcze%niaka
i Agnieszk! Janus. W 1998 roku powsta# projekt Duety, którego by#em
pomys#odawc". Do nagra& zaprosi#em Natali! Kukulsk" z Mieczys#awem
Szcze%niakiem, Katarzyn! Stankiewicz z Markiem Ba#at", Ew! Wlaz#owsk"
z Jackiem Kotlarskim oraz Joann! Zagda&sk" z Ryszardem Rynkowskim. Kolejne
dwie kompozycje „Dwa razy nic” do s#ów Jana Wo#ka %piewane przez Gra'yn!
3
*obaszewsk" i Piotra Schulza oraz utwór „Nocna rozmowa” do s#ów Artura
Kurpisza wykonywany przez Ew! Uryg! i Janusza Szroma znalaz#y si! w koncercie
Premier w Opolu i utrwalone zosta#y na p#ycie pt. Opole’99 Premiery. W tym samym
czasie kiedy komponowa#em, aran'owa#em i by#em producentem wielu
wykonawców polskiej sceny muzycznej, wspó#pracowa#em równie' jako muzykpianista i keybordzista, akompaniuj"c takim wykonawcom jak: Tytus Wojnowicz,
Lora Szafran - projekt „Tylko Chopin”, trasa koncertowa w listopadzie 1999 roku
z zespo#em Walk Away, koncerty ze skrzypaczkami Julit" i Paul" Soko#owskimi
oraz Ann" Serafi&sk". W latach 2002-2005 uczestniczy#em w musicalu „Chicago”
wystawianym przez warszawski teatr Komedia.
Do dwóch autorskich p#yt „The Beginner" i „+ycz! Ci Dobrych $wi"t” na drodze
indywidualnego rozwoju, dodaj! powstanie trzeciego albumu wydanego w 1999
roku pt. „The Tales”. W%ród opowie%ci autorskich na p#ycie znalaz#y si! te' utwory
innych kompozytorów, wymieni! „Concierto de Aranjuez” J. Rodrigo czy Preludium
fortepianowe op. 1 K. Szymanowskiego. $mia#e aran'acje pozwoli#y s#uchaczom
odkry) te utwory na nowo, nie niszcz"c ich pierwotnego pi!kna zawartego
w tematach, a wykorzystany przeze mnie kwartet smyczkowy, z#agodzi#
nowoczesno%) i ostro%) brzmienia.
Rok 2000 to czas zako&czenia d#ugoletniej pracy nad p#yt" „Running for my life” ze
standardami muzyki Gospel, %piewanej przez wybitn" artystk! tego gatunku Ew!
Uryg!. P#yta zosta#a dobrze przyj!ta zarówno przez odbiorców, jak i krytyk!.
Doceniono profesjonalizm gwarantowany przez dobór muzyków oraz nowoczesne
aran'acje, %wietnie brzmi"ce tak'e na koncertach (recenzja Go%) Niedzielny
z 24.02.02). Nagranie z tej p#yty pt. „Consideration” zosta#o umieszczone
w sk#adance Jazz w Polsce - Antologia 1950-2000 i wydane przez Polskie Radio
w 2002 roku.
Zdobycie gruntownego wykszta#cenia oraz do%wiadczenia zarówno w dziedzinie
muzyki klasycznej, jak i jazzowej, da#o mi mo'liwo%ci zastosowania tej wiedzy oraz
umiej!tno%ci w kolejnych kompozycjach. Poznanie pianistki - prof. Gabrieli
Szendzielorz, wykonuj"cej wspó#czesne dzie#a kompozytorów, zaowocowa#o
i zainspirowa#o mnie do napisania utworów na fortepian. Tak powsta#y „Cyberwalc”,
4
Etiuda na 4 r!ce oraz cykl walców i etiud. Kompozycje te by#y prezentowane na
wielu festiwalach, jak i kursach mistrzowskich muzyki klasycznej. Do moich
osi"gni!) niew"tpliwie nale'y udzia# Akademickiego Zespo#u Muzycznego
Politechniki $l"skiej pod dyrekcj" Krystyny Krzy'anowskiej-*obody w VI
Mi!dzynarodowym Konkursie Chórów im. Johannesa Brahmsa (6 Internationales
Johannes-Brahms - Chorfestival & Wettbewerb) w kategorii chórów mieszanych
i zdobycie z#otego medalu autorsk" kompozycj" „GOODMORNING AFRICA” - 8-12
VII 2009 r. Wernigerode (Niemcy) oraz prawykonanie Etiudy na 2 fortepiany na IV
Festiwalu Prawykona& - Sala koncertowa AM w Katowicach 26 III 2011 r.
Kolejnym nurtem w mojej karierze by#a muzyka sakralna i to w#a%nie w ramach
obchodów XXV-lecia pontyfikatu Jana Paw#a II w 2004 roku powierzono mi piecz!
nad opraw" muzyczn" do „Tryptyku Rzymskiego” Karola Wojty#y, recytowanego
przez Krzysztofa Kolbergera w Akademickim Ko%ciele %w. Anny w Warszawie. By#a
to kolejna inspiracja, która zaowocowa#a p#yt" „Prowad( mnie Panie” nagran"
w czerwcu 2004 roku. Jako jej producent dokona#em bardzo %mia#ych aran'acji,
nadaj"c znanym utworom religijnym nowatorskie brzmienie, wykorzystuj"c zarówno
chór, jak i g#osy syntetyczne. Koncert promuj"cy mia# miejsce 25 XI 2004 r. w MOK
w Rudzie $l"skiej. Dalsze zainteresowania muzyk" sakraln" zainicjowa#y
powstanie dwóch p#yt: „Ca#y Twój” i „Bóg w stajni” nagranych dla Moniki
Grajewskiej w 2005 roku. Pie%ni religijne w swojej prostocie da#y mi mo'liwo%)
harmonicznego wzbogacenia i rozbudowania utworów. Swoj" selektywno%)
i przejrzysto%) uzyska#y dzi!ki zastosowanemu przeze mnie brzmieniu
akustycznemu. W tym nurcie powsta#a kompozycja i aran'acja utworu s#ownomuzycznego pt. „Subito Santo”, utrwalona na p#ycie Moniki Grajewskiej w 2009
roku, jak i zarejestrowanie oraz wydanie teledysku na p#ycie DVD w 2011 roku.
Swoje zdolno%ci zarz"dzania i dyrygowania zespo#em mog#em wykorzysta) b!d"c
od 2004 roku aran'erem, a od 2005 do listopada 2012 roku kierownikiem
muzycznym telewizyjnego programu „Jaka to melodia”. Wyznacznikiem moich
mo'liwo%ci jest liczba zaaran'owanych utworów do tego programu (ponad 1000
aran'acji). Mój profesjonalizm oraz umiej!tno%) wspó#pracy z wieloma osobami, nie
tylko muzykami, i dobra koordynacja dzia#a& przy tworzeniu programu,
5
zaprocentowa# d#ugoletni" wspó#prac". W tym okresie wspó#pracowa#em z wielkimi
gwiazdami sceny polskiej m.in. Ew" Bem, Ryszardem Rynkowskim, Piotrem
Cugowskim, Ma#gorzat" Walewsk", czy Alicj" W!gorzewsk". Z tego czasu
pochodzi p#yta CD wydana w 2007 roku, na której zosta#a zarejestrowana moja
kompozycja „D(wi!k ”(„Jaka to melodia”) do s#ów Jacka Cygana.
W czasie kiedy by#em kierownikiem programu telewizyjnego „Jaka to melodia”,
realizowa#em nagrania dla jednej z najwybitniejszych artystek, Gra'yny
*obaszewskiej. Na p#ycie pt. „Przep#ywamy’’ znalaz#o si! 12 autorskich kompozycji
i aran'acji. P#yta pomimo obecno%ci tylko jednego kompozytora, jest bardzo
zró'nicowana. Zarówno warstwa emocjonalna, jak i muzyczna jest dla s#uchacza
interesuj"ca. P#yta zosta#a wydana 18 IX 2012 r., przez Sony Music Polska.
Pochlebne recenzje s" kolejnym dowodem tezy zawartej w mojej pracy doktorskiej,
'e sukces utworu lub te' dzie#a, w tym przypadku p#yty, zale'y ju' nie tylko od
kompozytora, ale równie' od aran'era i producenta. My%l!, 'e uda#o mi si! te
wszystkie trzy elementy po#"czy) w ca#o%). Utwór z tej'e p#yty pt. „Ju' drog!
znasz” znalaz# si! na sk#adance radia PIN pt. „Cafe night & day”. W grudniu 2012
roku odby#a si! Gala Z#oty Mikrofon. Koncert ten u%wietni#a swoim wyst!pem
Gra'yna *obaszewska z opraw" muzyczn" pod moim kierownictwem. Na scenie
towarzyszy#a mi sekcja rytmiczna oraz Zespó# Smyczkowy Polskiej Orkiestry
Radiowej. Moim zamys#em by#o po#"czenie elektrycznego brzmienia sekcji
rytmicznej z #agodnym brzmieniem orkiestry smyczkowej. W utworze pt. „Prowincja
jest pi!kna” uzyska#em efekt sielsko%ci prowincji, o której opowiada tekst utworu.
Wyst!p ten zosta# zarejestrowany na p#ycie, na której wi!kszo%) utworów jest
mojego autorstwa. Jestem równie' aran'erem, jak i producentem muzycznym tej
p#yty, wydanej przez Polskie Radio w kwietniu 2013 roku. Warto%) artystyczna
krótkiej formy s#owno-muzycznej jak" jest piosenka zale'y nie tylko od
kompozytora, ale w równej mierze od autora tekstu. To w#a%nie poetka Justyna
Holm zaprosi#a mnie do wspó#pracy przy realizacji projektu „Aureola” - bajki
o polskich %wi!tych. Zamys#em by#o u'ycie instrumentów charakterystycznych dla
danej epoki i po#"czenie ich z brzmieniem wspó#czesnym. Zbiór 12 kompozycji
i oprawa muzyczna bajek zosta#y zarejestrowane na 3 p#ytach DVD, wydanych
przez wydawnictwo Promyczek w 2014 roku. Zainteresowanie polskim folklorem
6
sk#oni#o mnie do zaaran'owania w nowoczesny sposób znanych piosenek
ludowych. Trudno%ci" w realizacji tego projektu by# fakt, 'e korzysta#em tylko
i wy#"cznie z instrumentów elektronicznych. P#yta „Swojskie Klimaty” za%piewana
przez Monik! Grajewsk", to nowatorskie spojrzenie na dwana%cie ró'norodnych
utworów, w których %cieraj" si! ró'ne style muzyki %wiata, wiernie zachowuj"ce
oryginaln" melodi! i tekst. P#yta zosta#a wydana w grudniu 2015 roku.
Ró'norodno%) twórcza sk#oni#a mnie poprzez liczne kontakty z muzykami
klasycznymi do podj!cia wyzwania, jakim jest tworzenie kompozycji dla artystów
sceny klasycznej. To by#o przyczynkiem do powstania p#yty „Three colours of...”
wydanej na pocz"tku 2016 roku. Kompozycje te zosta#y wykonane na moim
benefisie - koncercie zatytu#owanym „W stron! klasyki”, który odby# si! 21 stycznia
2016 roku w Sali koncertowej ZPSM im. Wojciecha Kilara w Katowicach. To w#a%nie
kompozycja „Three colours of fantasy” sta#a si! dzie#em artystycznym mojej pracy
habilitacyjnej. Utwór sk#ada si! z trzech cz!%ci. Ka'da z nich napisana jest na flet,
gitar! i fortepian. Pierwsza cz!%) z towarzyszeniem orkiestry smyczkowej, druga
z kwartetem smyczkowym, za% trzecia pozostaje tylko relacj" pomi!dzy trzema
instrumentami. Rodzaj zawo#a& i odpowiedzi pomi!dzy instrumentami, sprawia
wra'enie na wzajemnym przekazywaniu sobie tematu pomi!dzy fletem a gitar",
natomiast fortepian jest tutaj spoiwem harmonicznym tych dwóch instrumentów.
Improwizacja tak wa'na w muzyce jazzowej, tak'e w tym utworze znalaz#a swoje
miejsce w zapisie nutowym, gdy' wykonawcami s" muzycy klasyczni. Druga cz!%)
utworu pt. „Nieporozumienie” jest diametralnie inna od pozosta#ych. Po pierwsze
soli%ci graj" z towarzyszeniem kwartetu smyczkowego, a po drugie cz!%) ta
wykorzystuje elementy muzyki flamenco. Jak wida), z ka'd" kolejn" cz!%ci"
nast!puje redukcja obsady wykonawczej. Tutaj zostaje poruszona kwestia jako%ci
utworu. Czy zale'y ona od liczby instrumentów? Czy jako%) utworu ma w ogóle
z tym zwi"zek? Jakkolwiek, utwór ten jest prób" odpowiedzi na te pytania
i rozwiania w"tpliwo%ci, a dok#adniej udowodnienia, i' na jako%) utworu sk#adaj" si!
czynniki zgo#a inne ni' obsada. Bior"c do r!ki np. partytur! III Symfonii „Pie%ni
'a#osnych” op. 36 i III Kwartet smyczkowy „Pie%ni %piewaj"” op. 67 Henryka
Miko#aja Góreckiego niewielu odwa'y si! zaprzeczy), i' obydwa dzie#a s"
wyj"tkowe bez wzgl!du na obsad!. Bywa te' tak, i' utwór na wielk" orkiestr!
7
symfoniczn" wydaje si! by) niczym przy dobrze napisanym utworze na skrzypce
solo. Oczywi%cie bywa te' odwrotnie. Takich przyk#adów mo'na mno'y) bardzo
wiele. Istot" problemu jest zrozumienie, i' w czym% ma#ym mo'na zawrze) równie
du'o jak w czym% wi!kszym. W#a%nie tak" prób! podj"#em pisz"c „Three colours of
fantasy”. Szczegó#owy opis pracy zamie%ci#em w za#"czniku dzie#a artystycznego.
Wszystkie moje dotychczasowe osi"gni!cia realizuj! dzi!ki pracy pedagogicznej,
któr" rozpocz"#em w pa(dzierniku 1997 roku jako wyk#adowca Akademii Muzycznej
w Katowicach na Wydziale Jazzu i Muzyki Rozrywkowej, na stanowisku m#odszego
wyk#adowcy. Chc"c poszerza) i doskonali) swoje umiej!tno%ci naukowe
w dziedzinie muzycznej w 2001 roku zosta#em asystentem prof. Andrzeja Zubka
w klasie Kompozycji i Aran'acji. To pod jego okiem pisa#em prac! doktorsk" pt.
”Three colours of rhapsody” uzyskuj"c 18 X 2007 r. stopie& doktora sztuki
muzycznej, w dyscyplinie artystycznej - kompozycja i teoria muzyki, specjalno%) kompozycja. Nauczanie daje mi ogromn" satysfakcj! i rado%) w przekazywaniu
wiedzy jak" zdobywa#em i zdobywam w trakcie mojej kariery zawodowej. Rado%)
jest tym wi!ksza, kiedy studenci mojej klasy otrzymuj" nagrody, a absolwenci
odnajduj" si! na rynku muzycznym staj"c si! nowym pokoleniem wspó#czesnych
kompozytorów i aran'erów.
Oprócz dzia#alno%ci pedagogicznej na Akademii Muzycznej swoje umiej!tno%ci
rozwija#em prowadz"c zaj!cia z sekcj" rytmiczn" i zespo#ami jazzowymi na II
Ogólnopolskim Kursie Wakacyjnym Big-Bandów i Zespo#ów Kameralnych, który
odby# si! 12-18 lipca 2001 r. w Nysie. Prowadzi#em równie' konferencje
metodyczne na temat „Kompozytor, aran'er i producent-kreator brzmienia” Jelenia Góra 24 X 2008 r., „Rola komputerów we wspó#czesnej muzyce
rozrywkowej” - Jelenia Góra 21 X 2010 r. Zaproszono mnie równie' jako
przewodnicz"cego jury na Festiwalu Muzyki Transgranicznej w Jeleniej Górze w
latach 2008 i 2010.
Wszystkie moje dotychczasowe osi"gni!cia artystyczne zosta#y uhonorowane
w roku 2013 nagrod" specjaln" Ministra Sztuki i Dziedzictwa Narodowego.
8