GDA Tygodniki - 2011-09-16 : Kartuzy : 6 : NORDA

6
www.kartuzy.naszemiasto.pl
tygodnik kartuzy
16 września 2011
www.naszemiasto.pl
Baner: „Gduńsk-stoleca Kaszeb“ na Lechii
a W poniedziałek odbył się na PGE Arenie
pierwszy mecz ligowy Lechii Gdańsk
przy obecności kibiców drużyny przyjezdnej.
Lechia odniosła swoje pierwsze zwycięstwo
na stadionie (2:1 nad Górnikiem Zabrze).
Obecnych było ponad 18 000 kibiców.
Ale co ciekawe, po tym meczu, kierownictwo
klubu poinformowało na swojej stronie
internetowej, iż na prośbę fanklubów Lechii
na stadionie pojawią się wkrótce banery
z napisem „Gduńsk - stoleca Kaszeb“. To wspólna
inicjatywa Lechii Gdańsk i Zrzeszenia KaszubskoPomorskiego. Napis będzie nawiązywał do barw
Klubu, będzie utrzymany w tonacji biało-zielonej.
W niedzielę inauguracja akcji
czytania bajek po kaszubsku
b W niedzielę o godz. 14 na kościerskim Rynku odbędzie się Bajkowy Festyn Rodzinny. To pierwsza taka impreza, inaugurująca kampanię społeczną czytania dzieciom bajek w języku kaszubskim - pt. „Kaszubskie bajania“
Tatiana Kuśmierska
K
ultura czytelnicza
spada. Coraz mniej
czytajądorośli, amłodzieżidzieci,jeżelinie
zmuszaichdotegoszkolnyobowiązek, po lekturę nie sięgają
prawiewcale.Wprzypadkuczytelnictwakaszubskiegosytuacja
ta jest jeszcze trudniejsza. Nie
dość,żemałoludziznajęzykkaszubski w ogóle, to liczba tych
znających literacką kaszubszczyznę jest jeszcze mniejsza.
Wydawać by się mogło, że
w obecnej sytuacji, zachęcenie
do głośnej lektury kaszubskich
tekstów wdomach,jestniemożliwe. To jednak nieprawda - jest
tomożliwe,chociażniełatwezadanie. Podjąć się go postanowili
twórcy wielkiej kampanii społecznejzatytułowanej„Kaszubskie Bajania“.
Co zrobić żeby zachęcić Kaszubówdoczytaniakaszubskich
baśninajmłodszym?Daćimdobry przykład. Z takiego założenia wyszli działacze Zrzeszenia
Kaszubsko-Pomorskiego.Wramach ich współpracy z Radiem
Gdańsk powstała płyta „Naj-
piękniejsze bajki i baśnie kaszubskie“,dziękiktórejusłyszeć
będzie można kaszubskie bajki
czytane przez m.in. Danutę
Stenkę,
Macieja
Miecznikowskiego,profesorów:
Józefa Borzyszkowskiego i JerzegoTredera,poetęianimatora
kultury Tomasza Fopkę, członkinię KGW z Chwaszczyna Teresę Makurat, artystę ludowego
Czesława Birra i Kaszubę z wyboru Larego Ugwu Okey. Lektorówjestwsumiedziewiętnastu.
Czy to kolejny audiobook, jakich ostatnio na kaszubskim
rynku coraz więcej? Inny.
Popierwsze. KaszubskieBajania
to projekt, w którym udział
wzięli zarówno profesjonaliści
jak i amatorzy. Po drugie. Bajki
czytaneprzezuczestnikówprojektu zostały dźwiękowo zilustrowanebrzmieniemmisigongów tybetańskich, bongosów,
bazuny kaszubskiej, trąbki
ifletu.Takiegopołączenianakaszubskim rynku fonograficznym trudno szukać. Po trzecie.
Płyta „Najpiękniejszebajkiibaśnie kaszubskie“ jest projektem
nie nastawionym na jakiekolwiek zyski. Część egzemplarzy
wydawnictwa rozesłana zostanie do szkół i placówek bibliotecznych za darmo. Kolejne
płyty będą stanowiły bezpłatny
dodatek do ,,Dziennika Bałtyckiego” (już w sobotę 24 września) i ,,Pomeranii”.
Głównymźródłemdystrybucji natomiast, będzie specjalna
strona internetowa projektu,
z której każdy będzie mógł
za darmo ściągnąć nagranie bajekjakisameteksty.Takiegoprojektu na Kaszubach jeszcze nie
było.Bardzoważnejesttakżeto,
że wielki projekt udało się zrealizować za naprawdę niewielkie
pieniądze. Zarówno wszyscy
lektorzy, jak i instrumentaliści
biorącyudziałwprojekcie,swoją
pracę wykonali charytatywnie.
Swoje studio nagraniowe Radio
Gdańsk również udostępniło
zadarmo.Pieniądzetrzebabyło
znaleźć tylko na tłocznię, domenęstrony,projektokładkiitp.
Najważniejszym
jednak
aspektem całego projektu jest
towarzysząca mu kampania
społeczna. Bo Kaszubskie Bajania, to nie tylko nagrania bajek,
ale przede wszystkim akcja mająca zachęcić do tego, aby język
zostanąteżhappeningi,którym
towarzyszyć będzie głośne czytanie bajek. Pierwsza taka impreza pt. „Bajkowy festyn rodzinny“ odbędzie się już 18
września
na
Rynku
w Kościerzynie w godz. 14-18.
Tegosamegodnia,wmieścieodsłoniętazostaniefiguraRemusa.
Połączenie obu inicjatyw jest
bardzo trafne - hasło kampanii
Kaszubskie Bajania mogłoby
śmiało brzmieć: „Czytaj po kaszubsku. Bądź Remusem
w własnym domu“.
Kampanię „Kaszubskie Bajania” swoim patronatem objęła
Małżonka Prezydenta RP Pani
Anna Komorowska.
Zaś patronat medialny objęli
RadioGdański„DziennikBałtycki“. Akcjęwspierająrównieżinstytucje publiczne i prywatne.
Okładka płyty
kaszubski znów stał się żywą
mową, którą usłyszeć można
każdego wieczoru w wielu kaszubskich domach. Zrzeszenie
pragnie, aby nastronie projektu
umieszczaćteżwłasnenagrania
kaszubskich bajek. Chodzi o to,
żeby Czytelnicy na żywo chwalili się kolejnymi stronami przeczytanychwjęzykukaszubskim
książek.
W tym celu zorganizowane
Płyta „Najpiękniejsze bajki
i baśnie kaszubskie“jako prezentdlaCzytelników zostanie
dołączona do „Dziennika Bałtyckiego“jużzatydzień-wsobotę 24 września. Stało się to
możliwe dzięki finansowemu
wsparciu firmy BAT z
Sierakowic.
Saga66KaszubskiegoPułkuPiechoty(6) Kontrowersje wokół
Tydzień temu opublikowaliśmy piątą część historii bohaterskiego 66 Kaszubskiego
PułkuPiechotyim.Marszałka
Józefa Piłsudskiego.
Powstał on z ochotników
przerzucanychprzezOrganizację Wojskową Pomorza na terenyobjętepowstaniemwielkopolskim. Z tych ochotników
oraz Kaszubów służących
w
pułkach
toruńskim,
grudziądzkim płk Stanisław
Skrzyński - dowódca Ochotniczej Dywizji Strzelców Pomorskich - rozkazem nr 30 z dnia
8.X.1919rzarządziłformowanie
kaszubskiego pułku strzelców
pomorskich.
Gryfkaszubskijakoznakpułkowyjestnoszonyprzezżołnierzy Pułku na patkach kurtek
i płaszczy. Odznaka pułkowa
wykonana była ze srebra, lekko
oksydowanego: tarcza, gryf
i okole tarczy emaliowane; napiszłoty.Cyfry„63-stanowiąjej
główny motyw rysunkowy, pomiędzy szóstkami znajdują się
inicjały Szefa Pułku „J.P.”. Gryf
Kaszubski; na otoku tarczy napiswjęzykukaszubskim„Nigde
do
zgube, nie przyńdą
Kaszube”. Autorem odznaki
pułkowej był kpt. Oerest
Białous,oficer66Kaszubskiego
PułkuPiechoty.Pozakończeniu
działań wojennych pułk zostaje
przeniesiony do Chełmna
k/Świecia nad Wisłą i tam zakwaterowany w starych koszarachfrydecjańskich. Przypułku
utworzono szkołę dla niepiśmiennych oraz utworzono towarzystwa rodzin wojskowych.
Podczas przewrotu majowego pułk nie stanął po stronie
Piłsudskiego. Skutkowało to
zmianą dowództwa pułku oraz
zmianą składu etnicznego
pułku.Poprzewrociemajowym
zmniejszono nabór Kaszubów
do pułku. Płk Czesław
Jarnuszkiewicz dowódca66Kaszubskiego Pułku, bohater
wojny1920rokuzostaławansowany na stopień gen. brygady
iprzeniesionydodowództwa16
Dywizji Piechoty. Nowy dowódca płk Adam Brzechwa Ajdukiewicz wprowadza obowiązkowedlakadryzajęciazżycia towarzyskiego oraz kursy
tańca. W tym celu z Łodzi specjalnie sprowadzono baletmistrza.
Nadaltrwaintensywneszkoleniebojowe.Wplanach,nawy-
padek wojny, ma za zadanie aktywną obronę okolic Borów
Tucholskich oraz Ziemi Chełmińskiej. Ostatni bój żołnierze
66 Kaszubskiego Pułku stoczyli
17.09.1939 roku, pod Iłowem.
Pojedyncze grupy żołnierzy
walczyły jeszcze w dniu
18.09.1939 r. Część żołnierzy
pułkudostałasiędoniemieckiej
niewoli, część oficerów dostała
się do niewoli sowieckiej i została rozstrzelana w Katyniu.
Niektórzy wrócili po długiej tułaczce w swoje rodzinne strony.
Inni przedostali się na Zachód,
liczącnaotworzeniepułku.Jednakże, ze względów politycznych w czasie trwania II wojny
światowej pułk nie został reaktywowany.
Gen.
Jarnuszkiewicz, były dowódca
pułku, mimo dużej wiedzy nie
został wcielony do armii polskiej naZachodzie. Pełnił różne
funkcje reprezentacyjne. Natomiast wielu jego żołnierzy zasiliłoszeregidywizjigen.Maczka.
Wielu byłych żołnierzy 66 Kaszubskiego Pułku służyło w
francuskim ruchu oporu,
a także w tworzącym się Gryfie
Kaszubskim.
MarianHirsz(CDN)
kaszubskiej Kleki w Radiu Gdańsk
Kaszubski „Teleexpres” czyli
„Kleka” - krótki, popołudniowy serwis informacyjny
Radia Gdańsk - znika z anteny.
Kaszubi już protestują. A prezes Radia uspokaja: - Kaszubszczyzny będzie u nas więcej.
Rada Naczelna Zrzeszenia
Kaszubsko-Pomorskiego, największej organizacji skupiającej Kaszubów, jest zaniepokojona programowymi decyzjami w pomorskiej rozgłośni
radia publicznego.
- Od czterech lat emitowano „Klekę” o godz. 17.30
czyli w bardzo dobrym czasie
antenowym - mówi Łukasz
Grzędzicki, prezes ZKP. Człowiek wracał z pracy
i po drodze słuchał co ciekawego wydarzyło się w kaszubskim środowisku. Ludzie naprawdę się do niej przyzwyczaili, była popularna,
dlaczego ją więc usunięto,
a problematykę kaszubską
dotyczącą przecież kilkuset
tysięcy mieszkańców Pomorza zepchnięto do audycji
nocnych?
Sprawa zniknięcia „Kleki”
nabrała już rozmachu, bo wyjaśnień w sprawie szuka poseł
Jarosław Sellin, a tematem zainteresowali się także inni
parlamentarzyści.
A prezes Grzędzicki jeszcze
na ten tydzień miał zaplanowane rozmowy - właśnie o kaszubskim
programie
z przedstawicielami Krajowej
Rady Radiofonii i Telewizji
na ogólnopolskiej konferencji
w Lublinie oraz z Lechem
Parellem, prezesem Radia
Gdańsk.
- Nie będziemy biernie patrzeć na dalszą marginalizację
tematyki kaszubskiej w mediach publicznych, które mają
ustawowy obowiązek emitować programy po kaszubsku
i dla Kaszubów - podkreśla
szef ZKP. - Tym bardziej, że
otrzymują one niemałe pieniądze z wpływów abonamentowych, więc nie powinny się dziwić że oczekujemy aby nasze kaszubskie
podatki szły też na kaszubskie
audycje.
Prezes Parell zapewnia, że
„Kleka” nie zniknęła z anteny,
a Kaszubi nie powinni narzekać na to, że są pomijani.
- „Kleki” w dawnej formie
rzeczywiście nie będzie, ale
za to wydłużyliśmy wieczorny
program informacyjny, który
w zmienionej formie będziemy zapowiadać kilka razy
w ciągu dnia - tłumaczy Lech
Parell. - Naprawdę dokładamy
starań, by tematyka regionalna było mocno akcentowana w naszej stacji.
Wieczorny program kaszubski emitowany od poniedziałku do piątku zaczynać się
będzie o godz. 22.40 i trwać
będzie do godz. 23. Wydłużono go o 10 min. kosztem
starej „Kleki”.
- Pora jest ta sama, więc dotychczasowy słuchacz nie
musi się przestawiać i szukać
swojej audycji - wyjaśnia prezes Parell. - A pojemniejsza
formuła pozwoli nam bardziej
rozbudować program, np.
o konkursy, małe reportaże,
wywiady...