Ochrona wlasnosci intelektualnej

Dolnośląska Szkoła Wyższa
Wydział Nauk Społecznych i Dziennikarstwa
Katedra Administracji
Kierunek: ADMINISTRACJA
Specjalność: ADMINISTRACJA BEZPIECZEŃSTWA I PORZĄDKU PUBLICZNEGO
REPETYTORIUM
Z przedmiotu:
OCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ
Opracowanie:
MGR JOANNA BUKOWSKA
Spis treści
1. Pojęcie „własność intelektualna” oraz akty prawne zapewniające jej ochronę
3
2. Prawa autorskie i prawa pokrewne
5
3. Prawo własności przemysłowej
12
4. Prawnoautorska ochrona baz danych
15
5. Akty prawne
16
6. Literatura
16
2
1. Pojęcie „własność intelektualna” oraz akty prawne zapewniające jej ochronę
Własność intelektualna – według Światowej Organizacji Własności Intelektualnej – to zbiór
praw odnoszące się do:
 dzieł literackich, artystycznych i naukowych,
 interpretacji artystów interpretatorów oraz do wykonań artystów wykonawców, do
fonogramów i do programów radiowych i telewizyjnych,
 wynalazków we wszystkich dziedzinach działalności ludzkiej,
 odkryć naukowych,
 wzorów przemysłowych,
 znaków towarowych i usługowych, jak również do nazw handlowych i oznaczeń
handlowych,
 ochrony przed nieuczciwą konkurencją
 oraz wszelkie inne prawa dotyczące działalności intelektualnej w dziedzinie
przemysłowej, naukowej, literackiej i artystycznej.
Akty prawne:
 Akt sztokholmski zmieniający Konwencję paryską o ochronie własności przemysłowej
z dnia 20 marca 1883 r. (Dz.U. 1975 Nr 9 poz. 51);
 Akt Paryski Konwencji Berneńskiej o Ochronie Dzieł Literackich i Artystycznych
sporządzony w Paryżu dnia 24 lipca 1971 r. (Dz.U. 1990 Nr 82 poz. 474);
 Konwencja o udzieleniu patentów europejskich (Konwencja o patencie europejskim),
sporządzona w Monachium dnia 5 października 1973 r. (Dz.U. 2004 Nr 79 poz. 737);
 Konwencja
o
ustanowieniu
Światowej
Organizacji
Własności
Intelektualnej,
sporządzona w Sztokholmie dnia 14 lipca 1967 r. (Dz.U. 1975 Nr 9 poz. 49);
 Traktat Światowej Organizacji Własności Intelektualnej o Prawie Autorskim,
sporządzony w Genewie dnia 20 grudnia 1996 r. (Dz.U. 2005 Nr 3 poz. 12);
3
 Traktat Światowej Organizacji Własności Intelektualnej o artystycznych wykonaniach i
fonogramach, sporządzony w Genewie dnia 20 grudnia 1996 r. (Dz.U. 2004 Nr 41 poz.
375);
 Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994
Nr 24 poz. 83 z późn. zm.);
 Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej (Dz.U. 2001 Nr 49
poz. 508 z późn. zm.);
 Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. 2007 Nr
50 poz. 331 z późn. zm.);
 Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks Cywilny (Dz.U. 1964 Nr 16 poz. 93 z
późn. zm.);
 Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych (Dz.U. 2001 Nr 128 poz. 1402 z
późn. zm.).
4
2. Prawa autorskie i prawa pokrewne
Przedmiot ochrony – utwór – każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym
charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i
sposobu wyrażenia. W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:
1) wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie,
publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe);
2) plastyczne;
3) fotograficzne;
4) lutnicze;
5) wzornictwa przemysłowego;
6) architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne;
7) muzyczne i słowno-muzyczne;
8) sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne;
9) audiowizualne (w tym filmowe).
Ochroną uregulowaną w prawie autorskim objęty może być wyłącznie sposób wyrażenia
utworu. W związku z powyższym prawnoautorska ochrona nie dotyczy odkryć, idei,
procedur, metod, zasad działania, koncepcji matematycznych. Na gruncie prawnym
istnieje konieczność rozróżnienia pomysłu od sposobu jego wyrażenia. Pomysł, który nie
przybrał jeszcze określonej formy, nie jest utworem i nie podlega ochronie przewidzianej w
prawie autorskim. Na uwagę zasługuje tu kwestia ochrony twórczości artystycznej,
wynalazczej i racjonalizatorskiej przewidziana w przepisach kodeksu cywilnego regulujących
ochronę „dóbr osobistych”.
Ochrona „utworu” ma charakter normatywny, co oznacza, że jest on chroniony nawet w
postaci nieukończonej od momentu ustalenia, utrwalenia, uzewnętrznienia w taki sposób by
istniała możliwość zapoznania się z nim przez osoby trzecie przy użyciu zmysłów. Ochrona ta
jest niezależna od jakichkolwiek formalności. W celach dowodowych można dokonać
notarialnego poświadczenia daty pewnej ustalenia utworu.
5
Pojawiająca się często „nota copyrightowa” symbolizowana przez „©” nie ma znaczenia
prawnego, a jedynie informacyjne, psychologiczne. Jej umieszczenie nie powoduje „lepszej”
ochrony utworu, a jej brak nie pozbawia go ochrony.
Dla przyszłych pracowników służb publicznych istotna jest informacja, że prawo autorskie
nie zapewnia ochrony:
1) aktom normatywnym lub ich urzędowym projektom;
2) urzędowym dokumentom, materiałom, znakom i symbolom;
3) opublikowanym opisom patentowym lub ochronnym;
4) oraz prostym informacjom prasowym (np. komunikat urzędowy).
Podmiot ochrony – twórca – osoba fizyczna, której przysługują prawa autorskie do utworu,
chyba, że ustawa stanowi inaczej. Ustawodawca wprowadził domniemanie, iż twórcą jest
osoba, której nazwisko w tym charakterze uwidoczniono na egzemplarzach utworu lub której
autorstwo podano do publicznej wiadomości w związku z rozpowszechnianiem utworu. Jeśli
twórca nie ujawnił swojego autorstwa wówczas producent lub wydawca, a w razie ich braku –
właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi zastępuje go w
wykonywaniu tych praw. W przypadku stworzenia utworu przez kilka osób mamy do
czynienia z współtwórcami, którym prawa autorskie przysługują wspólnie i domniema się, że
wielkości ich udziałów są równe.
Twórcy/-om do stworzonego utworu przysługują dwa rodzaje praw autorskich: osobiste i
majątkowe.
Prawa autorskie osobiste – trwała, nieograniczona w czasie więź twórcy z utworem. Nie
podlegają zrzeczeniu się, zbyciu, dziedziczeniu. W szczególności są to prawa do:
1) autorstwa utworu;
2) oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go
anonimowo;
3) nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania;
4) decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności;
5) nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.
6
Często stosowaną praktyką w zakresie dysponowania osobistymi prawami autorskimi
określonymi w pkt 3 i 5 jest zgoda twórcy, by wyznaczona osoba trzecia wykonywała je w
jego imieniu albo oświadczenie twórcy o powstrzymaniu się od korzystania z tych praw.
Twórca, którego autorskie prawa osobiste zostały zagrożone cudzym działaniem, może żądać
zaniechania tego działania. W razie dokonanego naruszenia może także żądać, aby osoba,
która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków,
w szczególności, aby złożyła publiczne oświadczenie o odpowiedniej treści i formie. Jeżeli
naruszenie było zawinione, sąd może przyznać twórcy odpowiednią sumę pieniężną tytułem
zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub – na żądanie twórcy – zobowiązać sprawcę, aby
uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez twórcę cel społeczny.
Prawa autorskie majątkowe (w przeciwieństwie do wyżej omówionych) – są ograniczone w
czasie, podlegają zbyciu, zrzeczeniu się, dziedziczeniu. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej,
twórcy przysługuje wyłączne prawo do:
1) korzystania z utworu;
2) rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji;
3) oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.
Ustawa przewiduje dwa rodzaje umów dotyczących praw autorskich:
1) umowę o przeniesienie autorskich praw majątkowych (wymóg zachowania formy
pisemnej pod rygorem nieważności);
2) umowę o korzystanie z utworu, czyli tzw. licencję (wyłączną – wymóg formy pisemnej
pod rygorem nieważności lub niewyłączną – brak wymogu formy szczególnej).
Na szczególną uwagę zasługuje kwestia autorskich praw majątkowych do tzw. utworu
pracowniczego, ponieważ jeśli ustawa lub umowa o pracę nie stanowi inaczej, pracodawca,
którego pracownik stworzył utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy,
nabywa z chwilą przyjęcia utworu autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z
celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron oraz własność przedmiotu, na którym utwór
utrwalono.
Autorskie prawa majątkowe wygasają (przechodzą do „domeny publicznej”) po upływie 70
lat, chyba, że ustawa przewiduje wyjątki od tej zasady. Termin ten liczy się:
7
1) od śmierci twórcy, a do utworów współautorskich – od śmierci współtwórcy, który
przeżył pozostałych;
2) w odniesieniu do utworu, którego twórca nie jest znany – od daty pierwszego
rozpowszechnienia, chyba że pseudonim nie pozostawia wątpliwości co do tożsamości
autora lub jeżeli autor ujawnił swoją tożsamość;
3) w odniesieniu do utworu, do którego autorskie prawa majątkowe przysługują z mocy
ustawy innej osobie niż twórca – od daty rozpowszechnienia utworu, a gdy utwór nie
został rozpowszechniony – od daty jego ustalenia;
4) w odniesieniu do utworu audiowizualnego – od śmierci najpóźniej zmarłej z
wymienionych osób: głównego reżysera, autora scenariusza, autora dialogów,
kompozytora muzyki skomponowanej do utworu audiowizualnego.
Uprawniony, którego autorskie prawa majątkowe zostały naruszone, może żądać od osoby,
która naruszyła te prawa:
1) zaniechania naruszania;
2) usunięcia skutków naruszenia;
3) naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych albo poprzez zapłatę sumy
pieniężnej w wysokości odpowiadającej dwukrotności, a w przypadku, gdy naruszenie
jest zawinione – trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego
dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na
korzystanie z utworu;
4) wydania uzyskanych korzyści.
Uprawniony może domagać się:
1) jednokrotnego albo wielokrotnego ogłoszenia w prasie oświadczenia odpowiedniej
treści i w odpowiedniej formie lub podania do publicznej wiadomości części albo
całości orzeczenia sądu wydanego w rozpatrywanej sprawie, w sposób i w zakresie
określonym przez sąd;
2) zapłaty przez osobę, która naruszyła autorskie prawa majątkowe, odpowiedniej sumy
pieniężnej, nie niższej niż dwukrotna wysokość uprawdopodobnionych korzyści
odniesionych przez sprawcę z dokonanego naruszenia, na rzecz Funduszu promocji
Twórczości, gdy naruszenie jest zawinione i zostało dokonane w ramach działalności
8
gospodarczej wykonywanej w cudzym albo we własnym imieniu, choćby na cudzy
rachunek.
Sąd może nakazać osobie, która naruszyła autorskie prawa majątkowe, na jej wniosek i za
zgodą uprawnionego, w przypadku, gdy naruszenie jest niezawinione, zapłatę stosownej
sumy pieniężnej na rzecz uprawnionego, jeżeli zaniechanie naruszania lub usunięcie skutków
naruszenia byłoby dla osoby naruszającej niewspółmiernie dotkliwe.
Sąd, rozstrzygając o naruszeniu prawa, może orzec na wniosek uprawnionego o bezprawnie
wytworzonych przedmiotach oraz środkach i materiałach użytych do ich wytworzenia, w
szczególności może orzec o ich wycofaniu z obrotu, przyznaniu uprawnionemu na poczet
należnego odszkodowania lub zniszczeniu. Orzekając, sąd uwzględnia wagę naruszenia oraz
interesy osób trzecich.
Opracowanie cudzego utworu (prawo zależne) – w szczególności tłumaczenie, przeróbka,
adaptacja, jest przedmiotem prawa autorskiego bez uszczerbku dla prawa do utworu
pierwotnego. Rozporządzanie i korzystanie z opracowania zależy od zezwolenia twórcy
utworu pierwotnego, chyba że autorskie prawa majątkowe do utworu pierwotnego wygasły.
Twórca utworu pierwotnego może cofnąć zezwolenie, jeżeli w ciągu pięciu lat od jego
udzielenia opracowanie nie zostało rozpowszechnione. Wypłacone twórcy wynagrodzenie nie
podlega zwrotowi. Na egzemplarzach opracowania należy wymienić twórcę i tytuł utworu
pierwotnego. Za opracowanie nie uważa się utworu, który powstał w wyniku inspiracji
cudzym utworem.
Plagiat – polega na przywłaszczeniu (przypisaniu) sobie autorstwo cudzego utworu albo
artystycznego wykonania w całości lub w części, a także na wprowadzeniu w błąd, co do tego
autorstwa. W takich przypadkach ustawa przewiduje zarówno odpowiedzialność cywilną jak i
karną.
Dozwolony przedruk – licencja ustawowa pozwalająca rozpowszechniać w celach
informacyjnych w mediach:
1) już rozpowszechnione sprawozdania o aktualnych wydarzeniach, aktualne artykuły na
tematy polityczne, gospodarcze lub religijne, chyba że zostało wyraźnie zastrzeżone, że
9
ich dalsze rozpowszechnianie jest zabronione, a także aktualne wypowiedzi i fotografie
reporterskie;
2) krótkie wyciągi ze sprawozdań i artykułów;
3) przeglądy publikacji i utworów rozpowszechnionych;
4) mowy wygłoszone na publicznych zebraniach i rozprawach (nie upoważnia to jednak
do publikacji zbiorów mów jednej osoby);
5) krótkie streszczenia rozpowszechnionych utworów.
Za korzystanie z powyższych utworów twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia, a ich
rozpowszechnianie dopuszczalne jest zarówno w oryginale, jaki i w tłumaczeniu. Wypłata
wynagrodzenia następuje na podstawie umowy z uprawnionym lub za pośrednictwem
właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.
Publiczne wykonywanie utworów podczas uroczystości – licencja ustawowa pozwalająca
nieodpłatnie wykonywać publicznie rozpowszechnione utwory podczas ceremonii religijnych,
imprez szkolnych i akademickich lub oficjalnych uroczystości państwowych, jeżeli nie łączy
się z tym osiąganie pośrednio lub bezpośrednio korzyści majątkowych i artyści wykonawcy
nie otrzymują wynagrodzenia, z wyłączeniem imprez reklamowych, promocyjnych lub
wyborczych.
Ochrona wizerunku – rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim
przedstawionej. W braku wyraźnego zastrzeżenia zezwolenie nie jest wymagane, jeżeli osoba
ta otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie. Ochronę wizerunku zapewnia również kodeks
cywilny w części dotyczącej dóbr osobistych oraz kodek karny w obowiązujących od 8
czerwca 2010 r. art. 190a § 2 i 191a.
Prawa pokrewne – zapewniają ochronę artystycznych wykonań, fonogramów i
wideogramów, nadań programów, pierwszych wydań oraz wydań naukowych i krytycznych.
Organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi –
stowarzyszenia zrzeszające twórców, artystów wykonawców, producentów lub organizacje
radiowe i telewizyjne, których statutowym zadaniem jest zbiorowe zarządzanie i ochrona
10
powierzonych im praw autorskich lub praw po-krewnych oraz wykonywanie uprawnień
wynikających z ustawy. W zakresie ich działalności stosuje się przepisy prawa o
stowarzyszeniach, z tym że członkiem organizacji może być również osoba prawna. Podjęcie
przez organizacje działalności określonej w ustawie wymaga zezwolenia ministra właściwego
do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, on też nadzoruje działalności tych
organizacji.
Wykaz organizacji zbiorowego zarządzania:
1) Stowarzyszenie Aktorów Filmowych i Telewizyjnych SAFT,
2) Stowarzyszenie Architektów Polskich SARP,
3) Stowarzyszenie Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno-Muzycznych
SAWP,
4) Stowarzyszenie Autorów i Wydawców „Polska Książka”,
5) Stowarzyszenie Autorów ZAiKS,
6) Stowarzyszenie Filmowców Polskich SFP,
7) Stowarzyszenie Polski Rynek Oprogramowania PRO,
8) Stowarzyszenie Twórców Ludowych STL,
9) Stowarzyszenie Wydawców REPROPOL,
10) Stowarzyszenie Zbiorowego Zarządzania Prawami Autorskimi Twórców Dzieł
Naukowych i Technicznych KOPIPOL,
11) Związek Artystów Scen Polskich ZASP,
12) Związek Artystów Wykonawców STOART,
13) Związek Polskich Artystów Fotografików ZPAF,
14) Związek Polskich Artystów Plastyków ZPAP,
15) Związek Producentów Audio-Video ZPAV.
11
3. Prawo własności przemysłowej
Procedury ochronne:
 krajowa
http://www.uprp.pl/procedura-krajowa/Lead05,39,1802,4,index,pl,text/
 regionalna
http://www.uprp.pl/wspolnotowe-wzory-przemyslowe/Lead05,40,1831,4,index,pl,text/
 międzynarodowa
http://www.uprp.pl/procedura-miedzynarodowa/Lead05,41,1834,4,index,pl,text/
Prawo własności przemysłowej zapewnia ochronę:
 wynalazków,
 wzorów użytkowych,
 wzorów przemysłowych,
 znaków towarowych,
 oznaczeń geograficznych,
 topografii układów scalonych.
Korzystanie z tej ochrony nie wyklucza możliwości powołania się również na prawo
autorskie. Twórcy ww. przedmiotów ochrony przysługuje prawo do:
1) uzyskania patentu, prawa ochronnego albo prawa z rejestracji;
2) wynagrodzenia;
3) wymieniania go jako twórcy w opisach, rejestrach oraz w innych dokumentach i
publikacjach.
Decyzje o udzieleniu patentu, prawa ochronnego i prawa z rejestracji wydaje Urząd
Patentowy RP – http://www.uprp.pl/strona-glowna/Menu01,9,0,index,pl/. Przysługują one
twórcy (współtwórcom), ale mogą przysługiwać także pracodawcy, zamawiającemu lub
przedsiębiorcy. Są zbywalne i podlegają dziedziczeniu, a umowa przenosząca te prawa pod
rygorem nieważności wymaga formy pisemnej.
Na wynalazek – który jest nowy, posiada poziom wynalazczy i nadaje się do przemysłowego
stosowania, bez względu na dziedzinę techniki udziela się patent. Przez uzyskanie patentu
12
nabywa się prawo wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy,
a ochrona ta trwa 20 lat od daty dokonania zgłoszenia wynalazku.
Wzorem użytkowym – jest nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym,
dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci. Rozwiązanie jest
użyteczne, jeżeli pozwala na osiągnięcie celu mającego praktyczne znaczenie przy
wytwarzaniu lub korzystaniu z wyrobów. Na wzór użytkowy udziela się prawo ochronne,
które uprawnia do wyłącznego korzystania z niego w sposób zarobkowy lub zawodowy. Czas
trwania prawa ochronnego wynosi 10 lat od daty dokonania zgłoszenia wzoru użytkowego.
Wzorem przemysłowym – jest nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu
lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów,
kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację. Za wytwór uważa
się każdy przedmiot wytworzony w sposób przemysłowy lub rzemieślniczy, obejmujący w
szczególności opakowanie, symbole graficzne oraz kroje pisma typograficznego, z
wyłączeniem programów komputerowych, a także: 1) przedmiot składający się z wielu
wymienialnych części składowych umożliwiających jego rozłożenie i ponowne złożenie
(wytwór złożony); 2) część składową, jeżeli po jej włączeniu do wytworu złożonego
pozostaje widoczna w trakcie jego zwykłego używania, przez które rozumie się każde
używanie, z wyłączeniem konserwacji, obsługi lub naprawy; 3) część składową, jeżeli może
być przedmiotem samodzielnego obrotu. Na wzór przemysłowy udziela się prawa z
rejestracji. Prawa z rejestracji wzoru udziela się na 25 lat od daty dokonania zgłoszenia, a
uprawniony nabywa prawo wyłącznego korzystania z wzoru przemysłowego w sposób
zarobkowy lub zawodowy.
Znakiem towarowym® – jest każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób
graficzny,
jeżeli
oznaczenie
takie
nadaje
się
do
odróżnienia
towarów
jednego
przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa, w szczególności może nim być:
wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma
towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy. Na znak towarowy
może być udzielone prawo ochronne. Uprawniony może wskazać, że jego znak został
zarejestrowany, poprzez umieszczenie w sąsiedztwie znaku towarowego litery „R” wpisanej
13
w okrąg. Przez uzyskanie prawa ochronnego nabywa się prawo wyłącznego używania znaku
towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy. Czas trwania prawa ochronnego wynosi 10
lat od daty zgłoszenia znaku towarowego. Może być ono przedłużone dla wszystkich lub
części towarów, na kolejne okresy dziesięcioletnie. Wniosek powinien być złożony przed
końcem upływającego okresu ochrony, jednak nie wcześniej niż na rok przed jego upływem.
Oznaczeniami geograficznymi - są oznaczenia słowne odnoszące się bezpośrednio lub
pośrednio do nazwy miejsca, miejscowości, regionu lub kraju (teren), które identyfikują towar
jako pochodzący z tego terenu, jeżeli określona jakość, dobra opinia lub inne cechy towaru są
przypisywane prze-de wszystkim pochodzeniu geograficznemu tego towaru. Na oznaczenie
geograficzne może być udzielone prawo z rejestracji. Ochrona jest bezterminowa i trwa od
dnia dokonania wpisu do rejestru oznaczeń geograficznych.
14
4. Prawnoautorska ochrona baz danych
Baza danych – oznacza zbiór danych lub jakichkolwiek innych materiałów i elementów
zgromadzonych według określonej systematyki lub metody, indywidualnie dostępnych w
jakikolwiek sposób, w tym środkami elektronicznymi, wymagający istotnego, co do jakości
lub ilości, nakładu inwestycyjnego w celu sporządzenia, weryfikacji lub prezentacji jego
zawartości.
Bazy danych spełniające cechy utworu podlegają ochronie przewidzianej zarówno w ustawie
o ochronie baz danych, jaki i ustawie o ochronie praw autorskich i praw pokrewnych.
Ochrona przyznana bazom danych nie obejmuje programów komputerowych użytych do
sporządzenia baz danych lub korzystania z nich.
Bazy danych, a także zbiory, antologie i wybory podlegają prawnoautorskiej ochronie pod
warunkiem, że spełniają cechy utworu zdefiniowane w ustawie o prawie autorskim i prawach
pokrewnych. Twórczym, indywidualnym, oryginalnym kryterium pozwalającym uznać bazę
danych za utwór jest sposób doboru jej elementów, stworzony układ, systematyka,
zestawienie oraz forma jej przedstawienia. W związku z powyższym bazy danych tworzone w
kolejności alfabetycznej lub chronologicznej nie są utworami.
Opracowanie lub zwielokrotnienie bazy danych spełniającej cechy utworu, dokonane przez
legalnego użytkownika bazy danych lub jej kopii, nie wymaga zezwolenia autora bazy
danych, jeśli jest ono konieczne dla dostępu do zawartości bazy danych i normalnego
korzystania z jej zawartości. Jeżeli użytkownik jest upoważniony do korzystania tylko z
części bazy danych, niniejsze postanowienie odnosi się tylko do tej części.
15
5. Akty prawne
1. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 1994 Nr
24 poz. 83 z późn. zm.);
2. Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej (Dz.U. 2001 Nr 49
poz. 508 z późn. zm.);
3. Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. 2007 Nr 50
poz. 331 z późn. zm.);
4. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks Cywilny (Dz.U. 1964 Nr 16 poz. 93 z późn.
zm.);
5. Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych (Dz.U. 2001 Nr 128 poz. 1402 z
późn. zm.).
6. Literatura
1. G. Michniewicz, Ochrona własności intelektualnej, C.H. Beck 2012;
2. Golat R., Prawo autorskie dla praktyków, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr 2010;
3. J. Barta, R. Markiewicz (red.), Prawo autorskie, Warszawa 2013;
4. E. Nowińska, U. Pomińska, M. du Vall, Prawo własności przemysłowej, LexisNexis 2010;
5. P. Ślęzak, Prawo autorskie wzory umów z komentarzem, Wolters Kluwer Polska 2012.
16