STATYSTYKA Instytut Statystyki i Demografii Szkoła - E-SGH

STATYSTYKA
STUDIA LICENCJACKIE SGH
INFORMATOR
2008/2009
I. Cel zajęć ...................................................................
2
II. Program standardowy przedmiotu ..................... 3
III. Literatura ................................................................
4
IV. Zasady zaliczania przedmiotu.................................... 4
Instytut Statystyki i Demografii
Szkoła Główna Handlowa
WARSZAWA, luty 2009
I.
CEL ZAJĘĆ
Zajęcia z przedmiotu “Statystyka” prowadzone są na drugim semestrze Studiów Licencjackich:
-
Na studiach stacjonarnych oraz niestacjonarnych popołudniowych obejmują 60 godzin
zajęć (15 godzin wykładów oraz 45 godzin ćwiczeń).
-
Na studiach niestacjonarnych
sobotnio-niedzielnych obejmują 36 godzin zajęć (8
godzin wykładów oraz 28 godzin ćwiczeń) oraz 14 godzin e-learningowych (materiały
uzupełniające przedmiot online dostępne na platformie e-sgh.pl:
www.e-sgh.pl/kursy/stat-nl)
Celem zajęć jest przekazanie studentom podstaw wiedzy ze statystyki ogólnej w zakresie metod opisu
oraz wnioskowania statystycznego, a takŜe wykształcenie umiejętności praktycznego jej zastosowania w
rozwiązywaniu konkretnych zadań i problemów.
W toku prowadzonych wykładów i ćwiczeń słuchacze zapoznają się ze sposobami prezentacji i oceny
informacji statystycznej oraz stosowaniem metod statystycznych w kompleksowej analizie danych w
zakresie analizy struktury, korelacji, regresji i analizy dynamiki. Przedstawione są takŜe, niezbędne w
procesie wnioskowania i podejmowania decyzji na bazie prób losowych, podstawy statystyki
matematycznej obejmujące estymację parametrów oraz weryfikację hipotez statystycznych dotyczących
wartości parametrów, rozkładów cech, badanych zaleŜności oraz modelowanych zjawisk.
Program przedmiotu skoordynowany jest z programem realizowanym na zajęciach z matematyki i
ekonometrii, a poznane metody analizy mają szerokie zastosowanie w wielu dyscyplinach, takich jak:
ekonomia, zarządzanie i marketing, bankowość, ubezpieczenia, demografia.
Proces dydaktyczny moŜe być wspierany przez zajęcia w laboratorium komputerowym przy
wykorzystaniu wybranych profesjonalnych pakietów statystycznych (SPSS, SAS, Statistica, Statgraphics,
Excel).
2
II.
PROGRAM STANDARDOWY PRZEDMIOTU STATYSTYKA
NA STUDIACH LICENCJACKICH SGH
1. Wprowadzenie do przedmiotu
Przedmiot statystyki. Podstawowe pojęcia: populacja i próba, opis i wnioskowanie.
Źródła danych; badania statystyczne pełne i częściowe, schemat i operat losowania, błędy losowe i
nielosowe.
Cechy statystyczne i ich klasyfikacje.
2. Metody opisowe w analizie rozkładu cechy
Porządkowanie danych indywidualnych; szereg rozdzielczy, liczebności skumulowane,
dystrybuanta.
Prezentacja graficzna rozkładu.
Miary tendencji centralnej i miary połoŜenia: średnia arytmetyczna, mediana, kwantyle (formuły
niewaŜone i waŜone oraz wzory interpolacyjne na kwartyle; graficzne wyznaczanie kwartyli).
Miary zróŜnicowania: wariancja i odchylenie standardowe, odchylenie ćwiartkowe, współczynnik
zmienności. Standaryzacja cechy.
Asymetria (klasyczny współczynnik asymetrii).
3. Wprowadzenie do wnioskowania statystycznego
Zmienna losowa jako teoretyczny model cechy statystycznej.
Wykorzystanie rozkładu dwumianowego i normalnego w statystyce.
Twierdzenie graniczne de Moivre'a-Laplace'a oraz Lindeberga-Levy'ego.
Podstawowe pojęcia: próba losowa, statystyka z próby, wiarygodność próby.
Teoretyczne rozkłady statystyk z próby: rozkład chi-kwadrat, rozkład t-Studenta i rozkład
F- Snedecora.
Rozkłady dokładne statystyk z próby: średniej, róŜnicy dwóch średnich i ilorazu wariancji.
Rozkłady graniczne średniej, częstości, róŜnicy średnich i róŜnicy częstości.
Estymacja parametrów w populacji: własności estymatorów; ocena punktowa i przedziałowa
średniej i frakcji; standardowy błąd (estymatora); maksymalny (dopuszczalny) błąd estymacji.
Zagadnienie minimalnej liczebności próby.
4. Weryfikacja hipotez statystycznych
Pojęcie testu statystycznego, typy hipotez, rodzaje błędów, krytyczny poziom istotności.
Parametryczne testy istotności dotyczące: średniej, frakcji, róŜnicy dwóch średnich (dla prób
niezaleŜnych i prób zaleŜnych) i róŜnicy dwóch frakcji.
Test zgodności chi-kwadrat (sprawdzanie normalności rozkładu).
5. Jednoczynnikowa analiza wariancji
Sformułowanie problemu i załoŜenia analizy wariancji.
Podział całkowitej sumy kwadratów i statystyka F.
6. Badanie zaleŜności zjawisk
Rozkład zmiennej dwuwymiarowej i jego parametry; pojęcie niezaleŜności i braku korelacji.
Ocena i miary zaleŜności: współczynnik zbieŜności Cramera, współczynnik korelacji liniowej,
współczynnik korelacji rang Spearmana.
Wnioskowanie statystyczne w analizie zaleŜności: test niezaleŜności χ2, test istotności dla
współczynnika korelacji.
7. Model regresji liniowej
Sformułowanie klasycznego modelu regresji liniowej.
Estymacja parametrów modelu regresji liniowej metodą najmniejszych kwadratów.
Model regresji ze zmienną czasową (model tendencji rozwojowej).
Błędy szacunku parametrów i badanie istotności ocen parametrów funkcji regresji liniowej.
Ocena dopasowania funkcji regresji (współczynnik determinacji liniowej).
Predykcja na podstawie modelu regresji liniowej. Standardowy błąd prognozy.
3
8. Badanie dynamiki zjawisk
Średnie ruchome.
Wskaźniki wahań okresowych.
Indeksy proste i średnie tempo zmian.
Indeksy agregatowe wartości, ilości i cen (Laspeyresa, Paaschego, Fishera).
III. LITERATURA
Podstawowa:
- J.Jóźwiak, J.Podgórski: Statystyka od podstaw. Wyd. VI zmienione, PWE, W-wa 2006
- J. Podgórski: Statystyka dla studiów licencjackich, PWE, W-wa 2005
- M. Rószkiewicz: Statystyka. Kurs podstawowy, EFEKT, W-wa 2005
- A.D. Aczel: Statystyka w zarządzaniu. PWN, W-wa 2006.
Uzupełniająca:
- E.Frątczak: Statystyka od podstaw z systemem SAS. SGH, W-wa 2005
- I.Kasperowicz-Ruka: Materiały pomocnicze do studiowania statystyki: 1) Testy, SGH, W-wa 2000;
2) Problemy i zadania, SGH, W-wa 2001; 3) Wzory, SGH, W-wa 2001; 4) Wspomaganie
komputerowe, SGH, W-wa 2004
- H.Kassyk-Rokicka: Mierniki statystyczne. Wyd. VI, PWE, W-wa 2001
- P.Kuszewski, J. Podgórski: Statystyka. Wzory i tablice. SGH, W-wa 1998
- A.Luszniewicz, T. Słaby: Statystyka. Teoria i zastosowania (z pakietem komputerowym
Statistica’Pl). Ch.Beck, W-wa, 2001
- Statystyka. Zbiór zadań pod red. H.Kassyk-Rokickiej. PWE, W-wa 2005.
IV. ZASADY ZALICZANIA PRZEDMIOTU
Podstawę zaliczenia przedmiotu stanowi EGZAMIN.
Egzamin
Egzamin jest standardowy, ma formę pisemną i obejmuje zagadnienia z całości materiału objętego
programem przedmiotu.
W czasie pisania egzaminu moŜna korzystać tylko z nieopisanych wzorów, tablic statystycznych oraz
kalkulatorów. Nie dopuszcza się korzystania z Ŝadnego innego sprzętu elektronicznego.
Na egzamin naleŜy przyjść z dokumentem toŜsamości ze zdjęciem (dowód osobisty, legitymacja
studencka).
Ocenę z egzaminu uzyskuje się według następujących udziałów procentowych uzyskanych punktów:
ocena: 2
ocena: 3
ocena: 3,5
ocena: 4
ocena: 4,5
ocena: 5
ocena: 5,5
–
–
–
–
–
–
–
poniŜej 54% ogólnej liczby punktów
<54% – 62%)
-‘<62% – 70%)
<70% – 78%)
<78% – 86%)
<86% – 94%)
<94% – 100%>
Ocena uzyskana z egzaminu jest oceną końcową z przedmiotu.
4