Woda elementem publicznej architektury stolicy. Fontanny jako

Woda elementem publicznej architektury stolicy. Fontanny jako

Członek wspierający
Przedsiębiorstwo Inwestycyjno-Budowlane EBEJOT Sp. z o.o.
Mecenas wystawy
„WARSZAWSKIE FONTANNY WCZORAJ, DZIŚ, JUTRO”
ZESZYTY PROBLEMOWO INFORMACYJNE
Woda elementem publicznej
architektury stolicy.
Fontanny jako wyzwanie dla deweloperów
Wydawnictwa
Towarzystwa Przyjaciół Warszawy
Warszawa, marzec 2009 r
TOWARZYSTWO
PRZYJACIÓŁ WARSZAWY
Zarząd Główny
Plac Zamkowy 10
00-277 WARSZAWA
tel/fax :831 61 75
Towarzystwo Przyjaciół Warszawy
W okresie I wojny światowej działalność polityczna w Warszawie była ograniczona; najpierw
przepisami rosyjskimi, później — niemieckimi. Miasto nasze potrzebowało jednak zorganizowanej
aktywności ludzi dbających nie tylko o własny interes, ale odczuwających potrzebę działania takŜe na
rzecz lokalnej wspólnoty mieszkańców. W ten sposób juŜ 11 maja 1915 r. powstało Towarzystwo
Przyjaciół Pragi.
W rok później powstają analogiczne stowarzyszenia na Mokotowie, Woli i Grochowie. Sztandar
Towarzystwa Przyjaciół Grochowa z 1916 r. zachował się do naszych dni i jest niemalŜe relikwią
Towarzystwa Przyjaciół Warszawy.
RST 39 – 05.05.1989
REGON 000 821 330
(13.09.1996 Urząd Statystyczny Warszawa)
NIP 525 19 85 266
Stowarzyszenia przyjaciół dzielnic były niezwykle aktywne w okresie tzw. pierwszej okupacji niemieckiej,
tj. w latach 1915-1918. To one niewątpliwie przyczyniły się do rozszerzenia administracyjnych granic
Warszawy, organizując społeczną presję na niemieckiego generała-gubernatora warszawskiego von
Beselera. Presja musiała być znaczna, albowiem 8 kwietnia 1916 r. gubernator wydał rozporządzenie na
mocy którego terytorium miasta zostało zwiększone z niespełna 3300 ha do około 11500 ha, tj. o ponad
8200 ha.
KONTO BANKOWE
BANK PKO B.P. XV O/WARSZAWA
00-950 Warszawa Al. Jerozolimskie 7
Rach. Nr 10201156-5858-270-1-111
W Niepodległej Polsce stowarzyszenia przyjaciół poszczególnych dzielnic miasta, aktywnie włączały się
w dyskusje o planach zagospodarowania przyłączonych obszarów, a nawet podejmowały się roli
„inwestora zastępczego” przy realizacji inwestycji miejskich,
www.tpw.org.pl e-mail [email protected]
Prezydium Zarządu Głównego
1. Prezes Lech KRÓLIKOWSKI
2. Pierwszy Wiceprezes Marzena Maria GROCHOWSKA
3. Wiceprezes
InŜynieria, Turystyka, Wydawnictwa Augustyn DOBIECKI
4. Sekretarz Beata MICHALEC
5. Skarbnik Wacława BORKOWSKA
6. Fundusze Europejskie Andrzej OZIMEK
7. Forum Dyskusyjne Krystyna SAWICKA
8. Konkurs „Warszawa w kwiatach”,
kontakty z Oddziałami GraŜyna DWORAKOWSKA
9. Problematyka młodzieŜowa GraŜyna śEBROWSKA
10. Opieka nad zabytkami Tadeusz DODA
11. Kronika Krystyna BACHANEK
czego dobrym przykładem jest budowa alei Waszyngtona. Arteria ta zrealizowana została przez
Magistrat przy ogromnym udziale Towarzystwa Przyjaciół Grochowa.
W 1931 r. dojrzała myśl połączenia licznych stowarzyszeń, m.in. po to aby koordynować podejmowane
inicjatywy i zwiększyć siłę oddziaływania.
W ten sposób 28 maja 1931 r. stworzony został Związek Stowarzyszeń Przyjaciół Wielkiej Warszawy, na
którego czele stanął Marszałek Senatu RP - Antoni Bogucki.
Po drugiej wojnie światowej stowarzyszenia przyjaciół dzielnic, mające niewątpliwie mieszczański i
niepodległościowy rodowód, były bardzo źle widziane przez komunistyczne władze, które nie dopuściły
do ich odrodzenia. Trzeba było dopiero polskiego Października, aby inicjatywa tego rodzaju mogła być
zaakceptowana przez władze PRL. W 1956 r. udało się utworzyć Towarzystwo Przyjaciół Starej
Warszawy, którego prezesem został Karol Czampe.
18. marca 1963 r. na bazie Towarzystwa Przyjaciół Starej Warszawy, profesor Stanisław Lorentz wraz z
grupą wybitnych osobistości świata kultury i nauki, m.in.: Stanisławem Herbstem,, Aleksandrem
Gieysztorem, Januszem Durko, Zygmuntem Skibniewskim Antonim Słonimskim, ElŜbietą Barszczewską,
Kazimierzem Rudzkim, Andrzejem Zahorskim, Stefanem Kieniewiczem, Eugeniuszem Szwankowskim i
Julianem Kulskim, przedwojennym wiceprezydentem Warszawy – powołał do Ŝycia Towarzystwo
Przyjaciół Warszawy, zostając jego wieloletnim Prezesem.
TPW było organizatorem duŜej liczby sesji varsavianistycznych, po których ukazywały się materiały
drukowane, stanowiące istotny dorobek w badaniach nad dziejami naszego miasta Z Towarzystwem
współpracowali najwybitniejsi ówcześni historycy, architekci i literaci.
Profesor Stanisław Lorentz był głównym inicjatorem odbudowy Zamku Królewskiego, na co
komunistyczne władze wyraziły zgodę dopiero 20-go stycznia 1971 r.
Towarzystwo było teŜ jedną z najbardziej aktywnych organizacji społecznych, związanych z jego
odbudową, nie szczędząc na ten cel własnego grosza, czego dowodem jest zakupienie i podarowanie
Zamkowi cennego XVI - wiecznego arrasu.
W 1969 r. TPW utworzyło pięcioletnie studium wiedzy o Warszawie dla dzieci i młodzieŜy które
funkcjonuje do dnia dzisiejszego i jest pięknym przykładem działalności członków Towarzystwa na rzecz
Warszawy i jej mieszkańców.
Widomym i dobitnym symbolem uznania przez władze Rzeczypospolitej wagi tej działalności, jest
przyznanie KrzyŜa Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski głównemu organizatorowi tego
przedsięwzięcia, wiceprezesowi Zarządu Głównego TPW - mgr Marii Marzenie Grochowskiej.
Towarzystwo jest takŜe kontynuatorem przedwojennego konkursu "Warszawa w kwiatach w
którym, kaŜdego roku, uczestniczą tysiące mieszkańców stolicy. Towarzystwo podejmuje wiele
inicjatyw na rzecz zrównowaŜonego rozwoju. W 2008r. przystąpiliśmy do Narodowego Konkursu
Ekologicznego „Przyjaźni Środowisku” organizowanego przez Narodową Radę Ekologiczną pod
Honorowym Patronatem Prezydenta RP.
Towarzystwo zainicjowało działania na rzecz miasta, jego rozbudowy, upiększania i ułatwiania Ŝycia,
a takŜe ochrony stołecznych zabytków. Od lat jest inicjatorem budowy pomników, fundowania
pamiątkowych tablic dokumentujących dokonania warszawiaków i tradycje naszego miasta.`
Towarzystwo Przyjaciół Warszawy śledzi uwaŜnie przemiany dokonujące się w naszym mieście
czego wyrazem są m.in. sesje popularno-naukowe oraz cykl publicznych dyskusji o najwaŜniejszych
problemach stolicy, prowadzonych systematycznie od 1998 r.
Debaty te są prowadzone na FORUM DYSKUSYJNYM TOWARZYSTWA PRZYJACIÓŁ
WARSZAWY. Spotkania te odbywają się zwykle w ostatnie poniedziałki miesiąca, o godzinie
siedemnastej, w budynku Ratusza przy ulicy Miodowej.
wraz z Firmą EBEJOT
na
LXVI Forum Dyskusyjne
o najwaŜniejszych problemach Warszawy
„W ODA ELEMENTEM PUBLICZNEJ ARCHITEKTURY STOLICY.
FONTANNY JAKO WYZWANIE DLA DEWELOPERÓW”
Po waŜniejszych debatach wydawane są zeszyty problemowo – informacyjne, zawierające tezy i
wnioski z odbytych dyskusji. Niniejszy zeszyt jest poświęcony LXVI FORUM DYSKUSYJNEMU
TPW, które odbyło się w dniu 17 listopada 2008 r. i było poświęcone roli fontann, które są waŜnym
elementem zagospodarowania przestrzeni publicznej Warszawy.
Jubileuszowa 70 – ta DEBATA odbędzie się nietypowo w środę 24. marca 2009 r. w siedzibie Urzędu
Wojewódzkiego Warszawa, ul. Plac Bankowy 3/5 sala numer 259 godz. 13.00.
Od 1998 r. przy Zarządzie Głównym TPW działa Komisja InŜynierii Komunikacyjnej, której zadaniem
jest prowadzenie szerokiej działalności informacyjne i technicznej w zakresie komunikacji i
bezpieczeństwa ruchu drogowego. Przeprowadzamy sondaŜe i formułujemy opinie społeczne;
oceniamy projekty techniczne i wykonujemy ekspertyzy dla samorządu terytorialnego Warszawy.
Chcemy aby organizacje społeczne postrzegane były nie tylko jako przeciwnicy budowy wszystkiego,
ale głównie jako krytyczni, Ŝyczliwi sprzymierzeńcy. Komisję prowadzi Wiceprezes ZG kol. Augustyn
DOBIECKI.
Od 2008 r. przy Zarządzie Głównym TPW działa Komisja Szkoleniowa, której głównym zadaniem jest
inicjowanie i prowadzenie doskonalenia wiedzy o Warszawie w formie kursów, wykładów,
warsztatów, akcji i wycieczek dla mieszkańców. Imprezy Komisji są organizowane i prowadzone przy
współpracy z naszymi warszawskimi przewodnikami z Oddziału TPW Śródmieście oraz Klubu
Organizatorów Ruchu Turystycznego. Komisję prowadzi historyk sztuki kol. ElŜbieta ZATOROWSKA
Nasze działania są próbą spoŜytkowania wiedzy i wieloletnich doświadczeń mieszkańców miasta, dla
budowy Warszawy jutra. Warszawy, która staje się jedną z głównych stolic Zjednoczonej Europy.
dr inŜ. Lech Królikowski
Tekst. fotografie i opracowanie: Beata MICHALEC, Augustyn DOBIECKI
Towarzystwo Przyjaciół Warszawy * Zarząd Główny – marzec 2009 r
-3-
Połączoną z konferencją prasową
Początek spotkania:
Dnia 17 listopada 2008 r. o godz. 10.00
Miejsce: InfoQultura, Pl. Konstytucji 4
z udziałem
Jacka Wojciechow icza Zastępcy Prezydenta m. st. Warszawy
Przebieg spotkania:
1. Cele i załoŜenia wystawy „Warszawskie fontanny wczoraj i dziś”- Rafał Chwiszczuk
varsavianista
2. „Warszawskie fontanny wczoraj i dziś- rys historyczny” Jarosław Zieliński varsavianista
3. „Fontanny i załoŜenia wodne, przykłady i projekty” - Wojciech Zabłocki architekt
4. „Fontanny w inwestycjach developerskich” Andrzej Jaczewski Przedsiębiorstwo
Inwestycyjno-Budowlane EBEJOT Sp. z o. o.
5. Dyskusja- aranŜacja przestrzeni publicznej.
Moderator- dr Lech Królikowski
Patronat honorowy
Prezydent Miasta Stołecznego Warszawy
Mecenas wystawy
Przedsiębiorstwo Inwestycyjno-Budowlane
EBEJOT Sp. z o.o.
-4Woda elementem publicznej architektury stolicy,
fontanny jako wyzwanie dla deweloperów
W dniu 17 listopada 2008 roku w InfoQultura przy placu
Konstytucji 4 odbyła się publiczna dyskusja o najwaŜniejszych
problemach naszego miasta, zorganizowana przez Towarzystwo
Przyjaciół Warszawy i Przedsiębiorstwo Inwestycyjno- Budowlane
EBEJOT Sp. z o.o. Sześćdziesiąte szóste Forum Dyskusyjne
połączone było z konferencją prasową.
W spotkaniu udział wzięli Pan Andrzej Jakubiak Wiceprezydent
Warszawy, Lech Królikowski Prezes Towarzystwa Przyjaciół
Warszawy moderator spotkania , Wojciech Zabłocki architekt,
Jarosław Zieliński varsavianista, Andrzej Jaczewski Prezes Ebejot,
Marcin Wojdat Dyrektor Centrum Komunikacji Społecznej. O
warszawskich fontannach rozmawiali równieŜ urzędnicy w tym
burmistrzowie dzielnic Warszawy, deweloperzy oraz warszawiacy
miłośnicy stolicy.
Forum Dyskusyjne odbyło się z inicjatywy Pani Joanny
Fabisiak Poseł RP i członka Oddziału śoliborz-Bielany TPW, za
organizację spotkania odpowiedzialny był Oddział śoliborz-Bielany
Towarzystwa Przyjaciół Warszawy.
Na konferencji wystosowaliśmy apel do władz miasta i
deweloperów o umieszczenie elementów małej architektury w nowych
projektach.
Fontanny świadczą o wielkomiejskości, a w stolicy wciąŜ jest
ich za mało – mówią varsavianiści. Będą nowe obiecują urzędnicy. A
deweloperzy juŜ budują. Zastępca Prezydenta m. st. Warszawy
zapewniał, Ŝe Biuro Rozwoju Miasta szuka lokalizacji , w których
moŜna zbudować nowe fontanny. Wiceprezydenta Andrzeja
Jakubiaka nie trzeba było przekonywać do fontann jest on
miłośnikiem takiej architektury od lat.
Jarosław Zieliński podkreślił , Ŝe fontanny i zdroje uliczne
stanowią rzadkość w Warszawie. Varsavianista uwaŜa , iŜ brakuje
fontann przy placu Konstytucji, placu Zbawiciela, przydałyby się u
zbiegu ulic Chmielnej, Zgoda, Szpitalnej, Brackiej i Kruczej.
Swoją koncepcję przedstawił Wojciech Zabłocki architekt o
międzynarodowej sławie, dotyczyła ona kładki nad Wisłą, po której
mogliby się przechadzać ludzie, a woda tryskałaby wprost do rzeki,
jest to koncepcja na Euro 2012. Łączyłaby oba brzegi Wisły na
wysokości Stadionu Narodowego, na pewno byłaby atrakcją dla
mieszkańców ale równieŜ i turystów.
Fontanny chcą budować takŜe władze i mieszkańcy Dzielnicy
śoliborz. Istnieje projekt zagospodarowania przy placu Lelewela. W
tym miejscu mogłaby stanąć fontanna podobna do tej, która znajduje
się przy Agrykoli stwierdziła przedstawicielka Urzędu Dzielnicy
śoliborz Pani Anna Samsonowicz.
Wiele fontann naleŜy w Warszawie poddać remontom lub po
prostu je wybudować, Lech Królikowski Prezes Towarzystwa
Przyjaciół Warszawy zadeklarował przedstawić władzom miasta 30
propozycji miejsc, w których mogą stanąć fontanny.
Podczas spotkania w InfoQultura moŜna było obejrzeć
wystawę fotograficzną Rafała Chwiszczuka „Warszawskie fontanny
wczoraj, dziś i jutro”. Uczestnicy Forum Dyskusyjnego mogli zobaczyć
fotografie fontanny w Ogrodzie Saskim autorstwa Henryka
Marconiego, fotografie z okresu międzywojennego ze zbiorów
Archiwum Państwowego m. st. Warszawy, fontannę zaprojektowaną
przez architekta Józefa Orłowskiego i inŜyniera Alfonsa Grotowskiego
z Ŝelaznym rzeźbami Marconiego, która stanęła w roku 1866 przy
Krakowskim Przedmieściu. W 1898 roku jej miejsce zajął pomnik
Adama Mickiewicza, a fontannę przeniesiono na plac Bankowy. W
roku 1952 ta fontanna stanęła na placyku przed kinem „Muranów”.
XVII wieczna fontanna wg. projektu Tylmana van Gameren
usytuowana w Łazienkach Królewskich przed pałacem na wyspie
znów tryska strumieniami wody jak za króla Stasia.
Kolejna
plansza
przedstawiała
wilanowską
fontannę
usytuowaną w samym środku załoŜenia ogrodowego na jego górnym
tarasie. Niedawno została odkryta przez archeologów jest to
niezwykłe znalezisko koło Pałacu w Wilanowie.
Znane są teŜ warszawiakom fontanny wokół Pałacu Kultury
dwie Ŝeliwne i jedna okrągła od strony północnej ul. Świętokrzyskiej, a
takŜe dwie Ŝeliwne i dwie okrągłe od strony południowej Alej
Jerozolimskich. Powstały w miejscu wyburzonych po drugiej wojnie
światowej kamienic przy ul. Chmielnej, Siennej, Śliskiej, wiejskiej,
śelaznej i Złotej.
Na
wystawie
mogliśmy
takŜe
zobaczyć
fontanny
zaprojektowane przez współczesnych architektów, które znajdują się
w C.H. Galeria Mokotów, Blue City, Klif, Panorama, w biurowcu
Metropolita, Błękitnym WieŜowcu, w Parku Kultury na Powiślu.
Podsumowaniem wystawy były plansze z fontannami , które powstały
na osiedlu Srokosze (Dzielnica Ursus) wybudowane przez
Przedsiębiorstwo Inwestycyjno-Budowlane EBEJOT.
Następnego dnia w codziennej warszawskiej prasie ukazały się
artykuły na temat Forum Dyskusyjnego: „Apolityczne fontanny trysną
w Warszawie” (Gazeta Wyborcza), „Więcej fontann” ( śycie
Warszawy), „Kładka z fontannami nad Wisłą” ( Polska The Times), a
internauci przesyłali na adres e-mail sekretarza Zarządu Głównego
TPW propozycje usytuowania fontann w Warszawie.
Beata Michalec
Sekretarz ZG TPW