Dyrektywa w sprawie promowania stosowania energii ze

Ze świata energii
Parlament Europejski przyjął dyrektywę
w sprawie promowania stosowania
energii ze źródeł odnawialnych
Olli SEPPÄNEN *)
Wprowadzenie
Dyrektywa w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych
przyjęta przez Parlament Europejski w grudniu 2008 r. stanowi bardzo istotną
część zrewidowanej polityki energetycznej i nowego planu przeciwdziałania zmianom klimatycznym (pakiet
klimatyczno-energetyczny
2008). Dyrektywa ta wyznacza cele udziału energii
odnawialnej dla wszystkich
Państw Członkowskich.
Rola sektora budowlanego
będzie ważna dla osiągnięcia tych celów. Zwiększenie
zastosowania odnawialnych
źródeł energii w budynkach
zostało wliczone w ich realizację. Oznacza to znacznie
powszechniejsze stosowanie
w budynkach technologii opartych na biomasie, energii
słonecznej, wiatrowej, geotermalnej i innych źródłach odnawialnych. Istotną decyzją
jest uznanie za odnawialne źródło energii pomp ciepła wykorzystujących energię
aerotermalną, geotermalną i hydrotermalną, pod warunkiem, że współczynnik efektywności sezonowej jest odpowiednio wysoki (powyżej 3,0). Poniżej przedstawione
zostały wybrane artykuły dyrektywy. Jej pełny tekst dostępny jest w wielu językach
na stronie Dyrekcji Generalnej ds. Transportu i Energii Komisji Europejskiej (http://
ec.europa. eu/energy/strategies/2008/2008_01_climate_change_en.htm).
Cele krajowe
Dyrektywa w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych została przyjęta przez Parlament Europejski 17 grudnia 2008. Ustanawia
ona wspólne ramy dla promowania energii ze źródeł odnawialnych. Określa
też obowiązkowe krajowe wartości docelowe w odniesieniu do całkowitego
udziału energii ze źródeł odnawialnych w ostatecznym zużyciu energii brutto
i w odniesieniu do udziału energii ze źródeł odnawialnych w transporcie. Dyrektywa ustanawia zasady dotyczące statystycznych przekazów między Państwami Członkowskimi, wspólnych projektów między Państwami
*)
lli SEPPÄNEN – Sekretarz Generalny Europejskiej Federacji
O
Stowarzyszeń Ogrzewnictwa i Wentylacji (REHVA), [email protected]
Tłumacz: mgr inż. Anna Wiszniewska
44
Członkowskimi i z państwami trzecimi, zasady gwarancji pochodzenia, procedur administracyjnych, informacji i szkoleń oraz dostępu energii ze źródeł
odnawialnych do sieci elektroenergetycznej. Określa również kryteria zrównoważonego rozwoju dla biopaliw i innych biopłynów.
Krajowe plany działania (Artykuł 4)
Każde Państwo Członkowskie musi przyjąć plan działania w zakresie energii
ze źródeł odnawialnych. Krajowy plan działania w zakresie energii ze źródeł
odnawialnych określa dla danego Państwa Członkowskiego krajowe docelowe
udziały energii ze źródeł odnawialnych w sektorze transportowym, sektorze
Tabela 1. Krajowe wartości docelowe udziału energii ze źródeł odnawialnych
w ostatecznym zużyciu energii brutto do 2020 r.
Belgia
Bułgaria
Czechy
Dania
Niemcy
Estonia
Irlandia
Grecja
Hiszpania
Francja
Włochy
Cypr
Łotwa
Litwa
Luksemburg
Węgry
Malta
Holandia
Austria
Polska
Portugalia
Rumunia
Słowenia
Słowacja
Finlandia
Szwecja
Wielka Brytania
Udział energii ze
źródeł odnawialnych
w ostatecznym
zużyciu energii
brutto, 2005 r.
2,2%
9,4%
6,1%
17,0%
5,8%
18,0%
3,1%
6,9%
8,7%
10,3%
5,2%
2,9%
32,6%
15,0%
0,9%
4,3%
0,0%
2,4%
23,3%
7,2%
20,5%
17,8%
16,0%
6,7%
28,5%
39,8%
1,3%
Wartości docelowe
udziału energii
ze źródeł odnawialnych
w ostatecznym zużyciu
energii brutto, 2020 r.
13%
16%
13%
30%
18%
25%
16%
18%
20%
23%
17%
13%
40%
23%
11%
13%
10%
14%
34%
15%
31%
24%
25%
14%
38%
49%
15%
Energia i Budynek
Ze świata energii
energii elektrycznej, sektorze ogrzewania i chłodzenia w 2020 r., uwzględniając wpływ innych środków polityki dotyczącej efektywności energetycznej
na ostateczne zużycie energii. Krajowy plan działania określa odpowiednie
środki, które należy przedsięwziąć dla osiągnięcia tych łącznych krajowych
wartości docelowych, w tym współpracę między organami władzy lokalnej,
regionalnej i krajowej, zaplanowane przekazy statystyczne lub wspólne projekty,
krajowe strategie ukierunkowane na rozwój istniejących zasobów biomasy
oraz zintensyfikowanie wykorzystywania nowych zasobów biomasy do różnych
zastosowań, a także środki, które należy podjąć w celu wypełnienia zobowiązań
zawartych w dyrektywie.
Sposób obliczania udziału energii ze źródeł odnawialnych
(Artykuł 5)
Ostateczne zużycie energii brutto ze źródeł odnawialnych w poszczególnych
państwach członkowskich wylicza się jako sumę:
a) ostatecznego zużycia energii elektrycznej brutto ze źródeł odnawialnych;
b) ostatecznego zużycia energii brutto ze źródeł odnawialnych w ciepłownictwie
i chłodnictwie;
c) ostatecznego zużycia energii ze źródeł odnawialnych w transporcie.
Ostateczne zużycie energii brutto ze źródeł odnawialnych dla celów
ogrzewania i chłodzenia oblicza się jako ilość energii ze źródeł odnawialnych
wyprodukowanej na potrzeby centralnego ogrzewania lub chłodzenia w danym
państwie członkowskim powiększoną o zużycie energii z innych źródeł odnawialnych przez sektor przemysłu, gospodarstwa domowe, sektory usług,
rolnictwa, leśnictwa i rybołówstwa dla celów ogrzewania i chłodzenia oraz
w procesach technologicznych.
W przypadku wielopaliwowych źródeł wytwarzania energii wykorzystujących źródła energii odnawialne i konwencjonalne uwzględnia się tylko energię
cieplną i chłodniczą wytworzoną ze źródeł odnawialnych. Dla celów niniejszego
wyliczenia wkład każdego źródła energii oblicza się na podstawie jego wartości
energetycznej.
Technologie pasywne nie są uznawane
za odnawialne źródła energii
Bierne systemy energetyczne wykorzystują konstrukcję budynków do spożytkowania energii z ich otoczenia. Tę energię uważa się za energię zaoszczędzoną. Do celów dyrektywy nie uwzględnia się energii termicznej wytworzonej
przez bierne systemy pozyskiwania energii, w ramach których niższe zużycie
energii uzyskuje się w sposób bierny dzięki specyfice konstrukcji budynku lub
ciepłu wytworzonemu z nieodnawialnych źródeł.
Pompy ciepła
Pompy ciepła umożliwiające wykorzystanie ciepła z powietrza na użytecznym poziomie temperatury potrzebują energii elektrycznej lub innej energii
dodatkowej niezbędnej do ich funkcjonowania. Dlatego energia używana do
zasilania pomp ciepła powinna być odejmowana od całkowitego użytecznego
ciepła systemów grzewczych. Jedynie pompy ciepła, których wydajność
znacząco przekracza pierwotną energię potrzebną do ich zasilania, powinna
być uwzględniana w bilansie. Uwzględnia się energię cieplną pochodzącą
z pomp ciepła wykorzystujących energię aerotermalną, geotermalną i hydrotermalną, jeżeli ostateczny wynik energetyczny przekracza wyjściowy wynik
energetyczny. Ilość ciepła, którą traktuje się jako energię odnawialną dla celów
tej dyrektywy, oblicza się zgodnie z metodologią określoną poniżej (Załącznik
VII do dyrektywy).
04 (25) 2009
Rozliczanie energii odnawialnej z pomp ciepła (Załącznik VII)
Ilość energii z powietrza wychwyconej przez pompy ciepła ERES uznawanej
za energię odnawialną dla celów niniejszej dyrektywy, oblicza się zgodnie z
następującym wzorem:
ERES = Qusable · (1 – 1/SPF)
gdzie:
Qusable - szacunkowe całkowite użyteczne ciepło pochodzące z pomp ciepła, spełniające kryteria, o których mowa w art. 5 ust. 4, wdrożone w następujący sposób:
bierze się pod uwagę jedynie pompy ciepła, dla których SPF ≥ 1,15 · 1/ h;
SPF - szacunkowy średni współczynnik sezonowej efektywności energetycznej
dla analizowanych pomp ciepła;
h - stosunek pomiędzy całkowitą produkcją energii elektrycznej brutto i pierwotnym zużyciem energii do wytworzenia energii elektrycznej, obliczany jako
średnia dla UE oparta na danych EUROSTAT.
Nie później niż do 1 stycznia 2013 r. Komisja ustanowi wytyczne dla Państw
Członkowskich, w jaki sposób mają one szacować wartości Qusable i SPF dla
różnych technologii i zastosowań pomp ciepła, biorąc pod uwagę różnice
w warunkach klimatycznych, w szczególności dla warunków klimatycznych
o bardzo niskich temperaturach w sezonie grzewczym.
Dla państw UE przeciętne h = app. 0,4, co oznacza, że minimalna wartość
współczynnika efektywności sezonowej (SPF) powinna być następująca:
SPF=COP seasonal ≥ 2,875 (przypis autora).
Procedury administracyjne, przepisy i kodeksy (Artykuł 13)
W odniesieniu do przepisów i kodeksów prawa budowlanego Państwa
Członkowskie promują stosowanie systemów i urządzeń grzewczych oraz
chłodzących wykorzystujących odnawialne źródła energii, prowadzących do
znaczącego zmniejszenia zużycia energii. Państwa Członkowskie stosują etykiety energetyczne lub inne odpowiednie certyfikaty lub też normy krajowe bądź
europejskie jako zachętę do stosowania takich systemów lub urządzeń.
W przypadku biomasy Państwa Członkowskie promują technologie przetwarzania osiągające efektywność wytwarzania energii wynoszącą co najmniej
85% w zastosowaniach mieszkalnych i komercyjnych oraz co najmniej 70% w
zastosowaniach przemysłowych.
W odniesieniu do pomp ciepła, Państwa Członkowskie promują pompy ciepła spełniające minimalne wymagania dotyczące oznakowania ekologicznego
ustanowione w decyzji 2007/742/WE.
W odniesieniu do energii cieplnej wytwarzanej z energii promieniowania
słonecznego państwa członkowskie promują certyfikowane urządzenia i systemy oparte na normach europejskich, jeżeli takie istnieją, w tym oznakowaniu
ekologicznym, etykietach energetycznych i innych technicznych systemach
odniesienia ustanowionych przez europejskie organy normalizacyjne.
Przy ocenie efektywności przekształcania energii oraz stosunku mocy
wejściowej do mocy wyjściowej systemów i urządzeń dla celów niniejszego
ustępu Państwa Członkowskie stosują procedury wspólnotowe lub, przy ich
braku, międzynarodowe, o ile takie istnieją.
Sprawozdawczość Państw Członkowskich (Artykuł 22)
Każde państwo członkowskie składa Komisji sprawozdanie dotyczące postępu w promowaniu i wykorzystaniu energii ze źródeł odnawialnych najpóźniej
do dnia 31 grudnia 2011 r. oraz co dwa lata po tej dacie. Ostatnim wymaganym
sprawozdaniem będzie sprawozdanie szóste, które należy przedłożyć najpóźniej
do dnia 31 grudnia 2021 r.
n
45