Polityka ścigania sądowego Sprawy dotyczące
Transkrypt
Polityka ścigania sądowego Sprawy dotyczące
Polityka ścigania sądowego Sprawy dotyczące przemocy domowej Zarząd Polityką, luty 2005 © Copyright Koronny 2005 Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 1 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP 3 2. CO TO JEST PRZEMOC DOMOWA? 5 3. ROLA PROKURATURY KORONNEJ 6 4. KODEKS PROKURATORÓW KORONNYCH 8 5. CZY MATERIAŁ DOWODOWY JEST WYSTARCZAJĄCY, BY WSZCZĄĆ POSTĘPOWANIE SĄDOWE? 10 6. CZY WNIESIENIE OSKARŻENIA JEST W INTERESIE PUBLICZNYM? 14 7. PODJĘCIE DECYZJI O POSTAWIENIU ZARZUTÓW I UZNANIU PRZYZNANIA SIĘ DO WINY 16 8. UNIKANIE ZWŁOKI 17 9. POMOC OFIAROM I ŚWIADKOM PRZY SKŁADANIU ZEZNAŃ 18 10. KAUCJA 23 11. WYDANIE WYROKU 25 12. ZAKOŃCZENIE 26 ZAŁĄCZNIK A 27 Kilka przykładów rodzajów zachowania jakie mogą zaistnieć w sprawach przemocy domowej, i które mogą stanowić przestępstwo ZAŁĄCZNIK B 31 Kaucja ZAŁĄCZNIK C 34 Szczegółowe adresy niektórych organizacji dostarczających pomocy albo informacji ofiarom przemocy domowej Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 2 1. WSTĘP 1.1 Dokument ten wyjaśnia sposób w jaki Prokuratura Koronna (CPS) zajmuje się poszczególnymi sprawami dotyczącymi przemocy domowej. 1.2 Przemoc domowa jest traktowana szczególnie poważnie. Jej rodzinny charakter jest czynnikiem raczej obciążającym niż łagodzącym z powodu nadużycia zaufania. Ofiary znają i często żyją albo żyły z prześladowcą. Ponadto często nadal istnieje zagrożenie dla bezpieczeństwa ofiary a w najgorszych przypadkach dla życia jej i innych osób, które (w tym dzieci) mogą być zagrożone. 1.3 Kiedy CPS decyduje o wniesieniu aktu oskarżenia, bezpieczeństwo ofiary, dzieci i wszystkich innych zagrożonych osób będzie dla niej sprawą nadrzędną. 1.4 Osoby mają prawo czuć się bezpiecznie i być bezpiecznymi w swoich związkach osobistych. Wiadomym jest, że przemoc domowa może mieć niszczący wpływ nie tylko na ofiarę ale również rodziny a szczególnie dzieci, które w tym uczestniczą i bezpośrednio znoszą następstwa tej przemocy. 1.5 Dlatego też powstrzymanie przemocy domowej i doprowadzenie sprawców przed wymiar sprawiedliwości musi być priorytetem dla Prokuratury Koronnej. Jest ona zdecydowana odegrać swoją rolę poprzez skuteczne wszczynanie postępowania sądowego i współpracę z wieloma organami zajmującymi się sprawami tego rodzaju. CPS zdaje sobie sprawę, że postępowanie karne jest tylko jednym sposobem traktowania tych spraw, i że może być konieczne jednoczesne wykorzystanie prawa karnego i cywilnego. W przypadkach równoczesnego prowadzenia postępowań karnych i cywilnych, Prokuratura Koronna będzie starała się zapewnić, że sądy wydadzą spójne nakazy, w których bezpieczeństwo ofiar i dzieci pozostaje priorytetem. Należy zwrócić uwagę na to, że niektóre ofiary mogą nie życzyć sobie, by postępowanie karne zostało w ogóle rozpoczęte, woląc wykorzystać środki cywilne albo inne mechanizmy bezpieczeństwa i pomocy. 1.6 Prokuratura Koronna będzie nadal współpracować i przygotowywać sprawy z policją, z innymi kolegami z systemu wymiaru sprawiedliwości oraz z ochotnikami i grupami wspólnotowymi, zarówno lokalnie jak i w całym kraju, aby polepszyć swoje zrozumienie spraw domowej przemocy i podjąć odpowiednie decyzje ich dotyczące. Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 3 1.7 CPS zdaje sobie sprawę, że ofiary przemocy domowej - szczególnie te, które ją znoszą od dłuższego czasu – muszą podjąć trudne decyzje, które wpłyną na ich życie i na życie osób im bliskich. 1.8 Należy przyznać zdać sobie sprawę z istniejących przeszkód, co oznacza, że w przypadku niektórych osób szansa, że zgłoszą te przestępstwa, jest mniejsza. 1.9 Ofiary, które żyją albo żyły w związku z prześladowcą, mogą czuć sie winne albo myśleć, że organy oficjalne mogą je potępić, jak również stać wobec trudnego dylematu takiego jak zakłócenie życia swoich dzieci i rodzin. 1.10 Osoby pochodzące z czarnej społeczności i mniejszości etnicznych mogły cierpieć z powodu rasizmu. Mogą one obawiać się, że nie uwierzy się im, albo że nie będą właściwie potraktowane. Z tego powodu mogą mieć opory, by zgłosić przestępstwo albo podtrzymywać zarzuty w przypadku postępowania sądowego. Ten sam skutek mogą mieć przekonania kulturowe i religijne. 1.11 W sprawach przemocy domowej w związkach jednopłciowych, ofiary mogą bać się reakcji homofobicznych ze strony systemu wymiaru sprawiedliwości, jak też tego, że zostaną „odkryte” (outed) w czasie procedury. 1.12 Osoby niepełnosprawne i pewne osoby w podeszłym wieku, które są ofiarami domowej przemocy mogą obawiać się zgłoszenia przestępstwa, szczególnie jeżeli prześladowca jest jednocześnie opiekunem. 1.13 CPS pracuje z pewną liczbą organizacji ogólnokrajowych i lokalnych, które proponują pomoc ofiarom począwszy od procedury zgłoszenia przestępstwa a skończywszy na złożeniu zeznania w sądzie. 1.14 Aby pomóc ofierze albo świadkowi przy składaniu zeznań mogą być podjęte procedury wyjątkowe (zobacz paragraf 9 na str. 18). Każda sprawa zostanie starannie i dokładnie rozważona. Decyzje podjęte przez CPS będą obiektywne ale podjęte w perspektywie zadbania o bezpieczeństwo i pomoc ofiarom i ich poinformowania. 1.15 Wiadomym jest, że im dłużej przemoc domowa trwa, tym bardziej staje się częsta i poważniejsza, i może skończyć się śmiercią. Z tego powodu podejmowane jest czasami postępowanie nawet jeśli ofiara prosi by tego nie robić. W tych sprawach CPS dokonuje jak najbardziej pełnego dochodzenia za pośrednictwem policji, aby upewnić się, że decyzja wniesienia oskarżenia opiera się na wszystkich dostępnych informacjach i ma za priorytet zadbanie o bezpieczeństwo ofiary i dzieci. Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 4 2. CO TO JEST PRZEMOC DOMOWA? 2.1 Nie istnieje żadne określone ustawowo przestępstwo przemocy domowej. "Przemoc domowa” to ogólne określenie opisujące zakres zachowań występujących często u pewnych osób w celu kontrolowania i górowania nad inną osobą z którą mają, albo mieli bliskie stosunki albo stosunki rodzinne. Jest to często seria zajść, w których ma miejsce złe traktowanie fizyczne albo inne, i która wywiera skumulowany efekt na ofiarę. Przemoc domowa ma miejsce bez względu na pochodzenie i warunki, seksualność, wiek, kalectwo i płeć, ale przytłaczająca większość ofiar to kobiety a prześladowcy to mężczyźni. 2.2 Rządowa definicja przemocy domowej została zatwierdzona w 2004 roku i stwierdza, że jest to: "wszelkie zajście obejmujące groźne zachowanie się, przemoc lub nadużycie [psychiczne, fizyczne, seksualne, finansowe albo emocjonalne] między dorosłymi osobami, które są lub były bliskimi partnerami lub członkami rodziny, bez względu na płeć czy seksualność.” Osoba dorosła to każda osoba powyżej 18 roku życia a członkami rodziny są matka, ojciec, syn, córka, brat, siostra i dziadkowie, obojętnie czy są bezpośrednio spokrewnieni, powinowaci czy też przybrani. Definicja jest wsparta tekstem wyjaśniającym, że przemoc domowa obejmuje okaleczenie narządów płciowych kobiet, przymuszenie do małżeństwa i tak zwane "zbrodnie honorowe”. 2.3 Ta definicja zastępuje różne definicje stosowane przez ministerstwa i urzędy, i była potrzebna by udoskonalić wspólne procedury robocze i kontrolę. 2.4 Ponieważ kwestia bezpieczeństwa ofiar i dzieci oraz odpowiedzialność podsądnego są tak bardzo ważne dla Prokuratury Koronnej, zastosuje ona politykę odnoszącą się do przemocy domowej w przypadkach przestępstw mających miejsce w kontekście rodzinnym obejmujących ofiary i prześladowców bez względu na ich wiek. 2.5 Kilka przykładów zachowania, które mogą stanowić przestępstwo jest podanych w Załączniku A. Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 5 3. ROLA PROKURATURY KORONNEJ 3.1 Prokuratura Koronna jest głównym organem ścigania w Anglii i Walii i kieruje nią Prokurator Generalny (Director of Public Prosecutions). Prokurator generalny odpowiada za to przed Parlamentem. Prokuratura Koronna posiada organizację ogólnokrajową składającą się z 42 Okręgów. Każdy Okręg jest kierowany przez Prokuratora Naczelneg i odpowiada obszarowi podlegającemu jednostce organizacyjnej policji, w tym Okręg Londynu. System ten został ustanowiony w 1986 roku, by wnosić oskarżenia do sądu w sprawach prowadzonych przez policję. Chociaż Prokuratura Koronna współpracuje blisko z policją, to pozostaje od niej niezależna. Niezależność Prokuratorów Koronnych posiada podstawowe znaczenie konstytucyjne. Podjęcie decyzji przy dochodzeniu w danej sprawie w sposób uczciwy, bezstronny i niepodzielny pomaga w wymierzaniu sprawiedliwości ofiarom, świadkom, podsądnym i społeczeństwu. Prokuratura Koronna współpracuje z organami innych jurysdykcji zajmującymi się dochodzeniem i ściganiem. 3.2 Chociaż opinia ofiar jest brana pod uwagę, CPS nie jest ich prawnym przedstawicielem i nie wolno jej badać materiału dowodowego razem z nimi. Rolą CPS jest prowadzenie postępowania sądowego w imieniu społeczeństwa. 3.3 Policja jest odpowiedzialna za prowadzenie śledztwa odnośnie zarzutów o przemoc domową i zgromadzenie materiału dowodowego. Ostatnie zmiany w prawie oznaczają, że CPS jest teraz odpowiedzialna za podejmowanie decyzji w sprawie zarzutów w prawie wszystkich przestępstwach oprócz tych najmniejszej wagi. To będzie znaczyło, że prokuratorzy służą poradą w sprawach dotyczących przemocy domowej od początku procedury. 3.4 Odpowiedzialność za podjęcie decyzji o wszczęciu postępowania sądowego należy do CPS a nie do ofiary czy policji. W przypadku podjęcia decyzji o nie wnoszeniu oskarżenia lub zaniechaniu postępowania sądowego lub znacznej zmianie oskarżenia, ofiara zostanie poinformowana na piśmie o decyzji i o jej powodach. Jednak w przypadku gdy sprawa postępuje bardzo szybko możliwe jest, że CPS nie zawsze będzie w stanie dać wytłumaczenie przed jej zakończeniem. W niektórych przypadkach CPS zaproponuje też listownie spotkanie z prokuratorem w celu dostarczenia pełniejszego wytłumaczenia. Egzemplarz dokumentu „Sposób podejmowania decyzji o wniesieniu oskarżenia w przypadku domowej przemocy” może zostać otrzymany w Oddziale Łączności Prokuratury Koronnej. Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 6 3.5 Ponieważ CPS jest zobowiązana do udoskonalania sposobu w jaki zajmuje się sprawami przemocy domowej, zorganizowano sieć koordynatorów do spraw przemocy domowej - jednego na każdy okręg CPS - pomagających przy wprowadzaniu w życie polityki CPS, przy problemach odnalezienia właściwych instancji, identyfikacji i przy dzieleniu się doświadczeniem. Każdy okręg gwarantuje też, że pracuje z prokuratorami, którzy są ekspertami w kwestiach przemocy domowej, i do których należy odpowiedzialność na poziomie lokalnym za wprowadzanie polityki i przekazywanie informacji, dostarczanie pomocy kolegom i współinicjowanie spotkań lokalnych z różnymi organizacjami. Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 7 4. KODEKS PROKURATORÓW KORONNYCH 4.1 Sposób w jaki jest podejmowana decyzja o wszczęciu postępowania sądowego jest ustalony w Kodeksie Prokuratorów Koronnych. Jest to dokument publiczny. Sprawy zgłoszone Prokuraturze Koronnej przez policję są recenzowane według kryteriów ustalonych w Kodeksie. Decyzje dotyczące oskarżenia są podejmowane zgodnie z Pełnym Kryterium Dowodowym Kodeksu różniącym się od tego używanego w ograniczonych okolicznościach, gdzie stosuje się węższe Kryterium Interesu Społecznego. 4.2 Pełne Kryterium Dowodowe Kodeksu Pełne Kryterium Dowodowe Kodeksu składa się z dwóch etapów. Pierwszy etap dotyczy rozważenia materiału dowodowego. Jeśli sprawa nie spełnia kryterium tego etapu dowodowego, to nie można postępować dalej, obojętnie jak ważna czy poważna byłaby sprawa. Jeśli przejdzie ona przez etap dowodowy, to jest podjęty drugi etap a następnie decyzja o tym, czy postępowanie sądowe jest potrzebne w interesie publicznym. Pierwszy etap - etap dowodowy 4.3 CPS musi być przekonany, że istnieją wystarczające dowody, pozwalające na „realistyczną perspektywę skazania” każdego podsądnego i za każdy zarzut. Oznacza to, że występuje większe prawdopodobieństwo, że ława przysięgłych sąd pokoju lub sędzia samodzielnie prowadzący sprawę , właściwie pouczony zgodnie z prawem, podejmie decyzję o wydaniu wyroku skazującego za domniemane zarzuty, niż że taki wyrok nie zapadnie. Drugi etap - etap interesu publicznego 4.4 Jeśli sprawa spełnia kryterium dowodowe, CPS musi następnie podjąć decyzję czy wszczęcie postępowania leżyw interesie publicznym. Wniesienie oskarżenia będzie zazwyczaj miało miejsce o ile „nie występują czynniki kryterium interesu publicznego przemawiające przeciw wnoszeniu oskarżenia, i które wyraźnie przeważają nad argumentami za jego wszczęciem” 4.5 Rozważając kryterium interesu publicznego, Prokuraturzy Koronni powinni zawsze brać pod uwagę "konsekwencje dla ofiary wynikające z decyzji o podjęciu lub zaniechaniu postępowania sądowego oraz wszelkie opinie wyrażone przez ofiarę lub jej rodzinę”. Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 8 4.6 Kryterium interesu publicznego jest szczegółowo wyjaśnione w Paragrafie 6 na str. 14. Kryterium Interesu społecznego 4.7 Kryterium Interesu Społecznego wymaga podjęcia decyzji o istnieniu przynajmniej uzasadnionego podejrzenia, że podejrzany popełnił przestępstwo i jeśli tak, to czy jest to w interesie publicznym, by wnieść oskarżenie przeciwko podejrzanemu. To Kryterium jest stosowane w tych sprawach, w których nie byłoby właściwym wypuszczenie podejrzanego za kaucją po wniesieniu oskarżenia, ale nie ma jeszcze wystarczających dowodów, by zastosować Pełne Kryterium Dowodowe. Pełne Kryterium Dowodowe musi zostać zastosowane skoro tylko jest to możliwe. Policja powinna zgłosić Prokuraturze Koronnej wszystkie sprawy dotyczące przemocy domowej, chyba że nie ma żadnego dowodu, na którym można oprzeć uzasadnione podejrzenie. Ciężar i kryterium dowodu 4.8 Kryteria stosowane przez CPS w momencie podejmowania decyzji o wniesieniu oskarżenia różnią się od tych zastosowanych przez sąd przed wydaniem wyroku skazującego przeciw podsądnemu. Aby zapewnić wyrok skazujący w sądzie karnym, należy udowodnić sprawę, żeby sąd był pewny winy podsądnego. 4.9 Istnieje bardzo wysokie kryterium dowodu i wiele powodów, dla których podsądny może nie zostać skazany. Świadkowie nie powinni uważać, że oskarżony został uniewinniony, ponieważ nie uwierzono ich zeznaniom. Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 9 5. CZY MATERIAŁ DOWODOWY JEST WYSTARCZAJĄCY, BY WSZCZĄĆ POSTĘPOWANIE SĄDOWE? 5.1 Prokuratura Koronna będzie ściśle współpracowała z policją, by upewnić się, że cały dostępny materiał dowodowy ze wszystkich źródeł został zgromadzony i poddany jej uwadze. Rzeczywiste zgromadzenie materiału dowodowego przez policję może obejmować, na przykład, 999 kaset, materiał filmowy telewizji wewnętrznej (CCTV), wyniki ekspertyzy sądowej i obserwacje policji w terenie np. przewrócone meble i odniesione obrażenia. Materiał dowodowy zostanie starannie rozważony a decyzja podjęta tak szybko jak tylko jest to możliwe. CPS postara się również upewnić, że sprawy postępują w sądzie bez niepotrzebnej zwłoki. 5.2 Przemoc domowa ma często miejsce w zaciszu domowym i czasem ofiara może być jedynym świadkiem. Może to oznaczać, że o ile podsądny nie przyznaje się do winy lub nie ma innych istotnych środków dowodowych, to zazwyczaj ofiara będzie musiała złożyć zeznanie w sądzie. Należy zdać sobie sprawę, że wiele ofiar przemocy domowej będzie uważać to za bardzo trudne i może potrzebować praktycznego i psychicznego wsparcia i usług adwokata wyspecjalizowanego w dziedzinie przemocy domowej. Psychiczna i praktyczna pomoc dla wszystkich ofiar przestępstw jest też dostępna w stowarzyszeniach Pomoc dla Ofiar i Pomoc dla Świadków. Szczegółowe adresy tych organizacji niosących pomoc znajdują się w Załączniku C. 5.3 Wiadomo, że niektóre skargi dotyczące przemocy domowej nie są wniesione natychmiast z obawy przed represją, z zastraszenia albo z powodu licznych innych czynników. Tu również organizacje wyspecjalizowane w udzielaniu pomocy w przypadkach przemocy domowej będą w stanie zaproponować pomoc i radę ofiarom, które są niepewne jakie działanie należy podjąć. 5.4 CPS nie uważa, że wezwanie ofiary do sądu, w celu złożenia zeznań jest jedynym sposobem udowodnienia sprawy. Dostępność innych dowodów będzie bardzo dokładnie rozpatrzona. Na przykład możliwe jest, że znajomy, sąsiad albo dzieci byli obecni w tym samym pomieszczeniu albo gdzie indziej w mieszkaniu i mogą złożyć zeznania. Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 10 Co się dzieje w przypadku gdy ofiara wycofuje zarzuty wspierające postępowanie sądowe lub nie chce już składać zeznań przed sądem? 5.5 Czasami ofiary poproszą policję o niepodejmowanie dalszych kroków w danej sprawie i stwierdzą, że nie chcą już składać zeznań. To nie znaczy, że sprawa zostanie automatycznie zaniechana. Zgodnie z ogólną zasadą postępowanie sądowe będzie wszczęte gdy istnieje wystarczający materiał dowodowy i gdy takie postępowanie jest w interesie publicznym. 5.6 Kiedy to ma miejsce, trzeba dowiedzieć się o powodach takiego zachowania przed podjęciem decyzji jakie działanie należy podjąć. Może to pociągnąć za sobą odroczenie rozprawy sądowej w celu rozpatrzenia okoliczności i zdecydowania o jak najlepszym sposobie działania. 5.7 Zostaną podjęte następujące kroki: 5.8 upewnienie się, że sprawa jest prowadzona przez prokuratora doświadczonego w sprawach dotyczących przemocy domowej; poproszenie policji o dokonanie dochodzenia uzupełniającego, jeżeli informacja o decyzji ofiary jest przekazana przez podsądnego; jeżeli ofiara potwierdza, że informacja ta jest zgodna z prawdą, policja zostanie poproszona o przyjęcie pisemnego oświadczenia ofiary wyjaśniającego powody wycofania swoich zeznań, stwierdzającego, czy pierwotne oświadczenie było zgodne z prawdą i czy ofiara została poddana presji, by wycofać zarzuty, i dostarczającego wszelkiej innej informacji związanej ze sprawą; poproszenie policji o opinię na temat materiału dowodowego w danej sprawie i możliwej reakcji ofiary w przypadku żądania, by stawiła się przed sądem; poproszenie policji o przeprowadzenie pełnego oszacowania ryzyka ponoszonego przez ofiarę, jakiekolwiek dzieci czy też jakąkolwiek inną narażoną na niebezpieczeństwo osobę i o odnotowanie szczegółów odnośnie pomocy dostępnej dla ofiary i pomocy już zaproponowanej. Jeżeli istnieje podejrzenie, że ofiara została poddana presji lub zastraszona w celu wycofania skargi, policja zostanie poproszona o dalsze śledztwo. Śledztwo może ujawnić nowe przestępstwa, na przykład szykany lub zastraszenie świadka lub ewentualne złamanie warunków kaucji. Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 11 5.9 Jeżeli zeznanie ofiary po wycofaniu skargi nie jest takie samo jak pierwotne, policja poprosi ofiarę o wyjaśnienie tej zmiany i, jeśli to konieczne, przeprowadzi dodatkowe dochodzenie na temat powodów. 5.10 Jeżeli ofiara potwierdza, że skarga jest zgodna z prawdą ale nadal chce ją wycofać, rozważona będzie najpierw możliwość kontynuowania postępowania sądowego bez zeznań ofiary (kryterium dowodowe) a następnie, jeśli to jest możliwe, czy należy kontynuować sprawę wbrew woli ofiary (kryterium interesu publicznego). 5.11 Opcje te będą w pełni zbadane przed podjęciem decyzji o wniesieniu oskarżenia. 5.12 Bezpieczeństwo ofiary, dzieci albo jakiejś innej potencjalnie narażonej na niebezpieczeństwo osoby będzie najważniejszym czynnikiem przy podejmowaniu decyzji. Co się dzieje w przypadku podjęcia decyzji o kontynuowaniu postępowania sądowego wbrew woli ofiary? 5.13 Zazwyczaj im poważniejsze jest wykroczenie ( na przykład z powodu obecności dzieci, lub stopnia użytej przemocy lub rzeczywistego i trwałego zagrożenia dla ofiary lub innych osób) tym prawdopodobniejsze jest wszczęcie postępowania sądowego w interesie publicznym - nawet jeśli ofiary twierdzą, że nie życzą sobie, by tak postąpiono. 5.14 Jeżeli uważa się, że sprawa powinna być nadal ścigana, i że konieczne byłoby oparcie się na zeznaniach ofiary, by sprawę udowodnić, należy zdecydować: czy można wykorzystać przed sądem oświadczenie ofiary jako dowód bez konieczności by ofiara zeznawała przed sądem; czy można rozpocząć postępowanie sądowe pomagając ofierze w uczestniczeniu w rozprawie dzięki procedurom wyjątkowym (zob. str. 18, wyjaśniającą w jaki sposób mogą one pomóc ofierze w złożeniu zeznań); albo czy należy zobowiązać ofiarę, by zeznawała osobiście w sądzie. 5.15 Zgodnie z aktualnym prawodawstwem można wymagać, by mężowie albo żony złożyli zeznanie o pobiciu albo groźbie zranienia przez współmałżonka. Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 12 Można też wezwać partnerów żyjących w stanie pozamałżeńskim lub członków rodziny do złożenia zeznania o każdym przestępstwie. 5.16 W sprawach gdzie konieczne jest wezwanie ofiar wbrew ich woli, doświadczony prokurator podejmie tę decyzję jedynie po zasięgnięciu opinii policji i biorąc najpierw pod uwagę bezpieczeństwo ofiary i dzieci albo narażonych na niebezpieczeństwo osób. W sprawach dotyczących związków jednopłciowych, jeżeli to stosowne, rozważone zostaną również następstwa potencjalnego odkrycia orientacji seksualnej ofiary (outing) z powodu procesu. 5.17 Prawo dopuszcza wykorzystanie oświadczenia ofiary w sądzie bez jej wzywania, ale tylko w bardzo ograniczonych okolicznościach, na przykład gdy nie można jej odnaleźć. Sąd podejmie ostateczną decyzję o zezwoleniu na użycie takiego oświadczenia w ten sposób jedynie wtedy, gdy jest przekonany, że takie postępowanie jest w interesie publicznym. Jeśli ofiara jest jedynym świadkiem przestępstwa to przekonanie sądu, że działa się w imię sprawiedliwości może być bardzo trudne, kiedy obrona nie może zadać pytań jedynemu świadkowi zeznającemu przeciw podsądnemu. Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 13 6. CZY WNIESIENIE OSKARŻENIA JEST W INTERESIE PUBLICZNYM? 6.1 W momencie podejmowania decyzji o istnieniu interesu publicznego interes ofiary jest zawsze bardzo dokładnie analizowany. Ale CPS wnosi oskarżenia w imieniu całego społeczeństwa a nie tylko w interesie jakiejś określonej jednostki. 6.2 Mogą zaistnieć trudności w odnalezieniu tej równowagi. Opinie i interes ofiary są ważne, ale nie mogą być rozstrzygające w przypadku wniesienia aktu oskarżenia. Czyny jednostki muszą zostać rozważone w kontekście szerszego społeczeństwa i biorąc pod uwagę ryzyko dla innych jednostek. 6.3 Ważne jest bezpieczeństwo dzieci. Jeżeli w rodzinie, w której istnieje przemoc żyją dzieci, należy dowiedzieć się jak to na nie wpływa. Policja zostanie spytana czy podzieliła się jakimiś obawami z innymi organizacjami lub czy te ostatnie je zasygnalizowały, zwłaszcza, gdy rozpoczyna się postępowanie w sprawie danej rodziny. 6.4 Jeśli ofiara wycofuje zeznania wspierające wniesienie oskarżenia ale Prokuratura Koronna posiada wystarczający materiał dowodowy, by kontynuować procedurę, należy podjąć decyzję o wszczęciu postępowania sądowego. Bezpieczeństwo ofiary i jakichkolwiek dzieci będą zawsze rozważone na tym etapie. Oto kilka przykładów czynników, które pomagają przy podjęciu decyzji: waga przestępstwa; urazy poniesione przez ofiarę - fizyczne lub psychiczne; jeśli oskarżony użył broni; jeśli oskarżony groził przemocą przed albo po napadzie; jeśli oskarżony zaplanował napad; jeśli w rodzinie są dzieci; jeśli przestępstwo zostało popełnione w obecności albo w pobliżu dzieci; możliwość, że oskarżony popełni znowu przestępstwo; Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 14 trwające nadal zagrożenie dla zdrowia i bezpieczeństwa ofiary albo kogoś innego kto jest albo może być w nie zamieszany; obecny stan związku ofiary i podsądnego; historia związku, szczególnie, jeśli jakakolwiek przemoc miała już miejsce w przeszłości; kryminalna przeszłość oskarżonego, szczególnie wszelka przemoc w przeszłości. 6.5 W sprawach dotyczących przemocy domowej, jeśli kryterium dowodowe zostało spełnione a ofiara jest skłonna do złożenia zeznań przed sądem, CPS wniesie prawie zawsze akt oskarżenia, nawet jeśli na przykład uraz był drobny lub strony się pogodziły. 6.6 Policja zostanie poproszona o poinformowanie o warunkach rodzinnych i o prawdopodobnym wpływie wniesienia oskarżenia na ofiarę i dzieci. Jeżeli służby społeczne, mieszkalne lub organizacje niosące pomoc wyspecjalizowane w przemocy domowej są, albo były zaangażowane, mogą one pomóc przez dostarczenie policji tego rodzaju informacji. Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 15 7. PODJĘCIE DECYZJI O POSTAWIENIU ZARZUTÓW I UZNANIU PRZYZNANIA SIĘ DO WINY 7.1 Zarzuty w sprawach dotyczących przemocy domowej powinny odzwierciedlać wagę tego co się zdarzyło, każdy element premedytacji albo repetycji w postępowaniu oskarżonego, możliwy do udowodnienia zamiar oskarżonego i dotkliwość wszelkiego urazu doznanego przez ofiarę. Zarzuty muszą pomóc w przedstawieniu sprawy w jasny i prosty sposób i muszą dać sądowi możność wydania odpowiedniego wyroku. 7.2 CPS oraz policja uzgodniły tak zwane „zarzuty standardowe” odnośnie pewnego rodzaju przestępstw obejmujących pobicie. Są one wskazówkami pomagającymi przy podjęciu spójnych decyzji co do właściwych zarzutów. Używane są przy recenzowaniu wszystkich spraw, w tym spraw dotyczących przemocy domowej. 7.3 W niektórych przypadkach można zaakceptować przyznanie się przez podsądnego do popełnienia innego zarzutu. To może mieć na przykład miejsce, kiedy podsądny przyznaje się do popełnienia niektórych ale nie do wszystkich zarzucanych mu czynów albo z powodu pojawienia się nowego dowodu. 7.4 Jeżeli oskarżony proponuje przyznać się do popełnienia innego i prawdopodobnie mniej poważnego zarzutu, przyznanie się do winy będzie uznane jedynie, jeśli Prokuratorzy Koronni sądzą, że sąd jest w stanie wydać wyrok, który będzie odzwierciedlać wagę przestępstwa. 7.5 W momencie rozważania, czy należy przyjąć przyznanie się do winy, należy, ilekroć to możliwe, skonsultować się z ofiarami, żeby sytuacja mogła zostać wyjaśniona a ich opinie i interes wzięte pod uwagę przy podjęciu decyzji. 7.6 CPS jest zobowiązana do informowania ofiar i uwzględniania ich interesu w momencie rozważania, czy uznać przyznanie się do winy. Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 16 8. UNIKANIE ZWŁOKI 8.1 Im dłuższa jest zwłoka, tym dłużej będzie trwało ryzyko, że ofiara będzie pod presją. Prokuratura Koronna zagwarantuje, by sprawy dotyczące przemocy domowej nie były odraczane bez bardzo istotnego powodu i zrobi co w jej mocy, by zapewnić poinformowanie ofiary o wszelkiej zwłoce w procedurze albo przez CPS albo przez policję, albo przez organizacje niosące pomoc. 8.2 CPS pracuje obecnie z partnerami wymiaru sprawiedliwości, by poprawić współczynnik wydajności w postępowaniu spraw. Wspólnie z policją tworzone są również Oddziały Opieki nad Świadkiem, aby udoskonalić pomoc udzielaną ofiarom i świadkom. Potencjalną korzyścią tych inicjatyw jest to, że rozprawy będą miały miejsce raczej w pierwszym terminie wyznaczonym przez sąd, bez potrzeby odroczeń. Egzemplarz dokumentu „Brak Świadka, Brak Sprawiedliwości: Ogólnokrajowy Program Opieki nad Ofiarą i Świadkiem” jest dostępny pod adresem [email protected] Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 17 9. POMOC OFIAROM I ŚWIADKOM PRZY SKŁADANIU ZEZNAŃ Procedury Wyjątkowe (Ustawa o Wymiarze sprawiedliwości dla nieletnich i składaniu zeznań -Youth Justice and Criminal Evidence Act 1999) 9.1 9.2 W niektórych sprawach sąd może zezwolić na złożenie przez świadka zeznań drogą procedur „wyjątkowych”. Procedury wyjątkowe są dostępne w Sądach Koronnych i Pokoju i są wprowadzane w życie w bieżącym programie. Są one dostępne, by pomóc następującym świadkom: dzieciom poniżej 17 roku życia; dorosłym (powyżej 17 roku życia dla celów tego ustawodawstwa), którzy mogą wymagać opieki z powodu niepełnosprawności, takiej jak problemy fizyczne lub zaburzenia umysłowe; świadkom, których zeznania uległyby zmianie z powodu zastraszenia (np. przerażonym lub zestresowanym składaniem zeznań). Procedury wyjątkowe, na które sąd może zezwolić obejmują: użycie przegród w sali sądowej, by zasłonić ofiarę albo innego świadka przed podsądnym; składanie zeznań poza salą sądową za pośrednictwem telewizyjnego połączenia na żywo; odebranie zeznań przy drzwiach zamkniętych przy sprawach sądowych dotyczących przestępstw seksualnych albo sprawach sądowych gdzie zaistniało zastraszenie; użycie pomocy środków komunikacji, na przykład, tablicy magnetycznej lub systemu pętli wspomagającej słyszenie; składanie zeznania za pośrednictwem osoby trzeciej1 (obecnie są prowadzone próby i prawdopodobnie będzie to obowiązywało od 20052006 roku); składanie zeznań za pośrednictwem nagrania wideo 1 Zazwyczaj jest to specjalnie wyszkolony i wpisany do rejestru logopeda, który pomaga świadkom w komunikowaniu się z sądem, jeśli, na przykład, cierpią oni na wadę wymowy. Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 18 9.3 Prokuratura Koronna musi poprosić sąd o pozwolenie na procedury wyjątkowe i zgoda na nie nie jest automatyczna gdyż to sąd podejmuje ostateczną decyzję. Jednak uważa się, że ofiary przestępstw seksualnych kwalifikują się do procedur wyjątkowych, jeśli się ich domagają i spełniają kryteria ustawowe. W przypadku dzieci sytuacja jest inna (poniżej 17 roku życia) dlatego, że normalnie muszą one składać zeznania za pośrednictwem nagrania wideo i połączenia telewizyjnego. 9.4 W momencie uwzględniania podania o procedury wyjątkowe, sąd musi wziąć pod uwagę pewne czynniki, na przykład, opinie dorosłych świadków. Sąd musi być przekonany, że jakość zeznania ze świadka będzie prawdopodobnie gorszej jakości jeżeli nie zezwoli się na określone we wniosku procedury wyjątkowe. 9.5 Przy rozstrzyganiu czy jakość zeznania ze świadka mogłaby być gorsza, sąd rozważy, między innymi: środowisko społeczne i kulturalne oraz pochodzenie etniczne świadka; przekonania religijne świadka; wszelkie zachowanie oskarżonego jego rodziny albo wspólników w stosunku do świadka. Lista ta nie jest wyczerpująca i sąd może wziąć pod uwagę inne czynniki, które mu zostaną zgłoszone. 9.6 Ważnym jest, aby Prokuratura Koronna posiadała wszystkie dostępne informacje, które mogłaby pomóc w złożeniu podania o procedury wyjątkowe dla świadka. Zazwyczaj informacje te są przekazane Prokuraturze Koronnej przez policję albo bezpośrednio przez ofiarę czy adwokata. Ponadto, personel nowych Oddziałów Opieki nad Świadkiem skontaktuje się wcześniej ze świadkami i można bezpośrednio podać im informację. 9.7 W idealnym przypadku decyzje o procedurach wyjątkowych, wspomagających ofiary i świadków, powinny być podjęte jak najwcześniej, jednak okoliczności mogą się zmienić i możliwe jest zastosowanie ich na każdym etapie postępowania sądowego. Prokuratura Koronna upewni się, że ofiary i świadkowie są poinformowani o tym, że mogą zmienić zdanie co do procedur wyjątkowych. W niektórych sprawach ofiary twierdzą, że nie domagają się procedur wyjątkowych ale mogą następnie uświadomić sobie, że ich potrzebują i bać się o tym powiedzieć. Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 19 9.8 Przy podjęciu decyzji o złożeniu wniosku o procedury wyjątkowe policja zostanie poproszona o dowiedzenie się, czy świadek chciałby spotkać się z prokuratorem. Celem spotkań jest wzbudzenie zaufania i ośmielenia oraz uspokojenie świadków, że ich potrzeby będą wzięte pod uwagę. Takie spotkania zostaną zaproponowane także, jeżeli CPS zadecyduje o nieskładaniu wniosku o procedury wyjątkowe, w celu wyjaśnienia tej decyzji. 9.9 Dodatkowe informacje o spotkaniach z wrażliwymi lub onieśmielonymi świadkami znajdują się w dwóch ulotkach - „Spotkanie z CPS” oraz "O spotkaniu z CPS ”. Wraz z policją opublikowano też informację o procedurach zatytułowaną „Pierwsze Spotkania dotyczące Procedur wyjątkowych między policją a CPS i Spotkania między CPS a wrażliwymi lub onieśmielonymi świadkami ”. Egzemplarze tych wszystkich dokumentów są dostępne w Oddziale Łączności Prokuratury Koronnej albo na stronie www.cps.gov.uk Ograniczenie informacji (Ustawa z 1999 roku o Wymiarze sprawiedliwości dla nieletnich i składaniu zeznań - sekcja 46) 9.10 W niektórych sprawach prawo pozwala na złożenie wniosku o nakaz uniemożliwiający relacjonowanie w mediach pewnych szczegółów podanych przez świadków, co mogłoby doprowadzić do ich identyfikacji. 9.11 Sąd musi postępować według specyficznej procedury przy rozważaniu takiego wniosku i musi określić, czy świadek może temu podlegać i czy ograniczenie informacji podniesie ewentualnie jakość zeznań świadka albo stopień jego współpracy. 9.12 W momencie rozważania zastosowania tych procedur sąd zwróci uwagę na możliwość pogorszenia jakości zeznań świadka lub stopnia współpracy z powodu lęku albo stresu związanych z możliwą indentyfikacją jako świadka postępowania sądowego przez osoby obecne na sali, i musi wziąć szczególnie pod uwagę: naturę i domniemane okoliczności przestępstwa, z którym postępowanie jest związane; wiek świadka; jeśli stosowne: środowisko społeczne i kulturalne i pochodzenie etniczne świadka, warunki rodzinne i zawodowe, oraz jakiekolwiek przekonania religijne albo zapatrywania polityczne; Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 20 wszelkie zachowanie wobec świadka ze strony podsądnego, członków jego rodziny lub wspólników, albo jakiejś innej osoby, która mogłaby być podsądnym albo świadkiem w postępowaniach. 9.13 Po określeniu tych czynników sąd rozważy: czy wydanie nakazu będzie w interesie wymiaru sprawiedliwości; interes publiczny z powodu unikania istotnego i potencjalnie nadmiernego ograniczenia informacji o postępowaniach. 9.14 Skutkiem wydanego nakazu (podsądny i / lub media są upoważnione do sprzeciwienia się każdemu wnioskowi złożonemu przez CPS) niemożliwym będzie opublikowanie jakiejkolwiek informacji wiążącej się ze świadkiem w ciągu jego życia, jeśli może ona go zidentyfikować jako świadka tego postępowania sądowego. Osobiste oświadczenia ofiary 9.15 Policja powinna zaproponować wszystkim ofiarom przestępstwa sporządzenie osobistego oświadczenia ofiary, w którym mogą one wyjaśnić wpływ, jaki przestępstwo miało na ich życie. Można w nim też zamieścić obawy dotyczące dzieci, bezpieczeństwa, zastraszenia, kaucji, pomocy w postępowaniu sądowym (lub jej braku) oraz prośbę o pomoc wszelkich organizacji wspierających. Niektóre ofiary obawiają się wyroku końcowego i dlatego mogą załączyć prośbę o wybranie jakiegoś szczególnego wyroku albo o nie wydawanie jakiegoś innego. Dzięki temu sądy mogą lepiej zrozumieć nie tylko przestępstwo ale też kontekst, w którym ono miało miejsce. Te osobiste oświadczenia mogą zostać wzięte pod uwagę przez sądy w czasie rozpraw dotyczących kaucji i wyroku skazującego. Pomoc dla ofiar i świadków w sądzie 9.16 Organizacje wspierające, wyspecjalizowane w przemocy domowej istnieją w całym kraju. Szczegółowe adresy kilku z nich znajdują się w Załączniku C. 9.17 Sądy pokoju i Koronne posiadają Dział Pomocy dla Świadka, które są dostarczane przez Pomoc dla Ofiar, a w niektórych okręgach Stowarzyszenie Ogólnokrajowe Zapobiegania Okrucieństwu wobec Dzieci (NSPCC) dostarcza pomocy świadkom nieletnim. Te działy pomocy dla świadka mogą zorganizować wcześniejsze zwiedzanie poznawcze sądu, jeśli to potrzebne, i wyjaśnić co może zdarzyć się w sądzie. Pracują one razem z CPS / policją, Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 21 Oddziałami Opieki nad Świadkiem i wszelkimi miejscowymi organizacjami niosącymi pomoc, wyspecjalizowanymi w przemocy domowej. Nie wolno im jednak dyskutować o szczegółach danej sprawy. 9.18 Kiedy świadek uczestniczy w rozprawie sądowej, prokurator przedstawiający sprawę i / albo pracownik CPS prowadzący postępowanie sądowe przedstawi się i odpowie na wszelkie ogólne pytania jakie świadek może mieć. Nie będzie im wolno dyskutować o szczegółach sprawy ze świadkiem. 9.19 Czasami osoba prowadząca postępowanie sądowe może być adwokatem (zwanym też doradcą) albo doradcą prawnym (zwanym też pośrednikiem), który nie należy do Prokuratury Koronnej, ale który został przez nią zatrudniony, by przedstawić sprawę w sądzie. Każdy adwokat czy doradca prawny zatrudniony przez CPS musi być obeznany z polityką i procedurami CPS i działać zgodnie z nimi. 9.20 Świadek, który złożył pisemne oświadczenie będzie mógł je przeczytać celem przypomnienia sobie faktów przed złożeniem zeznań. Jeżeli zeznanie zostało nagrane na wideo i ma być użyte jako podstawowy dowód, świadek będzie miał możliwość przejrzeć je przed rozprawą celem przypomnienia. 9.21 CPS zagwarantuje podjęcie właściwych dyspozycji umożliwiających usługę tłumacza świadkowi oskarżenia jeśli istnieje taka potrzeba w procedurach sądowych. 9.22 Świadek otrzyma zwrot uzasadnionych kosztów poniesionych, by móc stawić się przed sądem. 9.23 Jeżeli świadkowie są zmuszeni do czekania, CPS upewni się, czy powiadomiono ich o powodach opóźnienia oraz kiedy będą składać zeznania. 9.24 Kiedykolwiek to możliwe, CPS dołoży starań i upewni się, czy na czas oczekiwania udostępniono świadkom oskarżenia indywidualnych udogodnień. 9.25 Oddziały Opieki nad Świadkiem skontaktują się ze wszystkimi ofiarami i świadkami i będą współpracować ze wszystkimi wyspecjalizowanymi, uprzednio zaangażowanymi organizacjami niosącymi pomoc. Specjalnie wyznaczeni funkcjonariusze będą służyć jako jedyny kontakt od chwili postawienia zarzutów podsądnemu o popełnienie przestępstwa. Przeprowadzą oni oszacowanie potrzeb każdego świadka. Będą też informować ofiary i świadków o postępowaniu sprawy za pomocą środków przez nich wybranych. Obejmie to również końcowy wynik sprawy. Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 22 10. KAUCJA 10.1 Policja zdecyduje o zwolnieniu podsądnego za kaucją czasami przed postawieniem jemu zarzutów o popełnienie przestępstwa (kiedy ma miejsce aresztowanie) i zawsze po ich postawieniu. Podsądny może być przekazany z powrotem na komisariat policji albo też wziąć udział w następnej możliwej rozprawie, zwykle w ciągu dwóch do pięciu dni od oskarżenia. Decyzja dotyczy wypuszczenia za kaucją bądź zatrzymania osoby w areszcie. Po postawieniu oskarżonego przed sądem i po wysłuchaniu aktu zaskarżenia i obrony sędziowie lub Sędzia okręgowy podejmą decyzję o kaucji. CPS może odwołać się w pewnych okolicznościach od decyzji o zwolnieniu za kaucją. 10.2 Prokuratura Koronna może poprosić sąd o wyznaczenie warunków kaucji, lub o zatrzymanie oskarżonego w areszcie w celu ochrony ofiary, dzieci i innych świadków przed niebezpieczeństwem, groźbami, presją albo innymi czynami ze strony oskarżonego, które mogłyby utrudnić przebieg postępowania. Sąd może zgodzić się na to jedynie, jeżeli CPS jest w stanie wykazać istnienie konkretnych podstaw by odmówić kaucji. 10.3 Warunki, które sąd może wyznaczyć, to między innymi żądanie niekontaktowania się z żadną wyznaczoną osobą albo niezbliżania się do pewnych okolic. Przy rozważaniu złożonego przez Prokuraturę Koronną wniosku, sąd weźmie pod uwagę informacje dostarczone przez policję na temat obaw ofiary albo świadka odnośnie szykan albo powtarzających się naruszeń. W przyszłości możliwe będzie „oznakowanie” podsądnego, by kontrolować jego przemieszczenia. Kilka przykładów powszechnych warunków kaucji oraz następstw w razie ich złamania znajdują się w Załączniku B. 10.4 Prokuratura Koronna będzie współpracować z policją, sądami i organizacjami niosącymi pomoc by upewnić się, że ofiara albo świadek są natychmiast poinformowani o wszelkiej zmianie warunków kaucji bądź sytuacji aresztowanego. 10.5 Jeśli podsądny łamie warunki kaucji, policja może go zatrzymać a sąd nakazać aresztowanie. Nowe przestępstwa mogą zostać popełnione poza złamaniem tych warunków i każde nowe przestępstwo będzie zrecenzowane, by zdecydować, czy powinien zostać wniesiony akt oskarżenia. 10.6 Gdy istnieje warunek niekontaktowania się z ofiarą, to nie ma znaczenia, czy ofiara zgodziła się lub zainicjowała jakikolwiek kontakt z podsądnym. Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 23 Podsądny jest odpowiedzialny za przestrzeganie warunków kaucji. Jest on odpowiedzialny za dostosowanie się do wszelkich warunków wyznaczonych przez policję lub sąd do czasu gdy zostanie uwolniony od tych warunków przez policję albo sąd (zobacz Załącznik B). Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 24 11. WYDANIE WYROKU 11.1 Kiedy oskarżony przyznaje się do winy albo jest uznany winnym, sąd musi podjąć decyzję o wyroku i ma do wyboru szeroki zakres sankcji karnych. Według wytycznych dla sędziów, odnoszących się do wydawania wyroków nadużycie zaufania w środowisku rodzinnym jest okolicznością obciążajacą kiedy chodzi o pobicie, a inną okolicznością obciążającą jest obecność ofiar szczególnie bezbronnych. Kary mogą być w formie nakazów resocjalizacji (obejmujących czasami programy dla sprawców), kar społecznych, grzywn, aresztu tymczasowego albo więzienia. Nakazy ograniczające są obecnie wydawane w niektórych rodzajach spraw i ich użycie będzie rozszerzane po wprowadzeniu w życie nowych klauzul Ustawy o Przemocy Domowej, Przestępstwie i Ofiarach (Domestic Violence, Crime and Victims Act 2004). 11.2 CPS upewni się, że sąd posiada wszystkie informacje, jakich potrzebuje do wydania właściwego wyroku, w tym każdą informację związaną ze sprawą, znajdującą się w osobistym oświadczeniu ofiary. 11.3 CPS poprawi każdą informację wprowadzającą w błąd a podaną przez podsądnego i rozważy dokładnie każdy wyrok, który jest wydany, by upewnić się, że odzwierciedla przestępstwo. 11.4 CPS poda sądowi krótką informację pomagającą w podjęciu decyzji o wydaniu ewentualnych nakazów, które sąd ma możność wydania poza głównym wyrokiem. Obejmuje to wydanie nakazów w odpowiednich sprawach w celu wynagrodzenia strat, urazów albo szkód, i wydanie ograniczenia sądowego albo rozporządzenia dotyczącego aspołecznego postępowania. Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 25 12. ZAKOŃCZENIE 12.1 Prokuratura Koronna jest zdecydowana, by odegrać swoją rolę w powstrzymywaniu przemocy domowej i w doprowadzaniu przestępców przed wymiar sprawiedliwości. CPS jest zobowiązana udoskonalić sposób w jaki sprawy przemocy domowej są załatwiane w systemie wymiaru sprawiedliwości i pragnie, by ofiary i świadkowie mieli zaufanie do sposobu w jaki Prokuratura Koronna recenzuje i załatwia sprawy. 12.2 Bezcenne rady, wsparcie psychiczne i pomoc praktyczna, oraz informacja zaproponowane ofiarom i świadkom przez organizacje niosące pomoc wyspecjalizowane w przemocy domowej są doceniane i mile widziane. To wsparcie okazuje się pomocnym pozwalając ofiarom i świadkom na zachowanie zaufania i ułatwienie kontynuowania sprawy. 12.3 Prokuratura Koronna ma nadzieję, że dzięki temu dokumentowi ofiary przemocy domowej zrozumieją jej pracę, sposób w jaki są podejmowane decyzje i różne etapy przebiegu postępowania sądowego. 12.4 Prokuratura Koronna będzie nadal współpracowała z policją i kolegami z systemu wymiaru sprawiedliwości oraz sektorem ochotniczym i wspólnotowym na poziomie ogólnokrajowym i lokalnym, aby móc udoskonalić procedury. 12.5 Prokuratura Koronna będzie monitorować sposób w jaki sprawy przemocy domowej są przez nią prowadzone a informacje te będą publikowane. 12.6 To oświadczenie o linii postępowania będzie regularnie rewidowane, aby odzwierciedlać aktualne prawo i społeczne punkty widzenia. 12.7 Wszelkie komentarze i obserwacje, które pomogą w dokonaniu tego będą mile widziane. Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 26 ZAŁĄCZNIK A Poniżej podanych jest kilka przykładów rodzajów zachowania jakie mogą zaistnieć w sprawach przemocy domowej, i które mogą stanowić przestępstwo. Określenie jakiegoś szczególnego postępowania jako przestępstwo będzie zawsze zależało od okoliczności danej sprawy. Dlatego też te przykłady powinny zostać potraktowane jedynie jako wskazówki. PRZYKŁADY ZACHOWANIA MOŻLIWE PRZESTĘPSTWO Wywieranie nacisku na ofiarę/ świadka by „zaniechał sprawy” albo nie składał zeznań. Zastraszenie świadka, obstrukcja prawidłowego funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, zmowa, by udaremnić prawidłowe funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości. Przemoc fizyczna z ewentualnym Napaść, lekkie uszkodzenie ciała / użyciem broni, w tym uderzenie pięścią, ciężkie uszkodzenie ciała, zranienie, spoliczkowanie, pchnięcie, kopanie, usiłowanie zabójstwa. uderzenie w głowę i szarpanie za włosy. Przemoc prowadząca do śmierci. Morderstwo, zabójstwo. Przemoc prowadząca do poronienia. Zabicie dzieci, spowodowanie poronienia lub aborcji. Wszelkie próby uduszenia. Napaść, lekkie uszkodzenie ciała ciężkie uszkodzenie ciała, usiłowanie zabójstwa przez uduszenie. Plucie na osobę. Napaść. Grożenie przedmiotem używanym jako broń np. nożem, narzędziem, telefonem, krzesłem. Grożenie śmiercią, napaść, zakłócenie porządku, groźne zachowanie się. Rzucanie przedmiotami, np. naczyniami Napaść, lekkie uszkodzenie ciała / stołowymi, nawet jeśli nie trafiają w cel. ciężkie uszkodzenie ciała, zranienie, wyrządzenie szkód, zakłócenie porządku publicznego, groźne zachowanie się. Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 27 PRZYKŁADY ZACHOWANIA MOŻLIWE PRZESTĘPSTWO Związanie kogoś. Napaść, lekkie uszkodzenie ciała, sekwestracja. Grożenie komuś zabiciem. Grożenie śmiercią, szykany. Grożenie zranieniem. Napaść, zakłócenie porządku publicznego, groźne zachowanie się*. Grożenie wyrządzeniem poważnych szkód albo poderwaniem pozycji społecznej Szykany, szantaż. Uszkodzenie lub zniszczenie mienia albo grożenie uszkodzeniem lub zniszczeniem mienia. Wyrządzenie szkód, grożenie wyrządzeniem szkód, szykany. Skrzywdzenie albo grożenie skrzywdzeniem zwierzęcia domowego. Wyrządzenie szkód, grożenie wyrządzeniem szkód, okrucieństwo wobec zwierząt, szykany. Zamknięcie kogoś w pomieszczeniu albo w domu albo niepozwolenie na wyjście. Sekwestracja, szykany. Uniemożliwienie komuś odwiedzania krewnych albo przyjaciół. Sekwestracja, porwanie, szykany. Uniemożliwienie komuś szukania pomocy, np. opieki medycznej Sekwestracja, przemoc wobec osoby. Uniemożliwienie komuś ubierania się według jego woli albo zmuszanie do noszenia specyficznego makijażu, biżuterii i fryzury. Przemoc wobec osoby**, szykany. Nadużycie na tle rasowym Groźne zachowanie się* zaostrzone rasizmem, chuligańskie zachowanie* albo szykany Wydanie na jaw (Outing), np. orientacji Szykany, przemoc wobec osoby**, Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 28 PRZYKŁADY ZACHOWANIA MOŻLIWE PRZESTĘPSTWO seksualnej albo choroby AIDS. szantaż Narzucona finansowa zależność albo przesadzone pozbawianie kogoś pieniędzy. Szykany. Nadużycie pozycji zależności w rodzinie Szantaż, szykany, napaść, lekkie uszkodzenie ciała / ciężkie uszkodzenie ciała. Wygórowane żądania finansowe. Szantaż, szykany Przymuszenie do małżeństwa Kidnaping, szantaż, sekwestracja, napaść, rzeczywisty / ciężkie uszkodzenie ciała, gwałt, czyn lubieżny Wymuszenie stosunków płciowych. Gwałt, czyn lubieżny, szykany, czerpanie zysku z nierządu Uporczywe obrzucanie obelgami, np. stała przesadzona krytyka. Szykany, lekkie uszkodzenie ciała **. Obraźliwe / nieprzyzwoite / z pogróżkami, telefony, wiadomości na piśmie albo listy. Niewłaściwe korzystanie z publicznych systemów telekomunikacji, komunikowanie się w złych intencjach, lekkie / ciężkie uszkodzenie ciała**, szykany. Przesadne kontaktowanie się, np. liczne telefony sprawdzające, gdzie ktoś przebywa. Szykany, sekwestracja Potajemne albo wymuszone podawanie leków. Napaść, rzeczywisty uraz fizyczny, poważny uraz fizyczny, zatrucie. Zaniedbanie, opuszczenie albo maltretowanie dzieci. Okrucieństwo wobec dzieci. “Zbrodnie honorowe” Morderstwo, pomaganie i nakłanianie do samobójstwa Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 29 PRZYKŁADY ZACHOWANIA MOŻLIWE PRZESTĘPSTWO Obrzezanie kobiet Okaleczenie narządów płciowych kobiet Wdarcie się do cudzego domu Naruszenie miru domowego * Jeśli groźne albo chuligańskie słowa / zachowanie mają miejsce w domu mieszkalnym, przestępstwo może zostać popełnione jedynie, jeżeli nie ma żadnej osoby postronnej w domu ani w sąsiedztwie. ** Należy udowodnić, że rzeczywisty fizyczny albo psychiczny uraz jest skutkiem tego zachowania Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 30 ZAŁĄCZNIK B KAUCJA Sąd może uwięzić podsądnego lub zgodzić się na zwolnienie za kaucją, z dodatkowymi warunkami albo bez nich. Przed pierwszą rozprawą sądową policja może również aresztować podsądnego albo zgodzić się na zwolnienie za kaucją, z dodatkowymi warunkami albo bez nich, ale uprawnienia policji w tej dziedzinie są bardziej ograniczone niż sądu. Warunki mogą zostać wyznaczone jedynie w celu zapewnienia, że podsądny stawi się na następną rozprawę sądową, nie popełni żadnych nowych przestępstw w międzyczasie oraz nie przeszkodzi w żadnym złożeniu zeznań lub nie utrudni przebiegu postępowania. Przykłady warunków zwolnienia za kaucją wyznaczanych przez sądy Sąd może wyznaczyć każy warunek, który wydaje się odpowiedni w okolicznościach szczególnej sprawy. Poniżej podanych jest kilka przykładów typowych warunków zwolnienia za kaucją narzuconych przez sądy: ● podsądnemu nie wolno kontaktować się bezpośrednio ani pośrednio z wyznaczoną osobą albo osobami, na przykład z ofiarą i dziećmi Oznacza to ogólny brak kontaktów, w tym kontaktów telefonicznych, tekstowych, faksem lub listownych albo za pośrednictwem innej osoby, np. podsądny nie może poprosić krewnego o skontaktowanie się w jego imieniu. ● podsądnemu nie wolno udawać się do wyznaczonego miejsca, na przykład miejsca pracy ofiary, okolic gdzie ofiara robi zakupy albo szkoły jej dzieci Chodzi tu zazwyczaj o określony adres, ale może to też być ulica, miasto, okolica albo nawet cały powiat. Czasami sąd stwierdzi, że podsądnemu nie wolno zbliżać się na konkretną odległość od miejsca, np. na pół mili od Victoria Road. Czasami z powodów praktycznych do warunku zostaną dołączone wyjątki: ● podsądnemu nie wolno udawać się do wyznaczonego miejsca z wyjątkiem: - w celu stawienia się przed sądem; - w celu spotkania doradcy prawnego przed rozprawą; Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 31 ● - jednorazowo, w wyznaczonym czasie i w towarzystwie policjanta albo innej wyszczególnionej osoby, w celu zabrania rzeczy osobistych; - w celu spotkania się z dziećmi, pod nadzorem, w określonym czasie (Sąd Rodzinny będzie zwykle współpracował nad oszacowaniem i zorganizowaniem takiego spotkania). podsądny musi mieszkać pod wyznaczonym adresem Oznacza to mieszkanie i codzienne nocowanie pod tym adresem. ● podsądny musi zgłosić się do wyznaczonego komisariatu w danym dniu albo dniach i o danej porze Na przykład we wszystkie dni powszednie rano między 8:30 a 10:00 ● podsądny musi przestrzegać godzinę policyjną o określonych godzinach Oznacza to pozostanie w domu, na przykład od 21:00 do 8:00. ● podsądny musi dostarczyć sądowi gwarancji Jeśli istnieje posądzenie, że oskarżony mógłby nie stawić się na następnej rozprawie sądowej, sąd może nakazać, aby ustalona suma pieniędzy była wypłacona sądowi. Jeśli podsądny zaniedba stawienia się na następną rozprawę wtedy pieniądze mogą ulec przepadkowi. ● podsądny musi postarać się o poręczyciela Przyjaciel albo krewny musi zgodzić się na zagwarantowanie, że podsądny stawi się na rozprawę sądową, w przeciwnym wypadku przyjaciel albo krewny mógłby stracić określoną sumę pieniędzy Złamanie warunków zwolnienia za kaucją Jeśli warunki kaucji są złamane przez podsądnego, policja może go zatrzymać a sąd nakazać aresztowanie. Czasami, pomimo warunków kaucji stypulujących na przykład, że podsądnemu nie wolno kontaktować się z ofiarą albo wracać do domu, ofiara kontaktuje się z podsądnym lub zaprasza go, lub pozwala mu na powrócenie do domu. Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 32 Istnieje wiele różnych powodów, dla których ofiary czasami to robią ale jeśli podsądny zgadza się na utrzymywanie dalszych kontaktów, wtedy łamie on narzucone warunki zwolnienia za kaucją, ponieważ policja czy sąd nie zwolniły go od nich. To, że ofiara zgodziła się albo zainicjowała kontakt nie ma znaczenia; w przeciwieństwie do podsądnego ofiara nie podlega warunkom zwolnienia za kaucją. Podsądny jest odpowiedzialny za przestrzeganie wszelkich warunków wyznaczonych przez policję czy sąd do czasu gdy zostanie on od nich zwolniony przez jedną z tych instytucji. Poza złamaniem warunków zwolnienia za kaucją, nowe przestępstwa mogą również zostać popełnione, za które podsądny może być ścigany. Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 33 ZAŁĄCZNIK C Poniżej spisane są szczegółowe adresy niektórych organizacji, które dostarczają pomocy albo informacji ofiarom przemocy domowej. Organizacje te powinny być w stanie podać szczegółowe adresy miejscowych organizacji. Całodobowy Telefon Zaufania Przemocy Domowej 24 godzinny ogólnokrajowy Telefon Zaufania w przypadku przemocy domowej z bezpłatnym połączeniem jest prowadzony wspólnie przez instytucje Refuge i Women’s Aid. Telefon zaufania dostarcza wsparcia, informacji i uważnego ucha dla kobiet doznających (albo, które doznały) nadużyć domowych i osób szukających pomocy w imieniu kobiet i, jeśli sprawa kwalifikuje się do tego, odsyłają osoby dzwoniące do schronisk i innych instytucji pomagających i informujących. Całodobowy bezpłatny numer telefoniczny: 0808 2000 247 Broken Rainbow & Hold tight tight hold Broken Rainbow pomaga lesbijkom, gejom, osobom biseksualnym i transgenderycznym (LGBT) w Wielkiej Brytanii, które są dotknięte homofobią, transfobią i przemocą domową w jednopłciowych związkach partnerskich Numer gorącej linii organizacji Broken Rainbow: 07812 644 914 Adres elektroniczny: [email protected] Oddział Bezpieczeństwa Kobiet z Cardiff (Cardiff Women’s Safety Unit) Oddział ten dostarcza centralnego punktu kontaktu dla kobiet i ich dzieci doznających przemocy domowej w okręgu Cardiff. Tel: 029 20 825 111 Telefon dla Dzieci (Childline) ChildLine to bezpłatny całodobowy telefon zaufania dla dzieci i młodych ludzi w Wielkiej Brytanii na temat jakiegokolwiek problemu, w dzień albo w nocy. Tel: 0800 1111 Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 34 Linia Porad i Informacje dla Mężczyzn Devon (Men’s Advice Line and Enquiries - M.A.L.E.) Poufna pomoc wspierana przez organizację dobroczynną z dwunastoletnim doświadczeniem wyspecjalizowaną w przemocy domowej. Men’s Advice Line and Enquiries PO Box 285 Exeter EX4 3ZT Tel: 0845 064 6800 Adres elektroniczny: [email protected] www.ahimsa.org.uk Złe traktowanie starszych osób (Elder Abuse) Aby zapobiec złemu traktowaniu starszych osób przez uświadamianie, wychowanie, zachęcanie do prowadzenia badań i gromadzenia oraz rozpowszechniania informacji. Astral House, 1268 London Road, London SW16 4ER Tel: 020 8765 7000 Faks: 020 8679 4074 Adres elektroniczny: [email protected] Projekt Wielkiego Londynu dotyczący Przemocy Domowej (Greater London Domestic Violence Project) Ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa ofiar przemocy domowej i doprowadzenie prześladowców do odpowiedzialnośc karnej za ich zachowanie. Zespół ten pracuje nad zapewnieniem, że dobre doświadczenia pracy nad przemocą domową są rozpowszechniane w całym Londynie, kontaktowaniem głównych organizacji, by rozwinąć linie działania w całym Londynie, uświadomieniem o przemocy domowej i zwiększeniem skuteczności współpracy różnych organizacji. Joanne Creighton (Kierownik Informacji) Tel. 0207 983 4976 Email: [email protected] Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 35 Powstrzymanie Przemocy Domowej (HALT Domestic Violence) HALT Przemocy domowej (pomoc, rada i zespół prawny) jest organizacją dobroczynną w Leeds dostarczającą praktycznej pomocy prawnej, wsparcia i obrony kobietom doznającym przemocy domowej, biorąc pod uwagę ich prawo i możliwości oferowane zarówno przez prawo cywilne jak i karne . HALT, Box PO 332, Leeds LS1 3RD Publiczny telefon porad: 0113 243 2632 Zarząd: 0113 244 2578 Adres elektroniczny: [email protected] www.halt.org.uk IMKAAN IMKAAN jest ogólnokrajową inicjatywą polityki szkolenia i prowadzenia badań, poświęconą dostarczeniu wsparcia i obrony w wyspecjalizowanym sektorze udostępniającemu schronienia i pomocy azjatyckim kobietom i dzieciom doznającym przemocy 76 Brewer Street, London, W1F 9TX, Tel: 0207 434 9945 Telefon Zaufania Ogólnokrajowej Ochrony Dzieci (National Child Protection Helpline) Telefon Zaufania dla osób zajmujących się dziećmi zagrożonymi nadużyciami a także dla samych dzieci. Proponuje poradę i informację w dziedzinie opieki nad dziećmi, w kwestiach prawnych, nadużycia seksualnego, fizycznego lub psychicznego, zaniedbania itd 42 Curtain Road, London, EC24 3NH, Telefon: 0808 800 5000 Ogólnokrajowe Stowarzyszenie Cygańskich Kobiet (National Association of Gypsy Women) Grupa pomocy dla cygańskich kobiet i ludzi podróży doznających przemocy domowej National Association of Gypsy Women, CVS Building, Church Row, Darlington DL1 5QD Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 36 Schronienie (Refuge) Refuge jest ogólnokrajową organizacją dobroczynną dla kobiet i dzieci, które doznają przemocy domowej. Jest to największa pojedyńcza organizacja w Wielkiej Brytanii dostarczająca wyspecjalizowanego zakwaterowania i wsparcia kobietom i dzieciom uciekającym przed domową przemocą. Refuge2 / 8 Maltravers Ulica, London, WC2R 3EE Tel: 020 7395 7700 / Adres elektroniczny: [email protected], www.refuge.org.uk Respect Respect to organizacja posiadająca członków w całej Wielkiej Brytanii, skupiająca zawodowców i organizacje pracujące ze sprawcami przemocy domowej oraz z partnerami kobiet i byłymi partnerami. Podstawowym celem Respektu jest zwiększenie bezpieczeństwa kobiet i dzieci, które doznały przemocy domowej, przez rozpowszechnianie najlepszego doświadczenia w pracy ze sprawcami domowej przemocy w połączeniu z pracą z kobietami. PO Box 34434, London W6 0YS Tel: 020 8563 8523 Adres elektroniczny: [email protected] Southall Black Sisters Organizacja ta dostarcza szeroki zakres pomocy kobietom i dzieciom, które doznały przemocy i nadużyć. Zapewnia interwencje w sytuacjach kryzysowych / wyjątkowych, poradę, grupy wsparcia i edukacyjne oraz pracę rozwijającą. 52 Norwood Road, Southall, London, UB2 4DW Tel: (020) 8571 9595, Faks: (020) 8574 6781, Adres elektroniczny: [email protected] Godziny przyjęć: od poniedziałku do piątku, 10:00-16:00. Zamknięte w porze obiadowej 12:30 -13:30 i cały dzień w środę. Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 37 Standing Together Cele: (1) promowanie usług na rzecz dobra publicznego, kierując się wolą zapobiegania domowej przemocy i zaspokajania potrzeb osób, które doznały przemocy domowej i ich rodzin; (2) prowadzenie szkoleń we wszystkich aspektach przemocy domowej dla organizacji wolontariackich i oficjalnych oraz dla społeczeństwa. Room 44D, 4th Floor, The Polish Centre, 238-246 King Street, London W6 ORF Tel: 020 8748 5717 Adres elektroniczny: [email protected] Pomoc dla ofiar (Victim Support) Pomoc dla ofiar jest ogólnokrajową organizacją dobroczynną, która pomaga ludziom dotkniętym przestępstwem. Dostarcza bezpłatnego i poufnego wsparcia. Telefon Pomocy dla ofiar - 0845 30 30 900 9:00-21:00 od poniedziałku do piątku 9:00-19:00 w weekendy 9:00-17:00 w święta państwowe Dla osób posiadających problemy ze słuchem - 020 7896 3776 Pomoc dla Kobiet walijskich (Welsh Women’s Aid) Pomoc dla Kobiet walijskich jest czołową organizacją dostarczającą pomocy dla narażonych na niebezbieczeństwo kobiet i dzieci doznających domowych nadużyć w Walii. Welsh Women’s Aid, 38-48 Crwys Road, Cardiff, CF24 4NN Tel: 029 2039 0874 Najlepszy moment, by zadzwonić: 10:00-15:00 od poniedziałku do piątku www.welshwomensaid.org www.cymorthifenywod.org Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 38 Pomoc dla świadków (Witness Service) Pomoc dla ofiar prowadzi Pomoc dla Świadków w każdym sądzie karnym w Anglii i Walii udzielając informacji i wsparcia świadkom, ofiarom, ich rodzinom i przyjaciołom kiedy stawiają się przed sądem. National Office, Cranmer House, 39 Brixton Road, London SW9 6DZ Tel: 020 7735 9166 Faks: 020 7582 5712 Adres elektroniczny: [email protected] Pomoc dla kobiet (Women’s Aid) Program Pomocy dla kobiet dotyczący akcji przeciwko przemocy domowej posiada trzy główne cele: (1) praca na poziomie strategicznym nad organizacją ochrony dla kobiet i dzieci poprzez przedstawianie ich potrzeb politykom i decydentom; (2) długoterminowa praca nad zapobieganiem przemocy domowej przez uświadamianie społeczeństwa i programy edukacji; (3) współpraca popierająca dostarczanie pomocy, by zaspokajać potrzeby wszystkich kobiet i dzieci, które doznały nadużyć. PO Box 391, Bristol, BS99 7WS Tel: 0117 944 4411 Adres elektroniczny: [email protected] www.womensaid.org.uk Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 39 Prosimy o skontaktowanie się w celu otrzymania informacji na temat możliwości otrzymania tego dokumentu w innych językach, na kasecie albo w alfabecie Braille’a: Crown Prosecution Service, Communications Branch, 50 Ludgate Hill, London EC4M 7EX Telefon: 020 7796 8442 Faks: 020 7796 8030 Adres elektroniczny: [email protected] Ulotka ta jest dokumentem publicznym. Jest ona dostępna na stronie internetowej Prokuratury Koronnej: www.cps.gov.uk Dodatkowe egzemplarze mogą być otrzymane pod adresem: CPS Communications Branch 50 Ludgate Hill London EC4M 7EX Tel: 020 7796 8442 Faks: 020 7796 8030 Adres elektroniczny: [email protected] Dostępne są przekłady na inne języki oraz nagrania audio Prosimy o skontaktowanie się z Oddziałem Łączności Prokuratury Koronnej w celu otrzymania szczegółów. Punkt informacyjny Prokuratury Koronnej może udzielić ogólnych informacji o CPS oraz skierować do właściwych instancji. Punkt ten nie może udzielić porady prawnej, ale może zaproponować informacje praktyczne. Punkt Informacyjny Prokuratury Koronnej: Tel: 020 7796 8500 Rozmowy mogą być nagrywane Adres elektroniczny, pod który można przesyłać pytania i uwagi: [email protected] Zażalenia mogą być przesłane pod adres: [email protected] Polityka ścigania sądowego - sprawy dotyczące przemocy domowej 40