Wstęp - Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej

Wstęp
Burzliwe zmiany zachodzące z zmiennym otoczeniu rynkowym oraz
nowe zjawiska gospodarcze występujące przed i w trakcie kryzysu gospodarczego uwypukliły nowy wymiar spojrzenia na działalność biznesową.
Uwrażliwiły także teoretyków zarządzania oraz menedżerów na poszukiwanie nowych paradygmatów zarządzania służących do osiągania z założenia krótkotrwałych przewag konkurencyjnych. Coraz większą rolę zaczęły
odgrywać nowoczesne koncepcje zarządzania, które w wielu przypadkach
z powodzeniem zostały wdrożone w wielu przedsiębiorstwach. Przedsiębiorstwa często nawet intuicyjnie zaczęły poszukiwać wiedzy, która pomogłaby im zapewnić ciągłość prowadzonego biznesu.
W końcu wobec spadających marż zysku do głosu doszli coraz bardziej zdenerwowani akcjonariusze i udziałowcy przedsiębiorstw oczekując
maksymalizacji stóp zwrotu z zaangażowanych kapitałów w przedsiębiorstwo traktowane jako efektywny instrument finansowy.
Tak rozwinęła się koncepcja zarządzania wartością przedsiębiorstwa,
w tym kreacja wartości dla udziałowców. W dalszej kolejności zaczęto poszukiwać narzędzi do skutecznego i efektywnego wdrożenia zasad zarządzania wartością w całym przedsiębiorstwie. Ewolucja nowego podejścia
do zarządzania strategicznego spowodowała powstanie w 1992 roku Strategicznej Karty Wyników, której twórcami są R. S. Kaplan i D. P. Norton.
Rozważania zawarte w dziesięciu rozdziałach książki skupiają się wokół zagadnień związanych z zarządzaniem wartością przedsiębiorstw oraz
narzędziowym charakterem wykorzystania założeń strategicznej karty wyników jako źródła kreacji wartości oraz osiągania przewag konkurencyjnych na rynku.
Celem książki jest kompleksowe przedstawienie istotnych elementów
kreacji wartości przedsiębiorstwa z naciskiem na praktyczny wymiar biznesu. Efekt, który chce być osiągnięty poprzez publikację tej monografii koncentruje się na poznawczym i wielowymiarowym dostarczeniu czytelnikowi
zarówno teoretycznej wiedzy jak i praktycznych rozwiązań dając inspirację
do budowy skutecznych i efektywnych modeli biznesu ukierunkowanych na
wzrost wartości przedsiębiorstwa.
W rozdziale pierwszym Wiesława Hap podejmuje rozważania na temat wybranych metod wyceny kapitału ludzkiego. Rozpoczyna rozważania
przedstawieniem pojęć i elementów składowych kapitału ludzkiego, traktu11
Wstęp
jąc kapitał ludzki, w kolejnym punkcie jako źródło wartości organizacji. Autorka określa i opisuje wybrane metody wyceny kapitału ludzkiego, w tym
metodę zdyskontowanych strumieni przepływów Erica Flamholtza oraz
metodę kosztów historycznych i monitor kapitału ludzkiego A. Mayo.
Rozdział drugi opracowany przez Joannę Dziendziorę przedstawia
sposoby oceniania pracowników z perspektywy funkcjonowania zasobów
ludzkich. Na początku rozdziału autorka określa miejsce ocen w zarządzaniu
zasobami ludzkimi oraz procedurę ocen pracowniczych. W dalszej kolejności definiuje czynniki kształtujące oceny pracowników i ryzyko ewaluacyjne oceniania pracowników. Rozdział kończy się przedstawieniem nowych
wyzwań dla systemu ocen pracowniczych.
Włodzimierz Sroka w rozdziale trzecim prowadzi rozważania naukowe
na temat organizacji sieciowych w hutnictwie. Na wstępie przedstawia istotę koncepcji outsourcingu a następnie dokonuje zdefiniowania funkcjonowania branży stalowej w świecie i w Polsce. W dalszej kolejności definiuje
outsourcing w hutnictwie zadając trudne pytanie, co dalej z outsourcingiem
w hutnictwie.
W kolejnym, czwartym rozdziale Marek Panfil przedstawia zagadnienia wpływu funduszy Private Equity na wartość polskich spółek portfelowych. W rozdziale podejmuje rozważania na temat istoty i procesu private
equity. Odnosi się szczegółowo do organizacji funduszy wysokiego ryzyka
i procesu inwestycyjnego private equity. W bardzo ciekawy sposób ponadto
definiuje specyfikę kreowania wartości spółek portfelowych przez fundusze
PE i na końcu opisuje funkcjonowanie private equity w Polsce w okresie
2000-2008 roku.
Rozdział piąty napisany przez Piotra Piaseckiego odnosi się do zarządzania referencjami jako ważnego elementu zarządzania wartością firmy.
Autor przedstawia na początku pojęcie pieniądza jako nośnika wartości,
następnie określa miejsce i rolę lojalności klientów, pracowników i innych
interesariuszy. Rozważania kończy zdefiniowaniem zasad controllingu lojalności klientów określając metody i wskaźniki utraty i utrzymania klientów w kontekście kreacji wartości przedsiębiorstw.
Szósty rozdział napisany przez Małgorzatę Smolarek przedstawia
strategię jako źródło przewagi konkurencyjnej w małych i średnich przedsiębiorstwach. W pierwszej części rozdziału autorka prezentuje specyfikę
funkcjonowania przedsiębiorstw sektora MŚP oraz definiuje źródła przewagi konkurencyjnej MŚP. Kończy swe rozważania odniesieniem się do roli
strategii w małych i średnich przedsiębiorstwach.
W rozdziale siódmym podejmuję rozważania dotyczące budowy modeli
zrównoważonego biznesu w kontekście tworzenia zrównoważonej wartości
wobec akcjonariuszy oraz innych interesariuszy. Definiuję wybrane czynniki
12
Wstęp
strategiczne konstytuujące model zrównoważonego biznesu z uwzględnieniem posiadanych przez przedsiębiorstwo zasobów materialnych i niematerialnych. W ostatniej części rozdziału przedstawiam cele przedsiębiorstwa
odpowiedzialnego społecznie na tle modelu zrównoważonego biznesu.
Marek Jabłoński rozpoczyna rozdział ósmy rozważaniami dotyczącymi
kreacji wartości w odniesieniu do potencjału rynku. Następnie przedstawia
koncepcję strategicznego zarządzania wynikami (ang. Strategic Performance Management) oraz sposoby budowy rentownych modeli biznesu. Rozważania naukowe kończy przedstawieniem zintegrowanego systemu pomiaru
osiągnięć wobec procesów decyzyjnych oraz odpowiada na trudny problem
dzisiejszego biznesu, czy należy kreować wartość dla udziałowców, czy
maksymalizować wartość przedsiębiorstwa.
W rozdziale dziewiątym autorstwa Adama Jabłońskiego, Marka Jabłońskiego i Andrzeja Malinowskiego została przedstawiona budowa
efektywnego modelu biznesu w oparciu o Balanced Scorecard w Przedsiębiorstwie Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. Dąbrowa Górnicza. Zastosowane w nim rozwiązania mogą stanowić swoisty przewodnik do wdrożenia
strategicznej karty wyników w przedsiębiorstwie.
Ostatni, dziesiąty rozdział, którego autorami są Adam Jabłoński, Marek Jabłoński i Piotr Piasecki odnosi się do wybranych aspektów wdrożenia
controllingu strategicznego i operacyjnego z wykorzystaniem strategicznej
karty wyników (Balanced Scorecard). W przejrzysty sposób pokazano wzajemne powiązania między założeniami strategicznymi, elementami wzrostu
wartości i systemem controlingowym przedsiębiorstwa w jeden spójny model osiągania przewagi konkurencyjnej na rynku.
Książka adresowana jest do szerokiego grona Czytelników: menedżerów, członków rad nadzorczych, członków zarządów przedsiębiorstw, doradców biznesowych oraz inwestorów.
Może być ponadto przydatna dla społeczności akademickiej: wykładowców i studentów oraz słuchaczy studiów podyplomowych.
Niniejsza praca powstała w rezultacie skupienia zaprezentowanych
w książce rozważań kadry naukowej oraz praktyków zarządzania jako wykładowców na Studiach Podyplomowych „Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa i strategiczna karta wyników” organizowanych w roku akademickim
2009/2010 w Wyższej Szkole Biznesu w Dąbrowie Górniczej.
Adam Jabłoński
Dąbrowa Górnicza, 2010
13