Seminarium IX
Transkrypt
Seminarium IX
Efektywne komunikowanie się w zespole BLOK III – Porozumiewanie się w trakcie badania fizykalnego oraz komunikowanie się w zespole Praca w zespole • Najprościej rzecz ujmując praca zespołowa to wspólne działanie dwóch lub więcej osób, w którym każdy przyczynia się do osiągnięcia wspólnych celów. • W takim rozumieniu zespołem stają się już dwie osoby nie pracujące ze sobą na co dzień (np. są pracownikami różnych oddziałów), które kontaktują się ze sobą w sprawie danego pacjenta. Ich wspólnym celem jest na przykład pełna diagnoza pacjenta. Praca w zespole • Efektywna współpraca różnych profesjonalistów w zespole to istotny element opieki nad pacjentem i jego bezpieczeństwa. • Na poziomie formalnym odzwierciedleniem tego są zapisy w ważnych dla środowiska medycznego dokumentach: • W Kodeksie Etyki Lekarskiej mowa jest o współpracy między lekarzami (Rozdział III Stosunki wzajemne między lekarzami art. 52 – 55) oraz w szerszym rozumieniu z personelem medycznym i pomocniczym (R IV Zasady postępowania w praktyce lekarskiej art. 58). • Nieco mniej uwagi poświęcono tym aspektom w Kodeksie Zawodowym Pielęgniarki i Położnej RP (R IV Pielęgniarka/Położna a współpracownicy). • Nie jest to oczywiście tylko polska praktyka. General Medical Council (brytyjski odpowiednik polskiej Naczelnej Izby Lekarskiej) jest organizacją zrzeszającą wszystkich lekarzy praktykujących w Wielkiej Brytanii. Określając wymagane od nich wartości zawodowe, wiedzę i umiejętności określiła komunikację, partnerstwo i współpracę jako jeden z czterech kluczowych obszarów dobrej praktyki zawodowej (pkt 35-38 w Good Medical Practice 2013 r.). Korzyści możliwe do osiągnięcia z pracy zespołowej - niezależnie od kontekstu: • poszerzenie i pogłębienie wiedzy • większy zakres doświadczenia • nauka poprzez rozwiązywanie problemów, wspólną refleksję i informacje zwrotne od innych • mniej błędów • zwiększona wydajność • Każdy kto doświadczył pracy w różnych zespołach zapewne wie, że wymienione wyżej korzyści są możliwe do osiągnięcia tylko w niektórych z nich. • Badacze od lat zajmujący się problematyką organizacji i zarządzania szukają odpowiedzi na pytanie, co jest niezbędne by zespół pracował efektywnie. Czynniki niezbędne, aby zespoły działały efektywnie Czynniki te są szczególnie ważnie, gdy w zespole pracują ludzie wykonujący różne zawody i będący na różnym etapie własnego rozwoju, co przecież dotyczy każdego zespołu medycznego. Czynniki niezbędne do efektywnej współpracy nie są bezpośrednio związane z rozwiązaniami systemowymi (np. opieki zdrowotnej w danym kraju), a raczej z tzw. czynnikiem ludzkim w organizacji. Oczywiście pośrednio ludzie są pod wpływem systemu, w którym pracują i dlatego wśród barier dla dobrej współpracy w zespole podaje się m.in. rozwiązania systemowe, sprzeczne wymagania, przeciążenie pracą i złą komunikację. W środowisku medycznym bardzo wyraźna jest bariera związana z postawą „robimy tak, jak zawsze się to robiło”, która podtrzymuje w kolejnych pokoleniach nieprawidłowe modele współpracy. Przykładem jest np. założenie o ważności hierarchii zawodowej, które nie pozwala na równy wkład umiejętności i wiedzy przez członków zespołu innych niż lekarska profesji, lub zbyt defensywna ochrona granic zawodowych. Medycyna vs Lotnictwo? Szukanie rozwiązań mogących poprawić pracę zespołową w medycynie odbywa się między innymi poprzez korzystanie z wiedzy i doświadczeń poza medycyną. Ponad 20 lat temu pojawił się pomysł, że istnieje pewna analogia między pracą zespołów anestezjologicznych a pracą załóg w kokpitach samolotów. Medycyna vs Lotnictwo? • Pracownicy w obu wymienionych środowiskach dzielą podobny profil poznawczy pracy „godziny spokoju, nudy i godziny horroru”. • Podobny jest również proces pracy, który łączy umiejętności techniczne, wraz z obsługą urządzeń zaawansowanych technologicznie z podejmowaniem decyzji w złożonym środowisku interpersonalnym. • Uzasadniano potrzebę egzaminowania, wprowadzania i adaptowania na potrzeby anestezjologów paradygmatu CRM Cocpit/ Crew Resources Management (Zarządzanie Zasobami Kabiny/ Załogi), wprowadzonego do systemu szkolenia pilotów. Jest to zestaw procedur szkoleniowych do wykorzystania w środowiskach, w których ludzki błąd może mieć katastrofalne skutki, a decyzje muszą być często podejmowane pod presją czasu. • CRM skupia się na komunikacji, przywództwie i podejmowaniu decyzji w zespole, zatem na tym co uznawane jest za nie-techniczne umiejętności (non-technical skills). Poza anestezjologią CRM znajduje zastosowanie na oddziałach intensywnej opieki medycznej, w medycynie ratunkowej, neonatologii, a obecnie co raz częściej na mniej „ostrych” oddziałach szpitalnych. Komunikowanie się w zespole • Komunikacja jest kluczowym elementem pracy zespołowej i tym czynnikiem, który często „idzie nie tak”. • Międzynarodowa Komisja Wspólna (Joint Comission International) zajmująca się jakością w opiece zdrowotnej podaje: • że w latach 1995 do 2004 problemy komunikacyjne były przyczyną ponad 65% błędów medycznych, którym można było zapobiec. • Inne badania sugerują, że około jedna trzecia komunikacji odbywającej się w sali operacyjnej mogłaby być sklasyfikowane jako nieprawidłowa. Komunikowanie się w trakcie scenariusza PREBREFING – scenariusz się rozpoczął, zespół oczekuje na pacjenta • Podział ról • Przygotowanie Sali i sprzętu • Generowanie hipotez Komunikowanie się w trakcie scenariusza SCENARIUSZ W TRAKCIE – zespół przejął opiekę nad pacjentem Treść – co mówić? • • • • • Przedstawienie się (imię i nazwisko, rola, cel) Używanie imion członków zespołu - „Iza, poziom glukozy i przygotuj insulinę”. Polecenia lidera kierowane do jednej konkretnej osoby Pętle zamknięte Podsumowywania robione przez lidera Proces – jak mówić? • Wyraźnie, głośno • Prosto - jasne i proste instrukcje • Gdy lider wydaje polecenie – kontakt wzrokowy, gesty Tzw. Pętle zamknięte • Pozwala na prawidłowe zrozumienie komunikatu (upewnienie się ,że wiadomość została zrozumiana właściwie). • Pozwala skontrolować intencjonalność (że to co powiedziałem jest to co chciałem powiedzieć-stres może wpłynąć na to, że nie powie się tego co się chce powiedzieć, co się ma na myśli). • Pozwala na wyłapanie błędów, które mają wpływ na podjęte działania (przez osobę nadającą komunikat i osoby z zespołu) • Wszyscy w sali zabiegowej mają świadomość tego co się dzieje. Komunikowanie się w trakcie scenariusza • PRZEKAZANIE PACJENTA/PROŚBA O KONSULTACJE • W medycynie powstało kilka technik ułatwiających nadawanie struktury. • Jedną z nich jest ISBAR/ ISBAR-R – technika strukturyzacji komunikacji: • • • • • • Introduction (przedstawienie się) Situation (sytuacja) Background (tło) Assessment (ocena) Recommendation (rekomendacje) Repeat back (powtórzenie) Komunikowanie się w trakcie scenariusza • Introduction (przedstawienie się) • przedstaw siebie i swoją rolę w opiece nad pacjentem • jeśli rozmawiasz przez telefon podaj oddział/ jednostkę, z której dzwonisz • Situation (sytuacja) • podaj nazwisko pacjenta i aktualny stan lub sytuacje • wyjaśnij dlaczego dzwonisz • Background (tło) • Podaj datę przyjęcia pacjenta, diagnozę i istotne, mające związek z sytuacją dane z historii medycznej • Podaj krótkie streszczenie tego co zostało zrobione do tej pory (np. badania laboratoryjne) Komunikowanie się w trakcie scenariusza • Assessment (ocena) • Podsumuj stan lub sytuację pacjenta • Wyjaśnij co uważasz za problem albo powiedz „nie jestem pewien co się dzieję, ale pacjent się pogarsza” • Opisz konkretne objawy • Recommendation (rekomendacje) • Wyjaśnij czego konkretnie oczekujesz (np. usg, prześwietlenia, „potrzebuję cię, żebyś zobaczył teraz pacjenta”) • Lub podaj zalecenia • Repeat back (powtórzenie) • Prośba do osoby otrzymującej informacje by je powtórzyła DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ I JESZCZE NA KONIEC PRZYKŁAD PĘTLI ZAMKNIĘTEJ https://emergencypedia.com/2014/11/13/8227/